PROVIMCIALE ZEEUWSE COURANT
Mau Mau-moorden brengen
geheel Kenya in onrust
De restauratie van Aardenburgs
Sint Bavo nadert voltooiing
BILT
Kantlijn
RUSLAND HEEFT NIETS TE
VREZEN VAN PAC1FIC-VERDRAG
VOOR SPANJE IS GEEN PLAATS
IN DE V.N.. ZEGT PAUL SPAAK
Vandaag
195e Jaargang-No. 248
Dagblad uitgave van de ürma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F van de Velde en F. B
den Boer Adj W de Pagter
Hoofdred. G Ballintyn PI verv.:
W Leertouwer en H. A Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct per
week. f 5.45 p kw fr. p p. f 5 70
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 21 Oct. 1952
ADVERTENTIEPRIJS <2 ct per
mm Minimum p advertentie t 3.—
Ing mededelingen drwmn tarief
Kleine advertenties tmax 8 regels 1
van 1—5 regels t i - Iedere regei
meet 20 cent ..Brieven ol adres
Bureau van dit Blad' 25 cent meer.
Giro nr 350300 P Z C Middelburg
Bur. Vüssingen Walstr 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2
Middelburg. Markt 51, telef. 3841. Goes. Lange Vorststraat 63. telef 2475 (b.g.g 2228). Oostburg Finlandstraat 2. telef. 16 Terneuzen Brouwerijstr. 2. Zlerikzee N Bogerdsti C 16" telet 26
GEEST VAN HET OERWOUD HERLEEFDE
Britse troepen per vliegtuig
naar Nairobi gezonden
Een ernstige toestand is ontstaan in het Britse protectoraat Kenya (Oost-
Afrika). Onder de stam der Kikoejoes zy telt ongeveer een millioen zie-
len bestaat sedert enige maanden een geheim genootschap om tegen de
blanken te stryden. Dit genootschap heet de Mau Mau en het is een bloed-
broedersehap in de oude Afrikaanse oerwoudstijl. Er komt een inwijding
aan te pas, waarby geitenbloed wordt gebruikt; de leden zyn verplicht elk
aar by te staan met inzet van het eigen leven.
De Mau Mau predikt niet alleen verzet tegen de blanken, maar wil ook,
dat de blanken geen grond bezitten in Kenya. Zoals bekend is het aantal
Europese plantages in het hoogland van Kenya na 1945 beduidend toege
nomen en daarover is men ontsticht.
Bovendien bedreigt de Mau Mau alle stamleden van de Kikoejoes met de
dood, wanneer zij bereid zijn met de blanken samen te werken. Vorige week
werden een aantal moorden en aanslagen gerapporteerd.
Zondagavond hebben de leden van
de Mau Mau de gebouwen van de po
loclub te Nairobi in brand gestoken.
Deze gebouwen brandden totaal af.
Ook een stuk weidegrond, dat aan
blanken toebehoorde, werd zoveel mo
gelijk schoongebrand. Tien leden van
dé Kikoejoe-stam werden aangehou
den. Bovendien werden 41 personen,
onder wie enkele vrouwen, aangehou
den. omdat ze deelnamen aan een
Mau-Mau-ceremonie.
In Noord Kenya werd het lijk van
een vermoorde inheemse politieman
gevonden. Drie Kikoejoes werden ge
arresteerd in verband met de moord
en 27 Mau-Mau-leden werden aange
houden, omdat ze hadden deelgeno
men aan de plechtigheid, die aan de
moord voorafging.
Maandag is voor geheel Kenya de
noodtoestand afgekondigd. Deze
maatregel is genomen om de poli
tie in .staat te stellen de personen
te arresteren, die zij aansorakelyk
acht voor de wanordelijkheden.
Reeds zyn meer dan 130 verdach
ten aangehouden.
Intussen heeft de regering van
Kenya de hulp van Engeland ingeroe
pen tegen de Mau Mau.
Sir Èvelvn Baring, die sinds een
maand gouverneur van Kenya is,
noemde de toestand „uiterst ernstig".
Het Britse ministerie van koloniën
besloot een Brits bataljon per vlieg
tuig naar Kenya over te brengen.
Maandagmorgen arriveerden reeds de
eerste troepen in Nairobï. Het batal
jon is afkomstig uit de Suezkanaal-
zöne en in Nairobi ziet men het be
sluit om een geheel bataljon ver een
afstand van 4000 km. door de lucht
aan te voeren als een bewijs hoezeer
de toestand is verergerd.
Vrywel alle hulzen van blanken
gelijken thans op forten en ieder,
Het is merkwaardig, hoe regelma
tig Nederland, los van Indone
sië op een zeer weinig belang
rijke unie na, geconfronteerd wordt
met het Indonesische probleem. De
relletjes in Djakarta, waarbij van
verscheidene gebouwen de Neder
landse vlag werd neergehaald, waren
intussen wel buitengewoon pijnlijk.
Tussen beschaafde volkeren is het
gewoonte, dat men elkanders vlag
als nationaal symbool ontziet en be
schermt. In Indonesië heeft men daar
geen kans toe gezien.
Het is zeer wel mogelijk, dat het
niet de vooropgezette bedoeling is
geweest om speciaal Nederland te
treffen, dat, zoals het Vrije Volk het
uitdrukt, men tegen het eigen, Indo
nesische parlement demonstreerde,
en „en passant" ook een paai' Ne
derlandse vlaggen naar beneden
haalde.
Maar het is goed, dat men van
Nederlandse zijde onmiddellijk krach
tig geprotesteerd heeft. Want de In
donesische regering ziet blijkbaar
geen kans de orde op het juiste mo
ment te handhaven en een protest
kan een prikkel zijn om beter te let
ten op plaatsen, waar nog Neder
landse vlaggen waaien.
Een andere zijde van het Indone
sisch probleem blijft de aanwe
zigheid der Ambonezen in Ne
derland. Wat de hoofdleider der 50
Ambonezen-kamp en dezer dagen
over de houding der Ambonezen me
dedeelde, is weinig bemoedigend. De
moeilijkheden nemen toe inplaats
van af. Er dreigt een totaal afglij
den op moreel gebied.
Geen prettig vooruitzicht
Ten slotte is er de aanwezigheid
in ons land der uit Indonesië ge-
repatrieerden. Wie gemeend
mocht hebben, dat het mogelijk zou
zijn deze mensen in te schakelen in
het Nederlandse arbeidsproces, moet
constateren, dat dit een illusie is ge
weest.
Van 1 Mei 1951 tot September 1952
zyn nog geen 500 gerepatrieerden
met middelbare of hogere schoolop
leiding geplaatst. Vaak vormt hun
andere huidskleur al een belemme
ring. Bovendien heeft men in Neder
land niet voldoende waardering voor
de diploma's, die in Indonesië be
haald werden.
Emigratie zal voor deze mensen
dus redding moeten brengen. Maar....
aan kantoormensen heeft men noch
in Westerse landen, noch in Amerika
of Australië behoefte, noch in de
overzeese gebiedsdelen van andere
landen. Men wil daar mensen, die de
handen uit de mouwen steken!
En juist die zijn onder de gere
patrieerden uit Indonesië gering in
aantal.
die daartoe in staat is, draagt dag
en nacht wapens.
De Britse kruiser „Kenya" is van
Colombo op weg naar de Oost-Afri
kaanse haven Mombasa.
In totaal zyn in Kenya de laatste
tijd meer dan 40 moorden gepleegd,
waarvan 13 in de afgelopen vijf we
ken. Voorts hebben talrijke personen
bij aanslagen verwondingen opgelo-
Een en hebben zich gevallen van
randstichting voorgedaan.
Een-en-twintig doden bij
treinongeluk in Zuid-Af rika
Bij Heavitree'in Natal, Zuid-Af rika,
zijn Zondagavond 21 reizigers bij een
treinontsporing om het leven geko
men. Van de personentrein ontspoor
den tien rytuigen. Tientallen passa-
giei's werden gewond, maar men
vreest, dat onder de brokstukken nog
meer slachtoffers liggen. De meeste
slachtoffers zijn inheemsen, die in
houten rytuigen zaten.
Franse politie roept hulp
in van Scotland Yard
Nieuwe arrestatie in moordzaak-
Drummond
De Franse politie heeft de hulp van
Scotland Yard ingeroepen bij het on
derzoek naar de moord op sir Jack
Drummond, diens vrouw en dochter,
te Lurs in Zuid-Frankrijk. De Franse
politie wenst met name bijzonderhe
den te Weten te komen over een auto
van gelijk type als die van de familie
Drummond, welke eveneens met als
inzittenden een man, vrouw en meisje,
rond het tijdstip van de moord in de
omgeving van de plaats van de mis
daad gezien zou zijn. De politie denkt
namelijk aan de mogelijkheid, dat de
moordenaar(s) zich in de identiteit
van de slachtoffers vergist zou (den)
hebben.
De Franse politie heeft Maandag
avond Pierre Maillet, een van de drie
gebroeders Maillet, wier namen vaak
zijn genoemd bij het onderzoek naar
de moord op de Drummonds. aange
houden.
Frans-Vietnamese troepen
trekken verder terug
FransVietnamese strijdkrachten
hebben Maandag onder zware druk
van de Vietminh een post op 15 km.
ten Noord-Westen van Nghialo ont
ruimd. Het garnizoen slaagde er in
door de linies der opstandelingen te
breken en de Franse troepen te Tule
op 25 km. ten Noord-Westen van
Nghialo te bereiken. De Franse opper
bevelhebber in Indo-China, Salan en
de minister voor de verbonden Indo-
Chinese staten, Letourneau, sloegen de
terugtocht van het garnizoen naar Tu
le vanuit een vliegtuig gade.
CASEY STELT WYSJ1NSK Y GERUST
Nieuw plan van Peru voor oplossing
k westi e-krij gs gevangenen
De Australische minister van buitenlandse zaken, Casey, heeft Maan
dag in de assemblee van de Ver. Naties te New York Wysjinsky geant
woord op diens uitlating, dat het kortgeleden door de V. S., Australië en
Nieuvv-Zeeland gesloten verdedigingsverdrag voor de Stille Oceaan een
„agressief bondgenootschap" was. Casey zeide daarover, dat de Sowjet-
Unie niets van het Pacific-verdrag behoefde te vrezen. Over Korea ver
klaarde Casey, dat Australië volledig vertrouwen heeft in de geallieerde
onderhandelaars voor het sluiten van een wapenstilstand.
Over koloniale vraagstukken spre
kend, zei minister Casey, dat som
mige landen, die critiek oefenen op
het zgn. „kolonialisme" met het
maatschappelijke werk in hun eigen
land ver ten achter zijn, bij hetgeen
op dit gebied in bepaalde „beheerde
gebieden" wordt gepresteerd. Casey
verklaarde: „De Sowjet-Unie heeft
de andere landen nimmer hulp gebo
den, behalve in die gevallen, waarby
zy er in bepaalde gebieden een uitge
sproken politiek belang bij had om
zulks te doen". Hij zeide voorts, dat
Wysjinsky „er een zekere voldoening
in schijnt te scheppen, dat er in de
wereld een tekort aan levensmiddelen
is" en dat de Sowjet-Unie van ouds
belang heeft bij het bestaan van on
tevredenheid.
De Sowjet-Russische delegatie
heeft bij de assemblee een memoran
dum ingediend over beweerde „bac
teriologische oorlogsvoering door de
Verbondenen in Korea en China".
VOORSTEL VAN PERU
De Peruriaanse afgevaardigde, dr
Belaunde, heeft een nieuw plan voor
gesteld om de impasse bij de bespre
kingen te Pan Moen Djon over het
vraagstuk van de uitwisseling der
krijgsgevangenen te doorbreken. Peru
wil alle krijgsgevangenen in een spe-
George Brennan terug
naar Amerika
George Edward Brennan, de New
Yorkse buschauffeur, die een maand
lang in Amersfoort de plaats heeft
ingenomen van Jan van Gent, is
Maandagavond per K.L.M.-toestel
naar zijn land teruggekeerd. Hij reist
in gezelschap van de heer Geesink,
directeur van Geesinks filmproductie
„Dollywood". Jan van Gent. keert de
zer dagen uit Amerika terug.
Grap van de dag
per telefoon
Binnenkort zal men in de
Oostenrijkse hoofdstad, waar
kinderen nu al per telefoon
sprookjes kunnen horen en
waar men langs dezelfde weg
binnen enkele minuten ant
woord krijgt op alle vragen op
het gebied van kunst en weten
schap, ook de „gramofoonplaat
van de week" en de „grap van
de dag" per telefoon kunnen
horen.
ciale zone overbrengen, waar zij on
der bescherming der Verenigde Na
ties moeten staan.
VOORLOPIG GESLOTEN
Het algemeen debat van de Assem
blee is thans voorlopig gesloten en zal,
naar verwacht wordt, niet eerder dan
na de Amerikaanse verkiezingen her
vat worden.
school in Stockholm doet zich het volgende vreemde geval voor: 11 tweelingen en een drieling zlt-
ir in dezelfde klos. een merkwaardig feit, dat zeker vermeldenswaard i». Hier ziet U de 25 leerlingen
in hun banken; voor de drielingen is de bank werkelijk te klein!
Kruis: Spanjs wel in N.A.T.0,
Generaal ziet in West-Duitse
inschakeling geen gevaar
De landstrijdkrachten van het Wes
ten behoeven dringend een reorgani
satie. Spanje dient in de NATO te
worden opgenomen. Thans reeds moet
een militair en een politiek orgaan
worden ingesteld, dat sneller tot be
sluiten kan Komen dan de NATO-or-
ganen. Tot deze conclusie komt de
voormalige chef van de generale staf,
generaal Kruis, in zijn boek „Oorlog
of Vrede", dat de volgende maand
zal verschijnen.
Generaal Kruis zegt in zijn boek,
dat het Russische communisme op de
duur zonder wereldoverheersing
geen stand kan houden. Hij verwacht,
dat Rusland door middel van satel
lieten gewapende conflicten zal uit
lokken, vooral in het Verre Oosten.
Generaal Kruis acht voorts de opna
me van Spanje in de NATO noodza
kelijk wegens de strategische ligging
van het schiereiland. Slechts indien
Franco's regering een onaanvaard
bare hoge eis zou vragen voor haar
medewerking in Westers verband, zou
het verantwoord zijn, daarvan af te
zien. Ten aanzien van de door hem
toegejuichte inschakeling van Wesl-
Duitsland zegt de generaal, dat er
uit militair oogpunt geen reden is bm
het Duitse gevaar al te zeer te vre
zen. De schrijver betoogt verder, dat
het noodzakelijk is thans reeds het
verzet voor te bereiden in die landen,
die in geval van oorlog met een be
zetting moeten rekening houden.
Voor de bewapening van het verzet
dienen de geregelde troepen na de
strijd hun bewapening te laten on
derduiken.
Koninklijk paar weer ïhuis
Prins Bernhard heeft Maandagoch
tend te Parijs een toespraak gehouden
tot het defensiecollege van de orga
nisatie van het Atlantisch Pact. Hij
gaf daarbij een „volledig ovefzicht van
't Nederlands aandeel in de N.A.T.O.".
De prins had tevens een onderhoud
met de Franse admiraal Lemonier, het
hoofd van het defensiecollege.
Maandagmiddag is het koninklijk
paar weer per regerings-Dakota naar
Nederland teruggekeerd.
CONGRES SOCIALISTISCHE
Vorrink: „Wrijving tussen Amerika en Europa
moet vermeden worden"
Op het congres van de socialistische internationale, dat te Milaan wordt
gehouden, is Maandag het onderwerp „Verenigde Naties" aan de orde ge
komen, waarby vooral het vetorecht onder de loupe werd genomen. De
Noorse vertegenwoordiger vroeg ach af, of ook Spanje tot de organisatie
moest worden toegelaten. Deze suggestie stuitte op veel verzet. Paul
Henri Spaak verklaarde: „Zelfs indien men van mening is, dat de Ver.
Naties universeel moeten zyn, moet ieder land toch nog aan de voor
waarden van het handvest voldoen. Voor Franco-Spanje is in de V. N.
geen plaats".
De vergadering besloot een com
missie, waarin de socialistische par
tijen uit elf landen zijn vertegenwoor
digd, te benoemen om het standpunt
van de internationale tegenover de
Ver. Naties te bepalen.
De voorzitter van de Nederlandse
200.000 Amerikaanse
mijnwerkers staken
Ruim de helft van de 375.000 Ame
rikaanse mijnwerkers, die zijn aange
sloten bij de onder leiding van John
Lewis staande mijnwerkersunie, heb
ben Maandag aan het reeds aangekon
digde voornemen tot staking gevolg
gegeven.
John Lewis had contracten met de
mijndirecties afgesloten, die voorza
gen in een loonsverhoging voor de
mijnwerkers van 1,90 dollar per dag.
De regeringsraad voor de stabilisatie
der lonen bepaalde Zaterdag j.L even
wel dat de loonsverhoging niet meer
dan anderhalve dollar per dag zou mo
gen bedragen. De meeste mijnwerkers
zijn thans van mening dat hierdoor de
afgesloten contracten zijn komen te
vervallen.
HET VOLGEND JAAR GEREED
De Ned. Hervormde Gemeente kreeg
een eigen kwartier"
Acht jaren is het geleden, dat de oorlog zijn verwoestende klauwen
uitstrekte naar Aardenburgs St. Baafskerk, maar byna duizend jaren
is het geleden, dat diezelfde St. Baafskerk werd gebouwd en wat duizend
jaren heeft stand gehouden, vernietigt men niet in enkele weken
Het bouwwerk werd wel zwaar gehavend, en toen 28 December 1945
de trotse, maar ondermijnde toren neerstortte, scheen de ramp volkomen.
De St, Baaf had echter meerdere rampen doorstaan in de voorafgaande
tien eeuwen, waarvan ook de sporen werden uitgewist en zouden de twin
tigste eeuwers niet kunnen, wat hun voorvaderen deden?
Nóg ryzen de eeuwenoude wanden ten dele geschonden op; nóg jaagt
de wind door de hoge, van ruiten beroofde boogramen, maar gestaag
vinden de restauratie-werkzaamheden voortgang en in de loop van het
volgend jaar hoopt men de Sint Bavo weer geheel in gebruik te nemen.
„Het volgend jaar in gebruik". Het
moet de leek wel ongeloofwaardig
voorkomen, wanneer hij via een nood-
deur het kerkgebouw betreedt. Want
hoewel voorkerk, consistoriekamer en
de Zuidbeuk van de achterkerk ge
reed kwamen: de middenbeuk en de
Noordbeuk (thans noodkerk) vormen
nog het terrein van de handwerks
lieden en in de middenbeuk hebben
regen en wind vrij spel. In tegen
stelling tot de haast al weer gewijde
sfeer in de overige ruimten, ademt
dit gedeelte de onrust van de arbeid,
verricht door de mens voor zijn dage
lijks broodIn het gereed geko
men gedeelte echter, waarvan de
wanden reeds weer gedekt zijn door
de streng-witte kleur, eisen de eeu
wen hun rechten. Hoe nietig wordt
een mensengestalte in deze inmense
ruimte, tegen deze metershoge zuilen,
die eeuw na eeuw geschraagd hebben
dit eens in den jare 959 ter ere Gods
opgerichte bouwwerk. Vaak belaagd,
veelal verwoest, maar immer weer
herrezen.
IS HET EEN WONDER.
Is het een wonder, dat de Neder
lands Hervormde predikant van Aar
denburg. de nog jeugdige dominee
Blom, veerkrachtig door „zijn" kerk
schrijdt; dat hij opgewekt een stich
telijk bed neuriet en verheugd uit
roept: „Merkt u de acoustiek?"
Hij heeft het volste vertrouwen in
de weder-oprichting van het Gods
huis en wijst ons waar straks de kan
sel zal komen, waéir het orgel en
waór de Avondmaalstafel.
Daar, waar nu nog slechts wat
armzalige steigerpalen oprijzen in een
holle, lege ruimte. Voor dominee
Blom is die ruimte echter niet hol,
niet leeg meer.
Hjj ziet haar reeds gevuld met het
stenen podium, waarop de vaste
Avondmaalstafel en de doopvont, met
links daarvan de preekstoel en rechts,
op de galery, het orgel. Met achter de
Avondmaalstafel nog een gedeelte
over, waar kleinere diensten gehou
den zullen kunnen worden, eenvou
dig doordat de predikant zich dan
aan de andere zijde van het podium
zal opstellen.
Met een gebrandschilderd raam,
waarin gesymboliseerd zal worden,
dat het YVoord in de Protestantse ere
dienst centraal is.
Dit alles lééft reeds voor de pre
dikant. die met Pinksteren 1948 naar
Aardenburg kwam en terstond zijn
hart verpandde aan gemeente en
kerk en die nu dan ook met vuur en
verve weet te verhalen uit de rijke
historie van Aardenburg en zijn ker
ken. Het verleden heeft zijn inte
resse, zijn liefde, zeker, maar het he
den niet minder!
EEN BIJZONDERHEID.
Sinds enkele jaren gaan de her
vormde Aardenburgers ter kerke in
de tot noodkerkje ingerichte Noord-
beuk van de grote St. Baaf. Binnen
kort zal men de Noordbeuk evenwel
verwisselen voor de inmiddels geres
taureerde Zuidbeuk en wanneer de
fehele restauratie voltooid zal zjjn,
oopt men ook de gehele kerk weer
in gebruik te nemen, hetgeen voor de
St. Baaf een bijzonderheid is.
In het verleden werden voor- en
achterkerk steeds afzonderlijk ge
bruikt; het ene gedeelte als wandel-
kerk, het andere als „waarlijk" kerk
gebouw. waarin de diensten werden
gehouden. Deze situatie zal na het
herstel niet terugkeren.
(Vervolg op pagina 2)
Partij van de Arbeid, Vorrink, heeft
op het congres van de socialistische
internationale te Milaan gewaar
schuwd tegen anti-Amerikaanse ge
volgtrekkingen, die zouden kunnen
voortvloeien uit een verslag van jhr
mr M. van der Goes van Naters, be
stuurslid van de P. v. d. A., dat
Maandag tijdens het besloten debat
van het congres over Europese een
heid is besproken.
Vorrink zou hebben verklaard, dat
de „Amerikanen bondgenoten tot in
de dood" zyn en dat tot elke prijs
wrijving tussen Europa en de Ver
enigde Staten moest worden ver
meden.
In zyn verslag had Van der Goes
van Naters gewezen op de noodzaak
van een politieke stem. die krachtig
genoeg zou zijn om met de Amerika
nen, die Europa's grote vrienden
moeten blijven, te spreken.
Bewaker van Boesman
ballon dronk een kopje
thee
De heer J. Boesman, zijn echtgenote
mevrouw Boesman-Visscher en de
heer C. de Vos Klootwijk hebben weer
een avontuur aan hun loopbaan als
ballonvaarders toegevoegd. Zoals be
kend zou de „Henri Dunant" vorige
week in Dublin worden opgelaten ter
gelegenheid van de Ierse „week van
de thee" Tengevolge van een mis
plaatste grap kon de ballon evenwel
niet worden bemand. Een Ier. die de
verankerde ballon des nachts bewaak
te. was even een kopje thee gaan drin
ken. Tijdens zijn afwezigheid hebben
onbekenden de ballon van de veilige
ankerplaats losgemaakt. Zaterdag
werd de ballon in de richting van
Galway teruggevonden. De ballon is
inmiddels geborgen.
Het geweten sprak.
Een predikant heeft op een poli
tiepost te 's-Gravenhage een meta
len damesarmband-horloge met: dito
band gedeponeerd. Dit voorwerp
was hem door een vrouw ter hand
gesteld. Deze vrouw had het in Juli
1950 in de Snelliusstraat opgeraapt,
toen zy zag dat een wielrydster
het verloor. Zij deed daar nimmer
aangifte van bij de politie.
.viert Narriman Sadek, ex-ko
ningin van Egypte, haar 19e
verjaardag;
...wordt in Engeland de slag bij
Trafalgar herdacht, waarin de
3ngelse vloot onder Nelson de
?rans-Spaaiise vloot versloeg.
DE
VERWACHT:
AAN1IUuEND KOUL>.
Half tot zwaar bewolkt met voor
namelijk in de Zuid-Oostelyke helft
van het land tijdelijk regen. Matige
tot krachtige Noord-Oostelijke wind
Koud weer.
