Het water trekt zich langzaam uit Kerkwerve terug Ministers over de indexcijfers en de laatste loonronde TOCH IS 'T ZO! schappen DONDERDAG 29 OCTOBER 1953 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 MOSSELEN EN SLIB BLEVEN Maar de verwoestingen komen thans pas goed tot uiting i y e weg van Zierikzee naar Kerkwerve is droog gevallen Zwijgend lopen twee mannen over de smalle, glibberige strook, die zich door bel water slingert van de stad naar het verwoeste dorp, zes kilometer lang. Hun silhouetten tekenen zich scherp af tegen de grijze regenlucht en onder hun laarzen, die zich in de modder vastzuigen, kraken mosselschelpen kapot. Het lijkt een tocht over een eenzaam wad, waar watervogels verschrikt-krijsend opvliegen, alsof zij voor het eerst van hun leven door mensen worden gestoord Een tocht over een wad.Daaraan doet inderdaad een wandeling naar Kerkwerve denken, één van die dorpen in het waterschap Schouwen, waar het water zich thans langzaam maar zeker terugtrekt en waar de verwoes tingen nu in alle schrilheid aan de dag treden. En de beide mannen gaan juist daarom naar hun dorp terug. Kijken of misschien de overblijfselen van hun woning toch nog bewoonbaar ge maakt kunnen worden. Doch slechts weinigen van deze ge meente zullen dat kunnen doen, want meer dan de helft van het aantal hui zen is totaal verwoest, terwijl de ove rige vrijwel alle zwaar beschadigd zijn. Op het hoogste gedeelte van de ring staat slechts één huis, dat opper vlakkig bezien, de watersnood vrij goed heeft doorstaan. Het naambordje zit nog soliede op de deur, evenals de nummerplaat: ,.C. Rotte, K 83" Maar verder zijn er niet veel Kerkwervena- ren, die in eigen dorp een dak boven hun hoofd zullen vinden. Daarom woont er hier nog niemand, maar bi vakkeren de mannen, die hier de eer ste schoonmaak zijn begonnen, in de openbare school. Voor allerlei doelein den wordt dit gebouw gebruikt, be halve voor het onderwijs Tóch zyn de schoolborden beschre ven: er prijkt een gedicht op over Kerkwerve in de watervloed, vervaar digd en genoteerd door boomkweker Jan Matthyssen, die als een soort „drost van Kerkwerve" in de school als gastheer optreedt. Pakkende epi soden uit de watersnood-geschiedenis worden door hem onmiddellijk met krijt op het schoolbord vastgelegd; toen onlangs iemand door de Rijks politie werd verbalïseerd wegens on geoorloofde palingvangst, tekende Matthijssen onmiddellijk de wacht meester en de overtreder op het bord iiit en schreef er vol medeleven onder: „Pech gehad Op een van de borden is ook een grote Noorse vlag afgebeeld, een her innering aan een Noors meisje uit het 670. De dierpsycholoog B. Schmid heeft vastgestelddat het gehoor van de hond 16 maal zo scherp is als dat van de mens. Bovendien kan dit dier'zeer hoge tonen waarnemen die buiten het bereik van ons gehoor liggen, waarna een verstandig man op het idee is ge komen hondenfluitjes te fabriceren die volgens ons geen geluid maken, maar waarop de hond toch perfect reageert. Méér dan deze feiten hebben we eigenlijk niet eens nodig om te con cluderen dat de hond over een beter gehoor beschikt dan wij. Hoewél een ieder het daarmee waar schijnlijk wel eens zal zijn, hebben we het meest frappante verschil tussen het gehoor van de hond en dat van de mens toch nog niet aangeroerd. Dit verschil is gelegen in het bepalen van de richting van de geluidsbron. By ab solute windstilte kunnen geblinddoek te honden zich langs een rechte lijn bewegen naar de geluidsbron die op 80 m afstand is. Zij kunnen zelfs ver schillen in de richting van het geheid waarnemen variërende van 1 tot S°! De mens is hiertoe bij lange na niet irt staat, maar de hond komt dit ver mogen bij het achtervolgen uitstekend van pas. Over de kat moet u in dit opzicht ook niet te gering den- PilOftll- ken, want dit dier oVM bleek nog beter dan de hond twee geluidsbronnen te kunnen onder scheiden wanneer deze vóór of boven elkaar gelegen waren, welke eigen schap zich goed laat verklaren, om dat de kat een boomdier is en zich nog beter op het geluid moet kunnen oriën teren. De eigenschappen vam deze dieren vallen echter volkanen in het niet bij het localisatievermogen van de vleer muis. Het is reeds lang bekend, dat vleermuizen in volslagen duisternis zelfs dunne draden weten te ontwij ken. Zy doen dit met de oren. Tijdens de vlucht worden doorlopend korte- toonstoojes uitgezonden, die door de hindernissen worden teruggekaatst. Door dit teruggekaatste gehad kun nen de dieren niet alleen de juiste Ïilaats van de hindernis bepalen, maar evens de vorm daarvan! De frequen tie van de toonstoten bedraagt onger veer 50.000 Hz en de duur daarvan is ongeveer één-duizendste seconde, ter wijl er al naar omstandigheden 10 tot 100 toonstootjes per seconde worden gegeven. Door middel van deze op radar ly- kende echo-localisatie zijn de vleer muizen dus in staat de vliegende nachtinsecten op te sporen. Maar sommige insecten hebben tegen dit ingenieuze opsporingsmiddel een ver weer, zij zijn n.l. bedekt met dichte beharing, waarin de toonstoten van de vleermuis geheel of gedeeltelijk worden gesmoord, zodat de radarpei ling zonder uitwerkvng blijft. Anders gezegd: het behaarde nachtinsect geeft geen echo en blijft dm onopge- merkt. Over echo gesproken, heeft u wel eens gehoord van het klankwonder op het graf van Metella H. Pétillon. internationale hulpverleningskamp, dat hier haar jaardag vierde. Elke middag komt een tiental man nen de schoonmaakploeg in het schoollokaal hun boterhammen op eten, waarbij Jan Matthijssen onver moeid chocolademelk schenkt Er wordt deze middag in dit lokaal niet veel gesproken. Eén van de studenten van de inter nationale hulpdienst geeft een stukje vlees aan een poes, die on bezorgd op de vloer speelt. De 68-jarige Hillebrandt uit Nieu- werkerk, in Kerkwerve bij het opruiming swerk ingeschakeld streelt een wit hondje. Hille brandt verloor bij de ramp vrouw, zoon en schoondochter, en wordt nu door de hond op al zijn tochten vergezeld: Het beest is uit Nieuwerkerk en kende me. In de rampdagen is-ie by me gekomen en gebleven Brandmeester Van de Hoek, in het normale leven rijwielherstel ler, is op de hoge stoet van de meester geklommen en troont boven alle mannen uit. Op een petroleumstel pruttelt de melk. Deze mannendie pionieren in dit kapotte en drooggevallen dorp, hebben niet veel woorden nodig: er is onder hen een stille kame raadschap gegroeid. Toch vraagt de buitenstaander zich af, hoe hier weer een normaal leven moet worden opgebouwd; de bakkerij is grotendeels verwoest, de winkel van de kruidenier ziet er gehavend uit, de smidse is één bonk roest van machines en aambeelden, terwijl het slib er decimeters hoog ligt. De muren zijn gescheurd en verzakt en ditzelf de verschijnsel vertoont ook de open bare school. De muren van de consis torie van de kerk beginnen eveneens te verzakken, terwijl leidingwater en electrisch licht ontbreken- De straten zijn kapot en de weinige toonbare hui zen van binnen en van buiten be groeid met zeepokken.Hoe in deze chaos weer orde te scheppen? Geen pessimisme Deze vraag hebben wij voorgelegd aan burgemeester S. Francke van Kerkwerve, maar hoewel hij de toe komst niet zonder moeilijkheden ziet. is hij allesbehalve pessimistisch. „Wij hebben een wederopbouwplan. dat moet worden ingepast in het streekplan Schouwen-Duiveland. zoals dat door de reconstructie-commissie wordt opgesteld. Daarom is het te be grijpen, dat wij uitermate benieuwd zijn naar datgene, wat de reconstruc tie-commissie wil", In dit verband noemt de burgemees ter als een belangrijk punt voor zijn gemeente de herbouw van het gehucht Moriaanshoofd. „Wij zijn geen voor stander van een verspreide bebou wing, maar toch willen we graag Mo riaanshoofd terug. De landbouwers in de omgeving aldaar menen, dat de afstand van de dorpskern Kerkwerve naar de bedrijven voor 'de arbeiders te ver is". In de eerste woom-uimte-zorgen wordt thans voorzien door de bouw van woonketen o.a. in Noordgouwe, doch er zijn vanzelfspi-ekend veel meer liefhebbers dan woningen. Voor het herstel van de huizen in de gemeente zelf wordt een tweetal aannemers ingeschakeld, namelijk één uit Sint Laurens en één uit Gouda, die zich beiden bereid verklaarden in Kerkwerve te komen werken. In het dorp zelf waren 2 aannemers, doch daarvan is inmiddels één naar Canada geëmigreerd. De moeilijkheden zijn ontzaggelijk groot burgemeester Francke geeft het onmiddellijk toe. maar „zij zijn er om overwonnen te worden" zo meent hij. „Bovendien staan we niet alleen: daar is bijvoorbeeld de adop- De smidse van Kerkwerve is 'n troos teloze chaos. Decimeters dik ligt het slib op de vloer. (Foto P.Z.C.). tie-hulp van Leeuwarden, Zojuist kreeg ik de toezegging, dat door deze gemeente een bellenwagen ter be schikking wordt gesteld, en daaraan bestond grote behoefte- liet verlangen om terug te keren naar eigen gemeen te geeft de Kerkwervenaren moed om te beginnen en de hulp van buiten steekt ons allen een hart onder de riem". Ereschuld De weg van Zierikzee naar Kerk werve is droog gevallen. Hoe dik wijls zal men deze nog zo moeilijke weg moeten gaan, voordat Kerkwerve weer een gemeente is als voorheen? En wanneer zullen Serooskerke Noordwelle en Ellemeet, kortom al die dorpen in het waterschap Schou wen. die zo zwaar geteisterd zijn, weer welvarende gemeenschappen zijn? Dat zal zeker geruime tijd duren. Maar het is voor geheel Nederland een ereschuld om deze periode zo kort mogelijk te maken! Kerkwervehier stonden eens zeven huizen. Het water trekt iceg, de ruines blijven. (Foto P.Z.C.).. LOONSVERHOGING BLIJFT S PROCENT Nog een huurverhoging vóór 1960 wel niet te vermijden (Van onze parlementaire redacteur). De toestand was vroeger vóór de oorlog toen we nog een vrye loon vorming hadden, helemaal niet om te juichen. De onderhandelingen leidden herhaaldelijk tot strubbelingen tussen de werkgevers en de arbeiders en geschillen werden soms door middel van een staking uitgevochten. Dat is ongeveer alles, wat de minister van Sociale Zaken en Volksgezond heid, de heer Suurhoff, onder wie de loonkwesties ressorteren, Woensdag middag in de Tweede Kamer bij de voortzetting van de algemene beschou wingen over de Rijksbegroting voor 1954 heeft gezegd over de kwestie van de gebonden of de vrye loonvorming. De minister gaf een uitvoerige uit eenzetting van het verloop van de laatste loononderhandelingen en een rechtvaardiging van het gebruik van een „nieuw indexcijfer", toen tenslot te spijkers met koppen geslagen moesten worden. Even te voren had dé minister van Economische Zaken, prof. Zijlstra, college gegeven over de samenstelling van een indexcijfer en met name van het indexcijfer, dat by de vaststelling door de regering van ccn loonsverho ging van 5 besliste. Minister Süur- hoft begreep, dat deze 5 een teleur stelling voor de werknemers was, maar het op het laatste ogenblik ba seren van de verhoging op het „nieu we indexcijfer" vond hij stellig geen ..slag onder de gordel", zoals zijn par tijgenoot mr. Burger (Arb.) deze handelwijze gekwalificeerd had. Er valt niet op te rekenen, zo maak te hij de Kamer duidelijk, dat de rege ring op haar beslissing terugkomt. Belangwekkend was het antwoord, dat de bewindsman gaf op de vraag, waarom de werknemers, die niet on der een C.A.O. of een bindende loon regeling vallen, niet in de 5 loons verhoging delen. Het betreft hier slecht georganiseerde of zeer kleine, sterk gedifferentieerde groepen, wier lonen nergens vastgelegd of zelfs be kend zijn, zeide hij. De Rijksbemidde laars hebben geen vat op hen en de verplichting tot een loonsverhoging zou daarom een slag in de lucht zyn. Wel verklaarde de bewindsman zich bereid bij de desbetreffende werkge vers op het toekennen van de verho ging aan te dringen. Of het veel hel pen zal......? Vergeten groepen De heer Suurhoff, gevoelig voor de benarde positie, waarin sociale rente trekkers, kleine zelfstandigen en sommige anderen als gevolg van de huui-verhoging komen te verkeren van de loonsverhoging profiteren zij niet - somde enkele maatregelen op, die de regering voor deze groepen zal treffen. Merendeels waren zy al be kend gemaakt Zo zullen bijvoorbeeld de uitkeringen krachtens de Nood- wet-Drees "verhoogd worden in de eerste en de tweede gemeenteklasse tot 84.per jaar voor gehuwden en 60.per jaar voor ongehuwden en in de derde, vierde en vijfde gemeen teklasse tot 90.per jaar voor ge huwden en 66.voor ongehuwden. Het bedrag aan eigen inkomsten, dat krachtens dezelfde wet niet voor aftrek in aanmerking komt, wordt verhoogd van 100.tot 200.—. Enkele kinderbijslagregelingen on dergaan een verbetering, maar nog niet is het mogelijk aldus de mi nister de loongrens voor de sociale verzekering op 6000.te brengen. Deze grens wordt op 1 Januari 1954: 5300.en voor dagloners, bedoeld in de Kinderbijslagwet, 'de Ongeval lenwet en de Ziektewet: 15.per dag. Nieuw was 's ministers mededeling, dat de inkomengrens voor de kinder bijslagregeling voor kleine zelfstandi gen met 200.verhoogd wordt. Huurbelasting De bewindsman van Wederopbouw en Volkshuisvesting, ir. Witte, die de verdediging van dé huurverhoging voor zyn rekenfng nam, voelde niet voor een huurbelasting storting van de meer ontvangen huurpennin gen in een huurbelastingfonds om dat de eigenaar recht heeft op de vol le opbrengst van zijn bezit. Wat het rendabele huurpeil aan gaat, hield hij rekening met een stij ging van de bouwkosten van tegen de 200 van het vooroorlogse peil. Maar hy erkende tegelijkertijd, dat tal van onzekere factoren een rol kun nen spelen. De nieuwe huren van de oude hui zen zouden zich, naar zijn oordeel, moeten stabiliseren op ISO a 190 van het peil in 1940, maar ook dan blijft een kloof met de nieuwbouw be staan. Eigenlijk zouden we etappesge- wijze tot deze hogere huren moeten komen prof. Oud had het denk beeld gelanceerd van 10 per jaar maar de minister betwijfelde of dit mogelijk is. Wel was hij er zeker van, dat er tussen nu en 1960 in ieder ge val nog een huurverhoging moet ko men. Verheugend was, dat ook ir. Witte met een verrassing voor de „vergeten groepen" voor de dag kwam. Hij kon digde een regeling aan, waarbij de ouden van dagen met een inkomen, dat ligt beneden het vastgestelde mi nimum volgens de Noodwet-Drees en die in een woningwet-woning wonen, tegemoet gekomen zullen worden met 2.per week, waarvan het Rijk en de gemeente ieder de helft zullen be talen. Strijd om ontvanger in Woensdrecht Burgemeester draagt besluit ter vernietiging voor In de gisteren te Woensdrecht ge houden raadsvergadering is een diep- i gaand meningsverschil ontstaan tus- I sen de burgemeester, de heer L. H, I .Mazairac, en zes leden van de katho- j üeke arbeidersfractie over het on langs aan de genipente-ontvanger H. J. 8. wegens wangedrag gegeven ont slag. De destijds genomen besluiten wer den op voorstel van deze fractie, die de meerderheid in de raad vormt, in getrokken. De burgemeester zal iiet besluit tot intrekking van deze voor stellen echter ter vernietiging aan de Kroon doen voordragen, daar liet handhaven van de gemeente-ontvan ger naar zijn mening in strijd is met het algemeen belang. De destijds door de oude raad ge nomen besluiten, waarbij het ontslag van S. en de aanstelling van een nieu we gemeente-ontvanger, evenals S. tevens ambtenaar van de burgerlijke stand, werden bepaald, waren goed gekeurd door G.S.. evenals een toen- dertijd genomen besluit om beroep aan te tekenen tegenhet in be roep gaan van de gemeente-ontvan ger tegen zijn ontslag. Belastingconcessies Kosten 23 millioen gulden (Van onze parlementaire redacteur). Hoewel de regering aanvankelijk had verldaard, dat zij met haar be lastingverlagingen ter stimulering van de werkgelegenheid en ter com pensatie van de huurverhoging niet verder kon gaan, dan was voorge steld, heeft de Staatssecretaris van Financiën, mr. v. d. Berge, toch nog een aantal concessies gedaan. Tijdens het begrotingsdebat in de Tweede Kamer is hem gevraagd, wel ke bedragen daarmede gemoeid zijn. Woensdagmiddag heeft hij geant woord, waarbij bleek, dat de staat er in totaal een bedrag van 23 mil lioen gulden door zal derven. De verruiming van de investerings aftrek tot het volle bedrag oor spronkelijk slechts boven de 3000,- - kost zes millioen. Het herstel der in 1947 inge trokken bepaling om bij overlij den. overdracht of liquidatie van be drijven de zogenaamde stille reser ves vrij te stellen tot 5000,- van de liquidatie-winstbelasting. De aftrekbaarheid van de com- missarissenbelasting van de winst der N.V. voor de vennootschapsbe lasting zal tien millioen kosten. De verhoging van het vrye minimum waarmee de commissarissenbelasting begint van 100,- tot 1000,- kost twee millioen. 0 De Russische regering heeft besloten bij de bevoorrading met grondstoffen en brandstof e.d. voorrang te .verlenen aan fabrieken, die consumptiegoederen ver vaardigen. 0 Het luchtvaartterrein Eelde bij Gro ningen zal op 1 November a.s. weer wor den opengesteld. Het terrein, is met in gang van genoemde datum beschikbaar voor het internationale en het nationale luchtverkeer. Dit tweetal is beschermd tegen de koude, maar ook tegen het gevaar op een slecht verlichte weg overreden te worden. Aan de achterkant van kraag en ceintuur is namelijk een stukje reflecterende band is bevestigd, dat het licht van de schijnwerpers van motorvoertuigen en fietsers terug kaatst. Het stukje band. dat in verschillen de kleuren en kwaliteiten op de markt wordt gebracht, bestaat uit een reepje karton, waarvan de verf met uiterst fijne glaspareltjes vermengd is. Het Wereldgebeuren Vliegende Hollander In donkere stormnachten vaart over de inkzwarte oceaan het grauwe spookschip van de vliegende Hol landereen schip, dat nooit een haven kan binnenlopen, omdat er een vloek rust op de kapitein cn zyn be manning. De speelse Heinrieh Heine heeft die sage aangegrepen om een grapje te verkopenHij vertelt de geschie denis "in een een zijn boeken en dan laat hij een meisje verliefd worden op de kapiteindie eindelijk de kracht van de ware liefde ondervindt waardoor de vloek wordt opgeheven en het schip kan wegzinken in de Oceaan. Kijk, zegt Heine, dat is het wezen van de liefde: je gaat er aan te gron de!! Helaas las de opera-componist Ri chard Wagner dat grapje van Heine en hij componeerde fluks een opera rondom die ware liefde van de Vlie dende HollanderNu denkt de halve wereld, dat er geen vliegende Hollander meer is En toch is hij er nog altijdVo rig jaar nam hij voor afwisseling weer eens 'n vleselijke gedaante aan in de vorm van m'neer Stephen Stanley Raganoud 58 jaar zich liever noemende Michael Patrick O'Brien. Michael reisde heen en weer op de veerboot tussen Hongkong en 't Por tugese MacaoWanneer hij in Macao aan land wilde gaan zeiden de autoriteiten: neen. Dan voer hij terug naar Hongkong. Ook daar zeiden de autoriteiten neen. Dus kon Michael nergens aan land en als een echte Vliegende Hollander leefde hg op de baren. Voor hem geen thuishaven... voor hem geen vrouw en kindvoor hem geen nationalïteitspapieren. Dat laatste was het waar voor Mi chael de schoen wrong. Het is nu eenmaal zo, dat de mens weliswaar zonder papieren' geboren wordt, waaruit men kan afleiden, dat ze niet tot zijn strikte levensbehoef ten behoren, 'maar in de hijidige sa menleving bestaat men toch pas wer kelijk als men papieren heeft. Die had Michael niet Hy zei, dat hij Amerikaan was en hij kon zelfs aanvoeren, dat hij een deel van zijn jeugd in Amerikaanse tucht scholen én een deel van zijn manne lijk leven in Amerikaanse gevange nissen had doorgebrachtHet Amerikaanse departement van justi tie wierp hem in 1931 het land uit... Deze man, zo verklaarden de mannen van dit departement, is een Hongaar. Michael ging naar Sjanghay, maar nadien is deze stad communistisch geworden en de laatste jaren vond hij daar weinig levensvreugde meer Zijn Wit-Russische echtgenote ver trok uit Sjanghai naar Brazilië om daar een nieuw bestaan te vinden. Ook bereidde ze daar de komst van haar echtgenoot voor. Intussen be.gaf Michael zich op weg uit Sjanghay naar Brazilië. Hy bereikte Hongkong en kwam op de veerboot naar Macao terecht. Toen ging 't mis. Drié hon derd vijftien dagen heeft hij „gevlie- gendehollanderd'', totdat men einde lijk medelijden met hem kreeg. De Internationale Vluchtelingenorgani satie bemoeide zich met het geval... Michael mocht voor één dag aan land in Hongkong als hij beloofde direct het vliegtuig naar Genua te pakken en in Genua aan boord te gaan van het schip „Bretagne" om Brazilië te bereiken Hij kwam inderdaad in Rio de Ja neiro aan. maar de autoriteiten wei gerden hem toe te laten. Het schip nam hem mee naar Marseille, maar de Fransen zeiden neen... Het schip bracht hem naar Genua, maar de Ita lianen zeiden neen Er zit iets spookachtigs-waanzin- nigs .in deze historiéEen mens, die nergens thuis is... die geen vaderland heeftdie overal geweigerd wordtHet zag er naar uit, dat de „Bretagne" hem voor al tijd aan boord zou moeten houden. Gelukkig daagde er opnieuw hulp voor Michael op. Men wist te bewer ken dat de republiek San Domingo zich bereid verklaarde de man toe te latenHij mocht zich vestigen in Ciudad de Trujillo, waar hij Dinsdag is aangekomen. Totzover het geval van Michael... Hij is niet de enige zwerver zonder vaderland. Duizenden „verplaatste personen" vertoeven in Europese en andere vluchtelingenkampen en we ten niet waarheen. Duizenden hebben geen nationaliteitspapieren en wor den nergens toegelatenDe Ver enigde Naties bemoeien zich al jaren met dat probleemVan Neder landse zijde heeft men zich veel moei te getroost voor het zoeken van een oplossingDat gaat echter lang zaam veel te langzaam en dat is eigenlijk een schande, die drukt op onze gehele wereld. Want die wereld ontze«t aan deze duizenden feitelijk een plaats op deze aardbol! Wel wordt aan hen het Bijbelwoord bewaarheid, dat een mens, die weg- zwerft van zijn woonplaats is gelijk een vogel, die wegzwerft van zyn nest Oostelijk deel Povlakte overstroomd Op twee plaatsen, namelijk by Ve rona en Ronco, zijn Woensdag dc dij ken langs de Adige bezweken, waar door stukken van het Oostelijk deel van de Povlakte onder water zyn ko men te staan. De Piave trad in de omgeving van Venetië buiten haar oevers en zette het land blank. Door de steeds voort durende regen in dit gebied is het wa ter in de rivieren verder gestegen. Ook duurde de was van de Po voort, ofschoon waterbouwkundigen de toestand niet direct gevaarlijk achtten. In Zuid-Italië scheen Woensdag de zon, maar het gevaar van overstro mingen is nog niet voorbij, doordat nog grote hoeveelheden water door de gezwollen beken van de bergen stromen. Ook bestaat nog steeds ge vaar voor nieuwe aardverschuivingen, in dorpen en steden stortten Woens dag tientallen in het water staande huizen in.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 5