PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Zeeuwse opleidingen voor kleuteronderwijzeres in gevaar De BILT Matiging bij huurverhoging is wenselijk Kantlijn ZELDZAME POSTZEGELS OP HAAGSE EXPOSITIE GESTOLEN ADVIES OVER DE HUREN EN WERKGELEGENHEID VERWACHT Vandaag 195e Jaargang No. 279 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer, Adj W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn PI verv. W. Leertouwer en H. A Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 ct per week, f 5.45 p kw., fr. p p. f 5.70 per kw Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 26 Nov '52 ADVERTENTIEPRIJS 2. ct. per mm Minimum p aavcrlentie f 3.— Ing. mededelingen drienrn-i tarief. Kleine advertentie» «max regel») van 1—5 regels I 1—iedere regel meei 20 cent. ..Brieven ol adres Bureau van dit Blad' 25 cent meer. Giro nr. 359300 P Z C.. Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr. 58—60. telei. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160) Middelburg. Markt 51. telef. 3841. Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b g.g 22281 Oostburg. Finlandstraat 2. telef 16. Terneuzen. Brouwerljgtr 2 Zlcrlkr.ec. N Bogcrdstr C 16» MINISTER WITTE IN TWEEDE KAMER Tekort aan scholen moet niet abrupt ingehaald De Tweede Kamer heeft Dinsdagmiddag de beraadslaging over de begro ting van wederopbouw en volkshuisvesting voortgezet, waarna de minister, ir. H. Witte, uitvoerig geantwoord heeft. Hy verklaarde onder meer huur- verhoging noodzakelijk te achten uit een oogpunt van rechtvaardigheid. Ze zal persé met compensatie gepaard dienen te gaan. Het zou echter niet verstandig zijn de huren thans reeds te stabiliseren op de bouwkosten van dit ogenblik. Enige matiging leek de minister gewenst. Bij het begin van de debatten drong de heer Peters (K.V.P.) aan op krachtiger bevordering van de wo ningbouw in de mijnstreek en op bouw van meer scholen. De heer Ten Hagen (P. v. d. A.) vond het onjuist in gemeentelijke verordeningen de bepaling op te nemen, dat te bouwen woningen minstens drie slaapkamers moeten bevatten, zolang niet is gebleken, dat er een teveel aan kleine wonin gen is. Spr. wees op het schreeuwend tekort aan huurwoningen voor de middenstand. Hij had er overigens geen bezwaar tegen, wanneer bouw van volkswoningen werd verdreven van het terrein van de particuliere bouw, die naar spr.'s inzicht heeft gefaald. Spr. had wel bezwaren te- De militaire crisis in Indonesië, die nu ongeveer een maand lang „woedt", is een verschijnsel, dat buitengewoon belangwekkende facet ten heeft en de aandacht ook van Ne derland verdient. De Indonesische minister van de fensie, de sultan van Djokja, koesterde het voornemen om het uit 200.000 man bestaande Indonesische leger, dat ver deeld was iri acht divisies, tot de helft in te krimpen. Daarbij gaf hij er de voorkeur aan, dat degenen, die vroe ger in dienst waren geweest van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger in dienst zouden blijven. Dat bete kende, dat de vroegere guerillastry- ders, die na de revolutie in het leger waren opgenomen, er uit zouden moe ten. Daar passen die guerillastrijders voor en zij slaan aan het muiten. Al thans daar komt het op neer. Zij zet ten" hun commandanten af en benoe men andéren in hun plaats e.. zij zeg gen de gehoorzaamheid aan de rege ring op. Slechts aan Soekarno wensen zij nog te gehoorzamen, hoewel deze toch eigenlijk de chef van de regering Drie divisies hebben de gehoor zaamheid opgezegd, eerst die van Oost Java, daarna die in Makassar, thans die in Zuid Sumatra. Nog slechts vier van de zeven divisies heeft de regering in cL hand. De divisiecommandanten weigeren met vertegenwoordigers van de re gering of van het ministerie van de fensie te praten. Slechts als die vol machten hebben van Soekarno cn na mens hem komen, willen zij de afge zanten ontvangen. In een Westerse staat is iets derge lijks alleen maar denkbaar, als er vol op revolutie is. In Indonesië zit men weliswaar met het geval verlegen, maar windt men zich er ook niet over op. Men geeft een regeringsverklaring uit, die niets nieuws bevat en geen oplossing in het vooruitzicht stelt, zo dat de pers er vinnige critiek op uit oefent Maar al windt men zich niet op, er zal toch spoedig een beslissing moeten vallen. Want met twee tegen elkaar gekante legers, waarvan er een ge hoorzaamheid aan de regering wei gert, wordt het een janboel. Dat zal men ook in Indonesië wel inzien. Hmdervijftig typen frames, spotte verleden week de Amerikaanse professor Tilles, maakt de Ne derlandse rijwielindustrie. Wat een dwaasheid riep hij uit De Nederlanders antwoordden, dat men wel zoveel frames móést maken om de vraag van de klanten te bevre digen. Dat argument hield jchter geen steek. Het Centraal Bureau voor de Statis tiek toont het aan De Nederlandse industrie van rij wielen werkt helemaal niet zo schit terend en alle klanten bevredigend. In de jaren van 1947 tot en met met 1951 overtrof namelijk de invoer de uitvoer met niet minder dan honderd millioen gulden. Driemaal zo groot was de invoer als de uitvoer en dat, terwijl hier een schitterende binnen landse markt aanwezig is in het land, waar het meest ter wereld gefietst wordt Iedere fiets kostte ons gemiddeld f 40.aan deviezen. Terwijl er 46 grote rijwielfabrieken en fabrieken van onderdelen in Nederland bestaan. Professor Tilles heeft spijkers met koppen geslagen. Het wordt tijd, dat de Nederlandse rijwielindustrie, alvo rens op export te gaan werken, eerst de Nederlandse markt eens verovert, zo mogelijk met goedkoper rijwielen. Efficient wordt er kennelijk niet ge werkt en samenwerking zou hier ze genrijk z:jn. En hoe staat het eigenlijk met de andere Nederlandse bedrijfstakken? Bestaat daar hetzelfde dure naast eikaar werken Nuchtere Amerikanen kunnen de gen stimulansen voor het verwer ven van een eigen woning. De pre mieregeling moet beperkt blijven tot gevallen, waarin reeds is gespaard. Tegen overdracht van woningwet woningen was spr. gekant. Regi stratie van bouwvakarbeiders leek hem nodig. MINISTER ANTWOORDDE. Nadat nog de heren Lemaire (K. N. P.) en Cornelissen (V.V.D.) aan het woord waren geweest, spiak minister Witte, die constateerde, dat men voorheen 33 instanties moest passeren aleer men kon bouwen. Dat is thans minder dan de helft. Het eengezinshuis 'achtte spr. ide aal, maar er moet differentiatie blijven, ook wat de hoogte betreft. Vooral in de grote en middelgrote gemeenten bestaat behoefte aan etage-woningen. De minister zegde aan de heer Ten Hage toe, dat hij de woning bouwverenigingen meer armslag en grotere verantwoordelijkheid wilde geven, maar diens gevoelens ten aanzien van de particuliere bouw kon hij niet delen. De voordelen van een eigen woning vond spr. persoonlijk groter dan de nadelen. De post van 10 millioen op de be groting is bedoeld om ingevolge art. 56 van de Woningwet aan de ge meenten voorschotten te verstrek ken, maar het verlenen van voor schotten op grote schaal zou de bud- getaire positie in gevaar brengen. Bij de voorbereiding der nieuwe premieregeling wordt nagegaan of men een grotere woninginhoud dan 375 kubieke meter kan toestaan. ACHTERBLIJVENDE GEMEENTEN. De 283 gemeenten die haar richtcon- tingent niet hebben bereikt, zullen in de gelegenheid worden gesteld haar achterstand in te halen. De moge lijkheid om het aantal woningen in het bouwprogram te verhogen bestaat wel, maar de minister vond het niet verstandig dit vast te leg gen. Hoewel het betreurenswaardig is dat een aantal woningen leeg staat, is het aantal niet groot en het leegstaan zal van korte duur zijn. Voorzichtig moet men zijn met het abrupt inhalen van 't tekort aan scholen. Het huidige aantal scholen zal vermoedelijk in 1960 voldoende zijn voor de aanwezige leerlingen. Wat het aantal slaapkamers in de nieuwe woningen betreft, achtte de minister een aantal van drie ge wenst. De faciliteiten voor de duplexwo- ningbouw moeten niet worden ver minderd, doch plaatselijk moet wor den nagegaan wat er behoort te ge schieden. Ten aanzien van het sti muleringsplan bij de mijnen zeide spr., dat men binnenkort een com- Sromis voor de gerezen moeilijkheden oopt te bereiken. Nadat de minister nog zijn reeds aangegeven standpunt tegenover de huurverhoging - had gepreciseerd, volgde te kwart over vijf verdaging van de zitting tot -1 één uur. OUDSTE VAN NEDERLAND Inmiddels reeds opgespoord Naar eerst thans bekend geworden is, is deze zomer in het Postmuseum te Den Haag een ernstige diefstal gepleegd. Van de directie van het Post museum vernemen wij hierover het volgende: Korte tyd na de opening van de tentoonstelling „Eeuwfeest Rijkstele graaf" werd bij de dagelijkse controle in de nieuw ingerichte postzegelga lerij de vermissing geconstateerd van twee vel-delen van de oudste postze gels van Nederland. Het betreft hier proefdrukken van de vijftien cents-postzegels in de goedgekeurde kleur. De politie nam onmiddellijk in samenwerking met de postzegelhandel de nodige maatrege len voor het geval de vermiste zegels hier of daar ten verkoop zouden wor den aangeboden. Terwille van het on derzoek is daarom aan het feit geen ruchtbaarheid gegeven. De activiteit van de bevoegde instanties heeft thans volledig succes gehad, zodat niet alleen de dader kon worden ont dekt, maar ook het gestolene com pleet werd teruggevonden. De dader bleek een tijdelijk em ployé te zijn geweest van een der in zenders op de tentoonstelling, die zich in het vertrouwen van het bewakend Strij'd om eeii lot. De Panamese consul op Aru ba (Ned. Antillen) bezat een lot uit de Panamese staatslote rij, maar de man scheen weinig vertrouwen in de uitslag te hebben, weshalve hij het lot verkocht aan twee Arubanen. Op net lot viel de prijs van 44.000 dollar. Deze tegenslag kon de consul niet verkroppen en hij zei tegen de beide geluk kigen: „Of samendelen of ik stuur een telegram, dat het lot my ontstolen is en de prijs niet uitbetaald moet worden". Na tuurlijk kwam de politie bij de ze zaak te pas en thans ligt de beslissing Dij de procureur-ge neraal, die zich op het stand punt stelt, dat de beide Aruba nen eigenaar zijn en dat de con sul in overtreding van de lote- rywet is door het lot te verko pen. dingen soms scherper zien, dan zelf voldane Nederlanders. We kunnen daar ons voordeel mee doen. Er heerst in Nederland een schrik barende woningnood. Men weet het. Maar er zijn niettemin sedert 1946 niet minder dan 591.260 paartjes ge trouwd. Hebben die allemaal een dak boven hun hoofd? Neen. Het is niet meer als vroeger, toen men in „ver gevorderde staat van vrijagie" zoals „De Verzekeringsbode" het noemt, een huis zocht en dan trouwde. Men trouwt eerst. Trekt dan bij vader en moeder in. Koopt langzamerhand de eigen wo ninginrichting. En als die compleet is, wacht men geduldig tot men aan de beurt is voor een huis Hoe de levensgewoonten van een volk toch veranderen kunnen... personeel heeft weten in te dringen en daarvan misbruik heeft gemaakt. Hij had de bewuste vel-delen ver knipt om ze verhandelbaar te maken, doch alle delen zijn thans teruggevon den, zodat zij weer aaneen te voegen zijn. Door dit verknippen is de waar de van het vel beduidend verminderd. Een overzicht van een enorme mensenmenigte, die door de straten van Bagdad trekt, tijdens een anti-Britse en -Amerikaanse demonstratie. Coördinatie van de civiele verdediging Commissie aan het werk. De Regeringsvoorlichtingsdienst deelt mede: Dc minister-president heeft een commissie voor de algemene verde digingsvoorbereiding ingesteld, waar- In de betrokken departementen zyn vertege n woo rd i g cl. Aan deze commissie is opgedragen ceil basisplan voor de algemene ver dediging te ontwerpen. In het bijzon der zal net de taak van de commissie z(jn om de noodzakelijke voorzienin gen In de civiele sector te coördine ren, dit in aansluiting op de reeds vastgestelde militaire opnouwplan- nen. Het presidium van deze commissie ls opgedragen aan de secretaris van de algemene vertledigingsraad. De winkelsluiting op de feestdagen Op grond van de nieuwe winkel sluitingswet mogen de winkels tot negen uur des avonds geopend zijn op de volgende data: Zaterdag 29 November, Maandag 1 tot en met Donderdag 4 December, Zaterdag 20 December, Maandag 22 tot en met Woensdag 24 December. Woensdag 31 December. Op deze dagen vervalt de verplich te halve dagsluiting. Joegoslavische gezant moet Boedapest verlaten. Hij zou geïnteresseerd 7tjn in een spionnagecompiot. Hongarije heeft aan Joego-Slavië een nota gezonden, waarin de onmid dellijke terugroeping wordt geëist van de Joegoslavische zaakgelastigde te Boedapest. De zaakgelastigde, Moljan Komati- na, weid in Augustus 1951 van Oslo naar Boedapest overgeplaatst, waar hij Dinko Denovski, het toenmalige hoofd van de Joegoslavische diploma tieke missie, opvolgde. Ook de laatste werd indertijd tot persona non grata verklaard. Komatina was toen zaakgelastigde in Oslo. In de desbetreffende nota wordt verklaard, dat bij het spionnageproces tegen de Joegoslaaf Laszlo Balint in Boedapest, duidelijk was komen vast te staan, dat de Joegoslavische lega tie te Boedapest haar diplomatieke privileges misbruikt en Balint en zyn medewerkers gesteund had. In de zaak Balint ging het niet al leen om spiöhnage maai1 ook om be schuldigingen van moord en andere misdrijven. Eisenhower's bezoek aan Zuid-Korea. Er hangen ai vlaggen .n Seoei. Honderden leden van de politie en de veiligheidsdienst zijn naar Seoel gedirigeerd met het oog op het aan staande bezoek van generaal Eisen hower. In de straten patrouilleren pantserwagens en de stedelijke au toriteiten hebben aangekondigd dat voortaan streng de hand zal wor den gehouden aan de avondklok, die om half tien ingaat. Alle Koreaanse bewoners van Se oel moeten zich bij de politie laten inschrijven. De bevolking gaat voort met het aanbrengen van Amerikaan se vlaggen en spandoeken. DE S.E.R. KOMT BIJEEN. Het loonvraagstuk in studie De regering heeft aan de Sociaal Economische Raad advies gevraagd over het te volgen systeem van loonbeheersing. Gevraagd wordt of er aanleiding is tot wyziging van het bestaande systeem en welke de con sequenties zijn van eventuele wyzigingen in de gevolgde loonpolitiek. Daarbij wordt gedacht aan de loon- verhoudingen in de onderlinge groe pen en bedrijfstakken, de kostprijzen de productiviteit, de mogelijkheid van beïnvloeding van het loonniveau in verband met de industrialisatie en aan de arbeidsvrede. De Sociaal Economische Raad zal Vrijdag 28 November het ontwerp advies inzake het vraagstuk van de huren en het ontwerp interim-advies inzake het vraagstuk der werkgr genheid behandelen. Verwacht wordt, dat de raad is het 100 jaar geleden, dat een door 576.000 Engelse vrou wen getekend adres tot afschaf fing der slavernij aan de Ame rikaanse vrouwen werd gezon den; is het 140 jaar geleden, dat het Franse leger onder Napo leon over de Berezina terug trok. FINANCIËLE MOEILIJKHEDEN. Met schoolgeld en bijdragen der gemeenten komt men er niet Voorby is de tyd, dat de dokter tevens barbier was en de onderwijzer bo vendien klokkenluider. Voorby dient ook de tijd te zijn, dat de kleuterscho len worden geleid door „bewaarsters" en „broekophaalsters"de evolutie, welke het kleuteronderwijs doormaakt, eist bevoegde onderwijzeressen en dus ook goede opleidingen. Zeeland is er twee rijk, verbonden aan de beide kweekscholen te Middelburg, doch zo lang er nog geen wettelijke regeling van het kleuteronderwijs bestaat, vormen zy maar een onzeker bezit. Op het ogenblik is de situatie zelfs zo, dat wanneer geen financiële hulp wordt geboden, voortzetting van dit buitengewoon belangrijk werk practisch on. mogelijk wordt. Daarom werd by de organisatie van de Zeeuwse collecte het kleuteronderwys dan ook als één van de objecten gekozen, die uit de opbrengst zullen worden gesteund. Tegenwoordig wordt gelukkig veel meer dan vroeger aandacht aan het kleuterondeiwys besteed. Het wordt nu wel algemeen ingezien, dat men niet meer kan volstaan met de be waarplaatsen, geleid door een vrouw tje, dat voor een kleine, o zo kleine vergoeding wel bereid is op de kinde ren te passen De kinderpsychologie is met grote schreden vooruitgegaan en de kleuterleeftijd is momenteel wel het best verkende deel van de op- voedingsphasen in het kinderleven. Allerwege is belangstelling gegroeid en nu de bewaarplaats vrywel overal heeft plaats gemaakt voor de kleuter school, is het voor iedereen duidelijk, dat er een ander slag meisjes moet zijn voor de leiding daarvan dan waarmee men vroeger kon volstaan, dat er dus bevoegde leerkrachten moeten komen. In Engeland gaat men de laatste J'aren zelfs zó ver, dat aan deze ;rachten, wat de vooropleiding be treft, dezelfde eisen worden gesteld als aan leraren van het voorbereidend hoger onderwijs! Zover is men in Ne derland nog niet, maar wel gaat de wetgever zich thans met het Kleuter onderwys bemoeien. Een wetsont werp is gereed en het is te verwach ten, dat dit volgend jaar in de Ka mers zal worden behandeld. Wanneer deze wet aangenomen wordt en alle betrokkenen hopen dat vurig! zullen nog slechts die kleuterscholen voor subsidie in aan merking komen, waaraan bevoegde onderwijzeressen verbonden zijn. Er moet voor de meisjes dus gelegenheid bestaan om een behoorlijke opleiding te volgen. Vooral dank zp het stimu lerende werk van de Stichting Zee land zijn ei in onze provincie twee opleidingen gekomen: één aan de Rijkskweekschool en één aan de Chr. Kweekschool te Middelburg. Dat er belangstelling voor bestaat, blijkt wel hieruit, dat beide meer dan zestig leerlingen tellen en reeds een behoor lijk aantal meisjes voor het diploma opleidden. De opleidingen zijn landelyk gere geld en de diploma's (voor kleuter leidster en voor hoofdleidster) gelden dus overal. SCHOOLGELD EN SUBSIDIES. Het lijkt heel aardig, die twee op leidingen (voor openbaar en bijzonder onderwijs) in Zeeland, maar wanneer men een vergelijking maakt met ove rig Nederland, blijkt, dat onze pro vincie er bekaaid af komt. Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Dordrecht, Arnhem, Groningen bezitten door de gemeenten volledig gefinancierde kweekscholen voor Kleuteronderwijze ressen. Waar moet het geld vandaan komen om de opleidingen in Middelburg te financieren De meisjes betalen 75 schoolgeld per jaar. Dat ia veel, want veelal verdienen zy niets óf een zeer klein bedrag als kwekelinge; de sala rissen van deze onderwijzeresjes zyn over het algemeen heel laag. Talryke meisjes op de R.K.S. Komen er zelfs uit Haamstede en Sas van Gent moeten bovendien zeer veel reis geld betalen om de opleiding te kun nen volgen. De gemeenten, waaruit de leerlin gen afkomstig zijn, geven als regel subsidie per leerling, doch dan nog hebben dè opleidingen onvoldoende middelen om de salarissen ran leer aren, huur van gebouwen, leermidde len, enz. te kunnen bekostigen. Zy konden blijven bestaan dank zij een provinciaal subsidie, doch voor 1953 is dat niet meer uitgetrokken, zodat de opleidingen in ernstige moeilijkhe den zyn geraakt. Wü men de achter stand inhalen, welke in Zeeland ten advies inzake de huren die dag zal vaststellen. Met betrekking tot de werkgelegenheid is het mogelyk, dat de behandeling daarvan nog na Vrij dag moet worden voortgezet. Zandzuiger arriveerde bij het Faustos-wrak. Controle op het wegzakken. De zandzuiger Ahoy, die grote hoe veelheden zand onder het wrak van de „Faustus" in de mond van de Nieuwe Waterweg zal wegzuigen is Dinsdagmiddag te Hoek van Holland gearriveerd Intussen zal de rijkswa terstaat pijpen in het wrak van de „Faustus slaan om aan de hand daarvan net wegzinken te kunnen controleren. Ook zal een net van zo genaamde raai-lijnen over het wrak worden geprojecteerd. Langs deze denkbeeldige lijnen zullen regelmatig peilingen worden verricht. De bedoe ling is. dat men op deze wyze de ge dragingen van de wegzakkende „Faustus" zo goed mogelyk zal kun nen volgen. In het gat, dat door de „Faustus" werd geslagen in de Noorderpier is tot nog toe slechts een zinksfcuk neer gelaten. Aan de verdere zïnkstukken wordt hard gewerkt. Nog steeds onenigheid in het Indonesische leger. Het kabinet in Indonesië heeft Dinsdagavond twee uur vergaderd over de maatregelen, die eenomen moeten worden in verbantf met de onenigheid m het leger. Het kabinet keurde de benoeming goed van kolo nel Bambeng Oetoyo tot territoriaal commandant van Zuid-Sumatra. Hy zal daar het gezag moeten overnemen van overste Kretarto. Uit Palembang wordt gemeld, dat deze overste de be noeming van Oetoyo met vreugde vernam. Uit Makassar heeft overste Wa- rouw een telegram gericht aan de re gering, waarin hy geen genoegen neemt met de jongste regeringsver klaring, die niet duidelijk genoeg zou zyn. Tydens een persconferentie bleek, dat te Makassar nog steeds in arrest zit de majoor Saleh Lahade, die woordvoerder van de afgezette overste Gatot Soebroto was. aanzien van de bevoegdheid der leer krachten bestaat, wil men het Zeeuw se kleuteronderwijs brengen op het oeil. waarop het behoort te staan, lan mogen zij onder geen beding ver loren gaan. Het is dan ook te wensen, dat de twee inrichtingen inderdaad uit de opbrengst van de Zeeuwse col lecte kunnen worden geholpen en dat spoedig de wet tot stand komt, die dergelijke noodsprongen overbodig maakt. VERWACHT: VEEL BEWOLKING. Geldig tot Woensdagavond: Van het Zuiden uit toenemende bewolking met later op de dag in het Zuiden van 't land enige sneeuw. Middagtemperaturen om het vries punt Matige tot vrij krachtige wind tussen Oost en Zuid.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1