PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Proefmobilisatie van de derde
divisie is begonnen
Passagierstreinen rijden weer
door de polder Kruiningen
I
BILT
Kanilijn
INDONESISCHE AANSPRAKEN
OP NIEUW-GUINEA
Er leven thans 14.000 Nederlanders
V0EDSELPAKKETTEN00RL0G
TE BERLIJN WORDT FELLER
Vandaag
196e Jaargang-No. 181
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.-verv.:
W. Leertouwer en H. A Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 cent per
week. f 5.45 p. kw., fr. p. p. t 5,70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 4 Aug. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie t 3.-.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f l.— Iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—50, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160);Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes. Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Flnlandstraat 2. telef. 16; Terneuzen, Brouwenjstr 2; Ziertkzee. N Bori-rci-.tr C 160. telet 26.
OEFENING „DRIETAND"
„Oranje"-militairen werden
Maandagochtend opgeroepen
Met een oproep van de chef van de generale staf, die Maandagmorgen
voor het eerst in de nieuwsuitzending van 7 uur werd omgeroepen, is de
proef-mobilisatie van de derde divisie oefening „Drietand" genaamd
naar het embleem van deze divisie begonnen. In alle gemeenten in Ne
derland werden des ochtends de oranjekleurige kennisgevingen aangeplakt,
waarin de opkomst wordt gelast van de kerti van de onder de wapenen te
roepen eenheden: de commandanten met hun administratieve staf, de man
schappen belast met de verzorging van het materiaal en de kwartierma
kers. De oproep had betrekking op omstreeks een vierde van het totaal
aantal, dat er bij wordt betrokken, n.l. 20.000. Men kan aannemen, dat bin
nen drie dagen de overigen moeten opkomen, want de mobilisatie moet vol
doen aan de formule D -j- 3: binnen de drie dagen na de eerste oproep moet
zij gereed zijn, dient de derde divisie marsvaardig te zijn.
Het merendeel van de betrokkenen
heeft de oproep voor de proefmobili
satie ongetwijfeld via de radio verno
men. Het was al bekend, dat de oefe
ning „Drietand" in de eerste helft van
Augustus zou worden gehouden. Het
tijdstip voor de proefmobilisatie is
met opzet in de vacantietijd gekozen.
Dat is gedaan om te voorkomen, dat
door het vorderen van scholen voor de
legering van militairen het onderwijs
te veel zou worden gehinderd. Het
nadeel is, dat velen in deze tijd niet
direct bereikbaar zijn, maar zij, die
bij de oefening zijn betrokken, heb
ben allen tijdig een waarschuwing ge
kregen.
Tweeledig doel
De proef heeft een tweeledig doel,
in de eerste plaats de bedoeling na
te gaan hoe het ontworpen mobilisa
tiesysteem in de practijk werkt, in de
tweede plaats willen de militaire au
toriteiten waarnemers van de Noord-
Atlantische Verdragsorganisatie in de
gelegenheid stellen kennis te nemen
De feestelijke Koopweken te Mid
delburg zijn ten einde en „Klein
Blijdorp", de attractie, waarvoor
de Stichting „Herrezen Middelburg"
gezorgd had, heeft haar poorten ge
sloten.
Er vallen uit de ervaringen, die men
in de Zeeuwse hoofdstad heeft opge
daan, enkele nuttige lessen te trekken,
die wellicht voor de gehele provincie
van waarde kunnen zijn. Het is daar
om, dat wij op deze plaats aan een en
ander- aandacht wijden.
In de eerste plaats dan mag men
vaststellen, dat voor de middenstand
de Koopweken een suëces zijn ge
worden. Wy hebben tal van midden
standers naar hun bevindingen ge
waagd en allen maakten melding van
zeer grote omzetten, die zij zo goed
als zeker niet zouden hebben gehad,
als zij niet deelgenomen hadden aan
de Koopweken van „Handelsbelang".
Het is herhaaldelijk voorgekomen,
dat aankopen, die practisch reeds ge
daan waren, ongedaan werden ge
maakt alsJde koper ontdekte, dat hij
bij een niet-deelnemer was en dus geen
koopbonnen zou ontvangen. Dit be
wijst, dat vele kopers bewust bij de
deelnemers hebben gekocht. Het be
wijst eveneens, dat een actie als deze
er een behoort te zijn, waaraan door
de gehele middenstand wordt deelge
nomen. Het moet op buitenstaanders
een eigenaardige indruk maken, als
slechts een deel van de middenstand
meedoet.
Een andere opmerking, die wij zou
den willen maken is. dat de deel
nemers, als zij eenmaal deelne
men, hun verplichtingen loyaal moe
ten nakomen. Daartoe behoort ons in
ziens, dat de winkelier of zijn perso
neel bij de aankoop vrijwillig en zon
der veel omslag de koopbonnen, waar
op de koper recht heeft, uitreiken. Dit
is niet overal geschied. Er was hier
en daar de koopbonnen kostten de
winkelier een klein winstpercentage
een bepaalde tegenzin waar te nè-
Smen, die onprettig aandeed.
Zoiets mag natuurlijk niet voorko
men.
Er valt verder een woordje te zeg
gen over het peil van de attrac
ties, die georganiseerd werden.
Helaas gebiedt de eerlijkheid te er
kennen, dat dit peil niet altijd even
hoog was.
„Klein Blijdorp", de miniatuur-dier
gaarde, heeft uiteindelijk een 36.000
bezoekers getrokken en dat is niet
slecht. De inrichting heeft duizenden
guldens gekost en men mag de parti
culieren, die er hun geld in staken,
dankbaar zijn.
Maar „Klein Blijdorp" was niet
van dien aard. dat de bezoekers er
enthousiast over waren. Het viel te
gen, ronduit gezegd. En dat mèg niet.
Wat men organiseert, heeft alleen blij
vende waarde, als het een stad, of een
provincie een goede reputatie op dat
gebied geeft. Dan komen de buiten
landse touringcar-ondernemers een
volgend jaar met genoegen terug, in
het andere geval zullen zij wegblij
ven. Het is een punt, waaraan men in
Zeeland aandacht zal moeten schen
ken, als men ergens meer dan locale
reclame voor maakt. Anders komt
men op een gegeven ogenblik voor
stroppen te staan.
Ditzelfde geldt ook voor de andere
attracties. Er waren succesnummers,
maar er waren ook dingen, die tegen
vielen.
Men moet zich overigens terdege
rekenschap geven van het feit,
dat men in Middelburg eigen
lijk geïmproviseerd heeft. Men zette
de feestelijke Koopweken in enkele
maanden in elkaar. Overhaast. Men
doet er beter aan een ruime tijd van
voorbereiding te nemen. Dan kan men
aanzienlijk beter voor de dag komen.
Goede attracties doen het. De ring-
rijderij voor sjezen, het concert van
het bekende bedrijfsmuziekgezelschap,
het openluchtcabaret en andere at
tracties vielen bijzonder in de smaak.
Verscheidene andere zouden beter ge
slaagd zijn als zij massaler waren ge
weest. Wij denken aan het optreden
der muziekgezelschappen en aan de
sportdemonstraties. Als men eens
poogde te komen tot gecombineerde
concerten en demonstraties?
Middelburg kan tevreden zijn. Een
belangrijk deel van Zeeland heeft van
de activiteit van de Zeeuwse hoofd
stad meegeprofiteerd, omdat er op
zeer ruime schaal reclame werd ge
maakt.
Maai het kan nog beter en naar dat
betere zal men een volgende keer
moeten streven!
van het Nederlandse mobilisatiestelsel.
Dit systeem wijkt namelijk af van de
methode in andere landen van het
Atlantisch Pact.
Drukte op stations
De aanloop van de operatie „Drie
tand" heeft wel enige extra drukte
op de spoorwegstations veroorzaakt,
doch de genomen maatregelen als bij
voorbeeld het in reserve houden van
enkele treinstellen, bleken voldoende
om het vervoer regelmatig le doen
verlopen. De meest „bedreigde" pun
ten waren uiteraard de stations van de
grote steden, van waaruit de grootste
aantallen militairen naar hun bestem
ming vertrokken. Verwacht wordt, dat
ook het vervoer van de grote rest geen
bijzondere moeilijkheden voor de
spoorwegen zal opleveren.
Auto-vordering
Maandag zijn ook reeds de biljetten
aangeplakt voor de auto-vordering,
welke hedenochtend in alle gemeen
ten zal geschieden. Gelijk bekend zijn
de betrokkenen, wier auto, overigens
(Vervolg op pag. 3.)
Kleuters in brandende
schuur opgesloten
Zondagmiddag is in de schuur van
de heer H. J. Kaltman aan de Zwol-
seweg in Apeldoorn brand ontstaan
doordat twee buurkinderen, de vijf
jarige J. G. en de driejarige A. B. G..
met lucifers hadden gespeeld bij het
in de schuur opgeslagen stro. De heer
Kaltman snelde op het hulpgeroep van
de kinderen toe en slaagde er nog
maar nauwelijks in de kleuters, die
zich door het snel om zich heen grij
pende vuur de uitgang versperd za
gen, uit de schuur te redden. Met
ernstige brandwonden overdekt wer
den de kinderen naar het Juliana-zie-
kenhuis overgebracht. De Apeldoorn-
se brandweer, geassisteerd door een
groep kampeerders, bluste de brand.
Russische kruiser van Oost-
naar Noordzee
Gemeld wordt, dat een Sowjet-Rus-
sische kruiser van de „Sverdlof"-
klasse Zondag j.l. in het Kattegat
is waargenomen, koers zettend in
Noordelijke richting. De kruiser is
later ter hoogte van Skagen, de
Noordenjke punt van het Deense
schiereiland Jutland, waargenomen.
MINISTER SOENARJO OVER:
De nieuwe Indonesische minister van buitenlandse zaken, mr. Soenarjo,
heeft Maandagochtend verklaard, dat de beslissing van het parlement om
uiterlijk op het einde van dit jaar een ambassade in Moskou te openen,
dient te worden uitgevoerd.
Verder zeide mr. Soenarjo het zeer belangrijk te achten, dat op korte
termijn eer grondslag wordt gevonden voor de betrekkingen met Japan,
waarbij hij voorkeur uitsprak voor een bilateraal verdrag in de plaats van
het verdrag van San Francisco.
Over de verhouding tot Nederland
zeide mr. Soenarjo, dat een spoedi
ge opheffing van de Unie en een
herziening der R. T. C.-overeenkomst
wenselijk is.
Met het ministerie van defensie
zal hij besprekingen voeren over de
H.K.H. Prinses Irene, die morgen
haar veertiende verjaardag viert.
(Foto Paul HufJ
Frans vliegtuig maakte
noodlanding op zee
Vier doden en drie gewonden
Een viermotorige Constellation van
de „Air France", heeft nabij de Turk
se kust, in de golf van Fethiye een
noodlanding op zee gemaakt, omdat
twee motoren weigerden. Het toestel
was op weg van Rome naar Beiroet.
Het had 40 personen aan boord.
Een vuurtorenwachter zag het toe
stel dalen en hij alarmeerde onmid
dellijk de autoriteiten. Met toegesnel
de vaartuigen konden 28 passagiers
en 8 bemanningsleden gered worden.
Vier personen, twee mannen en twee
vrouwen zijn om het leven gekomen.
Drie inzittenden werden gewond.
MET RAKETTEN EN LUIDSPREKERS
Plotselinge „bekering"
van de hongerigen
Maandag werden in West Berlijn
weer vele duizenden gratis voedsel
pakketten uitgereikt aan Oostduit
sers, die ondanks allerlei belemme
ringen naar West Berlijn waren ge
komen.
De Oostduitse autoriteiten hebben
Maandag een tegenactie ingezet.
Met raketten lieten zij vlugschriften
uitwerpen boven West Berlijn, waar
in werd medegedeeld, dat werkloze
Westberlyners en gepensionneerden
voedselpakketten konden krijgen in
de Oostzone.
Via luidsprekers werd eenzelfde
mededeling gedaan langs de zöne-
grens.
Gezegd werd, dat het hier voed
selpakketten betrof, die door Oostber-
lijners waren afgehaald in het Wes
ten, maar die vrijwillig waren terug
gegeven, omdat men de „imperialis
ten en oorlogsstokers" niet wenste
te helpen.
Tegen het middaguur werd inder
daad aan ongeveer 800 Westberlij-
ners in de Oostelijke sector een voed
selpakket uitgereikt.
Toen waren in West Berlyn reeds
meer dan 20.000 pakketten aan Oost
duitsers uitgereikt.
Het Oostberlijnse blad „Vorwarts"
heeft Maandag bevestigd, dat op vele
plaatsen in de Sowjet-zöne de levens-
middelen-pakketten in beslag zijn
genomen. Het blad schrijft, dat het
aan zogenaamde arbeidersgroepen
In alle gemeenten in Nederland zijn
Maandagmorgen de oranjekleurige
kennisgevingen aangeplakt, waarin
de opkomst wordt gelast van de
kern der onder de wapenen te roepen
troepen. Een aantal militairen, op weg
naar de standplaats, passeert de
plaatskaartencontrole in het Centraal
Station te Amsterdam.
gèlukt is, de uit West-Berlijn terug-
kerenden „te overtuigen, dat ze hun
voedselpakketten moesten afgeven".
Alleen al in de Berlijnse voorstad
Nauen zouden zoveel pakketten zyn
afgenomen, dat „een wagonlading
met levensmiddelen" naar de com
munistische organisatie kon worden
gezonden, die het voedsel aan de
Westberlrjnse werklozen zal uitrei
ken.
Volgens andere berichten is het in
Potsdam en het naburige plaatsje
Babelsberg in enkele gevallen tot
handgemeen gekomen tussen de be
volking en functionarissen van de
S. E. D.
,£POORWEGJONGENS" HOUDEN NIET VAN BUSSEN
De eerste dag liep alles uitstekend
MAANDAGMORGEN, vijf uur veertig. Eeu trein is de polder Kruiningen
binnengereden, langzaam en voorzichtig. Hier en daar staan passagiers
voor de ramen en staren over de dorre vlaktgn van het verlaten water
schap. Vóór het station, dat gehavend en kapotgebeukt is door de golf
stroom als vrijwel elk gebouw in deze omgeving, lopen een paar spoorweg
arbeiders. Een ambtenaar kijkt op zyn horloge.
Rustig rijdt de trein verder, rustig en langzaam, alsof er bij het Spoor
wegbedrijf geen haast bestaat.,... en alsof deze Maandagmorgen voor de
Spoorwegen niet de minste betekenis heeft
Vijf uur twee en veertig: remmen worden aangezet en het treinstel ver
liest aan vaart, steeds meer
Vijf uur drie en veertig: de passagierstrein stopt. De eerste, die sinds de
Beatrixvloed van 1953, het station KruiningenYerseke weer aandoet!
Voor Kruiningen bracht deze eerste
trein overigens niet al te veel drukte
met zich mee, want er stapte niemand
uitDoch zo bleef het niet en bij
de volgende was het dan ook totaal
anders: „Het is deze eerste dag bij
zonder levendig", vertelde ons stati
onsambtenaar J. Oljans. „Vooral uit
de richting Bergen op Zoom kwamen
er veel passagiers mèe".
„En is alles nogal meegevallen?",
zo vroegen wij.
„Het loopt prachtig. Er is bijna
géén vertraging, terwijl de enkele mi
nuten, die hier op dit traject verloren
gaan, makkelijk voor Roosendaal in
gehaald kunnen worden. En het pret
tigste van alles is, dat we weer dienst
kunnen doen met treinen: een spoor
wegjongen kan met een bus niet op
schieten
Men merkt uit alles, dat spoorweg
mensen even verknocht zyn aan hun
trein als bijvoorbeeld een zeeman aan
zijn schip. En daarom is het ook be
grijpelijk, dat waarnemend stations
chef A. J. Houtman uit de grond van
zijn hart zegt: „Man, het is vandaag
een schitterende dag!" En zo'n op
merking wordt helemaal duidelijk,
wanneer men weet dat de heer Hout
man al twintig jaar onafgebroken
dienst doet op het station Kruiningen
Yerseke!
Het station ziet er nog niet bijzon
der florissant uit en daarom is de
kaartverkoop in een barak naast het
gehavende gebouw ondergebracht.
„Deze barak was vroeger de keuken
van de restauratie. Tóen werden er
patatfrites klaargemaakt, nü maken
wij er de kaartjes in orde...."
Zolang de stroomvoorziening van
het station nog niet intact is, zal een
lichtaggregaat voor electriciteit zor
gen. De dienst-telefoon functionneert
alweer normaal, terwijl P.T.T. druk
bezig is te zorgen, dat ook de rijkste
lefoon niet achterblyft.
Men heeft voor ae beveiliging van
het traject een nieuwe electnsche in
stallatie aangebracht, die o.a. corres
pondeert op de beveiliging van de
Vlake-brug. Als deze brug open is,
gaat automatisch het sein op onveilig.
DE BUSSEN.
In Goes werden Maandag Dussen
gereedgehouden om zo nodig in te
springen, wanneer het treinverkeer
mis zou lopen, terwijl bovendien de
dienst GoesKrabbendrjke nog met
één bus werd uitgevoerd. Maar het
ziet er naar uit, dat dit niet lang no
dig zal zijn. Waarschijnlijk zal van
daag voor het laatst deze busdienst
van de Spoorwegen worden gereden.
En dan hebben de treinen weer al
les te vertellen
De Rijksweg
De treineninderdaad. Want
voor het wegverkeer zal de toestand
zeker voorlopig zeker nog niet nor
maal kunnen worden. De Rijkswater
staat doet natuurlijk alles wat mo
gelijk is om ook de Rijksweg in de
kortst mogelijke tijd weer berijdbaar
te maken. Maar doordat de weg in
sterke mate onderspoeld is en voor
al omdat het „sluiten" van het gat
in de weg op de plaats, waar deze
door een brede en diepe kreek wordt
onderbroken, geruime tijd zal vorde
ren, mogen we voorlopig toch nog
niet rekenen op herstel van de oude
grote verbinding. Daarmede zullen
nog wel enige maanden gemoeid zijn!
waag in hoeverre het nodig Ss bui
tenlandse militaire deskundigen aan
te trekken, nu de werkzaamheden
der Nederlandse militaire missie af
lopen.
Verder wilde hij. alvorens enige
stap te doen, een diepgaand onder
zoek instellen naar de houding van
Australië tegenover Indonesië met
betrekking tot de kwestie West-Iri-
an.
Alle mogelijkheden om West-Irian
op vreedzame wijze tot Indonesië te
doen terugkeren, zullen worden toe
gepast. „Indonesië hoopt op begrip
aan Australische zijde, dat het voor
ons onmogelijk is West-Irian op te
geven."
Buitenlandse deskundigen zou mr.
Soenarjo bij voorkénr betrekken uit
de kringen der Verenigde Naties. Hij
verklaarde niet ten volle te kunnen
goedkeuren, dat buitenlandse deskun
digen, die buiten de kring der Ver
enigde Naties worden aangetrokken,
afkomstig zijn uit landen, die poli
tiek geïnteresseerd zijn of waren in
Indonesië of uit koloniale landen.
Tenslotte kondigde hij aan, dat de
immigratiebepalingen aan een nauw
keurige beschouwing zullen worden
onderworpen: „Maar ik kenr de
open deur-politiek af, zoals die in
de koloniale tijd bestond."
Opinie prof. Kernkamp
In aansluiting op bovenstaande
mededelingen van minister Soenarjo
is de verklaring belangwekkend, die
de Nederlandse minister van Unieza
ken-en Overzeese Rijksdelen, prof.
dr. W. J. A. Kernkamp Maandag af
legde toen hij op Schiphol arriveer
de. Prof. Kernkamp keerde terug
van een bezoek aan Nieuw Guinea
en Australië. Hij zeide:
„Mijn besprekingen met Australië
zijn mijns inziens gunstig geweest
voor de politieke ontwikkeling van
Nieuw-Guinea".
Wat de economische ontwikkeling
betreft, met wat geluk, voor alles
indien met exploratie spoedig iets
wordt gevonden, dat geld oplevert,
heeft het land een goede toekomst.
Er wonen nu 14.000 Nederlanders
en er is geen reden waarom dat er
in een jaar of vijf niet 25.000 zou
den zijn. Alle vaklui zrjn er welkom.
Voor de Indische Nederlanders zie
ik in Nieuw-Guinea geen tweede va
derland, maar zij die er wonen zijn
merendeels tevreden."
De minister herhaalde wat hij in
vorige persbijeenkomsten had ge
zegd, namelijk dat de vernieuwing
in Nieuw-Guinea met voortvarend
heid ter hand wordt genomen. De
medische verzorging noemde hn uit
stekend.
.viert koningin-moeder Eli
zabeth van Engeland haar 53e
verjaardag.
Perzische kiezers in twee
soorten stemhokjes
Een soort voor „verraders"
Radio-Teheran heeft bekend ge
maakt, dat de bevolking van Tehe
ran Maandag bij referendum zich
uitgesproken heeft voor ontbinding
van de Perzische kamer, zoals door
Sremier Mossadek was verzocht.
Taar schatting zouden meer dan
100.000 personen aan het referendum
hebben deelgenomen. Hiervan zouden
slechts 67 tegen kamerontbinding ge
stemd hebben.
De kiezers kregen de keus uit twee
soorten stemhokjes. Van de stem
hokjes voor de voorstanders van ont
binding werd druk gebruik gemaakt,
de andere bleven leeg. In de nabij
heid van deze lege hokjes bevonden
zich slechts politie, militaire bewa
king en contróleurs.
Boven deze lege hokjes hingen
spandoeken met net opschrift: „Zij
die hier stemmen zijn verraders en
agenten van de Britten". Iedere
stemmer moest zijn naam leeftijd,
adres en het nummer van zijn iden
titeitsbewijs op zijn stembriefje
schrijven.
DE
VERWACHT:
IETS HOGERE
TEMPERATUREN.
Geldig tot Dinsdagavond:
Wisselend bewolkt en bijna overal
droog. Zwakke tot matige Westelij
ke wind. Iets hogere temperaturen
dan gisteren.
ZON EN MAAN.
5 Augustus.
Zon: op
Maan: op
onder 20.25
onder 18.14