Antoon Coolen schreef roman
voor het eerst in vijftien jaar
„Spontane reacties" leverden
soms knappe antwoorden op
C
Filmproducenten in V.S.
moeten alarm blazen
Romanschrijver J. F. Oltman
was een talentvol man
ZATERDAG 30 JANUARI 1954
PROVIN Cl ALE ZEEUWSE COURANT
11
EEN ROMANIISCHE VLUCHT
Lezenswaardig boek, waarvan
weemoedige bekoring uitgaat
VOOR HET EERST sinds vijftien jaar verscheen er weer een roman van
de hand van de populaire schryver Antoon Coolen. Wie tot zijn lezers be
hoorde. kent zijn genre: hei beslist „betere" soort streekromans, in dit ge
val meestal spelend in het gebied van de Peel, Coolens geboortestreek.
Rustige, vriendel\jk-eenvoudige boeken, vol landelijke sfeer, met soms iets
groots in hun uitbeelding, en steeds overhuiverd door de niet opdringerige
mystiek van Coolens geloof.
In de vijftien jaar, die verliepen sinds de verschijning van zijn „De her
berg In '1 Misverstand" (1938) is er zo het een en ander in de wereld ge
beurd. Het Is typerend voor een persoonlijkheid als Coolen, dat hy zich in
die tijd verdiept heeft in de sprookjes- en Icgendenwereld. Enkele verzamel
bundels verschenen van zyn hand. Welk een romantische vlucht uit de ont
stellende werkelijkheid!
En invloed heeft dit sprookjeswerk stellig ook gehad op zyn nieuwe ro
man: „De vrouw met de zes slapers" (de titel klinkt reeds als die van een
sprookje). Dit hele verhaal balanceert op de grens tussen roman en sprook
je: het is veel te vaag voor een roman, veel te realistisch voor een sprookje,
en het geheel Is dan ook, ondanks de waardering die we zeker voor dit boek
gevoelen, lichtelijk tweeslachtig en onbevredigend.
slist met een onvoldaan gevoel weg
legt: Coolen schept door het oproe
pen van allerlei geheimzinnigheden by
zijn lezers een nieuwsgierigheid die
hy later onvoldoende bevredigt.
Er blijft doodgewoon een leegte,
want de schrijver geeft f-ns evenmin
iets Anders in de plaats, iets dat als
een nooit aflatende beklemming aan
wezig zou kunnen zijn (zoals b.v.
Coolen heeft voor deze roman zyn
stof deels tn de meest romantische
fantasie, deels weer in de realiteit
van de Brabantse dorpssfeer gezocht
Ziehier het wel zeer bizarre stra
mien. Even buiten het dorp, waar dit
boek speelt, ligt een middeleeuws
kasteel waarop een Jong baronesje
woont. Als kind heeft zy gespeeld
met een dorpsjongen, Jacob Cordewe-
ver, die een levenslange mijmerende
liefde voor haar opvat. Later ver
looft zij zich met een jonge baron, die
evenwel een veel te grote belangstel
ling aan de dag legt voor een kamer
meisje. waarna hun verloving verbro
ken wordt. De baron komt evenwel na
enige tijd terug met een donkere
vrouw uit Marokko en laat het mid
deleeuwse kasteel optrekken, waarop
hij met zijn berberse schone zijn In
trek neemt. Deze Fatma kwijnt ech
ter in enkele jaren weg: de baron
raakt in de schulden, en nu is het de
beurt aan zijn vroegere geliefde, de
barones, om liefdeswraak te nemen:
zjj koopt het namaakkasteel en laat
het weer met de grond gelijk maken
Daarna verdwijnt ook zij uit de om
geving. Later, ouder en zeer arm ge
worden, komt zij echter terug op
het dorp om te wonen in enkele ver
trekken van het vervallen oude slot.
Zij leidt er een zeer eenzaam leven
Op een nacht wordt haar zaakwaar
nemer op het kasteel vermoord en
dan bevangt haar een grote angst.
Van die nacht af wil zij zgn. „sla
pers" hebben op het kasteel om haar
voor onheil te behoeden. Het is Ja
cob Cordewever. die zich belast met
de taak, een zestal slapers te vinden
die tegen een vergoeding de barones
bewaken.
Corilewever is een middelmatig,
half geslaagd, half mislukt mens
geworden, die volkomen terzijde
van 7.(|n zin In verloren dromen
leeft, en nit;-rij|k het afgemetene
van een dorn^notahele aangeno-
nvn heeft: hij Is gemeenteont
vanger g-worden hoewel h(j het
gemakkelijk verder had kunnen
brengen. Hij wordt zelf ook s'aper
op het kasteel, doeh de barones
weet niet dat h(| haar jeugd
vriendje is. De eenzame vrouwe.
Cordewevera ..verre geliefde"
sterft aan een hartaanval en dnn
is het hoek eitrenllik uit. Zoals
nrn /let een notr«l grillig, om
niet te zeggen drakerig, weinig
om 't Ujf hebbend gegeven.
GORD GETEKENDE
DORPSSFEER.
Maar hierin ligt stellig niet de
Waarde van dit eigenaardige boek.
waarin een wonderlijke omkering
van de waarden heeft plaats gehad
de hoofdpersonen namelijk, de baro
nes en Cordewcvër, zijn volkomen
vaag en raadselachtig gebleven
vooral de barones is volkomen on
zichtbaar en van haar Innerlijke
roerselen vernemen we letterlijk
niets! terwijl de bijfiguren, vooral
de zes slapers en hun familie, en ver
der de gehele dorpsgemeenschap van
het Brabantse plaatsje uitstekend ge-
Men ziet zelfs, als 'ezer.
op dat ontoegankelijke
kasteel afspeelt, door de ogen van net
t zelfs, als lezer,
}les wat zich op
asteel afspeelt, door de oge
belangstellende dorp. vertegenwoor
digd door een niet nader genoemde
,.wy". die de bekenden van Cordewe
ver verbindingsman tussen het on
bereikbare kasteel en dc vertellers
vertegenwoordigen Mèt het volk ziet
men het baronesje als klein meisje
spelen, nen ziet haar later met haai
geliefde schaatsen In het maanlicht:
men woont de bouw van het namaak
kasteel bij. bewondert de schone Fat-
ma en volgt de schokkende gebeurte
nissen bij de begrafenis van die mu-
aulmanse vrouw. Men ziet het kasteel
weer afbreken en later de barones als
bejaarde dame wandelen wat chocola
uitdelend aan kleine kinderen Maar
men dringt nimmer ln haar geheim
door. en dat is een »an de oorzaken
die maken dat men dit boek toch bc-
ulturele
avalcaJa
in zijn romans en verhalen heef
gedaan).
Het mysterie van die barones be
staat niet, is niet opgeroepen, interes
seert ons tenslotte niet meer. en de
onthulling dat zjj zo arm en eenzaam
was nemen we voor kennisgeving aan.
Er blijft ons dus slechts die mees
terlijk getekende gemeenschap van
Klein Brabants dorp. en verder de
een
(soms slordige!)
mooie beeldendf
meestal zeer
het tot In de
flcn stijl als vreemde filoemen, wat
uitheems ten onzent, maar zeer fraai
en beheerst. Mogelijk is het een ty-
Slsch „katholieke" stijl. die denken
oet aan Ie barokke, rijke Interieurs
van Rooms-Katholieke kerken; een
Stijl waarbij het proza van de meeste
protestantse auteurs nuchter lijkt.
Weemoed en romantiek doordren
ken ook de decadente nymeringen
over de veranderingen die een oud
dorp in moderner tijden onvermijde
lijk doormaakt. Typische dorpsher
bergen verdwijnen, bomen worden ge
rooid; in plaats van oude stopfles-vin-
keltjes verryzen nieuwe, zogezegd
„karakterloze, aan de eisen des tijds
aangepaste" panden en in plaats van
koetsjes met kleppers er voor rijden
er auto's. Iedereen kent dat lied en
jammert graag romantisch mee.
maar niemand gaat nog in zo'n
schokkend koetsje zitten of prefe-
TELEVISIE CONCURREERT.
Hollywood in bilere nood
NEW YORK, Januari. Hollywood is voor de zoveelste keer in
bittere nood. Noch Cinerama, het drie-dimensionele illusies opwekkende
nieuwe medium, noch Cinemascope een langgerekt, slechts Ietwat gebo
gen projectiescherm dat wel een panoramisch effect, doch geen diepte geeft
slagen er in de kassen der filmmaatschappijen te spekken. De concurren
tie van televisie en de komende concurrentie van kleuren-televisie dreigen
deze situatie nog verder te verscherpen. Geen wonder, dat Daryll Za-
nucks en Sam Goldivyn met vertwijfelde gebaren de handen aan de zicht
baar kaler wordende schedels slaan en alarm blazen.
Er worden weinig films gemaakt. De werkloosheid in het filmbedrijf is
sedert de oorlog niet zo groot geweest als thans. De studio's hebben een
deel van hun „sets" en de onder contract staande artisten aan net werk
gezet om televisie-films te maken. Maar dit „marriage de ralson" tussen
camera- en kinescope lens (waarmee T.V. werkt) is nog allesbehalve
hecht, duurzaam of romantisch. Want Hollywood is inmiddels tot de con
clusie gekomen, dat er maar één oplossing voor de filmstad is, die alle
kwalen.kan verhelpen: dat is het maken van films voor de bioscopen en het
verhinderen dat deze ontijdig op het televisie-netwerk worden uitgezonden.
BILLY WILDER en Leiand Hay-
ward hebben Charles Lindbergh meer
dan één millioen dollar betaald voor
de filmrechten van de autobiografie
van deze luchtva*pionier, het groot
ste bedrag ooit aan filmrechten voor
een boek betaald,
DE MAASTRICHTSE beeldhouwer,
schilder en glazenier, Charles Eyck
heeft aan de gemeente Maastricht
ter herinnering aan en uit waardering
voor de omwonenden van het atelier
„achter de barakken" by de Bosch
straat, waarin h\i gedurende enkele
jaren werkte n bronzen beeld ge
schonken. Het is een 70 cm hoog kin
derboekje. evn voorontwerp voor hef
grote bevr\jdingsmonument te Maas
tricht.
Dit Bchoenmaker-blyf-bjj-je-leest-
besluit dient nader te worden toege
licht. Want de magnaten der „droom-
fabrieken" schijnen tevens te hebben
begrepen, dat het in onze tyden geen
zaak meer is de middelmatige films
te produceren, die in de amusements
literatuur zouden kunnen worden ge
kenschetst als „bladvulling" Het pu
bliek betaalt en betaalt goed
voor die films, waarvan onderwerp en
uitvoering torenhoog uitschieten bo
ven de grauwe filmkost-van-alle-dag.
Hiermee is alweer niet gezegd, dat
de films, waarop Hollywood zich
thans concentreert, momenteel voor
namelijk gekenschetst worden door
nieuwe versies van Shakespeai e's
oeuvre, of, hoog-intellectuele onder
werpen. Om het vegendeel onmiddel
lijk naar voren té brengen: bet nieu
we genre films omvat wel degelijk
„musicals", revues en romantische
rolprenten of koddige avonturen als
Bod Hope's uiterst populaire films;
maar de kern van hef moderne reper
toire wordt thans gevormd door de
meer serieuze rolprent, films met een
voor ieder soort publiek uevattelyke
probleemstelling.
Hiervoor laat het publiek zijn tele
visie-ontvangers wel in de steek.
Maar de traditionele zang-, dans-,
lach- en smjjt-komedies behoren tot
het verleden.
Daarnaast geldt de belangstelling
van het publiek een soort films, die
zich veel meer op het hellende vlak
bevinden. Men weet, dat Marilyn
Monroe een torso heeft, dat de mo
derne conceptie van Venus nabn
komt. Haar figuur slaat een heel wat
beter figuur dan haar acteertalent
En aangezien de filmindustrie ten
slotte een puur commerciële zaak is.
heeft Hoüjövood herhaaldelijk de „ve
hikels" ontworpen, die haar in de ge
legenheid stellen dit figuur ten volle
te etaleren. Marilyn staat niet op
zichzelf Jane Russell is een van haar
„kunsf'-zusteren Zij is momenteel de
hoofdrolvertolkster van de furore ma
kende film „French Line", waarin zij
een dans verricht, die men in de let
terlijke betekenis van het woord een
„onthulling" kan noemen. Ook tn tal
van andere Hollywood-rolprenten da
len. mét de inkomsten der filmmaat
schappijen. de halslijnen der décollet-
tées in vervaarlijk tempo. De enge
grenzen van de „morele code", die
ïdustrie zichzelf oplegde om censuur
van boven te voorkomen, worden her
haaldelijk overschreden-
HERZIENING CODE?
Teneinde „internationaal aanvaard
bare maatstaven van fatsoen" aan te
leggen ontwierp men indertijd Holly
wood» code. waarbij het o.a. aan pro
ducenten van misdadigersfilms ver
boden werd de misdaad op enigerlei
wijze als aantrekkelijk of ais een
deugd voor te stellen. „Crime does
not pay" is immers de stereotype mo
raal waaraan al deze films moeten
voldoen. De code verbiedt voorts ex
cessen waar het filmomhelzingen
geldt; vloeken is evenals bigamie, e.d.
verboden.
Dit alles is uitermate prijzenswaar
dig. Maar de code is vaak even node
loos straf als zij herhaaldelijk Tchijn-
heilig is en onze sympathie gaat der
halve geheel uit haar het bestaande
verlangen om de code te herzien.
ANTOON COOLEN
zes slapers
re'ert de in zo'n winkeltje gekochte
kaas die naar bokking stinkt, behalve
mogelyk in ztjn vakantiedagen. En dit
alles zou dan ook stellig monotoon
worden, ware het niet dat Coolen zijn
weemoed steeds met irenie en vaak
zelf» met goede humor heeft gekruid
Zijn dorpstypen, zoals de twee el
kaar steeds over alle plaatselijke ge
beurtenissen consulterende zonderlin
gen Jeurlssen en Forster: zoals 't hei
lig "Sjoke met haar vele vrijers; zoals
de „slapers" op 't kasteel, zijn voor
treffelijk getypeerd.
En tenslotte geeft het alles door
drenkende gevoel van de betrekkelijk
heid en vergankelijkheid van het
aardse leven aan dit alleszins lezens
waardige boek een weemoedige beko
ring waarvoor weinig lezers volkomen
ongevoelig zullen blijven.
Antoon Coolen: De vrouw met de zes
slapers.
Nijgh en Van Ditm&r, 's-Gravenhage
HEI SLOT LOEVESTElJN
Schrijver van ,.De Schaapherder
Gisteren was het honderd Jaar geleden, dat In het Gelderse dorpje
Steenderen overleed Jan Frederik Oltmans, een der eerste schryver» van
Nederlandse historische roman».
Uitman» werd In Den Haag geboren. Negen Jaar later verhuisde zijn
vader naar Amsterdam, waar hy Ryksontvanger werd. Jan Fredertk
Oltmans werkte aanvankelijk op diens kantoor. Maar de jonge mon
had .«mirre verlangens. Het was in de tyd. dat de Amsterdamse hoog
leraar D. «J. van Lennep, een oproep deed tot de Nederlandse schryver»
toch ook voor ons land romans te scheppen ais Waiter Scott in Engo-
lainJ schreef, louter nationale kunst.
ke hy In de tuin voor het huis had
laten bouwen. In 1854 stierf hij. op
29 Jan. des avonds om vflf uur. zyn
laatste werk w.rd na z\Jn dood uitge-
feven. Het was minder belangrijk
an zijn andere werk en bestond uit
twee delen: „Het huls van het Zee-
Oltmans deed dit en ln 1834 ver
scheen onder de schuilnaam J. van
den Hage, een naam. die hij tot één
jaar voor ziin dood heeft gebruikt,
een geschiedkundig verhaal uit de
tachtig-jarige oorlog „Het Slot Loe-
vestevn van 1570."
Vier Jaar later kwam het tweede
boek van Oltmans uit.Het waren
de vier delen van „De Schaapher
der" algemeen beoordeeld als zijn
beste werk. een verhaal uit de
Utrechtse oorlog 1481—1483.
Lang is er. zowel in zijn eigen tiid
als daarna, gedebatteerd over de li
teraire waarde van het werk van
Oltmans. Terwtjl Bakhuizen v d.
Brink „De Schaapherder" onder ro
mans van de eerste rang plaatst, ge
ven anderen een minder goed oor
deel over het werk van Oltmans. al
zijn allen het er over eens. dat het
getuigt van een groot talent en een
diepgaande studie van het onder
werp.
Rast.
In de laatste Jaren van zijn leven
zocht Oltmans rust. Hij vestigde zich
ln Steenderen aan de IJssel in Gel
derland en werkte hter op zrjn ka
mers in het huis waar hij in pensi
on was of in de kleine moshut, wel-
^yeelse. /linze
BLINDE LIEFDE
De lelie had haar zuiverheid
Ten veeten van de pad geleld.
Eerst zat hij seven uren stil.
Toen e(j hy: kweenie wattuwB.
Dan dacht h{j nog eens twee uur na.
Toen zei hij: ik heb liever sla.
Zo gaat het wie niet onderscheidt
Vóórdat zij om het Wonder vr\jt.
ECONOMIE
't Was een piepjonge, schuchtere haring
En ze vierde haar eerste verjaring
En ze wou wel eens uit,
Daarom gaf ze haar kuit
Bij een eerlijke schol in gesloten bewaring.
Maar daar had ze een strop
Want die schol vrat het op.
Hij zei: 't was z\jn plicht en het heette Inklaring
De moraal van 't geval f
Och, die weet u wel al:
Hou je kuit in je kous, ook al heet dat ,/>ntsparing"!
JORINGEL.
UITSTEKENDE RADIORUBRIEK
O i Cl t li voren steeds op de band opgenomen.
Kutger ochoute maakte er meer J zodat er een veiligheidsklep was,
van dan hersengymnastiek
GOEDE RADIO-RUBRIEKEN OVER serieuze muziek zyn zeldzaam
en te tellen op de vingers van één hand. Zo heeft de B.B.C. een Zondag
middag-uitzending, „Music Magazine", die uitstekend is, komt Brussel-
Frans elke week met een voortreffeiyke „Tribune du Discopbile" en
Hilversumja, welke rubriek van Hilversum kan op één Hjn worden
gesteld met deze buitenlandse radio-prestaties? Daarover behoeft men
niet lang te discussiëren, want zonder twyfel komt daarvoor in aanmer
king de Vara-uitzending onder leiding van Rutger Schoute: „Spontane
reacties." Twee ervaren musici, iedere keer twee andere, beantwoorden
vragen en debatteren over muziek-fragmenten. die hiervoor zonder hun
voorkennis zyn uitgekozen. Op dit ogenblik is deze byzonder aardige ru
briek uit de aether verdwenen, maar het ligt In de bedoeling van de
Vara-programmalelding om opnieuw te starten. Een voornemen, dat vele
getrouwe muziek-luisteraars met vreugde zullen begroeten!
Op initiatief van Rutger Schoute
eigenlijk betekende dit een „radio-
vorm" geven aan ea» reeds lang be-
EEN VRIJWEL VOLLEDIGE col
lectie brieven en manuscripten van
ie Britse schrijver H. G. Wells is
verkocht aan de universiteit van Illi
nois. Tot de collectie behoren de ma
nuscripten tuin de meeste van Wells
hoeken en de brieven die Welss heeft
ontvangen van beroemdheden ah
Winston Churchill, James Joyce, Ru
dy ard Kipling Bernard Shaw en Law
rence oj Arabia.
HANS HENKEMANS
,,,de eerste
oefende hobby van deze musicus. Zo
als vele van ztjn collega's maakt hij
er namelijk een plezierige sport van
om 's avonds met zün radiotoestel
omzwervingen te maken langs vele
stations, vanzelfsprekend hoort hy
dan muziek en zo vertelde hij ons
„dan ga je zitten nadenken: Wat
Is dat Uit welke periode stamt het
Van wie zou het kunnen z(jn En het
is bijzonder leuk als je dan by de af
kondiging kan vaststellen, dat je
raak geschoten hebt."
Maar toen deze 'hobby eenmaal een
radio-uitzending werd. zag Ru teer
Schoute toch kans om er ieta meer
van te maken dan alleen maar een
soort muzikale hersen-gymnastiek
Want d&t was allerminst zyn bedoe
ling. Néén. het Fine er om de luis
teraars een inzicht te geven van de
wijze, waarop doorgewinterde musici
vragen rond een hun meestal onbe
kend stuk tot een oplossing brengen
„Het kan best /Un". zo meent
Schoute, „dat vele nlet-vukmenseti
meer muziek herkennen dan conser
vatorium-directeuren Maar het aar
dige bij de laatsten Is luist de spiraal-
redenering. het opsporen van bi-paal
de kenmerken in bijvoorbeeld inter
pretatie of In instrumentatie, waar
na zij tenslotte tot een conclusie ko
men.
Zyn eerste „slachtoffers" waren
Hans Henkemans en Marfus Fint-
huls en sindsdien is hen een lange
rjj gevolgd. Da uitzending werd te-
wanneer een der musici meende dat
hij te „gekke" dingen had gezegd.
Maar het aardige is. dat van deze
uitvlucht-mooelykheid nooit gebruik
werd gemaakt. Zelfs al werden wel
eens een hoogs! enkele keer minder
scherpzinnige opmerkingen gemaakt,
dan luisterden de betrokkenen toch
met genoegen naar het terugdraaien
van de band. En dan kwamen op
nieuw spontane reacties, doch dit
keer in de geest van: „Natupriyk ls
dat van die of die En ik had het nog
willen zeggen
Deze opmerkingen zijn heel begrij
pelijk, want de beide ondervraagden
staan tijdens hpt opnempn allerminst
onbevangen, tegenover de vragen,
die hun worden voorgelegd, althans
niet in d»e mate als het geval /ou
zijn zonder microfoon. Er is immers
aitüd een zekere rem, een angst om
iets te zeggen, omdat men weet. dat
achter die microfoon een schare van
luisteraars zU, die ook met genoegen
kennis neemt van minder geslaagde
opmerkingen, die de ..ervaren musi
ci" eventueel maken. En rond de
luidspreker gonst het dan ln de
geest van: „Snap je dat nou? I»at
had ik zelfs wel geweten!" De mi
crofoon ls echter nipt de enige fac
tor, die remmend kan werken, men
ls oo kbang voor strikvragen. I»at
kwam eens na afloop van een opname
tot uiting: er had een fagot geklon
ken en de betrokken man kwalifi
ceerde het geluld als van een saxo
foon want zo zei hy later „Ik
dacht, het 'Ukt zo op een fagot, dat
het dit instrument wel niet zal
zUn
KNAPPE ANTWOORDEN
„Maar als ik nog eens in gedach
ten naga. wel ke antwoorden werden
gegeven, dan vind ik dat er veel
meer knappe, intelligente opmerkin
gen werden gemaakt dan omgekeerd
Bovendien waren de foutieve antwoor
den soms zeer interessant, omdat zij
een bepaald licht wierpen op deze en
gene kwestie. Er werden soms ver
bluffend rake dingen gezegd Zo her
inner ik me, dat een der ondervraag
den de oorsprong van een werk. die
al dicht was benaderd, nog bete'
wisi aan te geven, doordat hij vast
stelde. dat de hoorns in het orkest
ia natuurtonen speelden. Dat is nu
vijf. verspreide verhalen."
In 1898 b
besloot men op initiatief
van de heer J. A Btentjes, die een
oproep deed om geld in te zamelen,
op het graf van Oltmans een zuil
te plaatsen in de plaats van de oude,
stukgevroren 8teen. die de rust
plaats van de schrijver aangaf.
Er kwam vyf en zeventig gulden
byeen jn daarvoor werd in Zutphen
een monument gemaakt. Het was een
obelisk, staande op een vierkant
voetstuk dat rustte op een onder
grond van keien.
In de middag van Donderdag 21
Mei 1896 werd het monument ont
huld. De initiatiefnemer voerde het
woord en bood de burgemeester de
zuil aan. waarop deze woorden van
dank en waardering sprak over Olt
mans „die in Steenderen een vrien
delijke herinnering heeft achtergela
ten.De jeugd van Steenderen zong
een lied, gemaakt door een inwoner,
de heer R. W. Weyers en op muziek
gezet door de heer G. J. Franken uit
Vorden.
Vergeten
Na enkele Jaren echter had men Olt
mans blijkbaar weer vergetAi. Want
toen een kleinzoon van zyn broei in
1936 het graf bezocht was het zeer
slecht verzorgd. Dank zh deze na
zaat van de schryver A C. Oltmana
te Amsterdam, werd het eraf verbe
terd en wordt het nadien goed on
derhouden.
Oltmans was een kindervriend. In
zijn moshut had hU in een kast lek-
kernyen, waarop hij de jeugd van
Steenderen rükeiyk tracteerde. Het
huis, waarin hy heeft gewoond by
mevrouw Raseh, is verbrand. Nog
staat de oude muur, die de tuin van
de weg heeft gescheiden, maar deze
zal wel spoedig verdwynen. Ook in
Steenderen is er wat veranderd in
deze eeuw en ook daar eist het ver
keer rarer ruimte. Maai mag dan
deze muur ook weggaan in de toe
komst. op de kleine intieme begraaf
plaats te Steenüeren biyft ln het
centrum een monument staan, dat
de herinnering vasthoudt aan een
groot schryver.
MARIUS FLOT HUIS
zorgde voor de start
een voorbeeld van een reactie, waar
mede een musicus voor de draad
komt: het gehoorde onmiddellijk ana
lyseren in Dreed verband", aldus d»
opvatting van Rutger Schoute.
Uit de brieven het waren er tal
loze die hy ontving, bleek dat het
doel van de rubriek werd bereikt D»
luisteraar kreeg een inzicht in de
wijze. waarop een musicus bepaalde
vragen aanpakt en kreeg bovendien
een betere, intiemere kHk op diege
nen. die hy anders slechts van verre
ziet. achter de vleugel of achter de
dirigenten-lessenaar.
Als voorbeeld noemde Rntger
Schoute de componiste en pianiste
Henriëtte Bosnians, die enige maan
den voor haar overlijden medewer
king aan ..Spontane reactie»" ver
leende. „De gevoelige Intelligentie
van deze componiste kwam toen
prachtig naar voren.
Bjj de keuze van de onderwerpen
was er over het algemeen slecnta
één tijdens elke uitzending, die aan
gepast was aan de speciale richting
van de ondervraagden. Verder wer
den zij beschouwd als all-round, zo
dat byvoorbeeld een vocalist niet uit
sluitend vragen kreeg over zangpla
ten. maar over elke willekeurige op
name. die aan de beurt was.
En hoe kwam Kutger Schoute tot
zyn keuze? „Och, je gaat er de din
gen. die je hoort op aankijken Meest
al werd vry toevallig gekozen, hoe
wel er wel op ge.et moest worden dat
't bepaalde stuk aanleiding kon zyn
voor een gedachtenwisselmg Maar
gelukkig is het gebied vrywcl onbe
perkt
Gelukkig. Inderdaad. Want dat be
tekent. dat Rutger Schoute nog me
nigmaal met twee ervaren niuricl
rond de mii-rii.iion kan zitten. En tal
lozen in (te huiskamer zullen dan
boek of tijdschrift uit handen leg
gen: „Even luisteren naar spontane
reacties
de K,