Moeilijke jaren voor enkele
gemeenten op Zuid-Beveland
IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VOELT MEN ZICH VEILIG
IN RAMPDAGEN ONSCHATBARE
DIENSTEN BEWEZEN
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 30 JANTJART 1954
SOMS WONDERBAARLIJK HERSTEL MAAR TOCH
De welvaart van Kruiningen
kreeg een lelijke klap
Zuid-Beveland een jaar na de ramp. De Zeeuwse wapenspreuk „Luctor
et cmergo" Is weer levende werkelijkheid geworden. De ree welke duizen
den hectares kostbare cultuurgrond overspoelde is teruggedrongen en het
herstel ls met zodanige voortvarendheid aangepakt, dat de bezoeker zich
soms ongelovig afvraagt of hier wel een stormvloed geweest Is.
Een sprekend voorbeeld ls de gemeente Rilland-Bath. Op de akkers staan
de groene sprietjes van de wintertarwe weer boven en de huisvrouw veegt
er zoals vroeger haar straatje aan. Burgemeester Jobse noemt het herstel
van zijn gemeente „spectajidalr". In het gemeentehuls waar timmerlieden
en schilders de laatste hand leggen aan de grondige restauratie. Inat h\j
ons een luchtfoto van zjjn gemeente zien. „Kjjk, zo was het In de ramptUd".
Een torenspits en een reeks huisjes „drijvend" in een grote watervlakte.
Dat was Rilland. Maar komt er nu eens!
„Er is hard gewerkt", zegt de bur
gemeester en wanneer we rtraks op
ae historisch geworden 1ste Februari
het gerestaureerde gemeentehuis of
ficieel zullen heropenen en in de
raadszaal het door de burgerH aan te
bieden gedenkraam zal woraen ont
huld, zal dit min of meer als het sluit
stuk van het herstel kunnen worden
gezien".
Neen, in vergelijking met gebieden
als Kruiningen en Schouwen-Duive-
land heeft Rilland-Bath geen reden
meer tot klagen. Het herstel van de
woningen is practisch afgelopen. Met
het schilderen en behangen van de
woningwetwoningen heeft de ge
meente nog even gewacht, totdat de
ze huizen arooggestookt zijn. Met Pa
sen zullen de bewoners van aeze hui
zen wel weer in een geheel opgeknapt
huis zitten. De mogeiykheid van krot
opruiming is met beide handen aan
gegrepen. De gemeente heeft 26 krot
woningen aangekocht, waarvoor nieu
we huizen gebouwd mogen worden.
Er zijn thans 26 huizen voor de ge
meente en 8 voor particulieren in
aanbouw. Zo wordt het aspect van de
gemeente mooier dan net ooit ge
weest is. Dit is de winst van de ramp.
De zeedijk ls uitstekend hersteld,
zodat de bevolking zich weer veilig
voelt: En met het herstel van de land
bouwgronden gaat het ook goed. Zo
is er nier materieel eigenlijk nog wei
nig dat aan de ramp herinnert.
Ja Rilland-Bath is er ver bovenop
en ook in Wolühaartsdijk ls men de
slagen een eind te boven, hoewel de
fruitteelt daar zware offers heeft
moeten brengen. Helaas is de situatie
in andere rampgemeenten nog minder
rooskleurig.
Minder welvaart.
Men ga slechts naar Kruiningen.
Hier heeft de zee zo vreselijk huisge
houden, dat alle sporen van de ramp
nog lang niet zijn uitgewist. Maar
tochtoch „sta je er versteld van,
wat er In een half jaar reeds is ver
anderd", zegt de voorzitter van de
herstelcommissie Kruiningen. de heer
W. J. L. de Groof. Er is ontzettend
hard gewerkt en nóg. Tientallen drag
lines, lange treinen met kiukarren en
een groot aantal vrachtauto's ronken
dagelijks door de polder om de milli-
oenen kubieke meters zand welke de
landbouwgronden overspoelden, af te
voeren Niets dan lof voor Landbouw-
herstel en het polderbestuur, maar of
uiteindelijk de grond zijn oude vrucht
baarheid zal herkrijgen? „Ik ben er
niet optimistisch over" verzucht de
heer De Groof. „We kunnen gerust
aannemen, dat de welvaart in Krui
ningen een delijke klap heeft gekre
gen
Het herstel van de woningen is vlot
verlopen. Met uitzondering van de
woningwetwoningen, is dit voor ruim
90 7r achter de rug. Meer dan 500 van
de 850 gezinnen konden reeds terug
keren. Alleen de herbouw van de to
taal verwoeste hulzen schiet slecht
op, terwijl ook de vervanging van
krotwoningen op zich laat wachten.
De regeling hiervoor blijft nog steeds
uit Het gevolg Is. dat verschillende
mensen nu toch weer beginnen om
deze krotwoningen te herstellen en
„krijg ze er dan later maar eens uit".
Alle problemen in deze rampge
meente ziin daarom nog verre van op
gelost. Toch is er tevredenheid en
dankbaarheid over wat reeds werd
bereikt De dhk is beter dan hij ooit
geweest is. vanzelfsprekend voelen
vele bewoners zich by storm nog niet
op hun gemak, doch reden voor angst
is er eigenlijk niet meer. Tevreden is
men ook over de hulp welke werd ge
boden en over de ontvangen uitkerin
gen.
„Denk echter niet, dat in een zwaar-
getroffen gebied als Kruiningen de
uitkeringen een volledige schadever
goeding betekenen. Het fabeltje dat
de getroffenen hier uiteindelijk van
de ramp beter zouden worden, mag
wel eens uit de wereld worden gehol
pen", aldus de heer De Groof.
Moeilijke jaren.
In andere bewoordingen zegt dit
ook de heer W. N. van Llere, burge
meester van Baarland en Oudelanae,
twee der getroffen gemeenten in de
Zak van Zuid-Beveland. Zo op het oog
is hier in de dorpskommen zelf wei
nig meer van de rampschade te zien,
zodat het lijkt of de toestand weer
normaal is. Maar wie even buiten de
dorpen kijkt, zal ervaren dat de bron
nen van welvaart hier voor een be
langrijk deel verdwenen zijn. Een
groot deel van de bevolking in de Zak
vond een goed bestaan in 1e fruit
teelt. Voor -ijf en negentig procent
zijn deze boomgaarden gerooid moe
ten worden en wat nu „Een van on
ze grootste problemen is daarom, dat
de Kleine man, die soms op 2 of 3 ha
boomgaard goed znn brood kon ver
dienen, nu in ae knel komt", zegt bur
gemeester Van Liere. In verband met
ae herverkaveling zal het enkele ja
ren duren voordat deze mensen op
nieuw kunnen gaan inplanten. Met
het verbauwen van landbouwgewas
sen op dergelijke kleine perceeltjes
komt men niet aan zijn trek. Veel zal
er daarom van afhangen, in hoeverre
deze getroffenen financieel in de ko
mende jaren tegemoet zullen worden
gekomen. Dat deze mensen beter
van de ramp zouden worden, kan toch
zeker moeilijk worden aangenomen.
In de toekomst zal de herverkaveling
ongetwijfeld veel goeds kunnen bren
gen. doch zover is men nog niet.
Zo ligt de situatie ook in Waarde.
Veel werd daar eveneens hersteld,
doch voordat de herverkaveling ge
reed ls. zal men enkele niet gemakke-
Ulke Jarefi nebben.
Niettemin is ei allerwege tevreden
heid. Tevredenheid over wat reeds be
reikt werd sinds de rampzalige Fe
bruaridagen van 1953.
TEVREDENHEID OVER HERSTEL.
Toch nog één wens
afsluiting Zwingeul.
In Zeeuvvsch-Vlaanderen voell men
zich veilig. Het herstel der zeewe
ringen heeft goede voortgang ge
vonden en er is geen enkele reden
tot ontevredenheid. Dit laatste ver
zekerde ons o.a. de heer C. M. van
den Broecke. dijkgraaf van het wa
terschap „Het Vrij" van Sluis" In
Zeeuvvsch-Vlaanderen.
In Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
kwamen de kustverdediglngsvverken
omstreeks October gereed: dezelfde
maand, waarin de twee coördinatie
commissies, die onmiddellijk na 1
Februari 1953 waren ingesteld, ont
bonden kond m vvord-n. Het gevaar
voor Zeeuwsch-Vtaanderen was twn
menselijkerwijs gesproken ge
weken.
Thans, een jaar nadat ook In dit
gewest het water op verschillende
punten binnenkolkte, kan geconclu
deerd worden, dat het gevaar inder
daad geweken was en dat dus reeds
In October van het rampjaar afdoen
de resultaten waren bereikt tn de
strijd tegen de erfvijand
In Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
kwamen toen de kustverdediglngs-
werken gereed in de Scr Lippens-
polder, Nieuw Neuzenpolder, Nieuw
Othenepolder en In Terneuze.n. Sinds
dien hernam het leven weer volko
men zijn normale loop- een enkele
beschadigde boerderij werd hersteld
en de bewoners van enkele verniel
de arbeiderswoningen (bij Hoofd
plaat) vonden elders onderdak. De
schade aan landbouwgronden was
beduidend geringer dan elders in
Zeeland, dank zij het feit, dat de
gronden aanmerkelijk sneller droog
vielen.
In West Zeeuwsch-Vlaande
ren van Hoofdplaat tot Cad-
zand wordt aan het herstel
van de zeewering de laatste
hand gelegd. Op sommige ge
deelten wordt een nieuwe dia-
boolglooiing aangelegd, elders
worden de dijken versterkt. Bin
nenkort zal bovendien begonnen
worden met de bouw van de
nieuwe zeesluis bij Cadzand.
„Eén uitzondering moet echter ge-
CEBRUIKTE MATERIALEN EN ZWARE WERKTUIGEN IN HET RAMPGEBIED
maakt worden ten aanzien van de
a'gemene tevredenheid" aldus de
dijkgraaf van „Het Vrile van Sluis"
de heer v d Rrnocke. Deze uitzon
dering geldt voor het Zwin. Naar
de mening van de dilkgrnaf za'
slechts algehele afsluiting van de
Zwingen! voldoende wanrhorgen te
gen calamiteiten bieden, doch tot op
heden ls over deze aangelegenheid
nog geen enkel besluit genomen. Zo
als bekend, betreft het hier een
kwestie, waarmede ook Relgisehe bp
langen (handhaving van het natuur
reservaat) gemoeid zHn zodat een
besluit slechts genomen kan worden
in overleg met de Belgische autori
teiten.
De familie Van <ler Hoek van de boer
derij Roosjeshofbif Kerkwerve,
ipoélde l« een door een vliegtuig af
geworpen rubherhoot aan b\j de
havendyk van Zierikzee,
Afsluiting van het Zwin: dat Is
de enige wens ten aanzien van de
beveiliging tegen de erfvijand, wel
ke nog leeft in Zeeuwseh-Vlaande
ren: voor het overige heeft men
niets dan lof voor de wijze waarop
Rijkswaterstaat In samenwerking
met alle andere hetr-'Irk-n Instanties
er In ls geslaagd de Zeeimsrh-
Vlaam«e kust weer hecht en sterk
to maken.
NOODNET RADIO-AMATEURS
Spoedige vorming gewenst
Precies een Jaar na de watersnoodramp Is men van overheidswege naar
buiten getreden met een plan om een noodnet in het leven te roepen voor
radio-zendamateurs. Het werk van deze kleine amateurzendertjes ls in de
dagen van de ramp van de allergrootste betekenis geweest, toen deze zen
ders het enig communicatie-middel bleken tussen het getroffen gebied en
overig Nederland.
De directeur-generaal van de P T.Tde heer L. Neher, heeft een rond
schrijven gezonden aan alle radiozendamateurs, die in ons land over ••on
zendvergunning beschikken, met het verzoek zich beschikbaar te stellen
voor de vorming van zulk oen noodnet, dat in mogelijke dagen van ramp
spoed grote diensten zou kunnen bewijzen.
men van administratieve maatrege-
Gebleken is, zo schrijft de heer
Neher in deze brief dat het werk
der radio-amateurs bij de Februari-
ramp van 1953 van onschatbare
waarde is geweest. Daarom wordt er
naar gestreefd een amateurnoodnet
op te Douwen, waarvan de leiding in
handen zal worden gelegd van de
heer A. S. M. van Schendel, hoofd
van de bijzondere radiodienst by de
P.T.T., onder supervisie van de hoofd
ingenieur, belast met de leiding van
hei radiola'ooratorium van de P.T.T.,
Ir. H. Mak.
In het afgelopen jaar ls de vorming
van dit noodnet voorbereid door het
bestuderen en vaststellen van de fre
quenties welke voor dit doel hut
meest geschikt zyn. van de werkwijze
die moet worden toegepast en het ne.
Nu ls het ogenblik gekomen
zo besluit lr. Nener zijn brief om
aan de zendamateurs te vragen hier
aan hun medewerkine te verlenen.
Bij dit rondschrijven was een aanmel
dingsformulier ingesloten.
In de kring van de radio-amateurs
hoopt men, dat het noodnet spoedig
gevormd zal zijn, zodat men kan aan
vangen met oefeningen, welke een
paraatheid in dagen van nood zou
den garanderen. Deze noodnetten be
stonden reeds lang in de V-S. en
sinds kort ook in Engeland, waar
men een les heeft getrokken uit het
grote nut, dat het geïmproviseerde
noodnet Hjdens de ramp ln ons land
heeft bewezen.
iriN'i Eti
,JBah, de kachel wil niet
branden!", moppert Mietje
,,'t ls toch watl
En ik heb de
schoorsteenveger
Nu al twee keer hier
gehad....r
Het vroor dat het kraakte
De volle maan zei te de wit
te aarde in een sprookjes
achtig licht De miilioenen
sterretjes pinkelden en
schitterden. Het was stil
heel stil Zo nu en dan rolde
wat sneeuw uit de bomen
dat als poeder uiteen viel.
HU zag dat alles vanuit
zyn bedje. Hjj vond het
mooi. erg mooi.
Van de dakrand hingen
wat lange dunne yspegels
Als Je daar met een klein
zilveren hamertje tegen aan
tikte, dacht htl. zou Ie vast
hele mooie muziek horen
Het geluld van kleine belle
tjej.
Dan zouden de feeën met
verlichte vleugeltjes uit het
bos komen om op het mu
ziekje te dansen Hier,- vlak
voor hel raam zouden ze
heen en weer zweven, als
pluisjes zo licht.
Misschien zou de IJs-
konli g dan ook wel komen
Ja vast >n zeker zou hy ko
men. wan» de feeën zyn al
tijd in de buurt van de ko
ning HU hoorde de feeën
zingen en hel muziekje klin
ken. en dp IJskoning blies
een koude Noordevvind m
hij bewoog de slippen van
zijn witte mantel en het be
gon te sneeuwen
De feeën vlogen weg met
de Noordewind en de IJs
koning b'les tegen de ruiten
Er kwamen prachtige bloe
men op Ijsbloemen.
Toen verdwpen ook de
IJsko-dng De gro'e volle
maar. werd wazig Ook de
sterretiep en de sneeuw en
het 'Icht.
Toer viel hy ln slaap.
Sprinkhanen
Er 4Jn ongeveer 5000 ver
schillende soorten sprink
hanen en al deze insecten-
soorten zijn uiterst schade-
U1k Het meest gevreesd ls
de treksprlnkhaan die ln
onafzienbare zwermen op
akkers In Azië Oost-Euro
pa en Afrika kan neersta
ken Reeds ln de bybel
wordt onder de ntagen. wel
ken Egi-pte moest onder
gaan. het kanlvreten van de
akkers door sprinkhanen
genoemd.
!liv
„Weet je wat. tk doe
het zelf nu.
Eerst de kachel
wat opzij....
jr. Dan een zak onder de
schoorsteen
Dit is echt eens werk
voor mij!"
Maar als Miesje op
het dak komt
Staan twee pijpen
naast elkaar
„Welke is nu van
de kamer?
Och, ik neem die ene
maarI"
„Zo", roept Mies ,Dat 's
iveer gebeurd hoor
Kachel trekt vast weer
gewoon
Héééer rif geen
roet in 't zakje
Was de schoorsteen
dan tóch schoon?"
Maar, oh nee. want
als Mies later
Even naar de keuken
moet
Komen dikke wolken roet
Haar bij de deur al
tegemoet....!
Het is maar een weet
Laatst kwam er een jon
gen van een jaar of dertien
myn werkkamer blnnen-
lonen Juist toen ik bezig was
een grote moderne auto te
tekpnen.
Hy was biykbaar nogal
vol bewondering voor de te
kening. want hU keek er
eerst lang met open mond
naar en zei toen. „Ik wou
dat Ik dat kon!"
„Nu", zei >k, .probeer het
maar" Ik gaf hem papleren
potlood en hy ging viytig
aan de gang Eerst tekende
hy een bumper, toen een
spatbord, toen een lamp. een
motorkao. een voorruit een
dak. een nortier, wiel. en
daarna gooide hy zl1n pot-
tood neer en riep: „Het lykt
nergens op!"
Inderdaad zat de voor
ruit schuin achter de motor
kap, de wielen waren niet
rond en de lampen zaten
ilet In hot midden.
„Ho-ho-joh" zei Ik
achend „Je doet hel ver-
ceerd. man Je moet
■erst In grote tynen de auto
er op zetten. Klik. zo. zie Ja
vel, je tekent een soort si-
'arenklslje met een bakje
•r bovenop (fig I) De as-
ien kun Je er ook al opzet-
en Recht op die assen trek
'e een ..haakse" Hfn en daar
'eken ie een ovaal omheen.
De wielen staan don altyd
goed A.
Zo. nu kun je In dit raam
werk ie auto gaan sche'sen
Mies blllft op z'n plaats. Jr
kunt Ie eenvoudig niet meet
vergissen <flg Iï>. "''taa
alles g>.ed ln schets dan gn
ja da auto tekenen. Zie
maar eens boe leuk het
wordt!"
De ogen ziin ogen schit
'erden „Wat makkelijk!"
hJJ „Ik ga het ook zr
oroheren!" Nu al heel spoe
dig had by een prachtig
karre.'je getekend 'fig ITI).
Het ging iti goed. dot 'k
dacht: MvJn vriendinnen en
vrienden van de kinder,
krant moeten dl» ook we
ten Daarom allemaal aan't
werk en veel succes hoor!
