De reconstructieplannen en de
stem der kerken
Natuurlijk* hebt
altijd trek
tj!i fllac's
U jaar in jaar uit
t)!& fltec, want
bevatten top Virginia's.
in
m -
Zeeuwse Almanak
POORTVLIET HEEFT THANS
MODEL-KLEUTERSCHOOL
UITBREIDING PROVINCIALE
VLOOT WORDT OVERWOGEN
PUROL
Agenda
2
PROVINCI/LE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 6 JANUARI 1954
MENTALITEIT IN RAMPGEBIED
Centrale Watersnoodcommissie der
Ned. Herv. Kerk confereert
(Van een onzer redacteuren).
Is de mentaliteit In het rampgebied nu werkelijk veranderd?
Kan het traditionele kerkewerk ook Ln de nieuwe situatie vormingswerk
In moderne zin zyn? er bU de, opstelling van de reconstructieplannen niet
te weinig rekening gehouden met sociale en psychologische factoren en is
hierby de stem der kerken wel In voldoende mate gehoord?
Doze en nog vele andere brandende vragen -zijn op zeer openhartige wij
ze aan de orde gesteld op de conferentie, welke de Centrale Watersnood-
commissie van de Nederlands Hervormde kerk heeft belegd op „De Horst"
bjj Drieborgen, voor een aantal leiding gevende figuren van Schouwen-
Dulvohind: burgemeesters, predikanten en andere kerkelijke ambtsdragers,
sociale werkers en werksters.
Het waren alle vragen, geformu
leerd door de deelnemers aan deze
conferentie zelf en uit de vaak zeer
diepgaande besprekingen bleek, dat
men zich op Schouwen-®!
lerwege ernstig rekenschap geeft
van de moeilijkheden en
8
i-Duiveland al-
'k
heden, welke" de situatie met" zfch
medebrengt. De vraag van de veran
derde mentaliteit is reeds eerder aan
de orde gesteld en verschillend be
antwoord Op „De Horst" kwam men
echter tot de conclusie, dat alles,
wat men ia de ramp heeft waarge
nomen, niet in de eerste olaats geïn
terpreteerd mag worden als uitingen
van een veranderde mentaliteit. De
mensen zijn in hun innerlijk waar
schijnlijk wel dezelfde gebleven, maar
de plotseling zo ingrijpend verander-
omstandigheden hebben hun ei-
snschappen zowel ten goede als
n kwade veel scherper naar voren
doen treden. Toch mag verwacht wor
den. dat de veranderde omstandighe
den op den duur hun invloed ook op
de mentaliteit zullen doen gelden.
In die veranderde omstandigheden
kan het traditionele kerkewerk ze
ker ook vormingswerk in moderne
zin worden, maar dan zal het vaak
veelal effectiever moeten worden;
meer ingesteld op de actualiteit,
waa-bij de kerkeraad de predikant
tot belangrijke steun lient te zijn.
Van groot belang is echter ook, dat
de vormingsleiders (WIKA's) woVdeh
ingepast in de gewone kerkelijke or
ganisatie om wryvlngen te voorko
men.
Het ontbreken van algemene richt
lijnen voor het vormingswerk werd
algemeen als een ernstige handicap
gevoeld. Vastgesteld werd dat tot
ae dijksiuiting de mensen in den
vreemde met elkaar hebben opge
trokken en elkaar zo op Ie been heb
ben gehouden. Zes November is ech
ter de Inleiding geworden van een
inzinking in psychologisch opzicht,
welke ook heel goed verklaarbaar is,
omdat, men tot dat moment wel bo
ven zijn geestelijke krachten had ge
leefd.
Reconstructieplan
Practische vragen rezen vooral
naar aanleiding van het nog niet ge
heel bekende rapport van de Recon
structie-commissie voor Schouwen-
Dulveland, waarbij »chter toch wel
voorop kwam te staan, dat met alle
ménselijke en maatschappelijke fae-
tóren rekening werd gehouden en
dat ook de stem der kerken volledig
tot haar recht heeft kunnen komen.
Hoewel het rapport eerst over enkele
dagen zal verschijnen, is o.m. toch
reeds bekend geworden, dat de com
missie adviseert bepaalde kleine be
bouwingskernen, o.a in de gemeen
te Eikerzee, niet te herbouwen (Mo-
riaanshoofd, Lokerskapelle, Ouden
djjke hetgeen in sommige kringen
ernstige ongerustheid heeft gewekt.
In de nieuwe tijd hebben dergelijke
buurtschappen zo heeft de com
missie waarschijniyk
iis meer en door sa-
overwogen
weinig betekenis meer en door
menvoeglng cal een grotere kern
ontstaan met grote mogelijkheden,
ook voor de kerk! In de nieuwe ker
nen zullen nieuwe kerken moeten
worden gebouwd; oude kerken zullen
wellicht verlaten worden. Gewezen
werd op de noodzakelijkheid van
doipsgewijze voorlichting en overleg
om onrust weg te nemen. Dit recon
structieplan is een advies aan Gede
puteerde Staten, zo werd nog eens
.nadrukkelijk toegelicht, en zal niet
van bovenaf aan Schouwen Duiveland
opgelegd worden; waarschijnlijk zal
(Vervolg op pag. 7.)
„De Ruyter" naar
Vlissingen
Burgerij kan modernste
oorlogsbodem bezichtigen
Naar wil vernemen, zal de nieuw
ste aanwinst der Konlnk'iike Marine,
Hr. Ms. krulspr „De Rnyter" op 16
Januari een bezoek brengen aan
Vlissingen. De kruiser zal des mor
gens omstreeks 10 uur arriveren e.n
als ln de haven geen abnormale
drukte heerst, meren aan de Han-
dnl«knde.
Zaterdagmiddag van 2-4 ntir. Zon
dagochtend van 11-12 uur en Zon
dagmiddag van 2-4 uur zal „De Ruy
ter" voor het publiek ter bezichti
ging worden gesteld.
Hpt bezoek van de modernste Ne
derlandse oorlogsbodem zal onge
twijfeld door de bevolking van de
Zeeuwse marinestad op buitenge
woon hoge prijs worden gesteld.
Emigratie
In 1953 emigreerden 8 Inwoners
van Aardonburg naar Canada en 20
naar Frankrijk. In 1952 emlgroerden
naar Canada 17 Inwoners en naar
Frankrijk slechts 2.
Aflnerienfu-
„Flauwersdraait proef
Het oude watergemaal „Flauwers"
van het vaterschap Schouwen zal de
ze week nog proefdraaien. Indien dit
gunstig verloopt, zal het gemaal een
dag later volledig in bedrijf worden
gesteld.
Dit zou een belangrijke verbetering
zijn, aangezien de „Flauwers" dan te
zamen met de noodgemalen Den Osse,
Schelphoek en Zierikzee de laatste
resten zeewater uit de polder kan
verwijderen. Men verwacht dat met
ongeveer drie weken het oude water
peil zal kunnen worden bereikt.
Ontwikkelingsplan
voor Thoïen
In antwoord op desbetreffende vra
gen bij de behandeling van de pro
vinciale begroting in de afdelingen
delen Gedeputeerde Staten mede dat
het door de Commissie Lookefeer uit
gebrachte rapport spoedig aan de Sta
ten za. worden aangeboden Het zal
in het openbaai worden behandeld
Vrees voor miskenning van de be'an-
gen dei kleine grondgebruikers hij de
herverkaveling op Tholen behoeft h.l
niet te bestaan
"The nrfiam of thp Virginia crop" wirrt nok
woei id 1953 öüui onze mkuperb gekuunl.
Drinkwatervoorziening
voor Noord-Beveland
Bij de begrotingsbehandeling in de
afdelingen zijn Gedeputeerde Staten
vragen gesteld over de drinkwater
voorziening van Noord-Beveland Ge
deputeerden hebben daarop onder
meer geantwoord dat deze drinkwa
tervoorziening een niet onaanzienlijk
deficit zal opleveren er. dat het rijk
bepaalt wanneer Noord Beveland aan
de beurt is. Gedeputeerden trachten
de aanwijzing van Noord-Beveland te
bespoedigen en merken op, dat het
rijk in de aanleg van de leiding door
de Zandkreek belangrijk bijdraagt.
Examens.
De heer N. F. Dorreman te Zierik
zee behaalde het certificaat van be
kwaamheid als automonteur, inge
steld door de examencommissie van
de C.C.M.V.
VAN
in
TOT
Januari brengt ons nu toch de win-
ter, weliswaar nog niet in alle kracht,
maar vervelend genoeg en niet ton
der onaangenaamheden. Spiegelglad
de wegen hebben we weer in het
vooruitzicht, koude, bijna bevroren
handen en voeten en zwoegen voor
allen, die hun werk buitenhuis moe
ten doen. In Axel reden de gemeente-
wagens al weer rond voor het be
strooien van de opgevroren en op
sommige plaa'sen gladde wegen. Als
men er tijdig bij is, kunnen ongeluk
ken worden voorkomen.
VOOR DE VORST.
En die vorst brengt tegelijkertijd
mede, dat men zich op de bouwwer
ken wapenen moet en dat men er
hard aan werkte om vóór het komen
HAAS
Hij loopt nog niet aan de lijn, Lucas,
maar verder doet hij alles wat men
van een welopgevoed huisdier mag
verwachten en dat voor Lucas
een hele prestatie.
Want Lucas is een haas
Een haas. die zich aanpaste aan hei
gezinsleven van een familie in Hulst
en die bewezen heeft, dat niet slechts
kat en hond het privilege van huisdier
bezitten. Ook Lucas eet wat de pot
schaft en spitst, voorzover nodig, de
oren, wanneer zijn naam wordt af-
geroep n. En wanneer Lucas om hier
niet nader aan te duiden redenen be
hoefte kriigt aan de vrije natuur, snelt
hij naar de buitendeu om zijn bedoe
lingen kenbaar te maken. Een bijzon
der „onhaeig" gebaar maakt dit huis
dier dan, wanneer het weer binvnen-
ge'aten wil ivorden. Het klimt dan op
de vensterbank en tikt dan met de
voorpoot tegen een ruit
Tja. met een variant op C. Johan
Kievit zouden vrij willen zeggen: Lu
cas Is een bijzondere haas en dat is
ie"...
van een strengere winter klaar te zijn
De bouw van de Geref Kerk in Plan-
West te Axel was inderdaad zo ver
dat men genoeg gevorderd was vóór
het invallen van de vorst. Het ziet er
thans naar uit. dat men weldra geheel
gereed zal zijn. Met het binnenwerk
is men reeds geruime tijd bezig, ter
wijl de laatste hand wordt gelegd aan
de betegeling van het voetpad naar
de kerk en aan de schoonmaak van
het bouwterrein Straks zal dus deze
nieuwe kerk in gebruik genomen, kun-
nen worden.
WERKER GEHULDIGD.
Het Is een goede gewoonte ln deze
tijd om bij bepaalde jubilea ook op
officiële wijze blijk te geven van de
waardering voor de arbeid door de
werkers van de puDlieke lichamen
verricht. Op het gemeentehuis in
Nlsse kwamen de burgemeester jn de
raadsleden bijeen alsmede de leden
van het bestuur van de buitenpolders
Nisse, om de heer Chr. Louwerse te
huldigen In deze bijeenkomst werd
de heer Louwerse, die vergezeld was
van zijn vrouw, dank gebracht voor
de arbeid verricht in de 25 jaar, in
dienst van de gemeente Nisse als ge
meentewerkman en de 30 jaar als
wegwerker in de buitenpolders. Bur
gemeester J. F. Jansen sprak de ju
bilaris toe en overhandigde hem de
gebruikelijke enveloppe met inhoud
namens de gemeente. Namens het be
stuur van de buitenpolders Nisse
sprak de neer J. Boonman, die zijn
woorden eveneens vergezeld deed
gaan van het aanbieden van een en
veloppe.
PAKKETTEN ACTIE
De U V.V. te Enschede organiseer
de let gelegenheid van de Kerstdagen
en de jaarwisseling een pakkettenac-
tie ten behoeve van de inwoners van
Nieuwerkerk. de gemeente, die door
Enschede werd geadopteerd. Alle ge
zinnen uit deze gemeente, of zij
reeds waren teruggekeerd of nog ge-
evacueerd. hebben met dankbaarheid
de pakketten in ontvangst genomen.
DR. J. P. HEYESCHOOL
Dinsdag werd het gebouw officieel geopend
Dinsdagmiddag is te Poortvliet onder grote belangstelling" de nieuwe
kleuterschool in deze gemeente officieel geopend. Tot dusver had Poort
vliet geen kleuterschool, hoewel in het verleden enige malen pogingen in
het werk waren gesteld om tot stichting te geraken, zonder resultaat even
wel. Toen na de ramp de gemeente Haarlemmermeer het Thoolse dorp
adopteerde, bleek dat er in het kader van deze adoptie mogelijkheden waren
voor een kleuterschool. Haarlemmermeer had namelijk een overcompleet
houten gebouwtje, dat aanvankelijk had gediend als noodsohool, later als
hu p-secretarie en dat uitmuntend geschikt zou zyn als kleuterschool. Met
hulp van gemeentelijke diensten en particulieren uit Haarlemmermeer werd
daarna de barak in Poortvliet opgetrokken, terwijl de Zweedse instelling
Radde Barnen een Inventaris schonk. Van gelden, aangeboden door Franse
instanties, werden speelgoederen aangeschaft, zodat door dit alles een
„modelschooltje" ontstond, zoals mej. Glasz, de inspectrice van het kleu
teronderwijs tydens de opening opmerkte.
hulpverlening, die zij „wonderbaar
lijk noemde en waarbij zij met na
me ook de taak van het Jeugd Rode
Kruis naar voren bracht.
Na een Korte begroeting door
n-gemeester van Poortvliet de h«
W. J. van Doorn werd het woord f
voerd door de burgemeester van
Haarlemmermeer, mr. J. F. Jansoni-
iis. Deze herinnerde aan de eerste
kennismaking met het eiland Tholen
en schetste hoe zeer men in die eerste
tijd onder de indruk kwam van alle
nood, leed en zorg, die hier heersten.
Spreker wees er met nadruk op, dat
niet alleen in de gemeentelijke sector
hulp was verleend voor deze kleuter
school. maar ook door particulieren.
Mr. Jan8onlus was zeer verheugd
dat de school de naam had gekregen
van dr. J. P. Heye, de bekende dich
ter en kindervriend, die vele bezittin
gen in de Haarlemmermeer had en al
tlaar Is begraven. Spreker besloot zijn
toespraak met het citeren van enke
le dichtregels van dr. Heye.
Burgemeester D. C. Bouwense
van St. Maartensdijk voerde het
woord in opdracht van het hoofd
bestuur van het Ned. Rode Kruis
en droeg met enkele welgekozen
woorden de inventaris over aan
het gemeentebestuur van Poort
vliet. „Er is een vloed van liefde
en vriendschap over ons eiland
gegaan na de ramp Ik hoop dat
dit nooit wordt vergeten", aldus
spr
Burgemeester van Doorn dankte ln
een sympathieke toespraak diegenen,
die b\j de totstandkoming van de
school een roi hadden gespeeld. Hy
wees er op, dat er thans een langge
koesterde wens in vervulling gaat.
„Wij zijn beschaamd, wanneer wij
zien hoeveel goeds wij na de -amp
mochten ontvangen" zo zei de hij.
Voorts voerden nog het woord wet
houder J. J. van der Slikke, de heer
M. C. van Ast, raadslid van Poort
vliet, en wethouder G. K J Krijger.
Mej. H. J. Glasz. inspectrice van 't
kleuteronderwijs, roemde de inrich
ting van de school. „Uw gemeente
heeft een modelschooltje gekregen",
zo zeide zij, „het heeft maar één fout.
namelijk dat het spoedig te klein zal
zijn". Uitvoerig ging zij na hoe de
hulp van de Zweden was verleend, een
De nieuwe kleuterschool van Poort
vliet, die Dinsdag jl. werd geopend
(Foto P.Z.C.j
STATENAFDEL1NGEN OVER VERKEER
Geen tariefsverhoging op de veren
Wegen, verkeer en vervoer zyn vanzelfsprekend by de behandeling ln do
afdelingen der Provinciale Staten van de provinciale begroting 1954 be
langrijke onderwerpen van bespreking geweest.
Enkele leden der Staten hadden er bijvoorbeeld hun teleurstelling over
•uitgesproken, dat door de minister definitiel besloten Is, dat de Stoom
vaart Maatschappij Zeeland niet naar Vlissingen terug behoeft te keren.
Gedeputeerden antwoorden daarop, dat zij de zaak als verloren beschou
wen cn het zinloos achten er opnieuw over te gaan stryden. Op andere vra
gen antwoordden Gedeputeerden, dat zy het helicopterverkeer nog te zeer
in een beginstadium achten te verkeren, dan dat zy er thans reeds mede
delingen over zouden kunnen doen.
Voor de verkeersproblemen van
Schouwen-Duiveland verwijzen Ge
deputeerden naar het reconstnictie-
Elan, dat weldra de Statenleden zal
ereiken en ten aanzien van klach
ten over te geringe breedte van de
bruggen van de aanlegplaatsen bij
het veer te Anna Jacobapolder me
nen zij dat deze breedte voldoende is
om ook het vervoer van landbouwpro
ducten toe te laten.
Ten aanzien van opmerkingen be
treffende het verkeer naar Schouwen
na de ramp merken Gedeputeerden op
dat dit verkeer een dagelijkse zorg is
geweest, dat van het materiaal het
iiiterste gevergd werd en dat de lei
ding van de dienst en het personeel
alle hulde verdient voor wat met be
perkte middelen tot stand werd ge
bracht. Ten aanzien van het inleggen
van de Zandkreek op de dienst Zie
rikzee Anna Jacoba en het tater
weer daaraan onttrekken van dit
schip, merken Gedeputeerden op, dat
zjj menen daarmede de belangen van
Schouwen-Duiveland het beste te
hebben gediend. Bovendien valt het
Oplichter veroordeeld
De 39-jarlge betonwerker P. E. G.
B. uit Hilversum, die in Juli 1953 ver
schillende personen in Kamperland
tot een bedrag van f 1300.-- oplicht
te, is door de Almelose rechtbank
veroordeeld tot één jaar gevangenis
straf met aftrek en tot voorwaarde
lijke ter beschikking stelling van de
regering, met éen proeftijd van drie
jaar B. is overeenkomstig de eis ver
oordeeld. Het geld maakte hy op aan
grote verteringen.
Hengstenkenring te Goes
De hengstenkeuring (met premie-
keuring) van de Kon Ver. „Het Ned
Trekoanrd" te Goes zal niet 7 Janu
ari, doch Woensdag 27 Januari wor
den gehouden.
veer ZierikzeeKatse Veer onder
provinciale bemoeiingen het vervoer
via Anna Jacoba onder de R.T M. en
het Rjjk.
DE WEG NIEUWLAND-
VLISSINGEN.
In verband met een desbetreffende
vraag delen Gedeputeerden mede. dat
op de begroting vj*n verkeer en wa
terstaat voor 1954 geen gelden zijn
uitgetrokken voor de aanleg van het
vak Nieuwland Vlissingen in de
rijksweg door Zuid Beveland en Wal
cheren.
Gedeputeerden ontkennen, dat ten
aanzien van de wegenaanleg in de
Braakman commissies of instanties
te zeer de wegenloop zouden hebben
bedisseld.
Inzake vragen en opmerkingen be
treffende de verlichting van de ha-
vendam te Kortgene merken Gedepu
teerden op, dat deze door de gemeen
te behoort te geschieden. Verlaat
men dit standpunt, dan zou voortaan
de provincie voor de verlichting op de
Erovinciale wegen moeten zorgen,
etgeen ongewenst is.
DE STOOMBOOTDIENSTEN.
Bij de behandoling van de begro
ting van de Provinciale Stoom-
booixiiensten werd door een lid nog
aangedrongen op gratis vervoer, ta
king of goedkope retours
over de Oosterschelde. Gedeputeerden
riefsverlag:
kunnen te dien aanzien geen enkele
hoop gevenOok aan de haperende
aansluitingen van de veerdiensten op
bussen en treinen is weinig te doen.
Meer vaarten op liet traject Vlissin
genBreskcns zullen worden bevor
derd.
Gedeputeerden geven toe, 'at de
huidige vloot allengs te gering wordt
voor het toenemend vervoer over de
WesterscheJde. Zij beramen maatre
gelen tot uitbreiding der vloot en ho
pen in 1954 voorstellen dienaangaan
de te kunnen doen.
Mevrouw Kugel sprak hierna na
mens de moeders van de vyfttg kin
deren, die deze school zullen bezoe
ken waarna een der kleuters mej
Glasz bloemen overhandigde.
Tenslotte gaf de gemeentearehiteet
uit Haarlemmermeer, de heer C. W
de Geus. een uiteenzetting over een
schild, dat in de school is aange
bracht en dat de hulp van Haarlem
mermeer aan Poortvliet symboliseert.
Ook mej. Jansen, het nieuw benoem
de hoofd, sprak een kort woord.
Na de opening werd in het gemeen
tehuis een verversing gebruikt.
Lange Delft
Europa
Onze medewerker J. C. v. S.
3Chreef op 22 December 1953
in zijn rubriek „Zeeland oud...
Zeeland nieuw!": „Zo ~oed als
een brief „Boerhaave Europa"
terecht kwam, zo goed komt
een adressering Lange Delft
Europa" terecht. Er is maar
één Lange Delft!" Dit was voor
een van onze Amsterdamse le
zers de heer W P. Co melis
sen, Churchill-Iaan 55 hs.
aanleiding om de proef op de
som te nemen. Hij schreef een
brief aan een van de in het ar
tikel genoemde firma's in die
straat en adresseerde die „Lan-
<*e Delft Europa". En ziet, ook
deze moeilykheid wist „Tante
Pos" in een ommezien op te los
sen. De brief, die om 9 uui
sochtends aan het Amster
damse Centraal Station werd
gepost, bereikte de Middelburg
se firma diezelfde dag met ae
middagpost!
Advertentie.
Ruwe Handen?
Bezoek aan Schouwen
uitgesteld
Naar wy vernemen is het bezoek
van de leden van de Amsterdamse
raad aan iet door de hoofdstad ge
adopteerde „rampeiland" Schouwen-
Duiveland uitgesteld tot 22 en 23 Ja
nuari.
Strijd om gronden
in Noord Sloe
(slot van nagum 1)
van de grote crisis van 1878 tot
1895. De grondprijzen daalden van
gemiddeld f 186y tot gemiddeld
1457 per h.a. Ook de behoefte aan
landaanwinning werd door de crisis
beïnvloed.
In de periode van 1850 tot 1878
werd ruim 4000 h a. ingepolderd of
ca. 143 h.a per jaar, doch in de cri
sis-periode van 1878 tot 1895 slechts
759 h.a. of gemiddeld 45 h.a. per
jaar. De Staat heeft toen zeer waar
schijniyk geen behoefte gehad om de
ze schorren zelf te gaan bedijken.
Nu er een grote landhongei heerst
en de grondprijzen tot bijna 4000
per h.a zijn gestegen en bovendien
de Staat zyn ingepolderde gronden
verpacht tot ca 250 pei n a., Is
het begrijpelijk, dat de Staat bege
rig uitziet naar andermans grond,
aldus schrijft men ons.
Wanneer de minister zyn stand
punt wil handhaven, dat aan de
overeenkomst van 1880 geen aan
spraak kan worden ontleend op het
verkrijgen van een concessie, welke
thans is vereist op grond van de wet
van 14 Juli 1904, dan zal hij moeten
toegeven, dat het mogelijk is. dat bv.
verkopen van landbouwgronden. die
voor de inwerkingtreding van de wet
op de vervreemding van landbouw
gronden tot stand zijn gekomen, na
de in werkingtreding dier wet. onge
daan gemaakt kunnen worden Even
zo met gesloten pachtovereenkom
sten ÏTit bet antwoord van de minis
ter moet men concluderen, dat men
door een wet te maken alle privaat
rechtelijke overeenkomsten kan te
niet doen Ook meergenoemde pri
vaatrechtelijke overeenkomst bestond
vóór de wet van 1904, zo schrijft men
ons.
VLISSINGEN.
Vandaag Alhambra: „Deserteur van
het legioen" ''14 Jaar). 7 en 9 uur;
Luxor: „A en C gaan naar Mars",
(alle leeftijden», 8 uur.
GORS.
Vandaag Grand- „De haven der harts
tocht", (14 laar), 8 uur.
MIDDELBURG.
Vandaag Electro „Meisjes in nood",
(18 Jaar), 7 en 9.15 uur.