Vijfjaar zegenrijk bewind
Eerste regerings-lustrum van
Koningin Juliana
TOCH IS 'T ZO!
Praalgraf
Aangrijpende ogenblikken
in de Nieuwe Kerk
Naar Corsica
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURA NI
3
Moeder voor haar volk
(Van onze Haagse redacteur)
„Wie ben ik, dat ik dit doen mag?" Uitgesproken met een warme,
sympathieke stem, klonken deze woorden op 6 September 1948, dus
nu vijf jaar geleden, ten aanhore van drie duizend personen door de
Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Koningin Juliana, die twee dagen te voren de koninklijke macht en
de koninklijke waardigheid van haar Moeder had overgenomen sprak
tijdens de inhuldigingsplechtigheid langzaam en duidelijk tot haar
volk: „Sedert eergisteren ben ik geroepen tot een taak, die zo zwaar Is.
dat niemand, die zich daarin ook maar een ogenblik heeft ingedacht,
haar zou begeren, maar ook zo mooi, dat ik alleen maar zeggen kan:
Wie ben ik, dat ik dit doen mag".
Eenvoud en kracht sieren haar
Thans staan wij voor het eerste
regeringslustrum van onze jonge vor
stin. Bescheiden, getuigend van veel
zelfdiscipline, stelde zij zich in de
Nieuwe Kerk voor. Nu, na vijf jaren,
weten wij, wie Juliana is. Een vrouw
met een warm kloonend hart voor
haar gehele volk; met een innig mede
leven met de verdrukten dezer aarde,
de zwervers, de van huis en hof ver-
stotenen, de om hulp en bijstand roe
pende kinderen in alle uithoeken der
wereld; een goede vrouw, hunkerend
naar een harmonische samenleving
der volkeren, bereid te strijden voor de
wereldvrede; een sympathieke moeder
voor haar kinderen; een moedige
helpster, als haar volk, zoals tijdens de
laatste watersnoodramp, in nood
verkeert.
Koningin Juliana heeft in de eer
ste vijf jaren van haar bewind het
hart van het Nederlandse volk ver-
633.
In verschillende opzichten zijn de
Romeinen destijds weinig origineel
geweest. Moesten wij onlangs consta
teren, dat zij in de oudheid elke vuur
toren een pliarus noemden, omdat de
alom bekende vuurtoren vóór de ha
ven van Alexandrië Pharos heette,
precies hetzelfde gebrek aan fantasie
hebben de Romeinen ten toon gespreid
bii het gebruik van het woord „mau
soleum", waarmede een monumentaal
praalgraf werd aangeduid. De Romei
nen spraken over het mausoleum van
Augustus, het mausoleum van Hadri-
anus, het mausoleum van Caecillia
Metella aan de Via Appia, kortom zij
gebruikten deze benaming voor in
drukwekkende praalgraven zoals
ook wij deze term zijn gaan bezigen
voor het grafmonument van koningin
Victoria en haar gemaal, of voor dat
van Friederich Wilhelm III van Prui
sen en zijn echtgenote.
Maar het Mausoleum was oorspron
kelijk uitsluitend en alleen het praal
graf da t werd opgericht voor Mauso-
los. die in de vierde eeuw voor Chr.
koning was van Carië, het Z.W. deel
van Klein-Azië. dat thans tot Turkije
behoort. Dit Mausoleum werd gere
kend tot de zeven klassiekewereld
wonderen, maar omdat de naam niet
beschermd was, heeft alle namaak in
de volgende eeuwen zich hiermee
kunnen sieren. Vandaar dat we monu
mentale graven als mausolea betite
len, hoewel ze met koning Mausolos
totaal niets uitstaande hebben.
Maar goed, la
ten we terugkeren
tot het bergachtige
Carië, dat destijds
rijk aan wouden
was, vruchtbare
vlakten telde, die
koren, wijn en olie
leverden, en op
welks bergweiden
de schapen in talrijke kudden graas
den. Over dit gebied regeerde de
jonge koning Mausolos, die de schone
koningin Artemisia huwde, waardoor
alle voorwaarden voor een romantisch
sprookje aanwezig waren.
We moeten de sfeer echter even on
derbreken, door te vertellen, dat Carië
in die dagen onder toezicht van Perzië
stond en dat Mausolos eigenlijk een
satraap was. Ten opzichte van het
verhaal doet dit weinig ter zake, maar
het laat ons toch zien, dat de werke
lijkheid nooit zö sprookjesachtig kan
zijn dat de boosheid van het leven er
geheel door bedekt wordt.
Het huwelijk tussen koning Mauso
los en koningin Artemisia moet bij
zonder gélukkig geweest znjn, want
toen in het jaar 353 v. Chr. de koning
op nog zeer jeugdige leeftijd stierf,
gaf zijn treurende weduwe opdracht
voor hem een grafmonument op te-
richten, dat in pracht zijns gelijke niet
had. De vervulling van deze wens teas
in de Oudheid, toen de vorstelijke gra
ven met vele kostbare zaken werden
opgesierd, geen kleinigheid en voor de
uitvoering hiervan moest dan ook een
beroep gedaan worden op beroemde
Griekse bouwmeesters, zoals Satyros
en Pytheos, terwijl het beeldhouw
werk werd vervaardigd door de grote
kunstenaars Skopas, Bryaxis, Leo-
chares en Timetheos.
Koningin Artemisia heeft de vol
tooiing van het grafmonument niet
kunnen beleven, want zij stierf twee
jaren na de dood van Mausolos. waar
schijnlijk van verdriet. De kunste
naars besloten echter hun taak te vol
eindigen uit liefde voor het werk, ten
behoeve van hun eigen roem, en als
getuigenis van hun kunde.
Nu', het werk dat zij afleverden,
mocht er inderdaad zijn en heeft zes
tien eeuwen getrotseerd!
H. Pétxllon.
overd, zij en haar man Prins Bern-
hard en haar vier dochters. Haar
democratische opvattingen, haar
eenvoud en haar ongekunsteld op
treden, haar warme belangstelling
hebben haar bemind gemaakt bij
iedereen. Haar wijs beleid in
staatszaken hebben elks bewonde
ring opgewekt.
Een regeringperiode van vijf jaar
is nog kort haar Moeder, Prinses
Wilhelmina, vierde in 1948 haar vijf
tigjarig regeringsjubileum maar
lang genoeg om met vreugde en vol
doening te kunnen constateren, dat
Koningin Juliana zich een stevige en
blijvende plaats heeft veroverd te
midden van het Nederlandse volk.
Vooruitgang.
In 1948 droeg ons land nog in sterke
mate de sporen van de onmenselijke
oorlog, die het vijf jaar lang had ge
teisterd. De woningnood, hoewel op
het ogenblik nog lang niet gelenigd,
vervulde de regering en de bevolking
met zware zorgen; de wederopbouw
van onze fabrieken ging nog met al
lerlei materiële moeilijkheden ge
paard; de handel ondervond nog de
terugslag van een slechts langzaam
op gang komende economische ont
plooiing; de geldsanering eiste nog de
aandacht op; uit het Oosten dreigende
gevaren maakten nieuwe militaire pa
raatheid noodzakelijk; de oplossing
van de ingewikkelde en zo tere Indo
nesische kwestie vroeg om veel tact
en staatsmanswijsheid.
Op velerlei gebied stonden wij nog
slechts aan een nieuw .begin. Thans
staan wij er met onze voortdurende
arbeidsvrede wat deze betekent,
heeft kort geleden Frankrijk te zien
gegeven met onze zich uitbreidende
industrie, met onze harde gulden en
deviezenreserve, met onze culturele
ontwikkeling en gunstige hygiënische
toestanden een stuk gunstiger voor.
Al zijn we nog niet van zorgen en pro
blemen bevryd
Veelbewogen is het leven van het
koninklijk gezin in de afgelopen vijf
jaar niet geweest. Enkele keren was
Hare Majesteit voor korte tijd van
haar echtgenoot gescheiden. Dit was
toen Prins Bernhard op verzoek van
de regering bezoeken bracht aan Zuid-
Amerika in het begin van 1950, aan
de Verenigde Staten enige tijd daarna
en aan de West. Ook gezamenlijk heb
ben Koningin Juliana en Prins Bern-
gemaakt, niet officiële, zoals naar de
hard een aantal buitenlandse reizen
Oostenrijkse wintersportplaats Sankt
Anton, en officiële.
Van 23 tot 26 Mei 1950 vertoefde
het Koninklijk Paar als gast van pre
sident Auriol in Parijs. Het werd een
uitbundige zegetocht, waarbij de Ko
ningin en de Prins alle Fransen voor
zich innamen.
Niet minder succesvol verliep het
officiële bezoek van 21 tot 24 Novem
ber in hetzelfde jaar aan Engeland.
En dat van 19 tot 21 Juni aan Luxem
burg. Van 1 tot 28 April 1952 ver
bleven de Koningin en de Prins in de
Vereningde Staten, waar zij voor zich
zelf en voor ons land veel sympathie
gewekt hebben.
Hare Majesteit toonde zich steeds
een innemende gast of gastvrouw en
tegenover de buitenlandse journalis
ten ook een verstandige Koningin, die
adrem op vele haar gestelde vragen
antwoordde
Herhaaldelijk bezocht de Koningin
in de laatste vijf jaar Nederlandse
provincies en Nederlandse steden en
dorpen, waar niet alleen de bevolking
met haar meeleefde, maar zg evenzeer
mee de bevolking.
Zeer geliefd heeft zij zich gemaakt
door haar diepgaande, daadwerkelijke
belangstelling ln de door de waters
nood getroffen gebieden en door het
aandeel, dat zij in de troost en de
leniging van de nood heeft gehad.
De beste Koningin
„Wie ben ik, dat ik dit doen mag?-',
vroeg Juliana bij de inhuldiging in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam op 6 Sep
tember 1948.
Na vijf jaar weet het Nederlandse
volk heel precies het antwoord: „De
beste Koningin, die het zich wensen
kan"'
Het moge haar gegeven zjjn nog tal-
rjjke jaren met evenveel energie en
met de zelfde opofferende overgave,
tot heil van ons land, de teugels van
hel bewind in handen te houden.
Ingeloste belofte.
H ,Jk zweer aan het Neder Ui nd-
1 se volk, dat ik de grondwet
steeds zal onderhouden en
fL handhaven.
Ik zweer, dat ik de onafhan-
kelijkheid en het grondgebied
van de Staat met al mijn ver-
mogen zal verdedigen en be-
waren; dat ik de algemene en i
bijzondere vrijheid en de rechten
van alle Mijne onderdanen zal
beschermen, en tot instond- I
houding en bevordering van dc
algemene en bijzondere wel-
vaart alle middelen zal aan-
wenden, welke de wetten tc j
Mijner beschikking stellen, zo-
als een goed Koning schuldig is i
te doen.
Zo waarlijk helpe mij God
almachtig!"
Met verheffing van stem
sprak Koningin Juliana tijdens
haar inhuldiging in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam op 6 Sep
tember !9Jj8 deze door de grond
wet voorgeschreven eedsformu
le uit.
Getrouwelijk komt onze Ko
ningin, zoals we na vijf jaar
constateren kunnen, haar eed
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllilllülll
Zaterdag September 19^8 om 18 uur precies verschenen Wilhelmina, nu
Prinses der Nederlanden, en Juliana, de nieuwe Koningin der Nederlanden,
op het balcon van het Paleis op de Dam om de bevolking van Nederland
mededeling te doen van de troonswisseling.
Over dit aangrijpende ogenblik schreef onze speciale verslaggever: ,JDe
duizenden ontblootten het hoofd en terwijl de laatste slag van de paleis-
torenklok wegdreef op oen vlaag van de icind, zagen zij hoe de balcondeuren
openzwaaiden en Prinses Wühélmina naar buiten trad. Zjj was doodsbleek
en aan grote ontroering ten prooi. Het was alsof het zachte blauw van haar
costuum het marmer van haar gelaat nog accentueerde. Maar s\ij stond fier
rechtop, met in haar houding dezelfde majesteit, waarmede zij een halve
eeuw lang de kroon heeft gedragen...
Ehikéle seconden na haar betrad Koningin Juliana het balcon, in het grys
gekleed, aangegrepen door dezelfde bewogenheid. De ogen betraand, de
handen nerveus bewegend, het hoofd licht gebogen. Rechts van Prinses
Wilhelmina stond zij; links van de Prinses stond Prins Bernhard.
Seconden lang stond dit drietal daar, hoog boven de menigte, die de adem
inhield. Op het wijde Damplein héérste de stilte. Zjj werd hoorbaar als in
oude kathedralen...
Toen sprak de Koningin, die enkele ogenblikken tevoren haar troons
afstand luid getékend. Haar stem tride, zoals wy haar nimmer hebben horen
trillen. Haar blikken dwaalden over de menigte en die menigte schaamde
zich haar ontroering niet langer, zag de kleine blauwe vrouwengestalte op
het balcon door omfloerste ogen en voelde het uiteindelijk als een bevrijding,
toen Prinses Wilhelmina haar woorden besloot met een driewerf:
^Leve onze Koningin!"
De inhuldiging
Op 7 September 19J/8 schreef onze speciale verslaggever over de inhuldi
ging onder meer:
Amsterdam op dc dag der inhuldiging! In de gryze morgenuren (van
Maandag 6 September) dromt dc meningte reeds rijen dik langs de straten,
waarlangs in de late middag de Gouden Koets zal rijden. Koraalmuziek uit
alle carillons klinkt over de stad en precies om acht uur daveren van de
oorlogsbodems over het IJ honderd en een kanonschoten over Neerlands
hoofdstad. Grauw is de hemel, maar het is of de wolken aan flarden worden
gerukt: een grote dag breekt aan, de dag waarop het Nederlandse volk zijn
nieuwe vorstin zal inhuldigen.
Orgelmuziek ruist reeds om ne
gen uur door de Nieuwe Kerk, de
laat-gothische kruisbasiliek, waar om
straald door de glorie van eeuwen,
de Zeeuw der Zeeuwen, Michiel Adri-
aansz. de Ruyter rust naast de prins
der dichters, Vondel. Luisterrijk is
deze kerk op deze onvergetelijke mor
gen. Breed hangen van de gewelven
rood-wit-blauwe dundoeken omlaag,
diep rood zijn de tapijten, die de grij
ze zerken overdekken en helder oran
je de bloemversieringen, die op de
zeteloverkappingen zijn aangebracht.
De kerk stroomt vol, drieduizend
mensen uit alle lagen van de Neder
landse samenleving zijn de genodig
den. Kleurig zijn de vele uniformén
1 met hun vele goud. even kleurig de
staatsietoiletten der dames.
Reeds thans is de kerk feestelijk,
doch als om half tien de lichten aan-
vlammen en de kaarsen der kronen
zgn ontstoken, dan baadt eensklaps
dit kerkinterieur als in een zee van
zonneschijn. Verlaten staan voor het
gouden, monumentale koorhek twee
zetels op het wijde podium, waar
straks de nieuwe Koningin en haar
gemaal zullen zitten
Als één man staan de duizen
den op, als Prinses Wilhelmina der
Nederlanden en Prinses Armgard de
kerk betreden. Bleek en ouder, veel
ouder dan Zaterdag bij de abdicatie
plechtigheid is Prinses Wilhelmina,
maar liefdevol buigt zij zich over de
in het blauw geklede prinsesjes Bea
trix en Irene, wanneer zij door het
middenpad naar de plaatsen rechts
van het podium schrijden
In hun stijlvolle, van schilde
rgen van Titiaan en Holbein bekende
traditionele kledij blauw en geel over-
wuifd door pluimen, komen de he
rauten van wapenen en de trompet
ters binnen, daarop volgt een weel
de van kleuren: rood. goud, blauw,
geel, purpereen stoet zo vorste
lijk, zo overweldigend, als geen
schouwspel ter wereld zijn kan
In het middelpunt van deze
pracht: Koningin Juliana der Neder
landen, in een gewaad van koninklijk
blauw, waarover het brede lint van
de Militaire Willemsorde. In plaats
van een diadeem, draagt Juliana een
met juwelen bestikt kapje, koninklgk
golft van haar schouders de rood
fluwelen kroningsmantel, bestikt
met gouden leeuwen en met herme
lijn gevoerd en omzoomd. Reeds drie
Oranjes droegen deze prachtige man
tel bij hun inhuldiging
Wanneer de Koningin en de
Prins der Nederlanden op het podium
hebben plaats genomen, waarvoor
kroon, scepter en rijksappel liggen
te stralen, rijst Koningin Juliana van
haar zetel en spreekt de vergadering
toe. Enige seconden na deze toespraak
rijst zij opnieuw van haar zetel, en
met een kalme, majesteitelijke stem
zweert zij trouw aan de Grondwet,
de eed besluitend met de traditionele
formule: „Zo waarlijk helpe mij God
Almachtig".
Als het laatste Kamerlid de
eedsformule heeft uitgesproken,
zwaait de oudste koning van wape
nen zgn scepter en roept met luide
stem: „Hare Majesteit Koningin Ju
liana is ingehuldigd!" en daarop drie
maal „leve de Koningin!" De kerk
davert van deze ovatie, het is het
grootste moment van deze inhuldi
gingsplechtigheid, het enige im
mers, waarop de duizenden in het
kerkgebouw gelegenheid hadden de
vrije teugel te laten aan de overwel
digende gewaarwordingen, die hen
overmeesterden
Het Wereldgebeuren
Aan de baai van Ajaccio (Corsica)
staat een standbeeld. Een mar
meren heer in het gewaad van
een Romeins keizer zit op een paard
en om dat paard staan vier even
eens marmeren heren in Romeinse
toga's. De heer op het paard is Na
poleon, de vier anderen zijn z'n broe
ders Wie Napolen zegtzegt
Afrika pyramiden. Frans Keizcrryk,
onsterfelijke glorie
Uit dat Atrika, waar Napoleon dc
grondslag legde voor zijn carrière,
kwam enkele weken geleoen een D.C.
3 naar Ajaccio gevlogen met een
doorlucht gezelschap.
Hoofd van het gezelschap was
Sidi Mohammad ben Youssoef,
zo pas afgezet als sultan van
Marokko. Bij hem waren zijn twee
officiële vrouwen, zijn twee adellijke
zonen en tenslotte nog de aardigste
vrouw uit zijn harem.
Hij had onder zachte Franse drang
en onder hevig lawaai van El Glaoui,
de pasja van Marakesj, zijn Marok
kaanse troon afgestaan aan zijn oom
Sidi Mohammad, de zoon van Moulay
Arafa.
De oom, die voordien een heel rus
tig leven geleid had in Rabat, was
daar nauwelijks mee ingenomen. Hjj
is dan ook begonnen met zijn
taak uiterst kalmpjes op te vatten.
Toen de vooraanstaanden in den lan
de hem kwamen begroeten in zijn
paleis te Rabat en de lof van Allah
zongen, die aan Marokko een ni/uwe
sultan had geschonken, zei hij nuch
ter: „Noem me geen majesteit, die
titel is uit de tijd. Kom ook niet
meer op blote voeten in mijn paleis,
maar houdt rustig je sloffen aan".
Vervolgens liet hij stoelen aandra
gen voor de caïds, de pasja's en de
hoge ambtenaren, waarop ze plaats
konden nemen voor een prettig
praatje
Van geëerbiedigd hurken voor de
troon was geen sprake meer.
Na de ontvangst, ging de zoon van
Moulay Arafa eens kijken in de
slaapkamers, en hij moest tot de
ontdekking komen, dat alle dekens
en lakens verdwenen waren. Hg nam
ook een kijkje in de garage en hoe
wel een lijst in de garage vermeldde,
dat er 35 auto's moesten zgn, trof hij
er geen enkele meer aanAlles
gestolen door de here®, die meenden
meer recht op deze bezittingen te
hebben dan de nieuwe sultan
Dat zgn droeve ervaringen. Reeds
vóór de receptie had de nieuwe sul
tan een droeve ervaring opgedaan.
De menigte, die voor het paleis juich
te, had niet geroepen „Leve de sul
tan", maar „Leve El Glaoui", de Ber
ber".
Deze bejaarde Berber, die als woes
tijnrover geen slecht figuur sloeg,
daarna met de Fransen en maar
schalk Lyautey goede maatjes werd,
vervolgens opsteeg tot commandant
van een Marokkaans (Frans) woes-
tijncorpspasja werd van Mara
kesjin een machtige Cadillac
langs de woestijnwegen suist
schatrijk is geworden omdat hij op
het juiste ogenblik de juiste heren
wist te dienendeze bejaarde
Berber vindt, dat men het de Fran
sen in Marokko niet lastig moet ma
ken.
Sultan ben Youssoef dacht daar an
ders overHij luisterde naar z'n
zoon Moelay Hassan, die stevig ver
bonden was met de nationalisten en
hun organisatie de Istiqlal. De sul
tan en zijn zoon meenden, dat voor
de Fransen het uur van vertrek uit
Marokko spoedig zou slaan.
Dit meningsverschil met El Glaoui
zou nog wel gesust zijn, wanneer niet
de dochter van de sultan zich in een
badpak had laten fotograferen en
daarmee aan vele gelovigen had ge
toond hoezeer in de familie van de
sultan werd afgeweken van de Koran-
voorschriften.
Toen had El Glaoui naast de eco-
nomisch-politieke bezwaren ook
godsdienstige bezwaren en kon hij de
caïds en pasja's in actie brengen te
gen de sultan. Kort daarop snorde
de D.C. 3 naar Ajaccio.
Vandaag vergaderen ln Cairo de
leden van de Arabische Liga.
Zij zullen praten over Marok
koen over de afgezette sul
tanZij zullen plannen beramen
om voor het forum van de Verenig
de Naties de zaak van de Marok
kaanse onafhankelijkheid te beplei
tenVolgens de Franse generaal
Guillaume zijn er in Marokko slechts
een handvol extremisten, die onaf
hankelijkheid willen... Generaal Guil
laume zal wel gelijk hebben
alleenhij heeft de tijd tegen
El Glaoui is een oud man.... de nieu
we sultan is een oud manWanneer
ze heengaan zal men toch met jonge
ren moeten samenwerken, jongeren,
die gefascineerd worden door onaf-
hankelijkheidsidealen. Het kan niet
anders of de jongste „revolutie" in
Marokko is de laatste opflikkering
van een verouderd régimeHoe
men de zaak ook keert of wendt,
uiteindelijk is de toekomst aan de
jonge mensen, die nu de nederlaag
hebben geleden, maar straks tóch
aan de macht komen!
,Bal van de eeuw" ie Biarritz
Dinsdagavond om tien uur precies
begon op het terrein van de Chiberta
club te Biarritz het „bal van de eeuw",
dat gegeven werd door de milhonnair
markies de Cuevas. De 2000 gasten
er waren er 4000 uitgenodigd, maar de
helft heeft afgezegd waren in 18e
eeuwse kleding, evenals de muzikan
ten van de vgf orkesten, de kellners,
de lakeien, de verslaggevers, de pers
fotografen en de politiemannen, die
het terrein bewaakten.
Het feest, dat naar schatting
600.000 gulden heeft gekost, werd ge
houden ter ere van Lodewijk de veer
tiende.
De politie was voor deze gelegen
heid bewapend met ouderwetse mus
ketten, maar onder de 18de eeuwse
kleding hadden zij moderne wapens
verborgen, om de kostbare sieraden
van de gasten zonodig te verdedigen.
De genodigden waren bekende per
sonen uit alle hoeken van de aarde.
Tot degenen die de uitnodiging niet
hebben aangenomen, behoorden ex-
koning Faroek van Egypte, ex-koning
Umberto van Italië, de Aga Khan en
zijn echtgenote, koning Leopold van
België, sir Laurence Olivier en zijn
vrouw Vivien Leigh, Orson Welles,
Greta Garbo en Mariene Dietrich.
Sommige journalisten spraken de
mening uit, dat velen bedankten, om
dat zij het feest onder de huidige om
standigheden in Frankrijk aanstoot
gevend achtten en getuigend van
slechte smaak. De Franse pers heeft
het bal nagenoeg geheel genegeerd.
De markies voerde daarentegen aan,
dat het feest vele maanden lang was
voorbereid en dat hij ondanks de so
ciale moeilijkheden in het land beslo
ten had het door te laten gaan met het
oog op de vele buitenlanders, die het
zou trekken.
We er kwamen? Zulke mensen als
Carry Cooper, Barbara Hutton, Merle
Oberon enz.
EL GLAOUI: „Geen foto's van sul-
tansdochters in een badpak!"