PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Het debat drie weken uitgesteld
in verband met onderhandelingen
Gestadige groei van het lager
onderwijs in Zeeland
06 BILT
Kantlij
n
VRUSTERSMARKT TE WIERDEN
TROK VEEL BELANGSTELLING
MEERDERHEID ACCOORD MET
REGERINGSVOORSTELLEN
196e Jaargang-No. 259
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct W. de Pagter,
Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.-verv.:
W Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week, f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 3 Nov. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 Ct. per
mm. Minimum p. advertentie f 3.-.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine ?dvertcntic-x (max. 8 regels)
van 1—5 regels 1 1.—. iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstraat 2. telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzee. N. Bogerdsir. C 160, telef. 26.
TRIEST IN VEILIGHEIDSRAAD
Alleen maar op de lange baan
schuiven, zegt Wysjinsky
De Veiligheidsraad heeft zich Maandag uitgesproken voor een voorstel
van de Griekse afgevaardigde, Alexis Kyroe, om het debat over Triëst tot
23 November uit te stellen ten einde de betrokken landen in staat te stel
len nieuwe besprekingen over het probleem te voeren. De stemverhouding
was negen voor, een tegen en een onthouding (Libanon).
De betrokken partijen onderhandelen thans, aldus de Griekse afgevaar
digde via de normale diplomatieke kanalen.
„Ik merk hierbij op", aldus Kyroe, de bepalingen van het Italiaanse vre-
dat wij ons niet moeten bemoeien
met de normale gang van de onder
handelingen om tot een regeling te
komen". De Griek betoogde, dat het
op 20 October door de Veiligheidsraad
genomen besluit om de bespreking
over Triëst tot 2 November uit te
stellen, niet afdoende is gebleken.
De Russische afgevaardigde,
Wysjinsky, die Triëst op de agenda
van de Veiligheidsraad had geplaatst
zeide, dat het verzoek om uitstel hem
niet verrast heeft.
Het Griekse voorstel beoogt geen
uitstel van drie weken, maar hét is
eerder gedaan om de zaak op de lan
ge baan te schuiven, aldus Wysjins
ky. Indien men werkelijk een rege
ling wenst, behoeft men, volgens
Wysjinsky, niet anders te doen dan
In het overbevolkte Nederland, waai'
van jaar tot jaar vele werkkrach
ten op de arbeidsmarkt komen en
waar men er met de wil om te wer
ken en vakkennis zeker niet zal ko
men, als er onverhoopt een economi
sche crisis uitbreekt, worstelt men
nog altijd met het probleem van de
ongeschoolde arbeider.
15% van onze werkkrachten is on
geschoold van iedere 115!
Zij vormen dus een probleem van de
allereerste orde. Want een land, een
volk zit met de ongeschoolden. Zij
hebben 12 ambachten en 13 ongeluk
ken. Zij zakken sociaal steeds lager
op de maatschappelijke ladder. Hui
gezinnen worden veelal de probleem
gezinnen. Voor emigratie komen zij
niet in aanmerking, want geen land
ter wereld ziet hen graag komen en
waar zij toch verschijnen, bederven
zg de goede Nederlandse naam.
Is het wonderlijk, dat men zich zor
gen maakt over de ongeschoolden?
En dat men zich.permanent afvraagt
wat men met deze ongeschoolden be
ginnen moet?
j et is niet de eerste maal, dat op
r—j deze plaats over de ongeschool
x x den geschreven wordt. Er zou
dan ook geen enkele aanleiding heb
ben bestaan er opnieuw over te be
ginnen, ware het niet, dat de Neder
landse theoreticus op dit gebied, dr.
J. Haveman, conservator van het So
ciologisch Instituut van de Rijksuni
versiteit te Groningen, schrijver van
het Nederlandse handboek over de
ongeschoolde arbeider, er dezer dagen
wederom een rede over had gehou
den.
Daarin betoogde dr. Haverman, dat
als het bedrijfsleven maar meer Vita
mine I had, het met de ongeschoolden
wel los zou lopen. Vitamine I is nl.
idealisme. Dr. Haveman schetste in
deze toespraak voor het Nederlands
Instituut voor Efficiëncy de onge
schoolden als beklagenswaardige fi
guren.
Terwijl er nl. voor de jongen of het
meisje, dat voortgezet onderwijs ge
niet, op 13- of 14-jarige leeftijd een
nieuwe wereld opengaat, waarin zij
tot sociale wezens groeien, blijft deze
wereld voor de ongeschoolden geslo
ten. Zij komen negatief te staan te
genover de rest van de wereld.
Met idealisme of tewel Vitamine I,
moet het bedrijfsleven dat dan maar
verhelpen
Het is een aardige redenering.
Maar zij bewijst,, dat idealisten
zo idealistisch kunnen zijn, dat
zij de plank volkomen misslaan.
Het bedrijfsleven heeft een steen
harde strijd om het bestaan te voe
ren en zal, mocht het tot een crisis
komen, andere problemen aan het
hoofd hebben, dan het idealisme voor
de ongeschoolden. Het zal de onge
schoolden aan de dijk zetten net
klinkt hard, maar het is de realiteit.
Met Vitamine I komt men er niet.
De enige oplossing is, dat wij voor
komen, dat er een groep van onge
schoolde arbeidskrachten ontstaat.
Wij reglementeren alles in Neder
land. Waarom dan ook de onuitputte
lijke voorraad van wetten en verorde
ningen nog niet uitgebreid met één
nieuwe wet, een wet, die verplicht
stelt, dat alle kinderen een vakoplei
ding volgen?
Öok dan zou men werklozen hou
den, maar vaklieden staan er altijd
beter voor dan ongeschoolden. De on
geschoolden zullen met vakkennis
niet langer als ongewenste elementen
worden beschouwd in de emigratie-
landen. Er zal plaats voor hen zijn in
de wereld.
Zelfs zou het nuttig zijn, als men
alle ongeschoolden, die reeds volwas
sen zijn, ook nog eenvoudig dwong
om een vak te leren.
Daarmede zou men verder komen,
dan met Vitamine I. Want idea
lisme is mooi, maar het houdt geen
stand in slechte tijden.
En volgen op de vette niet steeds
de magere jaren?
desverdrag van 1947 betreffende de
benoeming van eèn gouverneur over
Triëst na te komen. De Sowjet-Unie
kon niet toelaten dat een verdrag dat
door haar is ondertekent, wordt ge
schonden.
„Joego-Slavië heeft te verstaan
gegeven dat het bereid is bij elk aan
vaardbaar voorstel de wederparty
halverwege tegemoet te komen. De
voorgestelde conferentie over Triëst
biedt de gelegenheid om te zien of de
Westerse mogendheden begrijpen, dat
Italië een agressieve politiek voert en
of zg bereid zgn dit land tot rede te
brengen", aldus Bebler, de Joego
slavische onderminister van Buiten
landse Zaken.
„De voorgenomen conferentie kan
slechts dan een periode van betere
betrekkingen tussen Italië en Joego-
Slavië inluiden, indien de aanspraken
van beide partyen op de juiste wijze
tegen elkander worden afgewogen",
aldus Bebler.
30.000 er uit in Staatsloterij.
In de 521ste staatsloterij, tweede
klasse is een prijs van 30.000 geval
len op lot no. 4688.
Scheepsbrand in
Boston
Tenminste 12 personen zouden Maan
dag om het leven zijn gekomen bij
een brand aan boord van het Noorse
vrachtschip „Black Falcon", dat ge
meerd lag bij de legerbasis in Zuid-
Boston in de Amerikaanse staat Mas
sachusetts. Twaalf personen werden
gewond
De brand begon toen havenarbei
ders bezig waren het lossen van het
4930 ton metende schip te voltooien.
De ..Black Falcon", uie zowel op de
uit- als op de thuisreis Rotterdam aan
doet, had geen Nederlandse beman
ningsleden aan boord. Alle passagiers
hadden het 'schip in New York ver
laten.
Atoombommen op de
Spaanse bases
De Amerikaanse minister van Lucht
vaart, Talbott, heeft Maandag te
Madrid verklaard, dat, behoudens de
goedkeuring van de Spaanse rege
ring, atoombommen ter beschikking
van de Amerikaanse strijdkrachten
op de Spaanse bases zullen worden
gesteld.
Talbott deelde op een persconfe
rentie mede, dat de V.S. van plan zgn
Spanje enkele lesvliegtuigen, waaron
der straalvliegtuigen, te verschaffen.
De Amerikaanse regering is van plan
de Spaanse luchtmacht zo spoedig
mogelgk te versterken.
Toen Talbott een vraag werd ge
steld over berichten, volgens welke
de Westelgke verdedigingslinie zou
worden verlegd, antwoordde de minis
ter: „Ons verdedigingsfront is nog
altgd in Duitsland".
Met een witte en een
rose knoop
Het dorpje Wierden bij Almelo
werd gisteravond overstroomd door
duizenden toeschouwers, die bij de
herbeleving van een oud gebruik te
genwoordig wilden zijn. Ter gelegen
heid van de jaarlijkse Sint Maartens-
markt, die gisteren in Wierden werd
gehouden, had de marktcommissie
ook een oude vrystersmarkt georga
niseerd. Een markt die een buiten-
gevvone aantrekkingskracht bleek te
bezitten, vooral op het jeugdige pu
bliek uit de Twentse steden.
De vrystersmarkt heeft aan dui-
Deze AVRO Canada CF 100 werd
door een fotograaf, gezeten in een
ander vliegtuig, „geschoten", toen het
vliegtuig, bestemd voor de Konink
lijke Canadese Luchtstrijdkrachten,
bijna verticaal boven het wolkendek
uitsteeg. De CF-100 is een lange af
standsgevechtsvliegtuig met boordka-
nons. Hij is ook het eerste straalvlieg
tuig in het Britse Gemenebest, waar
bij de rakettenniet aan de buiten
zijde van het toestel zijn aangebracht,
doch werden ingebouwd.
Marshall in ziekenhuis
De 72-jarige Amerikaanse generaal
George Marshall, die de Nobelprijs
voor de vrede voor 1953 werd toege
wezen, is Zondag per vliegtuig naar
Washington vervoerd en daar in het
Walter Reedhospitaal opgenomen.
Marshall leed reeds gedurende eni
ge weken aan een ernstige griep.
zenden kostelgke uren van vermaak
geschonken. Om zeven uur in de
avond begonnen de festiviteiten in
het versierde dorpje. Tal van schiet
tenten en andere inrichtingen van
vermaak waren opengesteld. In dikke
rgen stond men voor een kaartje aan
de cassa.
De mannen ontvingen een witte
knoop met een cgfer op hun re ver.
De dames een rose knoop met een
cgfer. Daarna was het voor de man
nen en vrouwen, meisjes en jongens,
zaak om de houders van gelijke num
mers te vinden om zodoende een
paartje te vormen.
Het werd een enorm gezoek en dit
gaf aanleiding tot veel vreugde en
jolijt, vooral voor de velen, die een en
ander gade sloegen.
Het eerste paartje, dat zich aldus
had gevormd, werd uitgeroepen tot
koning en koningin van Wierden. Dit
ging met een vermakelijk ceremoni
eel gepaard. Koning en koningin ont
vingen een krans, die vol hing met
bosjes wortelen, druiventakken, lege
jeneverflessen etc. Met nog drie an
dere paartjes maakten koning en ko
ningin vervolgens een triomftocht
per Twentse statiekaros door het
vrolgk uitziende Wierden. Het feest
duurde tot laat in de avond.
Kerkwerve valt langzaam droog.
Van de hoger gelegen gedeelten van
het dorp is het water al weggetrok
ken. Het dorp blijft echter nog ver
laten. Soms komen de geëvacueerde
inwoners kijken wat er met hun ei
gendommen is gebeurd, de meesten
wachten echter nog af, tot het ge
hele dorp zal zijn drooggevallen.
Sinds 9 Maart 1058 wonen in het
schoolgebouw twee mannen. Beiden
komen zij niet uit Kerkwerve: Jan
Matthijsscn is een boomkweker uit
Renesse, de G8-jarige Christoffel Hil-
lebrandt, die zijn vrouw, zoon en
schoonaoóhter bij de ramp verloor,
komt uit Nieuwèrkerk. Zij scheppen
zich een bestaan in een klasselokaal
van de Openbare school, dat niet van
het water te lijden heeft gehad.
Jeruzalems waterleiding
opgeblazen
De pijplijn, die de voornaamste bron
vormt voor Jeruzalems watervoorzie
ning, is Zondagavond door een tijd
bom vernield. Zo is te Amman Maan
dag officieel verklaard.
Jordanië heeft een klacht ingediend
bg de stafchef van de Verenigde Na
ties.
Een woordvoerder van het Israëli
sche leger in Tel Aviv ontkende
Maandagavond, dat Israëliërs ver
antwoordelijk zouden zijn.
October was een droge
maand
(Van onze weerkundige
medewerker).
October is een zeer droge
maand geweest. In Vlissingen
viel in totaal slechts 10 m.m.
neerslag. Na 1861 is zo'n droge
aerfstmaand niet voorgekomen.
De Bilt registreerde 6 m.m. re-
gen. De gemiddelde dagtempe-
M ratuur bedroeg te.De Bilt 12.0
gr. C„ tegen 10.4 gr. C. nor-
maal. In Zeeland kwam geen
s enkele vorstdag voor. Door het
rustige weer was er wel een
H aantal dagen met mist. Het
aantal zonloze dagen bedroeg
in De Bilt 4, terwijl op slechts
80 uur. tegen normaal 105 uur,
H zonneschijn werd geregistreerd.
Maandag j.l. werd in Vlissingen
p 8 m.m. regen gemeten.
IN GEORGANISEERD OVERLEG
Classificatie en loonsverhoging
Den centrale commissie voor het georganiseerd overleg in ambtenaren
zaken kwam in vergadering bijeen met afdeling VI van de raad voor rijks-
personeelsaangelegenheden, zulks onder voorzitterschap van de heer A-
Mastenbroek, waarnemend voorzitter der commissie.
In deze bijeenkomst werden o.m. in behandeling genomen het vraagstuk
van de gemeenteclassificatie der ambtenaren en de te verwachten loonsver
hoging tegen 1 Januari 1954. Met het regeringsstandpunt ten aanzien van
een aantal door de subcommissie gemeenteclassificatie uit het overleg ge
dane voorstellen werd accoord gegaan.
Dit standpunt hield in hoofdzaak
in: a. handhaving van het vierklassig
stelsel voor de ambtenaren-werklie
den en het drieklassig stelsel voor de
ambtenaren; b. ten aanzien van de
ambtenaren-werklieden een uurloon-
verschil voor de 2e, 3e en 4e gemeen
teklasse van respectievelgk 4, 7 en 10
cent; c. ten aanzien van de ambtena
ren een procentuele aftrék voor de
2e en 3e gemeenteklasse van resp.
3 en 6 met een maximale aftrek
van respectievelijk 10.50 en 21.00
per maand; d. bevriezing van de be
staande indeling van de onderschei
dene gemeenten in klassen; e. hand
having van yet stelsel van aftrek
naar de standplaats; f. het scheppen
Pakistan wordt republiek
Hindoes protesteren
De grondwetgevende vergadering
van Pakistan heeft besloten het land
tot een republiek te maken.
De officiële naam zal „Islamïetische
republiek Pakistan" zijn. Amende
menten met de streklcing hier de
woorden „buiten het gemenebest" aan
toe te voegen, zijn niet ingediend.
Leden van de Hindoese oppositie
verlieten de zaal als protest tegen het
met nadruk vermelden van het Isla
mïetische karakter van de staat.
In Londense politieke kringen is
verklaard, dat alle andere landen van
het Britse gemenebest zouden moeten
worden geraadpleegd als Pakistan lid
wil blgven.
MET CIRCA 1000 LEERLINGEN PER JAAR
In 1953 telde deze provincie 270
lagere scholen
De ontwikkeling van het gewoon lager onderwijs en het voortgezet lager
onderwijs in Nederland wordt regelmatig door het Centraal Bureau voor de
Statistiek vastgelegd in enkele cijferreeksen, die leerzaam zyn.
Zo blijkt uit de jongste statistische gegevens duidelgk de groei van dit on
derwijs mede in verband met het hoge geboortecijfer kort na de oorlog.
De jongste gegevens lopen tot 16 Januari 1953 en zij leveren dus een zeer
recent beeld van het gewoon lager en voortgezet lager onderwijs. Wij laten
hier een aantal cijfers volgen, die betrekking hebben op de provincie Zee
land.
scholen bezochten volgden er 11.424
openbaar onderwgs, 12.792 protes
tants en 8454 roomskatholiek onder
wgs, terwgl 195 kinderen een andere
bgzondere school bezochten.
Het totale aantal v.g.l.o.-leerlingen
voor de afdelingen van lagere scholen
bedroeg in 1953: 243, van wie 191
meisjes en 52 jongens.
Het aantal leerlingen van speciale
v.g.l.o.-scholen bedroeg in 1953: 207,
van wie 115 meisjes en 92 jongens.
In 1953 telde Zeeland 270 lagere en
v.g.l.o.-scholen, waarvan 103 openba
re, 105 protestantse, 61 r.k. en 1 bg
zondere. Dit aantal bedroeg in 1951
totaal 261, zodat er toename met 9
scholen valt te constateren.
Slechts 7 lagere scholen hadden een
afdeling voor v.g.l.o. en er waren 3
scholen uitsluitend voor v.g.l.o.
Aantal leerlingen
Wat het aantal leerlingen op de
scholen voor g.l.o. en v.g.l.o. in Zee
land betreft, bereikte men in 1953 een
totaal van 33.065 leerlingen, van wie
16.020 meisjes en 17.045 jongens. In
1950 bedroeg dit totaal 29.384 leerlin
gen. Er was dus een toename met
bijna 3300 leerlingen.
Van de leerlingen, die in 1953 de
Leerkrachten.
Bij het gewoon lager onderwgs in
Zeeland waren in 1953 betrokken 978
leerkrachten, van wie 390 vrouwen en
588 mannen. Bg het openbaar onder
wgs waren in functie 349 onderwij
zers en onderwijzeressen, bg het pro
testantse 381 en bg het roomskatho-
lieke 242 en tenslotte by ander bij
zonder onderwgs 6.
In 1951 bedroeg het totale aantal
lager-onderwgsleerkrachten 926, zo
dat er in twee jaar 52 leerkrachten
bgkwamen. Het aantal v.g.l.o.-leer-
krachten bedroeg in 1953 slechts 21
(in 1951 12).
Zeeland heeft van alle Nederlandse
provincies het laagste aantal school
gaande kinderen en ook het kleinste
aantal onderwgzers.
Het schooljaar
Ook de gegevens over de aanvang
van het schooljaar zgn belangwek
kend. In het jaar 1947 waren er in
Zeeland 161 scholen, die de klassen
lieten beginnen in de eerste helft van
het jaar, 97 scholen, waar men de
tweede helft van het jaar prefereerde
en scholen, waar men zowel in het
voorjaar als in het najaar de klassen
liet beginnen. In het jaar 1952 bleek
daaiïn een aanmerkelgke verandering
gekomen te zgn.
Toen ving voor nog slechts 63 scho
len het schooljaar aan in het voor
jaar, voor 206 in de tweede helft van
het jaar en er was nog één school,
waar men zowel in het voor- als in
het najaar terecht kon.
Tenslotte nog iets over het gods-
dienstonderwgs op openbare scholen:
op 94 van de openbare scholen in
Zeeland werd in 1953 godsdienston-
derwgs gegeven aan 43 van de
leerlingen.
Totaal ontvingen 4641 kinderen op
de openbare school godsdienstonder-
wgs en wel overwegend Ned. Her
vormd (3S17 leerlingen).
van de mogelijkheid in artikel 4 van
het bezoldigingsbesluit burgerlgke
rijksambtenaren 1948 tot het toestaan
van dispensaties.
Tenslotte verenigde de meerderheid
der commissie zich met de maatrege
len, welke de regering voornemens is
voor het overheidspersoneel te nemen
ter zake van de compensatie van de
1. verhoging van de salarissen der
jeugdige en volwassen ambtenaren
met 5 procent;
2. extra verhoging van de Ionen der
ambtenaren-werklieden ingedeeld in
de loongroepen 4 en hoger met 2 cent
per uur;
3. het dïensttaksgewijze en per
functie doen herzien in hoeverre de
sub 2 bedoelde verhoging gevolgen
dient te hebben voor de lagere tech
nische ambtenaren;
4. verhoging van de kindertoelage
en toeslag der ambtenaren conform
de verhoging.van de kinderbgslag in
gevolge de ïunderbgslagwet;
5. verhoging der pensioenen met 5
procent;
6. verhoging van de kindertoelagen
voor gepensionneerden conform de te
nemen maatregel voor de invalidï-
teits-, ouderdoms- en wezenrentetrek
kers.
Wet Monumentenzorg
tijdelijk verlengd
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp, van wet tot verlenging
van de tijdelijke wet monumenten
zorg. Aan de Memorie van Toelich
ting wordt het volgende ontleend: De
geldigheidsduur van de tgdelijke wet
monumentenzorg is bg de wet van 21
Maart 1952 verlengd tot 1 Januari
1954, zulks in de verwachting, dat
voor die datum de monumentenwet in
werking zou kunnen treden.
Het is helaas niet mogelijk geble
ken het ontwerp monumentenwet zo
tijdig aan de Sfaten-Generaal ter be
handeling aan te biéden, dat de wet
nog vóór 1 Januari a.s. het Staats
blad zal hebben bereikt.
Indische wachten in Korea
schoten opnieuw
Een bataljon Indische troepen Is
Maandag dat gedeelte van het zg.
„Indische dorp waar Chinese krggs-
gevangenen, die niet terruggezonaen
willen worden, verblgf
lie niet terrugges
i, verblgf houden, bin
nengedrongen. Bg deze actie werd
weer op de krijgsgevangenen gescho
ten, waardoor een Chinese krggsge-
vangene om het leven is gekomen.
VERWACHT
WISSELENDE BEWOLKING
Wisselend bewolkt met voorname-
Igk in de kustprovincies enkele buien.
Weinig verandering in temperatuur.
Overwegend matige wind tussen Zuid
en Zuid-West.
ZON EN MAAN
4 November.
Zon op: 7.40
Maan op; 5.20
onder: 17.07
noder: 15.43