C
Kamerkoor van Felix de Nobel
bezit grote vermaardheid
C.
C
J
Belgische kooplust brengt
Zondagsheiliging in gevaar
BOEK
UTERAIRE KOORTS HEERST
THANS HEFTIG IN PARIJS
De
c_^peelse
muze
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1952
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
ELKE DAG REPETITIE
Vocaal ensemble, dat unieke
prestaties op zijn naam heeft staan
(Van onze muziekmedewerker)
„Een datum In het Madrileense muziekleven....!" Aldus schreven de
Spaanse kranten enthousiast na het eerste optreden van het Nederlandse
Kamerkoor in Madrid enige weken geleden en eenstemmig zongen zy de
lof van dit uitstekende vocaal-ensemble. Wanneer men in dezelfde styl
wil biyven, zou men het jaar 1937 een „mylpaal in het Nederlandse mu
ziekleven" kunnen noemen, omdat toen de basis werd gelegd voor wat
nu het Kamerkoor is. Sindsdien heeft dit selecte zangersgezelschap onder
leiding van Felix de Nobel grote vermaardheid in binnen- en buitenland
land verworven, zo zelfs, dat het in Nederland eenvoudig niet meer is
weg te denken. In de loop der jaren werd een uitgebreid repertoire op
gebouwd, waarin men naast de grootmeesters uit het verleden ook de
modernen terugvindt. Vrywel alle belangrijke werken voor a capellakoor,
die in deze jaren verschenen, werden door Felix de Nobel en de zynen
uitgevoerd, zodat het geen wonder is, dat de hedendaagse toondichters
de verrichtingen van het koor met belangstelling volgen.
Een van deze geïnteresseerden is
bijvoorbeeld Francis Poulenc. die elk
jaar enige tijd in Nederland verblijft
en dan steeds een briefkaartje aan
Felix de Nobel zendt met de mede
deling, dat hy weer eens een paar
repetities komt bijwonen. Onlangs
componeerde Poulenc vier kerstmo
tetten, waarvan hij het eerste aan
het Nederlandse Kamerkoor en zijn
dirigent opdroeg.
Er bestaan in Europa maar weinig
van dergelijke vakkoren: in Parijs
kent men het „Ensemble Vocale Mar
cel Couraud", dat in nauwe relatie
staat met de Franse omroep en in
Engeland zijn de befaamde „B.B.C.-
Singers" beroemd geworden. Zij tre
den echter vrywel uitsluitend voor
de microfoon op en zijn bovendien
slechts acht in getal. Het kamer
koor telt thans zeventien leden en is
sinds 1946 geheel zelfstandig, hoewel
de oorsprong ook hier bij de radio
is gelegen.
DE GESCHIEDENIS.
In 1937 gaf de V.A.R.A. aan Felix
de Nobel opdracht een koortje op te
richten voor de uitvoeringen van
Baeh-cantaten, waarbij dan de leden
ook de soli konden verzorgen. Dit
gebeurde en er werden inderdaad
enkele Bach-werken uitgevoerd. Toen
deze concerten achter de rug waren,
werd echter besloten het koor niet te
liquideren, maar te handhaven als
acapella-ensemble. Aanvankelijk was
er enig verloop onder de leden, door
dat sommigen van hen na enige tyd
koorpraktijk uitsluitend als solist
gingen optreden. Dit verschijnsel be
hoort thans evenwel tot het
verleden, vooral ook, omdat de fi
nanciële basis hechter is gewor
den: op de begroting van Onderwys,
Kunsten en Wetenschappen is voor
dit jaar een bijdrage voor het koor
uitgetrokken.
VERHEUGD
Dezer dagen hadden wy een ge
sprek met Fëlix de Nobel, de man,
die onvermoeid bezig is zijn mensen
tot grote artistieke prestaties te
brengen, en hij toonde zich zeer ver
heugd over deze overheidssteun: „U
moet niet vergeten, dat we elke mor
gen repeteren zoals een beroepsge
zelschap behoort te doen. Daardoor
zijn mijn mensen bijna niet in staat
om nog ander werk te verrichten.
Dit dagelijks studeren stelt ons ech
ter in staat om een groot repertoire
op te bouwen."
De Nobel noemde enkele namen
en werken: „Van Sweelinck zingen
we een tachtig psalmen en van Pa-
lestrina alle Hoogliedmotetten. Voor
de K.R.O. zyn we bezig met een Mon-
teverdi-cyclus en voor de N.C.R.V.
voeren we Heinrich Schütz uit
In Madrid hebben we de mis van
Strawinsky gezongen en vorige week
op een jeugdconcert in Roosendaal
onder meer negro-spirituals
ulfurele
avalcade
SEM DRESDEN heeft uit „technisch-
organisatorische" overwegingen be
dankt als directeur van het bureau der
Stichting „Jeugd en Muziek".
DONDERDAG geeft de Nederlandse
Opera in de Amsterdamse Stads
schouwburg de première van Verdi's
„Aïda". De muzikale leiding berust bij
de Italiaanse dirigent Mario Cor done.
HET ROTTERDAMS TONEEL zal
op Nieuwjaarsdag de eerste voorstel
ling geven van „Het hemelbed" van
Jan de Hartog.
AAN DE BEELDHOUWER Wim
Verbon is opdracht verstrekt tot het
maken van een portretbuste van
Churchill voor het gemeentehuis van
Rotterdam.
PAUL HUF, die aan het Amster
dams Toneelgezelschap is verbonden,
mag voorlopig op medisch advies niet
optreden.
HET CONCERTGEBOUWORKEST
is uitgenodigd om in de tweede helft
van October 1953 in Lissabon te ko
men concerteren.
Een gesprek met De Nobel bete
kent tevens een „reis" langs Euro
pese hoofdsteden en radio-studio's,
want hij en zyn zangers worden over
al gevraagd: „Voor de B.B.C. hebben
we veel gezongen, trouwens ook voor
de Italiaanse en de Franse radio. In
Frankfurt gaven we concerten, even
als in Parijs en Madrid. Ondertussen
zijn er al weer uitnodigingen binnen,
o.a. voor München".
Maar het buitenland vindt De No
bel toch niet het belangrijkste: „Als
de regeringssteun een feit wordt, dan
kunnen we meer in eigen land doen.
Dan blyven we niet in de centra,
maar trekken we door stad en land.
In deze geest werken we al enige
tyd, maar we willen het op nog bre
der basis doen."
„De geest onder de mensen is bui
tengewoon plezierig", vertelde De
Nobel verder, „en dat is daarom zo
prettig, omdat er bijzonder veel van
hen gevraagd wordt. Soms stappen
we 's morgens vroeg om zeven uur
in de bus en zijn pas 's nachts om
drie uur in Amsterdam terug. Tus
sendoor hebben we dan gerepeteerd,
gereisd, geconcerteerd, gegeten en
nog eens geconcerteerdIk heb
de indruk, dat de leden in dit werk
een grote artistieke bevrediging vin
den. Trouwens wat is er mooier dan
zang?"
Zo spreekt de man, die de schoon
heid van de menselijke stem nog
altjjd het perfectste instrument
weet te gebruiken in de onvergete
lijke muziek van Bach, Schütz, van
de vroege Nederlanders, van de ano
nieme volksdichters, kortom in de
vocale kunst van alle tjjden. Reeds
van zjjn jeugd af had hij hiervoor be
langstelling en mede dank zy deze
interesse is hjj thans de bekwame
leider van een uniek, prachtig-zin-
gend beroepskoor, dat het buiten
land ons benijdt.
Douglas Fairbanks Jr.
in de politiek
In de Engelse pers doen geruchten
de ronde, dat de filmacteur Douglas
Fairbanks jr. één der candidate» Is
voor het ambt van ambassadeur der
Verenigde Staten In Londen. Het ligt
zoals bekend, in de bedoeling, dat ue
tegenwoordige functionaris Lewis
Douglas binnen afzienbare tyd naar
Amerika terugkeert.
Men zou zich kunnen verbazen over
het feit, dat een filmster, bekend met
het witte doek als de avontuurlijke
held, in aanmerking komt om een
dergelijke post te bekleden. Het is
echter een feit, dat Fairbanks jr.
zeer nauwe relaties met Engeland on
derhoudt, daar regelmatig verblyft
en zelfs een onderscheiding van dit
land bezit.
Voorts bemoeit Fairbanks zich in
de laatste tyd vrij intensief met pro
blemen van algemeen politieke aard.
Toen hy enige jaren geleden een
ogenblik in ons land verbleef, liet hij
zich in deze richting uit en het bleek,
dat hy een belangrijk deel van zijn
tijd vulde met het volbrengen van so
ciaal-economische opdrachten voor
de Unesco.
OP JACHT NAAR ROEM
Kansen voor de jongeren
(Van onze correspondent).
PARIJS, November. In Saint Germain des Prés, In Montmartre
en Montparnasse, langs de kaden van de Seine, kortom overal waar de
talrijke Franse schrijvers wonen, woekert, op het ogenblik de literaire
koorts. Dezer dagen begon men nameiyk met de eerste van de vier
grote literaire prijzen uit te reiken. De eerste is de Prix Femina, die door
een jury van eerbiedwaardige schryvende dames wordt toegekend. Dan
volgt de In heel de wereld bekende Prix Goncourt, waarby de Prix In-
terallié en de Prix Kenaudot slechts in de schaduw kunnen staan. Heel
Frankrijk interesseert zich voor de toekenning van deze prijzen. Veel
geld leveren ze niet op: de Prlx Goncourt bedraagt slechts vyftig gul
den. Maar de jonge auteur die deze hoge onderscheiding ontvangt, Is
als schryver gemaakt. Zyn bekroonde boek behaalt (ook als het slecht
is, hetgeen best mogeiyk is) een oplaag van honderdduizend exemplaren.
Voor de jeugdige schrijvers, die een I voorkomen. Zij hebben ook dit jaar
kans maken een van de prijzen te u" 1 1
halen, is het op het ogenblik een bij
zonder moeilijke tyd. Van schrijven
komt natuurlijk niets. Zij moeten
zich in alle literaire salons laten
zien, vriendelijk praten met ieder
een, die iets in de literaire wereld
te betekenen heeft en op straat moe
ten ze ook ogen in hun achterhoofd
hebben om maar niet te vergeten het
jurylid van de academie Goncourt,
door JAN BRUSSE.
Hoewel het nog maar November is, wintert het reeds flink In Europa,
De lantaarns in Garmisch Partenkirchen dragen witte berenmutsen
dat zij toevallig tegenkomen, met
een diepe buiging te groeten.
GOED ETEN.
De prijzen worden steeds toegekend
aan een copieus déjeuner. De juryle
den eten uitvoerig, drinken er een
stevige fles wijn bij en praten ook
wat over de beste boeken, die zij ge
lezen hebben. Na de cognac wordt er
gestemd. In een naburige kamer
wachten de journalisten, die deze
prijsuitreiking moeten verslaan. Zij
worden getracteerd op kleine taart
jes en om de tijd te doden, stemmen
zij dan ook over wat volgens hen de
beste roman van het jaar was. Aan
gezien d't nooit klopt met de uitslag
van de echte jury, worden er zo dus
twee prijzen geboren.
Het bezwaar, dat de meeste jury
leden tegen het werk van vele jeug
dige schrijvers hebben isdat er
zoveel „onfatsoenlijke" passages in
STEMMEN UIT DE KERKEN
Zeeuwsch-Vlaamse classis kwam op
voor de Dag des Heren
De Zondag als rustdag voor neringdoenden is in ons land In het geding
gekomen. Dit vindt zijn oorzaak nog wel in onze provincie.
Wat is nl. het geval? Verschillende gemeentebesturen in Zeeuwsch-
Vlaanderen hebben zich tot H.M. de Koningin gericht, om haar ontheffing
te vragen van de wettelyke bepalingen van de verplichte Zondagsluiting
voor neringdoenden. Als reden hebben zij daarvoor opgegeven ten eerste
het drukke bezoek uit België op de Zondagen en ten tweede het noodzake
lijk fourageren op deze dag van de doortrekkende binnenschippers. Dit
tweede argument schynt niet erg deugdelijk te zyn, aangezien de winkel
sluitingswet op Zondag de verkoop van kleine hoeveelheden levensmiddelen
aan schippers helemaal niet verbiedt. Er blyft bij de aanvraag van de ge
meentebesturen alleen het eerste argument, het bezoek van onze Zuider
buren die in grote aantallen over de grens komen.
Bekend is dat deze bezoekers inder-
daaa nogal kooplustig zijn wanneer
zy onze grenzen passeren en de oor
zaak daarvan mag ook bekend wor
den verondersteld. Voor de laatste
wereldoorlog gingen heel wat Neder
landers in België bepaalde inkopen
doen omdat sommige artikelen daar
goedkoper waren. De rollenzijn nu
omgekeerd. En dat vooral Zeeuwsch-
Vlaanderen hiervan profiteert is ook
weer vanzelfsprekend.
By de gemeentebesturen, die het bo
vengemeld verzoek aan de Koningin
hebben gedaan, zullen aanvragen zijn
binnengekomen van bepaalde winke
liers. Het is een erg aanlokkelijk
denkbeeld voor de middenstand om er
een verkoopdag by te krijgen en dan
nog wel een waarop men extra clan-
dizle mag verwachten. Vooral wan
neer men moeite heeft het hoofd bo
ven water te houden is het een aan
trekkelijke gedachte de vrije Zondag
er maar aan op te offeren. Sommige
gemeentebesturen zyn hierop inge
gaan.
Met het verzoek van deze gemeen
teraden aan de Koningin zyn ook in
Zeeuwsch-Vlaanderen velen het niet
eens, vooral van Protestantse zijde
heeft men hier bezwaren. Deze zijn
tot uiting gekomen in een schrijven
dat de Classicale Vergadering van
IJzendijke, die zich over heel Zw.-
Vlaanderen uitspreekt, gericht heeft
eveneens tot de Koningin, om een
andere stem te laten horen. Wat zij
te zeggen heeft komt in het kort op
het volgende neer. Ten eerste ook
neringdoenden hebben recht op een
vrye Zondag. Wanneer het verzoek
van de gemeentebesturen zal wor
den toegestaan, zou het erop neerko
men dat velen „uit commerciële over
wegingen gedwongen zullen worden,
ook tegen nun wil en verlangen, hun
winkelzaak op Zondag gedurende eni
ge uren geopend te houden".
Ten tweede moeten wy hier in ons
land ons nu gaan schikken naar de
Belgische gewoonten, waar de Neder
landse bevolking geen verlangen
naar heeft.
Ten derde de Zondag is een ge
schenk van God, dat wy niet achte
loos en willekeurig ter zijde mogen
stellen.
Natuurlijk zullen er tegen dit ker
kelijk schryven ook wel protesten
komen. Zij zullen wel zijn in deze
geest, dat men ieder zijn vrijheid moet
laten zoals dat ook over de grenzen
het geval is. Al die maatregelen en
verordeningen hier! Wil iemand zyn
winkel niet openen op Zondag, laat
hij het dan niet doen. Hij wordt im
mers niet „gedwongen", maar laat
hij een ander dan ook niet willen
dwingen om zyn winkel gesloten te
houden.
Toch is deze zaak van wijdere
strekking, dan dat wij die alleen mo
gen bezien vanuit het gezichtspunt
dat ieder maar moet doen wat goed
is in zyn ogen. De Classicale Verga
dering van IJzendijke kan terecht
een beroep doen op de overheid, die
ook in dezen regelend moet optreden.
Zij mag haar vragei^lat zy rekening
houdt met het byrondere geschenk
Gods van deze dag, die ons als rust
dag gegeven is.
WAAR IS DE GRENS
Niet alleen in die enkele gemeenten
in Zeeuwsch-Vlaanderen komen des
Zondags de Belgische touristen. Zy
trekken eveneens in grote getale door
Walcheren en Zuid-Beveland. De pro
vinciale bootdiensten over de Wester-
schelde zullen des Zondags meer Bel
gische auto's en bussen vervoeren dan
Nederlandse. Waarom zouden hier
dan de winkels gesloten moeten blij
ven Dezelfde vraag kunnen wij stel
len voor de helft van ons land.
Die enkele gemeentebesturen in
Zeeuwsch-Vlaanderen kijken naar
gewoonte over de grens. Daar zijn er
echter die wat de winkelsluiting op
Zondag betreft, naar ons land ky'ken
en de wens uitspreken dat hun over
heid hier meer regelend mocht optre
den dan nu het geval is.
Het is al enkele tientallen jaren ge
leden dat dr. A. van Selms in de pas
torie van Hansweert een fijnzinnig
boekje heeft geschreven over de Zon
dag. Onder de. titel heeft hij gezet:
„Tussen Farizeïsme en Libertinisme".
Hij begint met een aanhaling van De
Genestet, die niet verdacht kan wor
den van bekrompenheid, „Ware er in
het gemeen geen andere keus als tus
sen rechtzinnig en lichtzinnig, ik zou
liever om mijn orthodoxie voor ouder
wets doorgaan, dan om mijn liberalis
me ingehaald worden door lieden van
verdachte ernst". Vooral om de ach
tergrond die deze Zeeuwsch-Vlaamse
zaak heeft zijn deze woorden nog al
tijd behartigenswaard.
Wy zijn er. dankbaar voor dat er
ook uit Zeeuwsch-Vlaanderen deze
kerkelijke stem gekomen is die zon
der in uitersten te vervallen, opkomt
voor een bepaalde levensstijl wat be
treft de Dag des Heren en deze niet
wenst te zien verworden tot wat ze
in sommige gedeelten van België en
in Frankrijk is.
H.
PARABEL.
Een spijker, die zocht eens heel naarstig een gat,
Dat haar paste en waar nog geen spijker in zat.
Want de hamer, daar zag ze te zéér tegen op.
Ze was veel te fijn voor een klap op haar kop.
Maar ze vond alle gaatjes ter dege bezet
En overal kreeg ze ten antwoord: Belet!
En als ze wat vond, was 't te groot of te klein
En bleek zonneklaar, dat ze daar niet moest zijn.
Na een poos werd ze boos en ze riep: wat is dat?
Heeft een spijker van standing geen récht op een gat?
Ik zal dan maar liever voor schroef gaan studeren.
Wellicht zal ik dan wel wat éér réusseren.
Maar die studie, die bleek ook algauw weer een strop,
Want ze was veel te fijn voor een gleuf in haar kop.
En ze zocht en ze zocht en ze zocht, dag en nacht,
Maar nergens nog vond ze een gat, dat haar wacht.
Eéns dacht ze, dat nü toch de zaak wel gezond was,
Maar dat gat, dat was vierkant, terwijl ze juist rond was.
En nog altijd dwaalt eenzaam dat spijkertje rond,
Omdat het nog al tyd haar gaatje niet vond.
Maar als je haar raadt: neem de hamer te baat,
Dan wordt ze direct als de duivel zo kwaad.
Dan zegt zegeen spyker, die zich respecteert,
Heeft ooit nog met nyptang of hamer verkeerd-
Voor mij kan van hamers geen sprake meer zijn.
Ik ben liever eenzaam en kuis, dan onrein!
Wat zal hiervan 't eind zijn? Waarschijnlijk vrij grof:
Op een keer slaat de meid haar in 't hout, met haar slof.
JORINGEL.
2*
weer byzonder mooie boeken gele
zen, maar de erotiek speelt er zo'n
ote rol In, dat vooral de dames van
Prix Femind er hun stem niet aan
durven te geven.
DE KLEUREN.
In Frankrijk spreekt men tegen
woordig over zwarte, rose en gele
literatuur. Zwart is natuurlijk som
ber. rose Is pleizier'g voor alle leef
tijden, geel is griezellectuur. Zo
spreekt men ook over zwarte, rose en
gele humor. Als voorbeeld van zwar
te humor vertelt men het volgende
verhaal: Een kraamvrouw vraagt
aan het oudste dochtertje des huizes,
of zij de pasgeboren baby in het bad
wil doen. Dan kon zij zich even gaan
verkleden. Terwijl ze daarmee bezig
is. hoort ze het dochtertje plotseling
verschrikt roepen: Ik heb de baby
in het bad laten vallen!
Haal hem er dan weer uit!
Dat kan ik niet. Het water Is
te warm!
(Nadruk verboden).
Zij zingt in 14 talen
De Poolse zangeres Sophia Penin-
ska, die lange tyd gevangen heeft ge
zeten in Joego-Slavië, woont sinds
enige tijd in Johannesburg en wijdt
zich thans aan de studie van Engel
se en Afrikaanse liederen. Zodra zy
deze liederen op haar concertpro
gramma's kan plaatsen, zal zy er
zich op kunnen beroemen te zingen
in veertien talen. Zij zingt reeds in
het Pools, Russisch. Oekrains, Ser
visch, Kroatisch, Bulgaars, Hongaars,
Frans. Italiaans, Spaans en Duits.
Volgens de „Sunday Times" zal zij
zeer binnenkort voor de Zuid-Afri
kaanse radio optreden.
Nederlandse muziek
in het buitenland
De transcriptiedienst van Radio
Nederland Wereldomroep heeft ten
behoeve van radio-omroepen in het
buitenland een serie van dertien pro
gramma's samengesteld van moderne
Nederlandse componisten, waarvan
een gedeelte reeds met succes door
buitenlandse stations ten gehore
werd gebracht. Men hoopt hiermede
een tweeledig doel te dienen: in de
eerste plaats een beeld te geven van
het Nederlandse culturele leven en
van het muziekleven in het bijzon
der en ten tweede om het maximum
van de uitvoeringsrechten in vreemde
valuta terug te krygen. Uit tal van
landen werden reeds aanvragen ont
vangen.
Zigeunerbruiloft te
Tarascon
Te Tarascon, een plaatsje aan de
Rhöne, is Donderdag Rosine Soles,
de 17-jarige dochter van de Franse
„Zigeunerkoning", in 't huwelijk ge
treden met Francois-Methieu Rayes,
de 18-jarige kleinzoon van de „patri
arch" Antoine-Franco's Rayes. Uit
alle delen van Frankrijk en uit Span
je waren zigeuners naar Tarascon
getrokken om de bruiloft bij te wo-
Vijfduizend belangstellenden ston
den langs de route, die de kleurrijke
stoet vo!gde van het stadhuis naar
het kerkje, dat te klein was om de
menigte persfotografen, journalisten
en anderen te bevatten.
Nadat het jonge paar naar Parijs
was vertrokken, zaten enige honder
den eregasten aan aan een monster
banket in een restaurant te Taras
con.
„Jeugdsymphonie" van
Prokofief
r,D,e ,.Ryssische componist Sergei
PTokofief heeft een nieuwe svmpho-
me voltooid, aldus Radio-Moskou. Of
ficieel moet dit de zevende svmpho-
sPeciaal Programma
heeft Prokofief echter verklaard, dat
hy deze symphonie de ..Jeugdsym
phonie genoemd heeft, omdat zij
vervuld is van gedachten „over de
gelukkige levenswijze, die de jonge
mensen in mijn land tegemoet gaan".
EEN
VAN:
PHILIP GIBBS.
De auteur Philips Gibbs schreef
een roman onder de titel „Het .leven
ro°n V^ar,in. hij binnen het bestek
van 237 bladzijden een ganse Londen-
se familie ten tonele voert, die de
lezer ontmoet aan het einde van de
negentiende eeuw en vaarwel zegt in
onze huidige maatschappij, compleet
met oorlogsdreiging en na dus twee
wereldoorlogen „verwerkt" te heb
ben. De schrijver toont dan ook een
onmiskenbaar talent om diep in het
leven ingrijpende gebeurtenissen in
enkele volzinnen af te doen en vele,
vele bladzijden te wijden aan veelal
onbeduidende detailtekeningen.
Een slordig gecomponeerde roman
steunend op een vlotte pen en met
als enig lichtpunt een goede karakte
risering van de figuren. A. Seckei—
Twïjnstra zorgde voor een uitsteken
de vertaling. Het boek werd uitgege
ven bij A. W. Bruna Zoon te
Utrecht