„Hollywood" verfilmt periode J43-'44 en onze bevrijding CENTRALE VERENIGING KREEG PRAEDICAAT KONINKLIJK Schatten GEALLIEERDE OEFENING WERD TACTISCH EEN SUCCES M Een BOEK met DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1953 PROVINC1 ALE ZE EUW SE COURANT CLARK GABLE KOMT HOOFDROL SPELEN. Overheid, acht propagandistische waarde van de film belangrijk Het natte Nederlandse weer kan in de komende weken de uit ongeveer 100 Amerikanen en Engelsen bestaande productiestaf der M.G.M.-film- maatschappij uit Hollywood, die voor een deel reeds hier is en voor het overige deel binnen enkele dagen in ons land verwacht wordt, parten spe len. De nieuwe film „The true and the brave", die de M.G.M. aan het ver vaardigen is, behandelt n.l. de periode 19431944 en met name de bevrij ding van ons land. De buitenopnamen moeten dan ook grotendeels in Ne derland vervaardigd worden. Daar de film in kleuren wordt opgenomen is zonneschijn een eerste vereiste „Ik verwacht, dat ik drie weken hier zal blijven", vertelde de Woensdag ochtend gearriveerde Clark Gable. „Maar als de zon achter de wolken blijft, zal het langer duren." Desgevraagd vertelde Gable, dat hij de hoofdrol zal spelen en wel die van een Nederlands officier van de gehei me dienst, genaamd kolonel de Win ter. In het begin van de film zal men hem als illegaal werker in Nederland zien opereren. Hij wordt gevangen genomen door de Duitsers, ontsnapt naar Engeland en keert later in geal lieerd uniform met de troepen, die het Zuiden van ons land bevrijden te rug. Ook de slag om Arnhem vormt een onderdeel van de film. Zijn tegenspeelster zal zijn de blon de Lana Turner, die als Nederlandse onderwijzeres aanvankelijk onder ver denking staat van collaboratie met de bezetters. Later blijkt, dat zij een ac tieve rol in de illegaliteit heeft ge speeld. Een derde belangrijke rol zal worden vervuld door Victor Mature. De Rijksvoorlichtingsdienst ver leent de Amerikanen de noodzakelij ke medewerking. Onze overheid acht dit van belang, aangezien de film een werelddistributie zal krijgen en dus een niet onaanzienlijke propagandis tische invloed zal kunnen uitoefenen. In totaal zullen ongeveer 2000 Ne derlandse figuranten in de film mee spelen. De opnamen zullen geschieden op 't Marktplein te Maastricht, in de kerk O.L. Vrouwe Sterre der Zee te Maastricht, op het Marktplein te Sittard, in de Betuwe, op het Jans plein te Arnhem, op de Markt te Delft, op het vliegveld Ypenburg, te Monnikendam, in kasteel Nijenrode en te Nes in Friesland.' Niet naar Duitsland. „Nee, ik ga niet naar Duitsland," vertelde Clark Gable nog. Hjj is al an derhalf jaar weg uit Amerika en heeft in Europa Frankrijk, Engeland, Zwitserland, Italië en Nederland be zocht. Bovendien is hij in Afrika ge weest. „In Duitsland werd ik vroeger wat te warm naar mijn zin ontvangen", ging hij voort en toen iemand hem vroeg waar hij op doelde, antwoordde hij: „Op de Happy Valley (de vreed zame vallei), het Roergebied". Want onder de escadrilles Ameri kaanse bommenwerpers, die wy tij dens de oorlog overdag hoog boven ons land naar Duitsland zagen vlie gen, was er dikwijls ook een bij, waar in Clark Gable, de filmheld uit „Test Pilot" meevloog. Hij was zelf geen piloot, ook geen bommenwerper, doch nadat hij zich vrijwillig had ge meld werd hij ingedeeld by een af deling, die de gebombardeerde gebie den moest fotograferen en hij zat dus achter een camera. „Wat hebt U deze zomer in Italië gedaan?" werd er gevraagd. Gable glimlachte. „Alleen maar golf ge speeld en me goed geamuseerd',, zeide hij. „Hebt U soms geruchten over me gelezen Daar ga ik liever niet op in" „Hebt U Ingrid Bergman in Italië nog ontmoet? „Nee, wel heb ik met haar getele foneerd. Zij is een geweldig actrice. Ik geloof, dat het grootste deel van het Amerikaanse publiek haar graag in Amerika zou willen zien". „Wat vindt U zelf uw beste film?" „Dat kan ik niet zeggen. Wel weet ik een film te noemen, waarbij wij bij de opnamen meer plezier hebben ge had dan bij welke andere film ook, dat is al heel wat jaartjes geleden" en Gable strijkt vlugjes een hand langs zijn grijzende 52 jaar oude sla pen„het was „It happened one night" met Claudette Colbert. Frank Capra was de regisseur en wat voor een!" Blijkbaar vertoeven op het ogen blik vele bekende Amerikaanse film sterren in Europa. Clark heeft ten slotte in Parijs deze zomer nog Greta Garbo gezien, terwijl hij in Londen kortgeleden contact heeft gehad met Spencer Tracy en Gary Cooper. „Claudette Colbert is bovendien thans ook in Parijs", besloot hij het zakelij ke gesprek. 6// 7. Slordig verspreid over de ganse aardbodem liggen goud- en zilver- schatten verborgen, al dan niet in ge selschap van grote hoeveelheden ju welen, waarvan de opbrengst een aan zienlijke post zou betekenenzélfs op de staatsbegroting van een grote mo gendheid. Veelal zijn deze schatten van roof afkomstig, soms ook werden zij door de rechthebbenden naar 'n vei liger plaats gébracht en nimmer op gehaald, vaak is het ook de natuur die ingreep en de kostbaarheden voor een ieder onbereikbaar maakte, en in weer andere gevallen zijn het restan ten van offerdiensten. Van zeeroversschotten die nog onbe roerd in de rotsachtige bergplaatsen langs de kusten van Madagaskar en de Caraübische Zee, of in de moerassige streken van Florida moeten liggen, kunnen we u weinig vertéllen, omdat de gegevens hierover niet, of door gebrekkige en legendarische overle vering nauwelijks bekend zijn. Ook over goud- en zilverzendingen die in de loop der tijden naar de bodem der zee zijn verhuisd, hetzij door natuur rampen hetéy door menselijk gewéld, kunnen we wél zwijgen. Want hoewél de omvang van de verzonken rijkdom men vaak bij benadering békend is, vormt de hierop rustende water-laag toch een wel zéér ontnuchterend be letsel. Wanneer we een willekeurige greep doen uit de ver borgen schatten met een wat dui delijker geschied kundig verleden, mogen we over de bijkans onbereik- bare schatkamer der Chibcha Indianen uit Columbia, of over de schatten die in de ravij nen van Serbas zijn gestort, beslist niet zwijgen. We zullen met deze laat ste beginnen, want zij liggen zó voor het oprapen. Bus er is haast bij. Welnu, in de eerste helft van de 18de eeuw werd de Perzische veld heer Nadir door de groten van het rijk tot Sjah uitgeroepen, die twee jaar na zijn ambtsaanvaarding zijn beroemde veldtocht tegen Indië ondernam en het vólgende jaar reeds de stad Delln op de grootmogol vei'overde. De stad werd grondig geplunderd en alle schatten en rijkdommen uit de vor stelijke paleizen vielen in handen van de Perzen. Een sprookjesachtige buit van juwelen en paarlen, een gouden troon, kostbaar vaatwerk en wereld beroemde diamanten, kortom, te veel om op te noemen, werd op 23 kameel- karavanen geladen en naar Perzii gevoerd, niet bestemming Teheran. In de Perzische provincie Kirman leidde de karavaanweg door het van vele ravijnen doorsneden bergland van Serbas en juist midden in dit onher bergzame land werd één der kara vanen door een orkaan overvallen, waardoor 9 kamelen in een 1000 meter diepe afgrond stortten, hun kostbare lading met zich slepend. Tot. op he den is van die duizenden kilo's sier aden, juwelen en andere kostbaar heden, die aan de oppervlakte van de bodem van een ravijn moeten liggen geen spoor teruggevonden. Wel heb ben enige Engelsen vóór de laatste oorlog vergunning gekregen hiernaar een ondei'zoek in te stellen, doch re sultaten zijn hiervan niet geméld, waarschijnlijk omdat de speurtocht door het uitbreken van de oorlog on tijdig moest worden af gebroken. En nu het vei'haal van de schatten der Chibcha's H. Petition. Halve eeuw t.b.c.- bestrijding Koningin Juliana heeft aan de Ne derlandse Centrale Vereniging tot be strijding der tuberculose het praedi- caat „Koninklijke" verleend. Deze me dedeling, door minister J. G. Suur- hoff Woensdagmorgen gedaan tijdens diens openingsrede van het congres ter gelegenheid van de vijftigste ver jaardag der vereniging, verwekte een golf van ontroering en blijdschap. De ze uïtte zich in een daverend applaus, dat de grote Dierentuin-zaal in Den Haag deed schudden. Aan de Centrale Vereniging hebben wij heel veel te danken bij het onder de knie krijgen van de tuberculose, zo zeide minister Suurhoff. „De taak is echter nog lang niet volbracht. Nog zijn er allerlei kansen, dat het mon ster de kop weer op kan steken. In 1952 werden nog 14-000 nieuwe ziekte gevallen geconstateerd, zodat activi teit geboden blijft". Tenslotte wenste de minister de Ver eniging nog een lang en actief bestaan toe. Vervolgens werd het woord gevoerd door de voorzitter van de N.C.V., dr. M. R. Heyns'ius van den Berg, die in het kort het wel en wee van de N. C.V. in de afgelopen 50 jaar memo reerde. Spreker is niet zo optimistisch te verwachten, dat de tuberculose hier te lande in één generatie zal worden uitgeroeid. De staatssecretaris van volksgezond heid, dr. P. Muntendam, hield een voordracht over „De tuberculose als maatschappelijke ziekte". De staats secretaris betoogde, dat de overbe volkte woning men denke hierbij aan de talrijke samenwoningen een van de grootste gevaren voor de ver spreiding van de tuberculose is- Krot opruiming is daarom tevens tubercu- lose-bestrijding. In 1952 werd aan sa natorium- en ziekenhuisverpleging Raad van Europa wil visa afschaffen Het voorbeeld van de Scandinavi sche landen, die besloten alle forma liteiten voor het reizen van hun bur gers over de grenzen af te schaffen, moet naar de mening van de Straats- burgse raadgevende vergadering de andere regeringen in Europa inspi reren om eindelijk de hindernissen af te breken, die nog aan alle Europese grenzen bestaan. De vergadering heeft aan de regeringen aanbevolen de reizigers spoedig te bevrijden van de papierkwelling waaraan zij nog al tijd zijn blootgesteld. Visa worden volkomen uit de tijd verklaard. van T.B.C.-patiënten f 30 millioen uit gegeven, in welk verband spreker op merkte, dat geen doelmatige T.B.C.- bestrijding meer kan plaats hebben zonder verzekering tegen de kosten van sanatoriumverpleging. In de middagzitting gaf dr. Th. D. Schlichting een overzicht van de ont wikkeling van het begrip long-tuber- culose. Het congres werd o.m. bijgewoond door freule J. C. C. RÖell, representan- te van Prinses Wilhelmina, staatsraad mr. A. M. Joekes en de bijna 90-jarige nestor van de T.B.C.-bestrijding Jan van Zutphen. Regeringsopdracht met verlies voor Fokker De bedrijfswinst van de Koninklijke Nederlandse Vliegtuigenfabriek Fok ker N.V. te Amsterdam is gedurende 1952 gestegen van f 2.040.640 tot f 2.810.427. De resultaten, die de directie „niet onbevredigend" noemt, zouden er nog beter hebben uitgezien, indien niet reeds was gereserveerd voor het te verwachten verlies op de regerings opdracht voor de vervaardiging van 20 S.-14 vliegtuigen. Deze opdracht, hoewel verliesgevend, is aanvaard, omdat het in de productie komen met een aanloopserie van het grootste be lang moet worden geacht in verband met de kansen op verwerving van buitenlandse orders op dit vliegtuig type. Slachtoffer auto-ongeluk overleden Dinsdagavond is in het Wilhelmi- na-gasthuis te Amsterdam overleden de 33-jarige kapelaan P. Tetteroo van de parochie van de H. Johannes de Doper, die Dinsdagochtend by de ern stige autobotsing tussen een taxi en een personenauto op de Amstelveen- seweg een schedelbasisfractuur op liep. Omtrent de toestand van de overige gewonden vernemen wij, dat mej. Van Rijn er nog steeds zeer ernstig aan toe is. Zij is nog niet buiten gevaar. In de toestand van het echtpaar Campfens is aanzienlijke verbetering ingetreden, evenals in die van hun beide zoontjes. De jongste, voor wiens leven werd gevreesd, is thans even eens buiten gevaar. Bij de Zaterdag j.l. te Den Haag ge houden nationale wedstrijd in machine- schrijven heeft mej. Francisca Kant uit Den Haag het kampioenschap behaald met gemiddeld 459 aanslagen per minuut. Clark Gable de „toffe jongen" van Hollywood arriveerde Woensdag morgen per vliegtuig uit Londen op Schiphol. Clark is de hoofdrolspeler in de film, handelende over de be vrijding. Clark Gable na zijn aan komst op Schiphol. Deze vrouwelijke douane-beambte was de eerste in Ne derland, die de gevierde filmster om een handtekening vroeg. Dodelijk ongeluk Dinsdagmiddag is op de Nieuwe Ubbergse weg te Nijmegen de heer Van der K„ in dienst van de econo mische controledienst te Arnhem, ver ongelukt. Hij reed op zijn motor over genoemde weg en botste tegen een autobus van de gemeente Nijmegen. Van der K. liep een schedelbasisfrac tuur op en overleed enige minuten na 't ongeluk. De duo-passagier, de heer V. uit Arnhem, werd van de motor geslingerd en zwaar gewond. Hij ver keert nog in levensgevaar en is opge nomen in het Canisius-ziekenhuis te Nijmegen. V.S. bereid met China en Noord-Korea te spreken De Amerikaanse regering heeft Woensdag de Chinese communisten en Noord-Koreanen laten weten, dat zjj bereid is een afgezant te sturen om te spreken over regelingen betref fende de politieke conferentie over Korea. De boodschap werd verzonden via Zweden, dat een vertegenwoordi ging te Pelting heeft. De V.S. lieten de communisten we ten, dat volgens hen „de conferentie zelf zich kan bezig houden met vraag stukken, die eventueel nog niet an derszins tot tevredenheid van beide partijen zijn geregeld". Voorts wordt in de Amerikaanse nota o.m. gezegd: „of er neutralen moeten worden uit genodigd is een kwestie, Waarover beide partijen het eens moeten wor den. Indien de ontwikkelingen op de conferentie zulks wettigen en de an dere partij het vraagstuk van nieuwe deelnemers aan de orde wenst te stel len, staat het haar derhalve vrij, dit te doen". Londense commissie voor voltrekking doodstraf Jury's zouden vonnis moeten uitspreken Woensdag is te Londen een rap port gepubliceerd van een koninklij ke commissie, waarin deze zich ten gunste van ophanging ter voltrek king van de doodstraf uitspreekt. De commissie, die uit 11 leden be staat, werd in 1949 ingesteld om te onderzoeken of de mogelijkheid om krachtens het Britse strafrecht ter dood te worden veroordeeld, dient te worden beperkt of gewijzigd. De uit spraken van de commissie zijn niet bindend voor de Britse regering. In liet uitgebreide rapport wordt verklaard, dat de commissie verschei dene andere methoden ter voltrek king van het doodvonnis in het bui tenland heeft bestudeerd. Zij is van mening, dat er geen reden is een an dere wijze aan te bevelen. Wel geeft zij in overweging de mogelijkheid tot voltrekking van 't doodvonnis door middel van een injectie te bestuderen, In het rapport wordt o.m. voorge steld om aan jury's in plaats van aan rechters dp macht te geven om over moordenaars het doodvonnis uit te spreken. Thans kunnen jury's alleen zeggen, of zij de beklaagde'schuldig, dan wel onschuldig achten. Als zij het „schuldig" uitspreken volgt automa tisch de doodstraf. Hulp voor Joego-SIavië Bij de Tweede Kamer is ingediend een voorstel tot wijziging van de Landbouwbegroting voor 1953. De wijziging houdt verband met het voornemen om Joego-SIavië te helpen door het zenden van goederen (melk poeder, vlees, vet, havermout, gort en eieren), nu dit land door een mis oogst ernstig is getroffen. Nog onder de indruk van de hulp, welke Neder land na de ramp van 1 Februari ook uit Joego-SIavië heeft ontvangen, ge voelt de regering zich gedrongen ge- vol» te geven aan de oproep tot hulp verlening aan dit land. Met deze hulp zal een bedrag van 150.000 gemoeid zijn. Vermoeide troepen nu op terugtocht (Slot van pagina 1.) hij, „deze troepen zijn bereid om te vechten als het nodig is en zij zullen dapper vechten". Nu reeds kan vastgesteld worden dat de oefening tactisch een groot succes is geweest, voor wat betreft het Nederlandse commando en de Staf. Voor verdergaande beoordeling zal bestudering van de resultaten nodig zyn, maar over één punt is men het al eens: de camouflage en de spreiding van de troepen waren goed. Het gevaar voor luchtaanvallen, hetzij met atoombommen, hetzij met andere bommen, was daardoor sterk verminderd. Wanneer de Nederlandse divisie uit de lucht was aangevallen, dan zou zij slechts een mager doel wit zijn geweest. Sir Richard Gale noemde de wijze waarop Westland de Het haventje van Brouwershaven bij laag icater. Op de voorgrond een vis sersbootje, dat geen dienst meer doet. De dragline Imks getuigt van de acti viteit, wélke er heerst bij het herstel van de dijk. (Foto P.Z.C.J situatie behandelde, toen de landing van Noordland was geschied: „Goed". Het gebruik van de tactische lucht macht noemde hij „first class" en het mobiele deel van de artilleriebehan deling was goed. Het plan, dat de 2de Britse divisie had opgezet voor de verdediging van Noordland, verwierf de kwalificatie „excellent". De slot- aanval op het bruggenhoofd van Noordland was uiterst moeilijk. Dit was dan de opinie van gene raal Gale. Ook van andere zijde ver namen wij, dat de oefening grote waarde heeft gehad voor de deelne mende squadrons van de tactische luchtmacht. Zij localiseerden doelen voor bombardementen en zij namen uit de lucht heel wat waar. Zelfs de Canberra's die nachtelijke grondaan- vallen uitvoerden, kwamen met meer inlichtingen thuis dan men verwacht had. De luchtmacht bleek in staat te zijn een goed beeld te geven van de militaire grondaetïes en aan bewe gende troepen ernstige verliezen toe te brengen. Eens te meer bleek, dat de luchtmacht niet een afzonderlijke plaats inneemt, maar een onderdeel is van de strijdkrachten op het slag veld. De atoombom. Na afloop van de oefening ver klaarde generaal Gale nog. dat door elk der partijen doelen aangegeven mochten worden voor zware lucht bombardementen. De commandant van Noordland vroeg twee atoom bombardementen en éen gewoon bom bardement aan. De commandant van Westland een atoombom en twee ge wone. Vastgesteld kon reeds worden, dat voor wat de aanvraag van West land betreft, de aan te richten scha de „uitsluitend militaire" zoda nig geweest zou zijn, dat aanwending van een atoombom verantwoord was. Tenvijl de leiders de resultaten van de oefening aan een voorlopige be schouwing onderwierpen ving de te rugtocht van de troepen op het slag veld aan. Tankcolonnes ratelden langs de wegen. Honderden jeeps en lorries verlieten de veilige dekking van bosranden en wegbermen. Ver moeide soldaten stookten aan de kant van de weg vuurtjes om een hap eten te warmen. In een schuur lagen man nen met grauwe gezichten te slapen. Anderen lagen onder de blote hemel roerloos gehuld in 'n gasjab. En na een kille nacht en zo nu en dan een bui regen scheen des ochtends over dat verlaten slagveld een warme na jaarszon. Het Wereldgebeuren Koreaanse mogelijkheden De wapenstilstand in Korea duurt voort, maar de vrede is nog niet in zicht. En cr zal nog wel heel wat water naar de zee stromen, eer de vrede getekend is. Amerika voelt er wel wat voor, om voor te stellen, dat geheel Korea tot neutraal gebied zal worden verklaard, dat de Amerikaanse troepen zullen worden teruggetrokken en dat er in geheel Korea vrije verkiezingen wor den gehouden, waarna Noord- en Zuid-Korea vreedzaam verenigd zou den worden. Evenwel: president Syngman Rhee van Zuid-Korea wil geen verenigd Ko rea. Hij geeft de voorkeur aan een militair bondgenootschap met Ameri ka, dat onmogelijk zou zyn als Korea neutraal gebied werd. Bovendien schijnen de communisten met een der- felijke regeling niet in te stemmen. ij willen dan bovendien nog dat Rood China toegelaten wordt tot de Verenigde Naties en dat de economi sche blokkade van China wordt be ëindigd. Daar voelen de Amerikanen even wel weer niets voor. Immers: het zou betekenen, dat de communisten de vrije hand zouden krijgen in geheel Zuid Oost Azië Er is nog een andere uitweg uit de impasse. Men zou immers kun nen besluiten om zowel de Chinese als de Amerikaanse troepen uit Korea terug te. trekken. De Koreanen zou den hun geschillen dan onder elkaar kunnen uitvechten, zonder dat ie mand er zich verder mee bemoeide... Dat willen de Koreanen, merkwaar dig genoeg, eigenlijk het liefste! Rhee heeft 24 millioen onderdanen en een goed leger. Noord-Korea heeft 8 millioen onderdanen en een slecht leger. Vandaar, dat Rhee er wel zin in heeft. Noord-Korea bouwt op zijn beurt allerijl een nieuw legf klaar is, verwacht het 2 kunnen verslaan! Het zal, dit is wel zeker, zeer moei lijk zijn, een Koreaanse vrede te be reiken. aar wat dan Opnieuw gaan vechten na mislukte onderhan delingen Ook dat is niet waarschijnlijk. Immers: als de communisten de thans gedemilitariseerde zóne bin nentrekken, is dat een daad van agressie. Amerika zou dan met al zijn bondgenoten de oorlog moeten ver klaren. Rood China zal dit risico niet willen, tenzijMoskou en Peking klaar zijn voor een nieuwe wereld oorlog. Amerika is niet van plan opnieuw te gaan vechten zonder harde nood zaak. Rest Syngman RheeWelnu Rhee kan alleen vermoedelijk ook niet veel beginnen. En hij zou moederziel alleen staan, als hy tot agressie be sloot. Vermoedelijk zal er dus, vrede of geen vrede, in de door de wapenstil stand geschapen situatie met veel verandering meer komen. De wapen stilstand heeft in feite deze Koreaan se oorlog definitief beëindigd. SYNGMAN RHEE ..Laat ons.maar onder elkaar.. BEWERKINGEN NAAR HET ARABISCH. „De Diwan van Ibn-Askari" heet een uiterst aantrekkelijk bundeltje zogezegde bewerkingen naar het Arabisch, maar 't boekske in zijn crème band, waarop gouden oriën taalse motieven, is prettiger om naar te kijken dan om in te lezen. Het is niet zo zeer dat de bewer ker" zich een dubbel masker heeft opgezet (wat de lezer al dadelijk het gevoel geeft dat hij bij de neus geno men wordt door een mystificatie: de bewerker houdt zijn naam geheim en Ibn-Askari bestaat evenmin) nee, het is de kwaliteit van deze poëzie die volkomen onbevredigend is. Mooie of diepe gedachten, vervat in zo'n rij melende vorm, dat men hoogstens de gedachte krijgt aan slechte navol- Een jonge leerling vroeg de gry'ze Geheiligde en gelaten wijze Dzaffar: „O meester, wat is 't leven Kan iemand daarop antwoord geven?" De meester zweeg en sloeg één grauwe Slip van zijn hemelsharen mouwen Terug: een vuige zweer in 't vlees Vrat hem melaats door been en pees. Maar in de tamarinden zongen De nachtegalen voor hun jongen En heel Damascus rook 't ontluiken Van duizendduizend rozenstruiken. H. W. (Van Loghum Slaterus, Arnhem).

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 5