KAPPIE Willem Eeukelsz. uit Biervliet zou rijke reder zijn geweest Duizenden candidaten voor het veelbegeerde rijbewijs OM HET SELOK VAN PETER ONZE KRUISW00RDPUZZLE EN DE SMOKKELKONING PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 6 DECEMBER 1952. GEEN EENVOUDIGE VISSER Misverstanden over kaken door 80-jarige aan de kaak gesteld"! Een 80-jarige lezer uit Santpoort, de heer J. Wemelsfelder, schrijft ons: Soms, als onjuiste voorstellingen niet druipen van politiek, eigen- of groepsbelangen, mag wellicht worden gehoopt dat in deze tijden van om verwerping van alle beproefde wys- en waarheden, een poging tot recht zetting niet geheel vruchteloos blijft Enkele weken geleden, zo vervolgt dan de heer Wemelsfelder, werd in dit blad door de heer P. C. Heiser eer en ander medegedeeld over de Vlaam se, Zeeuwse en later Hollandse fami lie Boreel (dit artikel luidde: ,,Boreel, een oüd Zeeuws geslacht van magis traten en geleerden", red). Hierin stond o.m., dat een lid er van, de in de zeventiende eeuw levende Willem Boreel, zich onder meer mocht noe men „Vrijheer van Steelant en Pee reboom, baron van Vreenwijk en Vreenhove". Hoe voorzichtig ook uitgëdrukt, acht ik dit toch nog teveel beweerd. Na 1652. toen Willem Boreel zich zo ging betitelen, waren de genoemde heerlijkheden en baronieën reeds twee eeuwen lang door de wateren van de Braakman overdekt! Nimmer heeft een lid der familie er iets van aan schouwd. Een andere „W. B.", namelijk Wil lem Beukelsz. ook Boekels, Bue- lcels, enz. geheten en geboren te Biervliet, lang voor de Braakman ontstond, zal al dat schoons nog wel hebben gezien en de eigenaren er van hebben voorzien van zijn koopwaren. Hij is 'gestorven in 1347 en niet in 1397, zoals het Biervlietse kerkraam, waarvan de gehele voorstelling fou tief is. vermeldt. Die voorstelling, met kaakmesje incluis, is my door mjjn oude en zeer vereerde meester, reeds voor meer dan 70 jaren bijgebracht, doch toen al kon ik moeilyk aanvaarden, dat het eenvoudig schoonmaken en zou ten van haring iemand eeuwen lang roem zou kunnen verschaffen. Veel later vond ik in oude tolreglementeu, enz. het bewys, dat de kustbewoners van onze lage landen lang vóór Wil lem Beukelsz, de hem toegeschreven uitvinding toepasten om handel in haring te dryven! Doch de duur der houdbaarheid bleef beperkt en daar door ook de grootte van het afzet gebied. ZORGVULDIGER BEHANDELING Willem Beukelsz., wellicht reeds de oude Boekei, zijn vader, wist door zorgvuldiger behandeling, verpakken en oververpakken, zouten en ©verzou ten in een speciaal soort vaatjes, ka ken geheten, de houdbaarheid zoda nig op te voeren, dat de haringhandel en bijgevolg ook de visserij tot onge kende bloei geraakten. De haringbui zen groeiden uit tot enige malen de grootte van onze hoogaarzen. Ze wa- .ren bemand met de „stierman" en meer dan 20 bootsgezellen en voer den soms wel 55 netten en een dien overeenkomstige scheepsinventaris. Alleen een rijke reder kon iets der gelijks bekostigen. Zo iemand was Amsterdamse Beurs Bank v. Ned. Gem. 4% Bank v. Ned. Gem. 0-5-10 Nederland 1951 (3%) Nederland 1948 1948 (3%) Nederland 1947 (3%) 3 Nederland' 1937 3 Dollarlening 1947 3 Investeringscertificaten 3 Nederland 1962-6- Nederland 1962 Nederland N.W Ned, Indië 1937 Grootboek 1946 3 Nat. Handelsbank Ned. Handelmij. A.K.U. Bergh's en Jurgens Calvé-Delft Centrale Suiker Kon. Ned. Hoogovens Unilever Ned. Kabelfabriek Philips Wi ltou-Feij enoord Biliton Kon. Petroleum Mij. Amsterdam Rubber Holland Amerika Lijn Kon. Paketvaart Rotterdamse Lloyd Ned. Scheepvaart Unie Stv. Mij. Nederland H.V.A. Deli-Batavia Mij. Deli Mij. Baltimore-Ohio Missouri K.T. New York Central Pennsylvania Anaconda Bethlehem Steel General Motors Intern. Nickel Kennecott Republic Steel U.S. Steel North American Cy. Midcontinejital Shell Union Tide Water Was eergisteren de stemming op de ef fectenbeurs algemeen iets vriendelijker, gisteren werd de markt gestimuleerd door het voorbeeld van Kon. Olie. die een verrassende koers ver betering demon streerde. De week eindigt voor Olie dius wel in een veel optimistischer toon dan waarin ze begon. De gehele middag con centreerde de belangstelling zich dan ook in de hoek van Koninklijke, maar de an dere afdelingen lieten eveneens een be trekkelijk vriendelijk verloop zien. WISSELKOERSEN. Off. noteringen van De Ned. Bank N.V. VALUTA'S (schrift en t.t.). New York t.t 3.79%; (schriftelijk) 3.78%; Londen 10.63; Brussel 7.59; Zürlch 86.71; Kopen hagen 54,86; Oslo 53.05; Stockholm 73.25; Partis 1.084. BANKPAPIER. Dollars 3.77; Zwitserse fr. 86.20. 10 Dec. 11 Dee. 102 102% 106% 99 94% 95% 94% 94% 93 93% 95 95% 94 95 943/4 95 77% 943/4 95 94% 94% 96% 96% 148% 148% 151 151% 117 117% 159 159% 150 149% 176 e.d. 176% 159% 158% 158% 159 174 172 301% 308% 79% 78% 107 107% 118% 119 121% 122% 136% 137% 82% 81% 66% 663/, 25 245/g 21% 21% 22% 22% 41% 41 52% 51% e.d. 67% 67>% 44% 43% 78% 78% 443/4 44% 41% 41% 233/4 23% 633/, 64 69% 69% 22% 22 Willem Beukelsz. en zeker reeds Boekei, zijn vader. In Oostburg, Mude, Sluis, Aarden burg, Blankenberg en verder naar 't Zuiden, tot in Frankrijk, keek men hem de kunst af. Naderhand deden dit ook de reders uit het Noorden en voornamelijk die uit de Zuiderzee plaatsen pasten de vinding van Wil lem Beukelsz. toe en legden deze ter bescherming van de handel in keu ren vast, waarbij de naam van Wil lem Beukelsz. op aller lippen bleef. Het werd hier, nog meer dan voor Vlaanderen, de ons uit de geschiede nis zo goed bekende goudmijn! Na verloop van tjjd geraakte de naam ,.kaak" voor het iiunaaktonne- tje in onbruik, werd niet meer begre- Sen en kreeg een betekenis, gelijk aan ie van het mesje. Zo werd de reder Beukelsz. teruggebracht tot een sim pele visser, ook al wyst de hem ook wel gegeven titel van „stierman" op een zwakke herinnering aan een „ho gere staat". Dit laa tste is overigens niet geheel van toepassing op de Fransen, die in de woorden „eneaquer" en „eneaqueur" (verpakken en „verpakker" van hai ring in tonnen), het oude begrip heb ben bewaard. Biervliet werd, .evenals de rest van Zeeuwsch-Vlaanderen, ontelbare ma len door de oorlogen en plimderijen geteisterd en de oude archieven gaan aan ook niet verder terug, dan tot het midden der 17e eeuw. Ik heb ze doorzocht, maar niets gevonden over Willem Beukelsz. GELUKKIG Gelukkig waren er reeds 100 tot 125 jaar geleden Nederlandse en Vlaamse geleerden, die onafhan kelijk van elkaar vonden: le, in het archief van de provincie Oost Vlaanderen een charter dd. Sep tember 1308, geschreven in 't Vlaams en waarbij voor „Scepenen ende borghemeistere van Biervliet „ver" Lisebette Boekels, Willem ar sone ende Adelise ar dochter" in een dei- beide kerken van Biervliet een kapel stichten, ter bekostiging waarvan zy een nader beschreven huis en erve verbinden. 2e. in het archief der abdij van St. Baaf te Gent een charter dd. 2 April 1312, in de Latijnse taal en houdende bevestiging der sub le bedoelde stichting van wijlen „Elisabeth dicta Beukels door haar zoon Willem „dictus Beukels et Adelisa eius so- ror". 3e. in het archief sub 2e een charter d.d, „1312 sondags nae palmeson- dagh", waarin voor de abt van „Sente Baves in Ghent, scepenen ende burghmeesters in Birvliet" door Wil lem Beukei, schepen van Biervliet ende jonckvrouwe Adelise, syn suster, afstand wordt gedaan van het colla- tierecht der stichting. „Ver" was de titel voor de gehuw de vrouwen uit de hoogste stand, jonkvrouw voor de ongehuwde vrou wen. De schepen Willem is natuur lijk ook burgemeester van zyn toen belangrijke geboortestad geweest en zal dus omstreeks 1280 zyn ouders omstreeks 1250 zijn geboren. De familie kan dus bij monde van een „stierman" die met een van de sche pen uit het Noorden kwam, bericht hebben gekregen van de wrede moord op „Der Keerlen God", Floris V, in 1296. De heer Vroon te Breskens kan zich aan dë hand van het vorenstaan de enigermate een beeld vormen van de maa" Biervlie eeuwen innam. De magistraat van Biervliet ltrygt het nu echter wel moeilijk, wanneer er inderdaad een standbeeld zou worden opgericht. Een gezellig, ge- ringbaard vissertje, in zeelaarzen, Zuidwester op, neuswarmertje in de mond en meer soortgelijke anachro nistische aantrekkelijkheden, lykt my uitgesloten maatschappelijke positie, die zijn rvlietse collega-reder van vóór zes; Van onderstaande kruiswoordpuzzle kunnen door abonné's oplossingen worden ingezonden tot en met Woensdag 17 December a.s. aan de REDACTIE P.Z.C. te VLISS1NGEN. PRIJSWINNAARS EN OPLOSSING De prijswinnaars zijn deze keer: C. A. van Wijngaarden, Badhuisstr. 45, Vlissingen- C. Brakman, „Gru- no", Seroosker'ke (W.)B. van Over- beeke, A 149, Kattendrjke; C. Kloos terman, Hoofdstraat 2, Biezelinge; Joz. I. Schijve, 82, Nieuwvliet; J. J. Landman, K 80, Kerltwerve. De oplossing luidde: Horizontaal: 1. braak, 5. agami, 9. geometrie, 12. er, 14. roe,. 15. eel, 16. d.l., 17. dog, 19. neven, 21. boa, 22. Abel, 24. ton, 25. zeem, 26. biel, 28, Zuid, 29. muf, 30. nul, 31. demi, 34. stal, 36. Kota, 37. pas, 39. Ehze, 41. les, 42, eagle, 44. aai, 45. as, 46. C.G.D., 47. oef, 49. K.B., 50. schiet mot, 52. primo, 53, speer. Verticaal: 1. Breda. 2. Ag., 3. aer, 4. koon, 5. aren, 6. gil, 7. a.e., 8. Is lam, 10. meet, 11". teen, 13. robbe does, 16. doedelzak, 18. gei, 20. vos, 21. bei, 23. lemma, 25. zulte, 27. lui, 28. zus, 32. ets, 33. dag, 35. aha, 36. klamp, 37. padi, 38 slot, 40. eiber, 42. echo, 43. Eems, 46. C.C.M,, 48. fop, 50. si, 51. te. Opening Unilever-fabrieken in Turkije. De fabrieken van de Unilever Is- Türk Limited, een maatschappij, die in 1950 door Unilever in samenwer king met de Is-Bank in Turkije werd opgericht, zullen op 5 Januari 1953 officieel door de president van de Turkse Republiek, Celal Bayar, wor den geopend. De voórz. van de Raad van Bestuur van Unilever N.V., dr. P. Rijkens, alsmede de heer S. J. van den Bergh, lid v.an de Raad van Be- stuuj-, zullen bij de opening aanwezig zyn. De fabrieken, welke gelegen zijn te Bakirkoy, niet ver van Istanboel, zul len zich bezig houden met de produc tie zowel van margarine als van an dere spijsvetten. Advertentie. Een kras of een gat? GUPA maakt 't weer glad KNEEDBAAR HOUT VAN CETA-BEVER VERGUISD EN TOCH Men neemt het examen niet voldoende ernstig op (Van onze Haagse redactie) Is er één examen, dat minder ernstig genomen wordt dan het ry-examen En tegelijk, is er één papier uit de papieren rompslomp van deze tyd, dat meer begeerd wordt dan het rybewys „Nee", zegt de heer H. M. W. Wes- terlaken, directeur van het Centraal Bureau voor de Afgifte van Rijvaar digheidsbewijzen. En dat „Nee" ban men vrij gemakkelijk aanvaarden. Welk examenbureau kan erop bogen in de vyf-en-twing jaar van zijn be staan meer dan een millioen bewijzen van „goed gedrag" uitgereikt te heb ben en de laatste paar jaar met een onbegrijpelijke regelmaat zo'n tachtig k negentig duizend? „Ja, onbegrijpelijk", zegt ook de heer Westerlaken. Andere jaren is er in de wintermaanden altijd een vermindering van het aantal candidaten. Dit jaar echter niet. In November noteerden we een hoogtij-zomerdrukte en ook de eerste week van deze Beceraber-mnand was er nog geen kentering te bespeuren. Het lykt wel, of niemand in Nederland tegenwoordig meer buiten een rybewys kan". En toch, ondanks die overweldi gende stroom van candidaten voor het rrjbewijs, wordt het ry-examen weinig ernstig genomen. Er is geen examenbureau, waar meer verzoeken binnen komen tot wijziging van ex amendag en -uur dan het Centraal Bureau aan de Van de Spiegelstraat in Den Haag. De bakker, slager of melkboer laten er ongaarne hun werk voor in de steek, wanneer ze de oproep gekregen hebben tijdens de werkuren geëxamineerd te wor den. En handige lieden laten het bu reau meestal tijdig weten, zeker niet op die en die dag, of dat en dat uur te kunnen verschijnen. Het Centraal Bureau houdt met die bemerkingen rekening, wanneer er bij het instu ren der papieren al de aandacht op gevestigd is. Maar welke examen commissie doet dat? Welke examen commissie restitueert de gestorte gelden, wanneer er een werkelijk zeer dringende reden tot verzuim geweest is? Waarschijnlijk alleen het Cen traal Bureau, al maakt dit bureau van dit laatste ook zeker geen regel. TOORNIGHEID Al deze souplesse ten spijt is er gelijktijdig geen examenbureau, waarop of, waarover zo gemakkelijk getoornd wordt als juist dit Centraal Bureau voor de afgifte van Rijvaar digheidsbewijzen. Het geschiedt mondeling en schrif telijk en dat dikwijls in bewoordin gen, die de woordvoerder of schrij ver allerminst sieren. Altijd heeft de examinator ongelijk. Dikwijls wor den speciale redenen verondersteld, die tot de afwijzing van de candidaat geleid hebben. Maar altijd speciale redenen, die met de technische en psychische geschiktheid van de can didaat om een auto te besturen niets te maken hebben. En daar is het de examinatoren nu juist om begonnen: die technische en psychische geschiktheid der candi daten met d« grootst mogelijke ze kerheid vast te stellen.. Liever tien geslaagden van de tien geëxamineer- den dan niet één, is hun standpunt. Maar zij nemen hun taak ernstig. Zy zijn zich stuk voor stuk hun ver antwoordelijkheid bewust. Met een auto of motor kan men o zo gemak kelijk met mensenlevens gaan spe len. De slordigheid van vele wegge bruikers geeft de neiging te veron derstellen, dat de examinatoren nog steeds te mild oordelen over wie wel en wie niet direct tot het intensieve en steeds intensiever wordende weg verkeer kunnen worden toegelaten. Zeker, een veeljarige practijkerva- ring heeft hun al een grote dosis in zicht gegeven, waarop vertrouwd mag worden. Maai* de man in een auto is een heel ander mens dan de zelfde man in zijn haardstoel of ach ter zijn bureau. Een superioriteits gevoel maakt zich van hem meester, zodra hij het stuurwiel in zijn han den klemt, dat gevaarlijk kan zijn Horizontal: 1. bekende voornaam, Verticaal: 1. wenk, 2. zijde van schip, 3. vogel, 7. decaliter, 9. van angst 3. honingdrank, 4. zeer lief wezen, beven, 11. college, 13. onmeetbaar 5. vazen, 6. kleibank, 7. gedagtekend, getal, 15. Brits protectoraat, 16. 8. Europeaan, 10. hemellichaam, 12. persbureau, 17. jenever, 19. diepte wijnmaat, 14. Russische voornaam, voor de kust, 21. Spaanse titel, 22. 16. melkklier, 18. indien, 20. provin- sluitijzer, 25. aanzien, 27. uitbundig cie, 21. roeibank, 22. wig, 23. gods- feest, 28. vogel, 29. vereniging. 30. dienst, 24. politieke richting, 26. fel, 32. oom (Eng.), 34. thee (Eng.), keukengerei, 31. drooginrichting, 33. 35. keukengerei, 38. leeg, 39. zeelt, plant, 36. toverkunst, 37, deel van 41. vervoerbedrijf, 42. stuks (afk.), gedicht, 40. dun, 41. meisjesnaam, 42. 43. grote schare, 46.' Kon. Besluit, alstublieft, 44. enzovoorts, 45. lid- 48. meisjesnaam, 49. Javaans dorp, woord, 47. nogmaals, 48. Chinese 51. ondergevel, 52. gewoonten, 53. munt, 50. jongensnaam, jongensnaam.- FEUILLETON KITTY LBSSBL8 Zy 87 begreep dat alleen een streekse aanval de hechte muur van José's zwijgen zou kunnen doorbo ren, dit geheim zou kunnen ophelde ren. Zij zei langzaam: „Je hoeft 't mij niet te vertellen. Ik weet 't. 't Begint allemaal by Beatrice Penda, Ig'-'t niet?" Haar stem klonk laag, vastbera den, zeker; maar onder-de niet afla tende aandrang klonk voortdurend een oprechte hartelijkheid. „Beatrice Penda, die kan lopen zo als jij en ik, José, maar die liever in een rolstoel zit, terwijl zij de plannen en dromen van andere mensen be heerst, bederft, verwringt. Zy zit daar in de Casa Garron in schoon martelaarschap en vernielt. Zij ver nielt van allerlei: de ontvangst bij voorbeeld, die ik had moeten hebben toen ik uit Engeland kwam; de ont vangst die mijn gestorven zuster nooit gehad heeft; 't veertien maan den oude wezen van Peter, mijn zus- ter's baby; myn trouwplannen met Bryce Garron ho© kan hij mij trouwen, nu zij mij zwart gemaakt heeft by zijn familie? Jouw geluk, José, alsook de persoonlijke rust van dokter Leon. Ik weet, dat zij al die dingen beetgepakt heeft en ze syste- recht-1 matisch tot stof heeft fijn gemalen. voor zijn omgeving. De automobilist moet tegen zichzelf beschermd wor den. En daarom is het goed, dat er rij-examens zyn. Niet om deze ex amens, maar alleen om het feit, dat ze de mensen, die een rijbewijs willen hebben, ertoe pressen zich grondig voor te bereiden. En dat is het enige wat nodig is: grondige voorbereiding by ei-varen instructeurs. En wie dan toch nog straalt bij dat beroemde examen, laat hy of zij dan bedenken, dat er ook nog zoiets bestaat als pech. Doodgewoon pech, zoals men dat kan hebben bij elk examen. 14 December. Vllssingen Terneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge 15 December. Vlissingen Terneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge HOOG WATER u.+NAP U.+NAP 11.50 1.50 - 1.70 - 1.99 1.37 1.57 LAAG WATER 1.—NAP u.- NAP 12.15 0.28 1.04 12.41 13.05 13.23 1.84 1.17 1.38 5.39 6.05 6.37 6.50 1.36 1.58 1.73 1.18 1.37 18.10 18.38 19.15 18.55 19.13 2.05 1.46 1.69 0.20 1.76 12.34 1.70 6.25 1.58 18.52 1.79 0.45 1.96 13.01 1.89 6.54 1.78 19.23 2.01 1.18 2.09 13.30 2.01 7.34 1.95 20.01 2.16 1.39 1.43 13.55 1.28 7.21 1.28 19.36 1.48 1.55 1.65 14.10 1.51 7.38 1.51 19.57 1.73 24. „En?" vroeg Kap- pie's gastheer ongedul dig. „Kunt u niet tot een besluit komen Man, denk toch eens aan al het geld, dat u kunt verdie nen! U kunt direct voor me aan het werk gaan! Ik kan u natuurlijk ook Laten gaan, doch dan zal de politie u wel onder dak verschaffen en ik denk niet, dat ze uw verhaal over de grote onbekende spoedig zul len geloven!" Maar Kapple had zfln besluit al genomen. „Top!" zei hy. „Ik kan ja best wat centen ge bruiken, Vertel maar op, wat moet er gebeuren?" Verheugd sprong zyn gastheer overeind. „Ik wist wel, dat ik me niet in u vergist had!" jubelde hy, terwijl hy Kap- i pie goedkeurend op de schouder klopte. ,,Kom mee! U bent een man naar myn hart en wan neer u wilt, kunt u direct aan het werk gaan!" Een ogenblik later zat Kappie opnieuw in de auto. „Naar de haven, Rollo!" beval de heer en de 'wagen zette zich in beweging. Voor. jou blijft er niets anders over, dan afwachten en tranen en de angst ,ora oud en niet afgehaald te wor den". Haar stem werd scherp: „Dat is de ene helft van de waarheid, Jo sé, vertel my nu de rest". 't Meisje lag onbeweeglijk en spra keloos. „Zeg 't my, José". „Ik durf niet". De woorden klon ken als een zucht. „Zeg 't mij'. „Nee nee, 't is niet alleen 't ge heim van mijzelf". Een krampachti ge rilling: ging door haar slanke fi guurtje heen en toen leek zy totaal afgewerkt. „Ik zal je geheim zorgvuldig be waren". Lynne beloofde dat zonder aarzeling. Door deze belofte had zy zichzelf aan handen en voeten ge bonden; zy had de enige hoop om Beatrice Penda aan de kaak te stel len teniet gedaan. Maar 't was vrien delijker tegenover de kleine Spaanse verpleegster, die zich opgelucht zou voelen wanneer zij haar te zwaar we gend geheim kwijt kon raken. Een lok pikzwart haar was over José's ogen gevallen en door die don kere warreling keek zij op naar Lyn ne. Zij lag onbeweeglijk, sprakeloos; maar ondertussen vocht zy een merk waardig conflict uit in haar binnen ste. Toen opeens gaf zij toe, alsof al les: haar tegenstand, haar hart, zelfs haar achterdocht in elkaar gezakt waren; dodelyk vermoeid, met grote behoefte aan menselijk medeleven, gaf zij zich over: „Ja, zij kan lopen. Wij weten 't maar al te goed, Max en ik. Zij heeft onze liefde in een graf gelegd en is er ontelbare malen over heen gelopen sedert de avond, dat zij haar hier brachten na 't ongeluk". „Maar", dê vraag barstte er by Lynne heftig uit, „waarom leent hy zich tot dat bedrog? Driemaal in de week gaat hy naar de Casa: is dat al leen om de Garrons niet de waarheid te doen bemerken? Om hen zand in de ogen te strooien, steeds meer en meer zand?" 't Meisje antwoordde niet, maar scheen zich terug te trekken naar de duisternis van haar gemoed. Lynne wachtte, wetende dat welke verkla ringen er ook kwamen, zy zonder doel zouden zijn, zij onbruikbaar zouden zijn. 't Zóu wezen alsof zy een degen in haar hand hield, waarvan de kling, verroest geworden door een gegeven belofte, bot en onbruikbaar geworden was. (Wordt vervolgd). ZON EN &1AAN. 14 December. Zon: op 8.41 Maan: op 5.56 15 December. Zon: op 8.42 Maan: op 7.17 onder 16.29 onder 14.02 onder 16.29 onder 14.34 Advertentie EXPORT KWALITEIT

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 10