Van het Zeeuwse Middelburg naar Middelburg-Kaap Hoofdstad van Sowjet-Rusland is „burgerlijk" geworden KLANKBORD WOLKENRIDDERS VERGADEREN IN „VLIEGENDE HERBERG" WAAR 20.000 MENSEN LEVEN VAN BLOEMENGEUR WOENSDAG 11 NOVEMBER 1953 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT I DRIE WEKEN IN ZUID-AFRIKA (V) „Doe vooral de groeten aan alle Middelburgers!" Hete woestijnwind, een wit dorp en een beminnelijk mens (Van onze speciale verslaggever). Er liggen twee Middelburgen in Zuid Afrika, een in Transvaal en een ln de Kaapprovincie. En welke Middelburger, die tyd en gelegenheid heeft, zou Afrika bezoeken en niet ten minste naar een van die beide Middel burgen gaan? Gemakkelijk bereikbaar zijn ze geen van beiden. Het Transvaalse be reikt men pas na. een lange treinreis, of een nog langere busreis en het ligt buiten iedere route naar welke andere plaats dan ook. Het Kaapse ligt ook niet bepaald naast de deur. Maar het bevindt zich tenminste in de buurt van een der beide spoorwegroutes, die men van Johannesburg naar Kaapstad kan volgen. Dus viel de keuze op Middelburg Kaap. De Satour, de voortreffelijke Zuid Afrikaanse Touristenorganisatie en de Zuid Afrikaanse Spoorwegen waren ten volle bereid om alle mogelijke medewerking te verstrekken. Zelfs gaven zy de spoorkaartjes ongevraagd ten geschenke. Alleen vroegen beide instellingen stom verbaasd: „Wat zoekt U in Middelburg? Daar staan alleen „wat huisies in die velden anders niet,En wie gaat er nu kyken naar een paar huisies in 't veld Het probleem was daarmede alles behalve opgelost. Want men behoeft in Johannesburg maar in de trein naar Durban te stappen om in Ros- mead te. komen, maar Rosmead ligt nog een' twintig mijl (36 km.) van Middelburg af en de Satour zou de Satour niet zijn, als zij een vreemde ling zo maar zes en dertig kilometer van zijn bestemming in de kou (of in de hitte) liet staan. Dus ging er uit Pretoria, (vijf hon derd en dertig mijl van Middelburg) een telefoontje naar Middelburg, naar de burgemeester, dat er een gast uit Middelburg (Nederland) op til was. De burgemeester bleek een voorzichtig man. Hij informeerde eerst eens wat die gast dan wel voor iemand was. Maar telefoontjes zijn zelfs in Zuid Afrika niet altijd even duidelijk en de Mayor van Middel burg snapte van het antwoord geen steek. Vaag drong het tot hem door, dat de gast uit Nederland afkomstig was en de volgende morgen om half zeven in Rosmead zou arriveren. Ook was verstaanbaar, dat de gast in ge zelschap van Prime-minister Drees en zijn gevolg naar Zuid Afrika was gekomen. Verder was alleen ver staanbaar, dat de gast VIP, oftewel very important person (een zeer belangrijk man) was. Dientengevolge ïs de heer Karl Glatthaar op een morgen om vijf uur aan zijn bed ontstegen en heeft in zijn auto de lange weg van Middel burg naar Rosmead afgelegd. Wie om half zeven 's morgens, na een treinreis van 18 uur, zijn gast was, behoefde hij op het station aldaar niet te vragen. Er stapte niemand anders uit de trein. Maar zijn eerste vraag was: „Are you mr. Drees or a minister of State? (Is U mijnheer Drees of een minister?) En hij verklaarde, dat de telefoon zo onduidelijk was geweest. Ik voelde mij opgelaten. Maar teleurgesteld was de Mayor niet. En dit, gevoegd bij het feit, dat hg bij nacht en ontij zijn bed had moeten verlaten en in het allerbeste humeur was, tekent meteen de hele man. Hij was de hoffelijkheid en de voorkomende behulpzaamheid zelve, hij bleek opgetogen uitgerekend over journalistenbezoek. En reeds op het station van Rosmead vroeg hij na drukkelijk: Zult u vooral niet vergeten de groeten te doen aan de Mayor van dliddelburg in Nederland? Ik heb het hem beloofd en mijn be lofte gehouden. Maar om een later aan de gemeenteraad en alle notabe len van Middelburg Kaap gedane be lofte nu meteen maar te houden: het moeten de groeten zijn van de gehele Middelburgs.Kaapse bevolking aan de gehele bevolking ran Middelburg in Nederland! Middelburg Nederland ligt midden op vruchtbaar Walcheren, het is om ringd door water. Het is beroemd om zijn zilveren licht en zijn prachtige wolkengevaarten. Middelburg Kaap ligt midden in de Karoo, die een soort van woestijn is, zonder water, met een staalblauwe hemel er boven, zonder wolken. Er woei die morgen een hete woes tijnwind, een wind zo broeiend warm, dat een mens er even voor terug deinst bij het verlaten van een koele auto. De Mayor vond die wind de ge woonste zaak van de werelden wat doet een Europeaan dan? Hij doet eveneens of het de gewoonste zaak van de wereld is. Hier is uw hotel, zei de burgemees ter. Het was het Commercial Hotel. Ik stapte naar binnen. Of ik me maar even in wilde schrijven. Het gastenboek bleek Volkomen overdekt met een soort van reusach tige motten. Met een fiere elleboog- zwaai verwijderde ik deze beminnelij ke dieren en schreef mijn naam en antecedenten op het niet meer hagel witte papier. De voor mij bestemde voortreffe lijkste kamer van het Commercial Hotel bleek nog bezet te zijn en na tuurlijk nam ik bij wyze van nood maatregel met de enige niet bezette kamer genoegen. De Middelburgs- Hef Commercial Hotel (Foto PJZ.C.) Kaapse „Elsie" bracht de verlate ochtendkoffie, er volgde een uitste kend ontbijt. Toen keek ik uit het raam van de kamer. Aan mijn voeten lag een hagelwit dorp. Ik keek over het Stadspark heen uit op de Ned. Hervormde Kerk, waarva nde brede stompe toren vriendelijk ten hemel wees. In het park. tussen de palmen, stond een gedenknaald, die herinnerde aan de Middelburgers, die in de Boerenoor log hun leven hebben geofferd voor de vrijheid van Transvaal en de Oranje Vrijstaat. Rondom het park lagen de straten vol met witte hui zen. Het deed allemaal even prettig aan: een Middelburger (Ned.) voelt zich dadelijk thuis in Middelburg (Kaap). Maar nauwelijks had ik die ge dachte gedacht, of er werd op de deur geklopt. Of ik me na het ontbijt maar onmiddellijk naar beneden wilde be geven. Daar zat de Mayor al te wach ten. En hij wilde mij Middelburg laten zien. Ik heb het gezien. En het was een dorp vol verras singen. Zie de P.Z.C. van 28 en 30 October, m 3 en 6 November. De kerk bi Middelburg Foto P.Z.C.) ILLUSTER GEZELSCHAP Waar men voorheen van paarden placht te wisselen (Van onze speciale verslaggever) OUDERKERK, November „Het geheimzinnig genootschap „The Flying Inn' viert op 18 November zijn vierde lustrum in „De oude Herberg" te Ouderkerk aan de Amstel. De bode zal gehuldigd worden Dit raadselachtige berichtje stond dezer dagen in een over het algemeen goed geïnformeerd landelijk dagblad. We schrokken er een weinig van. Een geheimzinnig genootschap? En waarom die gemeenzaamheid met Chestertons beroemde „Vliegende herberg?" Een reis naar het rustieke Ouderkerk aan de Amstel, waar Breero heeft gezworven, Rembrandt heeft getekend, waar Willink zijn droomreizen maakte met zijn vrienden Ernst en Vroolijkhart, aangenaam vergezeld van Zedelief, Zoetje en Geestrijk, waar Petrus Francius de Amstelnimf betrap te, die met onverzadiglijk verlangen aan 's dichters mond en guide lippen bleef hangen, waar Helmers de stroom zijn ziel schonk, en Loots door Poe- zy gekust werd, zoals we eens ergens allemaal hebben gelezen, maakte ons aanvankelijk niet veel wijzer. De beide wachtslieden van de Rijks politie, van wie verwacht kan wor den, dat ze de zoete dreven van dit schone land als hun broekzak ken nen, verwezen ons naar de boekhan delaar-agent van diverse tijdschrif ten en kranten van het dorp. Die vond onze informatie kennelijk vreemd en was duidelijk opgelucht toen we onze hielen lichten. De pont jesbaas rustige grijsaard, die met MOSKOU: STAD VAN AMBTENAREN Arbeiders kunnen zich de genoegens van het leven niet veroorloven (Van een bijzondere correspondent). MOSKOU, October De communisten noemen Moskou graag de hoofd stad van de „arbeidende bevolking", maar zo op 't eerste gezicht geven de functionarissen van staat, party en coöperaties er de toon aan. Wie de hoofdstad van Sowjet-Ruslaad vóór de oorlog gekend heeft, zal thans de toenemende verburgerlijking van het leven in Moskou als een van de meest opvallende veranderingen beschouwen. Weliswaar moet men langer in Moskou wonen, om achter de reusachtige propagandazuilen, waarop de arbeider in alle variaties gehuldigd wordt, de fijnere sociale structuur van de leidende kringen te zien en te kunnen zeggen, dat de geschiedenis van de maatschappelijke ontwikkeling zich in een dynamische gemeenschap altijd weer herhaald. Ook Ava. Toen kort geleden Ava Gardner met haar echt genoot Frank Sjnatra een reis naar Europa maakte vulde de Amerikaanse paspoortambte naar op haar paspoort achter het woord haarkleur in: veran derlijk. Blijkbaar is er bij Ava nog meer veranderlijk dan de kleur van het haar. Zij gaat schei- den Dat is dan het derde mis lukte huwelijk van Ava. Voor Frank het tweede. Ze zouden deze maand twee jaai* ge trouwd geweest zijn en dat is wel heel lang!! BRIEF. Jan Bergstrand in Zweden heeft een brief aan de minister van sociale zaken van z'n land geschreven. Jan is elf jaar oud en verzot op beeldro mans. Z'n pa, die bij het onder wijs is, greep de boekjes en gaf hen prijs aan de vernietiging. Toen wilde Jan protesteren en hij zei dat aan z'n pa. Schrijf maar aan de regering", zei de pa en dat deed Jan prompt. Men heeft de minister gevraagd hoe hij deze zaak zal behan delen. De minister wist het nog niet.„Ze ligt een ietsje bui ten mijn gebruikelijke bemoeie nissen". zei hy. Ver weg. Hier zjjn enkele Chi nese spreekwoorden: „Blaffen uit de verte is minder gevaar lijk dan knorren in de nabij heid". „Hij vluchtte voor de beer entoen viel hij in de put". Voor onze poëten. In Venetië zyn vorige maand honderden dichters uit Europa bijeen ge komen, om te klagen over de verguizing, welke zij ondervin den in onze weinig-dichterlijke samenleving. Groot enthousiasme ontketen den de Italianen, die propa ganda maakten voor het vol gende denkbeeld: „Elke dich ter, die 30 jaar dienst er op heeft zitten, moet recht heb ben op een staatspensioen en publicatie van zijn voornaam ste dichtwerken in een speciale ere-editie". Plicht. De Spaanse regering heeft last met de wijnboeren. Ze verbouwen veel te veel wijn, omdat dit een rustig karwei is, waarbij men oud kan wor den. Spanje kan echter die wijn niet kwijt. Nu heeft de Spaan se regering een bevel uitge vaardigd, waarbij alle restau ranthouders verplicht worden bij een maaltijd wijn te schen kenongeacht of de cliënt geheelonthouder is of niet...! Concurrentie. Turkije wil heel goedkope radio-ontvangtoestel- letjes importeren om de volks ontwikkeling te bevorderen. De meeste Europese landen bo den ze aan voor prijzen tussen 70 en 80 gulden per stuk Japan voor 16 gulden en de Amerikaanse radiohandel wilde 10.000 stuks modellen 1952 gratis geven, omdat er in de Verenigde Staten geen markt meer voor is te vinden. Nog slechts vijftien jaar geleden waren de winkels in de centrale hoofdstraten van Moskou merendeels nog armoedige zaakjes. Tegenwoor dig heeft men de smaak te pakken en worden de gebouwen in grootse stijl opgetrokken. De staatswinkels hebben moderne, met neonlampen verlichte etalages, waarin de goede ren smaakvol uitgestald zijn. Vroeger kocht men snoepgoed in zakjes en in slecht verpakte dozen; tegenwoordig in rijk versierde bonbonnières, waar in een houten tangetje is verpakt om de bonbons naar de mond te brengen. Op deze dingen zijn de Moskouers bijzonder trots en ze wachten met kinderlijke spanning af of de buiten landse bezoekers hun hoge „cultuur" wel zal prijzen. De boter, de vijftien verschillende kaassoorten, de taarten en het brood zyn vers en goed van smaalt. Een Tsjech, met wie we een wandeling door Moskou maakten, toonde ons het papier, waarin zijn Emmertaler-kaas verpakt was. „De ze kaas is goed", zei hy bewonderend, terwijl hij de uitgelopen vetvlekken bekeek. „In Praag', zo vervolgde hij, „is schraalhans keukenmeester". Nu in de herfst, zyn er talloze fruitsoorten te krijgen. Alleen zorg vuldig geselecteerde kolchozen (boe ren) mogen aan de winkels in Mos kou leveren. Ze moeten de appels, pe ren en pruimen nauwkeurig volgens de voorschriften sorteren en in vloei papier wikkelen, waarop de herkomst moet zijn gedrukt. NIET VOOR DE ARBEIDER. Maar de arbeider kan van deze kostelijkheden ook na de door Malen- kow vastgestelde prijsverlaging niet genieten. Vele dingen, die bij ons tot de dagelijkse levensbehoeften beho ren, zijn in Moskou een luxe. Een si naasappel van een half pond kost in het seizoen 2 tot 3 roebei (ongeveer even veel in guldens), een paar ny lons kost 40 tot 50 roebel, een niet bijzonder goed armbandhorloge met de weidse naam „Pebeda" (zege) on geveer 300 roebel en de slecht ver chroomde vier-persoons auto „Mosko- witsch", die verdacht veel op een oude Opel lijkt, is niet voor minder dan 8000 roebel te koop. Daarbij moet men bedenken, dat de pariteit van de roebel met de gulden slechts op papier staat. De koop kracht bedraagt slechts de helft! Van zyn salaris van 700 roebel kan een ge middelde ambtenaar niet veel doen; een gewoon middagmaal in een res taurant voor de prijs van negen tot tien roebel kan hij zich alleen op veroorloven. Daarom.eet de „werkende" bewo ner van Moskon ook maar zelden ln een restaurant. Al naar gelang van z(jn werktijd moet h\J zich tevreden stellen met de bescheiden maaltijden in een fabriekscantine, of hij moet thuis gaan eten. Hy werkt in och tend-, middag- en nachtploegen, maar de ambtenaren ontbijten zonder uit zondering pas om negen uur des mor gens. Want de kantoren beginnen ook zonder uitzondering pas om tien uur. Natuurlijk wordt er dan ook niet vóór drie uur des middags thuis of in een restaurant gegeten, maar daar moeten ze dan ook tot des avonds laat op doorwerken. Het „Café Artistitscheskoj" een van de goede eetgelegenheden telt onder zijn gasten vele kunstenaars en letterkundigen, die het onder de dictatuur goed hebben, zolang ze ten minste trouw blijven aan de leer. Wie hier herrie maakt, wordt er door de kellners meer of minder discreet uit gezet. Hoe burgerlijk het Moskou van de ambtenaren geworden is, ziet men duidelijk aan het feit, dat men weer fooien moet geven. De kellner bedient zijn tafeltjes voor eigen re kening en hij blijft net zo lang bij de gast staan wachten, tot hij zyn fooi gekregen heeft. Niet minder deftig gaat het in de schouwburgen toe, waar de dames haar toiletten tonen en de heren on berispelijke costuums dragen. De mi nisteries wedijveren om de best ge klede vrouwen. En de arbeidsters, die van de fabrieken vrijkaarten gekre gen hebben, herkent men direct aan haar hoofddoek; de arbeiders aan de pet, die ze verlegen in de hand rond draaien. z'n twee-centstarief niet van prijsop drijving verdacht kan worden be gon over de prachtige na-zomer te praten. En de caféhouder, brj wie we teneinde raad hoopten het geheim te kunnen ontsluieren, keek ook al zo geschrokken, maar verwees ons ten slotte naar het even verderop gele gen logement, dat reeds tweehonderd- eén-en-vijftig jaar pleisterplaats is voor mens en dier en „Paardenburg" heet. Oude meesters En daar waren we terecht. Dat wil zeggen, we bespeurden aan de over rompelde waard en waardin, dat ze er meer van wisten. Daarna was het een kwestie van tijd om te kunnen vernemen, dat het genootschap een club is van „old masters" uit de vlie gerij, waarvan men slechts op uitno diging lid kan worden. Zo mogelijk jaarlyks komt men ergens ter we reld bij elkaar, óm twee nieuwe leden in zijn midden op te nemen. En dat geschiedt dan in een sfeer, die men eigenlijk alleen maar kan verwachten in de wonderlijk levenslustige kring van wolkenridders, die zoals men weet in nauwelijks dertig jaar een volkomen eigen wereld opbouwden. Twee jaar geleden was net voor het laatst, dat deze jongens met de wel haast legendarische namen W. v. Veenendaal, Smirnoff, Hondong, Koos Lefebure (63 jaar, oudste sport vlieger van Nederland) elkaar ont moetten. Gerben Sonderman, de bekende in- vlieger van Fokker en piloot van Prins Bernhard, was toen een der twee gelukkigen aan wie het vergund werd als lid te worden toegelaten. Het geschiedde tijdens een Arabisch feest, waar het wemelde van Sheiks en Moefti's, achter wier baard men telkens weer een van die „old mas ters" kon ontdekken uit Nederlands vliegwereld. Het is de tweede keer, dat dit (ty pisch mannen-) feest gegeven zal worden in het oude „Paardenburg" te Ouderkerk. Koetsiers Wellicht is het niet geheel toeval. Vanouds is dit logement wisselplaats van de paarden van de postkoets. Dat Lodewijk Napoleon er ook een maal logeerde, is slechts een bijkom stige bijzonderheid. Hoofdkenmerk van „Paarden burg" was door de eeuwen heen zijn relatie met de reizigers per postkoets, die via Voetangel en Vmkeveen reed tussen Amsterdam en het Sticht. Is het dan wonder, dat de koetsiers van de vliegende postkoetsen der twintigste eeuw hier ook weer een pleisterplaats zijn gaan zoeken Hier in de schemerig verlichte gelagkamer met haar stellig niet mooie, maar wel karakteristieke wandschilderin gen van een 16-jarige Johan Braa- kensiek. Hier bij Lolle Hijlkema, de Friese waard, bij wie ook zoveel Hol landers het goed toeven weten. In welk teken het feest van 18 No vember zal staan? Men begrijpt, het is een diep geheim. Mogen wij fluiste rend zeggen, dat het iets te maken heeft met de verbetering van de ge zondheidstoestand der leden. „Gezien de leeftijd der heren, mag daar lang zamerhand wel enige zorg aan be steed worden", zei de enige niet-vlie- ger uit dit gezelschap, de Amster damse arts G. C. van Balen Blanken ons, die een rol speelt in dit geheim zinnige genootschap. En dat willen we dan maar voor waar aannemen. Een Amerikaanse uit Minnesota, mrs. Jefferson, die zich enige tijd geleden kon beroemen op dc eretitel „Miss Minneso ta", beweert dat zij een uitstekend mid del kent om haar huid in prachtige con ditie te houden: zij baadt elke dag in ver- dimde whiskey. Ze schijnt er zeer wèl bij te varen, maar haar dienstmeisje, dat het voorbeeld van haar meesteresse wilde volgen, kwam na verloop van tijd in een herstellingsoord voor drankzuchtigen te recht. M EEN KIJKJE IN GRASSE Meisjes plukken de bloesems (Van een bijzondere correspondent). PARIJS, November. Voor de vele reizigers, die in hun vacantie de Franse Rivièra bezoeken, staat meestal ook een uitstapje naar Grasse, nabij Cannes en aan de voet van de Zee-Alpen gelegen, op het program ma. De stad, die omgeven ls door een zee van bloemen en bloesems, is de geboortegrond van het Franse parfum. Van de vroege lente tot in de herfst bloeit het ononderbroken op de brede terrassen," die zich als een bont, van maand tot maand van kleur veranderend sprookjestapijt over de Zuidelijke hellingen van de Mont Rocavignon uitstrekken en de stad met haar 20.000 inwnoers in een damp van geuren hullen, die uit de vele millioenen rozen, violen, anjers, jasmjjn- en lavendelbloesems stroomt. In Grasse leeft de hele bevolking van de inkomsten, die de geuren op brengen: de jonge donkergelokte meisjes, die de bloesems plukken, de in witte jassen gehulde arbeiders in de laboratoria en fabriekshallen, de bedienden in de kantoren, de gein- specialisten, die met hun scherpe reukzin honderden geuren van elkaar kunnen onderscheiden de vele parfu merieën en natuurlijk het vreemde lingenverkeer. In de fabrieken wor den de parfums gemaakt, die onder de naam Coty, d'Orsay, Soir de Pa ris, Chypre, Habanita en Chanel over de hele wereld bekend zyn. Het binnenhalen van de' bloemen, oogst is onderworpen aan vele streng geheiligde regels. De rozen bijvoor beeld moeten gesneden worden, zodra ze de kelken openvouwen, terwijl de anjers pas geplukt mogen worden, nadat ze drie uur lang door de war me zon bestraald zyn. Want pas dan ontplooien ze haar sterkste geur. Van de bloem tot het flesje parfum is een lange gecompliceerde weg. Het onttrekken van de geconcentreerde bloemenolie, die voor de bereiding van het parfum nodig is, geschiedt op twee manieren. Bij de eerste methode worden de bloesems in een ongeveer drie me ter hoog, onder stoom gehouden koperen vat geworpen, waarbij de door condensatie verkregen olie door een speciaal draineringssysteem van het water wordt gescheiden, todat aan het einde van net proces de olie als een dun, welriekend straaltje in grote doorzichtige kolven druppelt. In het vet. Bij de tweede methode, de zoge naamde „défleurage", worden de bloemen met de kelk naar boven, in een op een glazen plaat aangebrach te vetlaag van een halve centimeter dikte meestal een mengsel van talk en varkensvet gestoken en op deze wijze wordt in de loop van en kele uren het bloesemextract door absorptie onttrokken. Daarbij worden verschillende glazen platen op elkaar gelegd. Als het vet de geurende stof fen heeft opgenomen, worden deze er by het volgende proces door alcohol weer aan onttrokken. Nadat de zo verkregen essences door destillatie gereinigd zyn, begint volgens oude beproefde recepten de eigenlijke par fumbereiding, waarbij de uiterst ge voelige neuzen van de reeds genoem de geurspecialisten een grote rol spelen. Om bij de te bereiden parfums de nuancering te verkrijgen, die de mo de verlangt, worden de zuivere bloe- menessences met verschillende grondstoffen gemengd. Bij voorbeeld kamfer-, peper-, hars-, amber- of muskusextracten. Onwaarschijnlijk groot is de hoe veelheid bloesems, die jaarlijks In Grasse bewerkt worden. Alleen al on geveer zeven millioen rozen worden c ieder jaar van de rozenstruiken gesneden. Een enkele parfumfabri kant gebruikt behalve de andere bloesems in een seizoen ongeveer 70.000 kilogram rozenbladeren, 16.000 kg jasmijnbloesems en 10.000 kg viooltjes. De Fransen noemen Grasse een „tovertuin der geuren" een mooie re naam zou men er beslist niet voor hebben kunnen vinden. Van de uit gestrekte terrassen op de Franse Zee-Alpen tot in de verste uithoek van de wereld dringt de faam van het Franse parfum door, dat de harten van vrouwen steeds weer betovert.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 9