Als in Pretoria de Jacaranda's
in bloei staan..
D
C
TOCH IS 'T ZO!
RIJDEN DE TRAMS LANGZAAM
EN ZIJN ZE EXTRA-DUUR
MIST BELAAGDE HET LEVEN
VAN DE LONDENAREN
VRIJDAG 13 MAART 1953.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
REIS NAAR HET HEILIGE MEER VAN AFRIKA (II)
Overal vindt men de sporen
van Nederlands invloed
(Van onze correspondent in Kaapstad.)
„De langste rechte straat ter wereld is niet Broadway in New York, tyihaf
de Kerkstraat in Pretoria. Zg is namelijk elf myi lang". De heer H. P. H.
Behrens, de bekwame voorlichtingsambtenaar van Paul Krugeris stad, zegt
het met begr^pelgke trots. Hij wijst mij, terwijl hjj me drie dagen achtereen
in zijn auto door Pretoria voert, alle prachtige lanen en parken en huizen
en kantoren. Hij probeert het allemaal zo objectief, zo collegiaal mogelijk
te doen. Maar telkens spreekt, uit een enkel woord, een enkel gebaar, zgn
oprechte trots, zjjn warme liefde voor de stad. En ik kan dat begrijpen.
Want Pretoria is een stad, die men
lief moet hebben. Heerlijk liggen
haai- wjjken tegen de berghellingen,
tegen de heuvels en in de dalen en
overal zijn er de bomen en de bloe
men, die de stad maliën tot een der
beste woonplekken ter wereld. Het
enige, dat detoneert in al deze
schoonheid, is de verzameling univer
siteitsgebouwen, die men heeft opge
trokken in alle denkbare bouwstijlen.
De rest van Pretoria is vrijwel vol
maakt. Alle Nederlanders die ik er
sprak er wonen duizenden van on
ze landgenoten in de Jacaranda-stad
waren het daarover eendrachtelijk
eens. En dat wil onder Nederlanders
(óók in den vreemde) nogal wat zeg-
gsnals u mg veroorlooft dat op
merken.
Het Kerkplein is het centrum van
de stad. Daar ligt de oude raadszaal,
waarin het parlement vergaderde in
de dagen, toen Oom Paul nog presi
dent was. De hoeksteen vermeldt, dat
hij gelegd is „door ZH. Edele den
Staatspresident S. J. P- Kruger op 6
Mei 1889". En hg draagt voorts de
naam van de gouvernementsarchitect
S. Wierda, wiens heit en mem wel ge
leefd zullen hebben in de contreien
van Leeuwarden of Heerenveen. Kru
ger liet immers vele Nederlanders
komen om het volk van de Transvaal
te helpen bg de opbouw van de jonge
Staat. Zij hebben voor hem niet alleen
de raadszaal gebouwd, maar ook het
stijlvolle paleis van justitie, dat er te.
genover staat. En het postkantoor.
En het station. En zovele andere ge
bouwen, die tot vandaag getuigen van
Dot de Joden of Phoeniciërs de ge
weldige goudschat van meer dan 400
talenten welke zij voor koning Salomo
bemachtigd hadaen, verkregen zouden
hebben door zelf de goudiuinning in
het land Ofir ter hand te nemenmoet
hoogst onwaarschijnlijk worden geacht
Dat dit kapitaal door goederenruil
zou zijn ontslaan, kan evenmin worden
volgehouden, want het land leverde
geen producten op die een genoegza
me tegenwaarde zou hebben opgele
verd. Door verschillende onderzoekers
is dan ook de mogelijkheid geopperd
dat hier sprake is geweest van een
veroveringstocht, waarvoor veel argu
menten pleiten.
De landen die voor een dergelijke
veroveringstocht in aanmerking kwa
men, waren uiteraard vele en we den
ken hierbij in het bijzonder aan ver
schillende Indische vorstendommen.
Zoals een ieder weet, hebben de In
dische vorsten steeds gestreefd naar
welgevulde schatkamers en we zouden
dus de herkomst van de goudschat in
die richting kunnen zoeken. Maar dan
dienen we te bedenken, dat voor het
bemachtigen van deze schat een com
plete oorlog met een Indisch rijk zou
moeten zijn gevoerd, want de vorsten
gaven in die dagen dergelijke spullen
niet zó maar uit handen, noch lieten
zij deze onachtzaam in een onverde
digde kustplaats achter. Het is moei
lijk aan te nemen dat Salomo's expe
ditie de in het algemeen goed uitge
ruste en wélgelrainde Indische le
gers in het binnenland verslagen heeft
en de residentie van een Maharaaja
heeft veroverd.
Neen, het meest waarschijnlijke
schijnt mij toe, dat de expeditie een
betrekkelijk ongecultiveerd en zwak
verdedigd gebied als doelwit heeft ge
kozen en dan komt de kust van Sofala
in het tegenwoordige Portugees üost-
Afrika het meest in aanmerking. In
hel daarachter gelegen Mashonaland
werd op grote schaal goud gewonnen
dat zo mogen we veronderstellen
voor verder transport naar de kust
werd vervoerd. Hiervoor pleit ook de
mededeling van de Arabier Ibn Batoeta
die 2300 jaar later nog meldt dat „hel
stofgoud van Youfi naar Sofala wordt
vervoerd'" (Let op de klankovereen
komst tussen Youfi en Ofir!)
Een argument pleit sterk tegen de
opvatting dat de expeditie van Salo
mo de inboorlingen aan de kust van
Sofala zou hebben overmeesterd en
zich van het opgeslagen goud zou heb
ben meester gemaakt. Dit argument
is gelegen in het feit dat zich by de
buit ook pauwveren hebben bevonden,
die een Indische herkomst zouden ver
raden. Anderen vertalen 't Hebreeuw
se woord echter door struisveren, of
veren van parelhoenders. Maar, zo
vragen wij, wat moest Salomo met zo'n
hoop veren doen? Karl Niebuhr heeft
in dit doolhof misschien de weg gewe
zen door te veronderstellen, dat hier
niet het Hebreeuwse woord thukkijim
(pauwen, parelhoenders, of struisen
zal hebben gestaan, maar sukkijim
(slaven), waardoor de tekst ook veel
begrijpelijker wordt. Mocht Niebuhr
de roos hebben getroffen, dan is de
kust van Sofala wellicht het land Ofir,
waarheen koning Salomo zijn schepen
zond.
Over zenden gesproken, kunt u zich
voorstellen dat een op 10 Maart uit
Europa verzonden brief reeds op 9
Maart in Amerika aankomt, terwijl het
vliegtuig waarmee de brief verzonden
wordt toch de normale snelheid van
500 km per uur heeft?
H. Petition,
de nauwe band, die er eens bestond
tussen Den .Haag en Pretoria. De
nieuwe errügrantenstroom laat deze
historie thans herleven: De Nederlan
ders vormen verreweg het grootste
percentage van de nieuwe ingezete
nen der Unie. Ik heb gegronde reden
om aan te nemen, dat dit percentage
in de komende jaren nog beduidend
zal stijgen.
In Krugers huis
Pretoria heeft talloze mooie gebou
wen, die men beslist moet gaan zien.
Daar is het Unie-gebouw, dat Sir
Herbert Baker ontwierp en dat, bo
venop een heuvel en temidden van een
reusachtige bloementuin ligt te pron
ken in de zon. Daar is het indrukwek
kende gedenkteken voor de Voortrek
kers, met zijn marmeren fries, die
gans de geschiedenis van het stre
ven en zwoegen en vechten en lijden
der legendarische pioniers uitbeeldt.
Diep in het monument staat een sar-
cophaag, gedekt met een marmeren
steen, waarop de laatste woorden van
het volkslied zijn gebeiteld: „Ons vir
jou, Suid-Afrika!". En boven, in het
dak, is een kleine opening, die zó is
ingemetseld, dat slechts éénmaal per
jaar om twaalf uur op 16 Decem
ber de Geloftedag 'n zonnestraal
valt op de sluitsteen van de sar-
cophaag.
Pretoria heeft zijn grote kerk,
waarvoor generaal Botha de eerste
steen legde. Pretoria heeft zijn enor
me staalfabrieken, zgn fonteinen, zijn
stadsparken, die nog steeds onder be
heer staan van de Nederlander H-
Bruins Lich. Het is alles mooi en
groots en men moet het zien.
Maar de mooiste, waardevolste
plaats blijft naar mijn gevoel toch het
eenvoudige huis. waarin Paul Kruger
woonde. Het is een huisje van één
verdieping. Voor en achter heeft het
een stoep, die overhuifd wordt door
eenvoudige zinken platen. De twee
stenen leeuwen, die bij de deur lig
gen en die geschonken werden
door de diamantkoning Baxnate
zijn eigenlijk veel te groot en te pom
peus voor een eenvoudige ingang.
Dit huis is het geestelijke middel
punt van Zuid-Afrika. Ik erken graag,
dat ik er binnen gestapt ben met een
gevoel van diepe eerbied. Want dit is
het huis, waarin de Grote Eenvoudige
leefde, die zijn wijsheid putte uit "de
Bijbel en die behalve staatsman, rech
ter. natiebouwer en strijder óók leke-
preker was. En vóór alles een held
van het zuiverste water.
In dit huis hangen de portretten
van hem en zijn vrouw. Maar er
hangt óók een portret van koningin
Wilhelmina en daaronder staat ge
schreven: „Wees Kruger en zijn edel
heldenvolk genadig, Die beê rijst
thans omhoog uit ieder Neêrlands
hart". En naast dat prachtige portret
hangt een oorkonde van de Amster
damse studenten, die op 19 Decem
ber van het jaar I960 „nulde hebben
febracht aan Z JIJ3. president Kruger
ij zjjn tocht door hunne stad" en die
de hoop uitspreken, dat het volk der
Zuid-Afrikaanse republieken weer
door A. KAPTEIN.
spoedig als zelfstandige staten in vre
de zullen kunnen leven. Bij de zeven
handtekeningen staat die van A. E.
d' Ailly!
Er liggen albums met huldebetui
gingen uit alle oorden ter wereld
(waaronder een van de Amsterdam
mers uit de buurt Y Y, die hem een
stoel aanboden, ontworpen door Jo-
han Been)er ligt een pijp. die de la
tere koningin Wilhelmina hem
schonk, toen zij een meisje van zes
tien jaar was- Er staat een roodplu
chen stoel, hem aangeboden door de
gemeente 's-Gravenhage. Er liggen,
in een vergeelde enveloppe, een paar
van zijn grijze haren. En op die en
velop staat gedrukt: „Boek- en Pa
pierhandel, Drukkerij Gebrs. Wolff,
Kerkstraat 10, Hilversum". Er zijn
honderden foto's, vele geweren, Bij
bels, messen, borstbeelden. Het oude
huisje staat stampvol met herinnerin
gen.
Maar de slaapkamer van de presi
dent is nog precies, zoals zij altijd
was- Er staat een bed. Er staat een
stoel en een kastje. Méér niet. Aan de
muur hangt één versiering: een klei
ne, op fluweel geschilderde tekst, zo
als men ze voor een gulden koopt in
een winkeltje. „De Heere zij met u"
staat er op.
Men kan zich nauwelijks indenken,
dat hier de man geslapen heeft, die in
1899 de oorlog verklaarde aan het
Britse wereldrijk, dat toen op het top
punt van zgn imperiale macht was!
Maar de foto's die in zijn vroegere
werkkamer hangen, vertellen de gan
se tragedie van strijd en ondergang.
Er zijn foto's van de „Batavier VI",
die het stoffelijk overschot van de in
balingschap gestorven staatsman, in
October 1904, van Rotterdam naai"
Kaapstad bracht. En daarnaast hangt
het gecalligrafeerde gedicht van een
Nederlandse vrouw, die toen reeds te
profeteren dorst: „Uw tijd zal ko
men!"
Herwonnen vrijheid.
Als ik een uur later een gesprek
voer met een der ministers van Zuid-
Afrika, dan besef ik plotseling helder,
hoezéér deze woorden bewaarheid zgn
geworden. Want de minister, die mij
met zoveel eenvoud spreekt over de
plannen voor de toekomst, is de zoon
van een boer, die in Krugers leger
vocht om de vrijheid van zijn volk.
Heeft die boer vijftig jaar geleden,
toen alles verloren en vertrapt en
wanhopig scheen, ooit durven dromen,
dat zijn zoon minister zou zgn van
een souverein, zelfstandig Zuid-Afri
ka? Het is ondenkbaar!
Het imposante voortrekkers monu
ment, dat gebouwd werd op een der
heuvels, die Pretoria omringen.
BIJ ONS IN DEN HAAG
Jaarlijks een tekort
De Hagenaars zijn trots op hun
stad en zij willen het weten ook.
Als zg desondanks afgeven op hun
tram, begrijpt U dan, hoe diep hun
bezwaren togen dit vervoermiddel
geworteld zijn.
Het is met leedwezen en met nauw
verholen ergenis, dat zij de Rotter
damse tram aan de directie van het
Haagse, gemengde trambedrijf ten
voorbeeld stellen. In Rotterdam rijdt
de tram veel harder en veel fre
quenter en h\j is goedkoper, zeggen
zg. In de residentie snkkelen de gele
wagens rammelend van de ene halte
naar de andere. „Uren" staat men te
wachten
Alleen lijn 9 van het station
Hollandse Spoor naar het Gevers
Deynootplein in Scheveningen
lijn 11 eveneens van station H. S.
naar Scheveningen en lijn 14
van achter de Laan van Meerder-
voort naar het Gevers Deynootplein
rijden wat sneller en zelfs zijn op
lijn 14 kort geleden zeer moderne,
Amerikaanse wagens in gebruik ge
steld, die een grote snelheid leunnen
ontwikkelen. Maar men heeft er een-
manswagens van gemaakt, met het
STILLE, MAAR GEVAARLIJKE VIJAND
Duizenden doden in korte tijd.
FEBRUARI 1953 ZAL in de geschiedenis bekend blijven om de waters
nood, welke Engeland en Holland, en In mindere mate ook België getrof
fen heeft. Nu evenwel alle aandacht geconcentreerd is op de aanval van
erfvijand no. 1, het water, wordt een minder spectaculair optredende be
lager, de mist, vergeten. Toch dient, in dit geval, Engeland er rekening
mee te houden, dat, waar het hoge water honderden slachtoffers heeft
gemaakt, er duizenden op rekening van de mist komen.
Interessant is dan ook het artikel
dat kort voor de watersnood in het
Britse weekblad „The Economist"
over dit onderwerp verscheen en
waaraan wij enige gegevens ontlenen.
In geheel Londen was het aantal
geregistreerde sterfgevallen in de
week van 6 tot 13 De .ember 1953:
4703, tegen een aantal van 1852 in
dezelfde week van 1951. In het ge
bied van het Graafschap Londen
steeg het aantal sterfgevallen, vol
gens de gezondheidsdienst, van 945
in de week van 30 November tot 6
December j.L tot 2484 in de volgen
de week.
Hart en longen.
Het totaal aantal ziektegevallen
is minder eenvoudig te berekenen.
De voorzitter van de Noodbedden-
dienst in Londen, aan wie aanvragen
kunnen worden gericht voor de toe
lating van acute gevallen tot het zie
kenhuis, heeft aangetoond in welke
mate het werk van de Dienst toege
nomen is in de mistweek. De aan
vragen, berekend als een variabel
wekelijks totaal, ziet men op neven
staand kaartje.
ï1'
1
1352-13
1
F B r
■M
0
nu». MUI
1 ca 1 No» i
HI M
Mr
Terwijl op 1 Januari 1951 tijdens
het hoogtepunt van een griep-epi-
demie, 293 aanvragen werden ont
vangen en 185 gevallen in het zie
kenhuis werden opgenomen, waren
de overeenkomstige getallen voor 9
December resp. 492 en 390. In de
hele maand December was het aan
tal aanvragen voor patiënten met
ademhalingskwalen bijna vervier
voudigd. Het aantal aanvragen voor
personen, lijdende aan hartkwalen
was bgna verdrievoudigd.
Onzuivere lucht.
Deze statistische gegevens zijn
vergeleken met die van het Graaf
schap Londen. Hierbij is gebleken,
dat bijna de gehele totale vermeer
dering van het aantal sterfgevallen
te wijten is aan ademhalings- of
hartkwalen.
Dit is niet verwonderlijk als men
weet, dat het Graafschap eveneens
heeft medegedeeld, dat de rook- en
zwaveldioxyde-verontreiniging van
de lucht op 7 en 8 December een
hoogtepunt bereikte en alle records,
tot twintig jaar terug, sloeg.
Arabische vluchtelingen
krijgen wollen kleding
Enige tijd geleden werd, uitgaande
van de „Relief and Works Agency"
van de Verenigde Naties voor Pales
tina, een oproep de wereld ingezon
den om daadwerkelijke hulp voor
Arabische vluchtelingen.
Deze oproep heeft weerklank ge
vonden; tot nu toe werden naar Jor
danië 11 balen wol, en naar Gaza en
Libanon elk 2 balen gezonden. De
Arabische vluchtelingen zullen van
deze wol kleding maken.
gevolg, dat het oponthoud aan de
haltes extra lang is gaan duren en
men thans voor een ritje met lijn 14
meer tijd kwijt is dan vroeger. De
werkelijke mooie rijtuigen op lijn 14
„deinen en stampen" bovendien als
een zeeschip op de golven, waardoor
men passagiers voortijdig de wagen
ziet verlaten en zelfs sommige con
ducteurs er geen dienst op kunnen
doen
Gelukkig hebben we in Den Haag
uitstekende bussen, maar de trams
Eigenlijk zou de directie het
publiek er gratis in moeten laten
reizen. In werkelijkheid laat zg de
passagiers voor hun ergenis nog be
talen. En niet eens zo'n klein beetje.
Ritje 20 cent.
Niettemin is er een tekort van on
geveer een millioen. Met ingang van
1 April zullen de tarieven, naar het
zich laat aanzien, daarom nog ver
hoogd worden. De vereiste goedkeu-
ïingen van het ministerie van Ver
keer en Waterstaat en van het di
rectoraat-generaal voor de prijzen
heeft de directie reeds ontvangen.
Binnenkort zal men voor een bus-
of tramritje in plaats van vijftien
cent twintig cent moeten gaan be
talen. De enige tegemoetkoming is,
dat men op een kaartje van twintig
cent desgewenst binnen drie kwartier
mag overstappen.
Wg's de plaats in Nederland aan,
waar voor een enkel ritje twintig
cent betaald moet worden als men
zich tenminste niet voorziet van een
knipkaart voor vijf ritten voor vijf
en zeventig cent. De vreemdelingen,
die een dagje naar Scheveningen ko
men, zullen in den regel „een enkel
ritje" kopen en schrikken, als ze
daarvoor twee dubbeltjes moeten
neertellen.
Laat het hun een troost zijn, dat
zij heel lang pleizier van nun uitga
ve beleven, want als zg eenmaal in
gestapt zijn, zijn zij in de treiterig
voortdribbelende tram een heerlijk
lange tijd onder dak.
Den Haag is een mooie stad, het is
een gezellige en een prettige stad
wij willen er geen kwaad van horen
maar de tram
Amnestie voor 23.000 Franse
coUaborateurs.
Vierhonderd politici terug in
politieke arena.
Ongeveer 400 Franse politici, on
der wie de oud-premier Etienne
Flandin en de oud-minister van bui
tenlandse zaken Georges Bonnet, die
zich niet meer verkiesbaar mochten
stellen voor het parlement omdat zij
in 1940 maarschalk Pétain aan de
macht hebben gebracht, kunnen him
politieke activiteit hervatten op
grond van een wet, die door de na
tionale vergadering i3 aangenomen.
De wet werd goedgekeurd mee 390
tegen 210 stemmen. Socialisten en
communisten stemden tegen.
De wet voorziet ook in amnestie
voor ongeveer 23.000 personen, die
tot gevangenisstraffen van vgf jaar
of minder zijn veroordeeld wegens
samenwerking met de Duitsers.
Vandaag Rijksweg door
Alblasserwaard open
Da A.N.W.B. deelt mede, dat de
Rijksweg door de Alblasserwaard op
Donderdag 12 Maart te 6 uur des
avonds zal worden opengesteld voor
voertuigen met een maximum ge
wicht van 6000 kg. Hiermede is op
nieuw een belangrijke stap gezet op
de weg naar herstel van een nor
maal verkeer. Deze zg het be-
Eerkte openstelling is van groot
elang voor het verkeer van Rotter
dam naar de Betuwe, Oost-Brabant
en Limburg, dat tot dusver via
Utrecht moest gaan.
Belgisch Rampenfonds bezit
150 millioen franc
Slachtoffers krijgen
maximaal 50.000 frs.
Het Belgische Rampenfonds heeft
tot nu toe een bedrag van 150 milli
oen franc ingezameld. Een bijzondere
trekking van de koloniale loterij zal
12,5 millioen franc opbrengen, een
speciale postzegel een kwartmillioen
franc. De Belgische regering heeft als
eerste hulp een bedrag van 10 milli
oen franc ter beschikking gesteld van
de geteisterden langs de Belgische
Noordzeekust. Aan de slachtoffers
van de watersnood zal een maximum
bedrag van 50.000 franc worden uit
gekeerd. De hotelngverheid zal ver
goeding krijgen tot 50 procent van de
geleden schade en zal verder een be
roep kunnen doen op gunstige rege-
ringscredieten. Zoals bekend wordt de
totale door het water aangerichte
schade, dus ook die aan dijken en zee
weringen, geschat op 1400 millioen
franc. De regering heeft besloten het
.aanvankelijke plan tot het heffen van
een belasting van 5 procent op het
inkomen, ter financiering van de door
de watersnood aangerichte schade, la
ten varen en heeft thans voorgesteld
de uitgaven op de onderscheidene be
grotingen met 10 procent te beper
ken.
Nijverheidsonderwijs
wil meer vacantie
Op het landelijk nijverheidsonder-
wijs-congres van de Nederlandse On
derwijzersvereniging, dat op 9 en 10
April a.s. te Enschede wordt gehou
den, komt een voorstel van de afde
ling Amsterdam ter sprake om de
redenen, die ertoe hebben geleid de
vacanties bij het U.L.O. en M.O. te
regelen volgens de huidige toestand,
in onverminderde mate te laten gel
den voor het nijverheidsonderwijs.
De afdeling Den Haag voert om.
aan, dat de lagere nrjverheidsonder-
wijsscholen voor een groot deel wor
den bevolkt door leerplichtige kinde
ren die, wat de vacantie betreft, zijn
achtergesteld bij kinderen van de
zelfde leeftijd, die andere inrichtin
gen van voortgezet onderwijs bezoe
ken, terwijl de inspanning die het vol
gen van dit onderwijs van hen vergt,
zeker niet minder is.
AANLOKKELIJKE
SALARISSEN VOOR
K-S-G-BAANTJES
f 41.000 per jaar en extraatjes
voor leden hoog gezagsorgaan.
De 78 leden van de Assemblee der
Kolen- en Staalgemeenschap besloten
bij stemming him onkostenvergoe
ding op 1400 pond sterling (onge
veer 14.700 gulden) per jaar belas
tingvrij te bepalen.
ne totale begroting van de Kolen-
en Staalgemeenschap werd vastge
steld op 5,6 millioen gulden. De helft
daarvan zal worden uitgegeven aan
het 400 man tellende personeel, on
der wie ongeveer 50 vaste krachten.
Het vaste personeel van het secre
tariaat der vergadering wordt ge
salarieerd in verhouding tot de ver
goeding van f 41.000, die aan leden
van het Hoge Gezagsorgaan wordt
uitgekeerd. Volgens de opgestelde sa
larisschaal zullen de salarissen der
hoge ambtenaren gemiddeld f 30.000
bedragen. De ambtenaren van de
tweede categorie zullen gemiddeld
f 25.000 ontvangen, die der derde ca
tegorie f 15.000 en de laagst gesa
larieerde groep heeft een gemiddel
de van f 6000. Boven deze salaris
sen wordt een verblijfsvergoeding
van 25 procent betaald, benevens een
toeslag voor gehuwden van 5 pro
cent en een kindertoeslag. De hoge
ambtenaren genieten bovendien een
toeslag voor het gebruik van een
auto. Het losse personeel van de ver
gadering geniet dagvergoedingen,
die variëren van f 30 tot f 136.
Italianen zijn vrij om
Perzische olie te kopen
Een tribunaal te Venetië heel'
Woensdag de eis afgewezen van de
Anglo-Iranian om de 5000 ton olie.
die door de Italiaanse tanker „Mi-
rielle" te Venetië was aangebracht
in beslag te nemen.
De rechtbank was van mening, dat
de olie rechtmatig door de Italianen
was gekocht en dat voor wat betreft
het geschil tussen de Anglo-Iranian
en de Perzische regering, volstaan
kon worden met te constateren, dat
de Perzische regering het recht op
schadevergoeding voor de onteigen
de bezittingen van Anglo-Iranian
heeft erkend.
Intussen is de tanker „Mirielle"
op weg naar Ahadan voor een twee
de laaing olie. De Anglo-Iranian i
probeert in hoger beroep te gaan
tegen het vonnis.
Het Wereldgebeuren
Een wapensmid
Het beroep van wapensmid is om
weven met oude legenden
legenden van schone zwaarden,
waarmee ridders onoverwinnelijk
waren en verhalen van roodlippige
meiskes, die bekoord werden door öe
stoere aantrekkelijkheid van de
krachtige smid
Vandaag zweeft over de ski-paden
van Arosa in Zwitserland zo'n bttna-
legendarische wapensmidHij is
getrouwd met een Duits-Amerikaan-
se vrouw en in de napret van de
wittebroodswekenBovendien
heeft hij nog een ander pretje: lig
heeft zijn vermogen voor een groot
deel veilig weten te stellen.
Lang geleden hadden de wapen
smeden geen vermogenZe had
den een aambeeld en een vrolijk
hart. Daarmee moesten ze door het
wilde leven. Nu is dat allemaal an
ders. Wanneer hier over een wapen
smid geschreven wordt dan is dat
niet zo maar een smidje-smee, dan is
het een van de grootste industriëlen
ter wereld namelijk Alfried Krupp.
Die naam Alfried is ook al een
smidsproduct. Men heeft hem sa
mengesmeed uit Alfred, voornaam
van de Krupp. die het staalbedrijf in
het Rijnland tot een wereldbedrnf
maakte en „Fried", de man, die als
eerste der Krupp-dynastie er in
slaagde goed „kroezen"-staal te ma
ken.
Nidien hebben zich vele legenden
geweven om de naam van deze
wapensmidsfamilie, maar het
waren geen opgewekte legenden
het waren verhalen van oorlogshit-
serij, van rijk worden op de slagvel
den, van winsten uit tranen, die dui
zenden weduwen stortten
De 45-jarige Alfried Krupp, die
thans met zijn tweede echtgenote,
over de blanke sneeuw van Arosa
glijdt en misschien wel des avonds
in de Carmenna-dancing zit men
sluit daar niet te laat, want sport
mensen horen niet aan de bar!
werd in 1943 door Hitier nog speciaal
feëerd. De Ftihrer verklaarde hem
ij bijzondere wet tot enig eigenaar
van de grootste wapensmidse ter
wereld.
Hij heeft er voor moeten boeten
na de oorlog van 1939, zoals zijn
voorganger moest boeten na de oor
log van 1914-1918Ook toen heb
ben de geallieerden gezegd, dat het
uit moest zijn met het bedrijf vah
Kruppdat er geen wapens meer
zouden komen uit Essenalles
zou gedemonteerd worden en met 100
ipillioen goudmark zou de schade aan
de Krupp-dynastie betaald worden.
In 1923 veroordeelden de Fransen de
directeur dr. Gustav von Bohlen und
Halbach nog tot 15 jaar gevangenis
straf, maar na zeven maanden
kwam hij vrij en kon hg vacantie ne
men aan de Noordzeestranden, die
hg zozeer waardeerde
Mit de jonge Alfried ging het na
de oorlog van 1939-1944 onge
veer net zo nee, we trekken
geen historische parallellen, waarop
Keizer Wilhelm II zo gebrand was
en dus zat hij een tijdje in de ge
vangenis en werd toen begenadigd.
Hg zal wel schappelijk behandeld
zgn in de gevangenisvoor hem
geen eten van ijzeren bordje en met
een lepel, die via een ketting aan de
tafel vast zat
Sommige oorlogsmisdadigers wer
den in Duitsland heel zacht aange
pakt.
Intussen waren de geallieerden be
zig de Krupp-werken te verwoesten
en te demonteren. Rusland sleepte
een deel der machines over het
Oeral-gebergteTito kreeg een
ander deel, maar als de geruchten
juist zijn dan weet hg niet wat hij
met die machines moet doen.
De familie Krupp wachtte op het
juiste ogenblik, dat kwam toen men
begon te praten over productiviteit
over bestrijding van de werkloos
heid en over onmisbaarheid van de
Duitse kolen- en staalnrjverheid in
het Europese welvaartsysteem.
Alvocaten kwamen er aan te pas
...Duitse Amerikaanse en Fran
se ministers braken er zich het
hoofd over en er kwam 'n con
tract uit de bus... Een contract van
geallieerde regeringen met een wa
pensmid. Iets van de oude Krupp-
glorie ligt daarin toch nog besloten...
Krupp krijgt weer een inkomen
van 15 millioen mark per jaar
Zgn vermogen tot een bedrag van
pak weg! 5 600 millioen
mark blijft aan hemde rest gaat
naar familieledenHij mag loco
motieven bouwen, schepen op stapel
zetten en honderd andere dingen
meer maken. Alleen kolen en staal
behoren voor hem tot verboden pro
ductenZijn belangen in de kolen-
en staalfabrieken moet hij verkopen.
Dat is dus overgebleven van "het
familievermogen, waarvan insiders
beweren, dat het meer dan een mil
liard mark heeft bedragen
Duitsers, die het 103 pagina's tel
lende contract lazen hebben zich over
een ding verbaasdEr wordt in
dat verdrag met geen woord gerept
van kanonnen en van pantserwa
gensBlijkbaar mag Krupp ze
zo nodig weer maken met staal uit
andere ondernemingen.
Zou er dan toch een tikkeltje
waarheid schuilen in die historische
parallellen van wijlen Wilhelm n?
MAC CLOYbegenadigde
Alfred Krupp
