SPRINGTIJ WAS LAGER DAN
NORMAAL HOOGWATER
Met man en macht werd een dijkgat gedicht
Verzamel Uw krachten
VICTORIA
WATER
Heftig
verzet in de Elzas tegen
vonnissen in proces-Oradour
Rustioj weer werkte mee
[Te" Keelpij
W ereldgebeuren
PASPOORT
De wereldreis van JIMMY BROWN
DINSDAG 17 FEBRUARI 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
s
Er wordt dag en nacht gezwoegd in Moerdijk
Thans strijdt men tegen het Hollands Hiep in de
nabijheid van de Moerdijkbrug
(Van een onzer verslaggevers)
J£EN GAT in de buitendijk is dicht. Dit was de verblijdende mare, welke
wij Zaterdagmiddag in het zo zwaar getroffen Moerdijk hoorden. Met
man en macht had men in de nacht van Vrijdag op Zaterdag en Zater
dagmorgen gewerkt om de bres, welke de niets ontziende golven ge
slagen hadden in de dijk bij het Hervormde kerkje te dichten. Het heeft
veel inspanning gekost en meermalen heeft men gedacht, dat alle arbeid
vruchteloos was, maar uiteindelijk is men er in geslaagd om op deze
plaats 't water een halt toe te roepen. Zondagmorgen in alle vroegte is men
begonnen om de diepe geul in de dijk bij de Moerdijkbrug, dus Oostelijk
van de haven, met enorme hoeveelheden zand vol te spuiten. Wanneer
men daarmede klaar -is, dan zal het gemaal „Leeghwater" gaan draaien
en dan zal het niet lang meer duren of het water in de polder langs de
rijksweg zal verdwenen zijn.
Nu of nooit, was het devies van de aan
nemers, die het dichten van de gaten in de
dijk van het Hollands Diep hadden aange
nomen Vrijdagavond.
Alle mannelijke inwoners, die nog in
hèt dorpje vertoefden ook militairen,
Rijkspolitie en Marechaussee werden
voor het dichten van het gat bij het Her
vormde kerkje opgeroepen. Zij gaven daar
aan graag gevolg, want voor Moerdijk was
Nadruk verboden.
Te midden van het water de dorst niet te
kunnen lessen, moet een onvoorstelbare
kwelling zijn. Behalve door ervaringen van
schipbreukelingen, drong dit besef sterk
tot ons door in de achter ons liggende
rampdagen, toen velen omgeven waren
door de golven der zee, doch het drink
water volkomen ontbrak.
Uiteraard zullen wel enigen die in het
bezit van de noodzakelijke middelen waren,
kans gezien hebben zeewater te distilleren
d.w.z. te koken en de stoom daarvan op te
vangen en af te koelen, waardoor met
primitieve middelen wel geen volkomen
zuiver, maar toch zeer goed drinkwater
wordt gevormd. Zij die de beschikking had
den over voldoende brandstof en pannen
zullen op een dergelijke wijze wellicht in
de ergste nood hebben voorzien. Maar hoe-
velen verkeerden, door de positie waarin
zij zich bevonden, in de totale onmogelijk
heid zelfs de meest primitieve middelen
aan te wenden?
In dergelijke gevallen is de mens, die aan
zijn lot wordt overgelaten volstrekt hulpe
loos, want er zijn geen methoden bekend
waardoor zonder hulpmiddelen zeewater in
drinkbaar water kan worden omgezet.
Tijdens de tweede wereldoorlog zijn er
echter wel mogelijkheden ontwikkeld om
dergelijke slachtoffers in noodgevallen bij
te staan. Laten we' voorop stellen dat hier
bij niet in het bijzonder gedacht is aan
overstromingsrampen, waarbij de mens vol
komen geïsoleerd zou komen te staan, doch
aan schipbreukelingen. Voor overlevenden
van neergeschoten vliegtuigen, van tot zin
ken geraakte schepen e.d., welke slachtof
fers eenzaam op de oceanen zouden komen
rond te drijven en misschien dagen zouden
moeten wachten eer hulp kwam opdagen,
voor deze eenzamen te midden van de on
eindige uitgestrektheid der zee, werd een
toestelletje ontworpen, waardoor met be
hulp van briketten, geperst uit zilverzeoliet,
bariumhydroxyde, zilver-oxyde, volaarde en
wat grafiet, drinkwater uit zeewater kon
worden bereid. Honderdduizenden van deze
toestelletjes zijn gebruikt in de noodgeval
len, waarop we hierboven doelden.
Nog een andere methode, om op wat gro
tere schaal drinkwater te bereiden, werd
eveneens gedurende de laatste oorlog in
Amerika ontwikkeld. Dit is een distillatie
toestel, dat bij een capaciteit van bijna 7000
liter water per etmaal nog draagbaar is, en
per kg verbruikte brandstof 175 liter water
levert.
Het zuiverste drinkwater wordt op de
minst omslachtige wijze echter verkregen
door de electro-osmotische zuivering van
zeemater. Het principe hiervan berust op
het verschijnsel dat de in het uiater aan
wezige colloïden en zelfs bacterjën, al naar
gelang hun lading naar. de tegengestelde
electroden worden getrokken, waardoor in
een door poreuze wanden- afgescheiden
middenvak volkomen zuiver water wordt
verkregen. Uiteraard is dit laatste toestel
niet dienstig voor het verschaffen van hulp
aan geïsoleerde enkelingen, doch wellicht
ware te overwegen of in bepaalde streken
toestellen in voorraad kunnen worden ge
houden. waardoor op één van bovenge-
noemde methoden of een combinatie
daarvan hulp kan worden verleend aan
hen die aan de beproevingen van de dorst
te midden van het zeewater zijn blootge
steld.
Overigens, wat is eigenlijk dorst?
ff. PèTILLON.
het een groot belang, dat de bressen, wel
ke door de stroom in de zeedijk waren ge
slagen, zo snel mogelijk gedicht zouden wor
den. Bij laag water, toen de zandplaat di
rect ten Noorden van de dijk gedeeltelijk
was drooggevallen, kon men werken in de
bedding van de ongeveer dertig meter brede
geul, welke in die zandplaat, door het wa
ter dat naar en van het gat stroomde, was
gevormd. Op zinkstukken, die zig-zag in
deze geul waren neergelegd, werden zakken
zand gegooid. Bij duizenden werden deze
hulpmiddelen aangedragen. Een dragline
wierp aarde "op de door zinkstukken met
basalt en zakken zand ontstane verhoging.
Toen men een bepaalde hoogte had bereikt,
en men de bres dus voor t'grootste gevaar
gevrijwaard had, ging men in die bres zelf
tot een intensieve strijd over. Toen werd
daar een dam van zakken gemaakt, welke
ten doel had, het water bij de opkomende
vloed te keren.
Zou het lukken? vroeg men zich angstft
af. Aan rusten dacht men niet. Er moest
gewerkt worden en hard. Af en toe werden
er enkele minuten afgeknepen om een
warm kopje thee of koffie te drinken. Het
was zo bar koud in deze heldere vriesnacht!
Hier was deze menselijke arbeid niet tever
geefs. De werkers hadden dan ook het tij
Zandzuigers in actie
Toen de dam opgeworpen was, zette de
grote zandzuiger in de haven zich in bewe
ging. Met grote hoeveelheden putte deze het
zand uit de bakken, welke gevuld waren
door een andere zuiger, die 't scherpe zand
van de bodem van het Hollands Diep haal
den. Deze bakken werden met een sleep
boot het kleine haventje ingebracht. In een
uur tijds spoot men bijna duizend kubieke
meter zand op-de bezinkingen. Maar dat
was lang niet voldoende. Er moesten vele
duizenden kubieke meter zand in het gat
gebracht worden. Eerst aan het einde van
de middag, bij laag water, kon men zeggen,
dat de strijd gewonnen was. Het water kon
niet meer het dorpje binnenstromen.
Een zucht van verlichting ring er door de
ongeveer vijftig inwoners, die nog vertoe
ven in hun huizen. Zij konden iets ruimer
ademen!
Maar de dijk is nog niet stevig genoeg.
Er zal nog veel aan gedaan moeten worden.
Doch dat zal ook wel in orde komen.
Tankval vernietigd
Bij het Protestantse kerkhof, dat herscha
pen is in een ruïne, was men ook bezig om
de voorbereidingen te treffen voor het slui
ten van het gat, dat daar in de dijk gesla
gen is. Door middel van explosieven werd
de tankval, die nog herinnert aan de bezet
tingstijd. toen Moerdijk tweemaal geteisterd
werd, opgeruimd. Geweldige ontploffingen
deden telkens een gedeelte van deze val af
brokkelen. Het puin kan men weer benut
ten voor het vullen van de bres, welke daar
geslagen is.
Aan de Westelijke .zijde van de haven
waren tientallen rijswerkers doende met het
(Advertentie)
Schade aan de Rijksweg
Wanneer eenmaal met het malen kan
worden begonnen, dan zal men de juiste
schade kunnen vaststellen, welke aan de
rijksweg is toegebracht. Gisteren zijn wil
deze weg gereden. Naast enkele ver
zakkingen van het wegdek constateerden
wij een groot gat in de oprit voor de Moer
dijkbrug, welke als een gigantisch bouw
werk boven de watermassa uitsteekt. Des
kundigen van de Rijkswaterstaat vrezen, dat
de vloedgolf de weg ondermijnd heeft. In
elk geval staat reeds vast het is ook
duidelijk te zien dat grote stukken beton
in het nieuwe gedeelte van deze betonnen
baan ln de omaevina van hotel „Brabant" vt,w„,De Au„ra.
te Zevenbergschenhoek verzakt zijn. Gezien nsche regeringscoalitie, bestaande uit liberalen
de activiteit van de Rijkswaterstaat mag aan-1 en agrariërs, heeft het onderspit gedolven in
genomen worden, dat met bekwame spoed I de parlementsverkiezingen in West-Australië,
gewerkt zal worden aan het herstel van de ?'e Zaterdag zijn gehouden Hoewel de defint-
Noord-Zutd-verblndine Ongetwijfeld zullen i to'tet Sr5£
al het beschikbare materieel en alle be- ment van West-Australië ten minste 26 van de
schikbare arbeidskrachten worden ingezet. I 50 zetels krijgt.
met
Pleegzuster BLOEDWIJN
Herbouw enkele gemeenten
niet zeker
Naar wij vernemen, baart de herbouw van
enkele gemeenten in de getroffen gebieden
de ingenieurs van de rijkswaterstaat grote
zorg, De omvang der gaten in de dijken is
soms van dien aard, dat het dichten er van
niet alleen enorme kosten met zich zal
brengen, doch bovendien het bouwen van
een heel nieuwe dijk noodzakelijk maakt,
welke door de geografische ligging der be
treffende gemeenten van zeer bijzondere
structuur zal moeten zijn.
Niet uitgesloten is, dat om die redenen
de herbouw van deze plaatsen nog niét
zeker is en dat deze dus noodgedwongen
zullen moeten worden prijsgegeven. Dit zou,
aldus vernamen wij, het geval kunnen zijn
met het op Tholen gelegen Stavenisse. Tus
sen Tholen en Zuid-Beveland bevinden zich
meer van deze „verdronken'-' gebieden,
waarvan het nimmer de moeite heeft ge
loond om ze op het water te heroveren.
Zo kent men in deze streken het verdron
ken land van Zuid-Beveland, Saaftinge en
Markezaan.
Het gat is dicht. Met de dragliite werpt,
men het zand aan de buitenzijde van de
dijk te Moerdijk om verzekerd te zijn, dat
het water gekeerd wordt. Aan deze arbeid
hebben dijkwerkers, inwoners, politie en
militairen medegewerkt. Zij offerden er
hun nachtrust voor op.
vervaardigen van zinkstukken, die in dit
gedeelte van de dijk gebracht zullen wor
den. Er is daar de laatste dagen ook een
grote prestatie geleverd. Vanmorgen in alle
vroegte zouden de zandzuigers beginnen
China viert Nieuwjaars feest
Zonsverduistering is
slecht voorteken!
China sa! Zaterdag zijn Nieuwjaarsfeest
vieren. Radio-Peking meldt dat die dag
massabijeenkomsten zullen worden gehou
den onder de leuze „Verzet tegen de Ver
enigde Staten, hulp aan Korea". Daar de
Chinees-communistische regering de Wes
terse tijdrekening heeft overgenomen, zul
len de feestelijkheden officieel gewijd zijn
aan het ..voorjaarsfeest". Doch in de
meeste huisgezinnen zal aan de viering
volgens oude stijl worden vastgehouden.
Voorts zal ook nu het oude jaar met een
overvloed van vuurwerk worden „weg
geschoten".
Het afgelopen jaar 6tond in het teken
van de draak, het nieuwe zal in dat van de
slang staan. De Chinezen geloven dat het H0°
nieuwe jaar slecht zal zijn omdat het zal v°°™ «oepen. d,e communist!-
beginnen met een zonsverduistering. F.n cn
(Advertentie)
Drinkt g«r«gold
H*t ma«it
NATUURLIJKE
BRONWATER
ZUIDKOREAANSE TROEPEN
HEBBEN VOEDSELGEBREK
guerillastrijders in de bergen van
Zuid-Korea bestrijden, hebben Maandag te
aiechtër zal "wezen, M^zs" dV'e^ete
J unH-7....„„dcc d„„ 1 dat hun soldaten ernstige verliezen .door
zij zijn er vast van overtuigd dat het nog
moed hebben Zondag, de tweede dag van i- r,
het nieuwe jaar, bun haar te laten knippen d.^'mdi™ rPni».„V ™e-
of bezoek te ontvangen. Alle barbiers in
geheel China hebben Vrijdag dan ook
overgewerkt. Ook in Hongkong hadden de
kappers hun handen vol.
zij nog lang op de huidige rantsoenen moe
ten vechten.
In een door geneesheren samengesteld
overzicht van de gezondheidstoestand der
De feestelijkheden tePeking zullen in Zuidkoreaanse troepen wordt medegedeeld,
het teken staan van het nieuwe vijfjaren
plan. De jeugd zal opera's, films en toneel
stukken kunnen bezoeken. Ook zal zij ken-
kunnen maken met oorlogshelden en I nomen.
dat elf procent der in ziekenhuizen verblij
vende Zuidkoreaanse militairen om andere
redenen dan oorlogsverwondingen is opge-
Duizenden Elzassers z(jn gisteren In ker
ken en by oorlogsmonumenten bijeengeko
men als protest tegen de vonnissen, uitge
sproken tegen 12 Elzassers wegens hun aan
deel in het uitmoorden van het Franse
plaatsje Oradour in de laatste wereldoorlog.
Zy kregen gevangenisstraffen van vüf tot
acht jaar. Met uitzondering van de commu
nisten doen vertegenwoordigers van alle po
litieke partyen in de Elzas aan de protest
actie mee. Parlementsleden en senators heb
ben een snelle beslissing van de regering
verzocht.
De burgemeesters van het departement
Boven-Ryn zyn een administratieve staking
begonnen. Parlementsleden uit de Elzas
hebben maatregelen besproken om pressie
op de regering uit te oefenen. Zij overwegen
ongehoorzaamheid aan de regeringsbesluiten
te verrassing voor de Franse regering, die
in een moeilijk parket is gekomen, want als
zy de Elzassers hun zin geeft, wekt zij de
ontevredenheid van de familieleden van de
slachtoffers van Oradour en andere delen
van het volk. De eerste tegenactie is er
trouwens aL In Rijssel is op een vergade
ring van voormalige verzetslieden handha
ving van de vonnissen geëist.
Kunstenaars verkopen hun
werk voor het Rampenfonds
met hst opspuiten van het zand cn dan zal 8ontslagaanvrage als volksvertegemvoor-
het niet zo heel lang meer duren of dit gat pok mogelijkheidI van een belas- i
is ook gedicht. Ais men daarmede gereed is, °VerT.8X.?l.fb...UïoLo
dan zal men kunnen beginnen met het ïgïï «el W.StrtrS I
droogmalen van de polder aan de linkerzijde 'mtaïter v"„ dïfcïïte René
Va^ ruksweg Breda Dordrecht. Enkele pjcvcn heeft spoedige behandeling door de
onderdelen van het gemaal „Leeghwater reeering beloofd van een amnestieverzoek.
dat daarvoor zal moeten zorgen, zijn naar pjjj verzoek is in de vorm van een wets-
Breda gebracht voor reparatie. Dinsdag j ontwerp ingediend door de vroegere minister
hoopt men het gemaal weer bedrijfsklaar te pjerre Pfimlin.
hebben. Alle carnavalsfeesteliikheden in de Elzas J
zijn afgelast. De autoriteiten hebben de be
volking verzocht de komende vier dagen te
wiiden aan rouwdiensten en herdenking.
De omvang van de protestactie is een gro-
Een watersnoodmedaille
Naar wij vernemen, zou het in de bedoe
ling liggen een speciale watersnoodmedaille
te laten slaan, welke behalve aan burgers
ook aan de militairen zou worden uitge
reikt, die in de noodgebieden actief zijn ge
weest. De uitvoering van deze medaille zal
voor de militairen van enigszins andere aard
zijn dan voor de burgers.
„Kom heren9 niemand meer
dan vijf gulden
O
De begrijpelijke zorg waarmede het springti^van dit week-end werd tege
moet gezien, is gelukkig overbodig geweest. Het was de laatste dagen
rustig weer met weinig wind, die bovendien nog uit de gunstige Oostelijke
hoek kwam, waardoor geen water in de Zuidelijke kom van de Noordzee
werd gestuwd. Té Hoek van Holland bleef het water vanmorgen om 4 uur
23 staan op 84 cm 4- N.A.P., dat is 24 cm beneden de stand, die de tabellen
van de Rijkswaterstaat aangeven. Voor het vloedtij van hedenavond (het
hoogste) geven de tabellen 123 cm 4- N.A.P. aan, maar het is te verwach
ten, dat het hoogwater hier beneden zal blijven.
Oostenwind en rustig weer bebben deze
nacht, die kritiek had kunnen worden, ge
maakt tot een der rustigste in het bedreig
de gebied. Althans in het gebied, waarvan
de commandopost in Steenbergen zetelt en
waar kolonel J. L. H. A. Anthoni het bevel
voert over de militaire sector, die Noord-
West-Brabant, Tholen, St. Philipsland en
Schouwen-Duiveland omvat. De troepen
zün vannacht uiteraard op volle waak
zaamheid geweest in verband met het
springty, maar in genoemde sector, en naar
wü aannemen overal elders, is de toestand
geen moment alarmerend geweest. De drie
kritieke punten in deze sector zün: de dUk-
weg ZierikzeeBrouwershaven, de dijk bU
Nieuw-Vossemeer en de polderdyk bij Brui-
uisse.
Dag en- nacht is hier de laatste weken ge
werkt en vannacht was de waakzaamheid
tot het uiterste opgevoerd. Op de meest be
dreigde punten, waar geen mensen meer
wonen, waren de soldaten met uitzondering
van de dijkwachten, teruggetrokken. Via de
veldtelefoon werd het contact met de com
mandoposten onderhouden, maar geen en
kele maal is er een verontrustende melding
geweest. De ruim 2000 man troepen, waar
onder 500 Belgen en 300 Amerikanen in
deze sector, zijn de laatste dag van hun
Matroos sprong mis
Tussen perron en rijdende
trein terechtgekomen
Men meldt ons uit Rotterdam:
Op het station D-P. wilde Zaterdagavond
de matroos G. v. d. Doel uit de Kruisstraat,
in een reeds rijdende trein voor Hoek van
Holland springen. Het gelukte hem. de
schuifdeuren van het op een na laatste
balcon open te krijgen, maar toen stapte hij
mis met gevolg, dat bij tussen de rijdende
trein en het perron terecht kwam. Het gaf
vanzelfsprekend een hele consternatie op
het perron en in de trein. Maar hoewel de
matroos enkele malen door de trein tegen de
perronwand werd geduwd, kwam hij er
wonder boven wonder af met slechts een
kneuzing aan de rechterarm en pijn in de
heupen. Na behandeling in het Coolsingel-
ziekenhuis kon hij zelfs al weer naar huis.
actie ingegaan in het geruststellende besef,
dat zij de toestand, voor zover mogelijk, in
handen hebben en dat de situatie, waardoor
zy zich zulke grote opofferingen hebben ge
troost, thans geconsolideerd is.
In Zierikzee, Bruinisse, Brouwershaven
en op vele andere plaatsen in dit gebied is
op dezê nacht, die velen met een bang hart
tegemoet hadden gezien, een grote verade
ming gevolgd. Het is een nacht geworden,
die rustiger is geweest dan welke ook in
deze laatste twee weken.
Ik heb vannacht driemaal geslapen, zei
kolonel Anthoni en hij zy 't met zichtbare
voldoening, na deze twee wekpn, waarin hij,
vooral in het begin, niet meer dan vier uur
per etmaal rust heeft gehad.
Vanmiddag om 17.31 uur werd in Zeeland
het hoogste peil verwacht, maar het zal ze
ker ruim onder de stand blijven, die in de
rampnacht en de dagen daarop is bereikt.
Zondagavond zijn de gevaarlijke punten nog
alle verkend. Auto's met zandzakken ston
den in reserve. D.U.K.W.S. zijn voor de zo
veelste maal langs de hun zo langzamer
hand bekende „wegen" gereden, de Franse
genisten hebben nog eens met voldoening
hun werk bekeken, en de Hollanders heb
ben de dijken van hun eigen land nog eens
aan een grondige inspectie onderworpen.
Zij kunnen morgenochtend hun taak met
voldoening en met vertrouwen overdragen
aan het leger van burger-werkers, mannen
van de D.UAV., de Heidemaatschappij, en de
Ballastmaatschappy. De militaire telefoon
lijnen. die zo belangrijke diensten hebben
bewezen, blijven echter nog liggen en ook
zullen enkele D.U.K.W.S. achterblijven om
de communicatie tussen de overstroomde
gebieden te onderhouden. De zoeklichten
blijven eveneens paraat, om als het nodig
is, 's nachts hun diensten te verlenen. De
burger-arbeiders zullen echter, in tegenstel
ling met de militairen, niet 's nachts door
werken. 's Avonds worden ze weer terug
gebracht naar de veiliger gebieden, waar
ze onderdak hebben.
Advertentie
die oude Nederlandse paspoorten:
„Geldig voor aile werelddelen". Met zo'n
paspoort kon de Nederlander vóór 1910
overal terecht en elke grens zelfs de
Russische ging voor hem open.
Nadien is het allemaal anders geworden.
Wij zyn komen te leven in een wereld van
wantrouwen, van spionnage en van spion-
nagevrees.
Kortgeleden probeerden enige kunstzin
nige Franse heren te Parijs een paspoort
voor Egypte te laten afstempelenZe
kregen geen visum van de Egyptische re
gering. Men ziet daar de Fransen niet graag
en het bestuderen van kunst vindt men geen
dringende aangelegenheidDus weigert
men eenvoudig aan deze bezoekers de toe
lating. Een visum voor Rusland of de satel
lietstaten krijgt men vrijwel niet te pakken
en wanneer men dat In zyn paspoort heeft,
dan behoeft men niet meer te proberen een
bezoek aan de Verenigde Staten te brengen,
want men komt daar dan nooit meer bin
nenOok moet men niet trachten een
Arabisch land te bezoeken, wanneer men
een Visum voor Israël in zyn paspoort heeft
staan: men komt er niet in.
TAit zyn slechts enkele voorbeelden van
paspoortmoeilijkhedenWaar is de
goede, oude tijd gebleven van vóór 1940, toen
men met een pas over de gehele wereld
kon reizen en waór de tijd van vóór 1914
toen men zonder pas in vrijwel alle landen
ter wereld werd toegelatenbehalve in
Rusland en Turkije
wy leven in een wereld van wantrouwen,
van spionage en van spionnagevrees. Maan
dag zouden, als geen uitstel was ver
leend de Rosenbergs in de Sing-Sing-
gevangenis gestorven zyn op de electrische
stiel. Voor het eerst in de geschiedenis van
de Verenigde Staten waren dan twee men
sen in vredestyd ter dood gebracht onder
beschuldiging van spionnage.
President Eisenhower heeft verklaard, dat
aan deze mensen de volle maat van het
Amerikaanse recht is toegemeten, dat ver
scheidene rechterlijke instanties dat vonnis
hebben onderzocht en bevestigd en dat hij
daarom niet wilde ingrijpen ten behoeve
van de Rosenbergs. Dit standpunt van Eisen
hower laat zich verdedigen en begrypen,
maar het gaat voorbij aan de werkelijke
betekenis van het vonnis. De Amerikaanse
rechtspraak is met dit vonnis in een nieuwe
i phase gekomen.
I Wij moeten van nu af aan er rekening
mee houden, dat men in de Ver. Staten
I ook in vredestijd ter dood veroordeeld kan
j worden wegens spionnage, zoals men daar
ook veroordeeld kan worden omdat men
I bestuurslid is van de communistische partij -
en zoals men er vervolgd wordt, wanneer
men in zijn jeugd lid is geweest van een
I vakorganisatie of andere organisatie, die
I thans bekend zou staan als communistisch
of semi-communistisch.
Dit alles bij elkaar betekent, dat men voor
de oude begrippen van politieke vrijheid en
i van respect voor het leven van de medemens
j in de,Verenigde Staten niet meer de rnaat-
staven durft aan te leggen, die tot voor
weinige jaren gegolden hebben in de Wes-
Lterse landen, maar dat men in Amerika meer
en meer overhelt tot dezelfde begripsver
nauwing, die ons in Rusland en zijn satellet-
staten zo pijnlijk treft.
Men leeft in de Verenigde Staten in een
wereld van vrees. Kortgeleden trad
generaal Smith af als chef van de Ameri
kaanse spionnagedienst. Hij verklaarde, dat
zijn C.I.A. goed waseven goed als iedere
buitenlandse dienst behalve de Russische
die hij de beste vond. En toen had de gene
raal woorden van critiek op de grote vrij
heid in de Verenigde Staten. Sovjet-agenten
in de Verenigde Staten behoeven er slechts
een postzegel van vijf cent aan te wagen en
ze krijgen een brochure met de meest-
preciese gegevens over elke Amerikaanse
industrie, waarvoor ze toevallig belangstel
ling hebben. Maar om zulke inlichtingen
achter het IJzeren Gordijn te krijgen zou
fcmen hemel en aarde moeten bewegen. Men
rzal nu de Amerikaanse C.I.A. gaan verbete
ren door een heel corps beroepsofficieren
er voor op te leiden. Men hoopt, dat de
dienst dan over enkele jaren werkelijk de
beste zal „zyn ter wereldnog beter dan
de Russische. Dat zei Smith en we vinden
het toch maar gelukkig, dat Amerikaanse
industriëlen nog brochures mogen ver
spreiden. Dat typeert juist de vrijheid van
het Amerikaanse leven. Hij zei er nog bij,
dat de Verenigde Staten niet al te zeer op
spionnen steunen en dat internationale
spionnage de minst productieve bron is.
Over de mogelijke communistische spionnage
in de Verenigde Staten wilde hij niet spre
ken, want de bestrijding daarvan berust bij
een ander bureau, het F.B.I.
WTanneer men de woorden van generaal
Smith overweegt op de dag van het
eerste spionnage-doodvonnls, dat in de
Verenigde Staten in vredestijd werd ten
uitvoer gebracht, dan ontkomt men niet aan
een zekere beklemming. De Verenigde Sta
ten breiden hun spionnagedienst uit. zo
als ze ook al binnenlands hun contra-
spionnagedienst hebben geïntentiviseerd en
op kookhitte gebracht.
Zij vergroten het wantrouwenZe ver
kleinen de vrijheid. Noodgedwongen wel
licht; maar daarom niet minder reëel.
Vóór 1914reisde men, spion of geen
spion, frank en vrij. over de gehele wereld
zonder paspoort.... alleen niet door Rus
land en TurkijeToen kwam de tijd, dat
men met een paspoort en een visum alle
werelddelen kon bereizen tof 1939
En nadien is de wereld steeds kleiner
geworden. Men krijgt geen wereld-paspoort
meer, men krijgt geen visa meer: spion of
geen spion, men wordt gecontroleerd, men
wordt geobserveerd.
Achstraks wellicht komt de tijd, dat
we met een politieke conduite in ons pas
poort moeten reizendat goeie, oude
paspoort, waarin eens zo frank en vrij en
koninklyk gestaan heeft: „Voor alle wereld
delen"zonder meer!
46. Het eerst wat Jimmy deed was de geweren geheel buiten het
bereik van de bandieten te brengen. „Hou jij ze onder cöntröle
Piet," riep hij, en als er één zijn vlerken maar een centimeter
laai zakken, dan schiet je zonder pardon. Ik ga nu stuk voor stuk
hun benen vastbinden, zodat zij geen stap zullen kunnen doen".
Jimmy haalde wat touw uit de jeep en toog aan het werk. De ke
rels die natuurlijk knarsetandden van machteloze woede, moesten
dit alles goed vinden, maar als Jimmy en Piet kregen wat hun
ogen hun beloofden, zou het slecht met ons tweetal zijn afgelo
pen. Toen Jimmy de vier bandieten had gebonden, voorlopig al
leen de benen, zodat zij geen stap konden verzetten, keek hij Piet
Potlood tevreden aan. „Dat hebben wij goed opgeknapt, Plet", zei
hy voldaan. Met z'n tweeën zeven men onschadelijk 'maken, is
toch altijd nog een prestatie, waarop een mens een beetje trots
mag zijn". Piet Potlood knikte, ,,'t Is In hoofdzaak jouw werk ge
weest, Jimmy," zei hij. „Ik ben alleen blij. dat ik je op 't laatst
nog wat heb kunnen helpen." „Mij kunnen heipen!", riep Jimmy
uit, „Man door jouw resoluut optreden hebben wy de zaak in
het reine kunnen brengen. Als jij niet Piet Potlood wenkte
met zijn hand. „Hou maar op, Jimmy. Ik moet je bekennen, dat
ik 'm verschrikkelijk geknepen heb en zonder die meesterschoten
van jou
