PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Hervormde kerk in Zeeland deed
„voorlopig" reeds veel nuttig werk
Turkse onderzeeboot gezonken:
99 slachtoffers
BILT
GOEDE VERWACHTINGEN VAN
OVERLEG TE PANM0ENDJ0N
DE WEST WACHT NU OP
VOORTZETTING BESPREKINGEN
Vandaag
196e Jaargang - No. 81
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj. W. de Pagter.
Hoofdred.; G. Ballintijn, PI. verv.
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct, per
week. f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLlSSlNGSE. GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 7 April 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie t 3.-.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—. Iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau van dit Blad" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bur. Vlisslngen. Walstr. 58—60. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); Middelburg. Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Finlandstraat 2. telef. 16; Terneuzen. Brouwerljstr. 2; Zienkzee. N. Bogeróstr C ^60^tcl^2^
DRAMA IN DE DARDANELLEN
Duikboot brak doormidden na
aanvaring met Zweeds schip
De Turkse onderzeeboot „Dumlupinar", groot 1991 ton, is Vrijdagavond
in de Dardanellen gezonken na een aanvaring met het Zweedse, 3999 ton
metende, vrachtschip „Naboland". Volgens een officiële bekendmalcing had
de onderzeeboot 102 man aan boord, van wie er zes tyilens de aanvaring
op de brug stonden. De schepen kwamen in aanvaring toen de „Dumlu
pinar" boven water kwam na een oefentocht. Van de zes man aan het dek
konden er drie gered worden. De overige 99 bemanningsleden gingen met
het schip ten onder.
Het opperbevel van de Turkse mari
ne deelde Zondagavond mede, dat het
schip na de aanvaring in tweeën brak.
Reddingsvaartuigen zijn tot Zondag
avond bezig geweest boven de gezon
ken delen van de duikboot, maai' zij
zijn er niet in geslaagd iemand te
redden. Duikers konden niet langer
dan vier minuten achtereen werken en
door de storm en de sterke stroom
kon geen reddingsmateriaal omlaag
worden gelaten.
De beide helften van het schip lig
gen op een diepte van 35 meter.
Kort na het zinken kon met een deel
der bemanning telefonisch contact
worden gemaakt. Het bleek, dat in de
compartimenten waarmee men con
tact had nog 40 man in leven waren,
die het 24 uur konden uithouden.
De Amerikaanse marine zond uit
Istanboel de torpedojager „Hawkins"
met duikers en dokters aan boord naar
de plek van de ramp.
Mossadek niet
tegen monarchie
Dr. Mohammed Mossadek, de Per
zische eerste minister, heeft Maan
dag in een radiorede verklaard, nooit
voornemens geweest te zijn de mo
narchie in Perzië te vervangen door
een republiek, waarvan hijzelf presi
dent zou worden. Hij voegde er aan
toe, dat de vorst in constitutionele
monarchieën geen regeringsverant
woordelijkheid heeft.
De Perzische premier deed voorts
een beroep op de Tweede Kamer, een
rapport van een commissie goed te
keuren waarin gesteld wordt, dat de
Sjah zich niet in de leiding van
staatszaken mag mengen.
Volgens dr. Mossadek bestonden er
vóór de nationalisatie van de olie-in
dustrie geen geschillen tusser de re
gering en het hof. Daarna echter
werd er hoe langer hoe meer „geïn
trigeerd". Engeland was de aansto
ker.
Volgens Mossadek hadden de zus
ter van de shah, Prinses Asjraf, en
haar moeder in het verleden immer
tegen de regering gekuipt. Zoals be
kend, hebben beiden het land moe
ten verlaten.
De Perzische Tweede Kamer zal
Dinsdag bijeen komen ter bespreking
van Mossadeks verzoek om het rap
port goed te keuren betreffende d«
betrekkingen tussen de regering en
het hof.
Radio-Teheran meldde
avond, dat uit het gehele land tele
grammen woi'den ontvangen, waarin
er bij de Perzische Tweede Kamer op
aan wordt gedrongen Mossadek te
steunen.
Een vijfvoudige moord
voor 60 dollars
De Amerikaanse politie heeft een-
achttienjarige jongeman gearre
steerd, die er van wordt beschuldigd
vijf personen, twee mannen en drie
vrouwen, te hebben vermoord, om
aan 60 dollar te komen voor een reis
naar Califomië met zijn zestienjarige
vriendin.
De moordenaar en zijn vriendin
werden in het afgelopen weekeinde
gearresteerd en per vliegtuig naar
anandaigua (New York) overge
bracht. Toen het toestel boven de wa
terval van de Niagara vloog, keken
beiden verlangend omlaag en zeiden:
„Wij willen ons huwelijk wettig ma
ken".
Zaterdagavond bleek, dat nog slechts
22 personen in de duiboot-comparti-
menten in leven waren en dat er nog
zuurstof was tot Zondagmorgen drie
uur.
Kort daarop heeft men de hoop op
redding opgegeven.
Het Zweedse schip „Naboland" werd
bij de aanvaring licht beschadigd en
maakte enig water. Een lid van de
bemanning kwam om bij de aanvaring.
Aanvankelijk is het schip op de
plaats van de aanvaring voor anker
gegaan, maar later kwam het de ha-
Communisten laten
Japanse vissers vrij
Honderd zeven en veertig Japanse
vissers, bemanningen van visservaar
tuigen, die in de afgelopen jaren door
coniunistiseh-Chinese patrouilles
waren opgebracht, zijn vrijgelaten.
Zy zullen met drie vissersschepen
naar Japan reizen.
Ook zyn twee Japanse vissersbo
ten, die sedert de herfst door de
Sowjetautoriteiten waren vastge
houden, Zondag met 26 man aan
boord in een haven in Noord-Japan
teruggekeerd.
ven van Istanboel binnen, waar het
hangende het onderzoek in beslag
werd genomen.
De „Dumlupinar" was oorspronke
lijk gebouwd voor de Amerikaanse
marine. Het schip werd in 1944 vol
tooid en in 1950 overgedragen aan
Turkije.
Kapitein gearresteerd.
De Turkse autoriteiten hebben
Maandag kapitein Lornstzon van het
Zweedse vrachtschip „Naboland" ge
arresteerd.
Kapitein Lornstzon gaat in hoger
bei-oep om vrylating te verkrijgen. De
kapitein van het Zweedse schip werpt
de schuld voor de aanvaring op de
Turkse duikboot, die zich niet a&n de
reglementen van de internationale
scheepvaart zou hebben gehonden.
Vierde atoom-explosie
in Amerika
Te Las Vegas vond Maandag de
vierde en grootste van de reeks
atoomkrachtontploffingen, welke in
de laatste tijd in de Verenigde Staten
teweeg zijn gebracht, plaats.
De ontploffing van Maandag was
de eerste, welke overdag veroorzaakt
werd. Er waren geen troepen bij be
trokken. De atoombom werd door
een vliegtuig afgeworpen.
Vóór de paddestoelvonnige wolk
zich aftekende, bevonden zich vele
vliegtuigen in de lucht. De leiding der
Amerikaanse luchtmacht bad mede
gedeeld. dat zij op het tijdstip der
ontploffing mogelijk 74 vliegtuigen
boven het ontploffingsgebied in de
lucht zou hebben-
11e 531 leden van het Amerikaan
se Congres zijn Zaterdag uitgenodigd
een van de komende atoomproeven in
Nevada bij te wonen om „<le waarde
te bepalen van de vraagstukken ver
bonden aan de nationale verdedi
ging".
DE KRUGSGEVANGENENKWESTIE
Noordelijken waren objectief.
In krakende Amerikaanse auto's,
die zy bij het begin van de Koreaan
se campagne hadden buitgemaakt,
kwamen de communistische onder
handelaars Maandagmorgen van Kae-
song naar Panmoendjon gereden voor
de beraadslaging met de officieren
van de verbonden mogendheden. De
verbondenen kwamen met helicoptè-
res.
Zondag had generaal Mark Clark,
de Amerikaanse opperbevelhebber,
nog een brief aan de communisten
laten overhandigen, waarin deze wer
den uitgenodigd gedetailleerde voor
stellen in te dienen om tot een alge
hele regeling van het krygsgevange-
nenvraagstuk te komen.
Aan bespreking van deze brief is
men blijkbaar Maandag niet toege
komen, want er werd te Panmoen-
DE NIEUWE RECHTSORDE
„Tijd om spijkers met
kop^">n te slaan"
Naar een correspondent van het A.
N.P. te Willemstad meldt, zou de
landsregering van de Nederlandse
Antillen zich tot de regering van Ne
derland hebben gewend met het ver
zoek ingelicht te worden omtrent de
laatste ontwikkelingen ten aanzien
van de voortzetting der R.T-C.-be
sprekingen.
De Nederlandse Antillen zouden
wachten op het sein om de besprekin
gen voort te zetten, daar het Antilli
aanse standpunt duidelijk is en er dus
niets meer in de weg zou staan. „Het
is nu tijd om spijkers met koppen te
slaan", aldus verklaarde mr. dr. M.
F. Da Costa Gomez, de voorzitter van
de Antilliaanse regeringsraad.
De algemeen vertegenwoordiger
van Suriname, mr. dr. R. Pos, ver
klaarde, dat het standpunt van Suri
name niet is gewijzigd en bij de Ne
derlandse regering in hoofdzaak be
kend is. „De volgende stap zal dan
ook moeten komen van Nederlandse
zyde. Van Surinaamse zijde wordt
afgewacht, wat het nieuwe voorstel
zal behelzen", aldus mr. Pos over de
Nieuw en oud zijn verenigd op deze
foto, die werd gemaakt tijdens opna
men van een nieuwe film, gebaseerd
op het boek „The Robs" van L. C. Dou
glas. Een moderne olietoren verheft
zich boven het zorgvuldig opgebouwde
oude stadje Jeruzalem uit de tijd. waar
in Christus leefde. Men zorgt er echter
voor, dat noch deze toren, noch de
moderne huizen op de achtergrond in
het beeld komen, zodat de toekomstige
toeschouwer de sensatie zal hebben,
dat de opnamen in Jeruzalem ge
schiedden.
te voeren besprekingen over de vesti
ging van een nieuwe rechtsorde in
het koninkrijk tussen Nederland, Su
riname en de Nederlandse Antillen.
Een skilopersdrama bij
Chamonix
In de bergen bij Chamonix is tij
dens een klim naar een berghut op
2700 meter hoogte de 27-jarige En
gelse skiloopster Elizabeth Wood in
een kloof gevallen en omgekomen.
Toen haar verloofde Edward Simp
son het tragische nieuws vernam
wierp hij zich van een 25 meter noge
rots. Hij werd op slag gedood. Een
reddingsploeg van gidsen is uit Cha
monix vertrokken om tg trachten de
beide slachtoffers te bergen.
djon uitsluitend gesproken over uit
wisseling van zieke en gewonde
krijgsgevangenen.
Leider van de delegatie Uer ver
honden mogendheden was de Ameri
kaanse schout bij nacht John Danie'
die na afloop tegenover journalisten
verklaarde, dat ér „duidelijke vorde
ringen" waven gemaakt en dat men
eikaars voorstellen in ovei-weging
zou nemen, waarbij een Noordelijk
voorstel, dat niet slechts voor gewon
den en zieken, maar ook voor ande
re gevangenen van betekenis was.
De Noordelijken boden namelijk
aan niet alleen de ernstig gewon
den en ernstig zieken te repatri
ëren, die onder art. 109 van de
Geneefse conventie betreffende
krijgsgevangenen vallen, maar ze
wilden ook bepaalde categorieën
van andere zieken en gewonden,
die onder artikel 110 der conven
tie vallen, naar een neutraal land
zenden.
Beide delegaties zullen nu de weder
zijdse voorstellen bestuderen en Dins-
deg weer bijeenkomen.
Het plan van de geallieerden be
vatte voorstellen voor de uitwisseling
van 500 gevangenen per dag in groe
pen van 25 en via een uitwisselings
terrein te Panmoendjon.
Daniel zeide, dat de houding van
de Noordelijken zeer objectief was ge
weest en dat men vertrouwen daarin
zou stellen, zolang er geen reden
was om het tegendeel te doen.
Intussen werden in Zuid Korea be
togingen gehouden om te proteste
ren tegen het hei-vatten van de be
sprekingen en tegen de mogelijkheid,
dat Noord- en Zuid Korea definitief
gescheiden worden.
Ook eiste men de vrijlating van
80.000 Zuidkoreaanse burgers, die
door de Noordelijken bij hun terug
tocht uit Zuid Korea werden meege
sleept.
Zondagavond werd nabij Panmoen
djon nog een heftig gevecht geleverd
tussen Chinese soldaten en Ameri
kaanse mariniers. Het gevecht duur
de anderhalf uur.
Adenauer in Amerika
De West-Duitse kanselier dr. Ade
nauer is Maandag met de „United
States" in New York aangekomen. In
zijn gezelschap bevonden zich zyn
dochter, dr. Lotte Adenauer en onge
veer functionarissen, journalisten
en persfotografen. Adenauer werd be
groet door Amerikaanse functionaris
sen en een groot aantal verslaggevers.
De West-Duitse bondskanselier zeide
o.m., dat de Duitsers de Amerikanen
zeer dankbaar waren voor de ontvan
gen hulp. Volgens hem was het in de
geschiedenis zeer zelden voorgeko
men, dat een overwinnaar de over
wonnene op een dergelijke wijze ge
holpen had als de verenigde Staten
Duitsland.
Minister Eden is ziek.
Het bezoek van Eden, de Blitse mi
nister van Buitenlandse Zaken, aan
Turkije, Griekenland en Italië is
uitgesteld Eden, die 55 jaar oud is,
lijdt sedert de vórige maand aan een
ontsteking van de galblaas. Hij zal
deze week een operatie moeten on
dergaan.
viert de Oostenrijkse film
acteur en regisseur Willy Forst
zijn 50e verjaardag.
LATER ZULLEN WE VERDER ZIEN
De noodtoestand van het provinciaal
Kerkewerk
„Waar wordt er kerk gehouden?" Dit vroegen we aan een predikant van
een gemeente die langzaam aan begon terug te keren. Hij wees ons een
lokaaltje dat haastig in orde was gebracht. De ouderwetse banken hadden
rond gedreven, maar ze waren beter uit de vloed gekomen dan de sierlijk
gebogen, prettige triplex zittingen van de kerk. „Het is een noodoplossing,
maar we helpen er ons voorlopig wel mee. Later zullen we wel eens verder
zien". Zó heeft men zich aanvankelijk in veel gemeenten moeten behelpen.
Zo is het ook met veel werk van de Hervormde Kerk in onze provincie.
Voorlopig doen we dit en later zullen we wel eens verder zien.
In het eerste artikel hebben we iets
gezegd over de schade. In het tweede
over de evacüatie. In dit derde en
laatste artikel willen we nog iets
zeggen over het provinciale kerke
werk in de noodtoestand waarin het
verkeert; datgene wat we voorlopig
doen.
Wat moet er gedaan worden in de
vele, niet geringe moeilijkheden van
gemeenten, ringen en classes? Wie
weet er in een noodtoestand zo maai*
een antwoord te geven? Waar moe
ten de tractementen vandaan komen
Wat moet er gebeuren wanneer ad
ministraties verloren zijn gegaan en
wat, wanneer archieven verdronken
zijn?
De ene verlegenheid dook op na de
andere. Vanwege de Synode is
er een watersnood-commissie inge
steld, die de vragen in het algemeen
behandelt, maar provinciaal en plaat
selijk zal de uitvoering geregeld moe
ten worden.
Wat er gedaan is.
De allereerste vraag was, waar de
leden van een uiteengeslagen gemeen
te vertoefden. Het provinciaal kerk
centrum heeft hier, waar mogelijk,
de helpende hand geboden en de
adressen die bekend werden door ge-
geven. Er was hier echter een grens.
<e gegevens uit de andere provincies
kwamen te laat, zodat alleen doorge-
feven zijn de adressen van hen die in
eeland een evacuatieadres gevonden
hadden.
Door de Prov. Diaconale Commissie
is voorts een sectie Kinderbescher
ming in het leven geroepen, waarin
deskundigen op dit terrein zitting
hebben. Goddank is het aantal ver
weesde kinderen niet zo groot als
eerst werd gevreesd. Maar in elk ge
val; er zijn er. Voor hen staat de
sectie Idaar om alle mogelijke voor
lichting te geven.
Toen de evacuatie van de bevol
king uit de noodgebieden voltooid
was, zijn er tijdelijk een aantal maat
schappelijke werksters naar Zeeland
gekomen. De Algemene Diaconale
Raad van de Hervormde Kerk was
hierbij direct betrokken en daarom
ook het diaconale maatschappelijke
werk in onze provincie. Nu zij ver
trokken zijn is men bezig in verschil
lende delen van onze provincie vaste
maatschappelijke krachten te krij
gen. De Stichting Zeeland werkt hier
regelend. Ze doet dat samen met de
verenigingen die er op dit gebied zijn
en met de kerken.
Waar dorpen en huizen droog vie
len, bleef er een niet geringe rommel
achter. Menige huisvrouw zal hebben
gezucht: Hoe krijg ik die slikboei
ooit weer schoon? De Oecumenische
Raad van de Kerken heeft een groot
aantal schoonmaakploegen samenge
steld, die ook in onze provincie aan
menige hopeloze huisvrouw de hel
pende hand hebben geboden. Velen
zullen dankbaar geweest zijn voor de
ze inter-kerkelijke hulp, die verder
provinciaal geregèld is.
Tenslotte willen we nog noemen 't
werk dat nog gaat komen in de kam
pen. Rondom Schouwen-Duiveland, bij
de polder Kruiningen en op Noord-
Beveland zullen arbeiders die moeten
werken aan het herstel van de dijken,
in kampen worden ondergebracht. Die
barakkenkampen in een kleine, droog
gebleven polder of op een stuk opge
spoten grond, te midden van het wa
ter, bieden niet veel gezelligheid in
de tijd dat er niet gewerkt wordt.
Voor de arbeiders die hier zitten zal
het een en ander moeten worden ge
daan.
Hierbij worden ook weer de kerken
ingeschakeld, allereerst natuurlijk
voor de geestelijke verzorging. Een
bepaald aantal predikanten moet daar
voor worden gevonden. Verder zijn er
besprekingen om de mogelijkheid van
cantines werkelijkheid te laten wor
den. De Oecumenische Raad der Ker
ken wil ook hier daadwerkelijk hel
pen. Als deze er eenmaal zijn, is er
ook een mogelijkheid voor ontspan
ning op een wijze die verantwoord is.
De 400 jaar oude Nederlands Hervorm
de Kerk te Ameide is in de nacht van
Vrijdag op Zaterdag door brand geheel
verwoest.
Derde vluchteling
gearresteerd
Te Leer in Noord-West-Duitsland is
Zaterdag de 82-jarige Jacob de Jon
ge gearresteerd, een der uit de Bre
dase gevangenis ontsnapte oorlogs
misdadigers.
Hij trok de aandacht van de Duitse
politie, toen hij in de nacht van Vrij
dag op Zaterdag schijnbaar doelloos
door de straten van de stad slenterde.
Hij zei, dat hij uit Neurenberg naar
Leer was gekomen om een kennis op
te zoeken.
Van de zeven gevluchten zijn er
thans drie aangehouden in West-
Duitsland. De beide anderen zijn de
37-jarige Bikker en de 30-jarige Fa-
ber.
Ook amnestie voor
Roemeense gevangenen
Anna Pauker zou reeds
lang in vrijheid zijn
De Roemeense radio heeft bekend
gemaakt, dat Zaterdag in Roemenië
amnestiemaatregelen zijn getroffen
voor zekere groepen delinquenten.
Er wordt onder meer amnestie ver
leend aan vrouwelijke gevangenen
met kinderen jonger dan zeven jaar,
zwangere vrouwen en gevangenen
van meer dan zestig jaar.
Een medewerker van de „Obser
ver" heeft te Belgrado van welinge
lichte zijde vernomen dat de voorma
lige vrouwelijke Roemeense minister
van Buitenlandse zaken Anna Pau
ker reeds een week na de dood van
Stalin op vrije voeten is gesteld.
40 doden bij munitie
ontploffing te Taipeh
Te Taipeh op Formosa ging een
werkplaats de lucht in, tijdens het de.
monteren van oude Japanse bommen.
Er vielen 40 doden en er waren 500
gewonden. De schade is groot.
Doden van Wereldoorlog II
In de tweede wereldoorlog zijn
3.300.000 Duitse burgers en 3.250.000
Duitse soldaten om het leven geko
men, aldus een in het Westduitse re
geringsbulletin gepubliceerd artikel
van prof Arntz. De professor raamde
dat de Sowjet-Unie 13.600.000 mili
tairen en tenminste 7.000.000 burgers
verloor. In de gehele wereld verloren
volgens hem 25.000.000 burgers en
27.000.000 soldaten het leven. De to
tale verliezen aan mensenlevens in de
eerste wereldoorlog bedroegen
9.700.000, van wie 500.0000 burgers,
aldus professor Arntz.
DE
VERWACHT
AFNEMEND BUIIG.
Wisselend bewolkt met nog enkele
verspreid optredende buien. Matige
Zuid-Westelijke tot Westelijke wind.
Dezelfde temperaturen als gisteren of
iets lagere.
ZON EN MAAN.
7 April.
Zon op: 6.02 onder 19-24
Maan op: 3.16 onder 10.45
8 April.
Zon op: 6.00 onder 19-25
Maan op; 3.46 onder 12-H
