PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Westelijke waarschuwingen aan Italië en Joego-SIavië St. Baafskerk Aardenburg wordt omstreeks Pasen 1954 ingewijd BILT Kantlijn N.V. P0LYN0RM VERKEERT IN MOEILIJKHEDEN DE POLITIEKE CONFERENTIE OVER KOREAANSE KWESTIE 196e Jaargang No. 205 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie F van de Velde en F. B den Boer. Adjunct W. de Pagter. Hoofdred.: G. Ballintyn, Pl.-verv.. W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per week. f 5.45 p. kW., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLlSSlNGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 1 Sept. 1953 ADVERTENTIEPRIJS 22 et per mm. Minimum p. advertentie I 3.-. Ing mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties imax. 8 regelsi van 1—5 regels t 1.— Iedere regel meer 20 cent ..Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer Giro nr 359300 PJS.C» Middelburg. Bur. Vlisslngen. Walstr. 58—€0. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160);Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes. Lange Vorststr. al 63. tele! 2475 (b.g.g. 22281; Oostburg. Finlandstraat 2. teJef 16: Terneuren Brouwerijstr 2; Zienkzee. N Bogerdstr C 160. leief. 26 RUMOER RONDOM TRIEST. Rijden met vechtwagens en varen met oorlogsschepen De vertegenwoordigers van de drie Westelijke Mogendheden, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten, hebben naar het Franse persbureau A. F.P. meldt stappen ondernomen te Belgrado en Rome om de regeringen van Joego-SIavië en Italië tot kalmte en matiging aan te sporen in de kwestie Triëst. De Italiaanse zaakgelastigde te Londen stelde zich Maan dag in verbinding met het Engelse departement van buitenlandse zaken, naar men aanneemt voor een bespreking over de toestand in Triëst. Te Rome meende men Maandag, dat een ontspanning is ingetreden. Maan dagavond heeft de Italiaanse premier en minister van buitenlandse zaken Pella zich naar Terminillo begeven om enkele dagen rust te nemen. De Joegoslavische regering heeft aangekondigd, dat zy heden Dins dag een protestnota zal zenden aan de Italiaanse regering in verband met „militaire demonstraties en andere militaire maatregelen van Itali aanse kant" langs de grens der beide landen. Volgens een bericht uit Triëst aan Radio Belgrado zouden Italianen met vechtwagens langs de grens rijden. Uit Venetië wordt gemeld, dat daar drie Italiaanse oorlogsschepen zijn aangekomen. Een woordvoerder van het Joego slavische ministerie van buitenlandse zaken verklaarde Maandag te Belgra do, dat Joego-SIavië niet het plan heeft de door dit land bezette B-zóne van het vrije gebied van Triëst bij Joego-SIavië in te lijven. Te Washington werd Maandag ver klaard, dat de toestand in Triëst niet zo ernstig was als de eerste berich ten wellicht deden vermoeden. Het Joegoslavische persbureau Tandjoeg meldde, dat zich Maandag ochtend een incident voordeed by Novo Goriza ongeveer 25 km. ten Noorden van de stad Triëst. Ongeveer 25 Italiaanse soldaten uitgerust met automatische wapenen In Vlissingen ligt Hr. Ms. „Ja cob van Heemskerck" en aan boord van deze' oorlogsbodem bevindt zich een koperen gedenk plaat, herinnerend aan een bezoek, dat H.M. Koningin Wilhelmma op 11 Februari 1941 aan deze kruiser heeft gebracht bij de indienststelling van het schip. Negentien één en veertig. Dat was dus in de zwartste oorlogsda gen. De grote Duitse luchtaanval op Engeland lag toen nog vers in het geheugen. Het waren donkere dagen voor Nederland. Maar H.M. Koningin Wilhelmina kon niettemin in Portsmouth een Nederlandse kruiser in dienst stel len. Zy kon met haar regering wer ken aan de voorbereiding der toen nog zo ver in het verschiet liggende bevrijding. En zó dankbaar was al wat Neder lands was in Engeland H.M. de Ko ningin voor haar aanwezigheid daar cn voor haar activiteit, dat de Neder landse regering in Londen besloot om de 31ste Augustus, de verjaardag van H.M. de Koningin, tot in lengte van jaren tot nationale feestdag te ma ken. De koperen gedenkplaat aan boord van de kruiser „Jacob van Heems kerck" herinnert aan de uitreiking van een oorkonde, waarin dit besluit is vastgelegd, die door de voorzitter van het Comité „Neerlands Vrij heidsdag", dr. Paul Rijken in tegen woordigheid van de minister-presi dent aan H.M. de Koningin werd overhandigd. Een afbeelding van de ze plaat kan men elders in dit blad aantreffen. De 31ste Augustus '53 ligt achter on3. HQ is geen nationale feest dag geweest, zoals geen enkele 31ste Aiigustus sedert Koningin Wil helmina vijf jaar geleden afstand deed van de troon en werd opgevolgd door H. M. Koningin Juliana. De gedachten van vele Nederlan ders zullen niettemin terug zijn ge gaan naar de tijd, waarin de 31ste Augustus wel een feestdag was en te vens een slot van de zomerperiode. Sedert hun jeugd is de laatste dag van de Augustusmaand voor ontelba re Nederlanders een blijde dag ge weest, een hoogtepunt van het jaar. En nog altijd is net vreemd, dat er op deze aag tegenwoordig alleen nog maar vlaggen worden uitgestoken en dat verder niets geschiedt. Want het besluit van de Nederland se regering te Londen is een dode let ter gebleven. Er is nimmer uitvoering aan gegeven. In de plaats daarvan is de vijfde Mei nationale feestdag ge worden. Maar men weet het; de vijfde Mei is als nationale feestdag geen succes. Hy wordt voorafge gaan door de 30ste April, de verjaar dag van H.M. de Koningin. Hij wordt eveneens voorafgegaan door de eer ste Mei, voor vele duizenden de Dag van den Arbeid. De vierde Mei is ge wijd aan de herdenking der doden uit de laatste oorlog. Helaas, de vijfde Mei is een surrogaat nationale feest dag gebleven, omdat hij in een zeer ongunstige periode valt. De viering is er dan ook naar, het is bescha mend, maar waar. Een nationale feestdag, die geen nationale feestdag is Een 31ste Augustus, die van alle glorie is beroofd De vraag is onder deze omstandig heden gewettigd, of het geen aanbeveling verdient om het be sluit, destijds door de Nederlandse re- fering in Londen genomen, om de lste Augustus tot in lengte van ja ren nationale feestdag te maken, eens op te diepen uit de inmiddels al vergeelde Londense documenten. Nog altijd is de verering, die ons volk Prinses Wilhelmina toedraagt zo groot, dat een nationale feestdag, die de herinnering aan deze vorstin levend zou houden, met vreugde zou worden begroet. Het opheffen van de vijfde Mei als nationale feestdag zou niet op verzet stuiten, als men de dodenherdenking maar de plaats blijft geven, die haar toekomt. Ten slotte worden regeringsbeslui ten niet genomen om er nimmer uit voering aan te geven. zouden de grens hebben overschre den en 50 meter op Joegoslavisch ge bied zijn doorgedrongen, maar na sommatie door Joegoslavische grens wachten trokken de Italianen ter ug. Het Italiaanse departement van buitenlandse zaken sprak dit bericht tegen en meende, dat men de Itali aanse soldaten alleen door de „ver rekijkers der verbeelding" had ge zien. Radio-Belgrado zei Maandagmor gen over de Italiaanse troepenbewe gingen in het gebied rond Triëst. dat deze waren bedoeld om het Italiaan se volk de „sterke hand" van Pella's regering te tonen. Joego-SIavië heeft slechts één antwoord op zulke ma noeuvres: „dat niets kan worden be reikt door provocaties", aldus het ra diostation. Een West-Duits verkiezin gsgrap j e In de Westduitse bioscopen i schijnt de laatste dagen in de pa een stekelvarkentje op het doek, dat de bevolking aanraadt Zondag a.s. haar stem in ieder geval uit te bren gen. Het stekelvarkentje, Mecky ge naamd, berispt degenen, die zeggen dat de politiek hun niet aangaat en dat anderen zich daar wel mee zul len bezig houden. „Past U maar op", zo zegt Mecky, „dat die ander er niet zó uitziet", en dan heeft het diertji plotseling een zwarte lok over zfln voorhoofd en een klein snorretje. Met een knipoogje en een: „Dus U stemt Zondag ook" neemt Mecky ver volgens afscheid van het publiek. Bij de restauratie-werkzaamheden aan de St. Baafskerk te Aardenburg is men gereedgekomen met de Zuid zijde van het gebouw. Op de foto ziet men rechts twee van de nieuwe boog ramen van de Zuidbeuk, waarin mo menteel kerk wordt gehouden, Met Pasen 1954 hoopt men met de gehele restauratie gereed te zijn en de kerk officieel te kunnen inwijden. (Foto P.Z.O.) Oost-Duitse agitators naar West-Diiitsland Toestand niet alarmerend Do Westduitse politie heeft specia le maatregelen genomen om aan de invasie van Onstdultse (communlstl- srlie propagandisten het hoofd te bieden, die nog steeds trachten in West-Duitslunc) door te dringen om aan de verkiezingsstrijd deel te ne men. De grensde'aehementen r(Jn versterkt. Van Westduitse zijde meent men. dat ongeveer 10.000 per sonen aan deze Oostduitse actie deel nemen. Ongeveer 8000 van hen kon den worden aangehouden. De meeste van hen zijn naar Oost-Ituitsland te ruggezonden. Redenen tot bezorgdheid acht men niet aanwezig. Een bedrag van meer dan 200.000 Westmark is al in beslag genomen, evenals duizenden kilo's gedrukt pro- paganda-materiaal. Te Helmstedt. het voornaamste doorgangspunt naar de Britse zóne, werden 1.500 Oostduitsers aangehou den. Duizenden hunner brachten de nacht door in een bewaakte fabrieks hal. waar zij slienen op pakken communistische vlugschriften, die zy voor dat doel mochten houden. De bankbiljetten uit de Flying En terprise", die werden overgebracht naar de Banque de Bruxeïles" wor den daar, met behulp van het fornuis in de keuken gedroogd. Vragen over rijks begroting 1954 Wie lichtte „Het Vrije Volk" in Het Tweede Kamerlid van Rijcke- vorsel heeft aan de minister-presi dent en de minister van financiën schriftelijk de volgende vragen ge steld: 1 Zyn de door het dagblad „Het Vrye Volk" bekendgemaakte gegevens over de rijksbegroting 1954 juist 2 Zo neen, wil de regering dan deze bekendmaking ten spoedigste tegen spreken 3 Zo ja, is de regering van oordeel, dat die bekendmaking het gevolg is van een krachtens de artikelen 98 en/of 272 sr. strafbare schending van staatsgeheimen door een of meer ambtenaren, en is de regering voor nemens te dezer zake een strafver volging te doen instellen? Orders uit Amerika en Turkije blijven uit. Naar het A.N.P. te Amersfoort van welingelichte zijde verneemt zijn er blijkbaar opnieuw moeilijkheden ge rezen bij de N.V. Polynorm, voorna melijk door het uitblijven van orders uit 'Amerika en Turkije. De leiding van het bedrijf zou zich genoodzaakt zien de in Amersfoort gevestigde ont wikkelingsmaatschappij, de N.V. Po lynorm, op te heffen. Het personeel, voornamelijk teke naars en technici, dat in het gebouw aan de Bilderdyklaan te Amersoort werkzaam is, zou ontslag zijn aange zegd. Het gebouw zou mettertijd in gebruik komen by 's Rijks belasting dienst. Ook in Winschoten, waar df N.V. Polynorm de Nederlandse Me taalindustrie is gevestigd, zouden ongeveer 20 man, werkzaam by de ontwikkelingsmaatschappij, worden ontslagen. Een van de directeuren, de heer ir. J. van Hulst, vertoeft mo menteel in Turkije, waar de N.V. een erder hoopt te plaatsen van VOORBESPREKING TE NEW YORK Zuid-Korea zal adviseren De Verenig-de Staten hebben vertegenwoordigers van de vijftien landen, die strydkrachten in Korea hebben ingezet, uitgenodigd Dinsdag byeen te komen om tyd en plaats van de politieke conferentie over Korea te be spreken. Minister van buitenlandse zaken Dulles zal de Verenigde Staten vertegenwoordigen. Zuid-Korea zal zich na de bijeenkomst van Dinsdag by de landen voegen om te helpen bij de keuze van tijd en plaats voor de con ferentie. gevangenschap teruggekeerde Ame rikaanse luchtmacht-kapitein Payne zullen de Noordelijken de uitwisseling van de krijgsgevangenen nog tot 10 September a.s. voortzetten. Kapitein Payne had dit van de Chinezen ver nomen. De voorhoede van het Indische con tingent voor de bewaking van com munistische krijgsgevangenen, die niet gerepatrieerd willen worden, is Maandag per vliegtuig in Seoel aan gekomen. De uit zes officieren be staande groep is onmiddellijk per hef- schroefvliegtuig naar de vooruitge schoven basis van de Verenigde Na ties te Moensan doorgereisd. Volgens de Maandag uit krygs- RESTAURATIE NADERT VOLTOOIING Toren zal grotendeels in zijn oude vorm herbouwd worden Wat verloren in de enorme ruimte staat in het koor van de in 1944 zo deerlijk verwoeste St. Baafskerk te Aardenburg een preekstoel, zo maar in het rulle zand, en temidden van planken en steigerpalen. Een kansel in Barokstijl, afkomstig uit een Belgische parochiekerk, en momenteel ogen schijnlijk een doelloos voorwerp temidden van de restauratie-attributen. Maaromstreeks Pasen 1954 hoopt de predikant van Aardenburgs Ned. Hervormde Gemeente, ds. L. S. Blom, deze kansel in een hersteld kerkge bouw te kunnen betreden om voor te gaan in de officiële inwijdingsdienst! Want gestaag vorderen de werkzaamheden; de Zuidzijde van de kerk is thans gereed, het koor, dat in de herfst van vorig jaar nog overgeleverd was aan wind en regen, is glasdicht eninmiddels worden ook voorberei dingen getroffen om te kunnen beginnen met de herbouw van de grote to- Zoals gemeld, is toestemming ver kregen om ook de toren te herbou wen en het ontwerp voor de bouw is reeds door architect E. P. Messer uit Amsterdam gemaakt. De toren zal grotendeels in zijn oude vorm herrij zen, zij het met enkele kleine afwij kingen van bouwkundig-technische aard. Van „voet tot spits" zal de lengte niet minder dan 54,5 meter be dragen en de spits zal gekroond wor den door een schip met volle zeilen. De traditionele haan prijkt immers reeds op de dakruiter, een miniatuur- vieringstorentje, dat van een nieuwe spits werd voorzien. De grote toren zal tot een hoogte van 36 meter vierkant worden opge trokken; daarboven volgen dan smal lere geledingen, eindigend in een ui vormige top. Zo zal Aardenburgs eeuwenoude kerk volledig haar vroegere luis ter herkrijgen en een waardiger sluitstuk van de herbouw van verwoeste kerken in Zeeuwsch- Vlaanderen was moeilijk denk baar geweest. De restauratie van de St. Baafskerk, waarmede in 1946 begonnen werd, vormt na melijk de slotphase van het her stel der hervormde kerken in deze streek, zodat er dank zij ook de herbouw van de grote to ren als het ware een magis traal uitroepteken zal worden geplaatst achter het laatste woord van het hoofdstuk „her bouw" in Zeeuwsch-Vlaanderens kerkgeschiedenis 1 Men is in Aardenburg trots op die toren en.terecht. In tegenstelling immers met vele andere gemeenten in het Zuiden des lands bleef de to ren van de St. Baafskerk eigendom van de kerkelijke gemeente en na de verwoesting kon met het Rijk een overeenkomst worden aangegaan om trent herbouw en onderhoud. BESCHEIDEN MUSEUM. Een andere bijzonderheid van de Sint Bavo is de Middeleeuwse sacris tie, waarvan de fundamenten werden weergevonden aan de ZuidOost zijde van de kerk. Men heeft besloten ook deze voormalige kerkekamer te doen herbouwen en hierin zal een be scheiden museum worden ingericht voor het onderbrengen van de opge graven, eeuwenoude grafschilderin- vervolg op pag. 2) Leiders van N.E.S.B. blijven in arrest De Amsterdamse rechtbank heeft Maandagochtend in de raadkamer een bevel tot voorlopige hechtenis uitgevaardigd, tegen de algemeen lei der der N.E.S.B., de 31-jarige Paul van T. uit Amsterdam, en tegen de landelijk leider, mr. J. A. W. uit Gro ningen. Dit bevel is dertig dagen van kracht en kan een onbepaald aantal keren met die termyn worden ver lengd. Het „Oude Loo" als vredescentrum. Voor de vijfde maal is op kasteel het Oude Loo te Apeldoorn een by- eenkomst gehouden van een groot aantal genodigden van verschillende overtuiging, positie, professie, natio naliteit en ras, teneinde zich uit te spreken over vredestichting door oriëntering op de ene aanvaarding: „God, grondlegger der wereld en dus onoverwinnelijk". Een vijftal spre kers uit verscheiden landen heeft i hierbij een exposé gegeven van hun visie op het wereldgebeuren en de bevordering van de vrede. f 27.000.000.Komt deze order af dan bestaat er voor de werknemers bij de Nederlandse metaalindustrie geen reden tot ongerustheid. In ieder geval is er nog voldoende werk aan lopende orders. Van een liquidatie der N.V. Poly norm, waarover in sommige berich- tengesproken wordt, zou evenwel geen sprake zyn. Prinsessen Beatrix en Irene terug van vacantie Met byna een halve dag vertraging door motorstoring kwam Maandag middag circa vijf uur, het K.L.M.-tc«- stel op Schiphol aan, dat de princes- sen Beatrix en Irene van hun vacan tie in de Verenigde Staten en Cana da thuisbracht. De prins, een witte anier in het knoopsgat, stond zijn dochters op het vliegveld op te wachten en omhelsde haar hartelijk evenals een vriendin^ netje, Renée Roell, dat uit Canada was meegekomen om enige tyd in Nederland door te brengen. Prinses Beatrix was gekleed in een licht blauwgrys mantelpakje en hoed. prinses Irene droeg een gryze mantel met rode hoed. De prinsessen waren in opgewekte stemming en vertelden, dat zij niet luchtziek waren geweest, in tegen stelling tot de haar omringende pas sagiers. Toen de bagage in orde was ge bracht zette prins Bernhard zich ach ter het stuur van een der wachtende auto's en reed met zyn beide doch ters naar Het Loo om de verjaardag van prinses Wilhelmina te vieren. Veteranenlegioen wil nationaal monument In een bespreking van het dagelijks bestuur van de vereniging „Het vete ranenlegioen Nederland" waarbij ook de generaal-majoor b.d. P. Schol ten aanwezig deze oud-sti doen tot oprichting omvattend nationaal monument. Een plan voor de voorbereidende werk zaamheden werd opgemaakt. Besloten werd centraal een folder uit te geven in de geest van de fol der, welke de afdeling Rotterdam reeds verspreidde, teneinde grotere eerbied voor de vlag aan te kweken. Door de algemene vergadering van het legioen is ingesteld een commis sie tot beheer van een opgericht schulddelgingsfonds. dat tot taak zal hebben de aanloopkosten, welke de vereniging heeft gehad en die 30.000 gulden bedragen, Dyeen te brengen. DE VERWACHT: WARMER. Perioden met zonneschijn, vooral in het Zuiden van het land en droog weer. Matige, aan de kust tijdelijk vrij krachtige Zuidwestelyke wind. Warmer. ZON EN MAAN. 2 September Zon: op 5.52 Maan: op onder 19.26 onder 16.57 Mysterie van Enterpriseopgelost Een functionaris van de Londense firma Tyler and Company heeft ver klaard, dat er „niets geheimzinnigs" is met de bankbiljetten, die uit net wrak van de „Flying Enterprise" zijn geborgen. De bankbiljetten waren per post van Europa naar New York gezonden. Belgische, Britse en Zwit serse firma's hadden een aantal post- zendingen van Europa naar New York verzekerd en de firma Tyler kreeg in Januari 1952 instructies toen deze postzendingen niet waren aan gekomen. Uit een onderzoek bleek, dat deze zendingen met de „Flying Enterprise" waren gegaan en dat de bankbiljetten zich in postzakken in een der ruimen bevonden. De firma Tyler onderzocht toen of de zendingen te bergen waren. „Wij wisten, dat er een grote hoeveelheid bankbiljetten was. Indien de berging snel zou geschieden, konden wij de biljetten nog redden", aldus de func tionaris. Thans is een groot deel van de bankbiljetten geborgen. Zy werden by Belgische banken geteld, gesor teerd en gedroogd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 1