PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
„Proton" vertrok Zaterdag, maar
moest na Frankfort terugkeren
BILT
Zedelijke
Zeeland
volksgezondheid in
wekt bezorgdheid
SUPERC0NSTELLATI0N MET 3
MOTOREN TOCH LUCHTWAARDIG
;'f S 'W
fJP f
SPOEDIGE UITVOERING VAN
HET PLAN VOOR ATJEH
196e Jaargang-No. 234
Dagblad uitgave van de tirma
Provinciale Zeeuwse Ccurant.
Directie F van de Velde in F, B.
den Boer Adjunct W d» Pagter,
aoofdred.: G. Ballintijn, PL-verv.:
W. Leertouwer en H. A. 3osshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 4 cent per
week, f 5,45 p. kw., fr. p. p. f 5,70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 5 Oct. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 et per
mm. Minimum p. advertentle t 3.-.
Lng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertentie» (max, 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—Iedere regel
meer 20 cent- ..Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walst. 53—60. telef. 2355 4 Hjnen (b.g.g. 2861 of 2160):Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, telef. 2475 (b.g.g 2228): Oostburg. Finlandstraat 2. telef. 16: ferneuzen. Brouwerpstr 2: Zieriteee. N. Bogerdstr C 160. telef. 26.
VAN SCHIPHOL NAAR ZUID-AFRIKA
Motorstoring stelde definitief vertrek
tot Zondagmorgen uit
Jhr. De Casembroot: „Dank aan Zuid-Afrika voor de
hulp, die wij na de ramp ontvingen"
(Van een onzer redacteuren)
ZONDAGMORGEN half twaalf is de nieuwe R.L.M. Super Constellation
„Proton", met aan boord o.m. de ministers Drees en Algera, de Commis
saris der Koningin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, en de hoofd
redacteur van de P.Z.C., de heer G. Ballintijn, naar Zuid-Afrika vertrok
ken. Het vliegtuig was reeds de dag tevoren voor deze reis gestart, maar
moest na Frankfort onverwacht terug keren, doordat tengevolge van een
storing één der motoren uitviel. Omstreeks 6 uur Zaterdag was de „Pro
ton" op haar basis terug, waarna technici der K.L.M. onmiddellijk een
onderzoek instelden. De gehele nacht werd koortsachtig aan de motor door
gewerkt, waarop Zondagmorgen de machine weer startklaar was. Er zul
len nu enkele tussenlandingsplaatsen worden overgeslagen, waardoor de
„Proton" slechts korte tijd later dan oorspronkelijk was vastgesteld in
Johannesburg zalaankomen. Zaterdagmiddag was een groot aantal auto
riteiten op het vliegveld aanwezig om van de reizigers afscheid te nemen.
De Commissaris van de Koningin
in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Ca
sembroot, verklaarde ons kort voor
dat hij in het vliegtuig plaatsnam, bij
zonder verheugd te zijn deze reis te
kunnen meemaken. „Vanzelfsprekend
vind ik het prettig óm kennis te ma
ken met Zuid-Afrika", zo zeide ons
jhr. de Casembroot, „maar bovenal
stel ik er prijs op om regering en volk
van Zuid-Afrika dank te zeggen voor
de grote hulp, die wij van hen moch
ten ontvangen na de oorlog en vooral
nu na de ramp".
Minister-president dr. Drees lichtte
voor zijn vertrek de aanwezige jour
nalisten de bedoeling van zijn reis toe,
waarbij hij er op wees, dat de uitno
diging tot deze reis van de K.L.M. uit
ging. „Daarnaast echter heeft de re
gering van Zuid-Afrika mij verleden
jaar reeds verzocht te komen, zodat
ik de gelegenheid om gehoor aan deze
invitatie te geven, nu met beide han
den aangrijp. Bepaalde concrete pun
ten ter bespreking met de regering
ginds staan niet op het programma,,
maar waarschijnlijk zullen wij over
verscheidene onderwerpen van ge
dachten wisselen, zoals over emigra
tie, handelsverkeer en dergelijke za
ken".
GEMEENSCHAPPELIJKE
CONTACTPUNTEN
De ministers Drees en Algera ston
den na deze persontvangst ons nog
een kort onderhoud toe, waarbij de
minister-president vertelde, dat hij
persoonlijk zéér met dit bezoek is in
genomen.
„Als jongen reeds had ik grote
belangstelling voor Zuid-Afrika.
Ik herinner mij nog-, hoe ik Paul
Kruger als balling in Amsterdam
heb zien aankomen. Natuurlijk
zijn de verhoudingen thans vol
komen anders, maar toch zyn er
nog vele gemeenschappelijke
contactpunten. Wij hebben bij
voorbeeld een taalverwantschap,
terwyl Zuid-Afrika vooral de
laatste jaren een levendige be
langstelling voor ons lana heeft
getoond. Ministers kwamen op
bezoek en dan bleek, dat zij dik
wijls oude relaties met ons land
hadden. Zo heeft dr. Malan in
Nederland gestudeerd".
„Er zijn in Afrika enorme moei
lijkheden, dat weet ik", aldus dr.
Drees, „maar er zijn ook talloze mo
gelijkheden. Ik hoop dat ons bezoek
Minister Algera legde eveneens de
nadruk op de stamverwantschap in
vele opzichten. „Er zijn in beide lan
den gelijke opvattingen, die de eeu
wen hebben getrotseerd", zo zeide hij,
„Ik zal gaarne met land en volk ken
nis maken".
De minister wees ons er op, dat
vele verbindingen van Nederland met
Zuid-Afrika juist op zijn terrein lig
gen: scheepvaartverbindingen, lucht
lijnen enz. „Zo zal er onder meer een
ontvangst zijn aan boord van een Ne
derlands schip. Dat doet mij een bij
zonder groot genoegen.
Het vertrek van de Superconnie
Zaterdagmiddag werden op de Grote
Markt te Goes acht premie-veulens,
geschonken door Drentse boeren, aan
door de ramp getroffen boeren over-
1 (jen. Hierboven de veulens met
hun nieuwe eigenaren.
(Foto P.Z.OJ
was Zaterdag vastgesteld om half
één, maar tengevolge van de mist
moest het worden uitgesteld. Er
moest o.a. gewacht worden op het
vliegtuig uit Londen, dat met vertra
ging binnenkwam. Dr. Drees wordt
vergezeld door zijn echtgenote en mi
nister Algera door zijn dochter, om
dat mevrouw Algera, die pas hersteld
is van een ziekte, de reis niet kon
meemaken. Ook het lid van de Raad
van State en president-commissaris
van de K.L.M., dr. A. A. L. Rutgers
maakt de reis mede.
Namens de regering werd het ge
zelschap Zaterdagmiddag uitgeleide
gedaan door de ministers Staf en
Suurhoff, terwijl voorts aanwezig wa
ren de Zuid-Afrikaanse ambassadeur
in Nederland, kolonel Hoogenhout, de
secretaris-generaal van Verkeer en
Waterstaat, mr. D. G. W. Spitzen, de
Het programma voor
de Zuidafrikaanse reis
Het progi anuna van het ver
blijf van de Nederlandse gasten
in Zuid-Afrika is voorlopig als
volgt vastgesteld: Vandaag
vertrek van Johannesburg per
„Blauwe trein" naar Kaapstad,
vanwaar Dinsdag per auto naar
Groot Constantia en via Con-
stantia Nek en Hout Baai naar
Peninsula wordt gereden.
Woensdagmorgen is er een
ontvangst door de premier van
Zuid-Afrika, dr. D. F. Maian.
Hierna wordt naar Paarl gere
den voor de lunch, vanwaar via
Stellenbosch de terugreis naar "i
Kaapstad wordt aanvaard. Ver-
volgens is er een onderhoud
met de leider van de oppositie
in het parlement. Donderdag
wordt via Port Elizabeth naar
Durban gevlogen. Hier zullen
verscheidene industrieën wor-
;len bezichtigd. Vrijdagmorgen
is er een autotocht door de Val
lei der Duizend Heuvels, waar-
na opnieuw naar Johannesburg
•.vordt gevlogen.
Per trein wordt s avonds
naar Nelspruit vertrokken, 's j
Zaterdags wordt het Kruger i
Wildpark bezocht en 's Zondags
Pretoria. Maandag wordt o.a. i
het Voortrekkersmonument be- j
zocht. Het vertrek naar Neder- i
land is op volgende week Dins-
dag bepaald.
illlillllllllllllllllllll
waarnemend secretaris-generaal van
Algemene Zaken, mr. O. W. S. Jose-
phus Jitta, de president van de Hoge
Raad, mr. dr. J. Donner, mevrouw S.
C. de Casembroot-baronesse van der
Feltz en mevrouw Ballintijn.
PASSAGIER DACHT IN ROME TE ZIJN
Uitgevallen motor was nauwelijks merkbaar
(Van onze speciale verslaggever).
NEEN, een voorspoedig verloop heeft de openingsvlucht per K.L.M.-
Superconstellation op de lijn Amsterdam-Johannesburg Zaterdag niet ge
had. Op het ogenblik, waarop de „Proton" op. een hoogte van 5.800 meter
de Alpen tegemoet vloog, viel een der achttien-cylinder motoren uit. De
chef-piloot stond voor de keuze met drie motoren doorvliegen naar Rome
en daar trachten het euvel te verhelpen, of terugkeren naar Amsterdam.
Hij besloot tot het laatste. Om G uur 's avonds was de „Proton", die om
1.45 uur was vertrokken, weer op Schiphol
De reis was voorspoedig begonnen.
Via Winterswijk en Dusseldorf zette
de Superconnie op een hoogte van
2.500 meter koers naar Frankfort, ver
boven het laaghangende wolkendek
in de volle zon. Boven Dusseldorf
werd het helder. Een groots panora
ma gleed onder het vliegtuig vooybij.
Zacht glooiende bergen, zonnige da
len, kleurige stadjes: het Wester
woud, de TaunusEn prachtig lag
het luxueuze vliegtuig ih de lucht.
Van remous was geen sprake. Melo
dieus ronkten de 3.300 paardekrach-
ten ontwikkelende motoren.
Om 2.45 uur daalde de Supercon-
stellation op het vliegveld Frankfort
waar de lunch werd gebruikt. Om 4.34
uur werd het startsein naar Rome ge
geven. Weldra was een hoogte van
5.800 meter bereikt. De K.L.M. ver
wende haar passagiers met de goe
de dingen deze aarde, die niet alleen
onze scheepvaartlijnen, maar ook on
ze luchtvaartmaatschappij zulk een
goede naam geven in het buitenland.
Twee uur later zou Rome worden
bereikt
Plotseling scheen het of de Super-
constellation vaart minderde. En in
derdaad: even later konden de pas
sagiers zien, dat de propellor van de
meest linkse motor stilstond. Er was
een motor uitgevallen!
Tegelijkertijd het was 4.47 uur
deelde de rustige stem van de ge
zagvoerder het volgende mede: „Da
mes en heren. Wy vliegen terug naar
Amsterdam. En der motoren heeft
storing. Ladies and gentlemen
Daarop volgde deze mededeling in het
Engels.
Het spreekt vanzelf, dat er even
consternatie was. Rustig echter wend
de de „Proton" de steven en zette
koers naar het Noorden.
(Vervolg op pag. 4.)
Zaterdagmiddag vertrok de Super
Constellation ..Proton" voor een eer
ste vlucht van Schiphol naar Johan
nesburg. Deze vlucht wordt o.a. -mee
gemaakt door de Commissaris der
Koningin foi Zeeland, jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot. en de hoofdredacteur
van.de P.Z.C.. de heer G. Ballintijn.
Jhr. De Casembroot en de heer Bal
lintijn vemen afscheid van hun echt
genoten.
Geen ontvoering van
Soekarno
Het hoofd van de politie te Medan,
Sabiruddin heeft naar aanleiding van
bel ichten var een mislukte poging om
president Soekarno te ontvoeren, me
degedeeld. dat daarvan in het geheel
niets bekend is. Slechts werd een blik
gevonden met een verroeste handgra
naat zonder vuurpin nabij de grote
weg. 20 meter van het sportstadion.
Géén contact met Burgess
aldus Moskou
Het Sow jet-tijdschrift ..Nieuwe Tij
den" heeft Zondag verklaard, dal de
verdwijning van de Britse diplomaten
Guy Burgess en Donald Maclean en van
mevr Maclean ..niets uitstaande heeft
met de Sowjet-Unie".
Dit is de eerste Sowjet-commentaar
sedert de verdwijning der diplomaten
twee jaar geleden. He», blad schrijft,
dat de ..kapitalisten het verhaal heb
ben opgeblazen om laster tegen de
Sowjet-Unie te verspreiden".
Doo^s^af ee™'«l tegen
Messeden
In de acte van besehuldiging van
het militaire iHhunaal da» oud-pre
mier Mossadeq en generaal Riahi,
voormalig stafchef, zal berechten,
wordt de doodstraf geëist wegens ..op
stand van het leger tegen het wettige
regiem en tegen de kroon"
Mossadeq werci er voorts officieel
van beschuldigd geen gehoor te hebben
gegeven aan het bevel van de Sjah om
af te treden en het Darlement te ont
binden.
De straf is terechtstelling door de
strop, indien hij schuldig wordt be
vonden.
Een nieuwe stap van
Churchill verwacht
Volgens twee Britse conservatieve
bladen meent men, dat Churchill van
plan is opnieuw te proberen tot een
vier-mogendhedenconferentie tussen
de drie Westelijke grote mogendheden
en de Sowjet-Unie te komen.
De „Daily Telegraph" schrijft, dat
Churchill hoopt, dat er een manier
zal worden gevonden om uit de impas
se te komen, waarin men is gekomen
door de Russische verwerping van het
voorstel voor een bijeenkomst van de
ministers van Buitenlandse Zaken te
Lugano.
De politieke correspondent van de
„Daily Mail" schrijft, dat de bekend
making van Churchill, dat Eden zijn
functies hervat, „de voorbode is van
een grootscheepse nieuwe poging om
Rusland tot besprekingen op het hoog
ste niveau te bewegen".
Kort voor de start van de „Proton".
Minister-president, dr. W. Drees, in
gesprek met de hoofdredacteur vwn
de P.Z.C., de heer G. Ballintijn.
f
t
.L J F
J
if
'IÊÈKÈÈÈÈ£x j.
h
Militaire situatie zeer
ernstig
De Indonesische regering wil zo
spoedig: mogelijk beginnen met de
uitvoering van het plan voor Atjeh,
dat o.a. voorziet in 't verlenen van
autonomie aan dat gebied. Dit heeft
JAARVERGADERING „GROENE KRUIS"
Taak op voorlichtingsgebied voor
de Kruisverenigingen
Op de Zaterdag te Axel gehouden jaarlijkse algemene vergadering van
de Provinciale Zeeuwse Vereniging „Het Groene Kruis" heeft het hoofd
bestuur zich tezamen met de vertegenwoordigers van de plaatselijke af
delingen beraden over het probleem van de zedelijke volksgezondheid. Uit
het jaarverslag over 1952 was onder meer gebleken, dat er in Zeeland
in tegenstelling tot andere provincies een stijgende lijn valt waar te
nemen in liet aantal patiënten, lijdende aan venerische ziekten. Voor de
Kruisverenigingen ligt hier een taak op voorlichtingsgebied, in samen,
werking met predikanten en jeugdleiders, aldus de secretaris, de heer A.
dé Lange uit Goes, in zyn jaarverslag.
Des middags toonde men de door de Algemene Nederlandse Vereniging
„Het Groene Kruis" aangekochte film „Onder vier ogen", met een toe
lichting door dr. F. J. Visser uit Terneuzen, en beraadde men zich over
het eventueel doen rouleren van deze voorlichtingsfilm in de gemeenten.
In de morgenuren ontving het ge
meentebestuur van Axel hef hoofdbe
stuur van de provinciale vereniging,
tezamen met het bestuur van de Axel-
se afdeling, ten stadhuize. De burge
meester van Axel, de heer P. L. D. J.
van Oeveren, sprak een welkomst
woord, waarin hij er aan herinnerde,
dat het aanvankelijk de bedoeling was
de algemene vergadering in Zierikzee
te houden. „Helaas was dit tengevol
ge van de ramp niet mogelijk", aldus
de heer Van Oeveren, „waardoor de
afdeling Axel ,die in October 1954 het
40-jarig jubileum hoopt te vieren, nu
als gastvrouwe kan optreden".
De burgemeester sprak de wens uit,
dat Zierikzee in 1954 de algemene ver
gadering weer zal kunnen ontvangen.
De voorzitter van het hoofdbestuur,
jhr, R. Roëll uit Haamstede, dankte
voor de ontvangst, waarna de burge
meester een dronk uitbracht op de
groei en de bloei van „Het Groene
Kruis".
Vervolgens begaf men zich naar
„Het Centrum"» waar de voorzitter de
vergadering opende. In zijn toespraak
memoreerde hij de Februari-ramp en
verzocht hij de aanwezigen een ogen
blik staande de slachtoffers te her
denken.
Daarna verwelkomde jhr. Roëll de
aanwezigen, waarbij hij zich in het
bijzonder richtte tot het lid van Ged.
Staten, de heer C. Hamelink, burge
meester en wethouders van Axel, mr.
J. F. Hornstra, directeur van de stich
ting Zeeland voor Maatschappelijk en
Cultureel Werk en tot de heer J.
Francken, vertegenwoordiger van
„Het Wit-Gele Kruis". Naderhand ar
riveerden nog de heer J. R. van den
Borgh, inspecteur voor de volksge
zondheid en dr. C. D. Cath, secretaris
generaal van de A.N.V. „Het Groene
Kruis".
De voorzitter wenste de afdeling
Axel, die thans rond 1500 leden telt,
nu reeds geluk met het komende ju
bileum en herdacht vervolgens het in
Januari j.J. overleden bestuurslid, dr.
L. G. Gelderman uit Kortgene. Hij
bracht dank aan de wijkverpleegsters,
die vooral in het rampgebied zulk uit
stekend werk hebben verricht.
De voorzitter van de afdeling Axel,
de heer A. E. C. Kruijsse, sprak er
vervolgens zyn genoegen over uit, dat
de afdeling Axel thans de algemene
vergadering mocht ontvangen, hoewel
hij het betreurde, dat zulks een gevolg
was van de ramp.
Jaarverslag
Hierna was het woord aan de secre
taris, de heer A .de Lange, die een uit
voerig jaarverslag uitbracht. Na te
hebben stilgestaan bij de gevolgen van
de Februari-ramp, gewaagde spreker
van de verrassing, de A.N.V. „Het
Groene Kruis" bereid door het Zwit
serse radiostation „Glüekstette",
dat f 865.000 bijeen bracht voor dé
bouw van nieuwe wijkgebouwen in
.(Vervolg op pag. 6.),
de minister van voorlichting, de heer
Tobing te Djakarta medegedeeld.
De militaire commandant van
Noord-Sumatra, kolonel Simbolan,
heeft de toestand in Atieh „zeer ern
stig" genoemd. Kolonel Simbolan leg
de er de nadruk op, dat het onmoge
lijk is de kwestie-Atjeh alleen met de
wapenen op te lossen. Het leger in
Noord-Sumatra zal zich voor een
zware taak gesteld zien, indien de re
gering zou besluiten de staat van
oorlog en beleg in deze provincie af
te kondigen. Kolonel Simbolan deel
de mede, dat het civiele bestuur al
leen wordt uitgeoefend in de gebieden
die onder contröle staan van de
machtsapparaten.
Tot op heden zijn 350 opstandelin
gen gedood; ongeveer 500 volgelingen
van Daud Beureuh werden gearre
steerd. Het leger heeft tot dusverre
zeven doden en 17 gewonden verlo
ren; 98 militairen zijn gedeserteerd.
Kolonel Simbolan kón niet zeggen
hoeveel slachtoffers de opstand Onder
de bevolking heeft veroorzaakt.
Duitse generaals terug uit
Sowjet-Unie
Elf Duitse generaals zijn Zaterdag
uit Russische krijgsgevangenschap in
Duitsland teruggekeerd. Zeven van
hen zijn Zaterdagmiddag bij Herles-
hausen over de West-Duitse grens ge
komen. Zij zijn naar bet kamp Fried-
land bij Goettingen, dat alle krijgsge
vangenen uit het Oosten moesten pas
seren, overgebracht.
De generaals zijn afkomstig uit het
krijgsgevangenenkamp Voikawa ten
N.O. van Moskou.
De teruggekeerden verklaarden, dat
in het kamp nog 71 generaals ver
blijven- Zij geloofden, dat deze binnen
kort zouden worden vrijgelaten. In an
dere Russische kampen verbleven vol
gens hen nog 60 a 70 Duitse generaals.
DE
VERWACHT:
DROOG WEER.
Wisselend bewolkt, droog weer, over
wegend matige Noordelijke wind- On
geveer dezelfde middagtemperaturen
als gisteren.
ZON EN MAAN.
6 October.
Zon op: 6.49 onder 18.07
Maan op: 5.13 onder 17.10 -