Zwaar geteisterd Kruiningen vraagt de aandacht De Russische luchtmacht telt vele nieuwe typen BOEK Bijna de helft van het huizenbezit verdwenen of onherstelbaar verwoest TOCH IS 'T ZO! DINSDAG 17 MAART 1953. PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 „Laai Nederland ons veel helpen"!!! Voor de derde maal binnen dertien door zeewater overspoeld jaar „Als een wilde, niet te stuiten stroom storten zich tweemaal per dag tientallen millioenen kubieke meters zeewater door de drie grote dijfe- gaten in de Kruiningse polder. Iedere dag opnieuw gaat het water voort om met een demonische kracht vernielingen aan te richten en zo wordt het beeld in verdronken Kruiningen van dag tot dag triester. Steeds meer woningen kunnen niet langer weerstand bieden aan de druk van het water en verdwijnen in de golven Driehonderd en dertig woningen en dertig boerderijen zijn reeds ver woest, rond tweehonderd en vijftig woningen zijn zwaar beschadigd. Zolang de dijk nog niet gedicht is, zal dit vernielingsproces voortgaan. Wat zal er uiteindelijk overblijven van de zevenhonderd en vijftig woningen in dit rampgebied? Dit is de beklemmende vraag welke de Kruiningse getroffenen zich elke dag weer stellen Terwijl de sporen van de vorige inundaties in 1940 en 1944 nog niet volledig waren uitgewist, werd deze gemeente opnieuw getroffen door een ramp. Thans echter zó catastrophaal, dat elke beschrijving van de enorme verwoestingen slechts ten dele kan weergeven wat zich hier heeft afgespeeld. Kruiningen dreigt reddeloos verloren te gaan, wanneer na het dich ten van de dijken niet op zeer grote schaal de helpende hand zal worden geboden. Daarom klinkt vanuit het geteisterde Kruiningen de dringende noodkreet tot geheel Nederland: Helpt ons, opdat we niet blijvend ten onder gaan Een van de drie grote dijkgaten by Kruiningenwaardoor het water elke dag opnieuw uit de Westerschelde dit gebied binnen stroomt: het gat aan de zijde van Hansweert. 'AA^wwwwvsv 515. Toen ik voor het eerst eens een wer kelijk koude winter beleefde en wy vóór schooltijd stonden te kleumen in de ijzige wind die dwars door onze winterjassen sneed, registreerden we met voldoening de verschillende tem peraturen. En hoewel ik, van huis gaande, de vaste overtuiging had ge had dat het die nacht 14" had gevro ren, moest ik toch capituleren voor de totaal andere meningen die mijn mak kers ten beste gaven. Nadat ieuer het zijne had gezegd, waren we het er vol komen over eens, dat het record die nacht 32 was geweest, een getal waar mee die ijzige winter behoorlijk voor de dag kon komen. Maar helaas, we zaten nog met het feit, dat volgens sommige schrijvers, de Merwede in 1740 tot op de bodem was toegevroren geweest, en hiervoor wisten wij in 1929 geen voldoende tegenwicht. Tot dat er redding kwam van een lange slungel die losjes beweerde dat nu ook de Zuiderzee tot aan de grond toe dicht lag, We maken U deelgenoot van dit kin derachtig gedoe omdat in brede kring de opvatting heerst dat onze rivieren wel eens tot de bodem zijn bevroren geweest. In het midden latende welke winters als de koudste moeten worden beschouwd, kan toch worden vastge steld dat de verhalen van een dergelij ke dikke ijslaag in onze wateren tot de onmogelijkheden behoren. Want de grootste dikten hebben hier te lande nooit veel meer dan 30 cm. bedragen. Ook aan de Noordpool valt de dikte van het ijs dat gedurende de barre win termaanden wordt gevormd, geweldig tegen. De ijslaag bedraagt geen 30 m. zoals royale schatters wel eens heb ben verondersteld en óók geen 6 me ter, maar slechts 2 tot 2,5 meter. Dit éénjarige ijs kan in de volgende win ter wel ongeveer 1 meter aangroeien, maar daar blijft het dan wel zo'n beet je by, want de gemiddelde dikte van 'liet ijs aan de Noordpool is nog geen 3 meter. En wie er zich voor interesseert, mo ge dan nog weten dat goed. ijs van 4 a 5 cm dikte het gewicht van een man kan dragen, 14 cm. een wagen met vee en dat 14 cm ijs voldoende draagkracht bezit voor veldartillerie. Grote men senmenigten en de zwaarste wagens zijn veilig op ijs van 27 cm en op 45 cm zou zelfs een trein kunnen rijden. Na al deze koude heeft U wellicht trek in een kop koffie, want dat ver warmt. Weet U waarom? H. Pêtillon. In de vroege ochtend gaan we met de motorvlet van de Rijkspolitie op patrouille. Korporaal Van Stee, van de genietroepen, koerst naar de dijk gaten. Dwars over de landerijen, die door twee meter water worden over spoeld. Door het dfókgat bij Hansweert zien we op de Schelde een oceaan stomer passeren. De gehele voet van de dijk is weggeslagen en bij laag wa ter gaapt hier een gat van wel twin tig meter diepte. De vloed houdt veel van de enorme schade verborgen, doch bij laag water ziet men hoe zich een brede, diepe kreek in de polder heeft gevormd, welke honderden ku bieke meters kostbare landbouw grond heeft weggevreten. Hier was de Veerhaven. „Hier was de Veerhaven", zeggen de mannen een eindje verder. Het is moeilijk geworden om zich te oriën teren, Slechts een paar betonnen pa len en het vaste gedeelte van de op- rijbrug steken nog edeeltelijk boven water uit. Van het kantoor van de bootdienst en 'iet restaurant is niets meer terug te vinden. Zeshonderd me ter verder in de polder ligt het be weegbare deel van de stalen brug. Voor de woeste golven was dit ge vaarte van rond honderd ton niet meer dan een stukje wrakhout... De hulpponton ligt nog voorbij de Rijks weg, tegen de Lavendeldijk bij Oost- dijk. Verder tuft de boot langs de afge takt "de zeedijk in de richting Waarde. Tegenover de hofstede van de heer Kostense ligt het derde grote gat waarin de zee vrij spel heeft en aan d- ;ns met het waterschap Waarde is over eer grote afstand alleen de teen van de aijk blijven staan. Wat zal hiervan overblijven wanneer on verhoopt een nieuwe storm opsteekt? Een triest beeld in een van de nieu we woonwijken van het zwaar ge troffen Kruiningen. De Kadrjk tussen Kruiningen en Waarde is tot e ;n aantal langgerekte eilandjes geworden, bezaaid met wrakhout en verdronken huisraad. Het is alles even troosteloos, maar toch... in de omgeving van de Oost- dijk kan men weer vertrouwen put ten voor 'e toekomst van dit ramp gebied. Het doet wel vreemd aan om temidden van boerderijen en ge boomte een Yersekse vissersboot te zien varen en enkele zolderschui ten tegen de Rijksweg te zien lig gen. Zij voeren echter zandzak ken aan. En uit dit materiaal zul len nieu binnendijken herrijzen om straks het land op de zee te her winnen. Ja straks... Maar zolang het water hier nog hegemonie voert, buit het zijn macht uit. Op de hoek van de Veerweg heeft de zee de richtingwij zer naar de Veerhaven omver ge spoeld, alsof zij schertsend zeggen wilde: „Ach kom, auto's naar de Veerhaven? Die heb ik verzwolgen!" Langs de Rijksweg, waar de boven verdiepingen van nieuwe woningen hier en daar nog slechts steunen op de zijgevels, varen we door de Bur gemeester Elenbaasstraat naar het Marktplein. Het water is juist zover gevallen, dat de achtergebleven be woners zich weer buiten kunnen wa gen, zonder natte voeten te halen. Waterbewoners Bewonderenswaardig is de moed van deze mensen, om hier rnder de meest primitieve omstandigheden te blijven leven. En ondanks alle narig heid hun goede stemming bewaren. De concierge van het gemeentehuis vindt dat er vanmorgen veel water is geweest, want het portaal is onder gelopen. Ontelbare malen heeft log de g .ng reeds uitgebezemd, doch hij zal weer maar opnieuw beginnen. Dat was nu eenmaal zijn Zaterdagse kar wei. „En je moet zoveel mogelijk met je gewone werk doorgaan", zegt de man lachend. „A propos, wat is die ebslik vandaag gemeen. Veel vet ter dan gisteren" En dan bezemt hij weer verder. Op de hoek van de straat staat de werkploeg klaar. Elke dag trekken de mannen erop uit om zandzakken rond de meest bedreigde woningen te leg gen. De gangetjes tussen de huizen zijn zeer gevaarlijk geworden, wan neer de stroom erdoor jaagt. Vaak wordt het wev': va een gehele dag met één vloed teniet gedaan, doch dan beginnen de mannen maar op nieuw. Je kunt je best maar doen om te trachten te redden wat mogelijk is. En als de vloed komt of de avond valt, zoeken de vijftig mannen en vrouwen in het verdronken Kruinin gen hun bovenverdiepingen weer op. Op de muziektent staat een lichtag- gregaat, dat tot 's avonds elf uur zij lm' dan met een oorverdovend 'i- waai voor electrische stroom zorgt. „Het klinkt vreemd, maar je raakt aan alles gewoon", zeggen de mensen wanneer de bezoeker met een wat verbaasde blik dit leventje gadeslaat. De politiemannen, die als zigeuners moeten huizen in de wachtkamer van de tandarts, hebben assistentie ge kregen van enkele collega's uit net Noorden. Ook zij ondervinden thans wat het betekent in een rampgebied te moeten verblijven en zij zullen er straks in hun eigen omgeving van kunnen vertellen. GiheeJ Nederland zou het echter moeten zien en mee maken om te begrijpen, dat voor Kruini 'en met Schouwen het meest zwaar getroffen gebied ai- leen hulp op zeer grote schaal het mogelijk zal maken om uit de vrese lijke chaos een hernieuwd dorp te doen herrijzen. Hulpveel hulp nodig Hulp, veel hulp zal nodig zgn! Burgemeester Vogelaar, die zelf thans hi Hansweert ook op geleende stoelen moet huizen, zegt het zo na drukkelijk- „Wij zijn vol goede moed spreekt burgemeester Vogelaar over zijn geëvacueerde gemeentenaren. Al les moet worden gedaan om deze uit elkaar geslagen gemeenschap weer spoedig bjjeen te brengen. Vandaar de plannen voor het stichten van een nooddorp. Er zijn nu sociale werksters bezig met het instellen van een onderzoek naar de toestand in de geëvacueerde gezinnen. De dames verrichten prach tig werk, doch het alleen een be zwaar, dat zij steeds slechts voor korte tijd hier blijven. In Kruiningen is zeker nog jaren werk voor een so ciaal werkster. Nabij de Zouteweg en de Zanddijk zal ook zeer binnenkort begonnen worden met het bouwen van twee kampen, zoals bekend voor elk 250 arbeiders. Hierin zullen eerst de dijk werkers worden gehuisvest en later de arbeiders die de cultuur-tech nische werken moeten verlichten. Want ook dat laatste zal dringend nodig zijn, daar vele sloten e.d. dïcht- geslbd zullen zrin en hier en daar reeds zandbanken in de polder zgn ontstaan. Praat met de Knóningena- ren echter niet over herverkaveling. Hiertegen zullen zij zich met hand en tand verzetten. Op het industrieterrein te Goes zullen verder twee nissenhutten van 10x50 m. worden gebouwd de ge meente Goes stelt de grond beschik baar om hier alle gesehenkgoede- ren op te slaan totdat de bewoners en vol geestkracht om onze schou. ders onder het herbouwwerk te zet ten. Hoe droevig het ook is, vvjj zul len er van genieten om eraan te kun. nen werken, doch alléén kunnen wg het niet. De -chade is zo enorm, dat wy met vjjftlg of zestig millioen nog niet klaar komen". Apeldoorn en het Amerikaanse Kansas hebben deze gemeente ge adopteerd. Veel hulp mag hiervan verwacht worden en vele andere aan biedingen worden -ok gedaan. Zij worden dankbaar aanvaard, doch dit neemt niet weg, dat nog veel meer steu*1 zal moeten worden gegeven. Somber en triest is het beeld dat Kruiningen biedt. Even somber klin ken de woorden van burgemeester ""ogelaar. Vooral ook als hij ver zucht: „Onze doden is het ergste. We hebben twee en zestig mensen verlo ren en bijna de helft van hen is nog niet teruggevonden". Maar dan veert hij weer op uit zij*1 stoel en richt zijn blik op de toekomst. Want het ge meentebestuur, dat ook een krachtige steun ontvangt van de dierenarts, de heer W. J. L. de Groof, is niet bij de oakken blijven neerzitten! Al spoelt het water nog door de polder, er wordt hard gewerkt om Kruiningen straks zo snel mogelijk te doen her rijzen. Met een vaderlijke bezorgdheid Groot is de schadewelke aan de woningen te Kruiningen door het wa tergeweld is aangericht. Ook deze huizen langs de Rijksweg hebben zwaar geleden. De foto laat zien hoe de voorgevels practisch geheel zijn verdwenen. naar Kruiningen zullen terugkeren. Ottawa (Kansas) heeft reeds 18 gro te kisten met goederen afgezonden. Door financiële medewerking van de Stichting Watersnood Zeeland 1953 zijn voorts een 200 tal mensen in Oostelijk Zuid-Beveland, die de Zeeuwse klederdracht trouw bleven, elk voor 70 a 80 a? n nieuwe kleding eeholpen kunnen worden. Zo lenigt Kruinïngei. de nood van haar bevolking, zo treft deze zwaar getroffen' gemeente de voorbereidin. gen om straks de herbouw aan te vat ten. En het zal gelukken ook! Maardan klinkt ons weer de dringende oproep van burgemees ter Vogelaar tot geheel Nederland in de oren: „Laat men ons toch veel helpen, want alléén kunnen wij het niet"! SERIEBOUW VAN VLIEGTUIGEN VING AAN Nieuwe straaljagers en uiterst snelle bommenwerpers Het Amerikaanse vakblad „American Aviation Magazine" gaf een over zicht van de huidige stand der luchtvaartteehniek in Sowjet-Rusland. In het Amerikaanse blad wordt vastgesteld dat de Sowjet-Unie in elke categorie van militaire vliegtuigen de beschikking heeft over. vliegtuigty pen. die evengoed zyn als de .Amerikaanse of Engelse typen, zo niet beter. Enkele van de nieuwste modellen zyn reeds zover ontwikkeld dat de se- rievervaardiging in volle gang is. De Russische luchtmacht, waarvan het zestiende luchtleger in Oost- Duitsland is gestationneerd, heeft alle voormalige Duitse vliegvelden in ge bruik genomen en een aantal nieuwe aangelegd. Vele van deze velden wor den zowel door de Russische als de Oost-Duitse luchtmacht gebruikt. Het zestiende luchtleger omvat thans circa twaalfhonderd tot der tienhonderd vliegtuigen. Achthonderd daarvan zijn Mig 15 en Mig 17 toe stellen. Voorts is onmiddellijk achter dit luchtleger het vierde luchtleger in het Duits-Poolse gebied gestation neerd met nog eens zeshonderd tot achthonderd straaljagers alsmede bommenwerpers- en jager-bommen- weipersgroepen. Nieuwe typen. Het Amerikaanse blad geeft een overzicht van de nieuwe Russische vliegtuigtypen. De Mig 17 straaljager is ontwikkeld uit de Mig 15, die van het Koreaanse strijdtoneel bekend is- De Mig 17 wordt in go te aantallen gebouwd. Het toestel heeft in tegenstelling met de Mig 15, die slechts één krachtbron heeft, de beschikking over twee straalmotoren. Het is bruikbaar onder alle weersomstandigheden. De maximum-snelheid Kgt in de buurt van de geluidssnelheid. De hoogte waarop de Mig 17 moet opere ren wordt vermeld als 15.000 meter boven de zeespiegel. De Mig 19 is een onderschee-jacht vliegtuig met hoge prestaties, dat vooral voor de verdediging van Rus land bestemd zou zijn- Naar afbeel dingen te oordelen kunnen zekere overeenkomstigheden met de „vlie gende ton", het nieuwe Zweedse jacht vliegtuig, worden vastgesteld, vooral de korte gedrongen romp. Volgens het Amerikaanse tijd schrift wordt een met twee straalmo toren uitgerust jachtvliegtuig met driehoeksvleugel toegeschreven aan de vliegtuigbomver B. I. Tsehera- nowsky. De spanwijdte is 13.70 meter, de lengte evènveel. In het afgelopen jaar is ook een begin gemaakt met de bouw van een bommenwerper met driehoeksvleugel. Een met twee straalmotoren uitge ruste „all weather"-jager met sterk terugwijkende vleugels is ontwikkeld door Tupolew. Dit toestel wordt thans in serie gebouwd- Een uitvoering van dit type als lichte bommenwerper wordt ook in groten getale vervaar digd. Bommenwerpers. Verscheidene andere uitvoeringen van lichte bommenwerpers, die ont worpen zijn door de bekende construc teur van de „Stormoviks", Hjuschin, zijn slechts onder de aanduidingen il- 26, il-27 en il-28 bekend. De bommenwerper van het model 150 behoort m de klasse der middel zware bommenwerpers thuis- Ook het model 150 wordt thans in grote aan tallen in serie vervaardigd. Het wordt door twee straalmotoren van elk circa 4500 kg. stuwdruk voortbewogen, heeft sterk terugwijkende vleugels, kan een maximumsnelheid ontwikke len die niet minder is dan die van de snelste jachtvliegtuigen en maar nau welijks geringer is dan de snelheid van het geluid. Het vliegbereik van het type 150 is ongeveer 3600 kilome ter. De Tu-25 is een middelzware of zware bommenwerper met vier turbi ne straalmotoren. De zware bommenwerper van het model 31 is gebouwd om naast de Tu- 75 ook een intercontinentaal wapen te hebben. Het model 31 wordt door zes turbi ne propeller motoren voortbewogen, het zou de prestaties van de Tu-75, die een maximum snelheid van 700 kilometer per uur en een %'liegbereik van 10.500 kilometer heeft, al hebben overtroffen. Het Wereldgebeuren Malta herleefde Maltahet eiland van de vroege aardappeltjesvan de warme Januarizonvan de wilde bombardementen in de oor log 1939'45. Dat schone Malta is Zondag officieel uit zijn assc herre zen. Het is weer vlootbasis, het ziet weer hoge marineofficieren komen en gaanhet zal weer in het nieuws zijn. Zondag heeft admiraal Lord Louis Mountbatten er het Navo-hoofd* kwartier La Valetta in gebruik ge nomen en als straks op de Middel landse Zee vlootoefeningen worden gehouden, waarbij ook wel eens Ne derlandse schepen zullen zijn, dan zal een stukje oude Engelse glorie herleefd zrjn. Het heeft strijd gekost, dat alou de Malta te laten herleven, want de Amerikanen hadden eigenlijk al be slist, dat hun admiraal R. Carney te Napels de grote man van de Middel landse Zee zou zijn. Churchill en Eden hebben heel wat overredingskracht gebruikt, aleer de Amerikanen be reid waren aan Engeland een bete kenisvol aandeel in het Middellandse Zee-commando toe te staan. Nu heeft dan Engeland de zorg fekregen over het Oostelijk deel van it water. De Amerikanen hebben 'n beetje meelijdend toegezegd, dat ze wel zullen helpen met vlieg kampschepen, die in geval van oor log onmisbaar zijn voor het doen van luchtaanvallen op bepaalde Balkan- landen en op Zuid-Rusland. Onmisbaar? Dat weet eigenlijk niemand, want bij de huidige stand van de atoomtechniek en van de lange-afstandvliegerij is het nog voor niemand duidelijk wat in een toe komstige oorlog de betekenis van de zeemacht zal zgn. Het zou heel goed mogelijk zijn, dat die zeemacht werd teruggedrongen tot acties op uiterst korte afstanden, omdat ze op lange afstand veel te kwetsbaar zou zijn. Maar voorlopig is dan de Noord- atlantische marine onder En gelse leiding voor de volkeren rond het Oostelijk bekken der Mid dellandse Zee het symbool van En- gelands herleving. Symbool, waardoor het Engelse volk gemakkelijker afstand zal kun nen doen van de Suez-kanaalzóne, die sedert bijna een eeuw hartader is geweest van het Britse Imperium. Er is nog een ander symbool van Engeland's herleving: Tito is in En geland aangekomen en het gonst van de geruchten over een verdrag, dat Engeland zal sluiten met deze heerser. Vrij fel zijn de bezwaren geweest, die enkele weken geleden nog tegen Tito's bezoek in Engeland werden gehoord. Vooral in kringen van de An^likaanse en de Katholieke gees telijkheid heerste ontstemming. Maar die campagne is plotseling ver stomd. Naar men zegt heeft Chur chill een heel verstandig woord ge sproken en een Katholieke aarts bisschop liet datzelfde verstandige woord horen: Zij moeten in besloten kring opgemerkt hebben, dat alle. middelen om Tïto verder „los te we ken" van Rusland aangegrepen die nen te worden. Tito is de enige man, die rebellerende tegen Rusland, stand wist te houden aan de rand van het Sowjet-gebied en men moet daarom deze man niet terugdrijven naar het kamp van Malenkow en de Zonder Rusland komt Tito wel licht in een beter spoor, mèt Rusland is dat uitgesloten. Aangenomen moet worden, dat by de besprekingen te Londen aan de orde zullen komen de kwestie Triëst waarbij Engeland ongetwijfeld op een milde houding jegens Italië zal aandringen en de kwestie Albanië. In Albanië, dat volledig is afgesneden van Rusland, handhaaft zich nog altijd een com munistisch regime, terwijl in Rome een anti-communistische Albanese regering zetelt en In Joego slavië grote groepen Tito-Albanezen aanwezig zijn. Er zijn dus mogelijkheden om in Albanië tot een regime-verandering te komenmaar noch de Joego- slaven, noch de Grieken zullen toe staan, dat Italië daar weer een eer ste viool gaat spelen. En toch hoopt men daarop in RomeHet zou ons niet verwonderen, wanneer de Engelse regering in dit opzicht het standpunt van Joegoslaven en Grie ken zou delen. De beheersing van de kolenprijzen Bij de Staten-Generaal is ingediend een wetsontwerp, dat aan de regering bevoegdheid zal verlenen tot het doen van heffingen, welke de kolenprijzen moeten egaliseren. De regering heeft deze bevoegdheid nodig om met goedvinden van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap de kolenprij zen te beïnvloeden, wanneer de maxi mum-prijzen voor de mijnen door deze gemeenschap zijn vastgesteld. EEh J- VA.SZARY. VAN: De Hongaarse toneelschrijver Vas- zary geeft in „Actrice zonder schoe nen" het verhaal van zijn zwerftocht door Hongarije na de bezetting dooi de Russen. Tezamen met zijn vrouw een actrice van grote reputatie, die thans weer in Spanje triomfen viert is hij door de Russen opgejaagd en vervolgd. Telkens opnieuw gevangen genomen, daarna vrijgelaten of ont snapt, ondergedoken en weer gepakt, hebben beiden een jaar van de diepste ellende doorgemaakt tot zij er einde lijk in slaagden naar de Engelse zóne van Oostenrijk te ontkomen. Van de verschrikkingen in bezet Hongarije vertelt de schrijver op aangrijpende wijze: eenvoudig en onopgesmukt, zonder verdoezeling van de harde, naakte werkelijkheid. Maar gelukkig ontbreekt ook de humor hier en daar niet, al heeft deze vaak een bittere Ook in de vertaling, welke thans bij de Uitgeverij „De Tijdstroom" te Lo- ohem verscheen is dit Hongaarse ver haal een uitstekend leesboek gewor den, dat niet zal nalaten diepe indruk op de Nederlandse lezers te maken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1953 | | pagina 5