De laatste uren op oud-Thule en het
vertrek met de Jutho
Het verkeer in de lichtstad
niet meer te hanteren
is
MODEWEEK DER NEDERLANDSE
KLEDINGINDUSTRIE
KENNETH GOODMAN WERD EEN
GEHEEL APARTE FIGUUR
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
ONDER GROENLANDERS EN ESKIMO'S (XXXVII)
Eens zal de basis wellicht
een grote luchthaven zijn!
Vierbijna vijf dagen Thuledagen doorgebracht op de bitter-harde
toendra-bodem van dit „einde der wereld", lopend, kruipend, klimmend en
glijdend over de scherpe stukken leisteen, over het graniet en basalt. Het
zijn niet de gemakkelijkste dagen van deze Groenlandse reis, maar mis
schien de wonderlijkste, onvergetelijkste. Omdat we hier de nabijheid van
de Pool zien, voelen, ruiken. Omdat wij beseffen, dat op deze harde, onver
biddelijke rotsen de startplaats ligt van hen, die de laatste duizend kilome
ters naar het alleruiterste Noorden ondernamen.. Omdat het hier is, waar
de laatste stam Eskimo's leefde. En gelukkig was. En meende daar voor
alle tijden te kunnen voortleven. Omdat wij hier de Eskimo's, de Iaatsten,
zien. Deze kleine mongolen, met hun kogelronde koppen en bruin-glimmen
de gezichten. Met hun vriendelijke lach en hun schilderachtige kleding.
Aan slapen komen wij die dagen
nauwelijks toe. We kiinnen er niet toe
komen de uren ongebruikt te laten.
Omdat we ook weten hier nooit meer
terug te komen. Dit bezoek zal niet
herhaald worden. Dit laatste brok ge
bergte, dit eindpunt van de Aarde, is
té ver. Misschien dat er eenmaal een
luchtbasis zal zijn voor burgervlieg
tuigen en dat dan onze kinderen Thu
le zullen kunnen zien, sneller, gemak
kelijker, eenvoudiger dan dat wij het
zagen. Misschien. Maar dan zal het
niet meer dit onvergetelijke, vreem
de, romantische Thule zijn dat wij za
gen. Dan zal het een basis zijn.
We staan in deze dagen vaak voor
het kleine witte huisje van Knud Ras
mussen. Dat huis fascineert ons. Om
dat we weten dat daar een groot man
woonde. In Nederland is zijn naam
niet zo bekend, maar in heel Scandi-
f door
ANTHONY VAN KAMPEN.
navië, en op heel Groenland, is dat
een naam die al legende werd. De
man die de Ijskap overwon. De man
die de laatste stam Eskimo's verza
melde en ze een bestaan gaf. Op me
nige plaats in dit wilde, verwaaide,
ijskoude land staan stapels ruwe blok
ken bazalt en graniet, met op een van
die brokken alleen de naam van Knud
Rasmussen. Meer is niet nodig. De
naam is voldoende.
De nederzetting
Nog eens, voor de laatste maal,
naar de verlaten nederzetting. De le
ge turfhutten, de rottende stellingen
der sleden, het roestend blik, de rond
sluipende honden. Vlak voor die hut
ten de fjord en daarachter de Ijskap.
Ondoorgrondelijk, mysterieus, gevaar
lijk. Ijsbergen in dat blauwe water,
groen overdag en soms, in het avond
licht. lila en donkei-paars. Kleuren die
je niet zou geloven als je ze niet zelf
zag. Nooit, nooit heb ik geweten hoe
kleurrijk het poolgebied is. Men
denkt: een witte woestenij. In feite:
een allerfijnst, allermildst geschilder
de pastel.
De laatste gesprekken met de paar
Denen die op Thule zgn achter geble
ven en er niet lang meer zullen zijn.
Gesprekken over ae meteorologische
stations tussen Thule en de Pool. Ge
sprekken over de vertrokken stam.
En gesprekken over hen, die van hier
uit de Pool poogden te bereiken. We
horen een wonderlijk verhaal over
Peary, de eerste man die de top der
wereld bereikte. Er zou door Ameri
kaanse geleerden, die ervaring opde
den in dit Noordelijkste gebied dei-
aarde, aangetoond zijn, dat Peary
nooit de Pool bereikt zou hebben. Zij
baseren deze conclusie op het feit, dat
het volstrekt onmogelijk geweest
moet zijn voor een man van Peary's
leeftijd om onder de door hem be
schreven omstandigheden de Pool be
reikt te hebben. Een interessante
conclusie, maar niet zo plezierig als
men in z'n jeugd Peary als een held
heeft beschouwd
Peary en Cook
We horen hier veel onbekende nooit
eerder gehoorde details over de rei
zen van Peary en Cook. De laatste
was, volgens Peary, een bedrieger en
hij zou zelfs nooit het land uit het
oog hebben verloren. Maar wat deed
Peary met het dagboek van Cook dat
in zijn bezit kwam en spoorloos ver
dween? Legio mededelingenbe
richtenveronderstellingenin
sinuatiesallemaal bij uitstek ge
schikt om opnieuw te gaan twijfelen
aan de waarde van de mens, zelfs ten
tijde van diens allergrootste presta
ties.
Opnieuw vallende afgodsbeelden....
opnieuw verloren illusieszelfs
hier in Thule.
De laatste dagen...... de laatste
uren. Nog eenmaal voelen we de
schrale, ijle lucht boven de klippen
van Thule langs ons strijken. Nog
eenmaal voelen we de brandende zon
neschijn, die dwars door die kou heen-
boort. Nog eenmaal lopen we, haast
schuw, voorbij de stenen terpjes van
de begraafplaats. En nog eenmaal
staan we in dat miniatuur-kerkje van
Thule, de Noordelijkste tempel ter
wereld. Gebouwd op stenen en op lei.
Omwaaid door de Poolstormen. Maar
binnen hangt dat schilderij waarover
ik u schreef. Christus, met op zijn
schoot twee kleine Eskimo's.
De kerk
Volgend jaar komen de Eskimo's
terug naar Thule. Ze zullen de kerk
afbreken en meenemen. Hun kerk.
Ze hebben hun eigen ideeën over het
feloof, en niemand moet ze vertellen
at er in de lange, lange winternach
ten geen geesten langs de bergen
zwalken en dat geen duivels zich
ophouden op de plaatsen waar je je
in tijden van duisternis beter niet
kunt begeven.
Laatste bezoek aan de dokter, die
hier een paar jaar gaat werken. Een
jong medicus, die minder het avon
tuur dan wel de gezondheid der Es
kimo's zoekt. Het is bijzonder plezie
rig met deze dokter te spreken en
hem over de Groenlanders en Eski
mo's te horen praten. Deze dokter, en
die dominee die we met z'n vrouw en
de baby in Umanak achterlieten
zij zijn de figuren, die je de zekerheid
geven dat er in deze wereld nog idea
listen rondlopen.
Geen avonturiers, maar mensen die
alles aehterlaten ter wille van ande
ren, ter .wille van Groenlanders en Es-
kimo's. Men twijfelt soms aan deze
wereld, maar op een reis als deze
Virus kinderverlamming
door Amerikanen ontdekt
Twee Amerikaanse geleerden zijn
er in geslaagd de verwekker van de
kinderverlamming, een virus, te iso
leren en te indentificeren. Hierdoor
is het mogelijk geworden de schei
kundige samenstelling van het virus
en vele van zijn eigenschappen vast
te stellen.
De ontdekkers van het virus zijn dr.
Toward Baehrach en dr. Carleton
Schwerdt, beiden verbonden aan de
Amerikaanse nationale academie van
wetenschappen. Deze prestatie der
beide geleerden is de bekroning van
vijftien jaar onderzoekingswerk.
Men heeft thans voor de eerste
maal omvang en vorm van het virus,
dat een doorsnede heeft van onge
veer een millioenste inch kunnen
vaststellen. Men verwacht, dat het
nu mogelijk zal zijn de strijd er te
gen met meer succes te voeren.
TOENEMENDE CONCURRENTIE
Amsterdam thans een Europees
mode-centrum
(Van een speciale verslaggever)
Van 1.6 tot 21 November a.s. zal in Amsterdam de jaarlyks terugkerende
moile-week worden gehouden. Deze mode-week. die nu al twaalf keer door
de Nederlandse kleding-industrie georganiseerd is, heeft zo langzamerhand
grote bekendheid in het buitenland verworven, getuige het sterk gestegen
exportcijfer sinds 1940. Was de uitvoer van de Nederlandse kleding-indu
strie voor de oorlog vrijwel nihil, de laatste jaren beweegt zijn waarde
zich om en nabij de tachtig millioen gulden per jaar.
Geen enkele belangrijke buiten
landse detaillist of importeur kan
zich tegenwoordig nog permitteren
Amsterdam ala .0 iro - - contecïie-
cenurum over te s. l.w D't geldt in
't bijzonder op het geb ed van man
tels. De Nederlandse damesmantel-
industrie is zo gelukkig zich gerug-
gesteund te weten door een nationa
le industrie van mantelstoffen. Dc
Nederlandse damesmantel is dan ook
op de wereld-confectie-markt een
factor geworden, waar rekening mee
moet worden gehouden.
Dit betekent inmiddels geenszins,
dat de Nederlandse dames-confectie-
industrie op haar lauweren kan gaan
rusten. In deze dynamische tijd be
tekent stilstand achteruitgang, zeker
in een conjuctuur-gevoelige branche
als de confectie-industrie uiteindelijk
is.
CONCURRENTIE.
Want, wat Nederland ook doet, het
buitenland zit nooit stil. De concur
rentie der Zwitsers b.v. wordt met
de dag scherper en er zijn duidelyk
waarneembare symptomen aanwezig,
dat Duitsland zich in zeer snelle ma
te opmaakt om ook in de confectie-
seclor van het wereldgoederen ver
keer de eerste viool te gaan bespe
len.
Wil Amsterdam zijn met moeite
verworven positie dan ook handha
ven en uitbouwen, dan zal het zich
van confectie-centrum naar mode
centrum moeten opwerken. Het fun
geren als confectie-centrum wil zeg
gen het brengen van confectie-ltle-
aing volgens de richtlijnen van ande
re mode-centra, doch dan getrans
porteerd tot draagbare en ook voor
vergaat die twijfel. Ze zijn er nog,
mensen van dit kaliber. En ik geloof
dat ze overal in de wereld gevonden
worden. Overal tussen Arctica en An
tarctica, overal tussen de Noordpool
en de Zuidpool.
Er is geblazen
Een sloep brengt ons naar de „Ju
tho". Er is geblazen en over een uur
zullen we vertrekken. Vóór ons ligt
de vallei van Thule. Daarnaast
Basis. Vliegtuigen stijgen op van die
Basis, maar in het oude Eskïmo-Thu-
le is geen levende ziel te bespeuren.
Een paar bootjes met Denen en
Groenlanders komen langszij. Voor
het laatst vaarwel. Er zal nog één
schip komen, uit de wereld, naar Thu
le. Dan is het seizoen van communi
catie weer voorbij. Nauwelijks zes, ze
ven weken. Dan komt de schemering.
Daarna de nacht. De eindeloos lange,
wanhopig lange Poolnacht. Thule......
onder de sneeuw, met de winterstor
men er over jagend. Met temperatu
ren van 30, 40, 50 graden onder het
vriespunt. Dan eerst pas goedhet
einde der wereldUltima Thule.
Neeniet meer gehéél duister
hier. Op de Basis zullen in die maan
den de lichten branden. Honderddui
zenden lampen zullen als een kunst
matig Noorderlicht Thule verlichten.
Duisternis zal alleen heersen op het
nieuwe Thüle150 kilometer meer
Noordwaartsop K'Anakde
nieuwe nederzetting, en, laat ons ho
pen, een nieuw paradijs. Zonder de
mogelijkheid opnieuw te moeten ver
trekken in verband met de belangrijke
uitbreidingen van militaire bases.
Tenslotte is liet de laatste stam Eski
mo's, daar op Groenland, en dienen
we zuinig te zijn op die ene nog
overgebleven enclave.
De winch van de „Jutho" ratelt en het
anker komt boven. Het schip zwaait
en er worden vier stoten op de pijp ge
geven. Viermaal: Vaarwel Thule!
We varen.
North Star Bay is zo glad als een
spiegel. Hier en daar drijft wat olie
van de Bases. Op de wal de laatste
zwaaiende Groenlanders en Denen. i
Het is voorbij en de „Jutho" koerst de i
fjord in. Vandaar naar zee, naar Mel-
villebaai.
Vóór het zover is wordt ons de al
lerlaatste groet gebracht. Een groet
van de Basis. Een Thunderjet-straal-
jager passeert de Jutho als een smal,
zilver-glanzend projectiel, een raket
op niet meer dan 30 meter hoogte en
hoogop tien meter van het schip. Ge
schatte snelheid: 800 kilometer. We
zijn een voile minuut verdoofd.
Vaarwel danThulevaar
wel! We zullen het nooit meer terug
zien. Nooit meer.
Mislukte revolutie
in Bolivia.
Het hoofdkwartier van de Bolivi
aanse politie te La Paz heeft bekend
gemaakt, dat de orde het land, waar
Maandag een revolutionnaixe bewe
ging^ tegen de regering in zes uur tijds
werd onderdrukt, geheei is hersteld.
In La Paz, Santa Cruz en Cochabam-
ba zijn vele personen in hechtenis ge
nomen. De opstand heeft aan 23 per
sonen het leven gekost Er vielen 47
gewonden.
Gewapende mijnwerkers, landweer
mannen en burgers hebben Dinsdag
een mars door de Boliviaanse hoofd
stad, La Paz, gemaakt om de trouw
van de Bolivianen aan hun regering
te betuigen na de opstand.
Protestants Lyceum
in Breda.
De Vereniging voor Chr. Middel
baar en voorbereidend hoger onder
wijs voor West-Brabant heeft beslo
ten tot stichting van een Protes
tants Lyceum te Breda.
Kenneth Goodman en zijn moeder,
die alles voor hem over had.
PORTRET VAN DE WEEK
Van wonderkind tot musicus
(Van onze Haagse redactie.)
Kenneth Goodman is een kleurling. En dit: een neger te zijn in een we
reld, die nog altyd doorkruist en ontsierd wordt door rassenbarrières, drukt
een stempel op het hele leven en streven van deze 29-jarige Amerikaanse
organist en componist. De meeste mensen, die, in sociologisch opzicht, tot
de minderheidsgroepen behoren, kunnen hun rancune-gevoelen» jegens de
meerderheidsgroepen nauwelijks verbergen. Maar Kenneth Goodman
draagt geen haat in het hart. Hy, afstammeling van een vertrapt en
onderdrukt mensenras, is boven alle tegenstellingen tussen blank en zwart
uitgegroeid. Hy is een man, die oprecht van de mensheid houdt, een artist,
die ook in zyn symphonisch spel voortdurend weer laat voelen, dat hij zyn
naaste zoekt.
Die liefde voor de mensheid heeft
Kenneth Goodman van zijn moeder
meegekregen. Zijn moeder, die was
vrouw was om de kost voor haar
zeven kinderen te verdienen en die
zijn muzikale talenten ook heeft ont-
BABBELTJE UIT PARIJS
In het jaar 1800 waren er in Pargs
21.000 wagens, die konden beschikken
over 350 km rijwegen. Thans bezitten
de Parijzenaars gezamenlijk 70 maal
zoveel wagens (ruim 1.400.000 auto's
en vrachtwagens) terwijl er niet eens
vier maal zoveel rijwegen zijn ont
staan.
Te veel motorvoertuigen en
te weinig ruimte op de weg
(Van onze Parijse correspondent)
_I7Zal ieder verkeer straks onmogelijk worden in de Parijse binnenstad?
waar bevindt zich het originele dodenmasker van Napoleon? Zal er
spoedig een schandaal Daudet aan de orde zijn? Dit zyn drie van de
vragen, die de Parijzenaars zich deze week hebben gesteld.
De chef van de Parijse politie Baylot, heeft een geelboek uitgegeven,
waarmede bij het verkeersprobleem in de Franse hoofdstad opnieuw in
het middelpunt van de publieke belangstelling heeft geplaatst. De heer
Baylot, die aan het hoofd staat van 30.000 poütie-agenten geeft namelijk
onomwonden toe dat hij met de hem ten dienste staande middelen geen
oplossing kan vinden voor het feit dat verkeer in het hart van deze
milüoenenstad op bepaalde uren van de dag practisch onmogelijk is.
Wanneer alle auto's op een slechte
dag eens gemeenschappelijk op straat
zouden verschijnen. cdan zouden alle
straten, avenues, boulevards én plei
nen geheel gevuld zijn met auto's, die
voor- noch achteruit zouden kunnen
rijden. Deze theoretisch mogelijke ver
keersopstopping zou dagen en nachten
voortduren aangezien de 5.000 Parijse
verkeersagenten geen kans zouden
zien haar te ontwarren. De automobi
listen zouden achter hun stuur moe
ten overnachten en heel het leven van
de grote stad aan de Seine zou lam
gelegd zijn. Wanneer u daar bij rekent
dat er dagelijks nog 180 nieuwe auto's
en 190 scooters bijkomen begrijpt u
dat de hoofdcommissaris voor het ver
keer de zaken donker inziet. De enige
oplossing is onderaardse wegen aan
leggen. maar aangezien alleen het
graven hiervan een miliard francs
per kilometer zal kosten zal het nog
wel even duren voor men onder Parijs
en nog onder de metrogangen een
spinneweb van wegen heeft aange
legd.. In afwachting hiervan zal er
toch iets gedaan moeten worden om
de groeiende vevkeersanarchie, die
maakt dat men op de spitsuren vlug
ger kan lopen dan autorijden, tegen
te gaan. Voorlopig denkt men er over
in de gehele binnenstad het parkeren
te verbieden.
Napoleons dodenmasker
Een Zwitserse mevrouw, madame
Noverraz, heeft bekend gemaakt dat
zij het orginele dodenmasker van
Napoleon bezit. Aangezien deze kleine
keizer in het hart der Fransen nog al
tijd een grote plaats inneemt heeft dit
bericht de pennen en de tongen van
velen losgemaakt. Men wist namelijk
dat er, verspreid over de gehele we
reld, vele dodenmaskers van Bona
parte bewaard worden. Dit zijn ech
ter allemaal afgietsels van het orgi
nele dat in het museum van Malmou-
son bewaard wordt. Hoe is het dan
mogelijk, vraagt men zich af, dat ma
dame Novarraz, die getrouwd was met
een verre achterneef van de huis
knecht van Napoleon op Sint Helena,
ook kan beweren dat zij de afdruk in
was bezit, die vlak na Napoleon's
dood van zijn gezicht is gemaakt!
Het Franse ministerie van Kunsten
iedereen te betalen modellen. Wil
men echter een mode-centrum zijn,
dan moet men zelfstandig een mode
lijn aangeven, welke weliswaar aan
sluit bij de lijn van andere mode-cen
tra, doch toch een eigen karakter
heeft.
De weg van confectie-centrum naar
mode-centrum is lang en moeilijk.
Maar toch hebben de organisatoren
van de jaarlijkse Amsterdamse Mode-
week goede hoop, dat binnen niet al
te lange tijd met de bouw van de fun
damenten voor een mode-centrum
kan worden begonnen.
Bij de Maandag te openen mode-
week b.v, zal bij wijze van overgang
het accent vallen op de verlevendi-
ging van het contact tussen fabrie
ken en buitenlandse inkopers. En het
ligt in de bedoeling de tot nu toe ge
bruikelijke confectie-show door een
culturele mode-manifestatie te ver
vangen, daar de buitenlandse inko
pers zo langzamerhand zelf de weg
gevonden hebben haar de showrooms
der deelnemende fabrikanten.
arEER IMPORT.
Tenslotte nog iets over de toene
mende import van confectie, die een
ernstig gevaar voor de Nederlandse
kleding-industrie inhoudt. Want de
stijging van de invoer dient voor Ne
derland een waarschuwing te zijn, dat
de concurrentie op de binnenlandse
markt steeds schei-per zal worden.
Vooral de verschuivingen, welke in
de im- en exportverhoudingen ten op
zichte van West-Duitsland hebben
plaats gevonden de export naar
West-Duitsland is in de eerste helft
van dit jaar met een bedrag van
400.000,- teruggelopen, terwijl de
import daarentegen stijgende is
moeten voor de confectie-fabrikan-
ten gloeiende tekenen aan de wand
en Wetenschappen wist reeds lang dat
iemand in Zwitserland een dodenmas
ker bezat dat dat van Napoleon zou
zijn. Tijdens de oorlog hebben verte
genwoordigers van mevrouw Nover
raz het masker aan de Franse staat
aangeboden voor de somma van
400.000 guldens. Nadat een Franse
deskudige het dodenmasker had on
derzocht ging de koop niet door. Na
de bevrijding werd het opnieuw aan
Frankrijk aangeboden; dit keer aan
generaal De Gaulle voor een iets ho
ger prijs. Het antwoord was weder
om negatief. Men gelooft namelijk
niet dat het aangeboden masker in
derdaad van Napoleons gezicht is ge
maakt Men verwondert zich om te
beginnen dat Jan Noverraz, die in
1935 gestorven is, in zijn testament
niets over dit, wanneer het echt zou
zijn, waardevolle masker heeft ge
schreven. Bovendien is het masker
zeer gaaf en gemaakt van een uitste
kend soort was. Deskundigen weten
echter dat er na des keizers dood om
heel het eiland, waar hij in balling
schap leefde nagenoeg geen was te
vinden was. Antomarchï, die het mas
ker 20 uur nadat Napoleon was over
leden, heeft gemaakt, gebruikte er de
was voor van oude kaarsen. Hierna
vervaardigde hij van gips een nega
tief, dat hem in staat gesteld zou heb
ben meerdere afdrukken te maken.
Het gebruikte gips was echter zo
slecht van kwaliteit dat de afdruk
brak. Er bestaat dus slechts één mas
ker dat Bonapartes dokter mee naar
Frankrijk heeft genomen. Veel later
heeft men er verschillende afdrukken
van gemaakt in brons en in gips die
voor veel geld werden verkocht. Het
is onmogelijk dat de huisknecht van
de keizer ook een masker van het ge
zicht zijns meesters heeft kunnen ma
ken. Het is waarschijnlijk dat de ver
tegenwoordigers van mevrouw No
verraz een heel slim plan bedacht om
het Bonepartisme van vele Fransen
wat te exploiteren.
Schandaal om Daudet
De gebroeders Goncourt en Alphon-
se Daudet alle drie beroemde schrij
ven waren eerst dikke vrienden
en later niet meer. De gebroeders
Goncourt waren de grondleggers van
de bekende Prix Goncourt, die nu nog
ieder jaar een Franse roman bekroont
en Alphonse Daudet schreef onder
meer zijn Lettres de mon Moulin, die
hem in heel de wereld beroemd maak
ten. De gebroeders Goncourt schreven
echter ook een dagboek, waarin ze
precies en ongezouten noteerden, wat
zij van hun vrienden en van zichzelf
vonden. Gezien het feit dat zij hun
journal zelf ook toch wel erg gepeperd
vonden beslisten zij dat het eerst vijf
tig jaar na hun dood zou mogen ver
schijnen. Deze vijftig jaar zijn nu ver
streken en de Académie Goncourt, die
de Prix Goncourt jaarlijks toekent, is
bezig met het reeds veelbesproken
„journal" persklaar te maken. Intus
sen is echter uitgelekt dat de Gon
courts over Daudet zaken hebben ge
dekt. Met trots en met de aan zijn
ras eigen vervoering kan de orgel
virtuoos over zijn moeder vertellen.
„Alles heb ik aan haar te danken",
zegt hij met een warme blik in de
ogen. „Zij was het, die mij inspireer
de, mij aanmoedigde en mij over mijn
depressies heen hielpEn de
moeder van Kenneth was het ook, die
twee wezen adopteerde, alhoewel ze
nauwelijks wist hoe ze haar eigen
kinderen moest voeden.
Hoe Kenneth Goodman de grootste
neger-organist van zijn tijd geworden
is? Voor hemzelf is het antwoord
kort en eenvoudig: „Een natuurlijk©
fave", zegt hij, „een gave Gods
oen ik vier jaar was, ontdekte m'n
moeder, dat ik piano kon spelen. En
zes jaar later trad ik, vrijwel zonder
enige scholing te hebben gehad, als
kind-organist voor de Amerikaanse
radio opWonderkind noemden ze
me toen. Maar later heb ik ervaren,
dat er nog alles aan mijn opleiding
ontbrak, De grootste wonderen moes
ten bovendien nog gebeuren
Op z'n vijftiende jaar werd Good
man koorleider en organist van een
van de grote kerken van Philadel
phia, de plaats, waar hij ook geboren
is. Hij werkte toen als manusje-van-
alles in de huizen der blanken, maar
met zijn scholing wilde het, wegens
gebrek aan geldmiddelen, nog steeds
niet vlotten.
Toen gebeurde om in de stijl
van de emotionele organist te blijven
het eerste wonder.
Een welgestelde neger-dokter, die
Kenneth in de kerk had horen spe
len, stelde hem in de gelegenheid
naar de befaamde Juillard Graduate
School of Music in New-York te
gaan. Zijn kleding, boeken en college
gelden werden voor hem betaald,
doch voor zijn levensonderhoud
moest hij zelf zorgen.
Vier jaar lang deed Kenneth dit.
Hij verkocht kranten, spoelde bor
den, zeemde ramen en... won prijzen.
Want de jonge Goodman ontplooide
zich tot de beste leerling van zijn
klas. In elk vak blonk hg uit en in
elke muzikale competitie wist hg de
eerste plaats te bereiken.
Roem en eer
Roem en eer stapelden zich toen
in snelle volgorde op. Eerst een tour
nee met de zangeres Marion Ander
son, die een vroeger buurmeisje van
hem was. Dan een seizoen achter het
concertorgel van de bekendste nacht
club in Stone Harbour. En tenslotte
het aanbod van het Curtis Institute
of Music in Philadelphia om de eerste
neger-leraar van deze muziekschool
te worden. „Met grote schroom heb
ik dit aanbod aanvaard", zégt Good
man. „Dc vroeg me namelijk af, wat
de uitsluitend blanke leerlingen zou
den zeggen, als ze door een neger
onderwezen werden, maar alles is
honderd procent meegevallen
Een studiebeurs van de Barnes
Foundation in Pennsylvania stelde
de talentvolle musicus tenslotte in
staat een jaar in de Oude Wereld te
studeren. In Parijs volgde hg lessen
bg Marcel Dupré, vermaard als or
ganist, componist en ook paedagoog.
En nu tourt hij door Nederland,
Duitsland en België en vindt overal
overvolle kerken en concertzalen.
Wat is de opvatting in het van or
gelmuziek houdende Nederland over
zijn spel? Goodman laat ons wat
recensies zien, die hg zelf niet kan
lezen. En daarin staat, dat men over
't algemeen grote waardering heeft
voor zyn techniek, zijn virtuositeit
en zgn improvisatie-vermogen, doch
dat men hem, vooral als het om stuk
ken van Bach en Handel gaat, niet
helemaal kan begrijpen. De recen
senten verklaren dit echter door er
op te wijzen, dat hg een neger is. Ei
gen gevoel en vervoering spelen bij
zgn interpretaties voorname rollen.
En het is óm deze reden, dat zgn ver
tolkingen wel eens een ander reliëf
krijgen dan wy in Néderland gewend
zgn.
Zo namen we afscheid van een
man, die, als het om het weergeven
van oude religieuze werken gaat, de
Gregoriaanse thematiek, het Luther
se koraal en de Psalmmelodie door
het Negro-spiritual vervangen heeft.
Een gevoelige, dankbare en ook unie
ke kleurling drukte ons de hand.
Want, ofschoon we dikwijls neger
trompettisten, neger-drummers en
neger-pianisten hebben ontmoet, wa
ren we nog nooit in de gelegenheid
geweest met een van de weinige ne
ger-organisten kennis te maken.
schreven, die de schrijver van de
„Brieven van mijn Molen" in een heel
vreemd licht plaatst. Daudet zou een
uiterlgk zeer discrete maar voor in
siders bijzonder energieke Cassanova
geweest zijn, hetgeen de Goncourts
met een schat aan details verklappen.
De dochter en de kleinzoon van Dau
det zijn hierover boos geworden; zij
menen dat de nagedachtenis van een
grote schrijver niet door een dergelijk
dagboek bevuild mag worden en zij
eisen dat de betreffende passages -
die zij overigens nóg niet gelezen heb
ben, maar die zeer realistisch moeten
zgn geschrapt zullen worden. De
Academie Goncourt die het testament
van de Goncourts moeten uitvoeren
denken hier niet over, zodat er nu een
literair proces op komst is. dat een
sensatie belooft te worden. Eetere pro
paganda had men overigens niet voor
het Dagboek van de Goncourts kun
nen maken.