Slangen en Bavianen in het
Zuidafrikaanse landschap
J
BOSCH
In Rotterdam wordt harder
gewerkt dan ooit
BOEK
De wereldreis van JIMMY BROWN
WENEN IS EEN CENTRUM
VAN SPIONNAGE
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 20 DECEMBER 1952
MET EEN BABY DE BOOM IN
De apen zijn brutale rakkers
(Van onze correspondent in Kaapstad).
En van slangen en bavianen in Zuld-Afrika wil ik u ditmaal, zonder
te roddelen en in liet besef van mtfn verantwoordelijkheid, een paar din
gen sehryven, die niet zo best zijn. We zullen om met Genesis te begin
nen eerst de slang bjj de staart grijpen. Ze zijn er hier in alle soorten
en maten, van de clrie meter lange, vreselijke mamba tot het kleine, nogal
onschuldige „grondslangetje". De meeste zijn gevaarlijk, maar gevaarlijk
in de zin van agressief is er eigenlijk niet een. En ze zitten natuurlijk lang
niet overal.
Nu het zeer warm begint te,worden treft men er echter met name op
de berghellingen soms een aan. Een vriend van me, die in de Itaap-
stadse buitenwijk Tamboerskloof woont, sloeg er drie dood in één week,
maar een boer, die even buiten Stelienbosch woont, zag drie jaar geleden
voor het laatst zo'n „seller".
Jegens de slang koestert geen
Zuidafrikaner ook maar één senti
mentele gedachte. Doodslaan dat
is zijn eerste en enige reactie, zodra
hij een slang ziet schuifelen. Er zijn
automobilisten verongelukt, omdat
ze probeerden een slang, die langs
de kant van de weg gleed, nog
juist met hun wiël te raken. Er zijn
anderen gestorven, omdat ze door
een slang gebeten werden en ver
zuimd hadden in de wildernis serum
r
door A. RAPTEIN.
bij zich te dragen. Wie door een
mamba gebeten wordt en niet bin
nen een half uur een serum-injectie
krijgt, is kansloos.
Toch denkt de geboren en geto
gen Zuidafrikaner bijna nooit aan
de slang. Hij weet, dat geen slang
ooit een mens zal aanvallen, tenzij
hrj in het nauw gedreven wordt.
En als men -per ongeluk op hem
trapt, zal de slang natuurlijk ook
met een beet reageren. Maar overi
gens gedraagt hij zich als in Neder
land de rat: hij vlucht zo snel hij
kan, hij valt aan als hij in een hoek
gedreven wordt. De beste •verdedi
ging tegen de glibberige dieren blijft
nog altijd: uit hun buurt blijven.
BRUTALE APEN.
De bavianen vormen het tweede
kwaad in de Zuidafrikaanse dieren
wereld. Hun voornaamste karakter
trek is brutaliteit. Daarom is het
van tijd tot tijd nodig, dat er jacht
gemaakt wordt op de uitgeslapen
dieren, maar geen jacht is hier min
der populair dan die. De baviaan
heeft iets „menselijks", iets, dat
dicht aan ons grenst. En de boer
houdt er niet van, op „Adoons"
(zoals zijn bijnaam is) te schieten.
Maar als ze met honderden tege
lijk de boomgaarden ruineren, als
ze schapen worgen en tot -op het
bot opvreten, als ze zo brutaal wor
den, dat ze de boerenvrouw, die hen
wil wegjagen, aan de rokken trek
ken en om de oren kletsen, ja
dan moet er wel geschoten worden.
Hét is in een Kaapse streek ge
beurd, dat do bavianen zó overvloe
dig en zó brutaal en zó schadelijk
werden, dat de wanhopige boeren de
hulp van de politie moesten inroe
pen. Gewapende troepen met machi
negeweren zijn er aan te pas geko
men en de slachting is verschrikke
lijk geweest. Maar geen boer praat
er graag over. Adoons heeft een gro
te plaats in zijn hart, al is hy ook
nog zo ontaard
ZE GRIJNZEN.
En slimZe zitten met tiental
len in de bomen, dicht by de boerderij.
De vrouw komt naar buiten. Ze big-
EEN
OVERi
DE BELIJDENIS IN DE CRISIS
Dit boek van ds. L. Praamsma wil
de lezers er van doordringen dat „de
betekenis van de belijdenis haar
waarde, haar gezag", niet alleen een
kwestie is geweest van de 17e en 19e
eeuw, maar dat ze ook nu nog klopt
aan de deuren van de Hervormde en
Gereformeerde Kerken. De betekenis
van de belijdenis dan, zoals de schry-
ver die ziet. Van de Hervormde
Kerk, ook met de nieuwe kerkorde,
verwacht hij niet veel wat betreft
het handhaven van de belijdenis en
de Oecumene deugt helemaal niet.
Ernstig worden de Geref. broeders
gewaarschuwd deze richtingen niet
uit te kijken.
In de Geref. Kerken heeft dit boek
tegenspraak opgeroepen. Niemand
minder dan prof. Berkouwer is op
bepaalde punten tegen ds. Praams
ma in het krijt getreden. Wil men
weten door welke geest een deel van
de leden der Geref. Kerken gedreven
wordt en hoe hun wijze van denken
is, dan kan men hier terecht. (Uit
gave gebr. Zomer Keuning, Wa-
geningen).
H.
ven rustig zitten. De boer komt naar
buiten. Zg' grijnzen een beetje. De
boer gaaat terug en komt naar buiten
met een bezemsteel. Zij grijnzen nog
harder. De boer gaat weer terug en
komt naar buiten met een geweer.
Rtttsssdèn is er geen aap meer
te zien.
Op tal van boerderijen loopt een
makke baviaan rond. Er zijn boeren,
die beweren, dat ze verstandiger zijn
dat de gemiddelde naturel. In Oost-
Transvaai werd mij het verhaal ver
teld van efen boer, die drie bavianen
zó had afgericht, dat ze als schapen
hoeders optraden. De man, die het
mij vertelde, geloofde het zelf. Hij
zei: „Ze kregen hun koffie mee in
een thermosfles"
MET EEN BEZEM.
Uit de mond van ooggetuigen kreeg
ik het verhaal van een baviaan, die
sinds jaar en dag op een boerderij had
rondgesjokt en met een bezem de
Advertentie.
dgidjeafe
FIETSLAMP
'16.5' 'met zwarte kap y^Q
met verchroomde kap 19.-
/fQ^ Verkrijgbaar bi] de
vQ/ Erkende Rijwielhandel
av. Willem van Rijn Amsterdam (W)
Een spraakwaterval in
Weenen.
Woensdag bleek, dat geen sluizen te
Weenen bestand waren tegen de
vloed, die daar heerste. Dat was de
woordenvloed op het communistische
wereldcongres voor de vrede. Nadat
gedurende de eerste congresdagen
reeds velen hadden gesproken, moest
Woensdagavond geconstateerd wor
den, dat nog 100 sprekers en spreek
sters brandden van ongeduld om hun
stem te laten horen.
Sedert Vrijdag heeft men tussen de
10 en 15 redevoeringen per dag ver
werkt, maar in dat tempo zal men het
congres niet tijdig kunnen beëindigen.
Men wil nu naar beperking streven.
Er zijn wel enige verstandige dingen
gezegd. Zo betoogde de Belg Van
Lierd, dat een proces gelijk dat tegen
Slansky in het Westen moeilijk be-
grypbaar was. Ook Vrijdag ging men
voort met redevoeringen.
Op het congres zijn 2400 afgevaar
digden bijeen. Er zijn 3000 koptele
foons aangebracht en er is 18 km. te
lefoondraad gebruikt. De toespraken
worden vertaald in zeven talen.
Voor de Mohammedanen is er een
apart restaurant
stal aanveegde. Het ging allemaal
rustig en ordelijk en gezellig, tot de
zoon van de boer het bedryf overnam
en er in het jonge gezin een zoontje
geboren werd. Toen werd de aap
knorrig en ongemakkelijkhij had
niet meer de eerste plaats! En toen
de jonge boerin op een zonnige dag
haar kindje in de wieg had buiten ge
zet en even voor een telefoongesprek
naar binnen werd geroepen, toen vond
ze een paar minuten later de wieg
leeg. Nergens, nergens was de baby
te vinden. Iedereen zocht en de buren
kwamen toegesneld en de politie ar
riveerde en tot in de wijde omgeving
werden de wegen afgezet. En iedereen
was diep onder de indruk, want is er
lafhartiger misdrijf dan kinderroof
denkbaai*.
Tot er iemand toevallig omhoog
keek, in de bomen. Daar zat Adoons-
de Baviaan in alle gemoedsrust op
een dikke tak en wiegde voorzichtig
het kindje in zijn sterke armen. Toen
men hem riep, liet hij zyn tanden
zien, spelde de luier los en wierp die
verachtelijk naar beneden! En een
uur lang heeft men „mooi met hem
moeten praten" alvorens hij besloot
omlaag te komen. Hg droeg de baby
zo voorzichtig als een moeder en hrj
was verdrietig, toen men hem het
kind afnam.
De boer, die het mij vertelde, vroeg:
Kunt U begrypen, dat wij het ellendig
vinden als wh op bavianen moeten
schieten? Ik begreep het. Wat méér
is: Ik zou het niet kunnen. Maar......
ik heb geen fruitkwekerij.
Kerstinkopen.
STAD VIT AS HERRIJZEND
Het moderne handelscentrum wordt
uniek in Nederland
(Van onze speciale verslaggever).
ROTTERDAM, December. Wie boven van het reusachtige Groothan
delsgebouw in de Maasstad neerkijkt op de bevveeglyke bedrijvigheid aan
zijn voeten, ontwaart royaal aangelegde nieuwe verkeerswegen, grootse
pleinen, straten in aanbouw, de skeletten van enorme panden, waarin als
zij klaar zijn, de Rotterdamse zakenmensen een nieuw home zullen vinden,
een zandvlakte, waarop het nieuwe station zal verrijzen, nieuwe huizen,
winkels, kantoren en fabrieken.
De trieste kale vlakte in de binnenstad, de rampzalige erfenis van het
Duitse bombardement op 14 Mei 1940, begint te verdwijnen. Er is bijkans
geen stad in Nederland, waar men het wederopbouwwerk zo energiek
heeft aangepakt als in Rotterdam. Al in 1940 is men begonnen met het
plannen maken. Sedertdien zyn er ettelijke wijzigingen in aangebracht en
nog komt men by de uitvoering meermalen tot de ontdekking, dat betere
oplossingen mogelijk zyn.
De oorlog heeft Rotterdam de
gelegenheid geboden de binnenstad
grondig te saneren en volgens mo
derne principes weer op te bouwen.
In het bijzonder is daarbij aandacht
besteed aan de oprichting van een
winkelcentrum. Het wordt zo dicht
mogelijk by en evenwijdig aan de
Coolsingel gebouwd. De winkelstraat,
waarmede men thans met man en
macht bezig is en die volgend jaar
September geheel gereed zal zgn,
wordt twee maal doorbroken door
een rijweg, namelijk de Van Olde-
barneveltstraat en de Aert van Nes
straat. Op deze wijze ontstaan in
de Lijnbaan drie eenheden en in de
Korte Lijnbaan één eenheid. En daar
elke eenheid een lengte heeft van
circa honderd meter, betekent dit
een winkelfront van ongeveer acht
honderd meter, waarvan op het
ogenblik zes honderd meter wordt
gerealiseerd. Van het Raadhuisplein
af in Noordelijke richting zal de win
kelpromenade doorlopen tot aan het
Weena, waaraan het Groothandels
gebouw staat en waar overeenkom
stig de bestemming van het basis
plan is gedacht aan een uitgaans
centrum.
Het verband met de Coolsingel
wordt zoveel mogelyk bevorderd
door verbindingen naar deze boule
vard op nagenoeg elke honderd me
ter afstand.
De winkelpromenade wordt uitge
voerd in de zogenaamde skeletbouw.
Het is de bedoeling, wanneer dit
skelet gereed is, de verschillende
winkeliers de gelegenheid te bieden
gelet op de behoefte aan indivi
duele verscheidenheid dit skelet
met puien naar eigen smaak en be
hoefte te vullen. Daardoor bereikt
men een prettige afwisseling. Be
houdens straatverlichting en wat
bomen van bescheiden groeiwijze,
zullen in deze open „binnenkamer"
verschillende bloemversieringen, zit
banken, kiosken, abri's, telefooncel
len enz. een plaats krijgen.
GEEN RIJVERKEER.
Rijverkeer wordt in de winkel
straat verboden, zodat de dames,
die haar inkopen komen doen, rus
tig kunnen oversteken.
Rotterdam zal met de uitvoering
van dit plan een positie gaan in
nemen, die niet alleen attractief is
voor de Rotterdammers zelf, maar
ook voor hen, die elders woonach
tig zyn en de Maasstad bezoeken.
Op het ogénblik moeten de Rotter
dammers nog overal verspreid hun
boodschappen doen, doch er komt
tekening in de situatie en over een
aantal jaren zal de binnenstad scho
ner uit haar as verrezen zyn dan zij
ooit geweest 1b.
KENTERING IN DE
VRIJZINNIGHEID.
Dit boekje van dr. G, Brittenburg
Wurth houdt zich bezig met hetgeen
in de titel duidelijk is aangegeven.
Die kentering In de laatste 100 jaar,
wijst \"de schrijver duidelijk aan. Er
is tegenwoordig een andere geest
merkbaar, zo constateert hij, voor
al onder de vooraanstaande figuren.
Dit geschrift ademt een heel an
dere geest dan het hier boven be
sprokene, hoewel het uit dezelfde
kerkelijke hoek komt. De schryver
wil niet alleen oog hebben voor dat
gene „wat ons als Kerken verdeelt
maar ook daarvoor „dat er steeds
nog iets is dat ons samen bindt
Brengt dit nu ook mee samenwer
king met de Vrijzinnigen? Beschre
ven wordt hoe de gedachtenwereld
van de Vrijzinnigen veranderd is.
Zijn ze in wezen nog steeds de oude
modernen, die het Christendom wil
den pasklaar maken voor de eisen
van het moderne denken? Dan Is sa
menwerking niet mogelijk, maar
moeten zij voorwerp ztjn van Geref.
evangelisatie.
De titel zou vollediger geweest
zijn. indien de schrijver er een vraag
teken achter had geplaatst. (Uitgave
fa. Kok, Kampen). H.
schipper, Johannes van Delft,
de het relaas van het enteren
Zeeroof-proces te Tanger
duurt nog voort.
Voor een Amerikaans consulair
gerechtshof te Tanger wordt thans
het proces gevoerd over de zeeroverij
op het Nederlandse schip „Combina
tie".
De
vertelde
van zgn schip door gemaskerden, die
Amerikaanse sigaretten meenamen
ter waarde van 100.000 dollar, als
mede een aantal persoonlijke eigen
dommen van de bemanning. De „zee
rovers" waren gewapend en hadden
de bemanning geboeid. Ook de radio
werd onklaar gemaakt. Sidney H.
Paley, een Amerikaan, en een zekere
Elliot Burt Forrest „en enige niet
nader geïdentificeerde personen"
worden van zeeroof beschuldigd.
De consulaire rechter Milton Hel-
mick hield een arrest staande, dat
ongeveer 250 jaar geleden werd uit
gesproken bij het proces tegen de
bekende piraat kapiten Kidd,
Adenauer sprak met
Ollenhauer.
De West-Duitse bondskanselier
Adenauer en de oppositie-leider Erich
Ollenhauer, hebben Donderdag een
onderhoud van ongeveer anderhalf
uur gehad. Zij bespraken de belang
rijkste binnen- en buitenlandse vraag
stukken. Naar verluidt, zullen Ade
nauer en Ollenhauer elkaar na de
Kerstvacantie weer ontmoeten.
Politie schoot op
vluchtende arrestant
12-jarige knaap in de t>
heup getroffen
Donderdagavond omstreeks half ze
ven werd op de Parkweg te Maastricht
een dame door een man van haar
boodschappentas beroofd. Op haar
hulpgeroep snelde een toevallig voor
bijkomende schipper toe, die onmid
dellijk de vluchteling nazette, doch
hem in het duister van het stadspark
uit het oog verloor. Hierop begaf hij
zich per rijwiel naar het hoofdbureau
van politie. Een politieagent begaf zich
onmiddellijk met hem in de richting
van het stadspark, waar zij een man
troffen van wie vermoed werd dat hij
de dader van de overval was. Déze
man werd aangehouden, doch tijdens
het overbrengen naar het politiebu
reau zag hij kans te ontsnappen. De
agent sommeerde hem halt te houden
en toen dat niet hielp, loste hij twee
waarschuwingsschoten. Toen ook
daarop niet werd gereageerd, vuurde
de politieman op de benen van de
vluchteling. Het schot miste echter de
vluchteling, maai1 trof zoals later bleek
een jongetje van 12 jaar, genaamd P.
H., die met enige vriendjes bij het ho
ren van de waarschuwingsschoten en
het haltgeroep van de politie was ko
men toelopen. De vluchteling zag
kans te ontkomen, doch werd even
later door enige te hulp gesnelde agen
ten in een café aangehouden en over
gebracht naar het hoofdbureau van po
litie. Het was de 27-jarige G. K.. af
komstig uit Hoensbroek. Na zijn ar
restatie legde hij een volledige be
kentenis af. De tas met inhoud werd
teruggevonden.
De 12-jarige jongen bleek gelukkig
niet ernstig gewond te zijn. Hij was
aangeschoten in de heup.
Eisenhower vond zijn
conterfeitsel te streng
Het ontwerp van de „presidentiële
inwijdings-medaille" bevalt de toe
komstige president van de Verenigde
Staten niet. Hij vond zijn gezicht te
streng.
Zijn mondhoeken zullen nu enigs
zins opgetrokken worden, om uitdruk
king te geven aan de „karakteristie
ke Eisenhoweropgewektheid", aldus
heeft het inwijdingscomité medege
deeld.
De medaille zal in goud geslagen
worden. Zij wordt de president aange
boden bij zijn inwijding op 20 Januari.
Men zal bronzen copieën van deze
medaille kunnen kopen.
Het comité heeft verder medege
deeld. dat bij beëdiging dezelfde bijbel
gebruikt zal worden als bij die van
de eerste president der V. S., generaal
Washington.
Maak Dw bloed zuiver met
Kruschen Salts.
En voorkom zo
Rheumatische Pijnen.
De bloedzuiverende organen tot jeug
dige, krachtige werking brengen, het
bloed vrij maken van pijnverwekken-
de onzuiverheden, die zich anders
vastzetten in spieren en gewrichten;
dat is het wonder dat zich voltrekt
bij een regelmatig gebruik van
Kruschen daarmee bevrijdt ge Uzelf
van de jammer en de chagrynige pij
nen die U het leven maken tot een
last.
Koop vandaag Kruschen by uw apo
theker of drogist en begin morgen
ochtend die heilzame kuur.
MOORD, DOODSLAG, ROOF EN SMOKKEL
Front van de koude oorlog
Wenen, December Wenen is een centrum van internationale spion-
nage geworden. Vier grote mogendheden hebben hier in de poort tussen het
Oosten en het Westsen hun geheime diensten. Spionnage cn afweer leveren
een verbitterde strijd in het duister. Moord en doodslag, roof en smokkel
handel beangstigen de bevolking, die er meestal geen vermoeden van heeft
welke oorzaken deze misdaden hebben. De serie van misdaden heeft de
laatste weken een hoogtepunt bereikt, dat doet denken aan de scènes uit
woeste spionnageromans.
6. Die avond kwam er van dammen niet veel.
Jimmy Brown en Piet Potlood waren na verloop
van tgd wel achter het dambord gaan zitten en
er werd ook wel wat geschoven, maar zy waren
er geen van tweeën erg met hun gedachten by.
„Wil je wel geloven, Piet", zei Jimmy, wat later
op de avond, „dat ik in stiat ben om morgenoch
tend mijn koffers te pakken en hals over kop
naar Oekoeroewanda te reizen om te proberen
myn volk weer in het gareel te brengen. Wat jou
krant schrijft, dat geloof ik ook. Er is een kwade
geest in de Roekiraki's gevaren, omdat zy op het
ogenblik een verkeerde leider bezitten. Tjonge
wat zou ik graag eens met dat heerschap afreke
nen". Piet Potlood die Juist een goede zet wilde
doen, keek van het dambord op. „Nu geloof ik
toch werkelijk Jimmy, dat je dol bent geworden.
Ja, steek jjj je hoofd maar in een wespennest.
Denk je dat die lui in Oekoeroewanda Jou daar
dankbaar voor zullen zyn? Geloof dat maar
niet!" Jimmy schudde zijn hoofd „Ik zou het niet
voor die lui in Oekoeroewanda willen doen. Die
laten my inderdaad koud. Maar het gaat er mg
om mijn volk te redden uit de klauwen van de
een of andere onverlaat die hen naar de onder
gang leidt. Want Je begrypt toch wel dat de blan
ken in die streek niet eerder zullen rusten voordat
de laatste Roekiraki chimpansee is uitgeroeid.
En dat is wat niet mag gebeuren. Wy Roekiraki's
zyn geen rovers, wfl staan in de dierenwereld in
het eerste gelid en zo moet het biyven!" Jimmy
Brown had dit heel hartstochtelijk gezegd en Piet
Potlood dacht die avond toen hy naar zijn huis
terug wandelde, diep na over hetgeen waardoor
Jimmy bewogen werd.
Wenen is behalve Berlyn het enige
werkelijke gat in het IJzeren Gordyn.
Deze omstandigheid alleen zou al
voldoende zyn om deze stad tot een
centrum van buitenlandse agenten en
binnenlandse spionnen te maken.
Maar Wenen is nog meer geworden:
Wenen is de stad van de spionnage,
die over de gehele wereld haar weer
ga niet vindt. Deze stad biedt de bui
tenlandse spionnagecentrales en af-
weerdiensten enige voordelen tegen
over Berlgn. Wenen staat voor ieder
een open. Niet alleen voor de agen
ten, maar ook voor diegenen, die weer
door de agenten leven
VLUCHTELINGEN.
De tweeslachtige positie van We
nen en daarmede van Oostenryk, als
bevrijd en bezet land, biedt de duis
tere elementen in de koude oorlog
steeds nieuwe mogeiykheden. Daar
komt nog by, dat de vluchtelingen
stroom uit de satellietstaten niet op
houdt. Dat de vluchtelingen uit ae
Oostelijke staten veel weten te ver
tellen, is begrgpeiyk. De Amerikaanse
afdeling heeft met deze omstandig
heid rekening gehouden en haar ge
heime dienst aanzienlgk uitgebreid.
Dit had natuuriyk tot gevolg, dat de
Russen hun tegenspionnage versterk
ten.
Uitéraard komen er met de echte
emigranten ook valse over de grens.
Bij hen hebben de ambtenaren van de
CIC byzonder veel moeite om waar
heid en leugen van elkaar te onder
scheiden. By deze gelegenheden gaat
het dan hard tegen hara. En de bewo
ners van Wenen nemen er gelaten
kennis van, als uit een of anaer ge
bouw, waarin een geheime dienst ze
telt, een man of vrouw door een
sprong uit een raam een einde maakt
aan zyn of haar leven.
SPROOKJESDICHTERS.
Dan zijn er echter nog de „valse
echte" emigranten, die minder ge-
vaarlyk zgn, maar des te meer ver
warring stichten. Men zou hen ook
sprookjesdichters kunnen noemen,
omdat ze met hun rijke fantasie on-
mogelyke verhalen %'ertellen, weten
de, dat interessante berichten ook
goed betaald worden.
Terwyl een heel leger van ambtena
ren der Westelijke geheime diensten
de berichten onderzoekt en contro
leert, staan de agenten In voortdu
rende strydpositie tegenover hun te.
genstanders. Ontvoering en gyzeling,
moord en wedermoord zyn geen zeld
zaamheid.
Behalve een aanzienlijk aantal bui
tenlandse agenten, die de spionnage
van mogendheid tot mogendheid be-
dryven, zijn er nog duizenden politie
ke spionnen. De geallieerden nebben
het recht en de plicht alles wat er in
Oostenryk gebeurt te observeren.
Voor dit doel werden door alle ge
heime diensten Oostenrijkers inge
schakeld, die een oogje houden op de
werkzaamheid der politieke partyen,
vakbonden, enz. Dit toezicht is zo
omvangrijk, dat er in Wenen geen
enkel officieel bureau van betekenis
is, waar niet een of meer agenten van
de politieke afdeling van de Ameri
kaanse CIC zitten. By de partijbu-
reau's is dit nog veel erger. Men kan
gerust beweren dat er ln Oostenryk
geen vertrouwelykheid meer bestaat.
De Amerikanen en de andere Ge
allieerden niet veel minder hebben
er heel wat voor over om de Oosten
rijkse kat uit de boom te kijken.