Sacha Guitry maakt film over
het leven van de Zonnekoning
KLANKBORD
AMERIKAANSE OPDRACHTEN
GEPLAATST IN ONS LAND
DE MDERLAWER GROEIT ZICH
ZELF BOVEN HET HOOFD
STADHUIS VAN THOLEN WORDT
BINNENKORT GERESTAUREERD
WOENSDAG 21 OCTOBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
CAMERA'S IN VERSAILLES
Edith Piaf leidt de revolutie;
vele beroemde sterren verenigd
Lodewyk de Veertiende, de machtige, ydele Zonnekoning heeft vyf dm
zend milliard francs uitgegeven om in een stadje bij Parys een paleis te
laten bouwen, dat hem waardig zou zyn. Dat bedrag vertegenwoordigt acht
maal het totale Nederlandse staatsbudget. Zo ontstond het Palais de Ver
sailles, het kostba rste en grootste paleis, dat de geschiedenis ooit gekend
heeft. Op bepaalde tyden werd het bewoond door niet minder dan tachtig,
duizend mensen. Ondanks de enorme bedragen, die bij de bouw werden uit
gegeven is Versailles nooit comfortabel geworden. Louis Qnatorze heeft het
altyd koud gehad en het gebeurde dat de wyn op de koninklyke tafel bevroor.
Sinds twee maanden wordt het oude paleis van Versailles opnieuw
bewoond.
Men kan er Lodewijk de Veertiende
weer tegenkomen, of Lodewijk de
Zestiende, men kan er Marie Antoi
nette op haar clavecimbel zien en ho
ren spelen. Sacha Guitry is namelijk
bezig met een reusachtige staf de ge
schiedenis van Versailles te verfil-
m Sacha Guitry heeft voor „Si Ver
sailles m'etait conté" niet minder dan
300 acteurs en 5700 figuranten geën
gageerd. Zodat het paleis van de Zon
nekoning de laatste maandèn be
woond werd door 6000 personen, die
allemaal een rol gespeeld hebben in
door JAN BRUSSE
de geschiedenis van Versailles. Dit
komt er dus op neer, dat in welke
bioscoop deze film ook vertoond zal
worden, er altijd meer mensen op het
witte doek zullen verschijnen dan er
in de zaal zijn. Sacha Guitry speelt
zelf voor Lodewijk de Veertiende. Dit
lukt hem uitstekend. De heer Guitry
gaat door voor de ijdelste Franse ac
teur en dat wil wat zeggen. Zyn
(vijfde) vrouw, Lana Marconi, heeft
er geen enkel bezwaar tegen om Ma
rie Antoinette te verbeelden (ofschoon
zij toch wel weet hoe Mane Antoinette
haar leven op de placé de la Con
corde heeft moeten beëindigen). Zij
speelt op de clavecimbel waar ook de
vrouw van de ongelukkige Lodewijk
de Zestiende haar vingers over heeft
laten glijden en zij doet in lichtzinnig
heid niets voor Marie Antoinette
onder.
Edith Piaf leidt de revolutie. Zij
heeft hekken van het paleis vele ma
len moeten beklimmen om het be
roemde lied uit de Franse revolutie
„Ca ira Ca ira", te zingen. De bur
gemeester uit de succesfilm Don Ca-
millo, Gino Corvi, duikt in de film
van meneer Guitry op als de beroem
de charlatan Cagliostro, die zo'n fu
neste invloed gehad heeft op Marie
Antoinette. Madame la Pompadour,
vriendin van de koning en onbeperkt
heerseres over Versailles, is weer tot
leven gekomen in de gedaante van
Micheline Presle, terwyl Claudette
Colbert een andere vriendin van de
koning, madame de Monterpan, uit
beeldt.
Zonder décors
Zo ziet men rond Sacha Guitry, die
deze film als de belangrijkste van zijn
leven beschouwt, ook Orson Welles en
Gérard Philippe en Georges Marchal
plus Danielle Delorme. Het grote
voordeel is, dat „Sf Versailles m'était
conté" gedraaid kan worden zonder
decors, dat men Marie Antoinette zal
zien zitten voor haar bewaard geble
ven boudoir, enz. De belangrijkste
scènes zyn in de vertrekken gedraaid,
waar Lodewijk de Veertiende zelf
heeft gewoond en waar sindsdien
niets is veranderd. Men ziet hem aan
zijn beroemde eettafel zijn bijna grie
zelig uitgebreide maaltijden tot zich
nemen, waarbij heel de hofhouding
vol bewondering naar de enorme eet
lust van de Zonnekoning staat te
kijken.
Sacha Guitry heeft heel wat moeite
moeten doen voor hij van het Franse
ministerie van kunstzaken toestem
ming heeft gekregen om in het, voor
de Franse heilige, palais de Versail
les te mogen draaien. Alleen de kunst
schatten, die hij voor zijn verfilming
van Versailles wilde lenen vertegen
woordigen een waarde van vijftig mil-
lioen guldens. Bovendien wordt de
film in kleuren opgenomen, waar
voor men lampen gebruikt, die vier
maal zoveel warmte geven als de nor
male filmschijnwerpers, die toch al
hinderlijk veel warmte uitstralen.
En wat een gevaren voor brand
brengen deze lampen mee! Brand in
het Paleis van Versailles, zou een na
tionale ramp zijn voor Frankrijk.
Maar de regering heeft het belang
van deze film duidelijk ingezien. En
vooral nadat Sacha Guitry beloofd
heeft dat de winst bestemd zal wor
den voor herstelwerkzaamheden van
het oude paleis, heeft het niet lang
meer geduurd of hij kreeg de papie
ren die hem in staat stelden overal in
Versailles, ook in vertrekken die niet
toegankelijk zijn voor het publiek, te
draaien. Voordien was er nooit een
filmcamera in Versailles doorgedron
gen en de komende vijf en twintig
jaar zal er ook geen toestemming
meer gegeven worden om in de ko
ninklijke woning te filmen.
Of dit alles een grote film zal op
leveren, is nog niet te zeggen. Sacha
Guitry, uie bijzonder veel vijanden
heeft en die zich in de oorlog heel
slecht heeft gedragen, stond voor de
oorlog bekend als één van de geestig
ste kunstenaars van Frankrijk. Hij
heeft honderd toneelstukken geschre
ven, waarvan er tien heel goed zijn.
Hij maakte een paar dozijn films,
waarvan er een paar, zoals „Le Ro
man d'un tricheur" behoren tot de
beste die er ooit in Frankrijk zijn ge
maakt. Maar men vindt over het al
gemeen dat de „maitre" na de oor
log veel van zijn geest heeft verloren.
Hij heeft heel erg oude grapjes her
haald en hij heeft bijzonder veel slech
te critieken geoogst.
Maar Versailles is een onderwerp,
dat Sacha Guitry al vele jaren ter
harte is gegaan en waar hij al lang
aan heeft gewerkt. Men mag dus
hopen, dat hij met de film, die bij
zonder veel geld kost, een groot ge
deelte van zijn naoorlogse fouten zal
goedmaken.
BEVORDERING INDUSTRIALISATIE
Overzicht over het jaar 1953
Het hoofdkwartier van de Amerikaanse strijdkrachten in Europa heeft
bekend gemaakt, dat in het kader van het programma voor wederzijdse mili
taire bijstand in het fiscale jaar 195S reeds voor een bedrag van ruim
1.596.000.000 dollar aan contracten is uitbesteed in Europese landen.
In Nederland is door het „Offshore procurement" programma het dollar
tekort aanzienlijk verminderd en de industrialisatie gestimuleerd. Door toe
doen van ditzelfde programma is ook de Nederlandse vliegtuigbouw-in-
dustrie weer opgeleefd en zijn bedryven in het leven geroepen, die zich toe
leggen op het onderhoud van oorlogsmateriaal en de productie van onder
delen en wel in die omvang, dat zy de stroom van orders van andere NAVO-
landen in Europa kunnen verwerken.
Als een van de belangrijkste or
ders wordt genoemd een contract
van ten naaste bij 26 millioen dollar
met de Nederlandse regering voor de
bouw van 18 mijnenvegers. Dit con
tract is later bovendien uitgebreid
Ontluisterd en met lege galmgaten
staat op het stadhuis van Tholen het
torentjt
(Foto P.Z.C.)
Binnen in de toren, tussen verweerde
balken, bungelen de losse klokke-
draden.
(Foto P.Z.C.)
met een opdracht voor de bouw van
nog 14 scnepen van hetzelfde type.
Een andere order van meer recen
te datum kwam in de vorm van een
contract van 18 millioen dollar, ge
sloten in April van dit jaar, voor de
bouw van 48 Hawker Huntër straal
jagers. Dit contract werd gesloten
met de Nederlandse regering, nadat
deze zich reeds had verbonden tot
het bouwen van 156 Hawker Hunters
voor eigen rekening.
Naar schatting zal dit vliegtuig-
bouwprogramma aan ongeveer twee
duizend personen werk verschaffen
voor de komende drie jaren.
Het jongste en tevens grootste
contract van deze aard werd in Juni in
Holland gesloten door de Amerikaan
se luchtmacht met de N.V. Curtiss
Wright fabrieken, een onlangs opge
richt Nederlands bedrijf. Volgens dit
contract zullen 27 millioen dollar in
Nederland en andere Navo-landen
worden besteed voor de productie
van vliegtuigonderdelen, die tot nu
toe door de V.S. werden geleverd.
Andere contracten zijn: 6.014.207
dollar met Van Doorne's automobiel
fabrieken, Eindhoven, voor de bouw
van 301 straaljager tankers en 81
olie tankwagens; 3.243.938 dollar met
de Nederlandse regering voor de
bouw van vijf onderzeebootjagers;
1.657.446 met N.V. Hollandse Draad:
en Kabelfabriek, Amsterdam voor de
ievering van telefoonkabel; 1.313.800
met N.V, Ontwikkelingsmaatschappij
Polynorm, Amersfoort, voor de bouw
van kazerne opslagplaatsen; en
1.261.218 met N.V. Eendenburg zeil
makerij en scheepstuigerij, Gouda,
voor de levering van staaldraad voor
torpedonetten.
In de fiscale jaren 1953 en 1952 zijn
aan Nederland contracten toegewe
zen voor een waarde van respectieve
lijk 52.477.000 dollar en 39.048.000
dollar. In deze cijfers voor Nederland
zijn niet begrepen de bedragen die
gemoeid zijn met de aankoop van le
vensmiddelen door het Amerikaanse
leger ten behoeve van de troepen in
Duitsland.
Illegale actie op Ambon
Bevoegde instanties te Ambon heb
ben pamfletten van de „Republiek
Zuid-Molukken" in beslag genomen.
Op de pamfletten die voorzien zijn
van de vlag van de „Republiek Zuid-
Molukken" staat o.a. „Wacht op onze
terugkeer; thans bevinden wij ons in
de bergen van Ceram".
Naar de oorsprong van deze pam
fletten wordt een nader onderzoek in
gesteld.
Jachtakten. Russische offi
cieren hebben dit jaar in Oos
tenrijk voor het eerst jacht
akten aangevraagd en jachtter
reinen pogen te pachten. Voor
dien liepen ze zonder vergun
ning te jagen op hetgeen door
veld en bos huppelde of vloog.
Churchill. In zijn grote rede
te Margate, zei Churchill: „Ik
persoonlijk begroet de terugkeer
van Duitsland in de kring der
grote mogendheden." Even la
ter liet hij zich ontvallen: „Ik
heb een groot deel van mijn le
ven zoek gebracht met oorlog te
voeren tegen Duitsland of ons
land daarop voor te bereiden."
Sombere George. Als minister
Georges Bidault in het Franse
ministerie van buitenlandse za
ken mensen ontvangt, zit hij
meestal achter een bureau,
waarop een asbak staat. Een
gewone asbak, maar als men de
bak omkeert staat op de onder
kant 'n merkwaardige spreuk.
Ambtenaren, zo vermeldt de
spreuk, zijn gelijk de boeken in
een bibliotheek. Hoe hoger ze
staan... hoe minder ze nodig
zijn...
Feest. In October viert men
te München twee weken lang
feest. Men noemt dat het Oc-
toberfeest" en het wordt alleen
maar gevierd, omdat men 126
jaar geleden ontdekte, dat er in
de herft geen enkel feest was.
Dit jaar heeft men bij deze fees
ten anderhalf millioen liter bier
gedronken en ongeveer 100.000
gebraden kippen opgegeten.
Over de rest zwijgen we maar!
Vreemde landen. De Franse
journalist Paul Fort kon heer
lijk en sappig schrijven over
vreemde landen... Zijn beste
stukken schreef hij over landen
die hij nimmer bezocht had...
Vriend (tot Paul): „Kerel, je
drijft <?- zaak te ver... hoe kan
je nou lyrisch doen over een
land, waar je nog nooit geweest
bent?"
Paul: „Ken je Dante? Is die
ooit in de hel geweest? En toch
heeft hij het leven in de hel
haarfijn uit de doeken gedaan."
Koning. In Kopenhagen be
zocht Koning Frederik II een
meubeltentoonstelling. Hij vlei
de zich neer in een dekstoel,
maar moest constateren, dat de
stoel wel gemakkelijk was doch
te kort. Er bleek geen dekstoel
voor de lengte van de koning
aanwezig... Hij is bijna twee
meter lang!!
Geen wacht meer. Uit Mos
kou wordt gemeld, dat er se
dert deze week geen Russische
wacht meer staat voor de Ame
rikaanse ambassade. Tot zijn
verbazing kon de Amerikaanse
ambassadeur de stad ingaan
zonder dat hij bewaakt werd!!
De Xato. De bekende journa
list Sulzberger vertelt in de
New York Times het volgende:
„Ik ken een diplomaat aan wie
een dame vroeg, waarheen hy
reisde."
Hij antwoordde: „Ik ga naar
de Nato".
De dame informeerde beleefd:
„Waar ligt dat land en welk
soort kleding dragen de inboor
lingen?"
TIEN CENTIMETER LANGER
(Van onze Haagse redactie)
Statistici hebben voor ons uitgerekend, dat de gemiddelde Nederlander
over 250 jaar ongeveer twee meter lang zal zyn. Zij concluderen dit uit het
feit, dat de mensen van onze dagen gemiddeld tien centimeter langer zijn
dan de mensen uit het jaar 1865. De 1865-ers hadden in concreto een ge
middelde lengte van 164 cm, de 1953-ers reeds een gemiddelde lengte van
174 cm.
Moeten er bedden van
twee meter komen?
Wij weten dat nauwkeurig van de
militaire keuringen. Jammer dat die
keuringen nog maar dateren uit 1864.
Waren ze van oudere datum, we zou
den precies weten, hoe lang bijvoor
beeld de middeleeuwse ridderschap
geweest is, of de soldaten uit de huur
legers van Prins Willem van Oranje,
of Frederik Hendrik.
Dat deze lieden aanzienlijk kleiner
geweest zijn dan het tegenwoordige
geslacht, is natuurlijk wel bekend.
De harnassen, die in de musea be
waard worden, verraden, dat de rid
derschap niet zo bijzonder uit de klui
ten gewassen was. En bij de bed
steden van eeuwenoude woningen
hebben wij ons dikwijls de vraag ge
steld, of onze voorouders altijd met
opgetrokken knieën sliepen'. Trou
wens in die woningen behoeft men
waarlijk niet bijzonder groot te zijn
om tot de zoldering te reiken of z'n
hoofd te kunnen stoten tegen de bo-
EERST DE TOREN
Carillon krijgt electrische aandrijving.
Ontluisterd, met gapende, lege galmgaten, staat op het vijftiende eeuwse
stadhuis van Tholen net torentje. Het carillon is verdwenen en de klepels
steken doelloos naar buiten.
Binnen, tussen de verweerde balken en planken in het torentje,
bungelen de losse klokkedraden. Daar, in het duister van de spits, waai
de balken samenkomen, hebben duiven en uilen een veilig toevluchtsoord
gevonden. Ze hebben er een rustige broedgelegenheid deze vogels en ze
zitten er in gezelschap van torenkraaien, die deze plaats eveneens naar
waarde weten te schatten.
Het zal echter niet zo blijven. Binnenkort zal het torentje in de oude
luister worden hersteld. Daar merkt men in Tholen op liet ogenblik nog
niets van, maar elders staan plannenmakers over de tekentafel gebogen.
Zij zetten in strakke lynen de hersteltekeningen op papier.
Het stadhuis van Tholen ls een
vaardevol historisch bezit. Het werd
ia de grote brand van 1452, toen een
deel van Tholen in vlammen opging,
omstreeks 1460 gebouwd. Onafgebro
ken heeft het door de eeuwen heen
als stadhuis dienst gedaan en vele
ïoogwaardigheidsbekleders, wier na
men in de vaderlandse geschiedenis
met ere worden genoemd, hebben er
vertoefd. Door oorlog en vrede heen,
bleef het gebouw gespaard. In 1758
werd er een hardstenen bordes aan
jd en zo is het gebleven tot
op "vandaag, een fraai staaltje van
bouwkunst, een historisch monument.
De tand des tijds heeft het stad
huis van Tholen echter niet onge
moeid gelaten en vooral de laatste ja
ren bleek een duchtige restauratie
dringende noodzaak. Voor het echter
zover was, verloor Tholen zyn stad
huiscarillon.
Tijdens de laatste wereldoorlog lie
ten de bezetters de bronzen bellen,
daterend van 1672, uit de toren take
len. In een lichter verdwenen zij,
maar niet voor goed. Op het LJssel-
meer zonk de boot die met de wel
zeer byzondere lading op de bodem
bleef liggen tot na de oorlog. Toen
haalden Urker vissers het carillon
naar boven. De klokken gingen naar
de gieterij van Eijsbouts in Asten,
waar ze schoongemaakt werden en
thans wacht men op het moment, dat
de toren te Tholen gerestaureerd is.
Van de restanratie zal men ge
bruik maken om enkele dingen be
langrijk te wijzigen! Aan de buiten
kant zal men dat niet zien, want het
betreft de bediening van het carillon.
Voorheen ging dat met grote gewich
ten waardoor de speeltrommel werd
rondgetrokken. In de toekomst zal
dat eleetrisch geschieden.
Gehele stadhuis.
Niet alleen de toren moet onder
handen genomen worden. Het gehele
stadhuis heeft een opknapbeurt no
dig, maar aangezien niet alles ineens
kan, wordt, als eerste deel van de res
tauratie, de toren hersteld. Daarna
volgt de rest.
De leiding van de restauratie be
rust bij de bekende architect H. v. d.
Kloot Meyburg uit Seheveningen.
Men za! in Tholen nog wel even
geduld moeten oefenen eer met de
restauratie kan worden begonnen,
maar als het eenmaal is voltooid, zal
het bezit van het fraaie stadhuis
menselijkerwijs gesproken weer
voor vele jaren verzekerd zyn.
venlijst van een deuropening. Overi
gens houdt de wetenschap, dat de
mens langer wordt ook voor ons ge
slacht consequenties in. Hoe lang is
de standaardafmeting voor onze
slaapstee al 1.90 meter? Wordt het
niet eens tijd die lengte-grens wat te
verleggen? En de woningbouw?
Houdt deze wel voldoende rekening
met onze postuur-vergroting? Door
hier de aandacht op te vestigen weten
we vele „toekomst-mensen" van dit
ogenblik de lieden dus die nu reeds
de twee-meter-grens naderen of over
schrijden aan ons te verplichten.
En nu spraken we nog niet eens van
de kronkelingen, waartoe autobussen
en bioscoopexploitanten deze catego
rie nopen.
Wat de oorzaken zijn van dit langer
worden der geslachten? Er zijn des
kundigen, die de verbeterde hygiëni
sche omstandigheden en sociale toe
standen aansprakelijk stellen. Ande
ren zeggen, dat de oorzaak ervan is
„de verhoogde prikkeling van het ne
gatieve zenuwstelsel door de moderne
leefwijze." Wij willen er ons niet in
verdiepen. Alleen maar vaststellen,
dat het een onprettig idee is te" weten,
dat iedereen je langzaam maar zeker
boven het hoofd groeit. En dat daar
niets aan te veranderen valt!
Europees veryoersorgaan
De Europese vervoersconferentie
te Brussel, waaraan, werd deelgeno
men door de ministers van verkeer
van 16 Europese landen, is besloten
met de ondertekening van het sta
tuut van het permanente Europese
■"ervoersorgaan, tot de oprichting
waarvan tijdens de conferentie werd
besloten.
Zoals bekend is, heeft dit lichaam,
waarvan de Belgische minister van
verkeer. Paul Seghers voorzitter is,
tot taak het vervoer over de weg,
per spoor en te water tussen de
Europese landen te coördineren en te
vereenvoudigen.
Studente uit Lyon werd
„Miss World"
Denise Perrier, een 18-jarige stu
dente uit Lyon, is Maandagavond bij
een internationale schoonheidswed
strijd in Londen tot „Miss World"
gekozen.
De tweede en de derde prijs gingen
respectievelijk naar Alexandra Ladi-
koe (Griekenland) en mej. Pappae-
üa (Epypte).
Er dongen 15 schoonheidskoningin
nen mee. Nederland was vertegen
woordigd door Yvonne Meyer.
Schetstekening van het ontwerp voor
het nieuwe Brittania-restaurant en
congresgebouw aan de Boulevard
Evertsen te Vlissingen.