C Gillette De paalworm is een schadelijk en gevaarlijk gedierte Minder profijt van toerisme voor Zeeland in Augustusmaand JIMMY BKUWJN en de oranjehemden Mr. J. F. HEEMSKERK DEED VOOR ZEEUWS SPELPEIL GOED WERK 10 PROV IN Cl ALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1953 ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL. Wachten behoeft niet altijd vervelend te zijn... Een overtocht heeft een begin en een eind, met meest «an beide zyden een periode van wachten, wanneer die overtocht visa-versa geschiedt. Ogen blikken, die men gaarne bekort zou zien en die, omdat dit nu eenmaal niet gaat, zo goed mogelyk moeten worden gevuld. Zo stond Zwerfmans aan de „Kyk-uit" by Yerseke en wachtte op het bootje van Gorishoek, dat zich echter nog verborgen hield achter de kromme pier met het baken. Beneden aan de dyk controleerden een paar mannen hun krab ben vangst, uierpen te kleine exemplaren weg, die gretig door enige knapen als speel goed werden geaccepteerd, Natuuriyk, daar waren het knapen voor, om er kleine meisjes mee achterna te lopen, die, daar waren het meisjes voor, dat griezelig leuk of leuk griezelig vonden en vreselyke gillen aanhieven. Maar ze keerden toch telkens weer naar de krabben terug. Tussen de krabben lag nog het aas, enkele visjes aaneengebonden. Palinkjes? Dat waren het niet, het bleken „lompen" te zijn, een andere naam voor puitaal, een aal, die geen aal is, maar een overslank, rolrond visje met een wat gedrongen voorgedeelte. Om de hoek van de dijk wordt een mosselschuit gelost. Laadbakken wer pen de opgekorde massa met modder, door BAREND ZWERFMANS. J lege schelpen, zeesterren, krabben en veel groen van wieren in een machine, waar de massa wordt gewenteld, rij kelijk met water bespoten, gesorteerd, zodat ze schoon in de zak vallen. Een transportband zonder eind brengt het product over de dyk, zodat de „mos selman" in minder dan geen tijd zijn product kant en klaar voor de verzen ding op een vrachtauto ziet ge plaatst, vooi-waar een modern bedrijf! De natuurlijke omgeving van de mossels regent naar beneden, stapelt zich als bergen van afval op onder de machine en de kruier heeft zijn handen vol werk om deze hopen tijdig wej* te werken. Dan is het bootje dicht bij de wal, de sterke wind belet de veer man op de normale landingsplaats te meren, we moeten er achteraan. De vaart over het water is eentonig; er is bij deze sterke wind bijna geen levend wezen te ontdekken. Eén zwa luw scheert over het water, één vis- diefje vist tussen de schuimkopjes, één bruingekleurde kompaskwal doemt op in de kolk, die de boot maakt bij zijn laatste zwaai om de pier van Gorishoek en één kokmeeuw drijft blijkbaar doelloos langs de beton- tegels. 't Is bovendien springvloed, zodat het water alle leven langs de pier bedekt. Op de pier groeien tussen de stenen de gewone zoutplanten. Grappig is het dat het Engelse slijkgras zich ook al tussen deze stenen heeft weten te nestelen. Maar de dijk naar Scher- penisse en St. Maartensdijk heeft toch iets eigens. Daar staan kruisdistels, een neefje van de blauwe zeedistel, ln volle bloei en vele by elkaar. Deze plant, die geen distel is, groeit in een prachtige vertakking uit. De bloemhoofdjes lig gen op artistieke wjjze over de sten gels verdeeld, de kleur van bladeren en stengels, stemmig grijs, vormt een tere achtergrond voor de felle kleuren der insecten, die er zich graag op ver- zamelen, vlinders, hommels en zweef vliegen. Onder aan de djjk bloeien de heemst, planten in ryen langs de sloten met hier en daar een zeester er tussen. Het wachten op de terugweg, dit maal zeer kort, is dus geen straf. Bij het veer staat het water nog steeds te hoog om speurtochtjes tus sen de basaltblokken te ondernemen. "Paal ivo rm ganye n ui gen stok Daar is enkel de vloedlijn en hierin ligt een verbrokkeld plankje. Door graven met witte gangen. De veerman is er verdacht vlug by: Nu die paalworm kost hem dan ook veel geld. Het plankje is een stuk van de oude steigerbrug, die kort geleden moest worden weggenomen, omdat de door de paalwormen aangevreten planken gevaar begonnen op te leve ren. Nu zou die veerman willen weten of paalwormen zoiets als zeepokken zijn. Gelukkig kan Zwerfmans hem in lichten. Paalwormen behoren tot de weekdieren. Ze zijn dus eer mossels dan zeepokken, want de laatste ho ren onder de kreeften thuis. Eigen lijk zijn het zeer kleine weekdieren met uitzonderlijk lange adembuizen. Kleine boormosseltjes, die hun schelp je gebruiken om gangen in het hout te boren. Gangen, die ze bekleden met een stevige kalklaag. Aan het einde van de gang steken ze him adembui zen in het water. Nooit wordt een eenmaal door een paalworm gegraven gang door een Een voorschotbankje voor ambtenaren. In zijn toelichting bij de begroting voor maatschappelyk werk 1954, deel de de minister van sociale zaken mede, dat het in het voornemen ligt over te gaan tot het oprichten van een stich ting teneinde het mogelijk te maken, amotenaren die in moeilijke finan ciële omstandigheden zijn komen te verkeren, geldelyke hulp te verlenen. De inkomsten der stichting zullen naast een rijksbijdrage bestaan uit hetgeen door de ambtenaren zelf pe riodiek zal worden bijgedragen. andere doorkruist, ze komen keurig naast elkaar te liggen. De boorschel- pen werken wel het hout weg, maar de kalkgangen kunnen ze blijkbaar niet aantasten. De larven ran de paal worm, op hun zweeftocht door het water, ontmoeten hout en slaan daar op neer als oesterlarven op de kalk- laag van de pannen. Maar de kansen op hout terecht te komen zyn natuur iyk gering. Paalwormen bltyven enkel bestaan, omdat ze een zeer groot aan tal larven produceren. Doorgraven. In een (voor hen!) gunstig geval is het dus raogelQk, dat een plankje door talloze larfjes wordt bezet. Groeien deze allemaal uit (niet mogelyk. want bestaande gangen klemmen vele die ren m) dan is zo'n plankje in korte tyd geheel doorgraven. De weerstand van de massa vervlochten houtvezels is teruggelopen tot die van een gering aantal verbrokkelde houtdelen een aantal broze kalklagen. De vracht be hoeft niet zwaar te zijn om zo'n plank je grif te doen doorbreken. De na- deining van het water is sterker dan de golfopdrijving door de wind in de middag. Het bootje danst, nu de wind is gaan liggen, als een hobbelpaard, maar in elke denkbare richting, zodat de langdurige overtocht een welkome oefening biedt om „zeebenen" te ver krijgen. Als dat eensklaps mislukt en Zwerf mans even omkykt bemerkt hij dat de veerman en zijn maat met elkaar staan te smoezen Er hangt lets in de lucht van de zo populair geworden vossenjachten. Alleen kan het slacht offer zich niet uit de voeten maken. De bungelende kijker, de voortdu rende opmerkzaamheid op kleinighe den hebben de veerlui een „Zwerf- mans"-complex bezorgd, dat ze later via een aantal listig gestelde vragen kwyt willen. De vos ontsnapte ternauwernood, de vraag naar de „groene zakdoek" blijft achterwege. Tóch is het voor vossen geraden dit veer te myden, die Gorishoekers hebben blijkbaar een te fijne neus... Advertentie NU! 10 Blauwe Gillette mesjes in een Snelheids- Dispenser met ingebouwd vakje voor de gebruikte 1.60 Al deze voordelen zonder extra kosten! geen tijdrovend uitpakken elk mesje onmiddellijk voor gebruik gereed mesjes geheel door olielaagje beschermd - 'n exclusief Gillette procédé! beschadiging der snijkanten uitgesloten een vakje voor de gebruikte mesjes. Dispenser ot pakie. met 10 Blauwe Gillette mesies f. 1.60 Een „goeie morgen" begint met GILLETTE! ECONOMISCHE KRONIEK VAN ZEELAND Middenstandsactiviteiten werkten stimulerend In de maand Augustus plegen de middenstanders door byzondere ac tiviteiten aandacht te vragen voor hun bedryven, waarbij dan de handel en in het by zonder de winkelbedryven op de voorgrond staat. Ook dit jaar heeft de middenstand van Middelburg en Vlissingen zich daarvoor beyverd en met succes. De Middelburgse koopweken, die begin Augustus werden afgesloten, h adden het gewenste succes en in Vlissingen trok een braderie veler belangstelling. In Goes werden plannen gesmeed voor bijzondere middenstandsacti- viteiten, maar men was daar eind Augustus nog bezig de zaken nader te bekyken. Hoewel het jongste toeristenseizoen voor een aantal plaatsen in Zeeland goed is geweest, hebben de resulta ten voor sommige bedryven niet de gehoopte resultaten opgeleverd en moet van een teleurstelling gespro ken worden. Daartegenover kan dan gesteld worden, dat de grote bedragen, die voor herstelwerken in deze provincie worden besteed, duidelijke stimulan sen geven aan het economisch leven. De minimale werkloosheid (op 1 Au gustus 488 man) spreekt in dit op zicht duidelijke taal. Agrarische sector. De Augustus-maand was voor de landbouw redelijk. De verwachtingen voor de suikerbieten, die in deze pro vincie zo'n grote rol spelen, bleef gunstig. De resultaten van de gerst- inzaai op zoute gronden viel achter af in vele gevallen nog mee. Er begon zich voor bepaalde wa terschappen weer iets duidelijker af te tekenen wat de financiële gevol gen van de watersnood zyn. Voor de Vierbannenpolder op Duiveland werd de verhoging van de dijken begroot op 1,2 millioen en het waterschap De Breede Watering bewesten Yer seke becijferde een bedrag van 9 ton schade aan de zeeweringen. Duidelijker begon zich de organi satie af te tekenen voor herverkave- lnigen, die in de watersnoodgebieden en de directe omgeving daarvan noodzakelijk zullen blijken. Daarmee zullen uiteraard grote bedragen ge moeid zyn en in dit verband is de uitspraak van ir. W. A. v. d. Werff betekenisvol, dat de herverkaveling van Walcheren zeker geen schade post voor de boer is geworden. In enkele kringen leeft namelijk de vrees, dat herverkavelingen wel eens daarop neerkomen. In Tholen kwam dat reeds tot uiting toen daar een vergadering van „bezwaarden" werd gehouden. In Beveland gingen stemmen op om by de herverkaveling bijzonder rekening te houden met de belangen van de zo zwaar getroffen fruitte lers. In Zeeland en West-Brabant ging 20 van het fruitareaal en he laas juist boomgaarden van de hoog ste waarde door de ramp verlo ren. Klein ln vergeiyking daarbij, maar toch van economische betekenis, was het feit, dat de Onderlinge Fruitte- lershagelverzekering in haar jongste jaarverslag een uitkeringsbedrag van 83.000 over 1952 moest rap porteren voor haar Zeeuwse areaan, hetgeen ernstig genoemd wordt. Van de activiteiten, die voor de agrarische sector van betekenis zyn, kunnen nog vermeld worden de voort schrijdende silo-bouw (Wemeldinge, Middelburg) en het feit, dat ondanks de watersnood de mechanisering in de landbouw toeneemt, waarbij de ge stadige groei van het aantal tracto ren opvalt. Het was vrijwel zeker, dat uit vlasserskringen het nodige kapitaal byeen zal komen om deel te nemen in de stichting van een proeffabriek voor vlas te Delft, waar het vlas groen verwerkt zal worden. Verkeer. Uit de verkeerssector kwam in de maand Augustus bemoedigend nieuws. De passagierstreinen van de Ned. Spoorwegen rijden weer door naar Vlissingen. Aan de ryksver- keersweg door de Kruiningenpolder wordt hard gewerkt en men hoopt deze weg spoedig in gebruik te ne men. Het postverkeer kan thans weer vrijwel normaal genoemd wor den, alleen voor Oost Zeeuwsch- Vlaanderen ligt het nog moeilijk. Van betekenis voor dit laatste ge bied was, dat Axel, Zaamslag en Zuiddorpe in het automatische tele foonnet werden opgenomen. Voor West Zeeuwsch Vlaanderen is van betekenis, dat de gemeente Sint Margriete in België zich beijvert voor het verkrijgen van een betere wegverbinding, die er toe kan leiden, dat een goede verbindingsweg Gent- Cadzand tot stand komt. Een ernsti ge tegenslag voor Zeeland was de beslissing van de minister van ver keer, dat Hoek van Holland afvaart- haven blyft van de Maatschappij Zeeland en Vlissingen dus deze af vaarten naar Engeland zal moeten missen. Een kleinere tegenslag in het bijzonder voor Vlissingen is het feit, dat de nieuwe Keersluisbrug niet voor Mei 1954 in gebruik geno men zal worden. Bij de Braakman-inpoldering in Zeeuwsch Vlaanderen heeft men thans het stadium bereikt, dat de aarden banen en sloten in de Zuid Braakman worden aangelegd. Visserij. Voor de Zeeuwse visserij was Au gustus geen kwade maand. De mos selexport naar Noord Frankrijk kon hervat worden. De oesterbroedval was bemoedigend. De garnalenvissers hadden voor het gat van Schelphoek op Schouwen een goede tijd, maar ze zullen met evenveel vreugde als anderen de sluiting van dat gat be groet hebben. Tydens de Visserijfeesten te Bres- kens (nieuwe vismijn) werd opnieuw de aandacht gevraagd voor de ver betering en sanering van de visserij bedrijven door modernisering van de vloot en van het distributieapparaat. Industrie. Uit de industriële sector was er weinig nieuws in de maand Augus tus. In Terneuzen werd het eerste, daar gebouwde zeeschiD een 3000 tonner te water gelaten. Met de lange-afstand-gasvoorzie- ning haperde het nog even. Men heeft nu een nieuwe streefdatum voor deze voorziening moeten vast stellen. In verscheidene gemeenteraden kwam de klacht tot uiting, dat groei van bepaalde Zeeuwse gemeenten werd belemmerd door de Deperking van het bouwvolume. In het bijzon der was dat het geval voor de ge meente Goes. Uit Middelburg werd de klacht gehoord, dat de wederop bouw ondragelijke lasten op de stad legt, waarby vooral aandacht werd gevraagd voor de noodzakelijke aan passing van de buitenwijken aan de vernieuwde binnenstad. Iets opgewekter waren de geluiden uit Terneuzen, waar men een gezon de groei van de stad constateerde en thans een stichting heeft opgericht voor een Zeebad en Recreatieoord. Het economisch nieuws van Schou wen en Duiveland beperkt zich ten slotte in hoofdzaak tot nieuws over maatregelen voor herstel, voor bouw van noodwoningen enz. De Stichting Nieuw Schouwen-Dui- veland heeft het plan opgevat een grote herbeplantingsactie te begin nen. 0 Mihatma Gandhi's zoon Manilal. die op 8 December 1952 door een Zuid-Afri kaanse rechtbank werd veroordeeld tot een boete van vijftig pond of een gevan genisstraf van vijftig dagen wegens zijn aandeel in een politieke betoging, heeft Dinsdagavond doen weten, dat hij afziet van een beroep op het Hooggerechtshof en dat hij er de voorkeur aan geeft de ge vangenisstraf te ondergaan. Toeschouwers Alfred Marko, een persfoto graaf te Graz, heeft met be hulp van een speciale telesco- •lische lens foto s gemaakt van oen groot gebrandschilderd aam in de parochiekerk van Graz. Dit raam, dat twee jaar geleden is ontworpen door de jekende Salzburger kerkdeco- ator prof. Albert Birkle, stelt de kruisiging van Christus voor. Bn het ontwikkelen van de foto s nu ontdekte Marko, dat zich onder de figuren, die de kruisiging gadeslaan, afbeel dingen van Hitler en Mussolini bevinden. Zy staan daar met de armen over elkaar en een grijnslach op het gezicht. Mogelijk heeft de kunstenaar de twee in beeld gebracht om het feit te symboliseren, dat tydens hun regiem de gehele mensheid als het ware gekrui sigd is. De kwakzalverij tiert nog welig. De centrale recherche van de Am sterdamse politie -heeft nog eens met klem gewaarschuwd tegen de praktij ken van personen, die voorgeven de geneeskunst machtig te zijn, doch in werkelijkheid hun slachtoffers bedrie gen, onder meer ioor het verstrekken van verkeerde geneesmiddelen. Zo heeft de recherche in de periode van 1 Januari j.l. tot heden in Amsterdam dertig processen-verbaal opgemaakt te gen personen wegens het onbevoegd uitoefenen van de geneeskunst. In twintig gevallen betrof het kwakzal verij en tien het onbevcegd uitoefenen van .ie tandheelkunde. Een geval betrof een bejaarde land bouwer uit Vr-teswijk, uie naar hij zei- de ae gave van genezing door handop legging en gebed had gekregen in 1926 bij het overlijden van zijn vader. Deze had de „kunst" aar zijn zoon overgedragen. Sindsdien hield de land bouwer zitting onder meer in Apel doorn, Amsterdam en Alkmaar. In zün zittingsruimtp aan de Aalsmeerweg in de hoofdstad, telde de politie in drie uur tijds dertig gencringzoekenden. Van elk ontving hij voor zijn „behan deling" ee- rijksdaalder. De kwakzalvers, die de meest uit eenlopende beroepen bekleden, maken gebruik van allerlei behandelingstech nieken. van kastjes met lampen tot handoplegging toe. WIELRENNEN Jan Looyen won course van Nieuw-Namen. Onder grote belangstelling is Dins dag in Nieuw Namen een wielerwed strijd voor amateurs en nieuwelingen gehouden, waaraan door 39 renners werd deelgenomen. Slechts 19 ren ners reden de spannende wedstrijd, die over een zwaar parcours leidde, (110 km.), geheel uit. De uitslag luidt als volgt: 1. J. Looyen, Steenbergen (am.) 3 uur 11 min.; 2. C. Schrauwen, Ossendrecht, (am.), z.t.; 3. P. de Bruijn, Roosen daal, (am.), z.t.; 4. W. Heeren, St. Willebrord, (am.), op 1 min 30 sec.; 5. C. v. d. Zande, Halsteren (am.)6. C. Schijvenaar, Oud-Gastel (nw.)7. P. de Jongh, Made (am.); 8. W. Ver hoeven, Overschie (am.); 9. J. Ko- nings, Breda (am.); 10. P. Muilwyk, Rotterdam (am.). Eddy de Wael uit Kloosterzande werd 16e, doch Rinus Verhelst uit Axel moest opgeven. ZEEUWSE SCHAAKRUBRIEK Tegen hem te spelen was een genoegen. (Red.: Drs. M. C. Verburg, Kastanjelaan 11, Middelburg). In de rommelkist op zolder ontdekte Ik een party die lk in 1942 speelde tegen mr. J. F. Heemskerk, die nu bijna 10 jaar geleden ls over leden. Mr. Heemskerk, heel lang lid van de S. V. Middelburg, was een nationaal bekende schaakfiguur, iemand die een goede bekende is ge weest van verschillende voorgangers van dr. Emve als Nederlands kam pioen. Hy was uit de tyd van de Van Foreesten de twee broers die nu reeds de 90 jaar zyn gepasseerd. Heemskerk is in het begin van deze eeuw een stut geweest van de Nederlandse Schaakbond, in tyden toen deze een inzinking doormaak te. Hy was een zeer sterk blindspe- ler en heeft voor het spelpeil in Zee- 105. Er lag Inderdaad In diepe slaap verzonken een man op de bank bij de fontein. Een raar geval, dacht Jimmy Zou hem op deze manier een valstrik worden gelegd? Hij zette zijn fiets tegen een boom en liep zon der zich verder te bedenken op de man af. Hij greep hem bij de schouder en riep: „Hé zeg, word er 's wak ker". Het volgende ogenblik rees de man verschrikt overeind. „W-w-wat is 't er?" vroeg hij beduusd .„Wat er is? Ik ben er. Jullie hebben mij hier toch om zes uur besteld of heb ik dat verkeerd gelezen?" De man die de slaap nog uit zijn ogen moes* wrijven, keek Jim my tamelijk verwezen aan. „Om zes uur besteld Verkeerd gelezen?" vroeg hij in opperste verbazing. „Man, wat wil je eigenlijk van me. Laat me slapen. Of ben je soms van de plisie?" Jimmy wierp een blik op de kleding van de man. Hij zag er nog al sjofeltjes uit Zijn tenen staken door zijn schoenen en de rafels hingen aan zijn jasje. Het was kennelijk een zwerver, die hier in het park de nacht doorbracht. Maar Jimmy wilde zeker van zijn zaak zijn. „Zegt de naam Jackie Jou iets?" vroeg hij op scherpe toon. „Sjekkie? Wie is dat?" vroeg de zwerver op achterdochtige toon. „Ver wachtte je hier niemand om deze ttjd?" ging Jimmy door zonder op de wedervraag van de ander acht te slaan. „Iemand hier verwachten? Wie zou dat moeter zijn behalve de een of andere dienstklopper van een agent die mij m'n nachtrust misgunt", zei de zwervet Toen was Jimmy gerust. Hij greep in zijn zak en ga) de ander een rijksdaalder. „Hier', zei hij, „en neem m- niet kwalijk dat ilc je heb wakker gemaakt. „De zwei ver begon te grijnzen. „Op die manier mag u me elk< morgen komen wekken, m'neer", zei hij het geld in z'n broekzak wegmoffelend. land veel en goed werk verricht. Een aanvalsspeler die vaak Koningsgam biet speelde, een gentleman of moet men zeggen ridder van het oude en goede stempel, waartegen het een groot genoegen was te spelen. Met onderstaande partij zy zyn nagedach tenis nogmaals geëerd. Heel wat jongeren hebben veel aan hem te danken. In de hieronder volgende party had mr. Heemskerk zwart en na heel wat bizarre zetten van beide kanten behaalde hy de verdiende overwinning. Grllnfeld-Indisch. 1. d4, Pf6; 2. c4, g6; 3. Pc3, d5; 4. Db3, dc4; 5. Dc4:, Lg7; 6. Lf4. c6; 7. e4, Pbd7; 8. Pf3, Pb6; 9. Dd3, Lg4; 10. Pe5, Le6; 11. Le2, Pfd7; 12. Dg3, Pe5:; 13. de5:?, 0-0; 14. Le3? (b3!) Pc4; 15. f4, Pb2; 16. Tbl, Pd3t, 17. Kfl, Da5; 18. Ld4, Pb4; 19. Tb2, c5; 20. Lf2, b6; 21. h4, Da3; 22. Td2, Pa2: Een stukoffer om de a-, b- en c-pion vrij te maken. Zo'n experiment kon men van mr. Heemskerk verwachten. 23. Pa2:, Dg3:; 24. Lg3:, Tfd8; 25. Td8:, Td8:; 26. Pc3, Td2; 27. Lel, Tc2; 28. Th3?, c4; 29. Pb5, Lh3:; 30. gh3:, a6; 31. Pa3, Ta2; 32. Pc4, b5; 33. Pe3, Kf8; 34. Kf2, h5; 35. Pd5, Ke8; 36. Pc7, Kd8: 37. Pd5, e6; 38. Pb4, Ta3; 39. Pd3, Lf8; 40. Ke3, a5; 41. Kd4, Ta4f, 42. Ke3, b4; 43. f5, Lh6t; 44. Kf2, Ta2; 45. fg6:, fg6:; 46. Pc5, Ke7; 47. Pb3 (dreigt Pa5 en Lb4t), Kf7; 48. Kfl, Le3; 49. Pa5 (om de pionnen te doen verdwijnen. Zwart dreigt z.m op te rukken). 49Ta5:; 50. Lb4:, Talt; 51. Kg2, Ta2; 52. Kf3, Ld4; 53 Ld6, Tb2; 54. Lc7, Tb3t55. Kg2, Te3; 56. Lf3, Tel; 57. Kg3, Le3; 58. Lg2, Tel, 59. Ld6, Tc3; 60. Lf3, Lh6; 61. Lb4. Tb3; 62. Ld6, Ke8; 63 Kg2, Lf4! 64. Le2, Tg3| en wit gaf op!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 12