PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Oostburgs ingezetene nam het op
voor honderden getroffen Belgen
Bredase oorlogsmisdadigers
vertoeven rustig in Duitsland
Kantlijn
H<
ARBITRAGE IN CONFLICT
DE OMMELANDEN" AANVAARD
AMSTERDAM BESLUIT TOT BOUW
VAN IJ-TUNNEL VOOR AUTO'S
Vandaag
GEARRESTEERDE NAZI'S WILDEN
EÉN-PARTIJ-REGERING VORMEN
DE
VERWACHT:
196e Jaargang - No. 19
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj W. de Pagter
Hoofdred. G. Ballintijn PI verv.:
W. Leertouwer en H. A Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct per
week, f 5.45 p. kw., fr. p p f 5.70
per kw Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 23 Jan. 1953
ADVERTENTIEPRIJS 22 Ct. per
mm Minimum p. aovertentie 3.—
Ing. mededelingen driemaal tarief
Kleine advertenties imax 8 regels)
van 1—5 regels f l Iedere regel
meei 20 cenL „BrieveD of adres
Bureau van dit Blad' 25 cent meer.
Giro nr 359300 P Z C. Middelburg
Bur. Vlissingen Walstr 58—60, telef 2355 4 lijnen'(b g-g. 2861 of 2160) Middelburg, Markt 51. telef 3841 Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g 2228) Oostburg. Finlandstraat 2. telef 16. Terneuzen Brouwerijstr 2 Zlerlkzee N Bogerdsti C 1
telel 26.
DE UITLEVERINGSKWESTIE BESPROKEN
Duitse rechters moeten het beslissende
woord spreken
Bonn niet op de hoogte van „ontsnappingsweg"
voor oorlogsmisdadigers
De Wesfcduitse regering heeft Donderdag medegedeeld, dat uitlevering
van de uit Breda ontsnapte gevangenen minder moeilijkheden zou opleveren
dan uitwijzing.
Uitwyzing is wel een eenvoudige politie-aangelegenheid aldus deed men
uitkomen, doch de Duitse wetgeving maakt het moeilijk iemand uit te wy-
zen.
Deze problemen kwamen ter sprake by een onderhoud dat de zaakgelas
tigde van de Nederlandse ambassade te Bonn, mr. H. A. Helb, Donderdag
had met de Duitse ministers van justitie en binnenlandse zaken en de
staatssecretaris van buitenlandse zaken dr. Hallstein.
Tijdens het onderhoud werd van
Duitse zijde opnieuw de bereidheid
van de bondsregering uitgesproken
om de Nederlandse regering alle me
dewerking te verlenen om de ont
vluchten op te sporen, te arresteren
en aan de Nederlandse regering over
te leveren.
Anderzijds werd van Duitse zijde
gewezen op de Duitse wetgeving, die
aan de betrokkenen een aantal
ret vroegere liberale Kamerlid
dr. R. J. H. Patijn, dat lang
voor de Evenredige Vertegen
woordiging voor Schouwen zitting
had in de Tweede Kamer als 85-
jai'ige nog steeds in Den- Haag woon
achtig vërhaalt, hoe een goede
zestig jaar geleden Koning Willem
III een bezoek bracht aan Vlissingen
en toen hij op de boulevard stond en
in de verte Breskens. zag liggen aan
de overzyde van de Westerschelde,
uitriep: Hier moet een brug ko
men!
De koning was een impulsief man.
Hij ontbood een der hem begeleiden
de ingenieurs bij zich en gaf op
dracht een kosten-berekening te ma
ken. De brug zou toen een naar de
thans geldende maatstaven gerekend
belachelijk klein bedrag hebben ge
kostLater kwam men in Den
Haag tot de conclusie, dat de brug
toch wel iets duurder zou komen, dan
men aanvankelijk meende. Bovendien
maakten de Belgen ernstig bezwaar
tegen een dergelijke belemmering
van de scheepvaart. En de brug is
er daarom nog altijd niet
Maar men ziet, dat oude vraag
stukken actueel kunnen blijven.
In het referaat, dat ir. M. de Vink,
directeur van de Provinciale Planolo
gische Dienst, voor het Zeeuwsch Ge
nootschap dei' Wetenschappen heeft
fehouden, komt de gedachte aan een
rug of tunnel voor de Westerschel
de zij het dan niet van Vlissingen
naai* Breskens zelfs op een zeer
prominente plaat3, zoals trouwens
het gehele probleem der Zeeuwse
verbindingen!
Als uit dit betoog een ding duide
lijk gebleken is, dan wel ditdat
de veerdiensten over de Wester
schelde en mogelijk over de Ooster-
schelde van jaar tot jaar een druk
kender last zullen worden voor rijk
en provincie. Velen zullen zich dat
wellicht niet zo sterk bewust zijn ge
weest. Maar als men, zoals ir. De
Vink deed, de zich thans aftekenende
ontwikkelingslijnen verlengt en con
sequent doortrekt, dan ziet men in
derdaad in misschien niet eens zo
verre toekomst de onmogelijkheid om
met ferry-boten aan de eisen van een
steeds en tegen de verdrukking in
groeiend verkeer te voldoen.
Geeft men dit toe, dan stelt zich
automatisch de vraag, of Zeeland wel
in voldoende mate aandacht schenkt
aan de mogelijkheden, die landaan
winning, Antwerpen-Rijnkanaal en
tunnel-of-brug voor de Westerschelde
kunnen openen.
Het is inderdaad opvallend, dat dit
Antwerpen-Moerdijkkanaal en de
daarmeede samenhangende proble
men zo volkomen aan Zeeland voor
bij zijn gegaan. Terwijl zij toch waar-
bjk reeds lang genoeg actueel zijn.
In de gemeenteraad van Middel
burg is het probleem ter sprake
gekomen, niet bij de begrotingsde
batten voor 1953, maar die voor
1952. Burgemeester Bolkestein heeft
toen de noodzaak van formulering
van een Zeeuws standpunt geponeerd.
Ook in de Staten is de aangelegen
heid ter sprake geweest. Vergissen
wij ons niet, dan is zelfs besloten tot
de instelling van een commissie, die
dit vraagstuk zou onderzoeken en bi-
zondere aandacht zou besteden aan
de Zeeuwse belangen.
Deze commissie is echter nog
steeds niet gevormdAls het refe
raat van ir. De Vink voor het
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen tot resultaat heeft, dat deze
commissie er thans met spoed komt
en dat inderdaad een Zeeuws stand-
gunt ten opzichte van de Antwerpen-
.ijnproblemen geformuleerd wordt,
dan zou dit belangrijke winst beteke
nen.
Want Zeeland is in dit opzicht in
gebreke gebleven, wij geven het gaar
ne toeook zijn persorganen.
Maar het is nog niet te laat. Er zijn
over deze materie nog geen beslis
singen gevallen en Zeeland kan zijn
stem nog toe voegen aan het grote
koor der anderen.
Maar dan moet er nu doorgetast
worden.
rechtsmiddelen biedt, welke de proce
dure der uitwijzing behalve gecompli
ceerd ook tijdrovend zouden maken.
Een uitleveringsprocedure zou echter
zo werd verklaard, ook al ontbreekt
tussen Duitsland en Nederland een
uitleveringsverdrag, betrekkelijk snel
tot een beslissing kunnen voeren. De
ze beslissing zou evenwel door een
Duitse rechter moeten worden geno
men en de Duitse regering zou er
geen invloed op hebben.
Van Nederlandse zijde werd tijdens
het onderhoud een uitvoerige uiteen
zetting gegeven van de critische op
merkingen waartoe in Nederland de
tot dusver waargenomen gang van
zaken aanleiding heeft gegeven.
Theoretisch zou het mogelijk zijn,
dat er zeven afzonderlijke uitleve-
rings-procedures zouden'komen wan
neer alle zeven ontsnapten in ver
schillende Duitse rechtsdistrieten ge
vat zouden worden. De ministers
meenden echter, dat de beslissing in
het eerst behandelde geval wel in de
overige gevallen gevolgd zou worden
door de andere Duitse rechters.
Intussen heeft de plaatsvervangend
voorzitter van de F.D.P., een der
Duitse regeringspartijen er in een
weekblad op gewezen, dat de uitleve
ring beoordeeld moet worden en dat
er geen sprake mag zijn van uitleve
ring „in elk geval".
In regeringskringen te Bonn verze
kerde men niet op de hoogte te zyn
van een „ontsnappingsweg" voor oor
logsmisdadigers uit Nederland naar
Duitsland. Men zou daarover inlich
tingen vragen aan de Nederlandse
Frankrijk roept ministers
van Landbouw bijeen
Vorming van een „Groene Pool"
Het Franse kabinet heeft Donder
dag besloten de ministers van land
bouw van de 16 landen, welke deel
nemen aan de vorming van 'n .groe
ne pool", uit te nodigen tot deelne
ming aan een op 16 Maart a.s. te Pa
rijs te houden conferentie. Op de a.s.
conferentie van de ministers van bui
tenlandse zaken van de kolen- en
staalgemeenschap zal de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, Geor
ges Bidault, voorstellen dat de minis
ters van landbouw van Frankryk,
Italië, West-Duitsland en de Bene-
luxlanden een voorlopige bijeenkomst
zullen houden, alvorens op 16 Maart
de volledige conferentie bijeenkomt.
Deskundigen werken op het ogenblik
aan een ontwerpplan betreffende de
wijze waarop „pool"-vorming voor
Europese landbouwproducten kan ge
schieden door de landen, die tot de
nieuwe organisatie zullen toetreden.
Zoals men weet heeft de Neder
landse minister van landbouw, de
heer S. L. Mansholt, zich de laatste
weken opnieuw bijzonder beijverd
om de vorming van de „groene pool"
bij de Westeuropese regering te be
pleiten, om daardoor zo mogelijk tot
een grote Westeuropese markt voor
landbouwproducten te komen.
BINNENKORT UITSPRAAK
Te hoge Ionen betaald
jy
Het bestuur van het C.N.V. deelt
mede, dat thans zowel van de Alg.
Ned. Agrarische Bedrijfsbond als van
„De Ommelanden" 't bericht van de
definitieve aanvaarding van arbitra
ge is ontvangen. Voorts is overeen
stemming bereikt over een aantal
punten.
Het C.N.V. zal thans zo spoedig
Graf van 19-jarige weduwe
werd geopend
Het stoffelijk overschot van een ne
gentien jaar oud geworden Deense
weduwe, Birgitta Bodenhoff, die vol
gens de familieverhalen 155 jaar ge
leden in haar graf zou zijn vennoord,
is van een oud Kopenhaags kerkhof
overgebracht naar het anthropolo-
gisch instituut, waar men een nauw
gezet onderzoek wil instellen.
Volgens de vei'halen zou de jonge
weduwe destijds levend begraven zijn
toen zy „in trance" verkeerde en nog
op de avond van de dag der begrafe
nis door grafrovers in haar kist zrjn
vermoord. Beroving van graven
kwam in die tijd veelvuldig voor.
Bij het opgraven van het lijk heeft
men reeds verschillende ongewone
omstandigheden kunnen vaststellen.
Zo ontbraken bijvoorbeeld in de kist
de juwelen, die zich volgens oude
brieven op het stoffelijk overschot
moesten bevinden.
C. E. Wilson, die door Eisenhower in
zyn voorlopig kabinet was opgenoriien
als minister van defensie, heeft niet
de vereiste goedkeuring van de Ame
rikaanse Senaat gekregen op zijn be
noeming. Wilson was niet bereid zijn
aandelenpakket in General Motors,
waarvan hy directeur is, te liquideren.
Dit bedrijf voert belangryke opdrach
ten voor de defensie uit.
mogelijk de bedoelde acte opstellen
en de arbiters benoemen, opdat de ar
bitrale uitspraak binnen de korst mo
gelijke tijd zal kunnen volgen en het
conflict tot het verleden zal behoren.
Door de centrale controledienst is
proces-verbaal opgemaakt tegen de
coöperatieve fabriek voor melkproduc
ten „De Ommelanden" te Groningen,
wegens het betalen van te hoge lonen.
Deze lonen zijn betaald aan arbeiders
die na de staking in dienst zijn getre
den bij „De Ommelanden".
Van de zijde van de directie van „De
Ommelanden" deelt men mede, dat
het hier inderdaad een hogere toeken
ning van loon betreft omdat deze ar
beiders achtervolgd worden en vaak
thuis geen rust hebben.
Pissarew blijft gevangen
Het Haagse gerechtshof heeft Don
derdag in raadkamer beslist, dat
de door de rechtbank bevolen gevan
genhouding van de Russische journa
list L. Pissarew, verdacht van spion-
nage, gehandhaafd zal blijven. Pissa
rew had appèl aangetekend tegen het
bevel tot gevangenhouding.
Inwoner van Orange
vermoordde een vrouw.
Geraamte onder een hondenhok.
De politie van Orange, in Zuid-
Frankrijk, heeft Donderdag medege
deeld, dat de 65-jarige verzekerings
agent Louis Morenas heeft bekend de
Engelse Mary Goddard in 1946 te
hebben vermoord. De politie vond het
geraamte van de verslagene onder
een hondenhok in Morenas' tuin. Het
hoofd ontbrak.
De vrouw woonde sinds 1937 in Mo
renas' huis. Toen zy in Juni 1946 ver
dween, zei Morenas, dat zij, op acht
tien Juni 1946, naar Londen was ver
trokken en dat hij haar zelf naar de
trein had gebracht.
Na het vinden van het geraamte
werd Morenas door de politie onder
vraagd en bekende hij de moord ge
pleegd te hebben.
Hij verklaarde dat hij achttien Juni
1946 was thuisgekomen en Mary
Goddard volledig beschonken had
aangetroffen. Volgens hem dronk zij
geregeld teveel. „Er ontstond twist",
aldus Morenas, „en plotseling vloog
zij op my aan. Ik viel op de vloer,
terwijl ik schreeuwde van pijn. Doch
Mary wilde mij niet loslaten. Toen
greep ik naar de revolver, die zich
in een lade van een toilettafel be
vond en schoot Mary door het hoofd.
Het was twee uur 's ochtends, toen
dit gebeurde. Ilt legde Mary's lijk in
een kist, doch bemerkte, dat het
lichaam te lang was. Ik heb toen het
hoofd van de romp gescheiden en het
later in een naburige rivier gegooid",
In besloten Philipskring is Donderdagmiddag het ïsotopenlaboratorium
van de N.V. Philips-Roxane in gebruik genomen. Dit laboratorium is ge
huisvest in het gebouw van het Instituut voor iiernphysïsch Onderzoek te
Amsterdam. Het vormt het centrale punt waar de radio-actïeve isotopen,
die eensdeels betroliken worden van de Noors-Nederiandse kernreactor te
Kjeller, andersdeel van het Philips Cyclotron In het Instituut voor Kernphy-
sisch Onderzoek, geschikt gemaakt worden voor verschillende medische
wetenschappelijke en technische toepassingen. Vanuit het ïsotopenlabora
torium worden zij dan naar vrijwel alle landen geleverd en verzonden.
OVER 8 JAAR GEREED
Kosten: 70 millioen gulden
Met algemene stemmen heeft de gemeenteraad van Amsterdam om half één
in de afgelopen nacht, na een debat van precies 10 uur, besloten de IJ-oever-
verbindingen door tunnels tot stand te brengen. Voorts de technische voor
bereiding van de bouw van een autotunnel onverwijld ter hand te nemen
en verder voor het bestedingsklaarmaken daarvan vijfhonderdduizend gulden
beschikbaar te stellen.
De met dit plan aanvaarde ruim 1100
meter lange tunnel zal lopen van het
Kraaienplein benoorden het IJ, met
een gerekte S-bocht naar de Prins
Hendrikkade-Foeliestraat en vandaar
aansluiten op de z.g. Binnenring.
Treden geen onvoorziene remmin
gen op, dan kan de tunnel over circa
acht jaar gereed zijn.
Gerekend wordt op een aanzienlijke
bijdrage van het rijk in de enorme
kosten van dit werk. Deze kosten wor
den geraamd op f 70.000.000.
Consumentenbond voor
Nederland opgericht
Te 's-Gravenhage is een „Nederland
se consumentenbond" opgericht. Men
ging daarbij van de overweging uit,
dat het in onze tijd, waarin voor de
producentenbelangen krachtig wordt
opgekomen door vele en velerlei orga
nisaties, noodzakelijk moet worden ge
acht ook de consumentenbelangen te
doen behartigen door een organisatie
die zich dat speciaal tot doel stelt.
Bovendien achten de initiatiefne
mers het van groot belang, dat de con
sumenten objectief worden voorgelicht
over de bestedingsmogelijkheden van
hun inkomen.
De bond denkt zijn doel te kunnen
bereiken o.a. door middel van onder
zoek, voorlichting en het openbaar ma
ken van overeenkomsten, regelingen
e.d. die strijdig kunnen zijn met het
consumentenbelang, en door overleg
met daarvoor in aanmerking komende
instanties.
Het ligt in de bedoeling in de toe
komst ook een tunnel voor het lang
zame verkeer voetgangers en wiel
rijders te bouwen. De voorbereiding
daarvan zal eerst over enige jaren aan
de orde komen.
viert groot-hertogin Char
lotte van Luxemburg haar 57e
verjaardag;
is het 10 jaar geleden, dat
de Engelsen Tripolis op de
Duits-Italiaanse strijdkrachten
veroverden.
Bemanning van Duits
motorschiu verdronken
De uit zes personen bestaande be
manning van het Duitse motorschip
„Ria Lina" is verdronken, toen dit
schip in de Oostereems zonk. Vermoe
delijk is dit reeds Dinsdag gebeurd.
Enige lijken zijn al aangespoeld. De
„Ria Lina". een gemoderniseerd en
verlengd schip van 325 ton, was op
weg van Lübeck naar Emden. Het
schip hoorde thuis in Haren aan de
Eems.
Leerling-journalist nog
steeds in arrest.
De leerling-journalist L. Elfferich,
verslaggever van ,,Het Rotterdamsch
Parool", die ervan verdacht wordt in
zijn blad militaire geheimen te heb
ben onthuld, hij heeft namelijk
een artikel over een luchtwacht.post
geschreven -= bevindt zich nog steeds
in hechtenis. Over het tijdstip van
zijn eventuele invrijheidsstelling is
nog geen beslissing genomen. Het
onderzoek wordt met kracht voort
gezet.
De heer Hommerson, Zaans redac
teur van „Het Vrije Volk", die on
langs een aantal weken in gijzeling
is geweest, omdat hij weigerde de
bron van een door hem gepubliceerd
bericht te noemen, heeft Elfferich een
telegram gestuurd met de volgende
inhoud: „Houd moed. Verschonings
recht wint to.ch. Ex-gijzelaar Hom
merson".
Verklaring van Eden te
verwachten
Te Londen is een partij van 6 ton
geheime documenten geariveerd die
betrekking hebben op de arestatie van
de zeven leiders der nieuwe Nazi-be
weging in West-Duitsland. Uit deze
documenten zou blijken, dat dr. W.
Nanmann en zijn medestanders een
samenzwering hadden gesmeed om
VRIJWILLIGE TAAK VOLBRACHT.
In West Zeeuwsch-Vlaanderen
leden 300 gezinnen schade
Toen de heer B. J. H. Bols uit Oostbnrg enige jaren geleden in een te Den
Bosch gehouden vergadering optrad als pleitbezorger voor de Belgische oor
logsgetroffenen in Zeeuwsch-Vlaanderen, merkte een vertegenwoordiger
van het departement op: „Voor een paar gevallen kunnen we toch geen uit
zondering maken, meneer". „Een weddenschap wil ilt niet aangaan", ant
woordde de heer Bols, „maar die paar gevallen schat ik op 250". Het bleken
na onderzoek 364 gezinnen te zyn, waarvan er ongeveer 300 oorlogsschade
hadden geleden
Volgens de bestaande bepalingen
was het onmogelijk om voor deze ca
tegorie ingezetenen van Zeeland voor
zieningen te treffen en de na de bezet
ting uit Londen terugkerende rege
ring bracht evenmin herziene voor
schriften mede
Intussen was uit de na de bevrijding
opgerichte vereniging „West
Zeeuwsch-Vlaanderen", welke zich ten
doel stelde culturele, sociale en land-
bouwaangelegenheden te behartigen,
een sectie „oorlogsgetroffenen" ge
vormd, waarbij de heer Bols de taak
kreeg de mogelijkheden van schade
vergoeding te onderzoeken. Deze taak
bleek dermate veelomvattend, dat de
heer Bols er toe overging voor de
Belgen een afzonderlyke groep de
groep B te vormen.
Hij wist de overtuiging veld te doen
winnen, dat er ook voor deze categorie
iets gedaan moest worden en onder
vond tot zijn vreugde van vele zyden
o.a. van de schade-enquèteeommis-
sie volledige medewerking.
GELIJKGESCHAKELD.
Een grote voldoening voor de heer
Bols, die veelal avond aan avond aan
deze problemen werkte, was het, toen
na een in Nederland en België ge
voerde actie in Juni 1950 de
schakeling van Belgische met Neder
landse oorlogsgetroffenen wederke
rig haar beslag kreeg.
Het waren met name de belangen
van de arbeidende klasse, welke behar
tigd moesten worden. Van mensen, die
hixn meubilair verwoest zagen en in
sommige gevallen ook hun woning.
Mensen uit de grensplaatsen IJzendij-
lce, Aardenburg, Eede, Sluis, etc- in
West Zeeuwsch-Vlaanderen, van ge
boorte Belgen, doch waarvan de
grootouders veelal reeds in Neder
land woonachtig waren.
ANDER PROBLEEM.
Niettemin kreeg men na de zo vu
rig verlangde gelijkschakeling weer
met een ander probleem te kampen,
dat om een oplossing vroeg. De be
trokkenen stonden sinds de bezetting
te boek als „vreemdelingen" en beza
ten geen nationaliteit. De heer Bols
organiseerde zitdagen en alles werd
in het werk gesteld om deze „vreem
delingen" van papieren te voorzien,
met als resultaat, dat na verloop van
tijd vrijwel allen weer konden aan
tonen van Belgische nationaliteit te
zijn.
(Vervolg op pag. 2).
het huidige partijstelsel in West-
Duitsland te liquideren en een één
party-regering tot stand te brengen.
Men verwacht, dat de Britse minis
ter van buitenlandse zaken, Anthony
Eden, in het Lagerhuis een verkla
ring zal afleggen over de inhoud van
de documenten.
Intussen heeft Blticher de Duitse
vice-bondskanselier, te Bonn een on
der-houd gehad mei de Britse hoge
commissaris Sir Ivone Kirkpatrick.
Daarbij zou door Blücher naar voren
gebracht zrjn, dat door de bemidde
ling van de Vrije Democratische Par
tij geen vertrouwelijke documenten
waren voorgelegd aan de gearresteer
de leden van het Nazi-complot.
De wethouderskwestie
te Putten.
De raad van de gemeente Putten
(Gld.) zal op Maandag 26 Januari
a.s. bijeenkomen onder-meer ter be
noeming van nieuwe wethouders. De
heren D. Schuitemaker en J. van der
Camp, hebben, zoals men zich zal her
inneren, voor hun functie van wet
houder bedankt, omdat zy zich als
vertegenwoordiger der Chr, Histo
rische Unie niet konden verenigen
met de wijze waarop, buiten de aan
beveling van B. en W. om, de heer
B. van 't Riet (A.R.) uit Nieuwer
Amstel tot gemeentesecretaris van
Putten werd verkozen. De heer Van
't Riet treedt op 1 Februari a.s, in
functie.
OVERWEGEND DROOG
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot
Vrijdagavond.
Vry veel bewolking en plaatselijk
mist. Overwegend droog weer. Zwak
ke tot matige wind tussen West en
Zuid. Weinig verandering in tempera
tuur.
