PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Prins Bernhard opende Zwitsers
barakkenkamp in Hansweert
Aanhangers van Sjah poogden
regering omver te werpen
BILT
SCHIPPER KLAAS TOT KEERDE
NIET TERUG VAN ZEILTOCHT
VREDESCONFERENTIE BINNEN
ZES MAANDEN OVER DUITSLAND
196e Jaargang-No. 192
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie F. van de Velde en F. B
den Boer. Adjunct W. de Pagter
Hoofdred.: G. Ballintijn. Pl.-verv..
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week, f 5.45 p. kw., £r. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLlSSlNGSE. GOESSE, ÖKtbKENSE COURANT EN VklJE bTEMMEi
Maandag 17 Aug. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie f 3.-.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max, 8 regels»
van I5 regels f 1.—. Iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr 359300 P.Z.C- Middelburg.
Bur. Vlissingen. Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160»;Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes. Lange Vorststraat 63. telef 2475 (b.g g. 2228); Oostburg. Finlandstraat 2. telef. 16; Terneuzen. Brouwertjstr. 2; Zierikzee. N Bogerdstr. C 160. telef. 26.
MOSSADEQ'S REGIEM WANKELDE OPNIEUW.
Met Koningin Saroja overhaast per
vliegtuig naar Bagdad gevlucht
In de nacht van Zaterdag op Zondag hebben aanhangers van de Sjah van
Perzië in het leger gepoogd de regering van Mossadeq omver te werpen.
Zij deden een aanval op de woning van de eerste minister en zetten o.a. de
minister van buitenlandse zaken, Hoessein Fatemi, gevangen.
Bü he>t aanbreken van de dag hadden de regeringsgetrouwe troepen echter
de situatie weer in de hand. De opstandelingen zijn aangehouden en de per
sonen, die door hen gevangen waren genomen, zijn bevrijd.
De Sjah is na de mislukte staatsgreep uit Teheran gevlucht, zonder af
stand van de troon te hebben gedaan. Hjj werd vergezeld van Koningin Sa
roja en een aide-de-camp. Per vliegtuig arriveerde het gezelschap, dat als
bagage slechts twee volgepakte tassen en kleren, die onverpakt op stoelen
in het vliegtuig waren gelegd, meevoerde, Zondag in Bagdad, waqr de
Sjah aan de minister van buitenlandse zaken van Irak, Kenna, verlof vroeg
om enkele dagen in Irak te mogen bljjven. Hij wil naar Europa doorreizen.
Om de Perzische hoofdstad is een cordon van tanks getrokken en troe
pen met gevelde bajonet patrouilleren door de straten.
Zaterdagavond, kort voor midder
nacht, begaven leden van de keizer
lijke garde, die in het zomerverblijf
van de Sjah te Sjemiran, een voor
stad van Teheran, waren gelegerd,
zich naar de woning van de minister
van buitenlandse zaken, dr. Fatemi,
die in dezelfde voorstad woont. Zij na
men de minister gevangen en na
men hem mee naar het paleis. Ook
de minister van arbeid, Alemi, en de
afgevaardigde Zirak Zadeh, een lid
van het regeringsgezinde nationale
front, werden aangehouden.
Vervolgens ging de leider van de
opstandige beweging, kolonel Nassi-
ri, met vier vrachtauto's met militai
ren en twee pantserwagens naar de
hoofdstad, om de chef van de gene
rale staf, generaal Riahi, te arreste
ren. Toen deze afwezig bleek, werd
zijn plaatsvervanger meegenomen.
Daarna begaf kolonel Nassiri zich
naar de - ambtswoning van premier
Mossadeq, die hy te spreken vroeg
zogenaamd om een brief te overhan
digen. De lijfgarde van de eerste mi
nister kreeg echter wantrouwen en
nam de kolonel in hechtenis.
Hierdoor konden ook de overige
opstandelingen, die zich met hun drie
gevangenen naar het paleis te Sje
miran hadden begeven, er op vertrou
wend dat alles volgens plan was ver
lopen, worden aangehouden, waarop
de gevangenen werden bevrijd.
Twee decreten.
Volgeng onbevestigde berichten
hadden de opstandelingen twee decre
ten van de Sjah by zich, één, waarbjj
dr. Mossadeq als premier werd ont
slagen op grond van het onwettige
karakter van de volksstemming over
het lot van het parlement, en een an
der, waarby generaal Fazlollah Zahedi
tot eerste minister werd benoemd.
Het gebeurde heeft te Teheran
geen verrassing gewekt. Waarnemers
verwachtten iets dergelijks reeds eni
ge weken. Het communistische blad
„Sjabast" had zelfs Zaterdagavond
alle bijzonderheden van de staats-
Door eleetrische stroom getroffen
en gedood.
Zaterdagmiddag is de 20-jarige
jongeman I. Boon te Opmeer door
elecirische stroom getroffen en ge
dood. De jongen had zyn Windjack
opgeperst en trok een verlengstuk
van het snoer van de strijkbout af,
waarbij hij in aanraking kwam met
het koper van de stekker. Hy was
op slag dood.
Wonderbaarlijke
redding.
Een smid, die aan het werk
was op de elfde verdieping van
een nieuw gebouw in Kopen-
hagen, is 35 meter door een
J. liftkoker gevallen, maar heeft
er het leven afgebracht. De
man slaagde er in een staal-
kabel te pakken te krijgen, die
flink met olie was ingesmeerd,
zodat zijn handen niet bescha-
digd werden. Door zich met
alle macht aan die kabel vast
te klemmen kon hij zyn vaart
afremmen, totdat hij behouden
op de begane grond aankwam.
Daarna ging hij langs een meer
gebruikelijke weg, kalmpjes
naar boven en naar zijn werk
terug.
greep gemeld, zoals b.v. het feit, dat
kolonel Nassiri de opstand zou lei
den. Het blad schreef echter, dat de
staatsgreep niet in de nacht van Za
terdag op Zondag, zoals aanvankelijk
de bedoeling was, zou worden uitge
voerd, omdat er technische moeilijk
heden waren. Het communistische
blad verklaarde voorts, dat de Sjah
uit zijn vacantieverblrjf aan de Kas
pische Zee in het geheim naar Tehe
ran was teruggekeerd, doch weer had
moeten vertrekken. Hofkringen had
den toen echter met nadruk deze be
richten tegen gesproken en verklaard,
dat kolonel Nassiri zich bij de Sjah
aan de Kaspische Zee bevond.
Naar uit goede bron te Teheran
is vernomen, is premier Mossadeq
van plan een regentschapsraad in
te stellen, waarin geen enkel lid
van de koninklijke familie zitting
zal hebben.
De Perzische minister van buiten
landse zaken, Fatemi, heeft ln een
hoofdartikel in het blad „Baktar Em-
roez" fel de Sjah en het hof aange
vallen. Hij beschuldigde de Sjah van
intriges en diefstal van staats- en
particuliere eigendommen.
Leden van de Toedeh (communis
tische) partij hebben zich Zondag bij
de andere betogers te Teheran ge
schaard en tegen de Sjah gemani
festeerd.
Amerikaanse employe's van het
„punt-vier"-program zijn door hun
ambassade gewaarschuwd binnens
huis te blijven.
Treinramp in
Engeland
Tien doden en 59 gewonden
Zaterdag zijn by een treinbotsing in
de omgeving van Manchester tien per
sonen om het leven gekomen, terwijl
er 59 werden gewond. Volgens Reuter
zouden zich onder de slachtoffers geen
Nederlanders bevinden.
De stoomtrein van Manchester naar
Bacup botste in volle vaart tegen de
eleetrische trein van Brory naar Man
chester. De gevolgen waren ontzettend.
Het eerste rijtuig van de eleetrische
trein sloeg een tien meter lang gat in
de bakstenen leuning van het viaduct
en stortte daarna in de twintig meter
lager stromende rivier de Irk. Het
eerste rijtuig van de stoomtrein werd
tegen de wand van het viaduct ver
pletterd.
Verscheidene passagiers zaten opge
sloten in uit de rails gelopen rijtuigen.
In allerijl werden ziekenauto's naar
het terrein van de ramp gezonden.
DROEFENIS IN TERSCHELLING.
Overboord geslagen en waarschijnlijk verdronken
Schipper Klaas Tot van de op Terschelling gestationneerde redding
boot „Brandaris" is Zondagmiddag omstreeks half vyf by een zeiltocht
je in het Schuitengat overboord geslagen en wordt sindsdien vermist.
Schipper Tot was Zondagmiddag
met een privé zeilboot, waarin zich
ook twee badgasten bevonden, uitge
varen voor een tochtje op de Wad
denzee. Door nog onbekende oorzaak
is de schipper in het Schuitengat
overboord geslagen. Door de eb-
stroom dreef hij snel weg, maar
schreeuwde de badgasten in zijn
boot nog toe het zeil te strijken. Zij
hebben hem een roeiriem toegewor
pen, die in zijn bezit moet zijn ge
komen.
De badgasten konden echter niet
te hulp komen, omdat zij niet met
het scheepje overweg konden. Zn
zyn door een passerende motorboot
opgepikt.
Onmiddellyk daarna is het reddings
werk begonnen. De reddingboten
„Brandaris" en „Adriaan de Bruine",
de loodsboot van Terschelling en
nog enige particuliere vaartuigen zijn
uitgevaren om naar de vermiste
schipper te zoeken, maar toen de
duisternis viel moesten zij onverrich-
terzake terugkeren naar de haven
van Terschelling.
Een vliegtuig van de Marine Lucht
vaartdienst heeft tussen Vlieland en
Terschelling de zee afgezocht tot 10
myi uit de kust, maar moest ook we
gens de duisternis de naspeuringen
opgeven.
Pella vormt nieuw kabinet
De Italiaanse kabinetsformateur,
Pella, heeft Zaterdagavond officieel de
opdracht aanvaard, een nieuw Itali
aans kabinet samen te stellen. Bij een
bezoek aan het Italiaanse staatshoofd
heeft hij deze de lijst met namen van
zijn te vormen kabinet overhandigd.
President Einaudi hechtte hieraan zijn
goedkeuring.
In het nieuwe kabinet zal Pella de
functies vervullen van premier, mi
nister van buitenlandse zaken en mi
nister voor de begroting.
Ballonrace boven Nederland
Uit het Olympisch Stadion te Am
sterdam steeg Zaterdagmiddag om
kwart over drie de 79-jarige Franse
balloncommandant, George Cormier,
met zijn ballon op. Tezelfder tijd ste
gen ballonnen op in het Groninger
plaatsje Eenrum en Tegelen in Lim
burg. Hiermede was de internationale
ballonrace om de Andries Blitz-coupe
begonnen.
Cormier, werelduur- en lange-af-
st andrecord houder,' bovendien oudste
ballonvaarder ter wereld, liet zijn bal
lon rustig en geleidelijk uit de kuip
van het stadion omhoog zweven, zwaai
de nog even met zijn grote witte zon
nehoed en klom vervolgens snel en
kele honderden meters om daarna in
Zuid-Oostelijke richting te verdwij
nen.
In het sportpark te Tegelen stegen
vier ballons op voor de ballonrace. On
der de balloncommandanten een
Zwitser, een Duitser en een Fransman
bevond zich ook een Nederlander,
de heer de Vos van Klootwijk. De heer
Boesman zou zonder mededinging op
stijgen, maar zijn ballon scheurde bij
de vulling.
In Eenrum steeg een Belgische bal
lon op onder commando van de Belg
Albert van Bemdes. In het kleine
mandje voeren ook mee de ballon
commandante van de Haagse ballon
club, mevrouw Nini Boesman, de ama
teur B. Oosterhuis uit Ulrum en de
heer M. B. C. Demenent uit Den Haag.
Aan de ballonstijgingen is een wed
strijd voor de commandanten verbon
den. met als opgave een zo groot mo
gelijk aantal tussenlandingen te ma
ken in plaatsen waarvan de naam be
gint met dezelfde letter als de plaats
van waaruit men is opgestegen.
Toen de „Brandaris" als laatste
schip in de haven van Terschelling
terugkeerde, stond een duizendkop
pige menigte, die van het haven
hoofd de reddingswerkzaamheden
had gade geslagen, zwijgend te wach
ten. Er wordt aangenomen, dat
schipper Klaas Tot door verdrinking
om het leven is gekomen.
Schipper Klaas Tot is 39 jaar ge
worden en heeft op jeugdige leeftijd
als kapitein op de sleepboten van
de rederij Doeksen gevaren. Reeds
voor de oorlog maakte hy als „op
stapper" reddingstochten met de
„Brandaris" mee, waarop zijn vader,
Douw Tot, schipper was. In 1940
werd Klaas Tot tweede stuurman op
de „Brandaris" en op 1 October 1950
volgde hij zijn vader als schipper op.
Zaterdag heeft Z.KJI. Prins Bernhard
in tegenwoordigheid van talrijke au
toriteiten te Hansweert een Zwitsers
barakkenkamp geopend. Prins Bern
hard tydens de openingsrede.
Jongetje speelde met
vuur...
Boerderij en twee hooibergen
in vlammen opgegaan.
Een felle brand heeft Zondagmid
dag gewoed in de gemeente Reeu-
wijk waardoor een boerderij en twee
hooibergen in vlammen zijn- opge
gaan. De totale schade, welke ge
deeltelijk door de verzekering wordt
gedekt, wordt geraamd op ongeveer
100.000.
Bij het spelen met vuur door het
vijfjarig zoontje van de familie van
der W., heeft de hooiberg achter de
boerderij, gelegen aan de Oud-Reeu-
wijkse weg, vlam gevat.' De ouders
hadden zich ter ruste begeven en
werden door het jongetje gewekt
met de mededeling dat de hooiberg
brandde. Op dat ogenblik was het
achterhuis van de boerderij reeds
door de vlammen aangetast.
De vrij sterke wind maakte blus
sing onmogelijk. De boerderij brand
de uit. Overslaande vonken zetten
de 50 meter verder gelegen hooiberg
van de landbouwer van L. in brand.
Ook in de boerderij van de heer van
L. ontstond een begin van brand,
maar hier was men de vlammen
spoedig meester.
40.000 gulden voor Rampenfonds.
Zaterdag heeft luitenant-generaal
b.d. P. Alons, in zijn kwaliteit van
directeur van het Nationaal Ram
penfonds, in Velsen een bedrag van
40.000 gulden ln ontvangst genomen.
Dit bedrag werd uit de burgerij bij
een gebracht door het geheel of ge
deeltelijk afstaan van de restitutie
op de gasprijs over 1952, als gevolg
van by het bedrijf gemaakte over
winst.
VOORSTEL VAN SOWJET-UNIE
Vorming van voorlopige regering
voor geheel Duitsland
De Sow jet-Unie heeft de Westelijke mogendheden in een nota voorge
steld binnen zes maanden een vredesconferentie over Duitsland te hou
den, aldus is te Washington door Westelijke diplomaten verklaard.
In de nota worden de volgende punten voorgesteld:
1. Byeenroeping van een vredesconferentie binnen zes maanden met
delegaties van alle belanghebbende partijen, inclusief Duitse afgevaar
digden.
2. Vorming van een voorlopige regering voor geheel Duitsland en
vrije verkiezingen in geheel Duitsland.
3. De regering voor geheel Duitsland dient gevormd te worden door
afgevaardigden van de Oost- en Westduitse parlementen en de voor
lopige regering dient de plaats in te-nemen van de bestaande afzonder
lijke regeringen voor Oost- en West-Duitsland.
Zou dit op het ogenblik moeilijk blyken, dan zou de voorlopige rege
ring kunnen worden gevormd, terwijl de regeringen van Oost- en West-
Duitsland blijven bestaan. In dat geval zou de voorlopige regering in
het eerste stadium slechts beperkte bevoegdheden bezitten, aldus de
nota.
In de nota wordt verder verklaard:
„De Sowjet-Unie acht het noodzakelijk
de aandacht van de regeringen van
Frankrijk, Groot-Brittannië en de Ver.
Staten te vestigen op de abnormale toe
stand, dat Duitsland acht jaar na het
einde van de oorlog in Europa nog
geen vredesverdrag heeft, nog ver
deeld is in een Oostelijk en een Wes
telijk deel en geen gelijke rechten
heeft in zijn betrekkingen tot andere
landen.
„Deze toestand is in tegenspraak met
de inspanningen van de vredelievende
volkeren om vrede in Europa te ver
zekeren en is tevens strijdig met de
VIJFTIEN MUZIKANTEN BLIEZEN HET WILHELMUS
Commissaris der Koningin vertolkte de
dank der bevolking jegens Zwitserland
VIJFTIEN BRUIN-VERBRANDE KERELS, hun koperen instrumenten
blinkend in de felle middag-zon, bliezen Zaterdag onverschrokken het oude
Wilhelmus, toen prins Bernhard in het Zwitserse barakkenkamp aan de
Zanddijk te Hansweert arriveerde. Misschien klonk het een beetje beverig,
maar dat was volkomen verklaarbaar: de meeste muzikanten hadden in
geen zeven maanden geoefend en sommigen hadden zelfs in der haast een
instrument moeten lenen. Deze vijftien moedige mannen vormden het
restant van de Kruiningse harmonie E.M.M. de rest is nog her en der
over het land verspreid doch zy spéélden! En zij deden het met een
overgave, die de mariniers van Gysbert Nieuwland eer zon hebben aan
gedaan
De durf en de geestkracht van deze Kruiningse muzikanten zorgden
voor een treffend begin van de korte plechtigheid, tijdens welke prins
Bernhard dit barakkenkamp een geschenk van het Zwitserse volk
opende.
De Zwitserse gezant, de heer D.
Secrétan, begroette de prins by diens
aankomst en uitte zijn dankbaarheid
jegens de hoge gast, die met „de
zonnige energie, waarmede hij zijn
hoge functies vervult", zich bereid
had verklaard het kamp te willen
openen. De gezant zeide, dat bij deze
opening eigenlijk het gehele Zwitser
se volk aanwezig moest zijn, want
dit volk als geheel had immers de
giften bijeengebracht, die de hulp
aan Nederland mogelijk maakte. De
heer Secrétan herinnerde in dit ver
band aan de „Chaine de bonheur"
van de Zwitserse omroepen, waarme
de bijna drie millioen Zwitserse
francs waren bijeengebracht en be
treurde het, dat de initiatiefnemer
van deze „geluksketting", Roger
Nordmann, niet aanwezig kon zijn.
De ingebruikneming van dit kamp
te Hansweert noemde de gezant
symbolisch voor alles wat de Zwit
sers tot nu toe deden tot leniging
van de stormramp.
Dankbaar was de heer Secrétan
er voor, dat zovele vertegenwoordi
gers van hulpverlenende organisaties
uit Zwitserland waren overgekomen
om deze opening mede te maken. In
het bijzonder richtte hy zich tot de
Civiele Internationale Hulpdienst,
die het kamp had gebouwd.
De gezant zeide tenslotte deze
15e Augustus te willen wijden aan
de Nederlands-Zwitserse vriend
schap en aan de blijdschap. Blijd
schap namelijk, „dat de ver
schrikkelijke nacht van de 31 Ja
nuari achter ons ligt en dat Ne
derland zijn eeuwige vijand, het
water, opnieuw neeft overwon
nen".
DE PRINS SPREEKT.
Hierna trad de prins, die gekleed
was in een wit costuum, naar voren
en dankte de gezant voor zijn woor
den. „Het Zwitserse volk had zich
geen betere representant in Neder
land kunnen denken dan de heer Se
crétan", aldus de prins.
„Namens het Nederlandse volk
dank ik U en Uw volk uit de grond
van myn hart voor dit onschatbare
geschenk, dat wij mochten ontvan
gen". De prins wees er on, dat deze
hulp van Zwitserland de banden tus
sen beide landen weer verstevigd
had, „hoewel verbetering van de
toch al zo goede betrekkingen tus
sen Nederland en Zwitserland haast
niet denkbaar is...-"
Met het hijsen van de Nederlandse
vlak na de rede van de prins was de
opening van het kamp een feit ge
worden.
„PRINS BERNHARD-KAMP".
Onder applaus van de vele geno
digden deelde de Zwitserse gezant
mede, dat de prins hem juist ge
machtigd had mede te delen, dat hij
had toegestemd, dat het kamp
„Prins Bernhard-kamp" zal worden
genoemd.
Vervolgens maakte de prins een
rondgang door het kamp, waarna hij
zich met verscheidene genodigden
onderhield. In de feestelyk versierde
(Vervolg op pag. 5.)
rechtmatige nationale belangen van
het Duitse volk".
De Sowjet-Unie acht het nodig de
uitgaven wegens het legeren van
troepen van de vier grote mogend
heden op Duits gebied te beperken
tot vijf procent van het jaarlijks in
komen van Oost- en West-Duitsland.
De bezettingskosten zouden in geen
geval het totale bedrag voor 1949
mogen overschrijden.
Verder stelt de Sowjet-Unie voor
de schulden, die Duitsland sinds
1945 wegens de bezetting door de
Grote Vier buiten Duitsland heeft ge
maakt vervallen te verklaren.
„Zodra de regering van Bonn
"West-Duitsland bij het agressieve
Noordatlantische blok inlijft, wordt
de eenmaking van West- en Oost-
Duitsland onmogelyk", zo wordt ver
der in de Russische nota gezegd.
Westelijke waarnemers zijn van me
ning, dat het voorstel van de Sowjet-
Unie een stap is om de komende ver
kiezingen in West-Duitsland te be-
invloeden en te zelfder tijd vorderin
gen van Westelijke plannen voor een
Vier-Mogendhedenconferentie over
Duitse hereniging eind September op
te houden.
Molotof, de Russische minister van
buitenlandse zaken, heeft Zondag de
Oostduitse regering uitgenodigd op
20 Augustus een delegatie naar Mos
kou te zenden ter bespreking van „be
langrijke vraagstukken", welke de
Sowjet-Unie en Oost-Duitsland be
treffen.
Wederom ,.AIarm"-
colporteurs aangehouden.
Zaterdagmiddag zijn te Haarlem
zes personen uit Amsterdam aange
komen, die in de Tempelierstraat
en op het Houtplein aldaar begon
nen te colporteren met het blad
„Alarm".
Tegen het zestal werd proces-ver
baal opgemaakt. Vijftig bladen wer
den in beslag genomen.
In de loop van de avond zijn de
Amsterdammers op vrije voeten ge
steld. Enigen van hen waren lid ge
weest van de N.S.B. of de S.S.
DE
VERWACHT:
DROOG WEER.
Geldig tot Maandagavond:
Zonnig en droog weer. Zwakke tot
matige wind tussen West en Zuid-
West/ Iets hogere middagtemperatu-
ren dan gisteren.
ZON EN MAAN.
18 Augustus.
Zon: op 5.27
Maan: op 15.33
onder 19.59
onder 22.35