Koningin opnieuw in Zeeland
Verpleeghuis „Der Boede" door
koningin geopend
Zij bezocht Duiveland en Walcheren
DONDERDAG 1 OCTOBER 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Van onze speciale verslaggever)
ERGENS BIJ HET VERDRONKEN NIEUWERKERK in de geïnundeerde polder Vier Bannen van Duiveland
was Woensdagmorgen een lange bonenstaak in het water geplant, waaraan een oranje-wimpeltje was
gebonden. Dat was gebeurd ter ere van het bezoek van koningin Juliana en het bleek een rake versiering:
de motorvlet, waarmede de koningin een tocht door het overstroomde waterschap maakte voer vlak langs
de staak met het fier wapperende vaantje. Enkele ogenblikken keek de vorstin er naar, seconden lang
en het was alsof zij het groette, zoals een staatshoofd het met roem overladen vaandel groet van een goed
en strijdbaar regiment.
En eigenlijk was dat ook zo. Want de koningin eerde met haar bezoek van Woensdag aan Duiveland de
•trijders tegen Nederlands oudste vijand, die de laatste maanden bij Ouwerkerk menige harde klap te in
casseren kregen, maar die thans weer in de aanval zijn, vechtend van hoog tot laag, met de tanden op
elkaar, totdat ook hier het gevreesde gat gesloten zal zijn!
Doch tevens eerde de koningin de geslagen bevolking van Duiveland, die na acht kommervolle maanden
nog immer water zien in plaats van vruchtbare akkers en die snakken naar de dichting bij Ouwerkerk, zoals
tijdens de bezetting geheel Nederland snakte naar een „dag van rood-wit-en-blauw
Schouwen-Duiveland en Walcheren
Dat was één deel van het bezoek. Het andere gold Walcheren, waar
de koningin in Koudekerke het verpleeghuis „Der Boede" opende.
Hier was het karakter van het bezoek geheel anders, het was of
ficiëler en plechtiger. Maar toch was hier .nog de echo te horen van het
geklots van het water, dat na de oorlog Walcheren overstroomde en op
dit eiland een situatie schiep, gelijk aan die van Duiveland thans. De
voorzitter van de „Stichting Verpleeg- en Rusthuizen Walchèren", bur
gemeester A. H. S. Stemerding, herinnerde namelijk in zijn begroetings
rede aan de drooglegging van Walcheren, toen hulpbehoevende en zieke
geëvacueerden van dit eiland eindelijk weer konden terugkeren en in twee
grote buitenplaatsen werden gehuisvest. Hiermede werd tevens de basis
gelegd voor het werk, dat de „Stichting Verpleeg- en Rusthuizen" thans
verricht, een arbeid, die er mede van getuigt, dat het water Walcheren
niet klein kreeg
Schouwen-Duiveland en Walcheren. In Nederlands waterstaatskundige
geschiedenis twee roemruchte perioden. De laatste is reeds enige ja
ren historie, doch zij moge de bewoners van Schouwen en in het bij
zonder van Duiveland tot troost strekken: immers zij leert dat en de Nol
le èn Westkapelle, èn Veere, èn Rammekens dichtgekomen zijn.
En dat de koningin Woensdag de opening kon verrichten van Der Boe-
de een project, dat mede uit de Walcherse watersnood in 1944 werd
geboren betekent voor Schouwen-Duiveland, dat als tijd en stonde
daar zijn ook hier weer grote zaken tot stand kunnen worden gebracht!
Op een klein stukje rijksweg bij de
coupure in de Rampaartse dijk onder
de gemeente Nieuwerkerk, landde
Woensdagmorgen omstreeks kwart
voor tien de „Sikorsky S 55" van de
Marineluchtvaartdienst, waarmede
Hare Majesteit de tocht van Soestdijk
naar Duiveland maakte. Het water in
de Vier Bannen-polder spatte wild
tegen het beton van de weggezakte
rijksweg, maar onverschrokken zette
de piloot zijn toestel neer, terwijl de
rijkspolitie handen vol werk had om
de vele toeschouwers buiten het be
reik van de hefschroef te houden.
Als eerste begroette de Koningin op
Zeeuwse bodem de Commissaris der
Koningin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot en de burgemeester
van Nieuwerkerk, de heer A. A. van
Eeten. De vorstin werd vergezeld
door haar adjudant majoor W. K. F.
Bisschoff van Heemskerck en haar
particulier secretaresse, mevrouw N.
SmittAvis. Ter begroeting waren
voorts aanwezig de kamerheer in bui
tengewone dienst, Baron H- A. A.
Collot d' Escury, de leden van Ged.
Staten mr. dr. A. J. J. Mes en C. Phi-
lipse, alsmede de griffier der Staten,
mr. J. Pilaar, de hoofdingenieur-di
recteur van de Dienst Zuiderzeewer
ken, ir. J. F. R. van der Wall, de
hoofdingenieur-directeur van de pro
vinciale waterstaat, ir. H. D. J. Swa-
ters, de districtscommandant van de
rijkspolitie, majoor W. H. van Balle-
goyen de Jong en de burgemeester
van Oosterland, de heer S. W- A- Lau-
rense.
De Koningin bleek er verbaasd
over, dat zovele inwoners van Brui-
nisse en omgeving naar de Rampaartse
dijk waren gekomen om haar te be
groeten. De mensen waren op stapels
zandzakken en smalspoorrails geklom
men en juichten de vorstin toe, toen
zij zich naar een gereedliggende mo
torvlet begaf voor een tocht door de
polder Vier Bannen van Duiveland.
Onmiddellijk werd met de vlet koers
gezet naar Nieuwerkerk, waar werd
aangelegd achter het café „De Mee-
baal" van de heer J. C. Felius. Rond
het steigertje hadden zich enkele tien
tallen bewoners van Nieuwerkerk ver
zameld en ook hier was de vreugde
over het bezoek van de vorstin groot.
Nadat zij was voorgesteld aan de leden
van het gemeente- en van het water
schapsbestuur begaf zij zich in gezel
schap van mevrouw E. van Eeten
de Vries naar de Stekelstraat.
Hier maakte zij een praatje met de
weduwe BilHoogerland. De echt
genote van de Ned. Hervormd predi
kant van Nieuwerkerk, mevrouw Wes-
tersofSjoerdsma, stond met haar
vierjarig dochtertje Gerda eveneens
in de Stekelstraat en toen de Koningin
haar zag wilde zij direct weten, wie
Gerda was en hoe het kwam, dat deze
kleine nog in het verdronken dorp
woonde. Mevrouw Westerhof vertelde
haar, dat Gerda de jongste inwoonster
van het dorp was op dit moment.
Aan het eind van de Stekelstraat
WWAVVVWMMfVWAW
Toch bloemen voor
de koningin.
Bloemen voor de Koningin
waren er in de overstroomde
Vier-Bannenpolder bijna niet te
vinden. Maar toch kon de jong
ste bewoner van de droge en
clave in de gemeente Ouwer
kerk, dc 4-jarige Bcrtje Hcn-
drikse, kleinzoon van wethouder
C. P. Kuijper, aan de vorstin
een ruiker overhandigen: bloe
semtakken van een kastanje
boom, die voor de laatste maal
bij de school in bloei was ge-
komen.
VWSWVWWW^AVWWW
hoek Molenstraat, toonde burgemees
ter Van Eeten aan de Koningin de
plaats, waar een nieuw gedeelte van
zijn dorp totaal in het water was ver
dwenen
In „De Meebaal" werd vervolgens
de koffie gebruikt, waarna het gezel
schap zich weer inscheepte voor een
tocht langs de Rampaartse dijk.
Hier deed zich een klein incident
voor: kort voor het einde van de vaar
tocht raakte de motorvlet, waarin de
Koningin met haar gezelschap had
plaats genomen, aan de grond Eerst
werd nog gepoogd om de boot weer
los te krijgen, doch dat lukte niet,
zodat Hare Majesteit met dc andere
gaste: overstappen moest op een plat
te vlet van de rijkspolitie. Met deze
vlet werd naar het punt van uitgang
teruggevaren waar auto's gereed ston
den voor een tocht door de droogge
vallen polder Ooster. en Sirjansland.
Tussen Katse Veer
en Vlissingen
Na het bezoek aan Duiveland opende
de Koningin op Walcheren het ver.
pleeghuis ...Der Boede" te Koudeker
ke. H.M. knipt het lint door. Rechts
burgemeester A. H. S. Stemerding
van Souburg, voorzitter van de Stich
ting Verpleeg, en Rusthuizen Wal
cheren, links burgemeester J
Dregmans van Koudekerke.
(Foto P.Z.Cl)
Van Katse Veer tot Koude
kerke. langs de gehele weg, die
dare Majesteit de Koningin af-
egde, toen zij zich Woensdag
middag naar „Der Boede" be-
raf, stonden tientallen Zeeuwen
met vlaggen, wimpels en zak
doeken te wuiven naar de
Landsvrouwe. In Katse Veer
was het bijzonder druk en het
hoera-geroep was hier niet van
de lucht. Ook bij de Tiende
Schuur te Goes en de Stations-
brug te Middelburg waren ve
len aanwezig om de koningin
te begroeten. In snelle vaart
werd echter in de meeste plaat
sen doorgereden, omdat men
achter geraakt was op het tijd
schema. Toch kon menigeen
een glimp opvangen van de
Landsvrouwe, die" zich in de
wagen van de Commissaris der
Koningin bevond.
singen gereden, waar bij het
station en in de stationshal zich
een kleine menigte had opge
steld. „Leve de Koningin"
klonk het plotseling over het
ruime stationsplein, een roep,
die overgenomen werd door de
tientallen Vlissingers binnen.
Verrast dankte de koningin
voor deze onverwachte en spon
tane hulde.
Op het perron nam zij af
scheid o.a. van de burgemeester
van Vlissingen, mr. B. Kolff,
van de Commissaris der Konin
gin, jhr. mr. A. F. C. de Casem
broot en diens echtgenote. On
middellijk daarop vertrok zjj
met een speciale trein. Voor het
open coupé-raam wuifde zij de
menigte en de genodigden een
hartelijk vaarwel toe.
/WWWVWVV
Ook tandartsen tegen
verhoging loongrens
De Nederlandse maatschappij tot
bevordering der tandheelkunde nam
gisteren op haar algemene vergade
ring te Hengelo een motie aan be
treffende de voorgenomen verhoging
van de loongrens voor de ziektever
zekering. Men is van mening, dat het
huidige" systeem reeds tot schier on
overkomelijke moeilijkheden leidt.
Een afzonderlijke regeling van de
tandheelkundige verzorging is nood
zakelijk. Deze uitbreiding is onaan
vaardbaar; opheffing van de koppe
ling van het ziekenfondsenbesluit aan
de ziektewet is noodzakelijk.
„DE VERGETEN GROEP"
De Koningin overhandigt een konijn
aa?i de jeugd van Sirjansland.
(Foto P.Z.C.)
Grote dag voor de Stichting Ver pleeg
en Rusthuizen Walcheren"
TIJDENS EEN KORTE PLECHTIGHEID heeft H.M. de Koningin
Woensdagmiddag de verpleeginrichting „Der Boede" van de Stichting
„Verpleeg- en Rusthuizen Walcheren" te Koudekerke geopend. Deze ope
ning geschiedde symbolisch met het doorknippen van een lint, dat de
grote poort afsloot, die toegang geeft tot de terreinen van „Der Boe
de". Onmiddellijk daarop begaf zich de koningin in gezelschap van de
burgemeester van Koudekerke. de heer J. L. Dregmans en van de voor
zitter der Stichting, burgemeester A. H. S. Stemerding van Oost- en
West-Souburg, naar het gebouw. In de rechtervleugel onthulde zij een
kleine steen, waarop het feit van dc ingebruikneming is vastgelegd.
Er bestond grote belangstelling voor deze opening: tal van autoritei
ten op het gebied van volksgezondheid en sociale zaken woonden haar
bij, terwijl ook vertegenwoordigers o.a. van diverse kerken en de Zeeuw
se kruisverenigingen aanwezig waren.
Nadat de Koningin was begroet
door burgemeester Dregmans en het
dagelijks bestuur der Stichting, wer
den haar bloemen aangeboden, waar
na men zich naar een grote tent aan
de overzijde van „Der Boede" begaf,
waar zich de genodigden bevonden.
Toen de Koningin was gezeten, hield
burgemeester Stemerding als voorzit
ter van de Stichting Verpleeg- en
Rusthuizen een begroetingsrede.
waarin hij herinnerde aan de belang
stelling van Hare Majesteit met ge
troffenen. hulpbehoevenden en zieken.
Vervolgens schetste de heer Stemer
ding hoe de Stichting werd opgericht,
waarna hij in het bijzonder de functie
van „Der Boede" behandelde. In deze
inrichting wordt speciaal aandacht be
steed aan de langdurige zieken, waar
voor als regel geen plaats in een zie
kenhuis kan zijn, aldus spreker. Tot
de leniging van deze nood op dit ter
rein kan de Stichting thans door dit
verpleeghuis een bijdrage leveren. Het
betekent met zijn 140 bedden veel,
'doch lang niet genoeg.
De statistiek wijst uit. dat er
op iedere 1000 inwoners 2 be
jaarden chronisch ziek zijn, ter
wijl Zeeland met zijn 250.000
inwoners reeds ca. 1500 rheuma-
patïënten telt. De behoefte is
vele malen groter, dan waarin
dit verpleeghuis kan voorzien
Vervolgens ging de heer Stemgrding
de geschiedenis van „Der Boede" na.
waarin hij enkele bijzonderheden over
de huidige inrichting vertelde. Met
nadruk wees spr. er op, dat het niet
alleen de verpleging in materiële zin
van invloed is, maar ook de geeste
lijke sfeer. In dit verband herinnerde
de heer Stemerding er tenslotte aan,
dat achter de Stichting de verschil
lende Protestantse kerken op Wal
cheren staan.
De tweede spreker was de genees
kundig hoofdinspecteur van de volks
gezondheid, dr. C. Banning. Deze brak
een lans voor de arbeidstherapie: de
verpleegden mogen zich nooit overbo
dig gevoelen, zo zeide hij, een goede
bezigheid, is zelfs voor de chronische
zieke en voor de ouden van dagen een
physiologische eis. Zij moeten zich
leden van de gemeenschap voelen. Dr.
Banning ging na hoe deze materie in
Engeland is geregeld en gaf verschei
dene voorbeelden van samenwerking
tussen arts. sociaal werkster en indus
trie op dit terrein.
Dr. Banning bracht tenslotte
het bestuur van de Stichting
Verpleeg- en Rusthuizen Wal
cheren hulde voor het vele werk
in het belang van de chronische
zieken en de ouden van dagen.
,Met een gerust hart vertrouwt
Volksgezondheid hen aan deze
Stichting toe", zo zeide hij.
De laatste spreker was de voorzitter
der Federatie van verpleeginrichtingen
voor langdurige zieken, mr. L. C. Wes-
seldijk. Deze somde diverse activitei
ten op het gebied van de gezondheids
zorg op en noemde in dit verband de
chronische zieken „de vergeten groep".
„Wij verklaren de oorlog aan de
particuliere verpleeginrichting, welke
uit oogmerk van winstbejag van de
chronische lijder een melkkoetje
maakt", aldus mr. Wesseldijk. Ook
deze spreker wees op dc voorsprong
in Engeland, met name op het gebied
van de arbeidstherapie en wenste
ten slotte namens de federatie de
Stichting geluk met dit nieuwe tehuis.
Hierna begaf de Koningin zich naar
het hek van „Der Boede". waar zij
het lint doorknipte- Na de onthulling
van de gedenksteen werd een rond
gang door het gebouw gemaakt.
Op ongedwongen wijze onderhield
de vorstin zich met verpleegsters en
patiënten. Zo bleef zü geruime tijd
bij de wed. Jonkman, die de vorstin
uitvoerig verhaalde over haar fami
lie en die voorts vele foto's toonde
van het koninklijk gezin, die zij uit
kranten en weekbladen had geknipl
De heer W. Lente, die sedert 1951
in „Der Boede" wordt verpleegd, bood
de Koningin drie mandjes en twee
dienstblaadjes aan, die hij van pit-
riet had vervaardigd, als eerste voor
beeld van een arbeids-therapic.
Tenslotte werd de thee gebruikt
Tijdens het bezoek werden verschil
lende autoriteiten en functionarissen
van de Stichting aan H.M. voorgesteld.
Burgemeester J Rotneijn van Ouwer
kerk vertelt de Koningin hoe de si
tuatie in zijn gemeente thans is.
(Foto P.Z.C.)
Enthousiaste bevolking begroette de vorstin opgetogen
Waterstaatsingenieurs geven de Ko
ningin een overzicht van de situatie
bij Ouwerkerk. Geheel rechts de
hoofd-ingenieur -directeur van de
Dienst Zuiderzeewerken, ir. J. F. R.
van de Wall. (Foto P.Z.C.)
Het Wereldgebeuren
Welvaartsstaat
Een hele nacht was het Deense
se parlement in spoedzitting bij
eengeweest toen op 9 Augustus
1950 de grote beslissing viel dat Hans
Hedtoft en zijn mede-socialisten het
regeerkasteel moesten ontruimen. De
meerderheid, die tot die dag genoegen
had genomen met het bestaan van
een socialistische minderheidsrege
ring, kon Hedtoft niet toestaan, de
belastingen te verhogen, een gedwon
gen lening op te nemen en zich wei
nig zorgen te maken over het tekort
op de betalingsbalans.
De heer Hedtoft trad af en een
meer conservatieve regering nam het
roer van staat in handen.
Drie jaren zijn daarna de samen
werkende conservatieven en boeren-
vertegenwoordigers aan het bewind
geweest, maar dat is toch niet geheel
naar de smaak van het Deense volk
geweest.
Bij de jongste verkiezingen was er
stemmenwinst voor de socialisten en
er was afbrokkeling bij de partijen
van de regeringscoalitieDe con
servatieve regering moest uiteinde
lijk aftreden.
Deze week dan stond Hedtoft op het
bordes van het koninklijk paleis
en even later werd hij door ko
ning Frederik van Denemarken ont
vangen, die maar twintig minuten no
dig nad om Hedtoft een opdracht tot
kabinetsformatie te geven.
Hij mag alle kanten uitwil hij
een coalitie met andere partijen vor
men dan is dat goed en wil htf het
met een minderheidsregering van en
kel socialisten proberen dan is dat
ook in orde.
Denemarken zal dus weer een link-
s- regering krijgen en het komt daar
mee terug in de algemene Scandina
vische lijn, die nogal sterk sociaal
democratisch is
Kort geleden bezocht de Engelse
journalist William Clark de Scandina
vische landen en hij schreef zgn ver
bazing over die landen neer in het
weekblad „Observer". In de Scandi
navische landen, zo verzekert hij,
vindt men de meest volledige ontwik
keling van de „Welfare-staat" welke
de wereld kentZweden gaat het
verst met zijn sociale diensten, maar
Denemarken komt hier niet ver ach
ter aan".
Clark kreeg het gevoel, dat zeker
in Denemarken en Zweden de gesta
dige sociale vooruitgang een hoogte
punt heeft bereikt en wellicht al be
gint terug te lopen.
Door de volledige sociale zekerheid
wordt het leven wat saai in deze lan
den en dan vooral in Zweden.
Door Hans Hedtoft echter is het
Deense leven allerminst saai, Hij
heeft grote plannenen 'aan
zijn kiezers deed hij reeds ver
strekkende beloftenDe beter-ge-
situeerden zullen zwaardere belastin
gen te dragen krijgen om een gelijke
spreiding van de welvaart te force
ren. De prijzen van de levensmiddelen
moeten omlaag, en er moeten meer
woningen gebouwd worden.
Dat zijn de positieve plannen van
Hedtoft.
Er zit echter ook een negatieve
kant aan zijn program. Hij is niet
wild-enthousiast voor de Deense her
bewapening en hij is geen groot be
wonderaar van de Navo. Wel zit De
nemarken thans in die Navo, maar
vele sociaal-democraten zouden de
voorkeur geven aan de soort neutra
liteit, welke de Zweden pogen te
handhaven. Men verwacht wel niet,
dat de Denen nu opeens de Navo zul
len verloochenen, maar men vreest
wel voor een vertoon van lauwheid.
Dat zou bepaald onprettig zijn voor
generaal Grünther, die bij het organi
seren van de Westerse defensie zoveel
waarde hecht aan enthousiasme en
morele kracht
Hans Hedtoft.voor alle Denen
sociale zekerheid.
