Zeeland moet herboren worden
in nieuwe kracht en luister
Commissaris der Koningin spreekt
de Statenleden toe
Gaten in Kanaaldijk bij Zierikzee
binnen veertien dagen dicht
Zeeuwse Almanak
Financiële schade der provincie
nog niet te schatten
Trage darmwerking
LAXEER-AKKERTJES
STEMMEN STAAKTEN OVER
WIJZIGING BOEKJAAR POLDERS
„Wij mogen de hoop van de
getroffenen niet beschamen"
In een aangrijpende rede, gericht tot de leden der
Prov. Staten van Zeeland, heeft de Commissaris
der Koningin, jhr mr A. F. C. de Casembroot, Woens
dagmorgen in de Statenzaal te Middelburg gesproken
over de rampspoed, welke de provincie trof, over de
gevolgen daarvan voor Zeeland, maar ook over de
toekomst van ons gewest. Diep ontroerende ogen
blikken waren het, toen de Commissaris een bede
uitsprak voor de honderden Zeeuwen, die zijn om
gekomen en voor hun nabestaanden en toen de Sta
tenleden zich van him zetel verhieven om in eer
biedige stilte de slachtoffers van de ramp te ge
denken.
Jhr de Casembroot wilde niet nalaten zo sober
mogelijk enkele richtlijnen voor het beleid van het
provinciaal bestuur voor de naaste toekomst aan te
geven. Voorop dient te staan het met alle kracht be
vorderen van een zo spoedig mogelijk herstel en dit
omvat niet slechts het op de zee herwinnen en be
veiligen van hetgeen van de Zeeuwse bodem werd
verzwolgen, maar ook het leven van het Zeeuwse
volk op de herwonnen bodem zo goed mogelijk te
maken. In de tweede plaats zal tijdens het herstel
alles moeten worden gedaan om de benvaren van
inundatie, evacuatie, enz. voor de Zeeuwen zo draag
lijk mogelijk te maken als slechts enigszins mogelijk
is. De Commissaris dacht daarbij voor alles aan een
integrale schadevergoeding voor alle gedupeerden*
In de derde plaats moet er naar worden gestreefd
Zeeland uit deze gigantische strijd als het ware her
boren te doen worden in nieuwe kracht en luister.
„Ik ben mij bewust, dat dit program het uiterste zal
vergen van overheid eri volk", aldus jhr De Casem
broot. Hij kon reeds nu enkele verblijdende mede
delingen doen:
le. Het laat zich aanzien, dat b.v. op Noord-
Zuid-Beveland spoedig met de herbouw kan worden
aangevangen;
2e. G.S. hebben besloten een reconstructie-com
missie voor Schouwen-Duiveland in te stellen;
3e. Het College hoopt, dat op 3 Maart op de vaste
wal van Noord-Beveland drinkwater zal worden ge
leverd;
4e. Het E.T.I. is reeds bezig voor zover mogelijk
de instandhouding van het Zeeuwse bedrijfsleven in
de noodgebieden te bevorderen;
5e. Uiterlijk binnen 14 dagen zullen de gaten in
de dijken van het Havenkanaal bij Zierikzee zijn ge
dicht.
B\j de aanvang van zijn onder doodse stilte aangehoorde toespraak herdacht de Com
missaris het vele leed, dat is geledén en de intense inspanning en vrees, waarin dagen en
nachten zijn doorstreden en ook liet hjj zijn gedachten uitgaan naar hen, die van huis
en haard zyn verdreven. Het leed, de moeite en de zorgen zyn zwaar voor tallozen. Reeds
ter wille van die allen zal er gewerkt en gezwoegd moeten worden, teneinde hun spoedige
terugkeer mogelijk te maken.
Met dankbaarheid gewaagde spreker van
het medeleven en medelijden van het Vor
stenhuis en van de steun van de landsrege
ring. Ook wilde hij zijn erkentelijkheid uit
spreken voor de zo spontaan en in zo over
weldigende mate geboden hulp en bijstand.
De ontroerende saamhorigheid, de naasten
liefde, die daarin uitdrukking zocht, is als
een hoge vloed van vreugde en sterking
over ons heen gegaan, aldus jhr De Casem
broot. Zeer velen hebben dag en nacht ge
zwoegd en geslaafd om verder onheil te
weren, de berooiden te dekken, de zieken
en zwakken te verzorgen. Er valt ook een
"West-Europese saamhorigheid te constate
ren, die men vóór 1940 niet had durven dro
men. Dankwoorden richtte de Commissaris
tot allen, die de spontane hulp boden, zo
wel van militaire, als burgerlijke zijde en hij
noemde ook speciaal nog de Rijkspolitie
De nog in oprichting zijnde organisatie be
scherming burgerbevolking heeft volkomen
de waarde van haar bestaan bewezen.
Reeds in de nacht van Zaterdag op Zon
dag 1 Februari bereikten het Provinciaal
Bestuur berichten over dijkbreuken. De
snelle opeenvolging van tijdingen omtrent
nieuwe rampen en dreigingen v/as adem
benemend, maar aan angst en vertwijfeling
mocht geen seconde worden toegegeven.
Reeds dadelijk was contact opgenomen met
de Gedeputeerden buiten "Walcheren en
werd hun machtiging verleend in de streken
waar zij woonden, te doen, dat de hand
vond om te doen. De Commissaris sprak over
de reis van mr Van der Weel naar Noord-
Zeeland op de buitendijk van het Water
schap Bruïnisse werd voor het eerst verno
men van de ramp van Stavenisse en
over de vele vruchteloze pogingen op 1 Febr.
om verbinding met dit deel der provincie te
verkrijgen. Koortsachtig en met een door
angst toegenepen hart is telkens opnieuw
om hulp verzocht, gebeden, gesmeekt, tot
redding van zovelen, die in levensnood zou
den moeten verkeren, redding met elk denk
baar hulpmiddel. Tegelijkertijd is gepoogd
met behulp van talrijke instanties het dijk-
leger op bedreigde plaatsgn te versterken.
Op 3 Februari verbleven op het z.g. platte
van Schouwen nog circa 1650 mensen. Het.
overbrengen van motor- en roeivletten naar
het ondergelopen gebied was dadelijk geor
ganiseerd. Zowel in de provincie als in Den
Haag zijn besprekingen gevoerd met de
regering. Mede op aandrang van minister
Beel werd op 14 Februari besloten een dele
gatie van het Prov. Bestuur te Zierkzee te
vestigen, teneinde op het zwaarst getroffen
eiland tussen gemeente en polderbesturen
coördinerend en helpend op te treden.
De commissaris herdacht vervolgens de
heer J. Leijs, goederenknecht te Hoedekens-
kerke, die bij de uitoefening van zijn taak
is gebleven en in wie de provincie een trouw
ambtenaar verliest. G. S. zijn buitengewoon
trots op alles, wat het personeel van alle
takken in provinciale dienst heeft gepres
teerd. Er was toewijding en teamgeest, bui
tengewoon veel en goed initiatief is ont
wikkeld en voor geen moeilijkheid is terug
gedeinsd. Van het personeel hebben 88 leden
min of meer belangrijke materiële schaden
geleden. G. S. hebben besloten desgevraagd
Alleen met de zon
Welk een goed ontwaken was het Woens
dagmorgen 25 Februari: een stralende zon
prijkte aan een vrijwel wolkeloze hemel en
na dagen van wind en koude leek het plot
seling alsof de lente waarlijk was begon
nen.
Het scheen zelfs alsof de sneeuwklokjes,
welke wij ontwaarden in een Middelburgse
tuin, de kopjes plotseling veel parmantiger,
veel doelbewuster oprichtten, alsof de scha
pen in een Souburgse weide het leven
plotseling minder schaapachtig beschouw
den en alsof de mensheid, alsof al degenen,
die wij in de morgenuren ontmoetten, de
wereld wat zorgelozer tegemoettraden
Weinig wind en veel zon, na dagen, nee
weken en maanden van veel wind en wei
nig zon.
Een vrijwel wolkeloze hemel, na dagen
en weken van loodgrijze luchten.
Ge ademt daar even van op, en ge beleeft
deze goede gave van de nog onlangs zo
wrede natuur als een blij en tintelend feest,
dat ge ingetogen en zonder luidruchtigheid
moogt vieren.
Zonder mede-feestgangers
Allen met de zon.
Alleen met de zon.
een voorschot te verlenen om in de eerste
nood te voorzien.
„Uit ingekomen Tapporten, maar vooral
uit persoonlijke waarneming is mij vaak
op ontroerende wijze gebleken met welk een
zorgvuldigheid de gemeente-, polder- en wa
terschapsbesturen de nodige voorbereiding
hebben getroffen en met welke toewijding
en kortdaatheid zij in de uren des gevaars
zijn opgetreden", zo vervolgde de Commis
saris. „Hiervoor heb ik de grootste bewon
dering, maar hierdoor ergerde mij des te
meer de ongemotiveerde critiek, die men
juist vernam in een der minder zwaar ge
troffen delen van de provincie."
Het aantal geregistreerde omgekomenen in
het gewest bedraagt thans volgens het Rode
Kruis 264, maar helaas valt te voorzien, dat
dit aantal later zeer belangrijk hoger zal
blijken te zyn. Volgens tot nu toe verkregen
informaties bedraagt het aantal slachtoffers
voor Zeeland officieus reeds 554. Van het
Zeeuwse land is 21.6 procent door de zee
overstroomd of overstroomd geweest. Be
halve in het lage midden van Schouwen en
de Weihoek van Poortvliet, betreft dit ln
hoofdzaak bouwland, ongeveer 1000 hj
fruitteelt, voornamelen mcderne, zeer waar-
devoUe aanplant, is overstroomd. Het aan
tal runderen dat verdronken is, bedraagt
cnrca 3600. De schade aan zeewerin
gen, gebouwen, gronden, wegen, huis
raad, voorraden, vervoermiddelen, werktui
gen, inventarissen, Installaties, kunstwerken,
beplantingen, enz. is nog niet bij benadering
te schatten. De schade door langdurige stil
stand van bedrijven, het verlies aan omzet
door bedrijven, de kostprijs verhogende fac
toren werken door, evenals het wroeten van
tystromingen in het geïnundeerde land. Mo
gelijke schade wegens vermindering of ge
mis aan vreemdelingenverkeer voor bepaal
de gebieden dreigt. Het onvermijdelijke ge
volg van evacuatie buiten de provincie is
vermindering van verteringsvermogen in
Zeeland, zeer ten nadele van de Zeeuwse
economie. De investaties, welke in de ramp
DE DM1SKWATERVOORZIEMNG
Wat de drinkwatervoorziening betreft, deelde de commissaris mee, dat pogin
gen worden aangewend, de leiding naar Bronwemhaven- teherstellen en dan
ook Zierikzee weer op normale wijze te voorzien. Ook op Tholen is het herstel
energiek aangepakt en wel met gunstig resultaat. Aanvoerleidingen, lopende
door geïnundeerd gebied op Zuid-Beveland zijn een onderwerp van voortdu
rende zorg. Een deskundige commissie werkt aan de coördinatie van de drink
watervoorziening van Midden-Zeeland. Voor Noord-Beveland worden onder
zoekingen verricht om het eventueel in de duinstrook voorhanden drinkwater
met behulp van een reinigingstoestel aan de consumptie dienstbaar te maken.
Daarnaast kunnen wij hopen, dat op de vaste wal van Noord-Beveland op 3
Maart drinkwater zal worden geleverd", aldus de commissaris. Het laat zich
verstaan, dat de gaslevering op lange afstand aan Midden-Zeeland voor maan
den zal zijn verschoven.
Het gasbedrijf te Goes kan een deel van
zijn gebied miet bereiken en dat van Zierik
zee is zeer zwaar getroffen. Voorsbands zijn
maatregelen genomen om met butagas in
de behoeften te voorzien. In onderzoek is
de vraag, of men t^.t. het productie-appa
raat niet op andere wijze dan door middel
van ovens voor het destilleren van steen
kolen zal moeten herstellen. Een woord van
grote waardering richtte jhr De Casembroot
tot het personeel van het Prov. Gasbedryf.
dat kranig werk leverde. Zeer spoedig na
de ramp bereikten het Provinciale Bestuur
aanbiedingen, van volledig uitgeruste hulp
groepen voor de voorzieniingsbedrijven.
Zeer veel dank is verschuldigd voor de bij
stand van zusterbedrijven en industriële
ondernemingen.
Het Prov. Bestuur is er reeds spoedig op
bedacht geweest voor zoveel mogelijk de
instandhouding van het Zeeuwse bedrijfs
leven in de noodgebieden te bevorderen en
het heeft zich bereid verklaard alle moge
lijke steun te verlenen. Het E.T.I. os daar
toe reeds bezig. Ook overigens wordt alles
aangewend om voor Zeeland te behouden,
wat mogelijk is en te verwerven, wat in uit
zicht is.
Verkeer en vervoer
.Ook het verkeer en vervoer ls een onder
werp van dagelijkse zorg. Naar het zich
laat aanzien zal de Zeeuwse spoorlijn ge
ruime tijd niet kunnen worden, gebruikt
en hetzelfde geldt voor de grote rijksweg
door midden-Zeeland. Werd voor de ramp
reeds veel aandacht besteed aan het verkeer
en vervoer, gedurende de herstelperiode zal
het Prov. Bestuur zich daarmee onverdro
ten bezig moeten houden en elke kans moe
ten aangrijpen om deze periode, in het bij
zonder voor Schouwen-Duiveland. af te
sluiten met het verwerven van een betere
toestand dan voor de ramp.
Het veer ZierikzeeKatseveer levert
grote moeilijkheden op door de toestand
van het. Havenkanaal in Zierikzee. De
Rijkswaterstaat heeft echter in uitzicht
gesteld, dat uiterlijk binnen twee we
ken na heden de gaten in de Kanaal
dijken zullen zijn gedicht. Aangezien
het kanaal in verband daarmee enkele
dagen onbruikbaar zal zijn, zijn maat
regelen in voorbereiding om in de be
zwaren daarvan zoveel mogelijk te voor
zien.
Omtrent de gevolgen van de ramp voor
de financiën der provincie zijn thans nog
geen concrete gegevens te verschaffen. Er
is directe schade aan diverse vestigingen
van de Stoombootdiensten, aam het Gasbe
drijf, aam provinciale wegen enz. en de
P.Z.E.M.heeft zeer belangrijke directe
schade, waarvan de omvang nog niet is,te
overzien. Maar er is ook indirecte schade.
Te verwachten is, dat de provinciale opcen
ten op de hoofdsommen van de grond- en
personele belasting voor de naaste toekomst
belangrijk minder zullen opbrengen, De ba
ten uit gaslevering zullen natuurlijk ook
minder zijn, om van het debietverlies der
P.Z.E.M. maar.te zwijgen. De bestuurskosten
zullen voorlopig meer zijn dan normaal, ook
de Prov. Waterstaat zal meer kosten dan
voorheen. Naar het zich laat aanzien, zal
het gezamenlijk tekort op de Noordelijke
veren aanmerkelijk het voor 1953 geraamde
tekort overtreffen. Of en in hoeverre pro
vinciale financiën gemoeid zullen zijn met
het herstel vaji zeeweringen, weet men
thans nog niet.
G.S., die nog niet in staat zijn de Prov.
Staten een voorstel te doen tot het ver
lenen van de nodige begrotingscredieten,
vertrouwen, dat de Staten in de volgen
de zitting bereid zullen zijn de nódige
hesluiten te nemen om te voorzien in de
kosten van hetgeen is verricht en nader
nodig zal blijken.
„En thans moet mij dit nog vam het hart",
zo eindigde de Commissaris zijn rede. „Het
leed. dat Zeeland getroffen heeft, is on
noemelijk groot. Maar in deze rampzalige
dagen lieb ik herhaaldelijk met diepe ont
roering mogen constateren, hoe dicht de
bevolking van deze eilanden bij elkaar staat
en hoe voortreffelijk haar houding in deze
rampspoed is geweest. In onze gedachten
zijn de wapens van vele gemeenten met
zwart omfloerst in plaatsen, waar Zeeu
wen het leven hebben gelaten. Doch we
moeten verder. En ik denk vooral aan de
kerkdienst op 8 Februari in Zierikzee, die
besloten werd met het zingen van gezang
300. dat culmineerde in de woorden: „Wat
de toekomst brengen moge. ons geleidt des
Heren hand". De vastberaden wijze, waarop
dit gezongen werd. is voor mij een vast
bewijs, dat ons geliefd Zeeland uit deze
ellende zal herrijzen, schoner dan ooit te
voren. God geve ons hiertoe de wijsheid en
kracht!"
(Advertentie)
is schadelijk voor Uw gestel.
Neem zonder kans op gewenning
Voor reclassering bracht
men ƒ257.489.21 bijeen
De netto opbrengst van de Nat. Reelas-
seringsdag 1952. was 257.489,21 waarvan
Zeeland bijdroeg 5.733,28.
haar oorzaak vinden, voeren tot hogere ka
pitaalkosten, zolang de schade niet geheel
is vergoed.
Jhr De Casembroot sprak vervolgens over
Waterstaat en merkte op: „Gezien de erva
ring, die de Rijkswaterstaat bij de droog
making van Walcheren heeft opgedaan, heb
ben wij het volste vertrouwen, dat deze er
in zal slagen om in samenwerking met pro
vincie, polders en waterschappen de gaten
in de dijken in de kortst mogelijke tijd te
dichten, waarvan wij tot onze grote dank
baarheid reeds de eerste resultaten hebben
kunnen zien".
Herstel volkshuisvesting
De Commissaris deelde mede, dat reeds
besprekingen zijn gevoerd met de minister
van wederopbouw, en volkshuisvesting over
het verwerven van extra bouwvolume, ten
einde daar waar woningen, enz. zijn vernield
en kans is op een spoedige dijkdichting,
reeds dadelijk plannen te beramen tot her
stel van de volkshuisvesting. Naar het zich
laat aanzien zal b.v. op Noord- en Zuid-
Beveland spoedig met de herbouw kunnen
worden begonnen. De met de uitvoering be
laste instanties hebben de voorbereiding der
plannen reeds aangevangen. Ook het her
stel der schade aan gebouwen zal, naar men
hoopt, weldra kunnen beginnen. Daartoe zal
een soepele en gemakkelijk hanteerbare re
geling van de schadevergoeding zeer bevor-
delijk zijn. Men werkt al aan een inventa-
'risatie van het aantal vernielde en bescha
digde gebouwen.
Het spreekt vanzelf, dat de reconstructie,
ook in ruimere zin, thans reeds de volle
aandacht van het Provlncaal Bestuur heeft.
G. S. hebben besloten tot het instellen van
een reconstructie-commissie voor Schouwen-
Duiveland, in welke commissie door haar
samenstelling alle facetten, welke bij het
herstel van dit eiland de aandacht zullen
vragen, tot hun recht zullen komen. Het is
de bedoeling, dat vooral ook een plaats zal
worden ingeruimd aan deskundigen, op ver
schillend gebied, van het eiland zelf.
Advertentie)
ENAVO AUTO-VEILING
RIedere VRIJDAG»
VEEMARKTHALLEN
ROTTERDAM M
i-iiH.'HJifU'.fw-aiiTvna
Z.V.U.-programma in de
komende maanden
Residentie-orkest stelt honorarium beschik
baar voor Nationaal Rampenfonds.
Over het programma van de Zeeuwsche
Volksuniversiteit in de komende maanden
wordt ons het volgende medegedeeld:
Zoals reeds eerder werd bekend gemaakt,
zullen de toneelvoorstellingen, concerten en
lezingen dank zij de spontane medewer
king van toneelgezelschappen, musici en
sprekers met ingang van de maand Maart
zoveel mogelijk op de vastgestelde data
doorgaan. Er wordt naar gestreefd het pro
gramma van de maand Februari (met uit
zondering van dat, voor Zierikzee) in het
programma van de komende maanden on
der te brengen.
Het resterende deel van het programma
voor Zierikzee moest echter worden afge
last. In overleg met de Z.V.U.-werkgroep te
Zierikzee zal echter, zodra dit mogelijk is,
een, aan de plaatselijke omstandigheden
aangepast programma worden samengesteld
en gepubliceerd. Hoewel nog niet alle nieu
we data vaststaan, kan reeds medegedeeld
worden, dat de Haagse Comedie haar uitge
stelde voorstellingen te Vlissingen en Mid
delburg zal geven op 23 en 24 Maart aan
staande. Het concert door het Residentie
orkest, met medewerking van Hermann
Schey in de Kindertotenlieder van Mahler,
in April aanstaande, zal ook normaal door
gang vinden.
Vermelding verdient zeker de prachtige
geste van het bestuur van het Residentie
orkest om het gehele honorarium voor dit
concert beschikbaar te stellen voor het Na
tionaal Rampenfonds.
Rozenburg is het eerste eiland in het i herstellen en de achterstand
rampgebied, dat weer droog is. Op de boer- De bieten worden weer g
derijen is alles in touw om de schade te
Middagzitting Prov. Staten
Gewijzigd polderreglement nog niet
goedgekeurd
Ruim drie en een half uur hebben de Provinciale Staten van Zeeland zich
Woensdagmiddag'beziggehouden met het voorstel van Gedeputeerde Staten tot
wijziging van de polderreglementen. Deze wijziging heeft o.m. ten doel het Pro
vinciaal Bestuur de bevoegdheid te geven om een polderbestuur op te dragen
bepaalde voorzieningen ter bevordering van de waterbeheersing en ter be
strijding van de waterverontreiniging te nemen, wanneer deze achterwege wor
den gelaten. Voorts wordt de opheffing van de vrijdom der vronen en vrijlan
den in dit voorstel geregeld. Over het voorstel-Kodde om geen wijziging te
brengen in het boekjaar van de polders en waterschappen staakten de stemmen
(16 tegen 16). Hierover zal in een volgende vergadering dus opnieuw gestemd
moeten worden. Wordt het voorstel-Kodde in die vergadering verworpen, dan
wordt daarmee het gewijzigde polderreglemënt geacht te zijn goedgekeurd.
a heropening der vergadering kwam
Woensdagmiddag de wijziging van de pol
derreglementen aan de orde. De algemene
beschouwingen werden geopend door mr
H. B. Bouwman (P.v.d.A.). Vooral door de
watersnood is wel gebleken, dat de polder
besturen niet slechts de belangen van de
ingelanden hebben te behartigen, zo merkte
hij op. Zijn fractie kan het voorstel van
G.S., waardoor het mogelijk wordt na
latige polderbesturen te dwingen bepaalde
voorzieningen te treffen, dan ook van harte
toejuichen. Mr Bouwman had gaarne ge
zien, dat de Staten de bevoegdheid tot vrij
stelling van betaling van geschot voor de
vronen en vrijlanden aan zich zelf hadden
gehouden. Het leek hem onjuist dit recht
toe te kennen aan de vergadering van in
gelanden, die immers belanghebbenden
zijn.
Historische Statenzitting
Grote lof voor werk van de Commissaris
en Gedeputeerden
Nadat de Commissaris van de Koningin Woensdagmorgen in de Middelburgse Statenzaal
zyn openingsrede had uitgesproken, voerden achtereenvolgens de onderscheidene fractie
voorzitters het woord, waarbij zij de omgekomenen herdachten en met deernis spraken
over de velen, die verdreven zijn en alles verloren. Zij sloten zich aan by de door jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot geuitte waardering voor allen, die in de afgelopen weken
op hun post stonden. Ook richtten alle sprekers woorden van warme dankbaarheid lot de
Commissaris der Koningin en de overige leden van het Provinciaal bestuur, die, zoals de
eerste spreker de heer L. P. vaai Oorschot (P.v.d.A.), het uitdrukte, bijna bovenmenselijke
arbeid hebben verricht en daardoor een schitterend voorbeeld aan ons allen hebben
gegeven.
De heer Van Oorschot wilde niet ingaan
op fouten, die wellicht hier en daar in de
provincie zijn gemaakt: men moet wel van
elk begrip voor de realiteit gespeend zijn
om daar aanmerkingen op te kunnen maken.
De heer Van Oorschot achtte het thans
niet het ogenblik, om al te discussiëren over
de kwesties van schadevergoeding en scha-
debetaling, al meende hij wel te mogen vast
stellen, dat, alle Statenleden niets liever dan
een volledige vergoeding van de schade
wensen te zien uitgekeerd.
„Op ons is het oog gericht van allen, die
zoveel hebben verloren. Laten we die hoop
niet beschamen, opdat een lichtstraal valle
in hun zwaar beproefde levens", aldus
spreker.
De heer Van Oorschot verzocht de Com
missaris tenslotte, de Staten zo spoedig mo
gelijk weer bijeen te roepen en maatregelen
te beramen, die tot de wederopbouw van
ons gewest kunnen leiden.
De heer P. V. M. Vercauteren (K.V.P.) ge
waagde vol bewogenheid van het medele
ven van het vorstenhuis en constateerde,
evenals de heer A. H. S. Stemerding (C.H.),
met innige dankbaarheid, dat een diep Gods
vertrouwen de Zeeuwen bezielt en onder
waarlijk ongelofelijke omstandigheden
6taande heeft gehouden en staande houdt.
Bewondering en
dankbaarheid
„Wanneer wij in deze zitting onze grote
bewondering en dankbaarheid voor het da
gelijks bestuur van de provincie kenbaar
maken en ook ons vertrouwen in zijn beleid,
dan zijn dit woorden, die recht uit het hart
opwellen", aldus de heer Stemerding. „Dat
het college er ernstig naar wil streven. Zee
land uit de gigantische strijd herboren te
doen worden in nieuwe kracht en nieuwe
luister, is voor ons geruststellend en moed
gevend en de Statenleden zullen zeker alles
doen om de gedeputeerden in hun zware
taak bij te staan".
De heer P. Meliefste (A.R.) meende, dat de
band tussen het Zeeuwse volk en het Oran
jehuis in deze moeilijke weken nog is ver
sterkt. De heer D. Kodde (S.G.) meende,
dat de wrake Gods over onze provincie is
gekomen en ons tot verootmoediging op
wekt.
Hij uitte de wens, dat de ramp. welke
Zeeland heeft getroffen, niet zal leiden tot
de opheffing van kleine gemeenten.
De heer J. L. Verhagen (V.V.D.) vroeg, of
het mogelijk is, dat de Statenleden eens een
tocht maken door de getroffen gebieden
teneinde zich een volledig bééld te vormen
van de omvang der verwoestingen. Hij sprak
de hoop uit, dat het centrale gezag begrip
zal hebben voor de taak, die thans voor
het provinciaal bestuur is weggelegd. De
heer A. Vermaire (M.P.) tenslotte wees op
de enige troost in deze bange dagen, de
troost van boven.
Ontroerd dankte jhr. De Casembroot alle
sprekers: „De eensgezindheid, waarmede u
ons tegemoët treedt, sterkt ons in ons werk
en geeft ons een groot vertrouwén" zo zelde
hU.
De heer D. Kodde (S.G.) vond het wel
bedenkelijk om een bestuurscollege op te
dragen een beschikking te nemen, wan
neer dit college het daarmee niet eens' is.
Wij leven ten slotte in een vrij land. Het
is bij de stormramp gebleken, dat de pol
ders en waterschappen, wat de dijken be
treft, niet te kort zijn geschoten. Men mag
dan ook verwachten, dat zij eveneens ten
aanzien van de waterbeheersing en -ver
ontreiniging diligent zullen zijn. Laat men
de activiteit van de polderbesturen niet
afremmen en juist hun. verantwoordelijk
heidsgevoel prikkelen. De heer Kodde kon'
zich met de voorgestelde bepalingen dan
ook niet verenigen. Bezwaar tegen de op
heffing van de vrijdom der vronen en
vrijlanden had hij allerminst, maar hij ge
loofde wel, dat een vergoeding inderdaad
moet worden verleend.
De heren J. L. Verhagen (V.V.D.) en M.
den Boer (C.H.) juichten het voorstel van
Ged. Staten toe. Ook de A.R. fractie kon
zich, zoals de heer P. Meliefste ver
klaarde, met het beschikkingsrecht ver
enigen. Evenals de heer Kodde 'had de
heer Meliefste wel om practische redenen
bezwaar tegen verschuiving van het boek
jaar van de polders en waterschappen.
Daar de heer C. Philipse door ziekte niet
aanwezig kon zijn, beantwoordde de heer
C. Hamelink de sprekers. Het zou volgens
hem geen juist beleid zijn, indien de in
grijpende wijzigingen op geforceerde wijze
in het polderwezen zouden worden inge
voerd. Wat de vronen en vrijlanden be
treft, zei de Gedeputeerde, dat op de
door het college voorgestelde wijze een
redelijke tegemoetkoming wordt verleend,
maar dat het onjuist zou zijn een schade
vergoeding toe te kennen, omdat de pro
vincie daardoor een recht zou erkennen
dat niet bestaat.
De heer Kodde handhaafde zijn be
zwaren: hij vreesde, dat de autonomie van
de polders wordt aangetast. De heer L. P.
van Oorschot (Arb.) wilde dit gevaar weg
genomen zien door een bepaling in te voe
gen, dat beroep mogelijk is op een beschik
king van Ged. Staten.
De heer Hamelink beklemtoonde, dat van
autonomie-beperking hoegenaamd geen
sprake is. Verder vroeg de Gedeputeerde
vertrouwen in het hanteren der bevoegd
heid. Loopt de zaak niet naar wens, dan
kan altijd nog een wijziging worden aan
gebracht.
Het artikel, waarin Gedeputeerde Staten
de bevoegdheid krijgen een beschikking,
welke een polder of waterschap, naar hun
oordeel behoort te nemen, door het polder
bestuur te laten uitvoeren, werd met 24
tegen 8 stemmen goedgekeurd. Tegen wa
ren de heren Plasschaert, Van Dongen,
Vercauteren en Govaert (K.V.P.), Kodde,
Flikweeri en Wisse (S.G.P.) en Vermaire
(M.P.).
Bij de behandeling van het artikel over
de opheffing van de vrijdom der vronen
en vrijlanden, diende de heer Kodde een
voorstel in, waarin het recht op schadever
goeding en de wijze, waarop deze dient te
worden verrekend, wordt vastgelegd. Dit
amendement werd met 27 tegen 6 stemmen,
die van de heren Flikweert, Kodde, Ver
donk, Dikötter, Govaert en Wisse, ver
worpen. Jhr mr T. A. J. W. Schorer (Arb.)
was tegen het artikel, omdat er z.i. sprake
is van een verboden delegatiebevoegdheid
aan de polderbesturen.
De zitting duurt voort.
Zeeuws predikant in
Amerika professor
Dr A. F. J. Klijn, Ned. Hervormd predi
kant te Heinkenszand, is benoemd tot prof.
aan het seminarie tot opleiding van predi
kanten bij de Reformed Church te New
Brunswick (V.S.).
