PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Het debat drie weken uitgesteld in verband met onderhandelingen Gestadige groei van het lager onderwijs in Zeeland 06 BILT Kantlij n VRUSTERSMARKT TE WIERDEN TROK VEEL BELANGSTELLING MEERDERHEID ACCOORD MET REGERINGSVOORSTELLEN 196e Jaargang-No. 259 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie F. van de Velde en F. B. den Boer. Adjunct W. de Pagter, Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.-verv.: W Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per week, f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 3 Nov. 1953 ADVERTENTIEPRIJS 22 Ct. per mm. Minimum p. advertentie f 3.-. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine ?dvertcntic-x (max. 8 regels) van 1—5 regels 1 1.—. iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstraat 2. telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzee. N. Bogerdsir. C 160, telef. 26. TRIEST IN VEILIGHEIDSRAAD Alleen maar op de lange baan schuiven, zegt Wysjinsky De Veiligheidsraad heeft zich Maandag uitgesproken voor een voorstel van de Griekse afgevaardigde, Alexis Kyroe, om het debat over Triëst tot 23 November uit te stellen ten einde de betrokken landen in staat te stel len nieuwe besprekingen over het probleem te voeren. De stemverhouding was negen voor, een tegen en een onthouding (Libanon). De betrokken partijen onderhandelen thans, aldus de Griekse afgevaar digde via de normale diplomatieke kanalen. „Ik merk hierbij op", aldus Kyroe, de bepalingen van het Italiaanse vre- dat wij ons niet moeten bemoeien met de normale gang van de onder handelingen om tot een regeling te komen". De Griek betoogde, dat het op 20 October door de Veiligheidsraad genomen besluit om de bespreking over Triëst tot 2 November uit te stellen, niet afdoende is gebleken. De Russische afgevaardigde, Wysjinsky, die Triëst op de agenda van de Veiligheidsraad had geplaatst zeide, dat het verzoek om uitstel hem niet verrast heeft. Het Griekse voorstel beoogt geen uitstel van drie weken, maar hét is eerder gedaan om de zaak op de lan ge baan te schuiven, aldus Wysjins ky. Indien men werkelijk een rege ling wenst, behoeft men, volgens Wysjinsky, niet anders te doen dan In het overbevolkte Nederland, waai' van jaar tot jaar vele werkkrach ten op de arbeidsmarkt komen en waar men er met de wil om te wer ken en vakkennis zeker niet zal ko men, als er onverhoopt een economi sche crisis uitbreekt, worstelt men nog altijd met het probleem van de ongeschoolde arbeider. 15% van onze werkkrachten is on geschoold van iedere 115! Zij vormen dus een probleem van de allereerste orde. Want een land, een volk zit met de ongeschoolden. Zij hebben 12 ambachten en 13 ongeluk ken. Zij zakken sociaal steeds lager op de maatschappelijke ladder. Hui gezinnen worden veelal de probleem gezinnen. Voor emigratie komen zij niet in aanmerking, want geen land ter wereld ziet hen graag komen en waar zij toch verschijnen, bederven zg de goede Nederlandse naam. Is het wonderlijk, dat men zich zor gen maakt over de ongeschoolden? En dat men zich.permanent afvraagt wat men met deze ongeschoolden be ginnen moet? j et is niet de eerste maal, dat op r—j deze plaats over de ongeschool x x den geschreven wordt. Er zou dan ook geen enkele aanleiding heb ben bestaan er opnieuw over te be ginnen, ware het niet, dat de Neder landse theoreticus op dit gebied, dr. J. Haveman, conservator van het So ciologisch Instituut van de Rijksuni versiteit te Groningen, schrijver van het Nederlandse handboek over de ongeschoolde arbeider, er dezer dagen wederom een rede over had gehou den. Daarin betoogde dr. Haverman, dat als het bedrijfsleven maar meer Vita mine I had, het met de ongeschoolden wel los zou lopen. Vitamine I is nl. idealisme. Dr. Haveman schetste in deze toespraak voor het Nederlands Instituut voor Efficiëncy de onge schoolden als beklagenswaardige fi guren. Terwijl er nl. voor de jongen of het meisje, dat voortgezet onderwijs ge niet, op 13- of 14-jarige leeftijd een nieuwe wereld opengaat, waarin zij tot sociale wezens groeien, blijft deze wereld voor de ongeschoolden geslo ten. Zij komen negatief te staan te genover de rest van de wereld. Met idealisme of tewel Vitamine I, moet het bedrijfsleven dat dan maar verhelpen Het is een aardige redenering. Maar zij bewijst,, dat idealisten zo idealistisch kunnen zijn, dat zij de plank volkomen misslaan. Het bedrijfsleven heeft een steen harde strijd om het bestaan te voe ren en zal, mocht het tot een crisis komen, andere problemen aan het hoofd hebben, dan het idealisme voor de ongeschoolden. Het zal de onge schoolden aan de dijk zetten net klinkt hard, maar het is de realiteit. Met Vitamine I komt men er niet. De enige oplossing is, dat wij voor komen, dat er een groep van onge schoolde arbeidskrachten ontstaat. Wij reglementeren alles in Neder land. Waarom dan ook de onuitputte lijke voorraad van wetten en verorde ningen nog niet uitgebreid met één nieuwe wet, een wet, die verplicht stelt, dat alle kinderen een vakoplei ding volgen? Öok dan zou men werklozen hou den, maar vaklieden staan er altijd beter voor dan ongeschoolden. De on geschoolden zullen met vakkennis niet langer als ongewenste elementen worden beschouwd in de emigratie- landen. Er zal plaats voor hen zijn in de wereld. Zelfs zou het nuttig zijn, als men alle ongeschoolden, die reeds volwas sen zijn, ook nog eenvoudig dwong om een vak te leren. Daarmede zou men verder komen, dan met Vitamine I. Want idea lisme is mooi, maar het houdt geen stand in slechte tijden. En volgen op de vette niet steeds de magere jaren? desverdrag van 1947 betreffende de benoeming van eèn gouverneur over Triëst na te komen. De Sowjet-Unie kon niet toelaten dat een verdrag dat door haar is ondertekent, wordt ge schonden. „Joego-Slavië heeft te verstaan gegeven dat het bereid is bij elk aan vaardbaar voorstel de wederparty halverwege tegemoet te komen. De voorgestelde conferentie over Triëst biedt de gelegenheid om te zien of de Westerse mogendheden begrijpen, dat Italië een agressieve politiek voert en of zg bereid zgn dit land tot rede te brengen", aldus Bebler, de Joego slavische onderminister van Buiten landse Zaken. „De voorgenomen conferentie kan slechts dan een periode van betere betrekkingen tussen Italië en Joego- Slavië inluiden, indien de aanspraken van beide partyen op de juiste wijze tegen elkander worden afgewogen", aldus Bebler. 30.000 er uit in Staatsloterij. In de 521ste staatsloterij, tweede klasse is een prijs van 30.000 geval len op lot no. 4688. Scheepsbrand in Boston Tenminste 12 personen zouden Maan dag om het leven zijn gekomen bij een brand aan boord van het Noorse vrachtschip „Black Falcon", dat ge meerd lag bij de legerbasis in Zuid- Boston in de Amerikaanse staat Mas sachusetts. Twaalf personen werden gewond De brand begon toen havenarbei ders bezig waren het lossen van het 4930 ton metende schip te voltooien. De ..Black Falcon", uie zowel op de uit- als op de thuisreis Rotterdam aan doet, had geen Nederlandse beman ningsleden aan boord. Alle passagiers hadden het 'schip in New York ver laten. Atoombommen op de Spaanse bases De Amerikaanse minister van Lucht vaart, Talbott, heeft Maandag te Madrid verklaard, dat, behoudens de goedkeuring van de Spaanse rege ring, atoombommen ter beschikking van de Amerikaanse strijdkrachten op de Spaanse bases zullen worden gesteld. Talbott deelde op een persconfe rentie mede, dat de V.S. van plan zgn Spanje enkele lesvliegtuigen, waaron der straalvliegtuigen, te verschaffen. De Amerikaanse regering is van plan de Spaanse luchtmacht zo spoedig mogelgk te versterken. Toen Talbott een vraag werd ge steld over berichten, volgens welke de Westelgke verdedigingslinie zou worden verlegd, antwoordde de minis ter: „Ons verdedigingsfront is nog altgd in Duitsland". Met een witte en een rose knoop Het dorpje Wierden bij Almelo werd gisteravond overstroomd door duizenden toeschouwers, die bij de herbeleving van een oud gebruik te genwoordig wilden zijn. Ter gelegen heid van de jaarlijkse Sint Maartens- markt, die gisteren in Wierden werd gehouden, had de marktcommissie ook een oude vrystersmarkt georga niseerd. Een markt die een buiten- gevvone aantrekkingskracht bleek te bezitten, vooral op het jeugdige pu bliek uit de Twentse steden. De vrystersmarkt heeft aan dui- Deze AVRO Canada CF 100 werd door een fotograaf, gezeten in een ander vliegtuig, „geschoten", toen het vliegtuig, bestemd voor de Konink lijke Canadese Luchtstrijdkrachten, bijna verticaal boven het wolkendek uitsteeg. De CF-100 is een lange af standsgevechtsvliegtuig met boordka- nons. Hij is ook het eerste straalvlieg tuig in het Britse Gemenebest, waar bij de rakettenniet aan de buiten zijde van het toestel zijn aangebracht, doch werden ingebouwd. Marshall in ziekenhuis De 72-jarige Amerikaanse generaal George Marshall, die de Nobelprijs voor de vrede voor 1953 werd toege wezen, is Zondag per vliegtuig naar Washington vervoerd en daar in het Walter Reedhospitaal opgenomen. Marshall leed reeds gedurende eni ge weken aan een ernstige griep. zenden kostelgke uren van vermaak geschonken. Om zeven uur in de avond begonnen de festiviteiten in het versierde dorpje. Tal van schiet tenten en andere inrichtingen van vermaak waren opengesteld. In dikke rgen stond men voor een kaartje aan de cassa. De mannen ontvingen een witte knoop met een cgfer op hun re ver. De dames een rose knoop met een cgfer. Daarna was het voor de man nen en vrouwen, meisjes en jongens, zaak om de houders van gelijke num mers te vinden om zodoende een paartje te vormen. Het werd een enorm gezoek en dit gaf aanleiding tot veel vreugde en jolijt, vooral voor de velen, die een en ander gade sloegen. Het eerste paartje, dat zich aldus had gevormd, werd uitgeroepen tot koning en koningin van Wierden. Dit ging met een vermakelijk ceremoni eel gepaard. Koning en koningin ont vingen een krans, die vol hing met bosjes wortelen, druiventakken, lege jeneverflessen etc. Met nog drie an dere paartjes maakten koning en ko ningin vervolgens een triomftocht per Twentse statiekaros door het vrolgk uitziende Wierden. Het feest duurde tot laat in de avond. Kerkwerve valt langzaam droog. Van de hoger gelegen gedeelten van het dorp is het water al weggetrok ken. Het dorp blijft echter nog ver laten. Soms komen de geëvacueerde inwoners kijken wat er met hun ei gendommen is gebeurd, de meesten wachten echter nog af, tot het ge hele dorp zal zijn drooggevallen. Sinds 9 Maart 1058 wonen in het schoolgebouw twee mannen. Beiden komen zij niet uit Kerkwerve: Jan Matthijsscn is een boomkweker uit Renesse, de G8-jarige Christoffel Hil- lebrandt, die zijn vrouw, zoon en schoonaoóhter bij de ramp verloor, komt uit Nieuwèrkerk. Zij scheppen zich een bestaan in een klasselokaal van de Openbare school, dat niet van het water te lijden heeft gehad. Jeruzalems waterleiding opgeblazen De pijplijn, die de voornaamste bron vormt voor Jeruzalems watervoorzie ning, is Zondagavond door een tijd bom vernield. Zo is te Amman Maan dag officieel verklaard. Jordanië heeft een klacht ingediend bg de stafchef van de Verenigde Na ties. Een woordvoerder van het Israëli sche leger in Tel Aviv ontkende Maandagavond, dat Israëliërs ver antwoordelijk zouden zijn. October was een droge maand (Van onze weerkundige medewerker). October is een zeer droge maand geweest. In Vlissingen viel in totaal slechts 10 m.m. neerslag. Na 1861 is zo'n droge aerfstmaand niet voorgekomen. De Bilt registreerde 6 m.m. re- gen. De gemiddelde dagtempe- M ratuur bedroeg te.De Bilt 12.0 gr. C„ tegen 10.4 gr. C. nor- maal. In Zeeland kwam geen s enkele vorstdag voor. Door het rustige weer was er wel een H aantal dagen met mist. Het aantal zonloze dagen bedroeg in De Bilt 4, terwijl op slechts 80 uur. tegen normaal 105 uur, H zonneschijn werd geregistreerd. Maandag j.l. werd in Vlissingen p 8 m.m. regen gemeten. IN GEORGANISEERD OVERLEG Classificatie en loonsverhoging Den centrale commissie voor het georganiseerd overleg in ambtenaren zaken kwam in vergadering bijeen met afdeling VI van de raad voor rijks- personeelsaangelegenheden, zulks onder voorzitterschap van de heer A- Mastenbroek, waarnemend voorzitter der commissie. In deze bijeenkomst werden o.m. in behandeling genomen het vraagstuk van de gemeenteclassificatie der ambtenaren en de te verwachten loonsver hoging tegen 1 Januari 1954. Met het regeringsstandpunt ten aanzien van een aantal door de subcommissie gemeenteclassificatie uit het overleg ge dane voorstellen werd accoord gegaan. Dit standpunt hield in hoofdzaak in: a. handhaving van het vierklassig stelsel voor de ambtenaren-werklie den en het drieklassig stelsel voor de ambtenaren; b. ten aanzien van de ambtenaren-werklieden een uurloon- verschil voor de 2e, 3e en 4e gemeen teklasse van respectievelgk 4, 7 en 10 cent; c. ten aanzien van de ambtena ren een procentuele aftrék voor de 2e en 3e gemeenteklasse van resp. 3 en 6 met een maximale aftrek van respectievelijk 10.50 en 21.00 per maand; d. bevriezing van de be staande indeling van de onderschei dene gemeenten in klassen; e. hand having van yet stelsel van aftrek naar de standplaats; f. het scheppen Pakistan wordt republiek Hindoes protesteren De grondwetgevende vergadering van Pakistan heeft besloten het land tot een republiek te maken. De officiële naam zal „Islamïetische republiek Pakistan" zijn. Amende menten met de streklcing hier de woorden „buiten het gemenebest" aan toe te voegen, zijn niet ingediend. Leden van de Hindoese oppositie verlieten de zaal als protest tegen het met nadruk vermelden van het Isla mïetische karakter van de staat. In Londense politieke kringen is verklaard, dat alle andere landen van het Britse gemenebest zouden moeten worden geraadpleegd als Pakistan lid wil blgven. MET CIRCA 1000 LEERLINGEN PER JAAR In 1953 telde deze provincie 270 lagere scholen De ontwikkeling van het gewoon lager onderwijs en het voortgezet lager onderwijs in Nederland wordt regelmatig door het Centraal Bureau voor de Statistiek vastgelegd in enkele cijferreeksen, die leerzaam zyn. Zo blijkt uit de jongste statistische gegevens duidelgk de groei van dit on derwijs mede in verband met het hoge geboortecijfer kort na de oorlog. De jongste gegevens lopen tot 16 Januari 1953 en zij leveren dus een zeer recent beeld van het gewoon lager en voortgezet lager onderwijs. Wij laten hier een aantal cijfers volgen, die betrekking hebben op de provincie Zee land. scholen bezochten volgden er 11.424 openbaar onderwgs, 12.792 protes tants en 8454 roomskatholiek onder wgs, terwgl 195 kinderen een andere bgzondere school bezochten. Het totale aantal v.g.l.o.-leerlingen voor de afdelingen van lagere scholen bedroeg in 1953: 243, van wie 191 meisjes en 52 jongens. Het aantal leerlingen van speciale v.g.l.o.-scholen bedroeg in 1953: 207, van wie 115 meisjes en 92 jongens. In 1953 telde Zeeland 270 lagere en v.g.l.o.-scholen, waarvan 103 openba re, 105 protestantse, 61 r.k. en 1 bg zondere. Dit aantal bedroeg in 1951 totaal 261, zodat er toename met 9 scholen valt te constateren. Slechts 7 lagere scholen hadden een afdeling voor v.g.l.o. en er waren 3 scholen uitsluitend voor v.g.l.o. Aantal leerlingen Wat het aantal leerlingen op de scholen voor g.l.o. en v.g.l.o. in Zee land betreft, bereikte men in 1953 een totaal van 33.065 leerlingen, van wie 16.020 meisjes en 17.045 jongens. In 1950 bedroeg dit totaal 29.384 leerlin gen. Er was dus een toename met bijna 3300 leerlingen. Van de leerlingen, die in 1953 de Leerkrachten. Bij het gewoon lager onderwgs in Zeeland waren in 1953 betrokken 978 leerkrachten, van wie 390 vrouwen en 588 mannen. Bg het openbaar onder wgs waren in functie 349 onderwij zers en onderwijzeressen, bg het pro testantse 381 en bg het roomskatho- lieke 242 en tenslotte by ander bij zonder onderwgs 6. In 1951 bedroeg het totale aantal lager-onderwgsleerkrachten 926, zo dat er in twee jaar 52 leerkrachten bgkwamen. Het aantal v.g.l.o.-leer- krachten bedroeg in 1953 slechts 21 (in 1951 12). Zeeland heeft van alle Nederlandse provincies het laagste aantal school gaande kinderen en ook het kleinste aantal onderwgzers. Het schooljaar Ook de gegevens over de aanvang van het schooljaar zgn belangwek kend. In het jaar 1947 waren er in Zeeland 161 scholen, die de klassen lieten beginnen in de eerste helft van het jaar, 97 scholen, waar men de tweede helft van het jaar prefereerde en scholen, waar men zowel in het voorjaar als in het najaar de klassen liet beginnen. In het jaar 1952 bleek daaiïn een aanmerkelgke verandering gekomen te zgn. Toen ving voor nog slechts 63 scho len het schooljaar aan in het voor jaar, voor 206 in de tweede helft van het jaar en er was nog één school, waar men zowel in het voor- als in het najaar terecht kon. Tenslotte nog iets over het gods- dienstonderwgs op openbare scholen: op 94 van de openbare scholen in Zeeland werd in 1953 godsdienston- derwgs gegeven aan 43 van de leerlingen. Totaal ontvingen 4641 kinderen op de openbare school godsdienstonder- wgs en wel overwegend Ned. Her vormd (3S17 leerlingen). van de mogelijkheid in artikel 4 van het bezoldigingsbesluit burgerlgke rijksambtenaren 1948 tot het toestaan van dispensaties. Tenslotte verenigde de meerderheid der commissie zich met de maatrege len, welke de regering voornemens is voor het overheidspersoneel te nemen ter zake van de compensatie van de 1. verhoging van de salarissen der jeugdige en volwassen ambtenaren met 5 procent; 2. extra verhoging van de Ionen der ambtenaren-werklieden ingedeeld in de loongroepen 4 en hoger met 2 cent per uur; 3. het dïensttaksgewijze en per functie doen herzien in hoeverre de sub 2 bedoelde verhoging gevolgen dient te hebben voor de lagere tech nische ambtenaren; 4. verhoging van de kindertoelage en toeslag der ambtenaren conform de verhoging.van de kinderbgslag in gevolge de ïunderbgslagwet; 5. verhoging der pensioenen met 5 procent; 6. verhoging van de kindertoelagen voor gepensionneerden conform de te nemen maatregel voor de invalidï- teits-, ouderdoms- en wezenrentetrek kers. Wet Monumentenzorg tijdelijk verlengd Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp, van wet tot verlenging van de tijdelijke wet monumenten zorg. Aan de Memorie van Toelich ting wordt het volgende ontleend: De geldigheidsduur van de tgdelijke wet monumentenzorg is bg de wet van 21 Maart 1952 verlengd tot 1 Januari 1954, zulks in de verwachting, dat voor die datum de monumentenwet in werking zou kunnen treden. Het is helaas niet mogelijk geble ken het ontwerp monumentenwet zo tijdig aan de Sfaten-Generaal ter be handeling aan te biéden, dat de wet nog vóór 1 Januari a.s. het Staats blad zal hebben bereikt. Indische wachten in Korea schoten opnieuw Een bataljon Indische troepen Is Maandag dat gedeelte van het zg. „Indische dorp waar Chinese krggs- gevangenen, die niet terruggezonaen willen worden, verblgf lie niet terrugges i, verblgf houden, bin nengedrongen. Bg deze actie werd weer op de krijgsgevangenen gescho ten, waardoor een Chinese krggsge- vangene om het leven is gekomen. VERWACHT WISSELENDE BEWOLKING Wisselend bewolkt met voorname- Igk in de kustprovincies enkele buien. Weinig verandering in temperatuur. Overwegend matige wind tussen Zuid en Zuid-West. ZON EN MAAN 4 November. Zon op: 7.40 Maan op; 5.20 onder: 17.07 noder: 15.43

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 1