PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Staf verdedigt vorming
van vijf divisies
„Rore VI" verschoof 130
in de richting van de
meter
zee
BILT
Kantlij
n
WELDRA OVEREENSTEMMING
OVER ANTWOORD AAN RUSSEN?
VERBORGEN IN EEN HOUTWAGON
NAAR AMERIKAANSE ZONE
196e Jaargang-No. 286
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de tfelde en F. B
den Boer. Adjunct: W. de Pagter
Hoofdred.: G. Ballintijn Pl.-verv.
W. Leertouwer en ti. A. Bosshardt
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week, f 5.45 p. kw.. fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 4 Dec. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 Ct p«r
mm Minimum advertentie 3.-.
Ing mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van X—5 regels t 1.Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad 23 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bur. Vlissingen. Walstr. 58—60. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes. Lange Vorststraat 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Finlandstraat 2, telef 16; Terneuzen. Brouwerijstr. 2; Zierikzee. N. Bogerdstr. C 160. telef 26.
DEFENSIE IN TWEEDE KAMER
Voorlopig nog Amerikaanse hulp;
ook in toekomst hoge uitgaven
(Van onze parlementaire redacteur).
De minister van Oorlog en van Marine, ir. Staf, heeft in de Donderdag
gehouden vergadering van de Tweede Kamer gepoogd de ongerustheid weg
te nemen, die bij vele gerezen was over de opbouw van onze defensie. Met
name over de vorming van vijf divisies, die pas over een aantal jaren op
volle sterkte zullen zyn als wij de uitgaven kunnen volhouden en op
steun mogen blijven rekenen in plaats van drie gevechtsklare divisies.
Ook was door enige afgevaardigden in twijfel getrokken of wel voldoende
aandacht geschonken wordt aan de territoriale verdediging.
Minister Staf wilde voor alles blijven uitgaan van de bondgenootschap
pelijke samenwerking. Ook de verdediging van de eigen landsgrenzen wens
te hij in dit raam te bezien.
In sterke mate is de opbouw van onze militaire macht afhankelijk va!n
Amerikaanse bijdrage daarin en juist over de Amerikaanse hulpverlening
verkeerde de Kamer in het onzekere. Minister Staf deelde mede, dat over
het terug roepen van de Amerikaanse troepen uit Europa niets beslist is.
Wel wordt de mogelijkheid bestu
deerd de troepen en alles wat daar
mede samenhangt uit bezuinigings-
overwegïngen „uit te kammen", doch
de gevechtskracht wil men daardoor
niet verminderen. Er zijn afspraken
Zoals te venvachten was is er in
de Tweede Kamer een stroom
van critiek uitgestort over het
hoofd van onze minister van defensie.
Men vond, dat we eerst maar eens tot
in de puntjes klaar moeten maken,
wat eigenlijk al lang klaar had beho
ren te zijn. En dat we daarna pas aan
een legeruitbreiding moeten beginnen.
Kamerleden achtten onze radarappa-
ratuur hopeloos verouderd en eisten
met voorrang versterking van onze
luchtmacht. De vuurkracht van onze
luchtafweer schijnt al even onvol
doende en er is zelfs betoogd, dat we
eigenlijk alleen wat terug kunnen
doen tegen een overrompelende aan
val als de aanvaller zo vriendelijk is
om overdag te verschijnen. In de
nacht zijn wij weerloos, omdat we dan
de doelen, waarop geschoten moet
worden niet kunnen zien. Het ont
breekt aan de moderne radarinstal
laties
Begin toch niet aan van alles tege
lijk! riepen de Kamerleden de minis
ter toe, die vermoedelijk liever met
de minister van waterstaat op Schou
wen had gezeten, dan in de Tweede
Kamer.
Intussen beet minister Staf gisteren
goed van zich af. Hij bouwt op de
Amerikaanse toezegging en onge
twijfeld is dit gerechtvaardigd, omdat
er geen enkele reden is om aan het
nakomen daarvan te twijfelen. Wat
minister Staf niet heeft kunnen be
reiken dat is, dat het onveilige gevoel
dat zich van vele Nederlanders heeft
meester gemaakt, wordt weggenomen.
Want onvoldoende sterkte in de
lucht en onvoldoende radarbeveiliging
blijven, hoe men het ook bekijkt, wel
een onaangename leemte in onze zui
ver Nederlandse weerkracht.
Of Amerika in geval van nood in
staa.t zal zijn op dit gebied onmiddel
lijk bij te springen, men moet het af
wachten.
1940 heeft wat de snelle hulp
van bondgenoten betreft, een nogal
harde les geleerd.
Het telefoonbedrijf heeft voor 1954
een winst geraamd van een dik
ke 31 millioen. Niettemin
wordt de telefoon duurder. Er wor
den ook tarieven verlaagd, maar juist
voor de locale gesprekken, die uiter
aard het talrijkst zijn, gaat de prijs
omhoog. Zodat in de practijk de tele
foon inderdaad duurder wordt.
Dat men, zoals de hoofddirecteur
Telefonie en Telegrafie meent voor
dit duurder worden compensatie zal
vinden in de goedkopere gesprekken
met naburige gemeenten, lijkt ons
aan twijfel onderhevig. Het zal wel
een zeer gedeeltelijke compensatie
blijven.
Het meest bevreemdt ons de nood
zaak van verhoging zelve, gezien de
behoorlijke winst, die het telefoonbe
drijf maakt. Maar misschien komt er
wel een nadere uitleg.
In dit merkwaardige najaar sedert
tachtig jaren beleven we vreemde
dingen. Magnolias staan te bloeien
aardbeien rijpen, en aan het Scheve-
ningse strand hebben van de week de
mensen zich in zee begeven. Om te
baden, In December.
Het water was lekkerder, dan op
menige gure zomerdag
Toen wij het verslag lazen van de
vergadering van de vakgroep
zuiveibewerkers in de Algemene
Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond,
welke Donderdag in Utrecht is ge
houden. hebben wij, in stilte, de melk-
slijters benijd.
De heer S. van der Ploeg, secreta
ris van de vakgroep, deelde namelijk
in verband met de met de werkgevers
gevoerde onderhandelingen over een
loonsverhoging van 5 procent mede,
dat de melkslijters met provisieloon
in deze verhoging niet volledig zullen
delen. Omdat er daaronder zijn, die
wekelijks ver boven de 100 en 150
verdienen.
Wij hebben, in stilte, de melkslij
ters benijd. En wij vrezen, dat velen
dat in stilte zullen doen. Want men
nu: - ook in de journalistiek
heel wat mans zijn om het zover te
brengen.
met de Amerikanen gemaakt, die van
die aard zijn, dat de verdere opbouw
van het leger, zoals de plannen thans
luiden verantwoord is. Natuurlijk zijn
er enkele risico's want plannen wor
den drie en vier jaar vooruit gemaakt
en in die tussentijd kunnen onver
wachte dingen gebeuren. Maar men
selijk gesproken zullen de plannen
verwezenlijkt worden
De bewindsman was bereid een der
de defensienota over zijn toekomstig
beleid aan de Kamer over te leggen
Aangezien hij daarin op dit ogenblik
niet meer details zal kunnen geven
als tijdens het debat over zijn begro
ting. meende hij, dat deze nota niet
voor April of Mei 1954 zal moeten
verschijnen.
Marine en luchtmacht.
In het geheel van de NAVO is een
verdere uitbreiding van onze lucht
macht en onze marine niet nodig. Wel
is dat het geval met het leger. In
afwachting van de uitvoering van het
oorspronkelijke plan van vijf divisies
kunnen drie divisies geheel gereed
gemaakt worden, zowel uit een oog
punt van mankracht, als van finan
ciën is dat mogelijk, wanneer althans
hulp verkregen wordt.
De uitrusting van een divisie kost
435 millioen gulden. Amerika draagt
daartoe 355 millioen by, zodat voor
Nederlandse rekening 80 millioen
komt. Met de bijbehorende legercorp
sen kost de defensie 995 millioen,
waarvan Amerika 80 millioen voor
zyn rekening neemt en wij dus 185
millioen moeten betalen.
Wanneer wij regelmatig met de
vorming van de divisies doorgaan,
dan zullen wij in 1955 voor preciese
uitgaven komen te staan tot een be
drag van 1495 millioen, in 1956 van
1408 millioen en in 1957 van 1305
millioen. Tesamen dus ongeveer 4200
millioen. Daar komt dan nog bij 100
millioen voor nieuwe vliegtuigen en
100 millioen voor vuurleidingen enz.
In totaal dus 4400 millioen, waarvan
een deel uit het tegenwaarde fonds
geput kan worden. Het staat geens
zins vast, dat de hulp van Amerika
afloopt. Wel komt er volgens de
thans geldende Amerikaanse wet in
het midden van 1956 een eind aan,
doch er is sprake van een nieuwe wet
om de hulpverlening te verlengen.
(Zie verder pagina 3)
In vlammen
omgekomen
Chauffeur raakte bij botsing
in brand.
Op de rijksweg tussen Delft
Rijswijk heeft zich gisterochtend ter
hoogte van het vliegveld Ypenburg
een tragisch ongeval voorgedaan, dat
aan de 57-jarige J. B. uit Den Haag
het leven heeft gekost. B. reed met
een vrachtauto op de rijksweg en wil
de deze oversteken om het vliegveld
op te rijden, toen uit de richting Rot
terdam een vrachtauto kwam.
De auto's kwamen met elkaar in
botsing, waarbij de benzinetank van
de wagen van B. uit Den Haag lek
stootte. B. raakte in de cabine in
brand Hij wist er uit te komen, doch
stapte toen juist in een plas benzine.
Een hoge steekvlam sloeg op en B.
kreeg dermate ernstige brandwonden,
dat hij vrijwel onmiddellijk overleed.
BERMUDA-CONFERENTIE
Optimisme in Parijs
In diplomatieke1 kringen te Parijs wordt de kans op een welslagen van
de Bermuda-confeerntie gunstig geacht. Het zal niet moeilijk vallen over
eenstemming te beeriken over een antwoord aan de Russen. De Fransen
zullen voorstellen de conferentie te houden in Wenen of Lugano. De Rus-
Franse waarnemers menen, dat de V.S. enigszins twijfelen aan de drin-
sen hebben Berlijn voorgesteld.
dringende noodzakelijkheid Duitsland te bewapenen, een standpunt, (lat in
Frankrijk reeds lang veld gewonnen heeft.
Volgens de Franse inlichtingen wil
Bonn 20.000 officieren van de voor
malige Wehrmacht en 80.000 onder
officieren oproepen. Dit zou voldoen
de zijn om 15 divisies op volledige
sterkte op de been te brengen. Vol
gens het E.V.G.-verdrag zal aan ech
ter aan West-Duitsland worden ge
vraagd slechts 12 divisies te leveren,
waarvan 8 op driekwart sterkte.
De West-Duitse regeringspartijen
hebben er te elfder ure van af gezien
aan de vooravond van de Bermuda-
confeerntie een betoging van trouw
Stakingen in Amerika
duren voort.
De stakingen bij de Amerikaanse
luchtvaartindustrie, in blikfabrieken
en bij zes dagbladen in New York
duurden Donderdag nog steeds voort
zonder dat er tekenen waren die op
een spoedige oplossing duiden.
Meer dan 66.000 arbeiders hebben
het werk neergelegd naar aanleiding
van conflicten over looneisen en an
dere aangelegenheden.
Behandeling televisie-nota
uitgesteld.
Tijdelijke regeling duurt voort.
(Van onze parlementaire redacteur.)
De voorzitter van de Tweede Ka
mer, dr. Kortenhorst, heeft Donder
dag in de Kamer medegedeeld, dat hij
overeenstemming met de minister
van O K. en W., mr. Cals, de televi
sie-nota van de agenda der Kamer
heeft afgevoerd. Het programma van
de Kamer dreigde namelijk vóór
Kerstmis wel heel erg overladen te
worden De tijdelijke regeling van het
Nederlands televisiebestel zal na 1
Januari voorlopig gecontinueerd wor
den. Over de televisie-nota kunnen nu
schriftelijke stukken gewisseld wor
den en de openbare behandeling er
van zou met de behandeling van het
wetsontwerp, waarop gelden voor de
televisie worden aangevraagd, in
Maart kunnen vallen.
aan de E.V.G. af te leggen door het
aanhangig maken van een wijziging
in de grondwet, die de militairisatie
van West-Duitsland moet mogelijk
maken. Nadat de socialistische op
positie ernstig bezwaar maakte,
werd de indiening van de wetsvoor
stellen verschoven tot Januari.
Expeditie op zoek
naar „sneeuwman"
Op de Mount Everest.
De „Daily Mail" meldde Donder
dag een expeditie naar de Mount
Everest te zullen zenden met in
hoofdzaak het doel te pogen zoveel
mogelijk te weten te komen over de
zgn. „verschrikkelijke sneeuwman."
Aan de expeditie zal worden deel
genomen door vooraanstaande on
derzoekers. geleerden en technici.
De expeditie zal tussen begin 1954
en de aanvang van het regenseizoen,
d.i. eind Juni. haar onderzoekingen
verrichten.
Er wordt reeds dertig jaar over
gestreden of de „verschikkeiyke
sneeuwman" een werkelijk bestaand
schepsel, of een vrucht <ler verbeel
ding is.
Granaten kwamen buiten
veiligheidszone.
Omwonenden moesten dekking
zoeken.
Door een vergissing bij een radio-
telefonisch doorgegeven vuurbevel
zijn Woensdag bij een oefening met
mortieren in het artillerie-schiet
kamp Oldebroek dertien granaten
buiten de zogenaamde veuigheids-
zóne terechtgekomen. Een aantal
daarvan viel in de nabijheid van een
boerderij in de buurtschap Dellen.
De bewoonster, mevrouw Langen-
bergRoke, die buiten haar huis be
zig was. moest zich -kruipende in
veiligheid stellen. Ook enige arbei
ders in de buurt moesten dekking
zoeken. Er zijn geen slachtoffers ee-
vallen en er werd geen schade aan
gericht. Men kan zich niet herinne
ren, dat iets dergelijks ooit eerder is
gebeurd.
Aanvankelijk gleed de „Bore VI" op
het strand te Haamstede vlot van de
helling naar zee. Maar een schok
en de schuit zat onwrikbaar vast!
Inzet: kort voor de „tewaterlating":
de schroef steekt nog boven het
water uit. De heer J. Kramer, die de
leiding had van de werkzaamheden,
staat voor de helling. (Foto P.Z.C.)
Deel van Velser-affaire.
Ontslag van rechtsvervolging.
De bijzondere strafkamer van de
Haarlemse rechtbank heeft gisteren
de 40-jarige J. W., destijds hoofd
agent van politie te Velsen, en de
45-jarige O. J. H. B„ destijds re
chercheur van politie aldaar, ontsla
gen van rechtsvervolging. Zy waren
ten nauwste betrokken bij de gevan
genneming van een groep illegalen,
die op 16 Januari 1945 een overval
hadden gepleegd op de boerderij van
de landbouwer W. van der Zon in de
Broekpolder bij Velsen.
De leden van de groep J. J. H. Van
der Haas, P. C. van der Haas, J. F.
van der Heijden, D. van der Heyden
en P. van Sloten werden op 16 Fe
bruari 1945 door de Duitsers gear
resteerd en naar de voormalige Eu-
terpestraat te Amsterdam vervoerd.
In Maart daaropvolgend werden de
vijf mannen door de Duitsers gefu
silleerd.
De rechtbank achtte het ten laste
gelegde wel bewezen doch nam aan,
dat de verdachten gehandeld hebben
om het algemeen belang te dienen.
Daarom werden zij van rechtsver
volging ontslagen.
De eis luidde tegen beiden negen
maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar.
TSJECHISCHE FAMILIE WEEK UIT
Tweede poging slaagde pas
Vijf Tsjechen, onder wie twee kinderen, zijn er na veel moeiten en ont
beringen in geslaagd, naar de Amerikaanse zóne van Oostenrijk uit te wij
ken.
Op 21 November verlieten Bedrich Cech, zijn 30-jarige zoon Marian, een
houthandelaar, diens 24-jarige vrouw Drahomira, die binnenkort een kind
venvacht, en hun twee kinderen Ladislaus (4 jaar) en Vlasta (2 jaar)
Cervena, dat 160 kilometer van de Oostenrijkse grens ligt. De twee man
nen hadden een wagon met hout met bestemming Triëst zo geladen, dat
er onder het hout een ruimte van twee meter breedte was uitgespaard
voor het gezelschap.
In deze schuilplaats hadden zij ook
een zuurstoftank, voedsel, water
slivovitza (pruimenjenever) meegeno
men. Toen de trein de grens naderde
stopten zij alle kieren met dik pak
papier dicht, opdat de speurhonden
van de grenspolitie geen lucht van de
vluchtelingen zouden krijgen. Bij
Horni-Drvoristi passeerde het gezel
schap ongemerkt de Oostenrijkse
grens, waarna de Tsjechen ter viering
van het welslagen van hun plan de
gehele voedsel- en watervoorraad op
maakten. Zij bleken echter te vroeg
te hebben gejuicht, want de trein
zette zich opnieuw in beweging, doch
nu in de richting van Tsjecho-Slo-
wakije
Drie dagen leden de vluchtelingen
honger en dorst. De kinderen werden
stil gehouden door in pruimen jenever
gedoopte suiker.
Bedrich Cech besloot zich aan te ge-
ZEVEN MINUTEN VOOR TWAALF
Tewaterlating zonder bruisende
champagne en zonder toespraken
DONDERDAGMORGEN ZEVEN MINUTEN VOOR TWAALF ging er
plotseling een hevige schok door de Finse vrachtschuit „Bore VI", die sinds
de rampnacht ligt te roesten op het strand van Haamstede. Vrijwel onmid
dellijk daarop gleed de verveloze kolos in de richting van de zee over de
vet-besmeerde helling, die in de afgelopen maanden door een Dordtse werf
op het strand was gebouwd. Honderden toeschouwers volgden achter een
omheining van touw ademloos deze zonderlinge tewaterlating van een oud
schip, ergens aan de Schouwse Westkust, die verliep zonder bruisende
champagne en rinkelende glasscherven, zonder toespraken en zonder het
doorhakken van een kabel met een sierlijke bijltje. Maar de spanning was
er niet minder om en men tuurde angstig naar het schip, dat centimeter
voor centimeter voortgleedDe achtersteven raakte het water—., even
later werd ook de voorsteven omspoeld, nog een ogenblik...— Zou het luk
ken? Maar néén, weer een schok, die zich in de drassige strandbodem
voortplantteEn de „Bore VI" zat weer vast, onwrikbaar als een Phoe-
nix-caisson in het dijkgat van Ouwerkerk!
Dat was een grote teleurstelling
voor de mensen op het strand, vooral
voor de arbeiders van de Scheeps
werf „De Biesbosch", die de laatste
maanden onvermoeid hebben ge
werkt aan het klaarmaken van de
scheepshelling. Stukje bij beetje heb
ben zij de boot verschoven, totdat zij
vrijwel loodrecht op de zee lag. Toen
was voorzichtig de helling er onder
gebouwd, waarbij met zware pompen
het vaal-grijze gevaarte werd opge
tild. Scheepsplaten zorgden voor een
stevige fundering, maar toch bleken
zij niet stevig genoeg.
Want toen de boot aan het eind
van de helling kwam, begon zij te
verzakken in het drassige zand,
waaronder slechts een slappe
veenbodem ligt. En daardoor ont
stond een zandrug, waartegen de
boot opbotste en vastliepHet
was teleurstellend, inderdaad,
maar de man, die het karwei had
uitgedokterd en de leiding had bij
de uitvoering, de heer J. Kramer
van „De Biesbosch", liet het niet
merken. Hij krabde zich even ach
ter het oor, keek wat bedenkelijk
en zei: „Tjaik kan d'r toch
geen betonpalen onder gaan hei
en
TWAALF UUR.
Inmiddels was het twaalf uur ge
worden en de waterstand was op zijn
hoogst. Twee sleepboten maakten
vast, want men wilde in elk geval
proberen om de „Bore VI" over het
dode punt heen te slepen. De slepers
evenwel hadden samen slechts zes
honderd vijftig paardekrachten ter
beschikkingEn daarmee doet
men niet veel
Ze wrikten eens aan bakboord,
trokken wat aan stuurboord, maar
de „Bore VI" gaf zich niet gewon
nen en bleef zitten. Er bleken die
middag vele stuurlui aan de wal
te staan, of liever gezegd op het
strand: de raadgevingen waren
niet van de lucht en menigeen be
toogde, dat hij niet begreep, waar
om het niet zus-of-zo werd ge
probeerd, „man, dan moet het luk
ken!!"
Horloges werden voor de dag ge
haald: kwart over twaalf. Technici,
arbeiders, zeelui, huismoeders en kin
deren, kortom de gehele verzameling
op het strand van Haamstede trok
een zorgelijk gezicht, want de hoog
waterkentering was voorbij en het
werd nu duidelijk, dat de „Bore VI"
die middag niet het ruime sop zou
kiezen. En langzaam werd de menig
te minder groot: de mensen trokken
af langs het strand, over de trap van
de duinen bij Westenschouwen. En
ven. Hij hoopte dat als hij de schuld
op zich zou nemen. Hij wellicht zou
worden opgehangen en zijn zoon en
schoondochter gevangen genomen
worden maar dat men tenminste de
kinderen zou sparen. Met zijn zoon
boorde hij een gat in de houtlading.
„Wij tuimelden naar buiten als dode
vliegen", zo zeide hij later te Linz.
Tenslotte ondernamen zij een wanho
pige poging en zij wisten de stations
chef er van te overtuigen, dat hun
wagon de grens over moest. Weer
werden zij niet opgemerkt en zo be
reikten zij Linz na een reis door de
Russische zone van Oostenrijk. Daar
kroop Marian Cech naar buiten en
vroeg: „Ben ik hier in de Russische
zóne?" Uitgelaten van vreugde waren
ze toen ze ontdekten dat zij bij de
Amerikanen waren. Ze wachten nu
op toestemming om naar de V.S. te
gaan. Hier wacht hen de dochter
Vlasta, die in 1949 al uitweek en met
een Amerikaanse militair trouwde in
Iowa.
Siamese tweeling
geopereerd.
Een 22-jarige winkeljuffrouw in
Kano (Nigeria) heeft het leven ge
schonken aan een Siamese tweeling.
In Londen werd de tweeling door een
operatie gescheiden. De babies wa
ren vier maanden oud. Een van deze
twee meisjes is twee uur na de opera
tie overleden, maar de toestand van
haar zusje wordt goed genoemd. Vijf-
en-twintig medische deskundigen
woonden de operatie bij Er werden
kleuren- en geluidsfilms gemaakt.
Bezoek van Koning
Haakon?
Volgens het Oslo'se blad „Aften-
posten" wordt venvacht, dat koning
Haakon van Noorwegen in Mei a.s.
een officieel bezoek aan Koningin
Juliana zal brengen. Omtrent een
bezoek is In Den Haag officieel nog
niets bekend.
DE
VERWACHT:
(Vervolg op pag. 2)
NOG IETS ZACHTER.
Geldig tot Vrijdagavond:
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk opklaringen. Matige, af en toe
vrij krachtige. Zuid-Westelijke wind.
Nog iets zachter dan gisteren.
ZON EN MAAN.
5 December.
Zon op 8.31 onder 16.30
Maan op 7.51 onder 15.20
