VA LD A
n van
Zeeuwen
Dichting nooddijk bij Rilland
tot vandaag uitgesteld
Zeeuwse Almanak
Krimpen van pip
STRIJD OM DE HAVEN WERD BIJ
ZIERIKZEE VOORTGEZET
MOEILIJK GAT IN LAVENDELDIJK
THANS GEDICHT
CKefarine 4'
Agenda
2
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 11 MAART 1953.
DAMWANDEN NOG NIET GEREED
Waterstaat en aannemers wilden
geen enkel risico nemen
»W|j willen geen enkel risico nemen", zeiden de mannen van Water
staat en de combinatie Verstoep, die het sluitstuk in de nooddyk van de
Reigersbergsepolder te Rilland zullen dichten. En dus werd Dinsdag dil
slotoffensief uitgesteld. Aan beidé zjjden van de kreek onder aan de
zeedijk is een bruggenhoofd geslagen, waarop de draglines een plaats
zollen kqjgen om de 1000 bleteniietten met zandzakken in het gat te
slingeren. Gisteren was het dood tij en prachtig weer, maar de duinwan
den waren nog niet geheel gereed gekomen. Daarom werd besloten tot
vandaag te wachten. Maar dan zal het ook' onherroepelijk moeten ge
beuren. Het ty zal reeds opnieuw 15 centimeter gestagen zyn, doch daar
zien de deskundigen nog geen zwaar hoofd in.
Intussen was het Dinsdag een
flrukte van je welste op en rond de
oooddijk. Als mieren krioelden de 700
militairen van het Oranje Gelderland
regiment en de 500 arbeiders op het
„krijgstoneel" rond om de „munitie"
voor het grote offensief aan te voe
ten. Van de Kreëkkrakdam bewoog
zich weer een onafgebroken colonne'
vrachtwagens met in bietennetten ge
pakte zakken zand langs de hier èn
daar byna onbegaanbaar geworden
wegen en aan de zeedijk sjouwden de
arbeiders langs de schorren om ook
daar een „arsenaaV' te vormen. Drag
lines pikten op handige wijze de net
ten met zandzakken van de wagens
en onderwijl werd op en rond de dam-
wand hard voort geploeterd om alles
op tijd klaar te krijgen.
Het moet vandaag gelukken om
800 ha. van de Reigersbergse polder
van de zee af te'sluiten! De water-
staatsmensen, die voor een degelijke
voorbereiding hebben gezorgd, zijn
vol moed.
Soldaten zwoegden;
En de hulp van de militairen?
Daarover zyn zij buitengewoon te
vreden. Wat hebben die jongens ge
werkt! De chauffeurs die de zware
G.M.C.'s langs de hoeve vari de heer
v. d. Werff achteruit over de hobbe
lige zandzakkendrjlc loodsen, zijn wa
re auto-acrobaten en de jongens die
nu reeds een week lang dag-In-dag-
uit nfet zandzakken slepen, zijn on
vermoeibaar.
Wannéér zij zullen vertrekken, we
ten ze niet. „Voor mijn part blijven
we nog een tijdje. Als er maar
werk is; dan vind. ik het goed", zegt
een eenvoudige soldaat. En wèg is
hij weer, want er komt een auto, die
gelost moet worden.
Aller hoop is thans gericht op de
operatie van vandaag. Is eenmaal de
beruchte, twee meter diepe kreek
gedicht, dan kan alle aandacht
worden gewjjd aan het verder opho
gen van het nieuwe gedeelte nood
dijk.
Intussen is men druk bezig met
zandzakken en met behulp van drag
lines het drjklichaam op de zgn. Lan
ge Vierde Weg, dat behouden bleef,
verder op te hogen en te verstevigen.
Reeds een paai- meter steekt deze
dijk thans boven het water uit en zo
moet het straks ook op het nieuwe
gedeelte worden. Dan zal de zand
zuiger aan het werk gaan óm de
kreek vol te spuiten en tot besluit
zal de zeedijk bij Bath definitief ge
dicht kunnen worden. Maar dan zul
len wellicht ook de eerste inwoners
van Rilland reeds teruggekeerd zijn.
Verschillenden van hen kan men
reeds ijverig aan het werk zien om
orde te scheppen in hun woningen.
Voor zover zij althans tot de geluk
kigen behoren wier huizen niet meer
omspoeld worden door het zoute wa
ter. En helaas zijn het er op dit mo
ment nog niet vele. Maar hopenlnk
zal de nieuwe nooddijk ook voor de
andere wachtenden spoedig uitkomst
brengen.
In elk geval, Rilland-üs weer vol
goede moed!
Walcherse tuinders helpets
getroffen collega's
Een aantal Walcherse tuinders
heeft metterdaad getoond, dat zij hun
getroffen collega's niet in de steek
willen laten. Zo hebben zij hun re
geninstallaties ter beschikking ge
steld van tuinders op Zuid-Beveland,
die druivenkassen bezitten. In Wol-
phaartsdyk konderi de druiven, dank
zij deze geste, toch beregend worden
en wellicht zal dit binnenkort ook in
Ellewoutsdijk gebeuren.
Tuinders uit Domburg hebben
voorts slaplanten beschikbaar gesteld
aan tuinders in Burgh en Haamstede.
Op- Walcheren zelf werd één tuin-
dersbedrijf, gelegen te Veere, getrof
fen. Zo werden 150 éénruiters (plat
glas) volkomen vernield, terwijl de
gehele tuin bedekt was met glas en
modder. Een aantal collega's van de-
gedupèerde kweker heeft energiek
génoï-pen :hij het oprnimingswerk
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen is onnodig. Toga! be
vrijdt U snel en afdoende van dié' pij
nen. Togal baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert de nieren, is on
schadelijk voor hart en maag.
Bij apoth. en drog. f 0.95, f 2.40, f8.88
Reconstructieplan van de
Stichting Zeeland
De Stichting Zeeland voor maat
schappelijk en cultureel werk te Mid
delburg zal een plan opstellen voor
de reconstructie van de getroffen de
len der provincie, voor zover het op.-
bouworgaan daarmee bemoeienis heeft
(sportvelden, wijkgebouwen, tehui
zen voor bejaarden, e.d.). Dit plan
dat uiteraard eerst een vaste omlij
ning kan krijgen wanneer alle gege
vens over de toestand van gebouwen,
enz. bekend zijn, zal vervolgens aan
het departement worden voorgelegd.
Voor het behoud van
de klederdrachten
Geld uit rampenfonds voor de
Stichting Zeeland
Naar wij vernemen, heeft het Na
tionaal Rampenfonds een som van
f 100-000 ter beschikking gesteld van
de Stichting Zeeland voor maatschap
pelijk en cultureel werk, opdat de
Stichting Watersnood Zeeland kan
voorzien in zeer bijzondere gévallen,
die met geen andere mogelijkheid op
andere wijze kunnen worden opgelost.
Met name kan dit geld worden ge
bruikt om de Zèeuwse kleederdracht
in stand te houden een aantal
vrouwen is haar costuum kwijt ge
raakt en kan zonder hulp geen nieuw
aanschaffen en voor steun aan ge
troffenen, die slechts kléding in wei
nig gangbare maten kunnen dragen
VREEMD VOORJAAR.
Wie in deze dagen, waarop de
voorjaarszon soms reeds stralend
aan de hemel staat, door het Zeeuw
se land trektmoet wel aan veler
lei gemoedsaandoeningen onderhevig
zijn. Ge merkt, het niet zo zeer in de
steden, maar 'op liet platteland stor
men de indrukken op u af en ze
stemmen nu eens weemoedig, dan
weer tot vreugde.
Want de tegenstellingen zijn
scherp.
In de niet getroffen gebieden ziet
ge de voor-jaarsactiviteit van de boe
ren, uitgestald tegen het wijdse déc,or
der hoge Zeeuwse luchten: ziet ge
hen gezeten op tractoren, of met
brede, statige passen lopend achter
de door een span kloeke paarden ge
trokken ëg.
Zo ver 'hét' oog reikt, blikt gé dan
over de uitgestrekte akkers, met
vruchtbare, goede aarde.
Aarde, die ook dit jaar weer vrucht
dragen zal
Maar elders in Zeeland ziet ge dan
een ander beeld: een akker, waar
niet geploegd, niet geëgd en niet ge
zaaid zal worden. Waar een boer in
gedachten verzonken -naar staart,
zich afvragend welk zoutgehalte zijn
vroeger zo goede grond zal heb
ben
Het is een vreemd voorjaar,dit
voorjaar 1953.
Ginds de vreugdige, verwachtings
volle sfeer van elk voorjaar. Elders-
zorgen-
Om dezelfde Zeeuwse aarde.
DE TOESTAND OP SCHOUWEM-DUIVELAND
In Nieuwerkerk wapperde alweer de driekleur
De stryd om do haven van Zierikzee werd ook gisteren met alle kracht,
voortgezet. Onder het toeziend oog van de waterstaats-Ingenieurs heeft
men drie bakken laten zinken aan de polderzijde van het grote gat -in
de Wcsthavendyk. Een van deze bakken kwam echter niet op de juiste
plaats terecht, maat ging schuiven, waardoor het gevaarte in het gat
verdween. Ondanks deze tegenslag zal men vandaag weer met kracht
verder gaan: er moeten nu nog drie bakken neergelaten worden, welk
werk men Vandaag en morgen ter hand zal nemen.
Inmiddels is.de evacuatie van Zie
rikzee ook gisteren voortgezet, zo
dat langzamerhand allen, wier ver
blijfsvergunning, afgelopen is, de stad
hébben verlaten.
Uit Duiveland komen weer opge
wekte berichten. Zo heeft Nieuwer
kerk een van de zwaarst getroffen
gemeenten van geheel Nederland
reeds de eerste stap op weg naar het
herstel gezet: het hotel-café van de
heor J. O. Feüus Is grondig schoon
gemaakt en werd Maandag door de
burgemeester heropend. Ter gelegen
heid. van dit feit wapperde de drier
kleur van de „Meebaal". Diegenen,
dié trachten uit het dorp nog huis-
ïaad enz. te bergen, kunnen weer
consumpties gebruiken
Zij wilden profiteren van de
watersnood.
De politierechter, die zitting hield
in. Terneuzen, veroordeelde Dinsdag
de wacbtsman C. H- uit deze stad tot
één maand gevangenisstraf voorwaar
delijk met twee jaar proeftijd. H. had
na de watersnood onder valse voor
wendselen om dekens gevraagd. Eén
maand gevangenisstrai luidde het
vonnis tegen de landbouwer J. J. T.
uit Hontenisse, die aangespoeld hout
had weggenomen.
De los werkman P- Th. O. uit Ter-
neiizen, die al 13 veroordelingen ach
ter de rug heeft, had in Zelzaete een
rijwiel weggenomen. De politierechter
strafte hem met één maand onvoor
waardelijke en drie maanden voor
waardelijke gevangenisstraf- De los
werkman L. J. M. uit Hoek had een
caféhouder in Zaamslag wijs gemaakt,
dat hij in Frankrijk werkte, en dat
hij slechts over Frans geld beschikte.
De francs zou hij echter in Terneu
zen hebben laten liggen. De man
nam het er eens van hij bestelde
o-a. een fles champagne en bleef
logeren, doch van betalen kwam niets.
Hij werkte ook niet in Frankrijk,
doch in de Braakman. Ook andere
caféhouders waren van deze flessen
trekkerij de dupe geworden. Het von
nis luidde: f 50 of 20 dagen en. één
maand gevangenisstraf voorwaarde
lijk met twee jaar proeftijd.
Ook België helpt
In de Belgische grensgemeente De
Klinge werd op initiatief van het
schoolhoofd, de heer Van Belleghem,
een ouderavond belegd, waarvan de
baten ten goede kwamen aan de ge-
teisterden. 'Be mooie som van frs.
7000 kon worden afgedragen.
Advertentie
T c G c N, H O E S T
In het dorp is thans een vaste
ploeg aanwezig, die belast is met het
opruimen van wrakhout enz., auto's,
machinerieën enz. worden wegge-:
haald en naar Zierikzee gebracht,
terwijl ook een ploeg bezig is met
het opruimen van cadavers.
De roep van de koekoek
De door ons blad verzamelde gege
vens over de eerste koekoeksroep in
verschillende Zeeuwse dorpen en ste
den in de^afgelopen drie jaren, level'-1
der. wetenschappelijk gezien, belangd
rijk materiaal op voor de trek van de
koekoek in Zuia-West-Nederland.
Niet slechts de allereerste roep is
dus van belang, maar de eerst-gehoor-,
de roep in elke Zeeuwse plaats.
Wy verwachten dus na de vermel
ding van de allereerste roep graag
ook gegevens uit de rest van Zeeland.
Welnu deze allereerste roep is dit
jaar reeds vernomen, wat meer is, de
koekoek, zelf is ook gezien. De wel
zeer vroege datum is... 8 Maarten de
plaats: het gehucht Eversdifk (gem.
Kapelle), waar de koekoek plaats
nam in een der bomen van het kerk
hof, dus midden tussen de woningen.
Meerdere personen tegelijk hebben
hem gehoord of gezien.
Is alt een „buitenbeentje" of is de
trek al begonnen? We zijn érg
nieuwsgierig. Z.
laar long had bewcien
kollie voordelige' en smakelijker to
maken, dan rou „BUISMAN zeker
in deze tijd worden uitgevonden.
OVERWINNING TE OOSTDUK
Brug van palen hield zandzakken vast
Dinsdagmiddag rond vier uur is het eindelijk gelukt het moeilyke veertig
meter brede gat In d© Lavendeidijk tegenover do Chr. school t© Oostdyk
te dichten.
Vorige week Zondag was het werk van vele dagen dooi' het water ir- één
slag weer te niet gedaan. Door het vij!' meter diepe gat bruiste een gevaar
lijke stroom, die elke dag meer vernieling aan het tegenoverliggend© school
gebouw aanrichtte. Opnieuw is men toen begonnen, maar een ervaring rij
ker.
Een wal van zandzakken zonder
meer, kon het hier niet houden, Vyf
mannen uit de buurt geen enkele
was timmerman van professie -— is
begonnen met het slaan van een brug.
Paal voor paal werd iri. dewilde
stroom in de grond geheid én geleide
lijk groeide de onderbouw van de
brug, die tegelijk als damwand .voor
ie'zandzakken dienst moest doen.
Maandag was dé'brug gereed geko
men, zodat gisteren bij het dóde ty de
grote slag geleverd kon worden Eeri
350-tal arbeiders uit Groningen,
Friesland en Brabant, gelegerd in
23e lieer 11. j. Molhoek, de ,,zicl' oun
de Goesse Kon. Erkende Toneelver
eniging „Onderling Kunstgenot", die
gisteren 50 jaar bestond, in een van
.zijn -glansrollen.
Begin van brand in
smederij te Zonnemaire
Dinsdagavond omstreeks acht uur
werden de bewoners van Zonnemaire
opgeschrikt door brandalarm. In de
voormalige bewaarschool, die, thans
woi'dt gebruikt als smederij, Was de
heer Dé V, bezig met het repareren
van; een vrachtauto. Vermoedelijk
dóór de aanwezigheid van een bran-
detide stallantaarn bij de lekkende
benzinetank ontstónd een ontploffing.
Een geweldige steekvlam schoot bo-
veh .het gebouwuit.
Door snel optreden van de heer/L.
v. d. Wekjten konden met een brand-
blusapparaat de vlammen spoedig
worden geblust, 'zodat erger werd
voorkomen. Niettemin liep de smid
verschillende brandwonden aan zyn
armen op. Hij werd per auto naar
dokter Van Eldilc te Noordgöuwe
vervoerd.
Vissersboot dreef stuurloos
voor Vlissingen.
De reddingsboot „Pres. Wierdèma"
uit Bréskens is Maandagmiddag uit
gevaren om assistentie te verlenen
aan de „Breskens 9", schipper C.
Kosten. Dit schip, dreef door een de
fecte motor stuurloos voor Vlissingen
rond en werd later door de reddings
boot de haven van Breskens binnen
gebrachte
Optreden tegen clandestiene
re-evacuatie
De uit veiligheidsoverwegingen ge
nomen maatregel dat de geëvacueer
de bevolking van Krabbendyke nog
niet volledig kan terugkeren, blykt
nog niet door iedereen gebillijkt te
worden. .Aan een aantal wouwen en
meisjes werd reeds vergunning ver
leend om te ré-evacueren, doch het is
herhaaldelijk gebleken dat ook Ver
schillenden Zondag zonder toestem
ming .zijn teruggekeerd-. De, politie
heeft thans tegen een aantal van hén
proces-verbaal opgemaakt.
Het ligt in dé"bedoeling om eerst
het springtij van 18 Maart af.te
wachten en dan de mogelijkheid van
re-evacuatie opnieuw onder ogen te
zien.
Tuinbouw-propfvelden
Destijds heeft de Tuinbouw,voórlich.
tingsdienst een rapport samengesteld
over de groei van tuinbouwgewassen
op zoute grond, Tn verband met de
overstromingen en de daardoor ge
voelde noodzaak om het onderzoek te
completeren, zal de dienst in diverse
delen van de provincie proefvelden
aanleggen.
Advantentie.
4 krachligé rniddelètf'
tegen griep inl tablet
Citalarine „4' bevat 4 wereldbe
roemde geneesmiddelen. Eén er
van zorgt dat, ondanks de zeer
krachtige werking, ook een zwak
ke maag niet van streek raakt.
ZIJ SNAKKEN NAAR TERUGKEER
*r
kampen te Vlissingen, zetten Dins
dagmorgen het ouensief in. den slor
dige ósb.OOü zakken zand werden tus
sen de orug in het gat geworpen. Ge
leidelijk L groeide, de waterkering, tot
dat des middags rond vier uur het gat
gedicht' was. Hief en daar sijpelde hét
water nog wei tussen de zandzakken
door doch dat zal in de komende da
gen bezworen .worden.
Aan béide zijden zal deze wal door
het storten van zana- worden verbreed
tot éen normale dyk, waarover straits
het verkeer kan worden geleid om
ook: het herstel van de Kadijk van
Waarde verder ter hand te nemen.
Advertentie
IHawuKÈ kmst
Die krampachtige hoest f
laat U geen rust. Spaar
Uw longen, neem de
slijmoplossende
AKKER'S
Men kan helaas niet elk gezin
een eigen huisje toetüijzén.....
Een grootscheepse evacuatie de Zeeuwen, die nu reeds enkele
len een dergelijke massale volksverhuizing hebben moeten onderg
weten het maar al te goed brengt onherroepelijk grote problemen
met zich mee. In die eerste uren na de ramp werden de beklagenswaar
dige vluchtelingen door degenen, die voor het water gespaard bleven,
direct aan onderdak geholpen. Met hartverwarmende spontaniteit en
naastenliefde opende men z|jn deuren en zo vonden in vele gevallen be
trekkelijk grote families gastvrijheid in betrekkelijk kleine woningen.
Ter overbrugging van een noodtoestand is dat niet erg, maar wanneer
deze situatie geruime tijd voortduurt, wanneer men bovendien nog in het
ongewisse verkeert over het tijdstip van re-evacuatie, kan het niet anders,
of er ontstaan moeilijkheden, in welk woord men overigens gelukkig
niet terstond een synoniem van ruzie behoeft te zien.
„Wij moeten zien naar de omstan
digheden, waarin wij leven en verr
volgens eens nagaan, of het anders
en of het beter kan", zo meent de
inspecteur voor Zeeland van de Dienst
Maatschappelijke Zorg, de heer S. J.
G. van Leeuwen te Middelburg, die
tevens secretaris is van de provin
ciale evacuatiecommissaris. „Het
liefst zouden wij al die geëvacueerde
gezinnen een eigen huisje toewijzen,
maar dat is nu eenmaal volslagen on
mogelijk".
Alle onvermijdelijke problemen ten
spijt kan men toch niet zeggen, dat
er enige reden tot ongerustheid be
staat- Integendeel, het aantal klach-,
ten, dat de D.M.Z. en de evacuatie
commissaris bereikt, is belachelijk ge
ring. Dat is een verblijdendver
schijnsel, het illustreert het hoge mo
reel van de geëvacueerden en htxn
kwartiergevers. Natuurlijk komt het
wel eens voor, dat de wenselijkheid
blijkt, bepaalde samenwoningen niet
langer dan strikt noodzakelijk is te
laten voortduren, bijv. wegens over
bezetting van een huis, doch als het
maar enigszins mogelijk is, wordt
daarin dan ook verandering en verbe
tering gebracht.
Uitkeringen
Het is voorts verheugend te consta
teren, dat men bij het berekenen van
de uitkeringen aan de rampslachtof
fers niet star-ambtelijk te werk gaat,
doch de bepalingen van de vergoe
dingsregeling soepel toepast. De ab
normale omstandigheden eisen dit
trouwens ook. Echter vindt wel en
dat is billijk een verrekening mét
het gezinsinkomen plaats en dat moet
ook- aan het einde van Iedere week
aan de evacuatiegemeente worden op
gegeven; De uitkering aan degenen,
die eigen huisvesting hebben gevon
den, varieert van 75 tot 90 van
het normaal werkinkomen (voor al
leenstaanden 60 tot 65 verhoogd
met het bedrag van de kinderbijslag.
De inkomsten uit arbeid of bedrijf
worden voor de helft op de uitkering
in mindering gebracht-
Het kwartiergeld, dat wordt- ver
strekt aan degenen, die rampslacht
offers onderdak bieden, is zeer be
hoorlijk en men hoort daarover dan
ook geen klachten. Een andere kwes
tie is, dat het wekelijks zakgeld voor
de ingekwartierden (f 3 boven 18
jaar, f 2 beneden die leeftijd), niet bij
zonder royaal is, maar wij vernamen,
dat deze zaak nog nader onder de
loupe zal worden genomen.
Nauwgezet werkje
De berekening en verrekening vor
men een nauwgezet werkje, dat nog
al gecompliceerd is als gevolg van de
mutaties en van de wijzigingen in de
uitkeringen, bijv. wanneer het gezins
hoofd tijdelijk ander werk vindt of
wanneer verwervingskosten moeten
worden afgetrokken. Twintig man
van D.M.Z.'s in andere provincies heb
ben hun Zeeuwse collega's de eerste
Februariweken bijgestaan èn uitste
kend werk verricht. Thans zorgen de
gemeenten voor de uitkeringen zij
krijgen daarvoor ook een kleine ver
goeding terwijl personeelsleden van
de D.M.Z. in Middelburg voortdurend
op pad zijn om de ambtenaren te ad
viseren. Ook de maatschappelijk
werksters en gezinsverzorgsters leve
ren mooie arbeid.
Volgens een ruwe schatting verblij
ven momenteel in Zeeland nóg circa
12.000 geëvacueerden en buiten de
provincie 17.000 a 18.000, voor wie-de
diensten voor maatschappelijke zorg
aldaar
Inwoners van Oudelande, Baarland
en Geersdijk zijn in hun woningen
teruggekeerd en in St- Philipsland
wonen alweer ongeveer .100 mensen,
terwijl op 12 Maart wederom een deel
van de bevolking mag terugkeren. Het
aantal evacué's in- Goes is met 500
verminderd, voornamelijk ten gevol
ge van re-evacuatie, Klóetinge daar
entegen heeft er weer 50 bygeltregen
Uiteraard moet men hét niét als
ondankbaarheid jegens de mensen die
hen geholpen hebben; uitleggen, dat
iedere evacué er naar snakt, in de
eigen woning, op de eigen boerderij
te kunnen terugkeren, dat hijbij
wijze van spreken wel op zijn knieën
terug zou willen kruipen. Het moge
een kleine troost zijn, dat overal óp
de dijken van Zeeland hard wordt
geploeterd om zo spoedig mogelijk aan
dit begrijpelijk, menselijk Verlangen
naar terugkeer te voldoen. K
KUNST
„Via Lissabon"
I oen f"
- Z.V.U. Middelburg.
Na de première in ae grote steden
hebben wij reeds een toneelkroniek
gewijd'aan diaries Morgans meester-
itike toneelspel „Via Lissabon" (The
Kivei'line) en daarin tot uitdrukking
gebracht, dat niet alleen de inhoud
van dit stuk, de meesterlijke dialogen,
de diepe Wijsheid en de symboliek de
ze opvoering tot een uitzonderlijke be
levenis maalt ten, maar dat ook het
spel een gaafheid vertoonde, die op
het Nederlandse toneel helaas verre
van régel is.
Nu wij „Via Lissabon" voor de
tweede maai gezien hebben, werd de
ze conclusie ten volle bevestigd. Er
zijn wellicht na het eerste bedrijf
mensen geweest, die de verzuchting
geslaakt hebben, dat zij liever iets ge
zien hadden, waarom zij konden
lachen. Na het tweede bedrijf waren
zy hun eigen verzuchting vergeten en
na het derde keerden zij.huiswaarts
met het diep besef, toneel te nebben
aanschouwd, zoals men zelden te aan
schouwen krijgt,
Morgans spél, gesponnen om de
vraag of mensen, die m de zwartste
oorlogsdagen .een hunner metgezellen
doodden, omdat zij hem van verraad
verdachten, daarvoor verantwoorde
lijk mogen worden gesteld, is ook
vóór Zeeland een openbaring gewor
den. Dat kon alleen. omdat in dit spe
ciale geval de vraag zichzelf beant
woordde, aangrijpend en zo volkomen
aanvaardbaar, dat er uiteindelijk geen
twijfel meer restte.
Morgan trachtte reeds kort na de
oorlog dit gegeven in toneelvorm te
behandelen. Het gegeven was nem te
machtig en in plaats van een toneel-
stuif schreef hij een roman. Nauwe
lijks was echter die roman gereed, of
opnieuw zette hij zich aan de arbeid
en het resultaat werd dit gecompri
meerde, boeiende, de toeschouwea's
tot in het diepst van hun hart ontroe
rende toneelspel.
H.e„ werd net stuk van Han Bentz
van den Berg, Ank van der Moer en
Ellen Vogel Ank van der Moer had
hier een rol, die haar op het lyl ge
schreven scheen en zij woekerde met
haai' talenten. Haai' slotscène met
Julian (Föns Rademakers) aan het
einde van het eerste tafereel van het
derde bedrijf was groots en behoort
tot dé beste brokken toneelspel, die
wij ons kunnen herinneren. Ellen Vo
gel was een openbaring. Haar spel
Vertoonde een gaafheid, die men zel
den ontmoet. In Han Bentz van den
Berg, die in dit stuk als regisseur de
buteerde met een meesterlijke presta
tie, vond zy een ideale tegenspeler. H|J
heeft als acteur een eigen styl ontwik
keld, hij beschikt over de merkwaar
dige gave om gewone woorden inhoud
te geven ver boven hun betekenis.
Diezelfde gave heeft hem als regis
seur de middelen geschonken om van
de eerste tot de laatste scène het ma
gische contact te scheppen tussen de
mensen vóór en achter het voetlicht,
zonder hetwelk groot toneel ondenk
baar ls.
Naast de reeds genoemden vertolk
ten Ton Lutz a:ls Reiger, Allard van
der Scheer als Frewer, Mien Duymaer
van Twist als miss Mu riven en Phi-
lipppe Lachapelle als Pierre Chassaig-
ne de bijrollen, die. hoe kon het an
ders, in dit stuk belangrijker waren
dan gemeenlijk het geval was. Zy pas
ten zich volkomen aan bij het -pel
der anderen: er wa.s in deze opvoering
"een zwakke plek.
„Via Lissabon" werd een van de
heste toneelavonden, die de Z.V.U de
Zeeuwse toneelliefhebbers heeft be
zorgd. Zij zullen er de Nederlandse
Oömedie en de Z.V-U. blijvend dank
baar. voor zjjn. Het stormachtige ap
plaus aan het einde heeft dit wel dui
delijk bewezen!
G. B.
VLISSINGEN.
Vandaag Alhambra: ..De mijnen van
koning Salomo" (alle leeftijden). 7
en 9 üur: Lüxor: „Jungle Jim en de
skeletmannen", (14 jaar», 8 uur;
ConcertgebouwToneelavond Rob
Geraerds, 8 uur; Herv, ''erenigings-
gebouw: vergadering C.H.U., 8 uur.
Morgen Alhambra; als vandaag, 7 en
9 uur; Luxor: als vandaag, 8 uur.
MIDDELBURG..
Bioscopen: Electro: „De mijnen van ko
ning Salomo", (alle leeftijden), 7 en
9,13 uur.
