PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Onaanvaardbare woontoestanden
in Arnemuiden
Britse geheime dienst werd niet
door Lauwers misleid
BILT
Kantlijn
OP DE QUEEN ELIZABETH
BRAK BRAND UIT
JEUGDIGE MISDADIGER WERD
IN LOMDEN OPGEHANGEN
196e Jaargang - No. 24
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj. W. de Pag ter
Hoofdred. G. Ballintjjn PI verv.:
W. Leertouwer en H. A Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per
week, f 5.45 p. kw., fr. p p. 5.70
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 29 Jan. '53
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm Minimum p. aovertentie 3.—
Ing. mededelingen driemaal tarlet
Kleine advertenties imax 8 regels)
van 1—5 regels t li—, Iedere regel
meer 20 cent ..Brieven ot adres
Bureau vaD dit Blad' 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P Z,C. Middelburg.
Bur Vlissingen Walstr 5860, telef 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160) Middelburg. Markt 51. telef 3841 Goes. Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g 2228) Oostburg. Finlandstraat 2, telef 16. Terneuzen Bro uwerijstr 2. Zierlkzee N Bogerdstr C 160 lelef 26.
MINISTER EDEN VERKLAART IN HET LAGERHUIS
Antivoord op vragen over het
Englandspiel
Vier en vijftig Britse agenten vielen in handen
van de Duitsers.
De Britse minister van buitenlandse zaken, Eden, heeft Woensdag in het
Lagerhuis op vragen van de Labourafgevaardigde Lewis geantwoord, dat
in de jaren 1952'43 54 Britse agenten in handen van de Duitsers zyn ge-
vallen, van wie 47 in het concentratiekamp Mauthausen ter dood werden
gebracht. Eden kon zich echter niet verenigen met de gevolgtrekking, dat
dit het resultaat was van misleiding van de Britse geheime dienst door de
Nederlandse agent in Britse dienst luitenant Lauwers.
De heer Lauwers is nu tandarts in Den Dolder. Toen hij na de oorlog
meer dood dan levend uit Mauthausen werd ontslagen vatte hij in Neder
land met hernieuwde energie de studie voor tandarts op en wist in korte
tijd zyn bevoegdheden te verltrygen. Hy is nu ongeveer 36 jaar oud.
Lewis stelde zijn vragen naar aan
leiding van het boek „London Calling
North Pole" van de hand van het
hoofd van de Duitse contra-spionnage
in Nederland, België en Noord-Frank-
rijk, de Duitser Giskes.
Zoals bekend zegt deze in zijn boek,
dat de Duitsers 20 maanden lang de
geheime radioverbinding tussen Ne-
In menig opzicht vertoont Friesland
overeenkomst met Zeeland. Het is
nog altijd een agrarisch gewest,
het ligt ver van de streekstad Hol
land, het heeft zyn eigen aard behou
den, het is als Zeelandaan de zee
ontrukt. En het toont, als Zeeland,
slechts een geringe bevolkingstoena
me.
Zeelands zielental groeide in 1952
met 1546 tot 275.238. Dat van Fries
land steeg met 517 tot 4-68.586. Zee
land vertoont dus een sterkere bevol
kingstoename dan Friesland, een
drievoudige zelfs.
Juist omdat de geringe groei in on
ze provincie nog al eens zoi'g baart,
met name in verband met de indus
trievestiging, is dat een hoopgevend
verschijnsel.
Overigens dient opgemerkt, dat
waar in Zeeland de emigratie van
slechts weinig invloed is op het be
volkingscijfer, het in Friesland zeer
belangrijk is.
Uit Friesland emigreerden n.l. niet
minder dan 4283 personen, voorname
lijk naar Canada!
Het Kamerlid Sclieps heeft aan
de minister van justitie vragen
gesteld, die men elders in dit
blad vermeld vindt. Zij hebben betrek
king op een gedetineerde, die kort ge
leden zonder bewaking mocht reizen
en nu zwaar bewaakt naar Den Haag
is gebracht en geïsoleerd is opgeslo
ten.
Vanwaar dit plotselinge verschil in
behandeling vraagt de heer Scheps.
Wij vermoeden zo: omdat zich na
de ontsnapping der zeven eGn soort
paniekstemming heeft meester ge
maakt van zeer velen, die met het
toezicht op gevangenen zijn belast.
De Bredase historie heeft tot ge
volg, dat men het eensklaps nodig
vindt om gevangenen streng te gaan
behandelen.
Is dat inderdaad nodig Waar blijft
de humaniteit? De paedagogie? De
psychologie
Het is te hopen, dat men bij justitie
in Den Haag en in gevangenissen en
kampen spoedig tot bezinning komt.
Anders kan men de modernisering
van ons gevangeniswezen wel-af
schrijven.
Indonesië heeft thans ook officieel
blijk gegeven geen prijs te stellen
op langer verblijf van de Neder
landse militaire missie aan de eve
naar.
Laat men nu in Den Haag met
spoed besluiten deze missie terug te
roepen. Nederland heeft' zelf bij de
werkzaamheid van deze militaire des
kundigen bitter weinig belang. Waar
om dus volhouden
Het is meer dan eens voorgekomen,
schrijft „Wordende Wereld"
(Ned. Inlichtingendienst Ver.
Naties), dat een land bepaalde vakar
beiders als immigranten wilde toela
ten. die, eenmaal op de plaats van be
stemming aangekomen, niet aan de
gestelde eisen bleken te voldoen, het
geen een gevolg was van de onjuiste
vertaling van de verschillende be
roepsnamen; daarom werd steeds
sterker de behoefte gevoeld aan een
internationale beroepencode, waarin
de verschillende beroepen zyn geclas
sificeerd:
„Men bleek in de verschillende lan
den voor hetzelfde beroep geheel ver
schillende namen te hebben of voor
verschillende beroepen dezelfde naam.
Uiteraard ontstond hierdoor voortdu
rend verwarring. Om in de toekomst
een dergelijke verwarring met alle
daarmee gepaard gaande teleurstel
lingen en verlies van geld en tijd te
voorkomen, heeft de Internationale
Arbeidsorganisatie een kleine com
missie van zeven deskundigen uit Ca
nada, Frankrijk, Nederland en de Ver.
Staten opdracht gegeven een interna
tionale beroepencode' samen te stellen.
Na negentien maanden zware en on
onderbroken arbeid is deze commissie
thans hiermee gei-eed gekomen. Het
resultaat is een lijst, waarin 1727 be
roepen zijn opgenomen. Deze classifi
catie verdeelt alle beroepen die er in
de wereld worden beoefend in 9 hoofd
groepen, die weer worden onderver
deeld in 45 ondergroepen. Deze zijn op
hun beurt weer verdeeld in 287 „fa-
derland en Londen beheersten, nadat
zij in 1952 luitenant Lauwers hadden
aangehouden. De Britten zouden
daarvan niets bemerkt hebben.
Lauwers was door de Duitsers ge
arresteerd, nadat hij als parachutist
in Nederland was neergelaten. Hij
werd toen gedwongen voor de Duit
sers telegrammen naar Engeland te
seinen.
MAATREGELEN GENOMEN.
Minister Eden verklaarde, dat in
dertijd passende maatregelen waren
getroffen, zodra men het bedrog ont
dekt had.
Ook was de kwestie direct volledig
onderzocht, terwijl na de oorlog een
verder onderzoek werd Ingesteld door
de Britse en Nederlandse autoriteiten.
Lewis vroeg ook, waarom Britse
functionarissen geen toestemming
hadden gekregen, te getuigen voor de
parlementaire commissie te Den
Haag, die onder voorzitterschap van
de huidige Nederlandse minister van
Kapitein luchtwachtdienst bij
oefening gedood.
De 34-jarige kapitein van de lucht
wachtdienst, A. S. M. uit Bergen op
Zoom, ls Woensdagmorgen 'tijdens
een militaire oefening in de omgeving
van Bemmel in de Over-Betuwe ge
dood.
Kapitein M. was vader van drie
kinderen. Het ongeluk gebeurde tij
dens een oefening met explosieve
stoffen. Toen kapitein M. een onder
zoek instelde naar het weigeren van
één der explosieven, volgde een explo
sie.
justitie, mr. Donker, een onderzoek
instelde naar een beweerd verzuim
van de Britse geheime dienst. Minis
ter Eden antwoordde dat de vorige
(Labour) regering gunstig stond te
genover het Nederlandse officiële on
derzoek.
Hij voegde hieraan toe: „Hoewel
het waar Ls dat geen Britse officiële
getuigen voor de Nederlandse parle
mentaire commissie zyn verschenen,
zijn vertegenwoordigers van de com
missie uitgenodigd naar Londen te
komen, waar regelingen voor hen wa
ren getroffen om de betrokken Britse
functionarissen vragen te stellen".
ABWEHR 3 F.
„London Calling North Pole" is de
Engelse vertaling van de Nederlandse
uitgave van „Abwehr 3 F", dat twee
a drie jaar geleden bij de „Bezige Bij"
met een nawoord van Lauwers
verschenen.
(Vervolg op pag. 3).
„Thunderjet" in
de lucht ontploft
Piloot gedood.
Woensdagmiddag omstreeks half
vyf is een „Thunderjet", afkomstig
van de vleigbasis Volkel, ten Noorden
van Venhorst, gemeente Boekei, in
de lucht geëxplodeerd. De piloot
kwam om het leven.
De wrakstukken van het'toestel zijn
in een weiland neergestort. De romp
van het verongelukte toestel boorde
zich enkele meters in de grond. Het
ongeluk gebeurde op een hoogte van
700 a 800 meter. De brandweer van
Boekei bluste de wrakstukken.
Verscheidene inwoners van Ven
horst en ook van Boekei hebben het
ongeluk zien gebeuren.
Waardevolle schilderijen
uit museum gestolen.
Woensdagavond is de Italiaanse en
internationale politie gealarmeerd, in
verband met een diefstal in een mu
seum te Milaan, die Dinsdagavond is
gepleegd. De politie gelooft dat de
dieven zich in een souterrain verbor
gen gehouden hebben en gewacht
hebben tot het museum gesloten
werd. Er zijn tien stukken van „oude
meesters" ontvreemd. Volgens' de po
litie hebben de dieven de kostbaar
ste doeken uit het museum, waaron
der een van de 17de eeuwse Vlaamse
schilder Paul Bril en „De Madonna
en haar kind" van Agostino da Lodi,
meegenomen.
OOK IN DROOGDOK.
Vuur spoedig bedwongen.
Woensdagavond is brand uitgebro
ken aan boord van het Britse pas
sagiersschip „Queen Elizabeth", dat
zich in een droogdok te Southamp
ton bevindt.
Het vuur, dat ontstaan was in een
liut op het hoofddek, kon echter
spoedig worden bedwongen.
De „Queen Elizabeth" wordt nage
keken in het droogdok „King George
de Vijfde."
Terwijl de brandweer bezig was,
begaf de politie zich aan boord van
het schip.
Toen de „Queen Elizabeth" vlak
voor Kerstmis te Southampton dokte,
werd bekend gemaakt, dat extra
brandwachten op het schip zouden
patrouilleren.
Vannacht totale
maansverduistering.
In de nacht van Donderdag-
op Vrijdag zal ook in ons land
bij helder weer een totale
maansverduistering te zien zijn.
De eigenlijke verduistering be
gint vijf minuten na midder
nacht en zal geëindigd zijn om
1.30 uur.
De maan treedt reeds om
21.40 uur in de halfschaduw en
komt daaruit om 3.54 uur weer
te voorschijn.
milies" van aanverwante beroepen en
daaruit komen ten slotte de genoemde
1727 afzonderlijke beroepen voort. Om
nu verwarring bij de vertaling te
voorlcomerL hebben de experts tegelij
kertijd achter de naam van elk beroep
de overeenkomstige naam gezet wel
ke gebruikelijk is in de voornaamste
emigratie- en immigratielanden. Zo
zijn b.v. ook de Nederlandse beroepen-
namen in de lijst opgenomen. Vooral
voor het resultaat van deze vertaal
arbeid moet men grote bewondering
hebben, wanneer men bedenkt, dat er
in Zuid-Afrika b.v. al enkele jaren
een commissie bezag is met het opstel
len van een soortgelijke code, waarin
alleen de" Engelse en Afrikaanse na
men van de beroepen naast elkaar
worden gezet".
De vorige maand is op onverklaar
bare wijze brand uitgebroken op het
zusterschip van de „Queen Elizabeth"
de „Queen Mary", toen het in een dok
lag.
Zondag j.l. werd de „Empress of
Canada" in Liverpool door brand
verwoest. Het wrak smeult nog.
H. M. Koningin Juliana heeft Woensdag een werkbezoek gebracht aan Arnhem, waar zy de verzorging van de
ouden van dagen in de praetijk kon aanschouwen. Zij bracht o.a. een bezoek aan de Sociëteit voor ouden van
dagen. Tijdens de rondgang door de Sociëteit voor ouden van dagen, onderhield H. M. zich met enkele breisters
uit de „breischool".
Pools zeeman vermoordde
vrouw in Rotterdam.
Te Rotterdam ïs Dinsdagnacht de
29-jarige mejuffrouw H. van der L.
door wurging om het leven gekomen.
De politie heeft de 22-jarige Poolse
marconist J. C. aangehouden, dié
Woensdagmiddag een bekentenis
heeft afgelegd. Het onderzoek heeft
uitgewezen, dat zowel de marconist
als het slachtoffer onder invloed van
sterke drank verkeerden. Over de mo
tieven tot deze daad is nog niets be
kend.
Om naif twee in de nacht hoorde de
hospita van mej. v. d. L. haar gast
thuiskomen en zij merkte, dat deze
niet alleen was. Om ongeveer kwart
voor drie hoorde zij iemand weggaan.
In de kamer van mej. v. d. L. brand
de nog licht en toen de hospita ging
kijken, vond zij het slachtoffer. Tege
lijkertijd hóórde zij iemand haastig de
trap afgaan. Onmiddellijk waar
schuwde zij een voorbijganger, die
twee sui-veillerende agenten alar
meerde. Na een uitgebreid onderzoek
kon de Poolse marconist aan boord
van zijn schip worden aangehouden.
De man had krabben in zyn gezicht
en zowel aan boord als in het pension
werden aanwijzingen gevonden, die
tegen hem pleitten.
Eerste atoom-motor voor
duikboot vrijwel gereed.
Het is mogelyk, dat binnen afzien
bare tyd proeven genomen kunnen
worden met reactors, welke klein
genoeg zijn om in vliegtuigen te
worden geplaatst. De bouw van de
eerste atoom-motor voor een duik
boot is zo goed als gereed.
Dit blijkt uit het verslag van de
Amerikaanse commissie voor de
atoomenergie. Vier groepen fabrikan
ten zien mogelijkheden voor een eco
nomische aanwending van atoomener
gie in de industrie binnen enkele j'a-
ren, zo wordt verklaard.
EEN VOORBEELD GESTELD
Tot het laatst geijverd
voor gratie
Derek William Bentley, een 19-jari-
ge electricien, is te Londen wegens
moord opgehangen. Tweehonderd par
lementsleden hadden nog getracht
hem van de strop te redden.
Een half uur voordat Bentley werd
terechtgesteld kwamen nog steeds te
lefonische verzoeken om zijn leven te
Toneel-gevecht in Korea
werd bloedige slachting
Een tweetal Amerikaanse bladen,
de New York Daily News en de Chi
cago Tribune hebben zich boos ge-
maakt over een arrangement in Korea
waarbij een aantal hoge officieren
was uitgenodigd een aanval te komen
bekijken van een naburige heuvel af,
allen met een gestencild tijdschema in
de hand. De kans was groot dat deze
stencils ook in handen van de vijand
zouden komen, wat inderdaad gebeurd
is, met het gevolg dat er een slachting
is aangericht onder de geallieerde
troepen. De bladen bevelen- een be
handeling door de krijgsraad aan van
het geval, dat hun lijkt te getuigen
van een misdadige beleidsfout van de
verantwoordelijke commandant.
Granaat in kachel
Dinsdagavond is te Vorden
kachel in de plaatselijke apotheek
met een hevige knal uit elkaar ge
vlogen. De beide bedienden, die zich
in de apotheek bevonden, bekwamen
geen letsel.
GEVAAR VOOR DE VOLKSGEZONDHEID.
Opeenhoping van mensen in
één-gezinswoninkjes
Arnemuiden is menig pittoresk smal straatje ryk en aan één van die
straatjes staat een arbeidershuisje, dat van binnen allerminst een pittores
ke indruk maakt. Het bestaat uit een woonkamer, welke door de aanwezig
heid van twee bedsteden tevens als slaapvertrek dienst doet, een keuken
en een kleine zolder. In dit woninkje, dat destyds werd opgetrokken met
de bedoeling één gezin huisvesting te bieden, wonen twee families, beide
bestaande uit vier personen! De ene huist in de enige Icamer, waar behalve
geslapen dus ook gekookt en gewassen moet worden, de andere leeft in de
keuken en slaapt op het zoldertje van 3.50 by 3 meter, waar ondanks het
toegangsluik en het schuin aflopende dag nog drie ledikanten zijn ge
plaatst en waar een klein dakvenster voor de nodige ventilatie moet zor
genVoor deze twee gezinnen is er één kraantje beschikbaar en één
w.c., een simpele ton achter het huis.
In dat ogenschijnlijk zo pittoreske
Arnemuiden heersen hopeloze, hoege
naamd niet meer verantwoorde woon
toestanden. Wat wij hierboven be
schreven is namelyk helaas geen on
gunstige uitzonderinger zijn tiental
len gevallen op te noemen, waarin de
situatie beneden peil ls, er zijn tien
tallen huisjes, vele nauwelijks meer
te bewonen, waarin grote families sa
menhokken en die een voortdurende
bedreiging van de volksgezondheid
vormen.
Dit nijpende huisvestingsprobleem
is slechts zeer ten dele een nog niet
gesloten wonde, door de oorlog gesla
gen. Het is jammer het te moeten con
stateren, maar in feite wreken zich
hier ook de tekortkomingen van vroe
gere bestuurders, die er vóór de oor
log niet voor hebben gezorgd, dat er
voldoende ruime woningen werden ge
bouwd. Het euvel van Arnemuiden is,
dat een belangrijk deel van de wo
ningvoorraad bestaat uit te kleine
één-gezinshuizen. Over het algemeen
trouwden de mensen er op vry jeugdi
ge leeftijd en doordat de visserij ook
vroeger vele slechte jaren doormaak
te. ontbrak het de jongelui niet zelden
aan voldoende geld om de eigen vleu
gels uit te slaan. Zij namen dan hun
intrek bij moeder in het achterhuisje
en al kan dit nimmer een ideale oplos
sing worden genoemd, het is nog niet
zo erg, wanneer dit achterhuis maar
ruim genoeg is om een zich veelal snel
uitbreidend gezin een behoorlijk on
derkomen te verschaffen. Dit was
meestal echter niet het geval en bo
vendien leert de praetijk, dat de ge
zinnen, die eenmaal dat achterhuisje
betrokken hadden, er zelden weer uit
kwamen.
KOLENSTOF IN DE BEDSTEE,
Hieruit is het te verklaren, dat er
in de kom van Arnemuiden voor 711
gezinnen slechts 581 woningen be
schikbaar zijn, waarvan er bovendien
maar liefst ongeveer zestig in de ter
men vallen om onbewoonbaar ver
klaard te worden! Het aantal één-ge-
zinswoningen, waarin twee families
zijn gevestigd, is legio.
Zo is er een huisje, waarin niet
minder dan 13 mensen wonen, een ge
zin van zeven en een ander van zes
personen. Ieder gezin beschikt over
één learner van 5 bij 4.60 meter. Wat
de ee'rste familie betreft: er zyn in
de woonkamer, die natuurlijk tevens
als keuken dienst moet doen, twee
bedsteden en daarin slapen het echt
paar en twee kinderen. De wieg met
de jongste telg heeft een plaatsje ge
vonden tussen een bedstede en de
schoorsteen. Twee andere kinderen
hebben, evenals een knaap uit het an
dere gezin, hun bed op zolder, waar
van de bekapping in zeer slechte
staat verkeert en veel stof doorlaat.
(Vervolg op pag. 2)
sparen, bij het ministerie van binnen
landse zaken binnen.
Tegen de dageraad verzamelden
zich ongeveer een hondertal personen
voor de gevangenis. Er was een be
kendmaking aangebracht, waarop de
terechtstelling van Bentley- stond aan
gekondigd.
Een bekend Brits ijveraarster tegen
de doodstraf, mevrouw van der Eist,
liep op een gegeven ogenblik naar de
poort van het gebouw en riep: „Ik wil
de directeur spreken. Deze jongen
wordt vermoord". Zij werd niet toege
laten
Om acht uur trad een geestelijke de
cel van Bentley binnen om hem in
het laatste uur van zijn leven bij te
staan.
Gisteravond waren de klokken on
gelijk gezet om verwarring te stichten
voor wat betreft het ogenblik van de
terechtstelling.
Toen een functionaris van de gevan
genis een tweede bekendmaking aan
bracht, waarin de terechtstelling van
Bentley werd gemeld, hief de nu on
geveer 500 personen tellende menigte
een gejoel aan. Men riep: „Het is
moord".
De glasruit voor het kastje, waarin
de bekendmaking was opgehangen
werd vernield, Onder leiding van
mevrouw van der Eist zong een deel
van de menigte „Blyf bij mij. Heer" en
de psalm „De Heer is mijn herder".
Een ogenblik was de menigte in de
waan dat de terechtstelling zou wor
den afgelast. Een postbeambte bracht
een telegram naar de gevangenis. Er
werd geroepen: „hoera, daar is het
uitstel".
De politie arresteerde twee mannen
uit de menigte voor de gevangenis.
De Britse regering heeft afwijzend
geadviseerd op het gratieverzoek, aan
gezien de jeugdcriminaliteit in Enge
land toeneemt en zij daarom een
voorbeeld wilde stellen.
Koningin Juliana bracht
werkbezoek aan Arnhem.
Koningin Juliana heeft Woensdag
een werkbezoek gebracht aan Arn
hem, waar zij de verzorging van de
ouden van dagen in diverse tehuizen
in ogenschouw heeft genomen. De ho
ge bezoekster opende tevens het nieu
we tehuis van de stichting „Huis en
Haard".
De opening van „Huis en Haard"
betekende de ingebruikneming van
het eerste tehuis in ons land voor on-
en minvermogende bejaarden. Tevo
ren werd het woord gevoerd dooi1 o.a.
mr. F. J. F. M. van Thiel, minister
van maatschappelijk werk en door de
staatssecretaris voor de volksgezond
heid, dr. P. Muntèndam. Dr. Munten
dam zeide o.m., dat de gemiddelde le
vensduur in 1840 ongeveer 37 jaar be
droeg en nu de 70 jaar is gepasseerd.
Het aantal bejaarden 65-jarigen en
ouderen bedraagt ruim 850.000.
Koningin Juliana verrichtte de ope
ningsdaad door de eerste kop soep in
te schenken. Daarna werden nog en
kele andere tehuizen bezocht en tel
kenmale mocht H. M. bloemen en
kleine geschenken in ontvangst ne
men.
DE
VERWACHT:
AANHOUDEND ZACHT.
Half tot zwaar bewolkt met op en
kele plaatsen enige lichte regen of
motregen. Matige tot kraehtige wind
tussen Zuid-West en West. Aanhou
dend zacht.
