PROVIMCIALE ZEEUWSE COURAHT
Amerikaanse dollarhulp voor
Perzië in het komende jaar
Keersluisbrug niet voor Mei '54
volledig gereed
BILT
Kantlijn
FOSTER DULLES PLEIT VOOR
HERZIENING HANDVEST V.N.
HAGENAAR KEERDE TERUG UIT
HONGAARSE GEVANGENSCHAP
196e Jaargang-No. 201
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct W. de Pagter,
Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.-verv.:
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week, f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 27 Aug. '53
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie f 3.-.
Tng- mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertentie» (max. 8 regels)
van 1—5 regels f L—Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C„ Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160);Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstraat 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerjjstr. 2; Zierlkzee. N. Bogerdstr. C 160, telef. 2&
NA NOODKRETEN VAN SJAH EN ZAHEDI
Engeland heeft geen bezwaar,
tenzij oliekwestie in gedrang komt
De Ver. Staten zullen Perzië in het komende jaar economische en tech
nische hulp ter waarde van 23 millioen dollar leveren, aldus hebben func
tionarissen van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken te
Washington bekendgemaakt. Deze hulp, volgens liet program yoor hulp
aan het buitenland, werd door het congres goedgekeurd voor het begin
Augustus op reces ging.
Voorts zal Perzië Amerikaanse bijstand blijven ontvangen by de ver
sterking van zijn strijdkrachten. Het bedrag van deze militaire hulp werd
niet gemeld, doch volgens niet-officiële ramingen bedraagt zy circa twin
tig millioen dollar.
Op 9 Juli j.l. antwoordde presi
dent Eisenhower naar aanleiding van
een verzoek van ex-premier Mossadeq
om meer hulp, dat de Verenigde Sta
ten „op het ogenblik niet in een posi
tie verkeren pm meer hulp te verle
nen, doch gehoopt werd, dat de hui
dige technische bijstand en militaire
hulp zou kunnen worden voortgezet
op een basis vergelijkbaar met de ver
leden jaar gezonden hulp".
Premier Zahedi van Perzië heeft
Woensdag te Teheran besprekingen
Het is geen zeldzaamheid, dat er op
onze redactietafels een briefje
belandt met de klacht, dat de
krant op Maandag onleesbaar is. Van
wege de sport. En het is evenmin een
zeldzaamheid, dat er tegelijkertijd
epistels verschijnen, waarin de klacht
geuit wordt, dat diezelfde krant op
Maandag onleesbaar is, omdat er te
weinig sport in staat.
In verreweg de meeste gevallen ne
men wij die klachten met een kor
reltje zout, omdat zij eigenlijk bewij
zen, dat wij precies genoeg sport ge
ven en dat meer zowel als minder zou
schaden.
Maar er zitten klachten tussen, die
een ernstiger ondergrond hebben en
de verhouding tussen kerk en sporf
ten grondslag hebben.
Nu het nieuwe sportseizoen voor
de deur staat, is het, wellicht nuttig
over dit probleem enkele kantteke
ningen te maken.
Vooropgesteld zij daarbij, dat er in
derdaad een probleem „Kerk en
sport" is.
Er zijn tienduizenden jongelieden in
Nederland, die graag deel zouden ne
men aan competitiesport, omdat im
mers alleen deze gelegenheid geeft tot
behoorlijke krachtmetingen, maar het
niet doen, omdat zij daardoor niet in
staat zouden zijn ter kerke te gaan.
Er zijn weliswaar kerken, die vroege
diensten houden, om daardoor te be
reiken, dat de jonge mensen kerk en
sport op Zondag kunnen verenigen.
Maar een oplossing is dat toch niet,
omdat een overtuigd Christen er niet
gemakkelijk toe zal overgaan zijn
godsdienstig leven te laten wegdruk
ken naar een „niet hinderlijk deel van
de Zondag". Daarvoor is hem zijn
godsdienst te dierbaar.
Het probleem ligt er dus.
Voor deze zeer belangrijke bevol
kingsgroep blijft dus alleen de Zon
dagmiddag en de Zaterdagmiddag
voor de sportbeoefening over. De
Zondagmiddag zal voor velen steeds
blijven vervallen om de hiervoor reeds
genoemde redenen. Rest de Zaterdag
middag.
Welnu: ten aanzien van de Zater-
dagmiddagsport valt op te mer
ken, dat er te weinig sportvel
den beschikbaar zijn.
Dat er des Zaterdags weinig of geen
publiek zou komen kijken, zal voor
de meesten geen rol spelen. Tenslotte
komt het publiek alleen naar de gro
te wedstrijden kijken en er zijn tal'
van sporten, die zelfs geheel zonder
publiek worden beoefend.
Maar de goede sportterreinen zijn
eigendom van of verhuurd aan ver
enigingen, die de sport op Zondag als
wedstrijdsport beoefenen en des Za
terdags de velden niet gaarne be
speeld zien. Ziedaar, waardoor de
mensen, die aan sportbeoefening op
Zaterdagmiddag de voorkeur geven,
dikwijls niet aan hun trek kunnen
komen-
De instelling van een Zaterdagmid
dagcompetitie is voor ontelbaren een
belangrijke schrede in de goede rich
ting. Hoezeer zij gewaardeerd wordt,
kan men afmeten aan het grote aan
tal verenigingen, dat aan deze com
petities deelneemt.
Maar, landelijk gezien, is het gebrek
aan voldoende sportterreinen een ont
zaglijke rem.
Verbetering kan er alleen komen,
als men meer sportvelden aanlegt.
Ook wat dat betreft is Nederland op
de goede weg en speciaal in Zeeland
mag men zich verheugen in de voor
uitgang, die er op dit gebied valt
waai' te nemen.
Wil men echter in de toekomst
een verscherping van de te
genstelling tussen Kerk en sport
voorkomen, dan zal men er zich op
moeten toeleggen de sportbeoefening
op Zaterdag op aanzienlijk grotere
schaal mogelijk te maken.
Dit besef is nog steeds niet vol
doende doorgedrongen.
Maar men zal met noodzaak
scherper geconfrontc worden,
naarmate de sportbeoefening toe
neemt. En tot dusver neemt zij toe,
hand over hand.
gevoerd met de Amerikaanse ambas
sadeur, Loyd Henderson. Men gelooft,
dat zij spraken over de toekomstige
Amerikaanse houding ten aanzien van
de nieuwe Perzische regering.
Zahedi had Henderson tot dit ge
sprek uitgenodigd, na inleidende be
sprekingen tussen Henderson en de
Perzische onder-minister van buiten
landse zaken, Meftah, die Dinsdag
werden gevoerd. Volgens waarnemers
werd bij dit onderhoud, dat drie
kwartier duurde, de nadruk gelegd op
de Perzische behoefte aan Amerikaan
se hulp.
Zowel de Sjah als premier Za
hedi verklaarden'dezer dagen, dat
Perzië hulp uit het buitenland,
van welke zijde ook, dringend no
dig heeft.
De AmerikaansPerzische bespre
kingen zullen waarschijnlijk de vol
gende week worden voortgezet.
Engeland heeft de Verenigde Staten
meegedeeld, dat het vóór Amerikaan-
Brits atoomgeleerde
met verlof gestuurd.
Een Britse atoomgeleerde van Rus
sische afkomst, die werkzaam was
bij het Britse centrum voor atoom
onderzoek te Harwell, is voor een
jaar met verlof gestuurd.
De geleerde, dr. Davison, heeft aan
geboden voor de universiteit te Bh>
mingham te gaan werken.
Volgens de „Daily Express" is Da
vison met verlof gestuurd, omdat
men het „te riskant" vindt hem in 't
atoomcentrum te houden, daar zijn
ouders nog steeds in Rusland zijn.
se hulp ter consolidering van het
nieuwe regiem is, mits deze niet na
delig is voor een eventuele regeling
van het BritsPerzische oliegschil, al
dus welingelichte kringen te Londen.
Communisten
gearresteerd
In opdracht van premier Zahedi
heeft de Perzische geheime politie
Dinsdag een aantal communistische
publicaties, die Maandag bij huiszoe
kingen in beslag waren genomen, ver
brand.
Bij de huiszoekingen zouden volgens
sommige bladen ook handgranaten,
geweren, pistolen en zelfgemaakte
bommen zijn gevonden. Ruim 300
communisten zouden reeds zijn gear
resteerd. Volgens onbevestigde be
richten zouden bij een overval op een
communistisch centrum in een stad
aan de grens met de Sowj et-Unie, drie
personen het leven hebben verloren.
Groepsleider Kruit van
N.E.S.B. in vrijheid
Van Tienen en mr. J. Wolthuis
blijven in arrest
Na vier dagen voorarrest is de
werkgroepsleider van de Nationale
Europese Sociale Beweging (N.E.S.
B.), de 29-jarige A. M. Kruit, Woens
dag in afwachting van het proces in
voorlopige vrijheid gesteld. De twee
andere functionarissen dezer party,
de algemeen leider Paul van Tienen
uit Amsterdam en de landelijke lei
der, mr. J. Wolthuis uit Groningen,
bevinden zich nog in arrest.
Intussen zijn van diverse zuster
partijen van de N.E.S.B. uit Euro
pese landen protesten naar ons land
gestuurd over de arrestaties.
Stemming over Korea
in V.N. uitgesteld
De politieke commissie der Ver
enigde Naties heeft Woensdag haar
beschouwingen over de komende poli
tieke conferentie over Korea votó't-
gezet.
Zij besloot de stemming over de
vertegenwoordiging ter conferentie
tot Donderdag uit te stellen. Het had,
als gemeld, in de bedoeling gelegen
deze Woensdag te doen geschieden.
SAMEN MET SOWJET ONMOGELIJK
Atoombom ging een rol
spelen
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dulles, heeft zich
Woensdag in een toespraak tot de
Amerikaanse vereniging van advo
caten te Boston uitgesproken voor
herziening van het Handvest van de
Verenigde Naties. Zoals bekend, heeft
Nederland aangedrongen op herzie
ning van het Handvest.
In 1955 zou de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties de
kwestie van herziening van het Hand
vest overwegen.
Volgens Dulles waren er drie ge
breken, die een herziening noodzake
lijk maken!
In de eerste plaats was het
Handvest opgesteld vóór de atoom
bom een rol speelde, in de tweede
plaats hing de werking van de Ver
enigde Naties af van samenwerking
met een land, dat wordt bestuurd
door een internationale partij, die
naar de wereldheerschappij streeft,
en in de derde plaats was het Hand
vest van de Verenigde Naties oor
spronkelijk niet gebaseerd op een
daaraan ten grondslag liggende wet
en een rechterlijke organisatie,
krachtens een dergelijke wet.
Mej. Broers, de nieuwe
der prinsessen.
verzorgster
Dulles werd gevraagd of na de be
kendmaking dat de Sowjet-Unie de
waterstofbom bezit, internationale
controle op de atoomwapenen moge
lijk is. Hij antwoordde, dat de Ameri
kaanse regering altijd in internatio
nale controle op wapenen had ge
loofd, maar dat een dergelijke con-
tróle doeltreffend dient te zijn.
Het was moeilijk met de Russen
tot overeenstemming te komen over
een doeltreffende controle.
Over de jongste concessies van de
Sowjet-Unie aan Oost-Duitsland, zei-
de Dulles, dat hy het als propaganda
beschouwde voor de komende verkie
zingen in West-Duitsland.
Veel belangstelling trok de Edin
burgh Taptoe", een van de onderde
len van het Edinburgh Festival, dat
momenteel wordt gehouden. Het door
schijnwerpers verlichte Edinburgh
Castle, zorgde voor een machtige
achtergrond.
Hervormingsplan voor
Marokko
Kwestie niet op agenda
Veiligheidsraad
Een woordvoerder van het Franse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft; Woensdag verklaard, dat de
Franse regering een aantal „belang
rijke hervormingen" voor Marokko
aan het ontwerpen is, die waarschijn
lijk op de volgende bijeenkomst van
het kabinet zullen worden besproken.
Het hervormingsplan zou o.m. be
helzen:
1. De instelling van gemeenteraden
in geheel Marokko, waarin Fransen
en Marokkanen zitting hebben, die
op basis van gelijkheid gekozen wor-
den;2. de instelling van platte
landsraden, die in het bijzonder aan
dacht moeten schenken aan de be
hoeften en de ontwikkeling van plat
telandsgemeenten; 3. rechtsher-
vormingen, waarbij o.a. het gebruik
wordt afgeschaft, dat de Sultan el
ke rechtszaak kan overnemen, die
voor Marokkaanse rechtbanken
dient.
De mededeling van de zijde van
het Franse ministerie van buiten
landse zaken is gedaan, enkele uren
voordat de Veiligheidsraad een ver
zoek van de Arabisch-Aziatische
groep om de kwestie-Marokko op de
agenda te plaatsen in behandeling
zou nemen. Dit verzoek is tot ver
werping gedoemd, daar de V.S.,
Frankryk en Engeland tegen zullen
stemmen.
Mount Godwin Austin
nog niet bedwongen.
De Amerikaanse expeditie, die zich
tot taak had gesteld de hoogste nog
niet bedwongen top van de Himalaja,
de Mount Godwin Austin, te beklim
men heeft haar pogingen moeten op-
f even, aldus werd Woensdag te Skar-
oe in Kasjmir vernomen.
Dit was de eerste poging sinds vijf
tien jaar om de 8.605 meter hoge berg
te beklimmen.
MAGER EN GEHEEL KAALGEKNIPT
Van Aerde was spaarzaam met zijn mededelingen
Dinsdag is de Nederlander Leonard J. van Aerde nit Den Haag, die in
Hongarije veroordeeld was tot vier jaar gevangenisstraf, doch wiens straf
tot 30 maanden werd verminderd, uit de gevangenis van Boedapest vrij
gelaten.
De heer Van Aerde was chauffeur by de onlangs nitgewezen Nederland
se gezant in Boedapest, de beer W. C. Posthumus Meyjes. Toen zijn dienst
verband eindigde, ging hjj naar Oostenrijk, maar keerde zonder een visum
aan te vragen naar Hongarije terug, waarop de Hongaarse justitie hem
wegens illegale grensoverschrijding veroordeelde.
Wat mager en geheel kaalgeknipt
kwam Van Aerde Woensdagavond met
het KL.M.-toestel uit Wenen
Schiphol aan.
Van Aerde was zeer spaarzaam met
zijn mededelingen, toen een legertje
verslaggevers hem vroeg naar zijn be
levenissen achter het IJzeren Gordijn.
De meeste tijd heeft Van Aerde in
de gevangenis arbeid verricht, zoals
het invlechten van wijnflessen. Hij
werd als politieke gevangene be-
Piccard bereikte diepte
van ruim 1000 meter
Derde poging had succes
Prof. Piccard heeft Woensdagmid
dag met zijn bathyscaaf (diepzee,
duikapparaat) een diepte van 1051
meter bereikt in de zee naby Capri,
waar hij zyn pogingen onderneemt.
Hij was 48 minuten onder water.
De geleerde deelde de schepen, die
hem aan de oppervlakte bijstaan, via
een telefonische verbinding mede, dat
hij tot 1051 meter was gedaald. Na
deze mededeling steeg de bathyscaaf
snel omhoog en de geleerde werd aan
de oppervlakte door technici, zeelie
den en journalisten toegejuicht.
Het was de derde poging die de 69-
jarige geleerde Woensdag ondernam,
tezamen met zijn zoon Jacques
Bij de eerste poging bereikte Pic
card een diepte van nog geen hon
derd meter. Toen hij na twintig minu
ten weer aan de oppervlakte was,
zeide hij', meer ballast nodig te heb
ben. De tweede poging duurde slechts
drie minuten.
„OUDJES ZIJN NOG GEZOND.
In vier minuten open en dicht!
Te Vlissingen wordt op dit ogenblik hard gewerkt aan de totstandko
ming van de nieuwe keersluisbrug over het kanaal door Walcheren
maar het zal toch nog wel geruime tyd duren, voordat liet verkeer van
deze brug gebruik zal kunnen maken. De bedoeling is, dat men eind Mei
van het volgend jaar met de werkzaamheden gereed zal zijn, zodat dan de
verbindingen naar boot en trein niet meer over de smalle bailey-brug
zullen lopen. Thans is men begonnen met de bouw van de beide landhooL
den, waarbij hel echter mogelijk is om de vroegere hoofden grotendeels
weer te gebruiken, hoewel zij reeds tachtig jaar oud zijn.
gezondzoals deskundigen het uitdrukken.
,Zij zyn nog
Aan de zijde van het station be
hoeft geen bouwput te worden ge
maakt, omdat hier gewerkt wordt
tot één meter boven het normale ka-
naalpeil, doch dit is niet het geval
aan de kant van de stad. Het oude
hoofd_ wordt hier namelijk gesloopt
tot één meter beneden de normale
waterstand van het kanaal, zodat
afdamming noodzakelijk is. Deze
afdamming is echter zo ontworpen,
dat zij aansluiting geeft op de dam-
wand, die hier definitief moet wor
den aangebracht. Aan de stadskant
komt ook de z.g, bewegingskelder,
waarin o.a. de motoven voor de aan
drijving een plaats zullen vinden.
Deze kelder wordt vrij groot: de
hoogte is niet minder dan twee me
ter zeventig en de breedte vier meter
twintig. De lengte zal drie en twin
tig meter bedragen. Aan elke zijde
van deze kelder worden tien zware
betonnen palen geheid, omdat de
fundering van het oude hoofd niet
voldoende is om het gehele gewicht
van de nieuwe installatie te torsen.
GEEN „TREDMOLENS"
De deuren van de binnenkeersluis,
die thans tijdelijk zijn verwijderd, ko
men weer op dezelfde plaats als vroe
ger, doch de aandrijving wordt iets
eenvoudiger. Tot voor kort zag men
de brug- en sluiswachters vier man
sterk in een soort tredmolen rond
lopen om de deuren dicht te krijgen,
maar in de toekomst zal dat niet meer
nodig zijn. Volledig gemechaniseerd
wordt deze inrichting evenwel niet,
omdat door het gereedkomen van de
buitenkeersluis deze binnensluis
slechts bij uitzondering dienst zal
moeten doen.
Zoveel mogelijk zal nog tijdens de
bouw van beide hoofden worden be
gonnen met de bovenbouw, al zal de
„val", het eigenlijke brugdeel, dat
dus open en dicht gaat, pas aange
bracht kunnen worden als de onder
bouw gereed is. Aan de stadskant,
nl. aan de zijde van de Koningsweg
komt het bedieningshuisje, van waar
uit het gehele gevaarte „bestuurd"
kan worden. Om elk risico te vermij
den wordt van twee zijden stroom
aangevoerd, zowel van de richting
Koningsweg als die van de Prins
Hendrikweg. Als één van beide kabels
uitvalt is er dus nog altyd één over,
die voor de stroomtoevoer kan zor
gen. Wanneer deze kabels allebei
zouden uitvallen een theoretische
mogelijkheid overigens kan de brug
toch nog met de hand geopend en ge
sloten worden, maar dan gaat er een
drie kwartier mee heen. Normaal is
de brug in twee minuten geopend en
in twee minuten weer gesloten.
Deze nieuwe brug is "reeds enige
malen de grootste kiapbrug van Eu-
ropa genoemd en inderdaad mag wor
den aangenomen, dat zij op deze naam
aanspraak mag maken. In elk geval
is zij Nederlands kampioene: de door-
vaart-opening bedraagt niet minder
dan twintig meter, terwijl de over
spanning ruim tivee en twintig meter
bedraagt.
schouwd en ook zyn medegevangenen
waren allen wegens politieke delic
ten veroordeeld.
„Zegt u maar", zei hij enkele ma
len, „dat ik erg blij ben weer in Hol
land te zijn". Vrijwel alle andere vra
gen coupeerde hij met een „och wat
zal ik nog verder vertellen".
Zijn vrijlating en uitlevering kwa
men vrij onverwacht
„Waarom keerde u terug naar Hon
garije, toen uw dienstverband als
chauffeur van de toenmalige Neder
landse gezant in Hongarije was ge
ëindigd, en u veilig en wel in Oosten
rijk was beland?" werd hem gevraagd.
Een schouderophalen was het ant
woord. Over de „romantische rede
nen" waarom hij zonder visum zou
zijn teruggekeerd en waarnaar hem
werd gevraagd, wilde de jongeman
zich niet uitlaten. Over de behande
ling in de gevangenis, vertelde hij
slechts, dat het „erg naar" was ge
weest.
400 overtreders van wet op
aardappelmoeheid
gedagvaard
„Ik wil van een mug geen olifant
maken, maar overtreding van de wet
op de aardappelmoeheid schaadt in
ernstige mate de belangen van de ge
hele Nederlandse bevolking. Nu er
(nog) geen bestrijdingsmiddel is voor
deze ziekte, dient ieder ten volle mede
te werken". Deze woorden sprak
Woensdag de waarnemende ambte
naar van het openbaar ministerie bij
het kantongerecht te Leeuwarden, mr.
J. Booster, die niet minder dan vier
honderd overtreders had gedagvaard.
In vele gevallen verontschuldigden
de verdachten zich door te zeggen dat
ze in onwetendheid hebben gehan
deld.
De opgelegde boeten varieerden van
f 2,50 tot f 25 naar gelang van de 'be
plantte oppervlakte grond.
Ongeregeldheden in
Zuid-Afrika
De Zuid-Afrikaanse radio-omroep
meldt, dat volgens zijn correspondent
te Blantyre ernstige ongeregeld
heden in Nyassaland zijn uitgebro
ken.
Enkele duizenden inheemsen zou
den, om uiting te geven aan hun ver
zet tegen een Centraal Afrikaanse
federatie, openlijk in opstand zijn ge
komen tegen de overheid. Met asse
gaaien en lansen gewapende inboor
lingen zouden telefoondraden in het
gehele gebied hebben doorgesneden,
wegen met rotsblokken versperd en
stakingen ontketend hebben op plan
tages.
DE
VERWACHT:
MEER ZON.
Wisselend bewolkt en op de mees
te plaatsen droog weer met perioden
van zonneschijn. Langs de Wadden-
kust aanvankelijk nog vrij krachtige,
elders matige tot zwakke wind, hoofd
zakelijk tussen West en Noord. Wei
nig verandering in temperatuur.
ZON EN MAAN.
28 Augustus.
Zon: op 5.44
Maan: op 20.30
onder 19.38
onder 10.58
