Berini
Goeree en Overflakkee meer
Zeeuws dan Hollands
Voor ieders beers...voor ieders fiets!
Piano spelen
DE SPORT VERVULT STEEDS EEN
INTERNATIONALE FUNCTIE
De wereldreis van JIMMY BROWN
<n.
Hoe heet de boer eo naar woont hp
((Vd
VRIJDAG 30 JANUARI 1953
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
M
VELE OVEREENKOMSTEN
Sommelsdijk was tot 1805 deel
van Zeeland
De grens van Zeeland was vroeger onzeker.
In 1256 werd door Floris dè Voogd, een keur voor geheel Zeeland gegeven,
waarby bepaald werd, dat alles tussen de Bornisse en de Heidenzee daartoe
behoorde, behalve de steden Middelburg, Zierikzee, Domburg en Westkapel-
le, die toen reeds stadsrechten hadden. De Bornisse scheidde Voorne en
Putten. Waar de Heidenzee precies lag, is niet met zekerheid te zeggen, maar
het moet in de omgeving van het tegen woordige Westelijk Zeeuwsch-Vlaan-
deren zijn geweest.
gemeten. Het was één der tien delen,
waaruit Zeeland bestond ten tijde
van de republiek. Het stond onder
het rechtsgebied van de baljuw van
Zierikzee. Kerkelijk hoorde het bij de
classis Schouwen-Duiveland. Uit het
legaat van Agatha Porrenaar, over
leden in 1661, werd ook geregeld de
diakonie van de Hervormde Kerk te
Sommelsdijk bedeeld.
In de Doelstraat staat nog de so
ciëteit „Doele", gebouwd in 1716.
In de voorgevel staan o.a. de wa
pens van Zeeland en Sommelsdijk.
Ook was er een .rederijkerskamer
met de zinspreuk: „Hoe langer, hoe
liever". Sommelsdijk en Middelharnis
zijn tegen elkaar aangebouwd. Beide
dorpen lijken door him zelfde bouw
trant tweelingzusters, gescheiden
door de Lange Weg.
Op de dijk tegenover deze weg
staat een arduinstenen grenspaal,
waar vroeger op de ene zijde Zeeland
stond en op de andere zijde Holland.
De ouden van dagen ,die by die paal
een praatje houden, spreken nog van
Holland en Zeeland, Eerst in 1805
kwam Sommelsdijk'by Holland na
byna drie en een halve eeuw Zeeuws
gebied te zijn geweest.
Voorne was tot de Unie van
Utrecht (1579) een heerlijkheid op
zich zelf. De horen van Voorne,
Heenvliet, e.a. werden vroeger sa
men beschreven met de Zeeuwse rid
derschap. De heren van Voorne
waren ook burggraaf van Zee
land. Als zodanig hield hij te
Middelburg de Hoge Vierschaar.
Volgens de stadsrekeningen beschre
ven door H. M. Kesteloo was ex- in
1380 sprake van de straat van de
Heer van Voorne. Later wordt mel
ding gemaakt van het huis van" de
Vrouwe van Voorne, dichtbij de „hof
stede" van de graaf. Waar de laatste
stond in de Gravenstraat, staat nu
een Christelijke school.
Door_het aanstellen van de rent
meesters Beooster- en Bewester-
Schelde verminderde het gezag van
de burggraaf. Tijdens de Spaanse be
roerten werd deze functie opgeheven.
HET ONTSTAAN VAN
OVERFLAKKEE.
Voor omstreeks 1200 bestond al
leen Goedereede of West-Voorne.
Verder lag tussen Voorne en Putten
enerzijds en Schouwen-Duiveland an
derzijds een grote watervlakte, waar
in schorren begonnen op te rijzen,
die het begin van het eiland Over
flakkee of Zuid-Voorne vormden.
Opmerkelijk dat het wapen van
Overflakkee de drie bekende golven
de strepen heeft als dat van Zeeland.
Die blauwe banen komen ook voor
in de wapens van Dirksland en Stel
lendam.
Smallegange geeft in zijn bekende
kroniek, uitgegeven 1696 ook een be
schrijving van Goeree en Overflak
kee.
Niet alleen over genoemde eilanden
maar ook op Voorne meende Zeeland
recht te hebben en voerde in 1504
over het bezit dier eilanden een pro
ces. De Hoge Raad van Meehelen
stelde Zeeland in het gelijk, maar
Holland stoorde zich niet aan de uit
spraak, Zelfs in 1674 heeft Zeeland
nog met Holland getwist over Goe
ree en Overflakkee. Dit laatste ge
west meende het recht van de sterke
te hebben. Alleen Sommelsdijk met
3250 gemeten bleef Zeeuws gebied.
In 1465 werd de Oudlandse polder
van Sommelsdijk bedijkt door Adri-
aan van Borssele, heer van Brigdam-
me, Souburg, enz. als een Zeeuws
leen. Na zijn overlijden in 1468 kwam
de heerlijkheid aan zijn weduwe An
na van Bourgondië, die het kasteel
te West-Souburg bewoonde. In 1499
werd te Sommelsdijk de kerk gesticht
en gelijfd in het kapittel van West-
Souburg. Meer dan drie eeuwen lang
werd Sommelsdijk als een Zeeuws
leen beschouwd. Door bedijkingen
kreeg het een oppervlakte van 3250
De plattelands/bevolking van Flak-
kee noemt nog wel eens het gehele
eiland Zeeland. Toen een schooljon
gen acht jaar geleden naar elders
verhuisde, vroeg zijn nieuwe onder
wijzer waar hij vandaan kwam. Zyn
antwoord was: „Uut Zeeland, van de
Plaête" Ooltgensplaat
OVEREENKOM.
Er zijn overeenkomsten tussen
Overflakkee en Zeeland. Ten eerste
het dialect. Dr. P. J. Meertens, se
cretaris van de dialecten- en volks
kundecommissie van de Nederland
se Academie van Wetenschappen
zegt, dat Flakkee taalkundig by Zee
land hoort. Wij hebben de volgende
woorden aangetekend, dulve (sloot),
elder (uier), gruus (zemelen), kachel
(veulen), keet (stookplaats), keurs
(rok), klipper (rijpaard), puut (kik
ker), rive (hark).
De dijklasten worden ook het ge-
schot genoemd. In sommige dijkbe
sturen zitten eveneens, gezworenen,
een benaming, die alleen in Zeeland
voorkomt. De boerderijen, zowel huis
als schuur, zijn van het zelfde type
als de Zeeuwse, evenals de oude boe
renwagens. Herkingen lijkt een echt
Zeeuws dorp te zyn. Dan is er de
oude klederdracht, die ongeveer de
zelfde is als in Schouwen-Duiveland
en Tholen. Evenals hier wordt zij al
leen nog door vrouwen op leeftijd
gedragen.
- Het kerkelijk leven (meest Gere
formeerde Bond) komt overeen met
die van Tholen en Sint Philipsland.
Van Zierikzee uit is er tamelijk
veel handel met Goeree en Overflak
kee.
In de wintermaanden, vooral in
Januari en Februari, gaat de boeren
stand vaak bij elkaar uit logeren,
daarbij elkaar neef en nicht noemen
de, zoals nog in sommige delen van
Zeeland. Mogelijk zijn er nog meer
overeenkomsten te vinden, maar bo
venstaande voorbeelden zijn meer
dan voldoende om aan te tonen, dat
Goeree en vooral Overflakkee meer
Zeeuws dan Hollands is.
B. J. DE MEIJ.
ZEEUWSE SCHAAKRUBRIEK.
Een partij van de Engelse deelnemer aan het
December-tournooi van „Middelburg".
(Red. drs. M. C. Verburg, Kastanjelaan 11, Middelburg).
Aan het December-tournooi van „Middelburg" nam ook een Engelsman
deel, nl. de lieer Warren. De aanwezigheid van andere nationaliteiten ver
hoogt steeds de prettige sfeer waarin een wedstryd kan verlopen. De sport
vervult éen internationale functie. Zij is een over de gehele wereld gemeen
schappelijke taal, een communicatie-middel. Waar dit nog in gebruik is is
altijd nog een gesprek mogelyk.
Dit gevoel heerst sterk bij sports
men en vandaar dat zulks even een
vergeeflijk sentiment wekt. Sport
mensen willen wel oorlog voeren,
maar dan op hun eigen terrein en
met vreedzame wapenen. De heer
Warren, die in journalistieke klingen
bekend is als medewerker van de We
reldomroep, zond ons de navolgende
partij, waarin hij met Wit de heer P.
Sanders uit Middelburg versloeg.
1. e2e4, e7—eö; 2. Pgl—f3, d7—
d6; 3. h2—h3.
De voorkeur verdient direct d4. Op
Lg4 volgt dan de5: en Zwart moet
Lf3: spelen.
3Pg8—f6; 4. Lfl—b5, Lc8—
d7; 5. Lb5Xd7, Pb8Xd7; 6. 0—0,
Pf6Xe4; 7. d2—d4, Pe4f6; 8. Lel—
g5, Lf8e79. Tfl—el, h7—h6; 10.
Lg5h4, Ta8—c8?
Doelloos en slecht. Zwart moet snel
rocheren.
38. Jimmy joeg de Witte Engel in dolle vaart
door de duisternis van de nacht. Hij reed zo snel
als hij maar rijden kon en dat had tot gevolg dat
de jeep nu en dan ware luchtsprongen maakte
want het wegdek van deze woestijnweg zat vol
kuilen en gaten, soms zo diep en zo groot als een
badkuip. Toen de weg hoe langer hoe meer begon
te stijgen, verminderde de snelheid en tenslotte
was Jimmy gedwongen naar de eerste versnelling
terug te schakelen. Puffend en zwoegend en luid
ratelend kroop de jeep voort tegen een weg, die
steeds stijler werd. „Straks rijden we over een
weg die verticaal naar de hemel leidt," zei Piet
Potlood. Jimmy antwoordde niet dadelijk. Dó&r
maakte hjj zich geen zorgen over, maar wel over
liet feit, dat zrj nu zo langzaam opschoten. Hij had
er nu wel voor gezorgd, dat de roversbende hem
niet onmiddellijk kon nazetten, maar hij was er
geenszins zeker van, dat de rovers de achtervol
ging toch niet hadden ingezet. „Ik heb zo'n ge
voel," zei hij eensklaps tegen Piet Pootlood, „dat
die kerels ons toch nog op de hielen zitten. Ik had
gedacht, dat wjj veel eerder de oase Ringh Tawili
bereikt zouden hebben. Tenslotte duurt het op
pompen van een paar autobanden niet zo héél
lang ennePlotseling weerklonk er achter
hen een korte, harde knal en geen seconde daar-
Advertentle.
Eerste betaling I. 25.- Verdere be
talingen' met begrip voor Uw beurs
De Berini-familie telf reeds méér dan 50.000
enthousiaste berijders en ruim 400 vakkundige
f i
P. PIETERSE, Keizerstraat 7, Goes, Telefoon 2669.
eremiasse
GOES.
11. d4Xe5, d6Xe5; 12. Pf3Xe5, g7—
g5-
Een ernstige, maar gedwongen
verzwakking. Maar op 00 volgt Pd7
waarna Zwart Le7 verliest.
13. Lh4g3, 0—0; 14. Pe5—f3, Pf6
h7; 15. Pbl—c3, Le7—f6; 16. Pc3—
e4, Lf6g717. h3—h4!, g5—g4; 18.
Pf3h2.
Nog beter is Pd4 en eventueel Pf5.
18- h6—h519. Ddl—d5, Pd7
—f6; 20. Pe4Xf6f, Ph7Xf6; 21. Dd5
-f5.
Op Db7: volgt Tb8.
21Dd8—d7; 22. Df5—g'5, Tf8
-e8; 23. Lg3—e5, Te8—e6; 24. Le5X
f6, Te6Xf6; 25. Dg5Xh5, Tf6—g6; 26.
Tal—dl. Dd7—a4; 27. a2—a3, Da4X
28. Ph2Xg4, Dc2Xb2; 29. Dho—
f5, Tc8—f8; 30. h4—h5, Tg6—c6; 31.
Df5—g5, f7—f6; 32. Dg5—d5f, Kg8
-h8; 3. Dd5—f5, Db2Xa3.
Ook op Kg8 volgt h6 en eventueel
Dg6.
34. h5h6, Tc6c5; 35. h6Xg7f,
Kh8Xg7; 36. Tdld7f en mat met
Dh7.
Zwart's fout op de tiende zet is
hem duur komen te* staan!
KLANKEN
uit DE AETHER
ZATERDAG 31 JANUARI.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.00
VPRO. 10.20 VARA. 19.00 Nationaal pro
gramma t.g.v. de verjaardag van H.K.H.
Prinses Beatrix. 23.0024.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.13 Gram. mu
ziek .8.00 Nieuws en weerberichten. 8.18
Gram. muziek. 8.30 Orgelspel. 8.55 Voor
de vrouw. 9.00 Gram. muziek. (9.259.40
Waterstanden). VPRO: 10.00 „Tijdelijk
uitgeschakeld", causerie. 10.05 Morgenwij
ding. VARA: 10.20 Voor de arbeiders in
de continubedrijven. 11.30 Pianorecital.
12.00 Gram. muziek. 13.00 Nieuws. 13.15
Commentaar. 13.20 Dansmuziek. 13.50 Ra-
dioweekjournaal. 14.15 Roemeens orkest.
14.35 Fries programma. 15.00 Amateurs-
programma. 15.30 „Eerst denken dan
doen", causerie. 15.45 Gram. muziek. 16.15
Sport. 16.30 Kamerorkest en solist. 17.15
Voor de jeugd. 18.00 Nieuws. 18.15 VARA-
Varia. 18.20 Filmprogramma. 18.40 Rege
ringsuitzending: „Zoeklicht op de Wester
se Defensie". Nationaal Programma: 19.00
Klok. 19.01 „Als je vijftien bent...."
20.00 Klok. 20.01 Nieuws- en weerberich
ten. 20.08 .Assepoes", muzieksprookje.
21.05 Gelukwens. 21.10 Nederlandse liede
ren en muziek. 21.45 Gevarieerd program
ma. 22.35 Drumband der Nationale Reser
ve. 22.50 „Ten Besluite", toespraak.
VARA: 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
muziek.
HILVERSUM H. 298 m. 7.00 KRO. 19.00
Nationaal Programma t.g.v. de verjaar
dag van H.K.H. Prinses Beatrix. 23.00
24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. muziek.
7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Gewijde
muziek. 7.45 Morgengebed en Liturgische
Kalender. 8,00 Nieuws. 8,15 Gram. mu
ziek. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Gram.
muziek. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gr.
muziek. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Kath.
muziek uit Californië. 12.00 Angelus. 12.03
Gram. muziek. (12.3012.33 Land- en
tuinbouwmededelingen.) 12.55 Zonnewij
zer. 13.00 Nieuws en kath. nieuws. 13.20
Lunchconcert. 14.00 Boekbespreking. 14.10
Gram. muziek. 14.20 Engelse les. 14.40
Koorzang. 15.00 Kroniek van Letteren en
Kunsten. 15.40 Harmonie-orkest. 16.00
Tenor en orgel. 16,20 „De schoonheid van
het Gregoriaans". 16.50 Voor de jeugd.
17.50 Europese Schaatskampioenschappen.
18.00 Gevarieerde muziek. 18.15 Journa
listiek weekoverzicht. 18.25 Gram. muziek.
18.30 Europese Schaatskampioenschap
pen. 18.40 Verslag partijraadsvergadering
K.V.P. 18.50 Nieuws. Nationaal Program
ma: 19.00 Klok. 19.01 „Als je vijftien
bent...." 20.00 Klok. 20.01 Nieuws- en
weerberichten. 20.08 „Assepoes", muziek
sprookje. 21.05 Gelukwens. 21.10 Neder
landse liederen en muziek. 21.45 Geva
rieerd programma. 22.35 Drumband der
Nationale Reserve. 22.50 „Ten Besluite",
toespraak. KRO: 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.2524.00 Omroep
orkest.
Wie if Jruusje?
Honderd blonde lokken,
ogen blauw en groot
en op beide wangen
blosjes, roze-rood.
Parelwitte tandjes
keurig op een rij.
En het kleine mondje
lacht altijd heel blij.
En er staat een hoedje
met een kanten rand
op de blonde lokken
aan de linkerkant.
En ze heeft een jurkje
met een witte nop,
en een leer ceintuurtje,
daarmee valt ze op.
Aan haar arm een tasje
van gekleurd fluweel.
Om haar hals wat kraaltjes
wit en groen en geel.
Echte lange kousen.
Schoentjes.- keurig net.
Wel. is dat nu Truusje?
Nee hoordat is Jet!
Truusje is mijn zusje;
ze heeft reuze pret.
met haar mooie popje
en die popheet JET.
Van mijn negende tot
mijn veertiende jaar kreeg
ik pianoles van een vriend
van mijn vader. Toen ik
achttien was nam ik weer
les en betaalde dit van eigen
verdiend geld. Sedert dien
heb ik erg veel gespeeld en
nu kan ik zeggen dat het
wel aardig gaat
Oh nee, ik speel niet voor
de radio en ook niet in een
concertzaal. Zóver gevor
derd ben ik niet. Maar ik
kan mezelf en anderen er
vreugde mee geven en daar
mee ben ik tevreden.
Wat wil ik hier nu alle
maal mee zeggen? Wel, toen
ik jong was en ik hoorde
iemand vlot op de plano spe
len dan dacht ik: „Ja... dót
wil ik ook graag kunnen.
Wat is het heerlijk om zo
allerlei mooie melodieën te
voorschijn te kunnen tove
ren!" Ik mag gerust zeggen:
iedere jongen of meisje
heeft dit wel eens gedacht
en velen van hen zQn ook
In de gelegenheid gesteld.
Ze kregen plano-les. Maar
ohhh... wat viel dót tegen...
allemaal saaie nootjes...alle
maal saaie toonladders en
étuden... honderd keer het
zelfde spelen en na een jaar
nóg niet vlot kunnen spe
len. Na twee jaar: Nog
steeds toonladders en ja er
zijn nu ook al wat mooie
stukjes bij maar... alles is
nog zo eenvoudig... het lijkt
nog niet op je wensdroom
van éven voor een piano te
gaan zitten en eens even te
laten zien wat je kunt!
De piano-les wordt al
gauw een wekelijks terug
kerende straf... het dage
lijks studeren wordt erger
dan het huiswerk en dan...
worden de pianolessen afge
zegd en is alle moeite ver
geefs geweest
Zo gaat het maar al te
vaak en dat is jammer. Be
hoorlijk piano-spelen leer je
niet één twee drie. Het is
moeilijk en je leert het
langzaam maar zeker. Het Is
niet alleen een zaak van no
ten kunnen lezen, nee, het Is
vertrouwd raken met de
toetsen, met de klanken,
kortom vertrouwd raken
met alle mogelijkheden van
de piano.
Je moet niet denken: Ja,
ik ga piano leren spelen,
want dat staat zo flink. Nee,
als je van muziek houdt dan
moet je het zien als een
ideaal, dat je wilt verwezen
lijken. je moet je tanden op
elkaar zetten. Iedere dag
studeren ook al lijkt het saai
en dan... dan komt voor jou
ook de tijd dat je vlot speelt,
dat je iets hebt geleerd waar
je je hele leven plezier van
hebt en waar je steeds jezelf
en anderen mooie uren mee
kunt bezorgen.
KOE
KAT
KIP
KBAAI
HAAN
schaap
KAMRIB
TV?)
/(ÏK)
iDUIF
VARKEN
(\kVSWlaA
ïlvK(u>-
-(j)J
®J).
■BOK
(yml
STIER
(f/v"
KALF
KUIKEN
GEIT
HOND
KONYN
Ward
EEND
Hiernaast volgt een ver
haal van een boer, die zijn
Mies de Muts heeft
nog een oompje
07t die woont ver over zee.
Ze stuurt hem een kist
dingen,
Ook een brief van Mies
moet mee.
Lieve oom", schrijft Mies
haar b'riefje.
De kist gaat straks met
spijkers dicht.
Het zijn jassen, hemden,
dassen en....
De groeten van Uw
nicht. ...f
Dan gaat 't muisje
aan 't pakken.
De deksel gaat er
bovenop.
Daarna slaat ze wel tien
spijkers.
„Ooed zot", roept ze,
„zet 'm op!
Daarna nog toot ijzeren
banden,
Uriks en rechts om
t kistje heen.
„Juist", lacht Mies,
„dat is in orde....
Open krijgt 'm nu niet
óént"
Moor..., oh grutjes..,,
is dat schrikken.
Miesjes brief zit er
niet bij.
Oh.... nu moet de kist
weer open.
Wat een werk.
Mies is niets bljfl
hele boerderij laat zien. Jul
lie moeten te weten zien te
komen, hoe deze boer heet,
hoe zyn boerderij heet en in
welke provincie zyn boer
derij staat. In de tekening
heeft, zoals jullie zien, elk
dier een letter. Steeds alc in
het hier volgende verhaal een
naam van een dier wordt
genoemd schrijf je de bijbe
horende letter op. Heb je het
hele. verhaal uitgelezen, dan
vormen de verzamelde let
ters de namen van de boer,
de boerderij en de provincie.
„Kom binnen, jongens:",
lachte de boer vriendelijk,
„de hond doet niets!" Nu,
eerlijk gezegd waren we blij,
dat we het grote brommen
de dier voorbij waren en we
huppelden vrolijk achter de
boer aan de boerderij in. Het
was daar een dierentuin ge
lijk. Op de rand van een stal
zat een grote, zwarte, tam
me kraai, die ons olijk aan
keek. Het varken knorde ge
moedelijk en trok zich niets
aan van de kip die tussen
zijn voer zat te pikken. Een
jonge kat speelde met de
staart van de geit en de dik.
ke eend kwaakte tegen het
kalf.
„Leuk hé", sprak de boer.
„Ja, ik houd veel van die
ren, ik heb binnen nog een
kanarie in een kooitje en
dan nog konynen, kuikens,
schapen en duiven. Daar Dij
moet je nog bedenken, dat"
onze tweede kat vannacht'
nog vier kleintjes heeft ge
kregen, dus er komt steeds
meer bij".
De bok kreeg ondertussen
ruzie met de haan. Het werd"
een lawaai van jawel, zodat'
de boer tussenbeide moest
komen. „Die twee zyn wei
eens lastig!", zei de man,'
„Nee. dan is myn varken'
anders. Dat beest waggelt?
zo'n beetje heen en weer it*
de modder en kan soms zo;
stomverbaasd naar de kui-j
kens staan kijken, dat ik er
van in de lach schiet. Naast
de boerderij hi de wei liep'',
eenzaam een koe en het ko
nijntje knabbelde in zjjnj.
hokje op een wortel. Hefci
paard stond op stal en trap-,-
pelde ongeduldig op de vlo et
Het schaap keek naar hef
jonge kalfje dat wilde'
sprongen maakte en de kip
kakelde, want ze had een el
gelegd.
„Nu, hoe vonden jullie
het?", vroeg de boer, toen"
we weer langzaam naar het
hek liepen. *Ve lachten ver*
legen „U bent maar rijk met
Uw dieren!", zeiden we. „En
Uw eenden. Uw varken. Uw
kraai en Uw duif zullen een
best leventje bij U hebben."
De boer gaf ons een hand,
„Jullie hebben nog niet eens
de stier gezien!", zei hy.
„Een volgend keer dan
maar, want ik geloof dat de
bok weer eens met de haan
aan het vechten isdag
jongensA"
