PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BILT Britse atoombom deed fregat m damp opgaan Begroting van Middelburg nog op losse schroeven Kantlijn SOCIALISTENLEIDERS NIET OP DE LIKWIDATIELIJSTEN r Vandaag DE VERWACHTt I95e Jaargang-No. 251 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer, Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PI. verv.: W. Leertouwer en H. A. Bosshardt, ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per week, f 5.45 p. kw., £r. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 24 Oct 1952 ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per mm Minimum p. advertentie f 3.— Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1—Iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160). Middelburg, Markt 51, telef. 3841. Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228). Oostburg. Finlandstraat 2. telef. 16. Terneuzen. Brouwerijstr. 2. Zierikzce. N Bogerdstr^C^160^elef^6. CHURCHILL IN HET LAGERHUIS Proef kostte 100 millioen pond, maar het parlement merkte er niets van Op een paar rood-gloeiende brokstukken na, is het fregat, waarop on langs de eerste Britse atoombom tot ontploffing werd gebracht, eenvou dig „verdampt". Dit heeft premier Churchill Donderdagmiddag in het Britse Lagerhuis medegedeeld in zyn verklaring over de recente Britse atoomproef op de Monte Bello-eilanden voor de Australische Westkust. De proefneming heeft in totaal 100 millioen pond sterling één milliard gul den gekost. Churchill zeide als oud-parlementariër er zelf verbaasd over te zijn, dat een dergelijke som kon worden besteed zonder dat het parle ment er iets van merkte. Op het ogenblik, dat de eerste flits door de romp van het fregat de 1450 ton metende „Plym" naar buiten drong, heerste op dat punt een temperatuur van ongeveer een mil lioen graden Fahrenheit. In het cen trum van de ontploffing moet de temperatuur nog veel hoger zijn ge weest. Er ontstond een enorme vloed golf en duizenden tonnen water, mod der en stenen werden de lucht in ge slingerd. Een uitgestrekt gebied werd door de fantastisch hoge luchtdruk en door de uitstraling van radio-actieve deeltjes bestreken. Het doel van de proef was de uit werking van een atoomontploffing in een haven te onderzoeken. Direct na de ontploffing vlogen reeds twee ma rine-officieren met hefschroefvlieg- tuigen over het zwaar besmette ge bied om monsters water voor onder zoek op radio-activiteit te nemen. Op verschilende afstanden waren proef- bouwsels opgesteld, van belang voor de strijdkrachten en de burgerlijke verdediging. Er werden bij de proef geen dieren gebruikt. In het gebied waren geen zoogdieren waargenomen en de meeste vogels waren reeds door de voorbereidingen verdreven. NOG BETER Uit een verklaring van Churchill, dat de resultaten van de proef aan- Ook de Eerste Kamer heeft nu en dat nog wel in een besloten zitting de buigings-n bij man nelijke woorden uitgebannen. Alleen de dichters zullen die n nu voortaan nog trouw blijven, als zij haar nodig hebben voor de klank van hun vers. En verder zullen er nog een stuk of wat rechterlijke colleges zijn, die niet van de buigingsuitgang willen scheiden. Alle andere Nederlanders zullen voortaan de buigings-n weglaten. Merkwaardig toch, hoe snel ons volk aan de nieuwe spelling gewend is. Men heeft er zich jaren tegen ver zet nu is er praclisch niemand meer, die de oude spelling nog zou kunnen schrijven En heeft iemand het gevoel, dat onze taal er aiyner op is geworden, of minder mooi? Dat dit niet het geval is, bewijst al leen maar weer opnieuw, dat de taal niet het geschreven, maai* het ge sproken woord is. Het merkwaardige geval doet zich voor, dat de geschreven taal soms de kluts kwijt raakt. Dat is met name het geval gebleken na de invoering van de tegenwoordige spel ling. Onder de oude spellingsregels wist iedereen van welk geslacht een be paald woord was, mannelijk, vrouwe lijk of onzijdig. Men wist dus ook, wanneer er een n achter lidwoord en bijvoegelijlt naamwoord moest komen en wanneer men in de tweede naam val „der" mocht gebruiken. Nu kent practïsch niemand nog het geslacht der zelfstandige naam woorden en men ontmoet dientenge volge een gebruik van het woord „der", dat oudere taalgevoelige men sen de haren te berge doet rijzen. Men heeft het in de kranten speciaal over „der raad" en wat dies meer zij. Het zal nog zover komen, dat men „der man" gaat schrijven. Maar wie gebruikt in de spreektaal het woord „der" Niemand. Men zegt „van de". Omdat „der" te deftig is, te gecompliceerd. De spreektaal blijft zuiver. De schrijftaal raakt de kluts kwijt Iedereen, die examen moet doen voor het verkrijgen van een rijbe wijs klaagt steen en been over de velen, die afgewezen worden. En me nigeen heeft wel eens gemeend, dat veel zakkende candidaten öf voorde lig moesten zijn voor de examinator, öf voor de schatkist. Thans is gebleken, dat het Cen traal Bureau voor de afgifte van Rij bewijzen domweg voorschrift, dat een bepaald percentage candidaten moet zakken. Landelijk bedraagt dit percentage 44 Er zijn examinato ren, bij wie slechts 29 zakt. Maar die worden dan ook prompt op de vingers getikt. Zij krijgen de raad eens tien rijexamens mee te ryden met examinatoren, die de 44 ha len Men zal moeten toegeven, dat er merkwaardige methoden worden toe gepast. Men stelle zieh voor, dat men deze gedragslijn bij alle examens ging volgen! Maar onopgelost blijft de vraag: Wie heeft er nu eigenlijk voordeel van al die gezakten? Want de veiligheid van het verkeer wordt met een rijbewijs nauwelijks gediend. Er zijn verscheidene landen, waar niemand het in zijn hoofd haalt «en rijbewijs te eisen! tonen, dat het wapen niet de ver wachting tegenspreekt, dat vorderin gen op dit gebied bestendig zouden zyn, meent men te mogen afleiden, dat Engeland nog grotere en betere bommen in petto heeft. Technische bijzonderheden gaf Churchill niet. Wel deelde hij mede, dat het wapen zich precies zo ge droeg als verwacht werd. Hij twijfel de er niet aan of de ontploffing zou leiden tot veel nauwere uitwisseling van inlichtingen'met de Ver. Staten. VERGELIJKINGEN Een lid van de Britse geologische dienst heeft aan de hand van verge lijkende cijfers een idee gegeven, wat een temperatuur van een millioen graden Fahrenheit wil zeggen. Graniet wordt vloeibaar bij 1.740 Fahrenheit, terwijl het bij 4.530 graden „ver dampt". De temperatuur van lava in een vulkaan ligt tussen 1.290 en 2.190 graden. Een viermotorig Frans vliegtuig neergestort Alle inzittenden gedood Een viermotorig Frans militair vliegtuig is Donderdagochtend kort na het opstijgen op het Parijse vliegveld Le Bourget neergestort. Volgens ooggetuigen deed zich na het opstijgen een ontploffing voor. Toen het toestel de grond raakte vloog het in brand. Het duurde langer dan een uur, aleer de brand was geblust. Eerst daarna kon men de lijken van de elf inzittenden bergen. Er waren vier bemanningsleden en 7 passa- siers, die op .veg waren naar Orleans. Waterstofbom is klaar Verwoesting over een oppervlak van 115 vierkante kilometer Volgens een artikel in de „Satur day Evening Post" van de journalist Stewart Alsop en de kerngeleerde dr. Ralph Lapp wacht de proef met de eerste waterstofbom op Eniwetok slechts op het bevel van de president der Verenigde Staten. De bom zou in staat zijn bakste nen gebouwen te vernietigen over een gebied van 115 vierkante kilometer. Een bom, die in 1953 gereed zou ko men, zou het zelfde type gebouwen over een oppervlak van 258 vierkan te kilometers kunnen verwoesten. De menselijke huid zou binnen een gebied van 190 vierkante kilometer verschroeien, en bij de nieuw te ma ken bom binnen 380. Het gebied, waarbinnen gamma- stralen fataal zouden werken wordt opgegeven als respectievelijk 11 en 18 vierkante kilometer. TEGENSPRAAK VAN WESTDUITSE REGERING Scherp debat over de in Hessen ontdekte partisanengroep Scherp geformuleerde waarschuwingenaan de Amerikaanse politiek zyn Donderdag geuit in de Westduitse Bondsdag tijdens de behandeling van een socialistische interpellatie over de onlangs in Hessen ontdekte partisanengroep, die door de Amerikanen gesteund zou worden. De socia listen zagen in de vorming van de illegale partisanengroep een eerste stap op de weg van ondermijning der democratie. Zowel dr Adenauer als zyn ministers ontkenden, dat op de likwidatielysten de namen van socialisten leiders zyn geplaatst, die in geval van nood door de partisanengroep ge grepen zouden worden. Bondskanselier dr Adenauer heeft tijdens het vijf uren durende debat verklaard, dat politieke conclusies uit het voorval eerst zouden kunnen wor den getrokken, wanneer het onder zoek is geëindigd. Hij verzette zich met veel nadruk tegen de socialisti sche mening, als zou uit de vorming van partisanengroepen, die in actie zouden moeten komen na een Russi sche bezetting, kunnen worden afge leid, dat de Amerikanen het plan hadden West-Duitsland niet werke lijk te verdedigen. De kanselier zeide, dat de Amerikanen het onderzoek dei- kwestie door een Duits-Amerikaanse commissie hebben onderbroken om dat de socialistische minister-presi dent, Zinn, had geweigerd de likwi- datielijsten te overhandigen. VERKLARING VAN ZINN Onder grote spanning beklom daarop de Hessische premier Zinn de katheder om ernstige beschuldigingen aan het adres van de Amerikaanse instanties te uiten. Zinn verklaarde, dat hij nooit geweigerd had de Ame rikanen inzage van de omstreden karthoteek der „likwidatie-afdeling" van de partisanen te geven, maar dat hij wel geweigerd had de stukken uit deze karthoteek af te staan. Zinn Nieuwe Nederlandse vlaggen te Djakarta Aan de Nederlandse Hoge Com missaris in Indonesië zijn in diens ambtswoning te Djakarta door de chef protocol van het ministerie van buitenlandse zaken nieuwe vlaggen aangeboden ter vervanging van de Nederlandse vlaggen, die Vrijdag ver nield werden. De Hoge Commissaris heeft zijn waardering voor dit gebaar uitge sproken. Tsjiang Kai Sjek zet generaals aan de dijk De Chinese nationalistische presi dent, Tsjiang Kai Sjek, heeft Donder dag de tijdelijke pensionnering gelast van 123 van zijn generaals en 8 admi raals. De betrokkenen zouden te oud of lichamelijk ongeschikt zijn voor de actieve dienst. Malaise in zilverindustrie De N.V. Kon. Ned. Edelmetaalbe- drijven Van Kempen,^ Begeer en Vos vragen in hun jaarverslag aandacht voor de malaise in de zilverindustrie. De aanbieding van voor het binnen land bestemde nieuwe zilverwerken bij de kantoren van de Waarborg bedraagt nog maar twee vijfde van het jaar 1936 dat na een periode van 40 jaar het slechtste jaar was. stelde het federale openbaar ministe rie in gebreke, omdat het de door de Hessische politie gearresteerde partisanen zonder verhoor en onder zoek had vrijgelaten. De minister van binnenlandse za ken, Lehr, was de overtuiging toege daan, dat de socialisten de betekenis van de likwidatielijsten ten zeerste overdreven. Wat de financiële steun betrof, die van staatswege verstrekt werd aan de „Bund der Deutsche Ju- gend", verklaarde Lehr, dat daarbij gehandeld was in het vertrouwen dat deze jeugdbond een betrouwbare de mocratische organisatie was. Het was volgens hem nog niet bewezen, dat dit niet het geval was, ook al wa ren enkele leiders van de jeugdbond in de partisanengroep verwikkeld. Kesselring vrij Maar hij ligt zeer ernstig ziek in een kliniek De Britse autoriteiten in West-Duits- land hebben ex-veldmaarsclialk Al- bert Kesselring gratie verleend. HU is Donderdag vrijgelaten uit de gevan genis voor oorlogsmisdadigers te Werl. Kesselring bevond zich reeds op ere woord in vrijheid om zich te laten verplegen in een particuliere kliniek. Hij lydt aan kanker; zyn gezondheids toestand is precair. De 66-jarige voormalige luchtmaar- schalk leidde de luchtoorlogen tegen Polen, Nederland, België. Frankrijk en Engeland en hij commandeerde later een eenheid aan het Oostfront. In 1943 was hij bevelhebber in Italië, waar hij de geallieerde landingen niet kon ver hinderen. Na het mislukte Ardennen offensief volgde hij Von Rundstedt op in het Westen. Na aanvankelijk wegens oorlogsmis daden ter dood te zijn veroordeeld, werd hij later begenadigd: zijn vonnis werd toen in levenslange gevangenis straf veranderd. Later v/erd zijn straf nog verminderd tot 21 jaar. De enige belangrijke Duitse opper- officier, die zich thans nog op grond van oorlogsmisdaden in Britse gevan genschap bevindt, is de voormalige veldmaarschalk Von Manstein. Typhoon op Philippijnen eist 370 slachtoffers Een hevige typhoon, die Dinsdag en Woensdag de Philippijnen heeft ge teisterd. heeft volgens schattingen driehonderdzeventig personen het leven gekost. Er is grote schade toe gebracht aan de oogst. Alle rege ringsgebouwen en 90 van de wo ningen in Legaspi. een haven in Zuid- Luzon, zijn verwoest. Woensdagavond bevond de typhoon zich op 200 km ten Zuid-Westen van Manilla en be woog zich in Westelyke richting. In de stad Tabaco op Luzon zijn alleen al 118 personen om het leven gekomen. Tweehonderd personen worden nog vermist. Belgische regering wil drastisch bezuinigen Fellere bestrijding van de oppositie verwacht Naar in Brussel verluidt is de Bel gische regering voornemens bij de her opening van de parlementaire zitting in November een nieuwe regerings verklaring af te leggen. Om de mili taire uitgaven (24 milliard francs) voor 1953 te kunnen dekken zonder tot nieuwe belastingen te moeten overgaan, zou de regering drastische bezuinigingsmaatregelen voorstellen. De C.V.P. zou verder van plan zijn haar tot nu toe gevoerde politiek van lijdzaamheid tegenover de oppositie vaarwel te zeggen en haar tegenstan ders in de toekomst vinniger van re pliek te dienen. New York Times wordt in Amsterdam gedrukt Met ingang van Zaterdag 1 Novem ber a.s, zal de Europese editie van „The New York Times", die tot dus ver in Parijs werd gedrukt, dagelijks bij „De Telegraaf" te Amsterdam van de pers komen. Ruim een jaar zijn over dit initiatief van „De Telegraaf" onderhandelingen gevoerd. Verschil lende bedrijven zullen van deze sa menwerking rechtstreeks de vruchten plukken. In het Radio-Therapatisch Instituut aan de Bergweg 323 te Rotterdam heeft de directeur van het Koningin Wilhelminafonds, de heer 1*. C. Besanger. 1395 milligram radium overgedragen, een waarde vertegen woordigend van 125.000,-. Voor de aankoop van het radium diende een deel van het geld, dat door het Nederlandse volk via de Haak-in-Actie werd byeen gebracht De 1395 milligram radium wordt verdeeld over vyf centra, nl. de Univer. siteiten van Amsterdam, Groningen, Utrecht en Leiden en het Radio The- rapatisch Instituut te Rotterdam. Het radium, verpakt in een zware loden kist, wordt uitgepakt. Van links naar rechts, dr. A. Somerwil, hoofd van het Laboratorium, de heer P. C. Besanger, Directeur van het Konb gin Wilhelminafonds en dr. K. Breur, Geneesheer Directeur van het Raciio- Therapatisch Instituut. Voor rijbewijs-examen moet hoog percentage zakken Volgens het Centraal Bureau voor de afgifte van rijbewijzen wordt 44% van degenen, die een rijbewijs willen halen, afgewezen. In de Tel. is nu een brief gereproduceerd, waaruit blijkt dat dit bureau een aanmerking maakte op een examinator, die „slechts" tót een afwyaingspercenta- ge van 29 kwam. Hem werd aange raden de examens bij te wonen van examinatoren met een hoger afwij- zingspersentage. By dit systeem kan het dus niet uitblijven, dat niet de prestaties van de adspirant-ehauffeur beslissend zijn, maar dat uitgegaan wordt van een zeker percentage, dat moet zakken. Het afkeuringspercen tage is thans tot het peil van onge veer 50 der nieuwelingen gestegen, zodat het streven naar een afwij- zingsrecord blijkbaar succes heeft gehad. L'histoire se repète Reeds drie jaar achtereen heeft een inwoonster van 't dorp Ha- zebroeck in België op dezelfde datum het leven geschonken aan een jongen. Dit merkwaar dige samenvallen zal de ver jaardagsviering in dit gezin ze ker vereenvoudigen! Nobelprijs voor geneeskunde voor Amerikaan De Nobelprijs voor geneeskunde ls voor 1952 toegekend aan de Ameri kaanse professor Selman Waksman. Prof. Waksman ontving de prijs op grond van zijn ontdekking in 1944 van streptomycine, het eerste doel matig werkende bestrijdingsmiddel van tuberculose. ZAL TEKORT WORDEN GEDEKT Verkoop gedeelte Industrieterrein aan Alberts gaat niet door Begin 1953 begint uitbreiding prise d'eau Tydens de behandeling van de Middelburgse gemeentebegrootïng voor 1953 in een besloten raadszitting, heeft het college van B. en W. tal vaD vragen te beantwoorden gekregen. Een lid merkte op, dat op de begro ting de ryksbydrage nu wel met 10 pet.' is verhoogd om het tekort van 76.000 op te vangen, maar dat niet duidelyk is, welke maatregelen worden getroffen, wanneer dit tekort niet wordt gedekt. Geantwoord werd, dat de begroting volgens B. en W. geheel is uitgekamd. Wordt het tekort niet gedekt, dan zullen er essentiële posten moeten worden geschrapt. Het college hoopt niettemin alle speciale kapitaalswerken, waartoe plannen bestaan, uit te voeren. De urgentie kan bezwaarlijk nu reeds worden be paald. Het herstel van de Seisbinnenbrug kan echter niet wachten. Medegedeeld werd, dat het de be doeling is van de entréegelden voor het stadhuis een kleed voor de raad zaal aan te schaffen. B. en W. vonden het een lofwaardig idee van één der raadsleden om dit kleed te laten knopen. Op een vraag of de twee va catures by de politie worden ver vuld, werd geantwoord, dat dit inder daad zal gebeuren, maar dat het moeilijk is, gegadigden te krijgen. Wachtgelders zyn er niet meer. B. en W. geloven niet, dat er veel terecht komt van de plannen der Alg. Woningbouwver. tot stichting van nieuwe woningen. Gevraagd werd, hoe het met de woningbouw is ge steld. Het bouwvolume t.m. 1953 is bepaald op 32; het is niet bekend of er nog industriewoningen worden toe gewezen. Bovendien zijn onlangs 12 woningen voor militairen verkregen. Het volume voor de bouw aan de Punt is een extraatje. Voor 1953 is geen volume meer beschikbaar, maar stel lig zal worden getracht hierin ver andering te krijgen. Wat de herbouw betreft: de plannen voor de fa. De Jager en naast Peterse zullen ver moedelijk worden verwezenlijkt. De grond by de Segeerstraat is in optie uitgegeven aan een aan nemer. Op een andere vraag werd gezegd, dat de patates-friteskraam van de Markt tegenover de ingang van het parkeerterrein komt te staan. Het is nog niet zeker of het molentje gaat verdwijnen. FUSIE MUZIEKCORPSEN Aangedrongen werd op hernieuwde pogingen om een fusie tussen de plaatselijke muziekcorpsen te be werkstelligen. Wordt niet meege werkt, dan zou gedreigd kunnen worden met intrekking van het sub sidie. Het peil van de corpsen is te laag. De burgemeester toonde zich bereid pogingen in het werk te stel len, maar B. en W. vonden het dreige ment te ver gaan. Laconiek werd naar aanleiding van een vraag mee gedeeld, dat officieel over het pro gramma voor de feesten in 1953 nog niets vast staat. Een lid merkte op, dat het subsidie voor V.V.V. is opgelopen. Inderdaad heeft deze vereniging vrij wat meer leden gekregen. De bydragen van particulieren belopen thans 1700. Een lid was van mening, dat vooral het lagere personeel van Gemeente werken de werkuren niet voldoende productief benut. Geantwoord werd. dat het toezichthoudend personeel de zelfde werkuren heeft als de werk lieden. Zonder het noemen van con crete gevallen kunnen B. en W. geen onderzoek instellen. Het rapport-Vis over de efficiëncy bij deze dienst gaf veel détailcritiek, doch geen essen tiële critiek. Kleine interne verande ringen zijn wel aangebracht. De door een lid geponeerde stelling, dat de „kop" bij Gemeentewerken te groot zou zijn, werd in het algemeen on juist genoemd. (Vervolg op pag. 2.) Bevan-groep moet ontbonden worden Labour fractie keurde ultimatum goed De parlementsfractie van de Labour- party heeft het door de partyleiding aan Bevan gestelde ultimatum goed gekeurd, volgens hetwelk de groep- Bevan moet worden ontbonden. De motie, waarin de onmiddellijke ontbinding van allerlei organisaties binnen de partij, behalve die welke officieel erkend worden, geëist wordt, en waarin van de leden wordt ge vraagd, dat zij er zich van zullen ont houden elkaar in parlement, pers of in het openbaar, aan te vallen, werd aangenomen met 188 tegen 51 stem men. Clement Attlee bad onlangs ver klaard geen partijleider meer te zul len blijven, indien de motie zou wor den verworpen. De groeiende invloed van de aanhangers van Bevan heeft in de afgelopen maanden een splitsing in de Labour-gelederen doen ont staan. Konnigin Elizabeth opende stuwdam in Wales UITGEBREIDE VEILIGHEIDS MAATREGELEN GETROFFEN Koningin Elizabeth H van Enge land heeft Donderdag de Claerwan- dam in de Elan-vallei in Wales ge opend. Zoaols bekend werd Zondag j.l. door een ontploffing een groot gat geslagen in een aquaduct, dat een waterpjjpleiding naar Birmingh am brengt. De politie was van me ning, dat het een sabotagedaad be trof, bedoeld als protest tegen het bezoek van de Koningin. In verband daarmede waren uitgebreide veilig heidsmaatregelen genomen. De bouwkosten van de dam bedra gen ongeveer twintig millioen gulden. De watervoorziening van Birmingham wordt door het nieuwe bouwwerk verdubbeld. Vandaag start actie voor vluchtelingenhulp Met ingang van vandaag, op de ze vende verjaardag van de Verenigde Naties, zal op het gehele Nederlandse volk een beroep worden gedaan een bijdrage te leveren, om het lot te ver zachten van de millioenen vluchtelin gen, verspreid over een groot deel van de aarde Minister Drees heeft ter inleiding van deze actie gisteravond via de radio een woord van aanbeve ling gesproken. Een deel van de gel den zal beschikbaar worden gesteld voor het Internationale Kinderfonds der Ver. Naties, dat sinds 1949 aan circa 3 millioen kinderen, verspreid over de gehele wereld, zijn zegenrijke hulp heeft kunnen verlenen. ...is het acht jaar geleden, dat op de Apollolaan te Amster dam 29 Nederlanders door de Duitsers doodgeschoten wer den. ...viert de bekende Nederland se toneelspeelster Rika Hopper haar 75ste verjaardag. VRIJ ZACHT WEER. Half tot zwaar bewolkt met plaat selijk enige regen. Matige tot vrij krachtige wind tussen West en Zuid. Ongeveer dezelfde temperatuur als gisteren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1