HERSTEL KRUININGEN-PERKPOLDER
Zeeuwsch-Vlaanderen weldra een jaar
zonder deze verkeersschakel
Boten vermoedelijk
in de vaart
In Kruiningen heeft men geen
haast met de haven
Men leerde weg door België
kennen en waarderen!
Veerdienst naar oude luister of
handhaving hoefijzerverkeer?
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Indien op 1 Februari 1954 de veerdienst Kruiningen-Perkpolder weer hersteld zal zijn, heeft Zeeuwsch-
Vlaanderen het precies één jaar zonder deze schakel in het wegtransport moeten doen. Wat dit betekent,
wat de veerdienst voor dit deel van Zeeland en dan met name voor Oost Zeeüwsch-Vlaanderen betekende,
kan men illustreren met de navolgende cijfers: in Augustus 1939 zette men 1771 auto's over; in Augustus
1952 waren het 27.158 auto's. Dat was een topmaand, maar het laatst bekende cijfer, namelijk 18.900 in
Januari 1953, is toch nog altijd aanmerkelijk hoger dan bijvoorbeeld in Januari 1939, toen met 1458 auto's
teldeIntussen is het wegtransport zónder de schakel Kruiningen-Perkpolder doorgegaan en nu
rijst bij velen de vraag wat de toekomst zal brengen. Handhaving van het hoefijzerverkeer, of een weder
opbloei van de veerdienst
Eén uit het leger van „naamlozen",
dat sinds Februari van dit jaar is in
geschakeld bij waterstaatswerken.
Foto P.Z.C.)
Nachtdiensten nodig
„Men zal in de nabije toekomst ook
des nacht moeten gaan varen, en wel
in geheel Zeeland", aldus de heer Loc-
kefeer, die het als een prae-historisch
verschijnsel betitelt, dat men in 1953
nota bene, wonende in by voorbeeld
Zeeuwsch-Vlaanderen, des nachts vol
komen is afgesneden van het „moe
derland"
Deze nachtvaarten zullen naar de
mening van de heer Lockefeer niet
afhankelijk gesteld mogen worden
van het vervoersaanbod, maar zullen
een logisch uitvloeisel moeten zijn van
de eisen des tijds.
Tegengestelde meningen
De heer A. L. S. Lockefeer te Hulst, lid van Gedeputeerde Staten en een
ingewijde in „veerdienstproblemen", wijst er op, dat in de nabije toekomst
het traject Kruiningen-Perkpolder aanmerkelijke verbeteringen zal onder
gaan. Er komen aan beide zijden twee fuiken, zodat de aanlegmogelijkheid
met honderd procent zal verbeteren. Bovendiën acht hij een opvoering van
de frequentie der vaartyden mogelijk, waardoor het grote euvel de lange
wachttijden tot een minimum gereduceerd zal kunnen worden. Voorts zal
de verkeersregeling, dank zij de aanleg van ruime parkeerterreinen, tech
nisch soepeler worden.
De heer C. A. L. Horstmann, voorzitter van de Kamer van Koophandel
voor Zeeuwsch-Vlaauderen, is evenwel nog steeds van mening, dat men in
handel- en industriekringen bet hoefyzerverkeer (de weg via België) zal
blijven prefereren. Hetgeen dan ongetwijfeld merkbaar zou worden op de
toch al zwaar belaste exploitatierekening van de provinciale stoomboot
diensten.
„Ongetwijfeld zijn de tegemoetko
mingen van Belgische zijde in het
grensverkeer sinds het uitvallen van
de veerdienst van groot belang, maar
dit neemt niet weg, dat deze oplos
sing naar mijn mening te kostbaar is
voor de vervoerders", aldus de heer
Lockefeer. Het voordeel van een vas
te verbinding weegt zijns inziens niet
op tegen de hogere kosten, welke het
langere traject met zich brengen.
Voorts wijst hij op het nadeel voor
degenen, die transporten verrichten
van Zeeuwsch-Vlaanderen naar ove
rig Zeeland. Daar via Terneuzen-Hoe-
dekenskerke geen zware vrachtauto's
vervoerd kunnen worden, is men ook
in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen voor dit
transport aangewezen op Breskens-
Vlissingen. Hoewel men het vervoers
aanbod op dit traject, dank zij 'n vrij
wel regelmatige dienst met twee bo
ten, kan verwerken, blijft toch voor
de vervoerder het nadeel van de om
weg via West Zeeuwsch-Vlaanderen.
Juist in dit verband ziet de heer
Lockefeer in de toekomst een mo
gelijke groei van het veer Kruinin
gen-Perkpolder, namelijk waimeer
de rechtstreekse verbinding Oost-
West (via de Middenweg in de
Braakman) een feit zal zyn; het
aanbod uit een deel van West-
Zeeuwsch-Vlaanderen zal dan naar
zijn mening voor Perkpolder-Krui-
ningen groter worden. Een ont
wikkeling dus, die juist tegenover
gesteld zal zijn aan de huidige, uit
de nood geboren situatie
Andere nadelen
Andere commerciële nadelen /an de
tegenwoordige situatie ziet de heer
Lockefeer voor gemeenten als Hulst
en Kloosterzande, gelegen immers
aan de toegangsweg tot Perkpolder.
De passage is nu reeds ruim acht
maanden stilgelegd en hiervan heb
ben met name de middenstanders on
getwijfeld nadeel ondervonden. Bo
vendien ligt de prachtige betonweg
van Hulst naar Perkpolder renteloos;
de eens zo drukke verkeersweg heeft
een verlaten, landelijk karakter ge
kregen en daarmede wordt ook de
ontwikkeling van de langs deze weg
gelegen gemeenten geremd. Naast ve
le Nederlanders passeerden hier im
mers ook talloze Belgen en enig za
kelijk nadeel voor de middenstanders
is zeker het gevolg, nu dit niet meer
geschiedt, aldus de heer Lockefeer.
De dagelijkse half-uurdienst zal in
ieder geval gehandhaafd moeten blij
ven en zo mogelijk zal de frequentie
in de vaartijaen, zoals reeds opge
merkt, nog verhoogd moeten worden.
„De verbinding via de Westerschel-
de hoeft voor niemand een bezwaar
te vormen", aldus de heer Lockefeer,
die in dit verband wijst op een passa
ge in een onlangs in de „Maasbode"
verschenen artikel, waarin werd be
toogd, dat men by mist niet kon va
ren. Nu alle boten van de provinciale
stoombootdiensten met radar zijn
uitgerust heeft men deze hinderpaal
radicaal overwonnen, zo meende onze
zegsman en hij voegde er aan toe, dat
er voor industrieën geen enkel be
zwaar bestond om zich in Zeeuwsch-
Vlaanderen te vestigen, daar by voor
beeld op de dienst Kruiningen-Perk
polder bij elke weersgesteldheid wordt
gevaren.
En nogmaals wijst hij op de verbe
teringen, welke de nieuwe emplace
menten zullen opleveren, op het nieu
we systeem, dat gevolgd zal worden
bij de kaartverkoop en in het alge
meen op de modernisering, die eerst
in Kruiningen en daarna m Perkpol
der tot stand zal komen.
„Uit de nood zal ook hier weer een
deugd geboren worden", zo besluit de
heer Lockefeer.
Een mening, welke ook de heer
Horstmann is toegedaan, maar
de deugd, die ir. Horstmann ziet, is
een andere
VOORZITTER KAMER VAN KOOPHANDEL
Praciisch geen verschil in kosfen
Want de voorzitter van de Zeeuwsch-Vlaamse Kamer van Koophandel
houdt het op het hoefyzerverkeer! Het verschil in afstand, zo betoogt
hp, is vrijwel te verwaarlozen. Een ruwe schatting leert, dat het voor
de belangrijkste Oost Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten neerkomt op ge
middeld ten hoogste een tiental kilometers. Daarbij komt, dat de tunnel-
tarieven voor de Antwerpse tunnel vrijwel overeenkomen met de veer-
tarieven, zodat ook dit verschil wegvalt. „De lange wachttijden aan de
veerhaven kosten bovendien ook geld", zo meent ir. Horstmann, „en de
grenspassage mag dan een enkele maal eens wat minder vlot gaan,
over het algemeen is men hier tevreden over."
Baselboot naar
Hoedekenskerke?
Naar wy vernemen wordt
momenteel overwogen om half
November, wanneer de aan-
leginrichting in Perkpolder ge
reed zal zjjn, een zogenaamde
Baselooot in te leggen voor een
dienst van Perkpolder naar
Hoedekenskerke, in afwach
ting van het herstel te Krui
ningen.
Deze dienst zoti dan voorna
nieljjk dienen voor het vracht
vervoer van en naar (Oost)
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Veerdiensten in cijfers.
Hoewel op deze pagina uitsluitend
het „wel en wee" van de veerdienst
KruiningenPerkpolder wordt be
sproken, volgen hier „en passant"
enkele interessante cyfers over de
veerdiensten in geheel Zeeland in
1939 en 1952.
In de topmaand Augustas werden
de navolgende aantallen
ps mgm
en auto's overgezet. (De cijfers over
1952 zjjn tussen haakjes vermeld).
Passagiers: VlissingenBreskens
82.883 (413.801); Terneuzen—Hoe
dekenskerke 12.553 (53.117); Krui
ningenPerkpolder 12.412 (146.588);
ZierikzeeKatsche Veer 7.261
(27.202)KortgeöeWolphaartsdijk
11.909 28.940); VeereKamperland
2.655 (8.754).
Auto's: VlissingenBreskens 8.571
(34.589); Terneuzen—Hoedekensker
ke 682 (1.540)KruiningenPerk
polder 1.771 (27.158); Zierikzee—
Katsche Veer 685 (3.071): Kortgene
—Wolphaartsdijk 1.783 (5.667).
De cyfers over de jaren 1939 en
1952 luiden in totaal:
Passagiers: VlissingenBreskens
362.832 (2.357.307)TerneuzenHoe
dekenskerke 96.099 (322.768); Krui-,
ningenPerkp. 116.651 (1.216.221)
ZierikzeeKatsche Veer 50.484
(155.278); KortgeneWolphaartsdijk
138.130 292.496)Veere—Kamper
land 24.045 (63.158).
Auto's: VlissingenBreskens 47.992
(232.043); TerneuzenHoedekens
kerke 6.150 (15.321); Kruiningen
Perkpolder 19.331 (267.391); Zierik
zee—Katsche Veer 6.111 (26.428);
KortgeneWolphaartsdijk 22.555
(63.238).
Cyfers spréken ook in dit geval
weer duidelijke taal!
Een enorme toename dus, zowel
van passagiers- als van autovervoer,
over de gehele linie!
Een bezwaar van de
voor het vrachtvervoer is wel, dat
de Belgische grensposten in de win
termaanden om zeven uur gesloten
zijn, aangezien de controle dan door
de duisternis bemoeilijkt wordt Een
oplossing zou hiervoor naar de me
ning van de heer Horstmann wel
gevonden kunnen worden, daar con-
tróle van verzegelde ladingen tot
een minimum beperkt zou kunnen
blijven. Men zou er dan evenwel in
België op moeten toezien, dat er
onderweg op Belgisch grondge
bied dus door de Nederlanders
geen „vrachtjes" worden gedaan.
Ondanks het hier genoemde
bezwaar zal het hoefijzerverkeer,
met gebruikmaking van het zo
langzamerhand terdege ingebur
gerde kustpaspoort, voor velen
uiterst aantrekkelijk blijven, zo
meent ir. Horstmann en hij twij
felt er niet aan, dat in ieder ge
val het personenvervoer via Bel
gië zal blijven gaan.
Een uitzondering vormt de aan
voer van vlas uit ae Noord-Oostpol
der: dit in de topmaanden belang
rijke transport zal, aldus de heer
Horstmann, ongetwijfeld gebruik blij
ven maken van de veerdienst Krui
ningenPerkpolder, daar het tot aan
Kruiningen per trein geschiedt, het
geen uiteraard aanmerkelijk goedko-
Eer komt dan per auto via
i Kruiningen wordt het vlas over
geslagen in vrachtauto's, die dan
met de veerboot overgevaren wor
den.
„Tenzij de Nederlandss en de Bel
gische spoorwegen tot een accoord
zouden geraken", aldus de heer
Horstmann, die hiermede een oude
kwestie aansnijdt
Gemiste kans
Want naar zyn mening is er des
tijds een kans gemist! ,7Eens" (het
lykt wel een sprookje), „eens" is er
sprake geweest van hoefijzerverkeer
per trein, in samenwerking met de
Belgische en Nederlandse spooorwe-
gen. Enkele industrieën in de Ka
naalzone hadden hiertoe het initia
tief genomen en er was voldoende
vervoersaanbod om de exploitatie van
zulk een spoorlijn lonend te doen
zijn. Een der fabrieken in deze zóne
is er zelfs op gebouwd; de bedrijfs
ruimten liggen nog grotendeels op
de le étage, hetgeen destijds gedaan
was met het oog op het transport
per trein! De goederenwagons kon
den dan namelijk precies onder deze
ruimten komen, waardoor het lossen
en laden zo practisch mogelijk had
kunnen geschieden.
„Had kunnen geschieden", omdat
het er nooit van gekomen is. De be
sprekingen, welke aanvankelijk een
gunstig verloop hadden, geraakten
„op eén dood spoor" en deze wijze
van hoefyzerverkeer bleef een vrome
wens.
mann, „daar vrijwel alle industrieën
in de Kanaalzöne thans ingesteld
zijn op vervoer per vrachtauto of
per schip. Het getij is verlopen
Trein, veerboot, hoefijzerverkeer.
De trein is uitgeschakeld, de veer-
boot gaat weer varen, het hoefijzer
verkeer bluft mogelijk.
De practyk zal moeten leren of de
veerdienst KruiningenPerkpolder
zal kwijnen of bloeien
De stalen damwand voor 4
aanlegsteiger, die thans in aanbouto is.
Op de achtergrond links een gedeelte
va,n de caisson, waarmede de haven
van Kruiningen (tijdelijk) werd af
gesloten.
Foto P.Z.C.)
De werkzaam Reden aan de fuik te
Perkpolder. Ook hier komen ttree
na ulcgsteigers.
(Fulo P.Z.C.)
IN JANUARI 1954
Kruininger haven wordt groter
Naar men ons Aan de zijde van
Rijkswaterstaat mededeelde, zjjn de
werkzaamheden aan de veerhaven
Kruiningen tot op heden vlot verlo
pen. Het is dan ook niet uitgesloten,
dat de veerboten in Januari weer
znllen kunnen varen, hoewel zoals
bij alle waterstaatswerken ook
hier de weersomstandigheden een be
langrijke »ol spelen.
„Wind en weder 'dienende" echter
kan gerekend worden op een herstel
van de sinds 1 Februari 1953 on
derbroken veerdienst Kruiningen-
Perkpolder in Januari/Februari 1954
In de maand December zouden dan de
caissons, die nu nog voor de haven
ingang liggen, verwydérd moeten
worden. „Een enorm karwei!", zo
verzekerde men ons
Intussen wordt hard gewerkt aan
het herstel van de haven in Kruinin
gen en aan de bouw van twee fuiken
in Perkpolder. De nieuwe veerhaven
in Kruiningen zal aanmerkelijk gro
ter worden dan vroeger (destijds 2,5
H.A. oppervlakte, nu ruim 7!) en bo
vendien komen er ook hier twee aan-
leginrichtingen. Voor de eerste is de
stalen damwand reeds geslagen en
voorlopig zal men zodra er weer
fevaren wordt hiermede volstaan,
och er komt ook een tweede aanleg
steiger.
In verband met het feit, dat de
nieuwe aanleginrichting meer land
inwaarts zai komen, komt ook de
veerweg Oostelijker te liggen en wel
enkele honderden meters. Deze weg
zal een stijging vertonen tot circa 6
meter plus N.A.P. om via de kruin
van de 900 meter lange nieuwe dijk
(2 meter hoger dan de oude en veel
breder) uit "te monden op een par-
keerplein, dat ongeveer 3% meter
boven het maaiveld zal komen te lig
gen. Een „coupure", zoals de oude
weg naar de veerhaven kende, zal
er dus niet meer zijn. De voor de
veerboot bestemde auto's zullen een
plaats vinden op het parkeerplein,
dat zeer ruim zal worden.
Zo zijn in het kort de plan
nen en om die te verwezenlijken
wordt er aan de veerhaven Kruinin
gen zestien uur per dag gewerkt. Er
is „groot materieel" ingezet; een
tiental draglines drie perszuigers,
twee profielzuigers en twee grote
kranen zyn ingeschakeld om het gi
gantische karwei te klaren en reeds
zijn duizenden en nog eens duizenden
kubieke meters zand en klei ver
werkt
Wanneer inderdaad in December
de betonnen kolos, die nu nog als een
monsterachtige slnitzegel' voor de
havenmond ligt, verwijderd zal wor
den, moeten de nieuwe havendyk en
de aanlegsteiger gereed zyn en
daar wordt naar gestreefd!
EEN ANDER GELUID..
„Onze veiligheid is primair
In het dorp Kruiningen zyn er maar weinigen, die met evenveel ongeduld
op de hervatting van de veerdienst wachten, als In Oosteiyk Zeeuwsch-
Vlaanderen het geval is. Zeker, het veer brengt wel enige bedryvigheid in
deze gemeente, maar als een eerste' levensbelang voor Kruiningen ziet
men het niet. „Onze veiligheid is primair", zeggen de ternggekeerde Kruï-
ningenaren. Daarom zullen velen het toejnichen wanneer Waterstaat tot
het voorjaar wacht om de caissons uit de Veerhaven te verwijderen.
Een zeewaardige dijk en een spoe
dig herstel van de landbouwgronden,
daar heeft de bevolking van deze
zwaar getroffen gemeente de meeste
belangstelling voor. Met het herstel
van de zeedijK schiet het flink op. De
nieuwe dykgedeelten worden ver
zwaard en opgehoogd tot 7.50 m. -j-
N.A.P., terwyl de beschadigde dijk-
percelen voldoende worden hersteld
tot de vroegere hoogte van 6.25 m.
N.A.P. Tevens wordt de binnen-
berm verzwaard. Het polderbestuur
hoopt nu maar, dat volgend jaar aan
zijn wens zal worden voldaan om de
dfjk over de gehele lengte tot het
nieuwe peil van 7.50 ra. op te hogen.
Hoewel de belangstelling voor de
Veerhaven minder groot is, vraagt de
aanleg hiervan toch ook de aandacht
van het polderbestuur, daar fit in
grijpende wijzigingen in het water
loopstelsel met zich mee brengt.
Doordat het nieuwe havenplateau
meer landinwaarts komt te liggen, is
de oude afwateringsleiding van het
Westelijk deel naar de sluis ten Oos
ten van de Veerhaven, afgesloten. Er
zal dus een nieuwe watergang moe
ten worden gelegd, welke meer Noor
delijker de veerweg zal moeten krui
sen.
Daar de aanlegfuiken ook niet op de
oude plaats terugkeren, zal bovendien
een nieuwe veerweg vorden aange
legd, waarvoor landbouwgrond moet
worden afgestaan. Hoewel het on
overkomelijk Is dat zowel voor het
nieuwe havenplateau als voor de
nieuwe weg landbouwgronden verlo
ren gaan, kan men in de Herstelcom
missie Kruiningen een ontevreden ge
luid beluisteren, dat Waterstaat hier
over nooit iets aan de betrokkenen
heeft medegedeeld.
Intussen beeft het polderbestuur
nog vele andere zorgen aan het
hoofd. Er zijn na 32 draglines aan
het werk om de dichtgeslibde
hoofdwaterleldingen uit te graven.
Dank zij het prachtige herfstweer
is men hiermee flink opgeschoten,
zodat men waarschijnlijk deze
weck gereed komt.
De oude sluis functionneert nog
steeus, doch zoals in de polder iedere
dag de toestand meer tegenvalt, is fit
ook by deze sluis het geval. Nu men
dit kunstwerk eens nauwkeurig heeft
kunnen onderzoeken, blijkt dat het op
verschillende plaatsen gescheurd is.
Er zal daarom behalve een nieuw ge
maal het oude ging geheel verlo
ren ook een nieuwe sluis moeten
worden gebouwd. Vermoedelijk zal
deze recht op de kreek worden aange
legd. Er is dus nog volop werk om de
polder in zyn oude toestand te her
stellen. De grootste karwei zal echter
het herstel van de landbouwgronden
zyn. De boeren die hier hun bedrijven
hebben, maken zich wel eens zorgen
vooi de toekomst.
„Laat het Rijk hiermee toch op
schieten, anders verarmt Kruinin
gen", zeggen deze boeren. Men be
grijpt goed, dat het ontzanden van de
landerijen grote kosten zal vergen,
doch wat zou het voor zin hebben, dat
de boeren hun beschadigde bedrijfsge
bouwen doen herstellen, wanneer hun
gronden niet te bewerken zijn.
De landbouw is de bron van wel
vaart voor Kruiningen. Daar gaat
dan ook de belangstelling van de be
volking naar uit-. Nogmaals, de Veer
haven komt voor de Kruiningenaren
na de veiligheid en het herstel van de
landbouwgronden pas op de derde
plaats.
