Tweede Kamer kwam voor Kerst
met de begroting ldaar
KINDERPOSTZEGELACTIE OP
WEG NAAR HET MILLIOEN
AAN OUD PRIVILEGE WORDT
EEN EINDE GEMAAKT
BOER UIT NIJBROEK MAG ZIJN
HOEVE WELLICHT LATEN STAAN
WEST-EUROPA HEEFT LAST
VAN HOOG WATER
GRATIS EEN
HEERLIJKE
KERSTKRANS
8
PROV IN CI ALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 20 DECEMBER 1952
REDE VAN Dr. KORTENHORST.
spr. een plan voorgelegd om tot een
vlottere procedure voor de l
ziekenhuizen komen. Dit
ernstig bestudeerd worden.
In verband met de wensen voor een
protestants sanatorium voor het Zui
den, merkte de heer Muntendam op,
dat reedb in enkele sanatoria enige
tientallen bedden leeg staan. Uitbrei
ding van het aantal sanatoria zon
der gericht beleid, leek hem dan ook
niet verantwoord.
De staatssecretaris bleek van oor
deel, dat er voor de gedupeerde tand-
technici voorzieningen moeten wor
den getroffen. Hij wil overwegen in
hoeverre een wettelijke regeling hier
aan kan tegemoetkomen.
„DE HOOGSTRAAT."
Ih antwoord op vragen over de in
gebruikneming van het reeds lang
afgebouwde revalidatiecentrum „De
Hoogstraat", deelde minister Suur-
hoff nog mede, dat hij nog niets over
de datum van openstelling kon zeg
gen. Er zijn bij de bouw tegenslagen
geweest en men zal begrijpen, dat de
regering de consequenties wilde over
wegen voor tot exploitatie wordt
overgegaan.
Vlottere procedure voor de bouw
van ziekenhuizen?
De Tweede Kamer heeft Vrijdagmiddag, nadat nog enige ttfd gediscus
sieerd was over zaken, de volksgezondheid betreffende», de begroting van
sociale zaken goedgekeurd en daarmede de behandeling van de gehele
Ryksbegrotlng voor 1953 voltooid. In de rede, waarmede de Kamervoor
zitter, dr. L. G. Kortenhorst, het jaar voor het parlement afsloot, wees
deze op de bijzondere betekenis van het feit, dat de Tweede Kamer haar
begrotingswerk voor de jaarwisseling voltooit. Voor de tweode maal in
opvolging reeds is de Kamer op tyd met deze arbeid gereed gekomen en
dr. Kortenhorst constateerde, dat daarmede een goed parlementair gebruik
in ere hersteld is.
Maar, aldus de Kamervoorzitter,
dat wil allerminst zeggen, dat alles
by het oude moet blijven. Spr. wil
de in de naaste toekomst gaarne eens
zijn gedachten laten gaan over de
vraag of voor sommige departemen
ten het middel van de twee-jaarlijk
se begrotingen niet kan worden in
gevoerd, aangevuld met debatten
naar aanleiding van vragen en van
ingezonden nota's over brandende
problemen.
Een andere waardevolle suggestie,
waarmede spr. zich zou willen bezig
houden, ligt in de vraag of de alge
mene politieke beschouwingen niet
beter kort na het uitspreken van de
Troonrede, zonder schriftelijke voor
bereiding, gehouden kunnen worden.
Spr. had lof voor de wijze, waarop de
Kamerleden, oudere en jongere, zich
bij de begrotingsdebatten van hun
taak hebben gekweten en constateer
de met voldoening, dat de debatten
in het algemeen op een behoorlyk
peil stonden.
Ook had dr. Kortenhorst woorden
van waardering voor net omvangrijke
werk van de Alg. Rekenkamer, wel
ker voorzitter, de heer Th. Sanders,
dezer dagen met pensioen gaat. Hy
memoreerde de Kamerleden, die we
gens overlijden of wegens benoemmg
in andere functies aan de Kamer
ontvallen zijn, en zeide van de drie
Kamerleden, die in de regering zijn
getreden, dat deze ongetwijfeld zullen
hebben erVaren, dat de critiek ge
makkelijker is dan de kunst. Toch had
spr. niet de indruk gekregen, dat de
heren Donker, Algera en Suurhoff
hieronder gebukt gaan.
Ten slotte deelde dr. Kortenhorst
mede, dat het niét in zyn voornemen
ligt de Kamer voor Dinsdag 3 Fe
bruari a.s. byeen te roepen. Tegen
die tijd zal een aantal wetsontwerpen
voor openbare behandeling, rijp zyn,
zoals de Zondagswet, verschillende
onderwijswetten en het wetsontwerp
betreffende tweede Technische Hoge
school.
VOLKSGEZONDHEID.
By de voortzetting van het debat
over de begroting van sociale zaken,
hebben overigens verschillende as
pecten van de volksgezondheid nog
de aandacht van de Kamer gehad.
Verschillende Kamerleden spraken
byv. over de kwesties, welke samen
hangen met ziekenhuisbouw en
klaagden er over, dal de weg om tot
uitbreiding van een ziekenhuis te ko
men te lang is. De heer Van Lien-
den (P. v. d. A.) pleitte op dit punt
voor coördinatie en de heer Krol (C.
H.) meende, dat nog al eens beslis
singen worden genomen zonder rede
lijk overleg met de betrokkenen.
Deze opmerkingen werden beant
woord door staatssecretaris Mun
tendam, die o.m. mededeelde, dat
voor de bouw van een tiental zieken-
huizen de Rijksgoedkeuring is ver
leend; voor een aantal andere zal
vermoedelijk begin 1953 een begin
van uitvoering gemaakt kunnen wor
den.
De ziekenhuisorganisaties hebben
Naar aanleiding van een pleidooi
van de heer Van Lienden voor
drinkwatervoorziening in het gehele
land, mogelyk met Marshall-steun,
wees de minister er op, dat voor de
drinkwatervoorziening reeds belang
rijke bedragen beschikbaar gesteld
worden.
De begroting werd tenslotte goed
gekeurd met alleen de communisten
tegen.
Ook werden nog enkele kleine
wetsontwerpen afgedaan, o.a. dat be
treffende de afrekening van het Ned.
Beheersinstituut tot en met 1949,
waarbij Kamer en minister moesten
erkennen, dat er niet veel anders te
doen valt dan een streep onder de
zaak te zetten.
Beraeo van Adenauer op
William Draper?
Bemiddeling gevraagd in
binnenlands conflict.
In gewoonlijk welingelichte krin
gen te Bonn is Vrijdag gezegd, dat de
Westduitse bondskanselier dr. Ade
nauer de bijzondere ambassadeur der
Ver. Staten, William Draper, ver
zocht heeft pogingen te doen om te
bemiddelen in het (binnenlandse) con
flict in West-Duitsland over de ver
dragen met het Westen.
Draper zou Zaterdag uit Parys
naar Bonn vliegen.
Adenauer zou Draper verzocht
hebben om te trachten overeenstem
ming te bereiken tussen de regerings
coalitie en de sociaal-democratische
oppositie over de verdragen. Draper
zou zich in verbinding stellen met Öl-
lenhauer, de leider van de sociaal-de
mocraten.
De heer Von Balluseck (midden), Nederlands afgevaardigde naar de V. N.,
spreekt tydens een zitting. Links van hem zit C. R. Laking uit Nieuw
Zeeland en rechts van de heer D. J. von Balluseck zit Luis Quintonilla uit
Mexico.
Int. Chr. Vakverbond van
Utrecht naar Brussel
Op een te Brussel gehouden verga
dering van het Internationaal Chris
telijk vakverbond is besloten de zetel
van dit verbond van Utrecht naar
Brussel te verplaatsen. Het besluit
werd voornamelijk ingegeven door re
denen van practische aard. Brussel is
centraler gelegen en gemakkelijker
bereikbaar voor leden der buitenland
se delegaties. Bovendien is te Brussel
een nauwer contact mogelyk met het
daar gevestigde Internationaal ver
bond van Vrye Vakverenigingen.
AFRIKAAN SE BOSWACHTER
VERMOORD.
Een Afrikaanse boswachter is Vry-
dag op enkele kilometers afstand
van het hotel te Nyeri, ten noorden
van Nairobi, waar koningin Elizabeth
van Engeland in het begin van dit
jaar heeft vertoefd, door inboorlingen
vermoord. De inheemsen omsingelden
de boswachter, vielen hem met spe
ren en messen aan en doodden hem.
Marechaussee zou Polen
hebben uitgewezen
Het tweede Kamerlid de heer Ver
meer (arb.) heeft de minister van
justitie schriftelijk gevraagd of het
juist is, dat de Kon. Marechaussee
van het district Enschede in Novem
ber twee clandestien in Nedei'land
'verblijvende Polen bij Losser over de
grens heeft gezet.
Ambtenaren van een Duits passen-
bureau weigerden de Polen toe te la
ten en naderhand stelde een Duits
kommies vast, dat het door Duits
land gezochten betrof. De heer Ver-
;r vraagt zich af, of er geen over-
is gepleegd met de Duitse auto
riteiten en voorts vraagt hij de mi
nister of deze de mening deelt, dat
het clandestien uitleiden, van vreem
delingen als ongepast moet worden
afgewezen.
VOOR „HET KIND IN DE SCHADUW".
Een nieuwe leuze.
Mefc
het nog steeds in stygcnde Iyn. Naar
de Stichting voor het Kind mededeelt,
blijkt thans reeds, dat opnieuw een
groter netto bedrag aan de vele in
stellingen, die in ons land zorg aan
het misdeelde kind besteden, zal leun.
nen worden uitgekeerd, dan het vorig
jaar. Toen werd met bijna 850.000
een nieuw record gevestigd. Thans
heeft alleen de schoolactie, waaraan
11.000 klassen hebben deelgenomen,
al 50.000 meer opgeleverd dan het
vorig jaar, terwijl ook een stijgende
lijn is waar te nemen in de verkoop
bij de plaatselijke comité's.
Het ziet er dan ook naar uit, dat
deze actie minstens 900.000 zal op-
brengén.
De vraag is thanszou men het
millioen kunnen bereiken?
VRONEN EN VRIJLANDEN.
Eigenaars sinds onheugelijke tijden vrijgesteld
van polderlasten.
De laatste tyd komen in onze verslagen deze gronden nogal eens ter
sprake. Voor velen zijn dit vage begrippen. Wat zijn vronen en vrijlanden
eigenlijk?
In Zeeland boven de Westerschelde zyn in diverse polders gronden gele
gen, welke van ouds zijn vrijgesteld van de polderbelasting, welke de pol
ders of waterschappen heffen om de kosten aan wegen, wateren en zee
wering enz. te bestrijden. Deze belasting wordt betaald door de grondeige
naren, evenals de grondbelasting aan het Rijk byv.
Deze vrijgestelde gronden staan bekend als vroongronden, vrijlanden of
haaimankmden. De benaming houdt verband met de wyze van ontstaan
van de vrijdom of met de oorspronkelijke ligging en aard van die gronden,
waaraan deze vrjjdom danken.
Die gronden danken hun ontstaan
als zodanig sedert de Middeleeuwen
reeds, aan het feit, dat ze de land
heer toebehoorden als oorspronkelij
ke wateren en vlieten, 'die verland
zyn, of oude wegen, dyken en andere
openbare nuts-gronden, die als zoda
nig verlaten zijn.
Wanneer bQ of na de bedijkingen
de landheer of ambachtsheer gronden
in eigendom overdroeg, gebeurde het
wel, dat hij zelf stukken grond be
hield als voorwaarde bij de bedijking
en daarvoor vrijdom van polderlasten
bedong. Het waren vaak goede en
gunstig gelegen stukken grond. Ook
'-jrkbouw, dorpenbouw, armen-
voor kerl
huizen en kerkhoven werden op deze
manier gronden gereserveerd. Het
zyn dus in een polder verspreide, gro
te of kleinere stukken, naarmate ze
het ontstaan te danken hebhen aan
genoemde omstandigheden.
Natuurlijk hebben deze gronden
evenveel belang bij het behoud van de
polder als de andere gronden en daar
om is ook reeds vroeg door de over
heid bepaald, dat bij inundatie of zee
dijkrampen de gronden in het herstel
moeten meebetalen. Deze werken zijn
in de 19e eeuw nog uitgebreid, zo
dat van een totale vrijdom niet zo
heel veel meer overbleef, al bleven ze
nog bevoorrecht.
NIET TE SCHIELIJK.
In de Provinciale Staten komt aan
de orde een regeling om in de toe
komst ook belasting te kunnen heffen
van deze gronden. Het gevolg hiervan
zal ongetwijfeld zyn, dat in de toe
komst geleidelijk aan de vrijdom ver-
Met een nieuwe leuze hoopt de
Stichting thans het kopen van kin
derpostzegels en -kaarten gedurende
de laatste dagen van dit jaar extra
te stimuleren. „Geen Kerst- en
Nieuwjaarskaarten zonder kinderze-
fels" propageert zij thans cn geeft
aarby als voorbeeld Denemarken,
waar dit inderdaad gewoonte is ge
worden. Bovendien heeft de Stichting
8000 grote Nederlandse bedrijven een
circulaire gestuurd, waarin dezelfde
wens wordt uitgesproken.
De Stichting concludeert, dat een
netto bedrag van een millioen gulden
voor „het kind in de schaduw" zeker
bereikt kan worden, indien deze be
drijven hun medewerking verlenen.
Gladheidsbestrijding in
provinciaal verband
In aansluiting op het adres, dat de
K.N.A.C. ten aanzien van een betere
gladheidsbestrijding op de rijkswegen
aan de minister van verkeer en wa
terstaat heeft gezonden, heeft zij zich
tevens tot de colleges van Gedeputeer
de Staten in de verschillende provin
cies gewend. Zij wijst er op dat vele
moeilijkheden ontstaan doordat maat
regelen ontbreken en effectieve be
strijding der gladheid niet tijdig ge
noeg tot uitvoering wordt gebracht
Dit geldt niet alleen voor de provin
ciale wegen, maar ook voor de we
gen, waarvan het onderhoud aan la
gere wegbeheerders als gemeenten,
polderbesturen en waterschappen is
toevertrouwd.
In verband met de grote belangen,
welke voor het gehele economische
leven van ons land aan een zo veilig
en vlot mogelijk wegverkeer zijn ver
bonden, geeft de K.N.A.C. de colleges
in overweging het initiatief te nemen
tot het totstandkomen van een cen
trale gladheidsbestrijding in iedere
provincie, waarbij aan de hand van
vast te stellen richtlijnen de pogingen
van alle wegbeheerders worden ge
coördineerd en zo nodig met de rijks
overheid een regeling wordt getroffen
voor de geldelijke gevolgen, welke de
verbetering van deze bemoeienis mee
brengt boven de bedragen, welke thans
door de verantwoordelijke wegbeheer
ders hieraan ten koste worden gelegd.
dwijnen zal Gewaakt dient natuurlijk
te worden dat de omzwaai niet te
schielijk gaat, in verband met de ver
koopwaarde en pachtwaarde van de
ze gronden. De jaarlijkse stijging
mag daarom niet meer dan 3.per
ha. zijn.
Hiermede beleven we dus het ver
dwijnen van een oud privilege, uit de
middeleeuwen, dat zich eeuwenlang
handhaafde, maar nu in deze tyd van
liquidaties ook gaat sneuvelen.
Kunnen er 75.000 woningen
per iaar gebouwd worden
Eerste Kamer over de begroting.
De Eerste Kamer heeft algemene
politieke beschouwingen gehouden
over de begroting 1953.' Uit het
daarover verschenen rapport blijkt,
dat sommige Kamerleden niet zijn
festicht over de gang van zaken brj
e jongste kabinetsformatie. Zij
vreesden, aat de formatie niet vol
doende was gehouden in de sfeer van
vertrouwelijkheid en onderling be
raad. Wat betreft het ontbreken vap
een V.V.D -figuur in het kabinet
werd opgemerkt, dat de V.V.D.-frac-
tiëleider in de openbare discussie een
element had gebracht van disqualifi-
catie voor bepaalde bewindslieden op
ondeugdelijke gronden.
Enkele Kamerleden opperden de
mogelijkheid, dat circa 75.000 wonin
gen per jaar worden gebouwd. Men
heeft daarvoor mensen en materiaal.
HIJ HAD AL 10 JAAR VERKERING.
Procureur-generaal milder dan Politierechter.
Misschien zal de jonge boer nit
Nijbroek (gemeente Voorst), die om
eindelijk te kunnen trouwen een
boerderij bouwde zonder de daarvoor
vereiste vergunning te bezitten, zijn
hoeve toch niet behoeven af te bre
ken. De procureur-generaal bij het
Arnhemse Gerechtshof, voor wie de
man Vrijdag in hoger beroep terecht
stond, oordeelde in elk geval wat mil
der dan de Politierechter, die in
eerste instantie naast een boete van
f 40, verdachte de plicht had opge
legd de boerderij te doen slopen.
De procureur-generaal vroeg zich
toch af of een dergelijke maatregel
economisch nu wel verantwoord was
en zeide voorts een flinke geldboete
Kon. Ned. Zuivelbond koos
nieuwe voorzitter
Op de te Utrecht gehouden alge
mene vergadering van de Koninklij
ke Nederlandse Zuivelbond is afscheid
genomen van de voorzitter, mr. J
inthorst Homan. Na een vijfjarig
voorzitterschap van dit toporgaan
van de coöperatieve zuivelfabrieken
in Nederland trad mr.Linthorst Ho-
man als zodanig af vanwege zijn be
noeming tot directeur van het bureau
integratie voor buitenlandse econo
mische betrekkingen. Mr. C. Th. E.
Graaf van Lyndèn van Sandenburg
werd door de vergadering als zyn op
volger gekozen. Het ligt in de bedoe
ling om aan mr. Linthorst Homan
de leiding te geven over het in 1953
te houden Internationaal zuivelcon-
gres. Dit congres zal voor de eerste
maal in Nederland worden gehouden
en wel ter gelegenheid van het gou
den jubileum van de Kon. Nederland
se Zuivelbond.
Ierse minister-president nog
steeds in Utrecht,
De Utrechtse burgemeester, jhr. mr.
C. J. A. de Ranitz, heeft Vrijdag een
bezoek gebracht aan de Ierse minister
president De Valera, die in het oog-
lijdersgasthuis te Utrecht wordt ver
pleegd. De patiënt, die nog in bed lag,
toonde zich zeer optimistisch. De Va
lera hoopte nog voor Kerstmis de in
richting te kunnen verlaten.
De Ierse eerste minister heeft zes
oogoperaties ondergaan, die door prof.
H. J. M. Weve werden verricht. Bij
zijn komst in Utrecht was hij vrijwel
blind. Hij zag uit een oog niets en uit
het andere vrijwel niets. Hij toonde
zich verheugd over het gunstige re
sultaat van de behandeling waardoor
hij weer uit één oog goed kan zien.
VELE VERDRINKINGSGEVALLEN.
Zware sneeuwval in
Zwitserse Jura.
Uit FranUrjjk en Italië komen be
richten over overstromingen, ver
oorzaakt door het stijgen der rivie
ren tengevolge van regenval en het
smelten van de sneeuw op de berg
hellingen. In Nave9 in Midden-Frank-
ryit werd een oude vrouw gedood,
doordat haar woning onder de druk
van het water bezweek. Een auto
bestuurder kwam om het leven, toen
zjjn auto in de Loire reed. Een boer
in verdronk, toen zij poogde met
een roeiboot de snelstromehde Sar-
the over te steken.
Het peil van de Seine bij Parijs
stygt sterk, evenals dat van de Ga
ronne bij Bordeaux.
InZuid-Italië staan de landerijen
blank. In de omgeving van Napels
verdronk een vrouw toen men haar
wilde weghalen uit haar overstroom
de huis.
ZWARE SNEEUWVAL.
Ook België heeft last van hoog
water. In Aiseau bij Charleroi wer
den ongeveer 100 woningen afge
sneden door het buiten haar oevers
treden van een zyrivier van de Sam-
bre. .Ten Zuiden van Brussel zyn
akkers en kelders ondergelopen.
In de Zwitserse Jura ondervond
het treinverkeer stagnatie door zwa
re sneeuwval. Ook uit Noord-Schot
land wordt hevige sneeuwval gemeld.
Het gebied is vrijwel geheel.van het
Zuiden afgesloten.
voldoende te achten om verdachte
goed duidelijk te maken, dat hij bui
ten zijn boekje was gegaan. De eis
luidde nu dan ook f 500 boete.
Uit het verhoor van verdachte en
het verweer van de verdediger bleek,
dat verdachte al tien jaar verkering
had. Hij had gehoord, dat voor boer-
derijbouw geen vergunning zou wor-
denn gegeven en het was niet tot hem
doorgedrongen, dat de bouwstop al
leen voor het bouwen van huizen
met overheidssteun gold. Als hij een
vergunning had aangevraagd, was er
zeker 90 kans geweest, dat hij die
ook had gekregen.
Op het ogenblik kan men zelfs
bouwen zonder rijksgoedkeuring, zo
dat men zou kunnen zeggen, dat ver
dachte zijn tijd een jaar vooruit was!
Tegen de aannemer, die op de ver
gunning voor het bouwen van een
landbouwschuur met koestal meteen
ook maar een hele woning voor de
trouwlustige boer had gezet, werd nu
eveneens een boete van f 500 geëist.
Het Gerechtshof zal op Oudejaars
dag uitspraak doen.
Advertentie.
van banket ontvangt U by iedere
10.die U besteedt In
'T INTt RL0CKHUIS
Profiteert hiervan. Het is nog niet
te laat.
'T INTERLOCKHUIS,
ST. JACOBSTRAAT 46 - GOES
Nieuwe Brits-Amerikaanse
stap bij Perzië.
Engeland en Amerika hebben be.
sloten een nieuwe stap bij Perzië te
doen om te trachten een regeling
van het oliegeschil te bereiken, aldus
is Vrijdag in diplomatieke kringen te
Londen verklaard.
Men meent te weten, dat de Ame
rikaanse ambassadeur, Henderson,
die binnen enkele dagen uit de V. S.
naar Teheran terugkeert, zich met
de Perzische regering in verbinding
zal stellen.
Zware straf voor chauffeur
Hetgerechtshof te Leeuwarden
heeft de 35-jarige chauffeur J. K.
veroordeeld tot een half jaar gevan
genisstraf en hem de uitoefening van
zijn beroep ontzegd voor de duur van
twee en een half jaar. K. had destijds
te snel gereden met een auto, waar
mede een andere auto werd voortge
trokken en in een bocht werd het ge
trokken voertuig in de berm van de
weg geslingerd. Een wielrijder werd
toen door de sleepkabel tegen de
grond geworpen en gedood.
Comité van werklozen
vraagt maatregelen.
Het landelijk comité van Werklo
zen en p.U.W.-arbeiders heeft een
schrijven gericht aan de raad van mi-,
nisters met de bedoeling de aan
dacht van de regering te vestigen op
de „schrijnende sociaal-economische
toestand, waarin duizenden gezinnen
van werkloze arbeiders verkeren, een
toestand die voor een zeer groot ge
deelte wordt veroorzaakt door de w^j-
ze, waarop de werkloosheidswet
wordt uitgevoerd".
Het comité dringt er op aan een
aantal met name genoemde maatre
gelen te nemen.
De trein gemist
De heer D. H. du Plessis, de
pas-benoemde directeur-gene
raal van de Zuid-Afrikaanse
spoorwegen, heeft de trein ge
mist, die hem naar de plaats
zou brengen van zijn eerste
openbare optreden als directeur-
generaal. Hij zou een spoorweg
uitbreiding ten behoeve van de
goudmijnen open stellen.
De heer Du Plessis kon nog
op tijd op de plaats van bestem
ming aankomen, doordat hij de
trein per auto inhaalde.