Op Schouwen sprak de Koningin met autoriteiten en bevolking <3> VALDA Zeem Almanak VANDAAG WORDT MET DE BAILEY-BRUG BEGONNEN HET KONINKLIJK BEZOEK AAN ZEELAND Agenda 2 PROVINOIALE ZEEUWSE COURANT DINSDAG 24 MAART 1953 AANGRIJPENDE MOMENTEN Oude evacué in Burgh kreeg hartelijke handdruk Het bezoek van H.M. de Koningin aan het Westelijk deel van Schou wen droeg eveneens een uitermate sober, maar niettemin hartelijk karakter. Uit alles bleek, dat èn de gemeentebesturen in dit gedeelte van het eiland èn de bevolking het werkbezoek van H.M. byzonder apprecieerden. Zowel burgemeester jhr. Van Citters van Burgh, bur gemeester jhr. Röell van Haamstede, als burgemeester mr. Lunsingh Tonckens van Renesse verzekerden ons, dat zy de komst van de koningin op hoge prys stelden, terwijl in alle dorpen de belangstel ling van de bevolking zeer groot was. De koningin onderhield zich op rus tige en voorname Wijze met de velen en informeerde belangstellend naar hun problemen en moeilijkheden. Daar by deden zich soms aangrijpende mo menten voor, zoals in Burgh, waar voor 't gemeentehuis onder ae vele be langstellenden zich de oudste evacué in deze gemeente bevond, de hoogbe jaarde K. de Oude uit Eikerzee. De oude man, gekleed in zwarte jas, ho ge ouderwetse pet, rustte op zijn stokje, greep wat aarzelend de uitge stoken hand van de koningin: lang drukte zij zijn gerimpelde, blauw-ge- aderde hand. De oude man zei niets, maar keek met vochtig-ontroerde Ogen naar zyn vorstin. Zo waren er meer van die korte momenten, waarin men voelde hoe na de landsvrouwe in deze moeilijke da gen haar volk staat, vooral wanneer zij zich onderhield met diegenen, die hiin liefste familieleden door de ramp verloren. droeg dit koninklyk be- het karakter van een rip": sommige burgemeesters b.v. liepen met rubberlaarzen, het tra ject werd met jeeps gereden, de af zetting werd niet altijd strikt gehand haafd, kortom het geheel droeg een zeer eenvoudig en ongedwongen ka rakter. Na de aankomst in Burghsluis om streeks half drie en de begroeting door burgemeester jhr. Van Citters en wethouder Bolkenbaas, wandelde het gezélschap naar het gat in de Meel dijk, waar de veerlui al klaar ston den. Dirk Dijkgraaf viel de eer te beurt bm de koningin de eerste maal over te zetten en hij deed het zeer voorzichtig. Aan de andere kant van het gat stonden drie open jeeps te wachten, waarin naar Burgh werd gereden. In de eerste nam H.M. de Koningin plaats met de Commissaris, in de tweede de secretaresse mevrouw N. Smitt-Avis, een adjudant van de Koningin en de griffier der Prov. Sta ten, mr. J. M. Pilaar, en in de derde de leden van Ged- Staten de heren mr. dr. A. J. J. M. Mes en A. Schout, en de burgemeester van Aardenburg J. M. A. van Dongen, secretaris van de Stichting Watersnood Zee land. Overal stond de bevolking te wui ven, terwijl het bij het gemeentehuis zwart van de mensen zag. Ook de schoolkinderen gaven acte de presen ce. In het gemeentehuis werden de di recte nabestaanden van een tiental slachtoffers aan Hare Majesteit voor gesteld door mevr. Van Citters en mevr. Bolkenbaas. Daarna ging men weei naar buiten, waar de koningin zich met nog velen onderhield, onder anderen de raadsleden, het damesco- Go^en feest van de De Ruyterschool In September gelijk met opening van nieuwe gebouw. In verband met de nationale ramp is thans definitief besloten de feeste lijkheden ter gelegenheid van het 50- jarig bestaan van de „De Ruyter school" te Vlissingen uit te stellen tot het a.s. najaar. Bij het begin van de nieuwe cursus in September zal nu een tweedaags feest gevierd worden, dat tegelijkertijd aan de opening van net nieuwe schoolgebouw aan de Bou levard Bankert gewijd zal zijn. Naar wij vernemen. ligt het in de bedoeling op de eerste feestdag sport wedstrijden voor de leerlingen te or ganiseren, gevolgd door een feest avond met bal. Op de tweede dag hoopt men een reünie van oud-leer lingen te beleggen. Des middags is er dan een receptie van het bestuur en des avonds weer een feestavond in meer intieme kring. MÉT BAGAGE. Met een van voldoening en inspan ning glimmend gelaat wist de man zich nog juist op het nippertje aan boord van de uit Zierikzee vertrekken de boot te werken, compleet, met baga ge- Zijn wedloop tegen de klok was wel willend gadegeslagen door een kleine menigte] waaruit aan 't, slot van het tafereel 'n massale glimlach opblonk, waarin het welbehagen in, en de dank voor hei gratis gebodene werd neerge legd.. Want zo is „men". Altijd belang stellend voor mensen, die te laat drei gen te komen en bijzonder belangstel lend voor mensendie dan op korte beentjes hijgend komen aandribbelen. Zó is „men", zo zijn wij De hoofdrolspeler in deze kleine een- acler stond iniussen vergenoegd aan het dek van de uitvarende boot en wuifde triomfantelijk naar zijn publiek op de kade, dat hij nog even in de ban van zijn spel gevangen wenste te hou den. Dat iukte wonderwel. Want plotseling verloren zijn geba ren het triomfantelijke. Zij loerden zonder enige overgang zelfs wanho pig De voldoening over het nog juist ha len van de boot versmolt als sneeuw voor de zon en de man had er een Af doende reden voor. Hij zat compleet met bagage op de verkéérde boot mité, dat voor klerenuitdeling zorg draagt en anderen. Toen H-M. naar de gereedstaande jeep ging, klonk plotseling een ont roerde mannenstem: „Leve de Konin gin". Onmiddellijk werd deze roep overgenomen door de tientallen Inwo ners van Burgh, die hier samenge stroomd waren. Verrast dankte H.M- voor deze onverwachte hartelijk hul de! Renesse In Renesse stelde burgemeester mr. Lunsingh Tonckens de Koningin voor aan enkele nabestaanden van slacht offers uit Serooskerke, aan burge meester Nieborg van Duivendijke, aan de brandweercommandant Kappers, de gemeentegeneesheer dokter Si mons. aan de wachtmeester van de Rijkspolitie Mieras uit Serooskerke, aan raadsleden van Renesse en van de omliggende getroffen gemeenten en anderen. Op weg naai' het gemeen tehuls zag H.M. plotseling de echtge note van de Commissaris, mevr. S. C. de Casembroot-baronesse Van der Peltz, tussen het publiek staan en on middellijk stapte zij naar haar tot en begroette haar op hartelijke wijze. In het gemeentehuis had de Konin gin een bespreking met burgemees ters, wethouders en secretarissen van Renesse, Serooskerke, Noordwelle, Duivendijke, Eikerzee en Ellemeet. Hier werden de moeilijkheden en pro blemen dezer gemeenten uitvoerig besproken. Ook in Renesse werd om barakken gevraagd. Haamstede Toen men in Haamstede arriveerde was inmiddels de mist grotendeels op getrokken en de zon' doorgebroken. De politie had hier handenvol werk om de vele mensen enigszins in be dwang te houden. Ook hier onderhield de koningin zich met burgemeester en wethouders, secretaris, raadsleden en vele anderen. Speciaal begroette- zij de echtgenote van de burgemeester mevr. Röell, die zoals bekend enige malen de gastvrouwe was van prin ses Beatrix gedurende de zomermaan den. In vlugge vaart ging het daarna, terug naar de Meeldijk. Dit keer was het de beurt aan de veerschippers M. Verton en J. Braamse om de koningin over te zetten („Gewoon hoor, niets van gevoeld, dat het de Koningin was!"). Vooraf had de koningin afscheid genomen van wachtmeester A. Pie- kart van de verkeersgroep Middel burg der Rijkspolitie, die als tydelijk „hofchauffeur" was opgetreden. „Het was eeii heel prettige rit, wachtmees ter", zei de koningin. „Dank U Majesteit", antwoordde de wachtmeester, „het spijt me dat het af en toe wat schokte, maar dat kon ik heus niet helpen". Voordat H.M. in Burghsluis weer aan boord ging werden nog aan haar voorgesteld de directeur-generaal Walcheren krijgt weer wat water van Zuid-Beveland Sinds enkele dagen ontvangt Wal cheren zij het nog zeer onregelma tig weer wat drinkwater van Zuid- Beveland, lang niet voldoende echter om het mogelijk te maken de moei lijkheden van het moment te boven te komen. Maandagavond arriveerde de twee de tankboot, die het gemeentelijk wa terleidingbedrijf heeft gecharterd voor het transport van drinkwater van Rotterdam naar Middelburg, de „Dalmatia", voor de eerste maal met een lading water in de Zeeuwse hoofdstad. De „Italia", de andere tankboot, heeft op het einde van de vorige week tengevolge van de mist niet met dezelfde regelmaat kunnen varen als tevoren. Stichting op Schouwen- Duiveland m oprichting Initiatief van de Z.L.M. Naar wij vernemen is op Schouvven- J ui vel and reeds een stichting in op- welke, het herstel van dit richting gebied wil stimuleren, op dezelfde als op Walcheren de Stichting „Nieuw Walcheren" deed en nog doet. Mogelyk zal nog deze week de stich tingsakte worden gepasseerd. Initiatiefneemster is de Zeeuwse Landbouw-Maatschappij. Vertegen woordigers van alle groepen van de bevolking zullen in de stichting wor den opgenomen. van de Dienst der Zuiderzeewerken, ir. J. F. R. van de Wall, en de hoofd ingenieur van deze dienst, ir. K. A- Bazlen. Tydens de vaartocht gaven deze heren en ook ir. Th- Heyblom, hoofdingenieur-directeur van de Ryks waterstaat in Zeeland, een uiteenzet ting over de waterstaatssituatie van Schouwen en Duiveland. Maandagavond bracht H.M. de Ko ningin een bezoek aan het zwaar ge teisterde Stavenisse. Zij arriveerde aldaar per politieboot te omstreeks 18.30 uur. H.M. werd door de burge meester, de heer L. A. Verburg, door de gemeente rondgeleid, waarbij ó.a. aan haar werden voorgesteld de leden van de gemeenteraad, de polderbestu ren, het personeel van de E.H.B.p.r Oost, de luitenant J. W. Buitendijk, de opperwachtmeester B. C. Blpm van de rijkspolitie en het personeel van de dienst berging en identificatie. Ten gemeentehuize onderhield H-M zich lange tijd met de nabestaanden van de zwaar getroffen gezinnen. Tenslotte bracht H.M. een bezoek aan de ernstig beschadigde Nederlands Hervormde Kerk, waar ds. en me vrouw Enkelaar aan haar werden voorgesteld: Omstreeks 19.15 uur vér- liet de Koningin Stavenisse per: au to. Zij begaf zich naar Bergen op Zoom en keerde vandaar huiswaarts. Vermelding verdient nog, dat H.M. de Koningin te Kortgene sprak met arbeiders uit Arnhem, die hier werk zaam waren. H.M. legde grote be wondering aan de dag voor hetgeen Rijkspolitie en reserve-Rijkspolitie gepresteerd hebben. Op Noord Beve- land begroette H.M. de Koningin, o-m. ook de pachter van het Kroondomein, de heer C. I. J. van Arenthals, in wiens woning H.M. by haar officiële bezoek aan Zeeland vertoefd had. Advertentie DUIZELIG DOOR ZORGEN? Drinkt nieuwe kracht uit PLEEGZUSTER BLOEDWIJN Hersenschudding door ongelukkige val Omstreeks kwart voor twee kwam de wielrijder H. uit Middelburg op de hoek ScheldestraatAagje Dekenstr. te Vlissingen zeer ongelukkig te val len, nadat zijn voet van een trapper afgleed en de man daardoor zijn even wicht verloor. Dokter Grippeling, die eerste hulp verleende, constateerde een her senschudding, maar H. kon toch per ambulance-auto naar zijn woning worden vervoerd- Veiling van kunstvoorwerpen voor Rampenfonds Eerste koop werd geschenk voor Zeeland Maandagmiddag heeft generaal P. Alons, directeur van het Nationaal Rampenfonds, in het Haags Gemeen temuseum de veiling geopend van kunstvoorwerpen en curiosa, die ten bate van het Nationaal Rampenfonds verkocht zullen worden. In de catalo gus staan in totaal 1132 voorwerpen genoteerd. Het eerste voorwerp dat aan bod kwam, een antiek glas uit de 18e eeuw, gegraveerd met het opschrift „Het welvaren van de Zeeuwse vrien den", zal door de koper aan de pro vincie Zeeland worden geschonken. Zeeland helpt De gloednieuwe band „Dacotas", gevormd door enige Middelburgse H. B.S.-ers, liet zich horen tijdens een ellige avond in „De.gouden poor- Na afloop kon ongeveer f 40- aan het Nationaal Rampenfonds wor den afgedragen. DE GENIE KOMT HELPEN Tweede waterleidingbuis bij Kruiningen houdt stand Vandaag zal in de Kruiningse pol der begonnen worden met de bouw van de 70-meter lange Bailybrug over het gat in de Rijksweg. Zoals be kend is deze brug bedoeld om hieraan de waterleidingbuis op te hangen, die vorige week door de stroom werd meegesleurd. Maandag zyn 120 man Genietroepen gearriveerd, die voor de montage van deze brug zullen zorgdragen. Een deel van deze manschappen is gelegerd in school B te Goes, terwijl de overige worden gehuisvest in een woonark in de Goesse haven, waar te vens de keuken wordt ondergebracht. Direct is een aanvang gemaakt met he lossen van de brug, welke per schip aan de loswal te Vlake is aangevoerd. In de afgelopen nacht werd hieraan doorgewerkt. Het ligt in de bedoeling om bij laag water aan de zijde van het dorp Krui ningen met de aanleg van de brug te beginnen. Verwacht wordt dat aeze werkzaamheden twee dagen in beslag zullen nemen. Na het gereedkomen van de pijlers, zal de brug daarop op 10 meter boven het wegdek worden geplaatst. Vervolgens zal kunnen worden aangevangen met net aan brengen van het nieuwe gedeelte buis, Universitaire examens. Aan de rijksuniversiteit te Utrecht slaagde voor het examen semi-arts .mej. A. H. Wesselink te Middelburg Aan de rijksuniverisiteit te Leiden slaagde voor 't doctoraal-examen ge neeskunde de heer A. P. Bos te Mid delburg. Advertenti. Een kras of eer gaf? fiöPA maakt 't weer glad KNWDBAAR HOUT CPT A-BEVER Bijzondere loonregeling wordt ingetrokken. Voor bepaalde gemeenten. Het College van Rijksbemiddelaars heeft de bijzondere loonregeling voor herstelwerkzaamheden met ingang van 30 Maart 1953 ingetrokken ten aanzien van de volgende gebieden in het watersnoodgebied; le. in Zuid-Holland: het eiland van Dordrecht. 2e. In.Zeeland: van Zuid-Beveland de gemeenten Eliewoutsdijk, Driewe gen, Baarland, Oudelande, Hoede- kenskerke, Wolfaartsdijk en Krab- bendijke, met uitzondering van de herstelwerkzaamheden aan de dykga- ten in de gemeenten Eliewoutsdijk en Wolfaartsdijk, waarvoo'r de bijzondere loonregeling wordt gehandhaafd. Record-wat&rlevering De Rotterdamse Drinkwater leiding heeft dit weekeinde een record geboekt in het zenden van drinkwater naar de getrof fen gebieden, n.l. 2700 ton. Za terdag j 1. vertrokken van Rot terdam naar Vlissingen de „Li bia" met 600 ton drinkwater, naar Zierikzee de „Venlo" met 300 ton en Zondag vertrokken naar Oude Tonge en omgeving, de „Abcoude" met 120 ton, naar Ooltgensplaat en Bruinisse de „Olievos" met 300 ton en naar X Middelburg de „Italia" met 800 ton en de „Dalmatie" met 600 ton. ;jï Ophokgebod voor duiven in Westelijk Zuid-Beveland In verband met de grote schade, die aan land- en tuinbouwgewassen door gevogelte, waarbij ook postdui ven wordt toegebracht, is door de- Stichting van de Landbouw in over leg met de postduivenhouders beslo ten, dat deze laatsten in West-Zuid Beveland van 15 Maai't-1 Mei hun vo gels elke werkdag tot des avonds zes uur zullen ophokken. Dé eigenaren mogen hun duiven wel mee laten doen aan wedstrijden, die op Zater dag of Zondag worden gehouden, Gouden brr'^ft. Het echtpaar De Bakker—Cólman te Sint Jansteen viert 6 April a.s. zijn 50-jarig huwelijksfeest. Er is reeds een feestcomité opgericht, dat alles tot in de puntjes zal verzorgen. Advertentie Advertentie Rilland-Bath was eerste oponthoud (Slot van pag. 1.) Het bezoek van H.M. de Koningin aan Zeeland was begonnen in Rilland- Bath, waar de Koninklijke trein tegen 10 uur by wachtpost 20 arriveerde. De trein bestond uit drie rijtuigen en was de eerste die na de rampnacht Zeeland binnenreed. H.M., die vergezeld was van mevr. Smi t-Aves en majoor Lawick von Pabst, werd hier verwelkomd door de Commissaris der Koningin, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, de griffier der Staten, mr. J. Pilaar en de hoofdin genieurs-directeur van de Rijkswaterstaat en de Provinciale Waterstaat, de ingenieurs Th- Heyblom en H. D. J. Swaters. Tevens werden hier de beide wethou ders D. Butijn en A. A. Mol en de gem. secretaris, de heer J. A. Kou man aan H. M. voorgesteld. Voorts ook dé dykgraaf van de Reigersberg- sepolder, de heer J. M. Kryger en de irs. Heijblom en Kraayenhof van de Waterstaat. De Koningin begaf zich hierop naai de nooddijk langs de Lange Vierde weg, waar zy zich liet voorlichten over de werkzaamheden en ook de in werking zynde pompen in ogen schouw nam. Hier werden ook de le den van het polderbestuur L. J. Bruynzeel en C. van Gorssel alsmede de ontvanger-griffier de heer P. Huysman aan naar voorgesteld. Na nog met enkele geëvacueerde vrou wen te hebben gesproken, waarby zy informeerde naar de hulpverle ning, begaf .de Koningin zich te voet naar het huis van de fam. Huysman- Griep waar zij een bezoek bracht aan de 77-jarige moeder van de omgeko men burgemeester van Rilland-Bath, mevrouw de wed. M. de Goffau-Blok Ook sprak zij met de beide zusters van de overleden burgemeester. Na ongeveer twintig minuten werd de tocht voortgezet naar Oostdijk waar naast vel inwoners van dit ge hucht, óok de gemeentebesturen van Krabbendyke, Kruiningen en Waarde alsmede tSie dijkgraven, L. T. Voge laar van het waterschap Krabben- dijke. J. Blok van de Nieuwlande- polder J. Smallegange van de Maagd polder en het polderbestuur van Waarde, de heren M. v. Fraassen, J. Zanddyk en J. van Maldegem en de wijkverpleegster," zuster de Raadt aan haar werden voorgesteld. Lang durig onderhield de Koningin zich hier met verschillende zwaar getrof fenen, waarby de heer J. 3e Bat na mens de bevolking van Oostdijk het Verlangen naar herbouw en terug keer tot uiting bracht. Vervolgens nam de Koningin nog van de Lavendeldijk af de grote rava ge in ogenschouw' en deelde een drie tal dekens uit aan getroffenen. Hierna volgde het bezoek aan Krui ningen. Te twintig voor twaalf werd de reis voortgezet naar Wolphaartsdijk, waar op het gemeentehuis o.m. het gemeen tebestuur, de heer Kik, leider van de wacht- en opruimingsploegen, de echt genote van burgemeester Van Oeve- ren, en mej. Draaisma, maatsih. werkster, aan de Koningin werden voorgesteld. Voorts informeerde H.M. naar de situatie ter plaatse. Zij werd door burgemeester S. A. N. van Oeve- ren voorgelicht en onderhield zich ook met mevrouw van Oeveren. Na een bezoek van 10 minuten werd naar Wolphaartsdijkse veer gereden, wa'ar een politieboot gereed lag om de Koningin naar Kortgene te bréngen. Wethouder Bom, die eerst met Prin- Ulo-hoófd in Apeldoorn benoemd De heer J Veldhuyzen, hoofd van de openbare Uloschool te Terneuzen, is benoemd tot hoofd van de openbare Uloschool in Apeldoorn. ses Wilhelmina had gevaren, en later met Prins Bernhard, voer thans met Koningin Juliana mede. Hier werden o.m het gemeentebestuur en enkele bestuursleden van de Oud- en Nieuw N. Bev.-polders en de heer Numan, techn, ambt. van de Rijkswaterstaat, aan haar voorgesteld. Eerst bracht de Koningin een bezoek aan het school gebouw, waar de uitreiking van de zg. kampeeruitrustingen plaats vindt. H.M. liet zich voorlichten over het werk der U.V.V. door mevrouw Pi laarGaarlandt uit Goes en mevrouw de Roo, eveneens uit Goes. Vervolgens sprak zij in de Stadswijnkelder met enkele slachtoffers, waarna via de verwoeste Torendijk naar Colijnsplaat werd gereden. Hier ging de Koningin om 1 uur scheep op een politieboot om de tocht naar Schouwen te vervolgen Nieuw waterwinbedrijf in de Braafemanpolder? Waterleiding-Mij. neemt thans proeven Reeds geruime tijd bestaat, gelijk bekend, in het Oost-Zeeuwsch Vlaam se industriegebied een groot tekort aan voor verscheidene industrieën geschikt water. Dit tekort zal bij ver-, dere industrialisatie voor het ge west aanzienlijk groter worden. Daar het waterwingebied te St. Jansteen, van waaruit Zeeuwsch Vlaanderen van drinkwater wordt voorzien, van te kleine capaciteit is on? in de volledige behoefte aan industriewa- ter te kunnen voorzien, wordt thans naar een andere oplossing voor dit probleem gezocht. Door de waterleidingmaatschappij „Zeeuwsch-Vlaanderen worden in de Braakmanpolder thans de door ons reeds aangekondigde onderzoekingen verricht naar de mogelijkheid net daarin van de ten Zuiden van Bou- choute gelegen Belgische polder uit afvloeiende water o.a. geschikt te maken voor industriewater. Dit zoet water, dat ingevolge een Nederlands- Belgische overeenkomst afvloeit in de Braakmanpolder, is afkomstig van een Belgisch gebied met een op pervlakte van circa 12.000 HA.; het is van gpede hoedanigheid. Indien de onderzoekingen tot een. gunstig resultaat leiden, zal het in dustriewater-probleem voor Zeeuwsch Vlaanderen kunnen worden opgelost. Het zal dan echter nodig zyn in of in de omgeving van de Braakman een nieuw waterwinbedryf te vesti gen. Graansilo Middelburg deze zomer in gebruik? Naar wij vernemen hebben de plan nen van de Coöp. Siloverenging Noord-Beveland tot herstel en inge bruikneming van de graansilo bp net industrieterrein te Middelburg on danks de ramp, welke Nóord-Beve- land trof, geen wijziging ondergaan, terwijl ook de voorbereiding van dit werk niet stagneerde. Men Hoopt de silo, waaraan op Walcheren een grote behoefte bestaat, nog deze zomer in gebruik te kunnen nemen. dat in vyf dagen dooi' de plaatwellerij te Velzen is vervaardigd. Vanochtend om negen uur zou de ze buis van het tankstation bij Bergen op Zoom aan het begin van de weg naar Zeeland arriveren- Personeel van de waterleidingmaatschappij „Zuid-Bevel and" zal dan het tran sport naar Krabbendijke loodsen, waar de buis in afwachting van de montage zal worden opgeslagen. Intussen houdt de oude stalen lei ding door de Kruiningse polder zich nog uitstekend. Veiligheidshalve zal zy op het bedreigde punt nog op hou ten jukken worden geplaatst. Ook de aanleg van de derde (nood) leiding vordert goed. Hoewel de watervoorziening nog steeds voortgang kan hebben door de oude buisleimng, is het gevaar geens zins geweken. Zolang de grote beton nen leiding niet is hersteld en de noodleiding niet gereed gekomen is, kan men dus voor onaangename ver rassingen komen te staan. Het blijft daarom raadzaam, zo verzekerde ons de directeur van de waterleiding maatschappij, ir. M. J. Stoel Feuer- stein, om voorlopig nog een kleine hoeveelheid water in voorraad te hou den. KUNST Haagse Comedie: Het heilig experiment In Vlissingse Concertgebouw. De vrees, dat sommige mensen vreemd zouden staan tegenover be paalde kunstuitingen heeft er toe ge leid dat men heden ten dage sterk werkt met toelichtingen in program ma'stoelichtingen op muziek, op schilderijenop toneel. De Haagse comedie gaf daarom in haar programma bij de voorstellingen van „Het Heilig Experiment" een goed leesbare, maar heel lange ver handeling over de achtergrond van dat stuk. Gelukkig heeft de toneelschrijver Fritz Hochwalder deze programma hulp niet nodig om via de monden en de actie van de toneelspelers tot het publiek te zeggen, wat hij duidelijk wil maken. Hij heeft van „Het Heilig Experi ment" een sterk en voortreffelijk speelbaar stuk gemaakt, waarin hij de religieuze, morele en staatkundi ge conflicten heeft gepeild, welke voerden tot de afbraak van het werk der Jezuieten in Paraguay omstreeks het midden van de 18e eeuw. Maandagavond bracht het Haags Toneel dit stuk in het Vlissingse Concertgebouw en het was een uit muntende voorstelling. Daar was dan in ae eerste plaats Paul van Steenbergen als Alfonso Fernandez, de pater-provinojaal van de ordede man, die opdracht kreeg de sedert anderhalve eeuw door Jezuïeten geleide en door India nen bevolkte Christenkolonies onder beheer van de Spaanse overheid te stel len. Naast Paul van Steenbergen stond Bob de Lange als Don Pedro de Miura, de wat verslapte en toch trotse dienaar van de Spaanse ko ning. Don de Miura, die wist, dat geen staat gehandhaafd kan worden zonder een zekere mate van onrecht en geweld. Hij paste dat geweld rus tig en zelfs tegen beter weten in toe op de Jezuïeten. En in de derde plaats Frans van der Lingen als pater Orosbe velhebber van de strijdkrachten der ChristenkoloniesDe man, die als een Petrus het zwaard wilde trekken voor zijn Heer en die daarvoor ge- vonnisd werd. Deze drie toneelspelers slaagden er in dramatische spanningen op te roe pen, die in een ademloze stilte werden beleefd door het wel wat spaarzaam opgekomen publiek. De dramatische spanningen van de dienaar Gods, die Zijn ondoor grondelijke wil steeds maar weer wil begrijpende spanningen van de man, die met het zwaard Gods ko ninkrijk op aarde wil brengen en de spanningen van de ambtelijke diplo maat, die zich neerlegt bij' het toe passen van geweld en het voorttie- ren van het kwaad en het onrecht in het staatsbestelal aarzelt hij telkens. Zij werden daarin bijgestaan door een ganse reeks van goede to- neelspeleio, die rollen vertolkten van geestelijken. Spaanse ambtenaren en Indianenen van een Nedeflands koopman. Dat alles werd saamgebon den dooi- de hand van de knappe re gisseur Erwin Piscator, voor wie men veel respect moe', hebben. Hij liet zijn figuren bewegen voor een décor, dat aan de ingetogenheid van een Jezuïetencollege het volle recht liet wedervaren en daarnaast gelegen heid gaf tot een vaak verrassende ontplooiing van het spel. Bij alle waardering voor dit merk waardige stuk en voor de uitnemen de opvoering tenslotte een vraag... Was de Nederlandse koopman, die in dit stuk optreedt, niet wat al te be wegelijk en te weinig commercieel? Wat koele Noordelykheid zou aan de ze figuur meer levensechtheid heb ben gegeven. W. L. MIDDELBURG. Vandaag Schouwburg: Z.V.U. „Het heilig experiment", 8 uur: Electro: „De vrouw in het rood" ca „The Har lem Globetrotters", (18 laar). 7 en 9.15 uur. VLISSINGEN. Vandaag Alhambra: „Het is midder nacht, dokter Schweitzer", (14 j.), 7 en 9 uur: Luxor: „Toen de aarde stil stond". (14 j.>, 8 uur; Concertgebouw; Uitv. gymnastiekver. „Oranje Nas sau", 8 uur; Scheldekwartier: Con tactavond Nat. Reserve, 8 uur. GOES. Vandaag Grand: „The greatest show on earth", (a.l.), 8 uur. Prins van Oranje: Feestavond Accor- deola en Jan Lemaire, 8 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 2