PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BILT Ernstige ongeregeldheden te Bagdad uitgebroken Vernieuwing gevangeniswezen, ook in Middelburg GROTE FRANSE NEDERLAAG IN NOORDWEST INDO-CHINA HENRIETTE ROLAND HOLST IS HEENGEGAAN Vandaag VERWACHT: 195e Jaargang-No. 277 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer, Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PI. verv.: W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per week. f 5.45 p. kw.. fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. Bur. VTissingen Walstr. 58—60. telef. 2355 4 lijnen (b.g WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Maandag 24 Nov. 1952 ADVERTENTIEPRIJS 'U ct. per mm. Minimum p advertentie f 3.- Ing. mededelingen driemaaj tarief. Kleine advertenties (max 8 regels) van 1—5 regels i 1—. Iedere regel meer 20 cent ..Brieven of adres Bureau van dJt Blad" 26 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. 1 of 2160). Middelburg. Markt 51. telef. 3841. Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228) Oostburg. Finlandstraat 2. telcf. 16 Terneuzen. Brouwerijstr. 2 Zierikzee. N. Boser^sU^joojeier^. WEG MET HET BRITS-IRAAKS VERDRAG. 20.000 betogers raakten slaags met de politie In Bagdad, de hoofdstad van Irak, is het Zondag tot ernstige ongeregeld heden gekomen. Het leger liet pantserwagens aanrukken, nadat naar schatting 20.000 betogers, van wie sommige gewapend waren met messen, zwaarden en revolvers, slaags waren geraakt met de politie. Groepen bur gers en stakende studenten trokken onder het roepen van leuzen tegen de Britten, de Amerikanen en het huidige Iraakse bewind door de straten. Onder de betogers bevonden zich „vredespartisanen", die spandoeken droe gen met opschriften als „Wjj willen vrede", „De misdadige verraders moe ten worden gestraft", „Weg met de schünverkiezingen" en „Weg met het BritsIraakse verdrag". De sterke politiebewaking kon niet I verhinderen, dat de Britse en Ameri kaanse ambassade met stenen werden bekogeld. Het gebouw van de Ameri kaanse voorlichtingsdienst werd in brand gestoken, evenals een aantal politieposten. Verder wierpen de be togers stenen naar het Arabische persbureau en het gebouw waarin de voorlichtingsdienst van de Britten is gevestigd. REGERING AFGETREDEN. Reeds Zaterdag demonstreerden de stakende studenten. De politieke spanning bereikte toen een hoogte punt. Premier Moestafa el Oemari bood aan regent Abdoelillah zijn ont slag aan. Premier Oemari had op 12 Juli een kabinet gevormd van partij loze figuren. Dit kabinet zou algeme ne verkiezingen voorbereiden. Eind October werd het parlement ontbonden en vastgesteld, dat de ver kiezingen binnen 60 dagen gehouden zouden worden. Vier van de vijf politieke partijen deelden intussen mede, dat zij deze verkiezingen zullen boycotten, omdat ze nog gehouden worden op de basis van de oude Kieswet, die getrapte verkiezingen voorschrijft. Men kiest dus volgens deze wet niet direct het parlement, maar de kiesmannen. De vier politieke partijen eisen recht streekse verkiezingen. GENERAAL VORMT KABINET. Nadat aanvankelijk de voorzitter van de Senaat, Djamal Madfai, Za terdag gepoogd had een nieuwe rege ring te vormen, maakte ie £hef van de generale staf- generaal Noerdin Mahmoed, Zondagavond uekend, dat hij in opdracht van de regent een ka binet had gevormd, waarvan hijzelf premier is. De 53-jarige generaal Mahmoed voerde in 194S het bevel over het Arabische „bevrijdingsleger" in de oorlog tegen Israël. Hij wordt be schouwd als een der Qekwaamste Arabische Indonesische regering over October-demonstratie. De Indonesische regering heeft Zaterdag een verklaring gepubliceerd over de gebeurtenissen op 17 Octo ber. De verklaring besluit: „De eis van de zijde der legerlei ding om het parlement te ontbin den, kan niet juist worden geacht, omdat dit duidelijk een inmenging betekent op politiek terrein. Het ligt geenszins in de bedoeling der rege ring, te tolereren, dat de grenzen van de taak, die het leger heeft, worden overschreden en zij zal de nodige maatregelen treffen, waar ook deze overtredingen worden be gaan." IN MAKASSAR. In het stafkwartier van overste Warouw te Makassar, die zoals men weet zijn commandant gevangen heeft gezet, werd Zaterdag een pers conferentie gehouden. Daarin werd door kapitein Rahasia medegedeeld, dat de operaties tegen Kahar Mu- zakkar en zijn aanhangers gewoon voortgaan. Medegedeeld werd, dat overste Warouw Zaterdagavond een toespraak zou houden voor de mili tairen in Oost-Indonesië. Alle belangrijke punten in Bagdad zijn door het leger bezet. Buitenlan ders kregen Zondag de waarschuwing thuis te blijven. De generaal deed een beroep op de bevolking om orde en rust te bewaren. Tijdens de ongeregeldheden werden tien mensen gedood en honderden ge wond. Onder de gewonden zijn 38 po litiemannen. Te Bagdad is bij koninklijk decreet de staat van beleg afgekondigd. Betogers in groepen van ongeveer honderd personen, trokken Zondag avond door de voornaamste straten van de hoofdstad onder het roepen van „weg met Mahmoed. Wij wensen geen stafchef als minister-president". Gevechtswagens van het leger volgden de betogers, doch grepen niet in. Bloedbad in Kenya Politie schoot 15 Afrikanen neer en wondde er 27. Opnieuw zyn ernstige ongeregeld heden voorgevallen in Kenya. Te Kirawara in het gebied van Fort Hall heeft de politie het vuur ge opend op een grote menigte Kikoe- joes. Er werden 15 Afrikanen ge dood en 27 gewond. Er zijn vele arrestaties verricht. De menigte drong op toen een man werd gear resteerd en in een politiewagen ge zet. "De man werd door de politie- co.mmandant vrijgelaten, maar de zingende menigte bleef opdringen. Toen werd bevel gegeven het vuur te openen. Nabij de Thomson-watervallen ongeveer 150 km. van Nairobi over vielen Kikoejoes de woning van het echtpaar Meiklejohn. De man werd zwaar gewond. Zijn echtgenote, die arts is, slaagde er in hoewel zwaar gewond per auto een politiepost te bereiken. Militairen doorzochten de omgeving en arresteerden elf Afrikanen. In een onderdistrict van Fort Hall wordt sedert een week een inheem se ontvanger vermist. Gewapende inboorlingen vielen Zaterdag een boerderij te Nanjoeki aan. Een in heemse arbeider werd gewond. Mili tairen hebben drie arrestaties ver richt in een streek van het district Fort Hall, waar een stamhoofd en twee inheemse politieagenten zijn vermoord. Albert van Raalte overleden. Zondagochtend overleed op 62-jari- ge leeftijd in Amsterdam, de heer Al- bert van Raalte, dirigent van het Ra dio Philharmomsch orkest. De cre matie zal op verzoek van de overle dene in alle stilte geschieden. De heer Van Raalte is in 1911 be noemd als dirigent van de stedelijke opera te Leipzig. Van 1915 tot 1927 was hij dirigent van verschillende Ne derlandse opera-instellingen: van 1927 tot 1937 leidde hij het Schots orkest in Glasgow. De overledene, die heden avond door de Nederlandse omroep wordt herdacht, verwierf zich inter nationale bekendheid door zijn op treden als gastdirigent op verschei dene internationale muziekconcour sen. OPMARS DER VIETM1NH. Bevoorradingsbasis Son La gevallen. De Franse troepen, die in het Noordwestelijk deel van Indo-Chlna rond om de stad Hanoi ageren tegen de Vietminh-opstandelingen hebben een zware nederlaag geleden. Het leger der opstandelingen, dat naar verluidt aldaar drie volledige divisies zou omvatten rukte op naar de belangrijke bevoorradingsbasis Son La, die door de Fransen ontruimd moest worden, vliegtuigen een Vietminh bataljon hebben vernietigd. In Parijs wordt het van het groot ste belang geacht, dat het vliegveld Nasam behouden blijft, want het is het eindpunt van de luchtbrug, waar over versterkingen en voorraden aan gevoerd werden toen de wegen onbe gaanbaar waren. Sommige Fransen zijn van mening, dat het verlies van Nasam zou leiden tot de instorting van de gehele Franse verdediging in het Thai-bergland. Terwijl versterkingen en voorraden uit Hanoi, de hoofdstad van Tonkin in ijltempo naar Nasam gevoerd wor den, zijn de Vietminh-troepen bezig een tang-beweging uit te voeren, waarbij ze Nasam reeds op acht kilo meter zijn genaderd. Véle waarne mers zijn van mening, dat het groot ste gevecht van deze oorlog op han den is. BEWONDERD EN BEMIND. Begenadigd dichteres met warm kloppend hart voor verworpenen der aarde. In een Amsterdams rusthuis, waar zij de laatste jaren werd verzorgd, is Vrijdagavond op 82-jarige leeftijd dr. Henriëtte Roland HolstVan der Schalk overledeu. In haar verliest Nederland een groot dichteres, een socia- liste van bijzonder formaat, een vrouw met een warm kloppend hart voor de verworpenen der aarde, die in haar werk en in haar leven getuigde van haar idealen, die niet slechts bewonderd, doch vereerd werd en die voor onze cultuur van onschatbare betekenis is. Op uitdrukkelijk verzoek van de overledene zal de crematie in alle stilte geschieden. noemen wtj nog de dichtbundels Op waartse wegen. Tussen twee werelden en Verworvenheden, haar prachtige lekespelen Thomas Moore, De opstan- digen, De moeder en Kinderen van dezen tijd, alsmede haar bewonde renswaardige studies over Rousseau, Garibaldi, Herman Gorter (een per soonlijk vriend) en Tolstoï. Het belangrijkste Franse bolwerk in het Thai-bergland van Noordwest Indo-China is daarmee in handen van de Vietminh gevallen. Strijdkrachten van de Franse Unie zijn rondom Son La in volle aftocht, zij trekken terug op het versterkte kamp Nasam, dat bij een belangrijk vliegveld ligt. Franse eenheden bevonden zich Zaterdag by Co Noi 30 km. ten Zuid oosten van Nasam en op een punt vijf kilometer ten Noordwesten van deze plaats. By Co Noi zouden Franse I is het 10 jaar geleden, dat de Duitsers besloten de kerk klokken in ons land in beslag I te nemen. Excuses aangeboden voor vlagincident. De militaire overheid te Makassar heeft tegenover het Nederlandse com missariaat aldaar haar leedwezen be tuigd over het incident, waarbij de vlag voor de ambtswoning van de Ne derlandse commissaris werd neerge haald. Medici hebben vastgesteld, dat de schuldige aan het incident inder daad niet toerekeningsvatbaar is. De man bevindt zich onder observatie. Amerikaans vliegtuig met 52 personen vermist. Een „Globemaster" van de Ame rikaanse luchtmacht dit toestel kan 200 gewapende militairen ver voeren is Zaterdagavond nabij Alaska verdwenen. Het toestel had behalve de bemanning van 11 kop pen, 41 passagiers aan boord. Het was op weg naar het Elmendorf- vliegveld bij Anchorage. Dit is het derde vliegongeluk in drie weken tjjd nabij Alaska. Monsterlijk weefsel van leugens te Praag. Protest van Israëlische regering Volgens radio Praag gaan de be klaagden in het proces tegen Slans- ky, Clementis c.s. voort met het af leggen van ongewone bekentenissen. Zaterdag was het de beurt van Va- vro Hajdoe, en Artner London, twee voormalige ministers van buitenland se zaken (waarnemend) en Andre Simon, oud-hoofdredacteur van een communistisch dagblad. Hajdoe gaf toe verrader, spion en Zionist te zijn. Simon verklaarde gewerkt te heb ben voor de inlichtingendienst van de voormalige Franse gezant Man- deL London erkende, dat hij sedert 1948 lid was van de samenzweer- dersgroep van Slansky. Josef Frank, een andere beklaag de, zeide Zondag, dat hy in het con centratiekamp Buchenwalde, waar hij geïnterneerd zat, de dood van verscheidene politieke gevangenen heeft veroorzaakt. Ook zou hij getracht hebben de Tsjechoslowaakse economie en defen sie te saboteren. Een woordvoerder van de Israëli sche regering te Tel Aviv heeft de anti-Zionistische beschuldigingen in het proces te Praag Zaterdag „een monsterlijk weefsel van leugens" ge noemd. Bergen op Zooms nieuwe Zaterdagmiddag is ir. L. A. H. Pe ters, oud-minister van Overzeese ge biedsdelen en oud-gouverneur van de Nederlandse Antillen geïnstalleerd als burgemeester van Bergen op Zoom. De plechtige raadszitting werd bij gewoond door de oud-burgemeester, ir. H. Witte, minister van Wederop bouw en Volkshuisvesting en door burgemeesters van de omliggende ge meenten. De loco-burgemeester, wethouder Kuijpers, schetste de problemen waar voor Bergen op Zoom zich thans ge plaatst ziet. Hij wees op de noodzake lijkheid van expansie en op het ha venprobleem, dat zo nauw verband houdt met het ScheldeRijnvraag- stuk. HENRIETTE ROLAND HOLST. C.P.N. wenst bloklijsten bij raadsverkiezingen. In de Diamantbeurs te Amsterdam begon Zaterdag het 16e congres van de Communistische Partij Nederland. Het werd geopend door voorzitter Gerben Wagenaar, die op een podium stond, dat versierd was met meer dan levensgrote portretten van Stalin, Lenin, Paul de Groot en hemzelf. Hij zeide, dat de partij het laatste jaar 1018 nieuwe leden kon inschrijven. Paul de Groot gaf Amerika de schuld van onze exportmoeilijkheden en zei. dat de verkiezing van Eisenhower een nieuw bewijs is van de opdringerig heid der „imperialisten". Zondag deelde de voorzitter mede, dat bij de komende raadsverkiezingen naar bloklij9ten moet worden ge streefd. „Het accent moet worden ge legd op het plaatselijk belang en voor uitstrevende populaire mensen zul len wordert gepousseerd", zo zei hij De propagandastaf van de C.P.N. wordt uitgebreid. Hiervoor zal een bedrag van f 50.000 bijeengebracht worden. 24 December 1869 in Noordwijl geboren als dochter van een notaris, publiceerde in 1895 haar eerste bundel gedichten, „Sonnetten en verzen in terzi nen geschreven". Twee jaar la ter, op het Paascongres der S.D.A.P. in Arnhem, sloot zij zich bij deze partij aan. Zij was een socialiste in hart en nieren, die meeleed met de verdrukten en mét de andere socialistische pioniers het ideaal beleed van een betere wereld, een wereld van rechtvaardigheid en naas tenliefde. Haar sociale bewo genheid en markante persoon lijkheid maakten haar tot een bemind en vereerd leidster, maar het spreekt vanzelf, dat haar opvattingen zich ook in haar literair werk weerspiegel den: de bundel „De nieuwe Ge boorte" was daarvan het eerste voorbeeld. Al vrij spoedig verliet Hen riëtte Roland HolstVan der Schalk zij was namelijk in middels gehuwd met de latere hoogleraar R. N. Roland Holst, glas- en muurschilder de S. .A.P., daar zij zich niet langer met het beleid van het partijbe stuur kon verenigen. Daar na was zij achtereenvolgens lid van het Revolutionnair Socia listisch Vei'bond, van de S.D.P. en van de Communistische Par tij, maar ook daar trad zij later weer uit. Zoals uit haar later werk blijkt, gingen haar reli gieuze gevoelens een belangrijke rol in haar leven spelen. Tot haar dood toe bleef zij de zelfde kunstzinnige, intelligente en met de lijdenden meelevende vrouw. In de oorlogsjaren woonde zij aanvankelijk in bij een dochter van Albert Verwey te Santpoort en verbleef zij vervol gens in Noord-Brabant, Van de werken, waarmede de over ledene onze literatuur heeft verrijkt, Unesco-directeur trad af uit protest. Dr. Jaime Bodet, directeur-generaal van de Unesco en de Braziliaan Car- neiro. voorzitter van de uitvoerende raad, zijn afgetreden uit protest tegen de besnoeiing op de begroting van deze culturele organisatie der Ver enigde Naties. Vrijdag werd 18 millioen dollar toe gestaan voor de Unesco, hetgeen 2M millioen minder is dan waarom Bo det had gevraagd. Dr. Bodet is Mexicaan en oud-mi nister van buitenlandse zaken van Mexico. Tot tijdelijk voorzitter van de uit voerende raad werd inmiddels de heer S. M. Sjarif van Pakistan gekozen. BURGERS KUNNEN HANDJE HELPEN Nieuwe directeur Huis van Bewaring wil andere koers varen „Wy zyn er niet voor om de man, die iets misdreven heeft, in een cel te stoppen en dan maar af te wachten of hij zoveel berouw krijgt, dat hy na zyn vrijlating gen rechtschapen mens zal zijn en blijven. Wij zijn er voor om hem klaar te maken voor de terugkeer in de maatschappij en om hem zyn gevoel van eigenwaarde terug te geven door te zorgen voor verantwoorde arbeid en uitstekende vrije-tijdsbesteding." Dat is de mening van de nieuwe kapitein op de brug van het Huis van Bewa ring (thans tevens strafgevangenis) te Middelburg, de heer G. J. Kamp huis. In Twente, waar hy directeur was van het H. van B. te Almelo, heeft hy zich reeds laten kennen als een groot voorstander van de ver nieuwing, welke de laatste tijd als een frisse wind door het Nederland se gevangeniswezen waait en zijn opvattingen staan er borg voor, dat er op den duur ook in het gesticht te Middelburg wel het een en ander ten goede zal veranderen. Op den duur, want de heer Kamp huis is nog maar enkele dagen in functie en moet dus de situatie pei len en zich volledig inwerken. Boven dien is de verbouwing van het Huis van Bewaring nog altijd in volle gang en pas wanneer deze achter de rug is men dus over een betere ou tillage en een grotere ruimte kan be schikken, zijn de voornaamste voor waarden aanwezig om een andere koers te kunnen varen. Daar komt nog bij, dat de vernieuwing, waar voor in Middelburg ten aanzien van sommige onderdelen reeds de basis werd gelegd, de meeste kans van slagen heeft, indien zij geleidelijk tot stand wordt gebracht. Passende, volkomen uitgebalan ceerde arbeid, die practisch, produc tief en interessant is en waarbij vooral de factoren „rhythme" en „tempo" een rol spelen, acht de heer Kamphuis van onschatbare beteke nis binnen de muren van een straf- gesticht Het gaat er daarbij niet al leen om de arbéidsschuwen de vreug de van het werken te leren kennen; étlle gedetineerden kunnen er een steun aan hebben, financieel, maar vooral ook moreel. In Twente had men contracten met textielfabrieken en hielden kleine groepen zich bezig met heide-ontginningen. In Middel burg werkt men in hoofdzaak voor „De Schelde"; in hoeverre aan de arbeid in de toekomst nog uitbrei- dihg kan worden gegeven, zal die zelfde toekomst moeten leren. De besteding van de vrije tijd is een niet minder belangrijk probleem. De gedetineerden moeten actief be zig gehouden worden, vindt de heer Kamphuis, en hij acht daarvoor vele mogelijkheden aanwezig, geselec teerde radioprogramma's, sport en lichamelijke oefening, lezingen en cursussen, dam- en schaakcompeti ties, tafeltenniswedstrijden, ontspan ningsprogramma's en niet in de laatste plaats huisvlijt, dat alles zo veel mogelijk groepsgewijs, dus ge meenschappelijk. In Twente traden herhaaldelijk amateurgezelschappen, koren, mu- ziekensembles en dergelijke in de ge vangenis op en de heer Kamphuis maakte er geen geheim van, dat hij een dergelijke medewerking van de Zeeuwse amateurs ook bijzonder zou toejuichen. „Wanneer eens in de vier, vijf weken een dergelijke ont spanningsavond wordt georgani seerd, ontstaat een ongedwongen contact tussen de gevangenisgemeen schap en de vrije maatschappij, voor de gedetineerden een brug naar de wereld buiten, aan de andere zrjde van de tralies". De amateurs kun nen zich dan ook geen dankbaarder publiek wensen. Niet alleen muzikan ten, zangers en cabaretiers kunnen op deze wijze prachtig werk doen, maar ook zij, die in staat zijn een actuele, interessante lezing, al dan niet verlucht met lichtbeelden of film, te houden. De heer Kamphuis zei ons, te hopen op een even grote medewerking als hy in Twente heeft ondervonden; daar was zq zelfs zó groot, dat de directeur van het Huis van Bewaring het enthousiasme zo af en toe wat moest afremmen. De kerk in het Middelburgse Huls van Bewaring wordt gemoderniseerd om tevens goede diensten te kunnen bewijzen als zaal voor dergelijke bij eenkomsten. Ondermeer komt er een podium in en de ruimte zal ook wat gezelliger worden aangekleed. Een overbodig luxe is dat zeker niet! Loistenijke intocht van de Sint in Amsterdam. Ruim een half millioen mensen, on der wie ook Koningin Juliana met de prinsessen Marijke en Margriet, heb ben Zaterdagmiddag de glorieuze in tocht van St. Nicolaas in Amsterdam gade geslagen. Nimmer tevoren was de belangstelling zó overweldigend: langs de gehele bevlagde route door de binnenstad stond het publiek, de jeugd vooraan, 10 tot 20 rijen dik en hier en daar waren zelfs de daken der trams met kijkers bezet. Het hart van Amsterdam, de Dam, was één deinen de mensenmassa. Zeker 40.000 Amsterdammers ston den bij het Centraal Station en op de Prins Hendrikkade toen om 2 uur on der het gebeier der klokken de stoom boot uit Spanje meerde en de Sint voet op Amsterdams bodem zette. Hij werd o.m. begroet door de burgemees ter van Cardiff in ambtsgewaad, de heer W. H. J. Muston. die in zijn kwa liteit van ere-voorzitter van het comi té, dat telkenjare in Cardiff een grote Kerstparade organiseert, met twee an dere bestuursleden naar Amsterdam was gekomen om de intocht bij te wo nen. De Koningin en de prinsessen ston den op het balcon van het paleis aan de Dam, doch begaven zich later naar beneden om de goede heilige te be groeten. Deze sprak de wens uit, dat men er bij de bouw van een IJ-tunnel re kening mee zal houden, dat hij er op zijn schimmel doorheen zou kunnen rijden zonder dat zijn mijter gevaar loopt De burgemeester van Cardiff overhandigde hij een kleine kerstboom met een enveloppe, waarvan de in houd bestemd is voor de aankoop van een grote boom voor de festiviteiten te Cardiff. Van de aankomst in Amsterdam werd een directe televisie-uitzending gegeven. Rond de aanlegsteiger waren drie camera's opgesteld. De 18-jarige Japanse kroonprins Akihito werd" dezer dagen met groot ceremonieel tot erfgenaam van de Japanse keizerstroon uitgeroepen. Nederlandse matroos bij schermutseling gedood. Op 28 October werd aan boord van het Britse tankschip „Vivien Louise", toen dit in de Perzische golf voer met bestemming St. Nazaire, de 19- jarige Nederlandse matroos T. Wild schut bij een schermutseling door mes steken gedood. In verband hiermede is Vrijdag aan boord van het Britse troepenschip .Empire Windrush" bij aankomst in Southampton de uit Nederland af komstige Amerikaan Kuhbauch aan gehouden. DE ENKELE BUIEN. Geldig tot Maandagavond: Wisselend bewolkt met vooral in de kustprovincies enkele regen- of hagelbuien. Matige wind uit Wes telijke richtingen. Dezelfde tempe ratuur als gisteren of iets koeler.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1