C
Vele kerken deden dienst als
kazerne of paardenstal
VenhcJk
De Priester-arbeiders van Parijs
TE WEINIG NEDERLANDERS OP
ONZE KOOPVAARDIJVLOOT
A-Ciïr
VOOR- EN NADELEN VAN ONS
BELASTINGSTELSEL
WEK DE GAL
ÏN UW LEVER OP
10
fKOVlNGl ALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1953
HET PLATTELAND VAN WALCHEREN IN DE FRANSE TIJD (IV)
Napoleon herstelde het geheel
vervallen fort Rammekens
In kerkelijke notulen wordt niet veel over de Franse overheersing mede
gedeeld, evenals in de jaren 19401944 weinig over de Duitsers is geschre
ven. Het kerkelijk leven zette zich voort ondanks alle veranderingen in
de politieke toestand.
Toen Lodewijk Napoleon in 1806 onze koning was geworden (hij was
door zijn keizerlijke broeder op die post geplaatst) moest op zijn jaardag
een bid- en dankuur worden gehouden. Later moest aan de jaardag van
keizer Napoleon op 15 Augustus nog meer aandacht besteed worden. De
Franse vlag met dezelfde kleuren als de Nederlandse, maar met staande
banen, moest van de mairie (gemeentekamer) waaien. De dorpen hadden
nog geen eigen gemeentehuis. Een kamer van de dorpsherberg werd daar
toe gehuurd. De klok moest worden geluid en de kerkeraden werden aan
geschreven een speciale kerkdienst te houden, waarbij al de leden van de
gemeenteraad aanwezig moesten zijn. De laatsten hadden in de kerk een
afzonderlijke bocht, in sommige kerken nog bekend als de z.g. regerings-
of wetbocht.
Daar de bevolking niet met de Fran
se overheersing was ingenomen, is het
te begrijpen, dat het kerkbezoek niet
druk was. Als het goed weer was, haal
den de boeren op „half-oegst" liever
hun oogst binnen.
Ook kregen de predikanten opdracht
om geregeld te bidden voor een ge
lukkige bevalling van de keizerin. Of
schoon dit geschiedde op 20 Maart
1811, werd van hogerhand Zondag 9
Juni aangewezen voor het houden van
feestelijkheden. De gemeenteraden
moesten hiervoor geld voteren. De
door B. J de Meij.
feestdag begon met klokgelui. Van de
toren wapperde de vlag. Het is te be
twijfelen dat veel particulieren ook de
vlag uitstaken. Dan volgde een kerk
dienst, waarin speciaal de geboorte
van de Koning van Rome, Napoleon's
zoon, werd herdacht. Ds. A. Offers te
Ritthem, had hierbij als tekst Ezra 6
vers 10, waarin sprake is van offeren
en bidden voor het leven des Konings
en van zjjn kinderen. Welke festivitei
ten later op de dag werden gehouden
is nergens vermeld.
De Franse overheersing bemoeide
zich ook met enkele innerlijke kerke
lijke aangelegenheden. Zo moesten
sinds 1806 de diakenen alle armen
zaken behandelen met een gecommi-
teerde van de gemeenteraad.
De Engelsen.
Op 30 Juli 1809 landden de Engelsen
met een grote vloot en veel landings
troepen bij Vrouwenpolder, niet ver
van~'t fort De Haak. Hiervan was de
bezetting gering, zodat het fort spoe
dig in hun handen was. De volgende
dag gaf Middelburg zich dadelijk over.
daar tegenweer vergeefs zou zijn. Op
4 Aug. werd Rammekens ingenomen.
Nadat Vlissingen, zowel van de land-
als van de zeezijde af was gebombar
deerd, volgde op 15 Aug, de overgave.
Door beschieting werd de stad voor
een groot deel verwoest, ook 't prach
tige stadhuis op de markt, de Oost-
kerk en de Franse kerk werden ver
nield.
Het doel der Engelse expeditie was
Antwerpen, waar Napoleon toebereid
selen maakte voor een tocht naar En
geland. Om verschillende redenen mis
lukte de expeditie. De Engelsen had
den wel spoedig geheel Walcheren be
zet, niet alleen in de steden, ook in alle
dorpen waren veel soldaten. De ker
ken werden gebruikt als kazernes en
vooral als paardenstallen. Er kon dus
geen kerkdienst worden gehouden.
Wat in de kerken vernield werd, is
later op kosten van de Franse rege
ring hersteld.
Toen de Engelsen kwamen had de
Walcherse boerenbevolking reeds veel
van de Fransen geleden, zodat zij de
Engelsen min of meer als bevrijders
begroette. Het viel echter bitter tegen,
daar deze bevrijders hetzelfde deden
als de Fransen. Zij requireerden ook
wagens en paarden met de nodige
voerlieden. Natuurlijk vorderden zij
ook graan, hooi en stro. Maar zij be
taalden mild en... met goed geld.
Hadden de Fransen veel van de be
ruchte Zeeuwse koortsen te lijden ge
had, de Engelsen leden er niet minder
van. De hospitalen waren vol en velen
vonden op Walcheren hun graf.
Inlijving.
Door de Wester-Schelde met zijn
vele banken nauwkeurig te willen pei-
Klaproosdag 1953
Hoe verder de oorlog achter ons
komt te liggen en hoe meer onze her
inneringen aan de verschrikkingen
van die donkere jaren verbleken, des
te moeilijker wordt het, ons weer he
lemaal in te leven in die gevoelens
van vreugde en dankbaarheid, die wij
bij de bevrijding hebben ondergaan.
En toch is het nodig, dat ons volk
van tijd tot tijd blijft stilstaan om
zich de dagen van tegenspoed te her
inneren, om zijn doden te eren en in
dankbaarheid allen te herdenken die
voor zijn vrijheid het leven lieten.
Onze herinneringen mogen vervagen,
maar onuitwisbaar is het feit dat
tienduizenden geallieerde soldaten in
de strijd om onze vrijheid sneuyelden
en in onze bodem begraven liggen.
Op tientallen kerkhoven staan de wit
te stenen met hun ontroerende op
schriften om ons te herinneren aan
een ereplicht, die wij destijds op ons
namen en die niet ophoudt te bestaan,
al vergeten wij zo gauw. Klaproosdag
nadert thans weer.
Ieder jaar komen door bemiddeling
van het Nederlands Oorlogsgraven
Comité honderden van die nabestaan
den naar ons land om troost en be
rusting te vinden in een bezoek aan
het verre graf. Eèn simpele daad van
dankbaarheid en piëteit, die mogelijk
gemaakt wordt door de gaven van
het gehele Nederlandse volk, dat op
deze manier zijn erkentelijkheid ten
opzichte van zijn bevrijders kan to
nen Het is toch niet te veel gevraagd
eenmaal per jaar onze „eeuwige
dankbaarheid" te tonen door een gel
delijke bijdrage aan dc Klaprooscol
lecte, of door ons op te geven als col
lectant of collectante om ook op die
manier de collecte te doen slagen.
Laten wij dus op 14 November a.s.
alles doen wat in ons vermogen ligt,
om een even mooi als noodzakelijk
werk mogelijk te maken en voort te
zetten. Laten wij allen een klaproos
dragen als symbool van onze dank
bare verbondenheid met onze gealli
eerde vrienden.
Hoezeer deze geallieerde vrienden
het prachtige werk van allen, die gel
den voor dit doel inzamelen, weten
te waarderen, blijkt uit het prachtige
■>ebaar van The British Legion, de
grote Britse Oud-strijders Organisa
tie. The British Legion biedt name-
Ink evenals vorige jaren aan
een elftal collectanten (trices) de ge
legenheid om geheel voor rekening
van deze organisatie, naar verkiezing
een reis naar Londen of Brussel te
maken en zich hierbij door een relatie
ie doen vergezellen. Een ieder die col
lecteert maakt dus een kans ha
Jotino- om in 1954 een prachtige
reis naar Engeland of België te ma
ken.
len, ging voor de Engelsen veel tijd
verloren. Intussen kwam een Frans
leger uit Brabant en waren de Engel
sen genoodzaakt Zuid-Beveland te
ontruimen. Geen kans ziende, zich op
Walcheren te handhaven, verlieten zij
op de dag vóór Kerstmis 1809 ook dit
eiland. Nu volgde dadelijk de inlijving
van Walcheren bij Frankrijk. Het fort
De Haak bij Vrouwenpolder werd ont
manteld en afgebroken. Duidelijk is
nog te zien, waai' het gestaan heeft.
Een achtergebleven kazemat heeft
lang gediend als arbeiderswoning. La
ter werd het een schuilplaats voor de
„koeier" die het vee weidde.
Napoleon maakte van Vlissingen
een sterke vesting, daar hij een her
haling van een Engelse inval vreesde.
Het vervallen fort Rammekens liet hij
herstellen, hetgeen nog duidelijk te
zien is. Een arduinsteen met het jaar
tal 1812 is er het bewijs van. Hoge
wallen en een buitengracht werden er
omheen gelegd. De Walcherse boeren
moesten met paard en wagen hieraan
meewerken.
Al het houtgewas tussen Ramme
kens en Ritthem en om Vlissingen
evenals verscheidene gebouwen wer
den geweerd om een mogelijke aanval
van de landzijde beter te kunnen af
slaan. Aan de eigenaars werd vergoe
ding beloofd, doch nimmer uitbetaald.
(Wordt vervolgd.)
Maaswijdte netten van
Europese vissersschepen
Vorige week heeft de permanente
commissie, die onder de internationale
visserij conventie van 1946 is opge
richt, te Londen vergaderd. Afgevaar
digden uit 11 landen, o.a. België, En
geland, IJsland, Nederland, Zweden
en de Ierse republiek, kwamen een
stemmig overeen, dat gedurende 2 ja
ren, te rekenen van April '54, de net
ten gebruikt in die wateren, waarvoor
'n maaswijdte van 80 mm is voorge
schreven door de conventie, mazen
van 74 mm zullen hebben.
LIEVER AAN WAL
Verbetering arbeidsvoorwaarden nodig
Er zjjn op het ogenblik te weinig Nederlandse zeelieden, om de eigen
koopvaardijvloot-nog volledig te kunnen bemannen. Uit enkele centra
van kustvaartrederijen komen steeds meer berichten binnen, dat bui
tenlanders vooral Duitsers worden aangenomen, teneinde de kust
vaarders op zee te kunnen houden. In kringen vdn de Nederlandse zee
lieden-organisaties slaat men deze ontwikkeling met zorg gade, omdat
de buitenlandse zeelieden buiten de Nederlandse bonden blijven en hier
door het verkrijgen van betere arbeidsvoorwaarden nodig om de on
der-bemanning van de koopvaardijvloot weg te werken in de weg
staan.
r een niet onaanzienlijk verloop op de koop-
Al sinds enkele jaren is i
vaardijvloot.
De niet bijster aantrekkelijke ar
beidsvoorwaarden verminderen na
melijk de animo bij de jongere ge
neratie om te gaan varen'en de ver
leden jaar bereikte verbeteringen in
een nieuwe c.a.o. hebben dit niet
tegen kunnen houden. In het bijzon
der de nog lang niet bevredigende
verlofregeling, de nog steeds uitge
bleven principiële erkenning van een
48-urige werkweek en de slepende
onderhandelingen over een bedrijfs
pensioenfonds ontnemen velen de
lust te monsteren, aldus „De Volks
krant."
Het is merkbaar, dat de jongelui,
die de ouderen zouden moeten op
volgen, liever aan wal blijven. Wel
iswaar verdienen ze als zeeman als
regel meer dan aan de wal, maar
als „landrot" hebben zij meer socia
le zekerheid en rust. Waar er bo
vendien te land een redelijke werk
gelegenheid bestaat behoeven zij ook
niet meer uit bittere noodzaak te
gaan varen. Een gevolg van deze te
rughoudendheid is weer, dat de toe
stand op de koopvaardijvloot steeds
ongunstiger wordt, omdat de gaande
man niet wordt vervangen; en hier
door groeit weer de neiging van de
zeelieden, om de wal op te zoeken.
Het is niet zo vreemd, dat de ge
volgen van deze cirkelgang het eerst
merkbaar zjjn geworden bij de kust
vaart. Kustvaartuigen hebben name
lijk door een toch al beperkte bezet
ting weinig speling, terwijl de ar
beidsvoorwaarden op deze vaartui
gen als regel ook de slechtste zijn.
Verlof is bijvoorbeeld iets, dat slechts
beperkt te verkrijgen is; een kust
vaarder ls door zgn matig laadver
mogen snel gelost en geladen en is
dos meer dan enig ander schip vry-
wel constant op zee.
De animo van Duitse zijde voor
monsteren op een kustvaarder is
vrij groot. Het aantal werklozen in
West-Duitsland is niet onbelangrijk
en een Duitser voelt zich met enke
le collega's temidden van een Neder
landse bemanning vrij goed op zijn
gemak. Drie of vier Duitsers wegen
op een dergelijk klein schip op te
gen drie or vier Nederlanders, wat
van nut is als nog eens oude oor
logsveten worden opgerakeld! Op
een groot koopvaardijschip zou een
dergelijk groepje zich waarschijnlijk
meer moeten laten welgevallen.
Groot gevaar
Alhoewel niet zonder meer kan
worden gesteld, dat de onder-beman
ning ter koopvaardij ook zal leiden
tot het aantrekken van buitenlandse
zeelieden voor de gi-otere zeesche
pen, staat wel vast, dat het gevaar
hiervoor steeds groter wordt. In de
kringen van de organisaties heerst
de overtuiging dat een nieuwe ver
betering van de arbeidsvoorwaarden
dit gevaar de kop zal indrukken.
Wanneer hierdoor weer een grote
re toevloed van gegadigden zal zijn,
zal het de redergen ook weer mo
gelijk worden, de verlof-regeling
een van de belangrijkste geschilpun
ten in gunstige zin te herzien. Nu
kunnen de reders immers met reden
zeggen, dat zij geen reserve-beman
ningen kunnen aanmonsteren, zodat
ze bij het naleven van een recht
vaardige verlofregeling een schip
zouden moeten stilleggen.
„Lijst van wanbetalers
in Groningen
De Groninger winkeliersvereniging
zal een „lijst van wanbetalers" aan
leggen. Deze lijst zal niet onder de
winkeliers circuleren. Men zal de lgst
opbergen in een kluis van de vereni
ging-
Wanneeer een der leden van de
vereniging moeilijkheden ondervindt
bg het innen van geld, dan kan hij de
naam van de schuldenaar opgeven bij
vereniging. Die zal zich dan met
de betrokkene in verbinding stellen
om hem op discrete wgze de gelegen
heid te geven hgt uitblijven van de
betaling te motiveren. Men heeft er
acht dagen de tyd voor en kan binnen
deze termijn zijn schuld aan de ver
eniging voldoen. Blijft hg in gebreke
en komt men tot de conclusie, dat hg
inderdaad als wanbetaler kan worden
aangemerkt, dan zal zijn naam op de
lijst worden geplaatst.
Advertentie
if>n\
fp SIGAREN
dJTUb
'o u\
uUzOndeilyk goed...
Advertentie
KOEK
ECONOMEN NAAR UTRECHT
Slechts sprake van nuances
(Van onze financiële medewerker).
Eind November zal te Utrecht de jaarlijkse vergadering van de Vereni
ging voor de Staathuishoudkunde worden gehouden, op welke vergadering
de prae-adviezen van een drietal belastingdeskundigen worden behandeld.
Het behoeft niét te verwonderen dat men ditmaal de invloed van het
in Nederland geldende belastingsysteem tot onderwerp van discussie heeft
gekozen; de belastingvoorstellen van de regering en alles wat daarmede
samenhangt, hebben de publieke opinie wakker geschud en de huurver
hoging, de loonsverhoging en de belastingverlaging vormen het gesprek
van de dag. Immers de materiële belangen van iedere Nederlander zyn
daarbij ten nauwste betrokken.
Met de keuze van de deskundi
gen heeft men een goede greep ge
daan, omdat men de economische
en sociale gevolgen van de belas
tingen heeft laten belichten door de
socialist H. J. Hofstra, de voorstan
der van de economische vrijheid mr.
H. F. van Leeuwen en de Rooms-
Katholieke hoogleraar prof. dr. M.
J. H. Smeets.
Het merkwaardige is, dat men de
prae-adviezen lezend, tot de slotsom
komt dat op de kernpunten overeen
stemming tussen deze deskundigen
bestaat. Er is slechts sprake van nu
ances.
De heer Hofstra toont zich in zijn
verhandeling heel wat minder dog
matisch dan wij van hem gewend
zijn. Hij is geen voorstander van
hoge belastingen, doch zij zijn van
daag de dag onontkoombaar en hg
gelooft niet dat zij aanmerkelijk
kunnen worden verlicht
Overigens ontkent hij niet dat het
thans geldende belastingsysteem een
niet geringe invloed op het onderne-
mersbeleid heeft Dat deze vergaande
invloed dikwijls een zeer slechte is.
ontkent hg evenmin, doch terecht
wijst hg op enkele wel zeer kromme
redeneringen. Zo kunnen onderne
mers uitgaven doen die, afgezien van
het fiscale motief, eigenlijk niet ver
antwoord zijn. Dit gebeurt dan on
der het motto dat de fiscus toch de
helft of meer betaalt. Hier moge in
derdaad van een verkeerde redene
ring worden uitgegaan; het gaat er
echter bg de behandeling: van de vra-
fen niet om, hoe de ondernemers be-
oren te handelen, doch hoe zjj in
feite handelen en dan geloven wij dat
de geringschatting van de bezwaren
door de heer Hofstra, niet geheel
juist is.
Nivellerende invloed
Met betrekking tot de sociale ge
volgen geeft de heer Hofstra toe,
dat het huidige belastingstelsel een
sterk nivellerende invloed heeft en
de verschillen tussen rijk en arm ver
kleint; dit alles in een zodanige om
vang dat daarmede de grondslagen
van onze maatschappelijke orde wor
den ondermijnd. Hierin ziet hg geen
bezwaar omdat de argumenten ten
gunste van die orde in kracht heb
ben ingeboet. Grote particuliere ver
mogens vindt de heer Hofstra over
bodig, omdat een groot aantal klei
ne vermogens hetzelfde kan bereiken.
Zeer grote objecten kunnen trouwens
niet meer door particuliere kapitaal
verschaffers worden gefinancierd
(Spoorwegen, Breedband, K.L.M.,
Zuiderzeewerken)Hier verloochent
de heer Hofstra zijn politieke opvat-
ting niet.
Oog van de ondernemer
Mr. H. F. van Leeuwen beziet ons
huidige belastingstelsel vooral door
het oog van de ondernemer. Hij toont
ons aan dat in het jaar 1952 een be
drag van 3,9 milliard gulden werd
bespaard, waarvan 1,7 milliard door
de overheid, 0,9 milliard door insti
tutionele beleggers en fondsen, 0,5
milliard door N/VVs, 0,6 milliard door
voorraadafneming en 0,2 milliard
door andere particuliere besparingen.
De particuliere besparingen worden
veel te gering geacht om te kunnen
voorzien in het tekort aan risico-dra
gend kapitaal. Belastingverlaging is
hier de enige uitweg, tenzij men de
private eigendom, de vrijheid van be
drijf en de prijsvorming in het ruil
verkeer afschaft.
De invloed van de belastingen op
de conjunctuur acht mr Van Leeu-
STEMMEN UIT DE KERKEN
Mauriac noemt deze priesters
„onze trots
Frankrijk heeft aan de Christelijke Kerk in de loop der tijden belangrijke
diensten bewezen. Wie de kerkgeschiedenis nagaat, komt telkens weer be
wegingen tegen, die van beslissende invloed zijn geweest voor de Kerk in
Europa. De oorsprong was bijna altjjd In Frankrijk te vinden. Verschillende
malen is het voorgekomen dat er een zware depressie lag over heel de
Kerk; dat het de dood in de pot was en dat er ergens in Frankrijk nieuw
leven is ontstaan, dat gewerkt heeft als gist in het deeg.
Niet alleen de RH. Kerk heeft veel aan Frankrijk te danken, maar even
eens de kerken van de Reformatie. Was Calvjjn niet een Fransman? En
zingen we niet nog steeds de melodieën van de Franse psalmberijming
Vergeleken bij de glorietijd van de middeleeuwen en van de 17 en 18e
eeuw onder de Lodewijken, heeft de R.K. Kerk in Frankrijk nu geen ge
daante en heerlijkheid meer.
In deze tijd van allerdiepste de
pressie nu, is er een nieuwe beweging
ontstaan in dit klassieke christelijke
land, nl. die van de priesters die ar
beiders zijn. Met anderen willen ze
staan in de fabrieken en werkplaat
sen. Zo wonen niet in de ruimte van
de een of andere pastorie die trou
wens in Frankrijk doorgaans niet zo
froot is als in ons land maar ze
ebben hun intrek genomen in dezelf
de wijken waar ook de arbeiders van
de fabriek waar zij werken, hun ka
mers hefbben. Die priester-arbeiders
hebben de priesterwijding ontvangen,
maar ze trekken niet rond in het ha
bijt, waarin men gewoon is priesters
te zien. Zij hebben een costuum aan,
naar het werk dat zg hebben te doen.
In verschillende beroepen zijn zij ge
plaatst.
De gedachten die hier achter lig
gen, zijn vrij eenvoudig. In grote de
len van Frankrijk trouwens niet
alleen van dit land heeft de kerk
alle contact met de arbeiders verlo
ren. Practisch zrjn deze onbereikbaar
geworden voor hetgeen de Kerk ook
hun zeggen wil in naar prediking en
sacrament. Het Evangelie gaat aan
de arbeidersmassa's voorbij, terwijl
ze tegelijkertijd meer beïnvloed wor
den door „het evangelie uit Moskou".
Toen is er de gedachte gerezen in
de Franse R.K. Kerk: als de arbeider
niet meer tot de priester komt, moet
dan niet de priester tot de arbeider
gaan, en wel zó, dat hij geheel hun
lot deelt, zoals Jezus Christus op de
ze aarde gekomen is om in alle op
zichten onzer één te zrjn?
Hoewel men in den beginne ln Ro
me het hoofd gefronst heeft als de
berichten juist zijn, die dit melden
heeft men daar toch zijn toestem
ming gegeven voor de plannen van de
gezamenlijke Franse bischoppen en zo
is er een bijzondere seminarie ge
sticht, waar de priester-arbeiders hun
opleiding zouden ontvangen.
Deze beweging in de Franse R.K.
Kerk, die vooral na de laatste we
reldoorlog ontstond, heeft van het
begin af aan sterk de aandacht ge
trokken, ook van Protestanten. Daar
zit men eveneens met dezelfde pro
blemen. In navolging van de Roomse
priesters, zjjn er predikanten geweest
die de fabriek zijn ingetrokken. Hier
lag de zaak moeilijker, want een pre
dikant heeft gemeenlijk een gezin.
En niet alleen in Frankrijk is dit het
geval, maar we kunnen wel zeggen
dat op dit Franse initiatief de ogen
gevestigd zgn van allen die, in welke
kerk dan ook, leiding hebben te ge
ven.
Schrijven uit Rome.
Dat is de laatste weken wel heel
duidelijk gebleken. Wat is nl. het ge
val Vanuit Rome is er een schrijven
gekomen, waarin aan Franse semina
risten verboden wordt als vrijwilli
gers te werken of welke werkkring
dan ook aan te nemen. Tegelgkertgt
is er een seminarie gesloten. Deze
mededelingen zijn met elkaar verbon
den en zo kwamen de geruchten in de
pers dat dit het einde betekende van
het instituut van de priester-arbei
der.
Dat men bij deze berichten zo spoe
dig dacht aan een opheffing van het
instituut van de priester-arbeiders,
die verenigd zijn in de Mission de Pa
ris, had ook al weer zijn oorzaak.
Sinds de stakingen, die deze zomer
zoveel vacantiegangers hebben doen
stranden, is er nogal critiek uitgeoe
fend op de priester-arbeiders. Zij
schijnen van harte te hebben meege
daan. Verschillenden zijn, volgens de
berichten, met de politie in aanraking
gekomen, en een paar zouden er zelfs
gevangen genomen zijn terwijl zij
deelnamen aan een betoging, die door
communisten op touw was gezet.
Of deze dingen allemaal zo zijn,
kunnen we niet beoordelen. Wel la
zen we in een persbericht dat een
Franse kardinaal, die de priester-ar
beiders nogal in bescherming neemt,
onlangs gezegd heeft, „dat het er
naar uitziet, dat midden in de schoot
van het Katholicisme een beweging
aan het ontstaan is, die bereid is het
Zwakke luchtpijpen
Vatbaar voor vocht en tocht?
Niet nodig de hele winter
te hoesten! Neem bij de
f minste klacht de snel
werkende, verzachtende,
slijmoplossende
(Advertentie)
U zult 'a morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal
ln uw ingewanden doen stromen, andera
verteert uw voedsel niet, bet bederft.
V raakt verstopt, wordt humeurig en
loom. Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPILLETJES om die liter gal
op te wekken en uw spijsvertering en
stoelgang op natuurlöke wijze te regelen.
Een plantaardig zacht middel, onover
troffen om de gal te doen
Eist Carter's Leverpilletjes.
wen averechts, omdat men met zijn
maatregelen achter de conjunctuur
zal aanhinken een gedachte waar
mede de derde prae-adviseur, prof.
Smeets, het in grote trekken eens is.
Voor het ondernemersbeleid acht mr.
Van Leeuwen het belastingsysteem
funest, omdat nieuwe ondernemingen
uitersr moeilijk kunnen worden gefi
nancierd en omdat een groot deel van
de winst opeisende belasting tot on
economisch handelen en tot verkwis
ting leidt.
Gedegen betoog
Het gedegen betoog van prof.
Smeets steekt boven dat van de bei
de andere prae-advisers uit. Stuk
voor stuk gaat hij invloeden na,
eerst op de afzet, dan op de kosten,
de investeringen, de winst, de onder
nemingsvorm, de financiering enz.
Daaruit blijkt reeds aanstonds dat
deze invloed veelomvattend en in vele
gevallen ongunstig is. Bekend is zgn
stelling datnoge belastingen op over
schotten eerder de zucht tot het ont
gaan of ontduiken verhogen, dan dat
zg de ondernemer tot grotere acti
viteit prikkelen.
Ook bg de sociale en algemeen-
economische gevolgen van de huidi
ge belastingen staat prof. Smeets
stiL Daarbij ziet hg zowel krachten
ten goede als ten kwade. De gelijk
matige verdeling van de inkomehs
heeft de consumptie, zowel als de
arbeidsvrede bevorderd.
Hoge belastingen hebben de infla
tie bestreden en het betalingsbalans
tekort helpen wegwerken. Daartegen
over staat dat het particuliere initia
tief niet altijd is ontzien, de spaarnei-
ging vermindert, de ondernemings-
drang wordt ingekort, de geneigdheid
tot extra inspanning vermindert en
bepaalde groepen in het gedrang ko
men. Tenslotte gelooft prof. Smeets
niet, dat het huidige belastingstelsel
een voorbereidster van het collecti
visme is.
Het is jammer dat geen dier prae-
adviseurs (behalve H. J. Hofstra in
het voorbijgaan) aandacht heeft ge
schonken aan de morele zijde van de
hoge belastingdruk.
communisme op te nemen". En ln
datzelfde persbericht stond dat, vol
gens de laatste mededelingen uit Pa
rijs, een aantal Franse kardinalen „in
ondex-handelingen met de Pauselijke
nuntius de priester-arbeiders in be
scherming genomen" hebben.
Al mogen de gevolgtrekkingen die
eerst gemaakt zgn, dan niet juist we
zen, er is toch blijkbaar wel iets
gaande met deze bijzondere priesters.
Heiligen in de Hel".
Tn Ieder geval is door deze gebeur
tenissen de bijzondere aandacht ge
vallen op deze „Heiligen in de Hel"
en gebleken is dat zij in de kringen
van de R.K. kerk, waar de critiek
hun niet gespaard is, ook hun warme
verdedigers hebben. Mauriac noemt
deze priesters „onze trots" en hg zegt
„het is ondenkbaar dat zij er niet
meer zouden zijn". Deze priesters
openen perspectieven voor de R.K.
kerk. Maar er moeten wegen worden
gezocht die verre van traditioneel
zijn.
Doch ook in Protestantse kringen
zoals duidelijk gebleken in de
laatste maanden ziet men met
grote belangstelling naar wat er uit
dit experiment want dat is het
nog groeien zal_ Priesters, aan wie
je het zo niet ziet dat zij priester zijn,
die over straat kunnen lopen als ieder
ander, die mee kunnen gaan staken
en die toch priester 2ijn. Wordt hiel
de scheiding tussen geestelijken en
leken eigenlijk niet opgeheven'en vin
den wg hier niet voorgel Ivt
priesterschap waartoe alle gek.igen
geroepen zijn?
H.