De Engelenwacht van ds. Smytegeld 0 ONRUST INBELGIE RONDOM DEPARTEMENTSSECRETARIS K? Een buitenkansje Verborgen woorden 12 PROVINCIALZEEUWSE COU RA NT VRIJDAG 10 JULI 1953 VERHAAL UIT OUD-MIDDELBURG De „Oude van de Singel" kon de regenten geducht de les lezen Bernardus Smytegelt was streng voor zichzelf en streng voor anderen. st?nd onwrikbaar vast in de leer en als liy de kansel beklom, en met zyn stem, die kjonk als een bonzende klok, zijn gemeeiitenaren hun laks er S l verweet, scheen hy een oud-testumeytlsche profeet. Went een verschil tussen de stugge figuur van deze boet-predikant en de heren regenten met hun aangename omgangsvormen, die zo ver draagzaam en welwillend waren, en wier enige fout was, dat zij van de armen namen wat zij krygen konden. Wie echter riepen deze heren aan in hun nood, toen het mis dreigde te lopen met lien, omdat er elk ogen blik een opstand in Middelburg kon uitbreken, terwijl de schutters niet meer betrouwbaar waj-en? Dezelfde Berngrdus Smytegelt, voor wie ze binnenskames geen goed woord over hadden, hoogstens een medelijdend schouderophalen. Zij wisten wel waarom zij dat de den. Deze dominee mocht dan al pre kend zijn bijnaam „de felle donder zoon" eer aandoen, het volk kende hem ook onder een andere, vertrouw- t door \^JACQUES R. W. SINNINGHE de naam: „de oude van de singel", die altijd onmiddellijk kwam wanneer men hem het meest nodig had, in de laatste en moeilijkste ogenblikken van een mensenleven. Dominee Smytegelt heeft in een der achterkamers van het Stadhuis, de heren, die daar bijeen gedromd waren als verschrikte roofvogels, de les gelezen, zoals hij dat nog nooit tevoren had gedaan. De ganzeveren verstijfden in de vingers van de kler ken, die er getuige van waren, en zij zijn daar nooit over uitgepraat geraakt, dus het moet wel raak ge weest zijn. Eerst nadat de regenten goed be seft hadden wie en wat ze eigenlijk wel waren, ging Bernardus naar de pui van het raadhuis en wist het op roer met zijn woord te dempen. 2^/2 eeuw geleden Het is niet te verwonderen, dat zo'n man voortleeft in de overleve ringen, die rond het haardvuur ver haald werden. Meer dan twee en een halve eeuw zijn er verlopen, sinds deze Goesenaar in Middelburg kwam als een man in de kracht van zijn leven, om er vier-en-veert'ig jaar lang op de kapsel te staan, en nóg vertelt men wat er gebeurde in die najaars avond aan eenvan de singels van Middelburg. De Noord-Westen wind woei met harde vlagen, en in de straten der binnenstad kon men de ijzeren uit hangborden voor de winkels horen.» kreunen en piepen in hun scharnie ren, wanneer de storm even zijn adem inhield. Aan de singels klotste het \vater dof tegen de houten steigers, waar in de zomer de roeiboten meerden. Zo nu en dan ratelde een rits leien van een der daken of zwierde een dakpan als een vreemde, rosse vogel door de lucht. 't Liep al tegen middernacht. Door de spleten van de zware gor dijn en, die dichtgetrokken waren voor de hoge vensters van de huizen aan de singel, zag men niet meer de flauwe weerschijn van het zachte kaarslicht; alleen aan de bruggen brandde nog licht in de hermetisch afgesloten stormlantaarns. De straten waren al lang verlaten, want wie zou er in dit noodweer nog op uit gaan? Alleen eep pi-edikant, die de klopper op zijn deur heeft ho ren vallen, en wiep yjt het donker een stem heeft toegeroepen, om zich te haasten, daar iemand op sterven ligt. Zo is ook Smytegelt die pacht op weg gegaan, zijn gestalte wat voor over gebogen öm de kracht van de wind op te vangen in zijn hand een lantaarn, waarin net lichtje op en neer wapperde als een kleine vogel, die telkens tegen de tralies van zijn nauwe kooi vliegt. Hij ontmoette niemand onderweg, alleen in de schaduw van het hoek huis bij een der bruggen, die hij over moest gaan, zag hij twee mannen stpan, die, in hun stormjekkers ge doken, zioh niet om het weer sche nen te bekommeren. Dat zijn stellig varens-gasten, dacht Smytegelt, die overleggen of ze naar hun schip terug zullèn keren of in de stad zulen overnachten. Hij hief gijn hand op om hen te groe ten. Eindelijk kwam hij op de plaats van zijn bestemming aan, maar hg moest lang kloppen aan het donkere huis eer een verbaasde en verschrikte man hem opendeed, in wien hij de ster vende herkende, die hij had willen troosten. Alle huisgenotep haastten zich hem uit te leggen, dat er een vergissing in het spel moest zijn, daar niemand hem, bij hun weten, had geroepen. Daarom durfde Smytegelt niet te vol doen aan hun verzoek, om deze nacht bjj hen te blijven, inplagts vap zich opnieuw in de storm te wagep. De boodschap was misschien verkeerd Overgebracht, go cjacjit hg, en weldra zou een ander vóór zijn huis staan om hem te halen voor de zieke, die op zijn komst wachtte. Daarom haastte hij zich terug paar de pastorie en zette hij zich bij het vuur. Maar die nacht wachtte hg te vergeefs. Na 2 jaar Twee jaren waren voorbijgegaan en de Novemberstormen joegen we- Indonesische interesse voor Nieuw-Guinèa De' nieuwe Indonesische zaakgelas tigde in Australië, dr. Tamzil, heeft bij aankomst in Sydney verklaard, dat Indonesië inlichtingen wenst over de jongste besprekingen tussen de minis ters van buitenlandse zaken van Australië en Nederland. Dr. Tamzil voegde hier aan toe, dat aan de Indo nesische regeripg tal van bijzonderhe den over deze besprekingen bekend zijn, doch dat zij volledig op de hoogte wil zijn alvorens beslissingen te nemen derom over de stad en over het ei land. Weer werd er in het holle van de nacht geroepen om de dominee, maar deze maal bleef de bode wach ten, om Smytegelt te begeleiden naar liet deftige huis van een raadsheer, die zijn bitse en bittere vijand was geweest, eer hij zich in een bevreem dend stilzwijgen had teruggetrokken. Toen de dominee binnenkwam, keerde de man zijn gezicht naar de muur en begon te vertellen, dat hij het was geweest, die voor twee jaren in het donker naar de pastorie was gekomen, om de boodschap over te brengen, die Smytegelt in de storm nacht naar buiten had gelokt. Hij en een van zijn vrienden waren de vermeende bootsgezellen geweest, die in de schaduw bij de brug hadden gestaan, wachtend tot de dominee hen voorbij zou gaan en hen de rug zou toekeren. Dan hadden zij naderbij willen snel len en hem beet grijpen pm hem óver de leunipg van de brug in het don- kere, onstuimige water te werpen, en toe te zjen, hoe hij, gehinderd door zijn zware geplooide mantel, in de diepte zou-zinken, om piet meer bo ven te komen. Op dat ogenblik echter werden zij door een ontzettende schrik bevan gen, want eensklaps viejen hun de schellen van de ogen en zij zagen dat hoge engelengestalten, met vlammen de zwaarden gewapend, de kleine, gebogen figuur op zijn weg begeleid- Dat is het verhaal van de engelen wacht van dominee Smytegelt, zoals dit mij in Zèeland werd verteld. Geen vergunning nodig voor vaste brandstoffen Blijkens publicatie in de Neder landse Staatscourant van 8 Juli 1953, is de vaste brandstoffendistributie- beschikking 1950 gewijzigd. Hierdoor is met ingang van 1 Juli 1953 de dis tributie van vaste brandstoffen voor de zeevisserij, voor kook- en verwar mingsdoeleinden aan boord van zee- sfchepen, voor rivier-, bipnen- ep sleepvaart alsmede voor drijvend ma terieel opgeheven. Dit betekent, dat voor het betrek ken van deze brandstoffen door bo vengenoemde verbruikers, geen ver gunningen meer nodig zijp. De rege ling betreffende hgt verstrekken van toewijzingen aan de handel blijft on verminderd van kracht. Hongaren krijgen meer voedsel en textiel De Hongaarse minister vap handel, Josef Bognar, heeft in het officiële blad van de Hongaarse communisti sche partij, de „Szabad Nep", nieuwe beloften gedaan voor het verbeteren van de levensstandaard van de arbei ders. De minister verklaarde, dat de aan voer vap levensmiddelen, vooral van groente, moet worden verbeterd, en beloofde, dat tegen eind Juli de prijs van meel tot ongeveer de helft zal worden teruggebracht. Voorts beloofde hij, dat van 1 Augustus af wit brood, roggebrood en andere broodsoorten in de winkels beschikbaar zullen zijn. De prijzen van aardappels, en kolen zijn volgens hem reeds gedaald. De textiel- voorziening zal worden verbeterd. De minister gaf toe, dat ,de bevol king in de grote industriële centra en in de steden voortdurend leed onder de dringende tekorten aan belangrijke goederen. Hij schreef dit toe aan het slechte beheer van de landbouwcoö peraties. Het Weense blad „Die Presse" meldt, dat in de nacht van 27 op 28 Juni duizenden pamfletten in de straten van Boedapest zijn verspreid, vooral in de arbeiderswijken. Zij droegen het op schrift: „door staking naar vrijheid". Vorige week, zo wordt voorts be richt, zouden de arbeiders Van een fa briek in Hongarije spontaan in staking zijn gegaan. Zij eisten verlaging van de arbeidsnormèn. De politie zou de staking de kop ingedrukt hebben en een 2(Mal arbeiders hebben gearres teerd. HIJ WERD VEROORDEELD Gaat rustig voort met zijn werk (Van opze correspondent in België) De Heer M. Harmei is minister van Publieke Instructie (onderwijs) in België. Hij is niet één van de meest naar voren tredende personaliteiten en voor het Belgische volk is Uy geen. man, die een aureool van bijzondere gCote verdiensten draagt. De laatste tijd is zijn naam telkens in opspraak gekomen, en het schynt, dat zijn parlementaire weg steeds minder voorsi>oedlg wordt. Men zal zich herinneren, dat enige tijd geleden in het gebouw van het mini§terie van Publieke instructie te Brussel een -vreselijk ongeluk gebeul de, dat aan achttien mensen het leven kostte. Er brak brand uit in het ge noemde gebouw en bij de paniek, die toen ontstond, vonden deze achttien mensen een vroegtijdige dood. Toen men later een onderzoek instelde naai de oorzaak vap het ongeluk, kwam een verschrikkelijk verzuim van de heer Kuypers, secretaris-generaal van genoemd departement, aan het licht. Hij had namelijk goed gevonuep, dat onder de verdieping, waar zich ,de burelen van zijn departement bevon den, in een kelder negen ton film materiaal werd opgeslagen, alles een zeer gevaarlijke, zeer ontvlambare stof; en hij had dit gedaan, niettegen staande de ernstige waarschuwingen, die hem gegeven waren. De rechtbank te Brussel veroor deelde de heer Kuypers tot zes maan den gevangenisstraf, omdat hg door nalatigheid en onvoorzichtigheid, schuldig was aan de brand. De man zag kans in hoger beroep te gaan en door allerlei slimmighéden uitstel van uitvoering van het vonnis te ver krijgen. In functie Tot hiertoe loopt alles nog tamelijk gewoon. Vreemder wordt het geval als wij mededelen, dat de heer Kuy pers heden, vijf maanden nadat de rechtbank vonnis over hem velde, niet slechts nog steeds op vrije voeten loopt, maar ook nog altijd zijp functie aan het departement waarneemt, on danks de uitspraak van de jury, de stem van de pers en allerlei felle pro testen, die uitgebracht werden. Mi nister Harrnel tart elk verzet en, wat de heer Kuypers betreft, men zou hem in de schoenen willen schuiven, dat hij het welbekende kwajongens adagium in practijk wil brengen: „J'y suis, j'y raste, al was het al- Jeen maar om je te pesten," Dat het kussen waarop deze heer zit hem niet te warm wordt, begrijpt de meerder heid, terecht in België niet. Onkies Meer nog-, deze heer Kuypers heeft nu de onkiesheid gehad om te ver schijnen op een plechtige samen komst, die zijn departement gaf om de nagedachtenis te eren van de leden van het personeel, die in de Joop van twee oorlogen gevallen zijn en ook ter gedachtenis van de mannen, die omkwamen hij de brand. Men zou zeggen eep mooie gelegen heid voor de' heer Kuypers om zich heel stil en bescheiden terug te trek ken en, als hij zich al op deze plech tigheid vertonen moest, om in alle mogelijke talen te zwijgen, zoals een mens zwijgt, die door nalatigheid de oorzaak werd, dat achttien mensep moesten sterven. Geen sprake van! De secretaris-generaal heeft een har de huid. Hij verscheen op deze her denkingsplechtigheid, inplaats van te zwijgen, zette hij in een prachtige „oratio pro domo" uiteen, dat de brand van het gebouw van Publieke Instructie te wijten was aan opzette lijke kwaadwilligheid en dat hij op dit punt nieuwe bewijzen aan de Rechtbank had voorgelegd. Achtergrond Een' nieuwe poging om uitstel te krggen? Wij weten het niet. Twee dingen moeten ops van het hart. Ten eerste, als het waar Is, wat hier al gemeen wordtaangenomen, dat het zitten blijven van de heer Kuyper op het secretariële kussen te danken is aan het feit, dat hij dezelfde poli tieke partij aanhangt als zijn minis ter, dan vinden wij dit een geval van zulk een vergaand politiek favoritis- me, dat onze eerbied voor de Belgi- In verband met de verandering va/n het peil der Walcherse binnenwate ren, moeten aan de bruggen kostbare veranderingen worden aangebracht. Hier de Noordpoortbrug- te Middel burg, waaraan op dit ogenblik ge wérkt wordt. (Foto P.Z.C.) Ontoereikende publicatie nieuwe posttarieven Het Eerste Kamerlid de heer De Vos van Steenwtjk heeft pan de mi nister van verkeer en waterstaat schriftelijk gevraagd of het waar is, dat het hoofdbestuur der P.T.T. vóór 1 Jpli 1953 op onvoldoende wijze aan de naderende tariefswijzigingen be kendheid heeft gegeven en of het hoofdbestuur aan de postkantoren heeft medegedeeld, dat tot 31 Juli a.s. geen strafport in rekening be hoort te worden gebracht? Het Ka merlid wil nu weten wat het oordeel is van de minister over het door het hoofdbestuur der P.T.T. in deze ge voerde beleid. Nederlandse fabriek in Canada? Een handelsmaatschappij in Rotter, dam heeft het voornemen ih Canada een bedrijf op te richten, dat aan 1000 tot. 2000 man werk zou kunnen ver schaffen. Hiervoor zouden Neder landse emigranten in aanmerking kunnen komen, die in Canada door omstandigheden veelal een ander be roep uitoefenen, dan zij bezitten. In samenwerking met de Canadese au toriteiten wil men met de oprichting van deze fabriek de werkgelegenheid voor deze Nederlandse emigranten vergroten. sche onpartijdigheid, in hoogste aan gelegenheden erdoor een diepe deuk krijgt. En in de tweede plaats achten wij het verschijnen van de heer Kuy pers op bovengenoemde Herdenkings meeting en de woorden, die hij daar gesproken heeft, op zijn minst een grote onfijngevoeligheld. Wie in op spraak is, doet het best te zwijgen. In ieder geval moet onze eigen mond ons dan niet prijzen. Het is goed, dat een deel van de Belgische pers hard nekkig over deze kwestie blijft schrij ven, want daarmee toont zij, dat zij de standaard van alles wat hoog, goed en edel is, hoog wil houden. Als uiteindelijk hét reeds te lang geboeide recht de overwinning zal behalen in deze onverkwikkelijke geschiedenis, zal die overwinning méé te danken zijn aan deze pers, die de storm blijft luiden in het Belgenlond. Is er iets heerlijkers denk baar dan Eleetrische loco motieven, seinlichten, wis sels en snelheid? Joop Ver beek was er wég van. Iedere week kocht hij van zijn zak geld een perronkaartje en genoot dan van al de bedrij vigheid van het grote sta tion. De machtige Interna tionale treinen vooral deden zijn hart open eq dicht gaan. Met glinsterende ogen kon hij kijken naar de prachtige locomotieven. Als hij op zijn tenen ging staan kon hij juist door het raampje de plaats van de treinbestuur der zien en al die knopjes, meters en lichten. Later liep hij dan de hele lange trein langs. Hij kon gewoon niet begrijpen dat al die reizi gers van die gewone, alle daagse gezichten konden trekken. Ochals hij eens meemocht. Hij zou jui- ohen en zingenhij zou zich héél belangrijk voelen. En die reizigers waren alle maal nog wel buitenlanders, Fransen, Engelsen, Ameri kanen Wat een prachtige coupé's héDaar zat je nog heer lijker in dan in de mooiste stoel thuis. Stel je toch eens voor dat je zó de hele wereld werd doorgetrokken. Pat je alleen maar het raampje hoefde uit te kijken om alle verre landen te kunnen zien. Al starende door een cou péraampje dwaalden Joop zy'n gedachten helemaal weg. Hij was treinbestuur der en zag de wissels onder zich doorschieten. Hg hoor de het gedender van de wie len over de railshij zag Parijs en Rome en Madrid... Er was geen school meer en geen huiswerk, alleen maar vrijheid en avontuur...... Plotseling werd Joop uit Zijn droomwereld geholpen doordat het coupé-raam, waardoor hti steeds had staan staren, langzaam naar beneden schoof. Een vrien delijke dame boog zich naar buiten en Joop kreeg een kleur, want nu pas bemerk te hjj, dat hij deze dame steeds had staan aankijken zonder haar te zien. „Waar ciacht jij allemaal aan...?" vroeg de dame in gebroken Hollands, terwijl ze vrjepde. lijk lachte. Ik ik stamelde Joop ver legen „...neemt U mij niet kwalijkik droomde een beetje... ik „Jij zou zeker óók wel eens in zo'n mooie trein wil len zitten", vervolgde de dame. Joop knikte. „J,,.ja. mevrouw", antwoordde hij beleefd, „m...maar boe weet U dat lk daaraan dacht!" „Dat kon ik aan je gezicht zien!", lachte de dame nu. „Kom maar hoor, de trein vertrekt pas over een kwar tier, Elk ogenblik kan mijn zoontje ook komen. Je kunt dan zolang zijn plaats be zet houdenI" (Vervolg volgende week.) Hieronder volgen een zes tal zinnen waar steeds de naam in is verstopt van Iets dat in de huiskamer is te vinden. 1. Stram en recht marcheer den de soldaten voorbij. 2. Je kunt-dit schilderij van me kopen maar ik heb ook nog diverse anderen^ 3. Met tonggeklak lokte Jan zijn kippen naar het hok. 4. Deze winkel ls goed ge sorteerd. Je koopt er stop zijde, speelgoed, leesboe ken, kastpapier, enz. enz. 5. Ik heb nog een tube wa terverf, kleur sepia, nodig. 6. De boer houdt van de schemer. Lampen aanste ken doet hij pas als het helemaal donker is. ■durexjauieqa# '9 'ouujd 'g 'jSBifuaiiaoq y 'HOM 'g 'uoAlp z 'uauioi aujssoido Het was op een hete middag, Onze Mies de Muis had vrij. „Nu ga ik mijn gras eens knippen!", Riep ze, „dat staat er lelijk bijl" Met een grote schaar gewapend, Liep ze snel haar tuintje in. „Echt een werkje voor vanmiddag!!". Riep ze vrolijk, „ik heb zin!" „Knip-knap-knip". Mies knipte vlijtig Al het lange gras er af, Dochze kwam langzaam maar zeker Op de dikke tuinslang af. „Knip", deed plots de schaar, „Wat is dat!", riep de muis, „Dat was geen gras!" Maar de muis zou heel gauw weten, Wat er aan het handje was. Want een dikke straal koud water, Spoot recht in de muisjessnoet. Maar omdat het reuze warm was, Deed dit bad de muis toch goed. Het was vacantie en Em my kreeg haar nichtje Truus op bezoek. Emmy woonde in een grote stad en ze wilde Truus er graag zo veel mogelijk van laten zien. Maar Truusje zou reeds de volgende morgen weer terug gaan. Er was dus niet veel tijd meer en daarbij kwam nog dat, de belde meisjes precies 30 cent rijk waren. „Ik wil ook een keer ln de tram!", riep Truus. „Ja, maarwierp Emmy te gen, „er is hier een prachtig paleis, een mooie kerk en een schitterend station en die bouwwerken moet je ge- zien hebben voordat je weer weggaat." Het meisje pakte een plattegrond van de stad. „Kijk", zei ze, „hier wonen wij, zie je wet? bij A. Nu to B. het station, C. bet paleis en D. de kerk. Er zijn vier tramlijnen, Lijn één, tyi twee, tyn «ttfe en lijn vier. „Wacht eensM, riep ze echter plots, „een overstapje op de tram feost vijftien cent. Laten we nu eens proberen met maar één keer over te stappen van A. af langs B, C en D, te komen en ten slotte weer bij A, uit te stap pen. Dan heb je alles gezien enje hebt nog in de tram gezeten ook!" Nu, de belde meisjes heb ben het gevonden hoor! Ze stapten in de tram, kochten een overstapje en zagen 's middags het paleis, het sta tion en de kerk. Kunnen jullie zien hoe het tweetal geredon heeft, en met welke Üjnen? De zwarte streepjes zijn de halten waar je al of niet over kunt stappen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 8