PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
Oud-president Truman gedaagd
voor onderzoekcommissie
Oude molen van Dreischor is
geheel gerestaureerd
BILT
Kanilijn
NEDERLANDSE VROUWEN OP
DE BRES VOOR DE JEUGD
Vandaag
SCHIKKING TUSSEN HUISARTSEN
EN ZIEKENFONDSEN
196e Jaargang-No. 267
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn. Pl.-verv.:
W. Leertouwer en H, A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week, 5,45 p. kw., fr. p. p. 5,70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 12 Nov. '53
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie 1 3.-.
(ng. mededelingen driemaal tarief.
Kleir-e advertenties (max 8 regels)
van 1—5 regels 1.Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. vita stagen, Watatr. 58-60. Mef. 2355 4 lijnen (b.g.f. 2861 o! 2160), Middelburg. Markt 51. telef. 3841, Goes. Lang. Vorststiaat 63. telel. 2475 Ib.gg. 22281, Oostburg. Finl.njslra». 2. telel. 16, Temeuzan. Brouaerllstr. aztarlto.. N. Bog.rdstr. C 160. Mei. 26.
ONAMERIKAANSE ACTIVITEIT
Eisenhower verklaarde zich persoonlijk
tegen deze dagvaarding
Dinsdagavond hield president Eisenhower te Washington zijn eerste gro
te receptie van dit seizoen en Woensdag gaf hij een persconferentie weg.
Tijdens deze conferentie verklaarde Eisenhower, dat hij persoonlyk gekant
is. tegen de dagvaarding van ex-president Trnman voor beantwoording van
vragen over de „bevordering van een bekende communistische spion". Som
mige republikeinen betichten Truman er namelijk van tijdens zijn ambts
periode een spion, de overleden Harry White, in regeringsdienst te hebben
o-ehouden en diens bevordering te hebben goedgekeurd.
Eisenhower achtte het ondenkbaar, dat iemand in Tramans positie wil
lens en wetens de Verenigde Staten zou benadelen.
Over de dagvaarding van Truman
door de voorzitter van de commis
sie voor onamerikaanse activiteit van
het Huis van Afgevaardigden
Er is ons een illusie ontroofd. Toen
in de Mei-dagen van 1940 de
Nederlandse weermacht in vier
dagen verpletterd werd door de Duit
se, nergens duurde de strijd zo
kort vond men troost in de geruch
ten, dat er een Duitse „vijfde colon
ne" aan het werk was geweest. Duit
se dienstmeisjes hadden gespion-
neerd, Duitse, in Nederland wonende
agenten hadden strategische punten
bezet, N.S.B.-ers hadden de Duitsers
de weg gewezenDuitse troepen
hadden in Nederlandse uniformen
tegen de Nederlanders geopereerd....
Verstandige Nederlanders haalden
over die geruchten hun schouders op.
Toen al. Zij vonden, dat ons leger ge
faald had. En verslagen was.
Maar de legende is blijven bestaan.
Omdat zij zo'n troost was.
Drs. L. de Jong, de bekende om
roeper van Radio Oranje, is nu Dins
dag in Amsterdam gepromoveerd tot
doctor in de letteren en wijsbegeerte.
Op een 440 pagina's tellend proef
schrift „De Duitse vijfde colonne in
de Tweede Wereldoorlog".
Uit zijn betoog en niemand zal
hem van pro-Duitse gevoelens kun
nen betichten blijkt, dat de Duit
se dienstmeisjes onschuldig waren als
pasgeboren lammeren en dat de ln
Nederland wonende Duitsers niet de
minste medewerking aan het Duitse
leger hebben verleend. Nederlandse
uniformen werden niet gebruikt, be
halve een klein aantal stuntelig na
gemaakte uniformen van marechaus-
see's. Wel opereerde in Nederland een
aantal Duitsers, maar die waren
kersvers uit Duitsland gekomen. En
een enkele N.S.B.-er deed mee. Maar
Mussert noemde dat hoogverraad!
Hij sprak van een zwarte bladzijde
in de geschiedenis der beweging. Van
betekenis was die vijfde colonne vol
gens drs. De Jong echter niet.
Weg troost dus. Weg illusie. Ons
leger faalde. En daarmee uit.
De K.V.P. heeft gedurende het
weekend een congres gehouden.
Het voornaamste onderwerp
der besprekingen was: de eenheid van
de katholieken, In iedere rede werd
dit punt aangesneden.
Het is een veeg teken. Kennelijk
tracht men met man en macht die
eenheid te herstellen. Niet eens te be
houden, maar te herstellen, omdat zij
reeds bedenkelijk afbrokkelt. Omdat
de economische en sociale politiek
zoveel facetten heeft, dat dat er on
der de alle lagen der maatschappij om
vattende K.V.P. verdeeldheid over
ontstaat. Hebben dezer dagen katho
lieke Kamerleden bij een belangrijke
stemming niet op de P.v.d.A. ge
stemd, inplaats van tegen?
Het gevecht om de eenheid is een-
belangwekkend gevecht.
Stofzuiger en wasmachine... Kan
men zich prozaïscher dingen
denken? En toch zit er poëzie
aan vast. Kantekleer bezingt in Pa
raat (PvdA) de lof van deze beide
huishoudelijke hulpmiddelen als
volgt:
„Iemand heb ik eens in een verga
dering horen zeggen, dat de stofzui
ger niet slechts een werktuig is, maar
ook een stap op de weg naar de be
vrijding van de vrouw uit de slaver-
ng. Hij betoogde ongeveer het volgen
de: „Kijk, een vrouw, die elke dag
kruipend over de vloer de grond
veegt, ondergaat in haar gehele denk
wijze iets van de houding der onder
worpenheid en slaafsheid. De stofzui
ger heeft de vrouw opgericht. Ze is
uit het stoffer- en bliktijdperk ge
groeid". Daar zit iets in. 'Met zekere
wijzigingen geldt dit ook voor het
eeuwen-oude probleem van: de was.
In de geschiedenis van de vrouw is er
een tijdperk, waarin zij aan de was
tobbe geketend is. Voeg daarbij slech
te woningtoestanden en men begrijpt,
dat enkele tientallen jaren geleden
de strijd moest ontbranden voor ge
meentelijke washuizen. Die gemeente
Hike washuizen hébben veel tegen
stand opgeroepen. Soms leek het als
of de wereld zou vergaan, wanneer
die huizen er kwamen. Ze zijn er toch
gekomen, in vele gemeenten en de
wereld draait nog steeds. En nu is
het volgende tijdperk aangebroken:
de periode van de handige éénper
soonswasmachine. Je kunt ge kopen,
maar ook huren en ik vermoed, dat
ze gaandeweg nog wel populairder
zullen worden. Zo blijkt ook hier de
machine (hoeveel kwaad er soms te
recht van kan worden gezegd) een
factor in de vooruitgang van de
mensheid".
welke dagvaarding zonder precedent
is in de Amerikaanse geschiedenis,
zeide de president, dat hij het congres
niet wilde critiseren, maar zrjn per
soonlijke reactie was, dat hg nooit tot
een dergelgke dagvaarding zou zijn
overgegaan. Ieder, die niet erkent,
dat ae grote strijd van deze tgd ideo
logisch van aard is een strijd van
reglementering en slavernij tegen de
vrijheidsgedachte, waarop het bestuur
in de Verenigde Staten berust ziet
de zaken scheef, aldus Eisenhower.
De Verenigde Staten moeten niet
tezelfdertijd vernietigen wat zij
trachten te verdedigen.
Over de conferentie op Bermuda
zei Eisenhower, dat er geen formele
agenda zal zijn. De conferentie zou
zeer informeel zijn.
Truman glimlachte.
In aansluiting op het bovenstaande
werd nog uit New York gemeld, dat
volgens de secretaris van ex-presi
dent Truman deze laatste bereid is
voor de commissie te verschijnen.
Tinman ontving de dagvaarding
tijdens zgn verblijf in het Waldorf
Astoria-hotel. Een persfotograaf, die
een foto van hem wilde nemen, be
klaagde zich er over, dat de presi
dent niet somber genoeg keek. „U
doet niets dan glimlachen", zei de fo
tograaf, waarop Truman verzekerde,
dat er geen plaatje zou worden geno
men van een sombere Truman.
Men wil Truman er van beschuldi
gen, dat hij White bevorderd zou
hebben, nadat het federale recherche
bureau White's relatie met een Sow-
jet-spionnagebureau reeds had bewe
zen. Het bewijsmateriaal zou bestaan
uit „afgeluisterde telefoongesprek
ken".
In een rede te New York noemde
Truman het belachelijk te willen sug
gereren, dat hg tijdens zijn bewind
slap zou zijn opgetreden tegen de
communisten.
James Byrnes, die tijdens het be
wind van Truman minister van bui
tenlandse zaken was en die thans
gouverneur van Zuid Carolina
werd ook voor de commissie gedag
vaard, maar hij heeft geweigerd te
verschijnen.
Eert waarschuwing.
Adlai Stevenson, de democratische
rivaal van Eisenhower bij de verkie
zingen van 1952, zei over de dagvaar
ding van Truman:
„Ik zou er ook bij onstuimige poli
tici op willen aandringen het effect te.
overwegen, dat zulk een gebrek aan-
eerbied en roekeloos optreden heeft
op het hoge ambt van het president
schap en op de wereld, die wij moe
ten voorgaan.
Wij moeten onderscheid maken tus
sen het verkrijgen van nuttige in
lichtingen en in het nationaal belang
en achteloze partijreclame".
De beschuldigingen, welke men tegen
wijlen White inbracht in bepaalde re
publikeinse kringen zijn uiterst vaag.
Zij houden in, dat hij de schepping
van het internationaal monetair fonds
bevorderd zou hebben en gepleit zou
hebben om het plan Morgenthau te
aanvaarden, dat van Duitsland een
landbouwstaat wilde maken. Beide
plannen zouden door Sow jet-agenten
geïnspireerd zijn. Rusland evenwel
trad niet toe tot het monetair fonds
en het plan Morgenthau werd door
de geallieerden verworpen.
ONVEILIG VERKEER
Request aan de
minister-president
Verontrust door 't steeds toenemen
de aantal verkeersongevallen en de
voortdurende uitbreiding van het
aantal verkeersslachtoffers hebben
de Nederlandse Vrouwenorganisa
ties, aangesloten by het Nederlandse
Vrouwen Comité zien met een uitvoe
rig request tot de minister-president
gewend.
Het comité dringt aan op
het instellen van een onderzoek naar
de mogelijkheid tot strengere hand
having van artikel 25 van de wegen
verkeerswet, het algemeen veilig-
heidsartikel. Daarnaast acht men het
noodzakelijk, dat de plichten van het
rijdend verkeer t.a.v. de voetgangers
op de aangegeven oversteekplaatsen
nader worden gepresiceerd.
Voorts wil men een onder
zoek naar d e mogelijkheid van een
versnelde uitvoering van het we
genplan voor snelverkeer rondom
steden en dorpen, en de mogelijkheid
enkele straten in woonbuurten ge
heel te sluiten voor doorgaand snel
verkeer, ook van bromfietsen.
Directeur Luchtmachtschool
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van Luit.-Kolonèl M. W. J.
M. Broekmeijer tot directeur van de
luchtmachtschool. Zoals bekend, zal
deze school, die vorig jaar werd ge
sloten, binnenkort worden, heropend.
Luit.-Kol. Broekmeijer was tot nu
toe hoofd van de sectie operaties van
het commando luchtverdediging.
Het fraaie nieuwe schoolgebouw voor
Lager Onderwijs te Wolphaartsdijk
nadert zijn voltooiing. Foto P.Z.G.)
Tevens pleit het comité voor het
op ruime schaal inrichten van zgn.
„speelstraten" die aan de jeugd een
veilige speelruimte kunnen bieden.
Het comité acht het noodzakelijk,
dat het verkeersonderricht op de
scholen wordt uitgebreid en verle
vendigd, terwijl ook het systeem van
schoolpatrouilles dient te worden ge
stimuleerd.
Tenslotte vraagt het Nederlandse
Vrouwen Comité een doeltreffende
coördinatie te willen bewerkstelligen
t.a.v. de activiteiten van alle over
heidsinstanties alsmede de verkeers-
organisaties op dit gebied.
Ramon Magsaysav wordt
Philippijns president
Grote nederlaag van Quirino.
Woensdagmiddag had de oppositie-
candidaat, Ramon Magosaysay, reeds
2.087.000 stemmen behaald tegen pre
sident Quirino slechts 648.000. In to
taal zijn er ongeveer 5 millioen kiezers.
De verkiezingen van Dinsdag jongst
leden zullen in de geschiedenis van de
Philippijnen worden opgetekend als
de r-.inst bloedige. Er zijn slechts 9
doden gevallen. De verpletterende ne
derlaag van Quirino, zo menen waar
nemers. is het gevolg van de omstan
digheid, dat het volk niet langer be
reid is de heersende corruptie in rege
ringskringen als „de menselijke na
tuur ingeboren" te beschouwen.
Prins Bernhard naar
Ethiopië vertrokken.
Prins Bernhard is gisteren met zijn
reisgezelschap in de regerings-Da ko-
ta naar Tthiopië vertrokken. Aan
boord bevond zich o.a. de heer L.
Noë van de afdeling Afrika van het
departement van Buitenlandse Zaken.
Zoals bekend is de Nederlandse
gezant in Ethiopië, jhr. H. P. .7. Bosch
van Drakestein'met thrombose in liet
ziekenhuis te Addis Abeba opeeno
men. Tijdens het bezoek van Prins
Bernhard zal de tweede secretaris
van het gezantschap, mr. A. Mans-
velt, zijn taak waarhemen.
Be zesjarige Catliientje Bolkestein
het oudste dochtertje van de burge
meester van Middelburg, legde
Woensdagmiddag de eerste steen
voor de uitbreiding van het Middel
burgse Gasthuis. (Foto P.Z.G
...wordt te Oude Tonge op de
begraafplaats een monument
onthuld voor de 300 waters
nood-slachtoffers, welke daar
begraven liggen.
Oud-verzetsman krijgt
voorwaardelijke straf
De overval in Den Haag
De krijgsraad te velde-West heeft
gisteren L. W. R. B., die op 10 Jan.
1945 met vier anderen een Haagse le
vensmiddelenzaak was binnengedron
gen, waarbij de eigenaar van de zaak
door een revolverschot uit B.'s wapen
werd gedood, conform de eis veroor
deeld tot een voorwaardelijke gevan
genisstraf van 6 maanden met een
jaar proeftijd.
B. was destijds de zaak binnenge
drongen om levensmiddelen te „stun
ten" die bestemd zouden zijn voor
een 300-tal onderduikers.
De krijgsraad nam in zijn motive
ring van het vonnis de conclusie van
de Landelijke Ereraad over, dat de
„stunt" rechtmatig was, maar nam
geen noodweer aan, omdat z.i. de
reactie van de overvallene gerecht
vaardigd was.
ZEVEN GULDEN PER PATIENT
In afwachting van een
definitieve regeling
Vertegenwoordigers van de Lande
lijke Huisartsen vereniging (L.H.V.)
en de ziekenfondsen zijn het onderling
eens geworden over een tussentijdse
regeling, waarbij het honorarium' der
dokters zal worden vastgesteld op f 7
per jaar per verzekerde der zieken
fondsen. (Thans bedraagt het hono
rarium f 5,46)De onderlinge af
spraak is inmiddels aan de zieken
fondsraad ter goedkeuring voorge
legd.
Zolang de tussentijdse regeling
duurt, zullen de artsen het verhoogde
honorarium ontvangen. Aan beide zij
den zowel in de kring der artsen
104-jarige in Den Haag
gehuldigd.
De oudste inwoonster van Den Haag.
mevrouw J. J. de CalonneMeister
wonende aan de Laan var Meerder-
voort, is gisteren 104 jaar geworden
De buurtbewoners hadden de vlaggen
uitgestoken en velen kwamen de
krasse oude dame geluk wensen. De
drumband van de Chi. jeugdvereni
ging „De Hollandse Schotten" bege
leid door fakkeldragers, was gister
avond naar de woning van de jarige
gekomen en bracht haar onder zeer
grote belangstelling van de Haagse be
volking een muzikale hulde.
TRADITIE VOORTGEZET
Nieuwe eigenaar kocht voor 300 gulden
het „windrecht" af
Vrijdagmiddag 13 November wordt de gerestaureerde molen te Dreischor
officieel in gebruik genomen. De molen is vernieuwd met hulp van de ver
eniging „De Hollandse Molen".
Deze oude meelbestoven molen heette vroeger „Oostmolen" in tegen
stelling met die aan de andere zyde van het dorp, welke „Westmolen" werd
genoemd.
Later gaf men hem de naam „Aeolus", god van de wind. De molenaar die
dit deed, meende in het steunen en stampen van het maatwerk harpmuziek
te horen
De nieuwe eigénaar, die op 17 De.
cember 1941 de molen kocht, noemde
hem „De Koekoek". Voor hem waren
de geluiden, veroorzaakt door de
draaiende molen, als het geluid van de
koekoek in de lente, de vogel, die een
nieuw en schoon tijdperk aankondigt.
De oorspronkelijke Oostmolen heeft
er waarschijnlijk anders uitgezien dan
de tegenwoordige en was vermoedelijk
van het type „Standaard". In het am
bachtsheerlijk archief zijn nog twee
molenbestekken. Volgens deze bestek
ken zou de ene een houten achtkan
tige vorm hebben gehad en de andere
een ronde stenen vorm.
Windrecht
Mr. Jan Daniel Oskersse liet ten
slotte een ronde stenen vorm oprich
ten. De stichtingssteen draagt niet
meer het familiewapen van de oprich
ter, want vandelen vermoedelijk
uit de Franse tijd hebben het er af
gehakt. Het wapen van de familie is
echter bewaard gebleven op de prach
tige graftombe in de kerk te Drei
schor. Het jaartal 1739 bleef echter in
de stichtingssteen staan en is dan ook
de laatste herinnering aan de am-
bachtsheerlijke macht, welke aan de
molen is waar te nemen. De tegen
woordige eigenaar, de heer A. de Rijke
te Zierikzee, kocht namelijk in 1942
het ambtsgevolg, het „windrecht", af
voor 300 gulden, waarvoor de vorige
eigenaren, enige leden van de familie
Verton, jaarlijks 40 gulden aan het
ambacht hadden betaald.
Geheel vrij staat de molen daar fier
in het landschap. Wat is ons land zon
der molens? Toen stoommachine en
motorkracht nog niet bekend waren,
zijn het de molens geweest, waarmede
het land werd drooggemaakt en weer
andere molens maakten het graan, dat
op de drooggemalen akkers groeide,
geschikt voor de menselijke consump
tie.
De waardering voor de molens is
verminderd, toen de techniek zich snel
ontplooide. De molens moesten ver
dwijnen, omdat zij niet altijd konden
worden gebruikt, maar afhankelijk
wai'en van de wind.
Oude traditie
De restauratie van de molen te
„Dreister" geeft de bewoners van
Schouwen-Duiveland reden tot dank
baarheid, vooral omdat de ramp van
Februari het eiland van drie molens
heeft beroofd.
Het is wel treffend, dat de repa
ratie van de molen in 1539 de enige
welke uit oude tijden bekend is
werd verricht door Berthelmeeus Wis-
sezoon, molenmaker te Brouwersha
ven. Dit blijkt uit de rekening van de
rentmeester-generaal Jeronlmus van
Serooskerlie, die voor de hei-stelling
29 ponden Vlaams betaalde. Omgere
kend in onze munt is da1174 gulden.
Ook nu is de reparatie, of liever, de
grondige vernieuwing, opgedragen
aan de molenmaker van Brouwersha
ven, Jan van den Hamer: Zo werd een
oude traditie gehandhaafd...
als in die der fondsen is men nog
niet tot overeenstemming gekomen
over de hoogte van het honorarium,
dat voldoende is om de gestegen ge
nees- en praktijkkosten redelijk te
dekken en een rechtvaardige beloning
aan de dokters te verschaffen.
De artsen zijn inmiddels met hun
onderzoek gereed gekomen. Het ac
countantskantoor F. F. van Doorne
in Den Haag heeft namelijk reeds de
conclusie getrokken, dat een voorlo
pige vaststelling van f 8,67 per ver
zekerde per jaar aanvaardbaar zou
zijn. Om op haar beurt een enigszins
redelijke marge te houden, die de on
derhandelingen met de ziekenfondsen
gunstig beïnvloedt, heeft de L.H.V.
in haar voorstellen dit bedrag ver
laagd tot f 7,50. Blijkens het thans
bekend geworden resultaat der onder
handelingen hebben zij hun voorlopi
ge verlangens inmiddels ten tweeden
male gematigd en een tussentijds ho
norarium van f7 ter tafel gebracht.
Voor de ziekenfondsen is prof. Keu
zekamp thans nog bezig met een be
rekening van de praktijkkosten der
huisartsen en het daaraan verbon
den rechtvaardig honorarium. De
ze deskundige heeft zijn opdracht van
het Centraal Overleg der Ziekenfond
sen (C.O.Z.) gekregen. De Federatie
van Maatschappij-Ziekenfondsen (de
zogenaamde doktersfondsen) hebben
eveneens een eigen deskundige aan
het werk gezet. Zij zijn namelijk des
tijds uit het C.O.Z. gstreden en op
timistische geruchten ten spijt
daarin nog niet weergekeerd.' Ook
hun expert is nog niet klaar.
Aanvankelijk verlangden de artsen,
wanneer de definitieve uitspraak zou
zgn gevolgd op de adviezen der des
kundigen, een honorarium-verhoging
met terugwerkende kracht Deze eis
hebben de ziekenfondsen noodge
dwongen en op practische gronden
moeten afwijzen, aangezien hun pre
mies, in het verleden geheven, hier
op niet berekend zijn geweest en na
vordering bij hun verzekerden onmo
gelijk is. Als compromis is toen door
heide partijen een interim-regeling
aanvaard.
Een Russische concessie
inzake ontwapening.
Geen directe vermindering
van de strijdkrachten.
Rusland heeft in de politieke com
missie van de Verenigde Naties Dins
dag een opmerkelijke concessie ge
daan. Het heeft namelijk de eis laten
vallen dat ter inleiding van de alge
mene ontwapening de grote mogend
heden hun strijdkrachten met een
derde moesten beperken-
Lange tijd heeft Rusland deze eis
gesteld. Blijkens vier amendementen
die de Russen thans indienden, wil
Rusland nog wel een verbod van
atoomwapens, een strikte internatio
nale controle op dat verbod en voorts
zouden er voor 1 Maart a.s. ontwa
peningsvoorstellen bij de Veiligheids
raad ingediend moeten zijn door de
ontwapeningscommissie.
DE
VERWACHT:
OVERDRIJVENDE
WOLKENVELDEN.
Geldig tot Donderdagavond:
Overdrijvende wolkenvelden en
overwegend droog weer. Matige tot
krachtige Zuidwestelijke wind. De
zelfde temperaturen als gisteren of
iets hogere.
ZON EN MAAN:
13 November.
Zon op: 7.56 onder: 16.52
Maan op: 13.31 onder. 23.05
