Een Zeeuw verdient gemiddeld f797
J
BOSCH
De N.V. „Toffe jongees?? levert
de gevaarlijkste filmstunts
GEMIDDELD INKOMEN VOOR
DE ZEEUWSE GEMEENTEN
j(
n
n
M
1(
f
(l
RESTAURATIE GASTHUSSKERK
MIDDELBURG DRINGEND NODIG
SCHATTEN OP ZEEBODEM BIJ
HELGOLAND
c
SINT ANNA TER MUIDEN
NA DE „VREDE VAN PARIJS"
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 18 OCTOBER 1952
BELANGWEKKENDE STATISTIEK.
Zeeland klom van zevende tot
vierde plaats
Enige lijd geleden hebben vvy in onze kolommen aandacht gewijd aan
de Intelligentie van de Zeeuw, die op de ranglyst der Nederlandse provin
cies met Groningen do vierde plaats deelde. Op die vierde plaats
blijkt Zeeland erg gesteld té zijn. Want nu het Centraal Bureau voor de
Statistiek gegevens heeft gepubliceerd betreffende de inkomensverdeling
in 1946 zijn het ook hier slechts Noord Holland, Zuid Holland en Utrecht
die een hogere plaats innemen.
De lezer zal opmerken dat 1946
reeds zes jaar achter ons ligt en
dan moet men toegeven dat intus
sen veel is veranderd. Helaas zijn
recentere cijfers nog niet beschik
baar. Maar men mag aannemen dat
ondanks het toenemen van het Ne
derlandse inkomen de verhoudingen
niet in ons nadeel gewijzigd zijn. In
tegendeel, wanneer men de gegevens,
die per gemeente zijn opgenomen, na
loopt, blijkt dat b.v. Walcheren zeer
ongunstig uit de bus komt ten ge
volge van de oorlogsverwoestingen.
Wij vermoeden dan ook dat voctr de
latere jaren Zeeland de provincie
Utrecht sterk zal benaderen. De
landbouw-economische politiek, die
er op uit is de prijzen der land
bouwproducten in een redelijker
verhouding tot de industriële pro
ducten te brengen dan voor 1940
liet geval was, zal hierop een ex
tra gunstige invloed hebben. Zo stond
in 1941 b.v. het Zeeuwse inkomen
nog maar op de zevende plaats,
doordat toen ook Limburg, Gronin
gen en Noord-Brabant een gunstiger
beeld vertoonden. Men kan gerust
zeggen dat eindelijk aan onze land
bouw recht wordt wedervaren, waar
natuurlijk geheel Zeeland van pro
fiteert.
De cijfers waarop wij boven doel
den geven het totaal aan van de
in 1946 betaalde loon- en inkomsten
belasting. Geheel juist wordt hiermee
het totale inkomen van een gebied
niet benaderd, omdat dit ook nog
door andere inkomensbronnen wordt
bepaald. Maar een duidelijke aan
wijzing zit er ongetwijfeld in.
Het gemiddelde inkomen per inwo
ner dus jong en oud bedroeg
nu in 1946 voor Nederland f 817,
voor Zeeland 797, voor Noord
Holland 980 (het hoogst), voor
Drenthe 595 (het laagst). Het to
tale inkomens-bedrag voor Zeeland
beliep in 1946 203.500.000 of wel
2,64 van het Nederlandse inko
men.
Daar de gegevens per gemeente
zijn vermeld is het mogelijk om de
verhoudingen binnen onze provincie
eens na te gaan. Daarbij moet men
wel bedenken dat vooral in kleine
gemeenten de invloed van één hoog
inkomen het beeld scheef trekt. Is
dit de verklaring van het hoge cijfer
van Renesse dat n.l1141 per in
woner haalt en in Zeeland aan de
top staat?
Misschien hangt het samen met
de grootte van' de landbouwbedrij
ven, die hier zeer omvangrylt is?
Op de tweede plaats komt Ritthem.
Breskens met 1062 komt op de
derde plaats. De verklaring van dit
hoge cijfer is gelegen in de veelzij
dige en welvarende economi van deze
nijvere gemeente. Eveneens boven
de 1000 liggen Oostburg, een be
langrijke centrum gemeente, St. Lau
rens waarvan vele bewoners in Mid
delburg werken. Kapelle met zijn
omvangrijke fruitteelt als voornaam
ste inkomensbron en Domburg als
recreatie-gemeente, waarin boven
dien het grootste percentage van dé
inwoners tot dé aangeslagenen be
hoort. Oudelande met 977 heeft
vrij veel tuinbouw. Middelburg als
ambtenaren-, handels, en industrie
centrum ligt met 957 nog juist bo
ven Vlissingen als de grootste in
dustrie-stad. Weliswaar ligt het ver-
diende inkomen per aangeslagene in
de Scheldestad nogal laag, maar het
aantal aangeslagenen daarentegen is
er zeer hoog (bijna 50 van de in
woners).
28 gemeenten in Zeeland liggen
beneden een inkomensgemiddelde
van 700. Hieronder bevinden zich
alleen al 8' van de 19 Walcherse ge
meenten. Dit hangt voornamelijk
samen met de oorlogsschade, die in
1946 nog niet was hersteld. Boven
dien hebben op Walcheren altyd de
kleine boeren overwogen. In deze
situatie heeft de herverkaveling een
wijziging ten gunste van het grote
re bedrijf gebracht. Het Walcherse
inkomen zal sedert 1946 zeker zijn
gestegen, mede ten profijte van de
centrumstad Middelburg. 5 van de 7
Thoolse gemeenten hebben een ge
middelde van 700 of minder aar.
inkomen per inwoner. Stavenisse
heeft met 474 zelfs het laagste
cijfer van heel Zeeland. Deze vrij
ongunstige cijfers zullen wel ver
band houden met het werkloosheids
probleem op Tholen. Ook Oost-
Zeeuwscli-Vlaanderen telt vrij veel
gemeenten in de laagste groep. Het
zijn merkwaardigerwijs vooral de
Rooms Katholieke gemeenten die
hierbij behoren. (Graauw, Hontenis-
se, Overslag, Philippine, St. Jan
steen. Vogelwaarde en Zuiddorpe).
Van de nog niet vermelde indu
strie-gemeenten noemen wij, Axel,
Clinge, Sas van Gent en Terneuzen
die allen het Vrij lage cijfer van
rond 740 hebben. Relatief het gun
stigste eiland is wel Schouwen-Dui-
Advertentie
Laat uw breiwerk
geen prooi rj&
van de motten /V -
worden. Koop
uitsluitend
geMITINiseerde
motvrlje wol.
veland en direct hierna komen Zuid-
Beveland en West Zeeuwsch-Vlaan
deren, di'ie zeer welvarende land
bouwstreken. In totaal gezien is het
beeld van Zeeland in dit opzicht
dan ook gunstig te noemen.
De besproken publicatie bevat veel
leerzaam materiaal, waarvan men
echter de achtergrond moet leren
kennen voor het gaat spreken. Op
vallend is over het gehele land de
parallel die de inkomenscijfers ver
tonen met de intelligentie-verhou
dingen. Een bewijs te meer, dat de
welstand zijn invloed op de ontwik
keling doet gelden en omgekeerd.
Een nader onderzoek van deze wel
stand is dus van belang, vooral voor
gemeentebesturen en met het oog
op de marktanalyse ook voor han-
deldrijvenden en neringdoenden El
ders in dit nummer publiceren wij
een lijst met de inkomensbedragen
per gemeente.
dgidm&i
FIETSLAMP
/16.51 'met zwarte kap
met verchroomde kap 19.-
Verkrijgbaar bij de
Erkende Rijwielhandel
n.v. Willem van Rijn Amsterdam (W)
V.S. willen Nieuw-Guinea
kwestie niet in Ver.
Naties zien
De kwestie Westelijk Nieuw-Gui
nea is een aangelegenheid, die alleen
Nederland en Indonesië aangaat. Dit
verklaarde de Amerikaanse ondermi
nister van buitenlandse zaken Malli-
son te Djakarta. Amex-ika, dat op een
spoedige overeenkomst tussen beide
landen hoopt, wil deze kwestie dus
liever niet behandeld zien in de al
gemene vergadering der Ver. Naties.
Gemiddeld inkomen per inwoner in 1946 voor de Zeeuwse gemeenten
(bron: gegevens per gemeente betreffende de inkomensverdeling, Centraal
Bureau voor de Statistiek).
1 Renesse
2 Ritthem
3 Breskens
4 St. Laurens
5 Kapelle
6 Domburg
7 Oostburg
8 Oudelande
9 Middelburg
10 Vlissingen
11 Noordwelle
12 Duivendijke
13 Schcsndijke
14 Seroosk. (Sch,
15 IJzendijke
16 Biervliet
17 Cadzand
18 Yerseke
19 Zierikzee
20 Goes
21 Kortgené
22 Waterlandk.
23 Zuidzande
24 Nieuwvliet
25 Scherpenisse
26 Dreischor
27 Ellemeet
28 Kerkwerve
29 Ellewoutsdyk
30 Zonnemaire
31 Noord gouwe
32 O. en W, Soub.
33 Waarde
34 Eikerzee
1141
35 Wissekerke
793
1125
36 Aarden burg
792
1062
37 Koewacht
781
1051
38 Ovezande
781
1041
19 Krabbendijke
778
1022
40 Hulst
<74
1010
41 Bruinisse
768
977
42 Wemeldinge
765
957
43 Groede
762
951
44 Vrouwenp.
759
939
45 Koudekerke
754
936
46 Nièuwei'k.
754
930
47 Veere
752
922
48 Hoek
751
904
49 Terneuzen
748
903
50 Sluis
747
901
51 Tholen
746
896
52 Hoofdplaat
744
891
53 Axel
742
873
54 Clinge
741
871
55 Sas van Gent
736
867
56 Heinkenszand
730
841
57 Nisse
727
837
58 Oosterland
727
827
>9 's-H. Arendsk.
726
821
30 N. en St. Joosl.
725
814
61 Riliand-Bath
725
814
82 Zaamslag
722
809
Haamstede
720
807
84 Retranchem.
712
802
65 WeStdorpe
712
799
66 Kloe tinge
710
j,
796
67 Kruiningen
709
793
68 Hoedekensk.
708
69 St. Philipsl.
708
70 Driewegen
708
71 Boi'ssele
707
72 Baai'land
-
70b
73 St. Annaland
700
74 's-Gravenp.
696
75 Brouwersh
693
76 Zoxitelande
692
77 St. Jansteen
688
78 Grijpskerke
681
79 Aagtekerke
679
80 Ouwerkerk
677
81 St. Maartensd
669
82 Zuiddorpe
657
83 Ai-nemuiden
656
84 's-H. Abtsk.
6f; i
85 Kattendijke
656
86 Hontenisse
654
87 Seroosk. (W.)
654
88 Wolfaartsd.
653
89 Vogelwaarde
651
90 Biggekei'ke
685
91 Ooslkapelle
646
92 Gi'aauw en L.
640
93 'sHeerenhoek
639
94 Westkapelle
626
95 Poortvliet
613
96 Overslag
609
97 Oud-Vossem.
602
98 Philippine
584
99 Meliskei'ke
547
100 Burg
546
101 Stavenisse
474
ONHOUDBARE TOESTAND.
Rijksdienst voor Monumentenzorg wil niet
met noodherstel volstaan.
Eén van Middelburgs historische kerkgebouwen, de kleine en intieme,
nagenoeg geheel achter de huizen aan de Lange Delft en de Nieuvvstraat
verborgen Gasthuiskerk, verkeert in een zodanig slechte staat, dat het
herstel geen langer uitstel kan gedogen. De plannen daartoe zijn reeds
enkele jaren oud; wy vernemen thans, dat de Rijksdienst voor Monumen
tenzorg het kerkje, eigendom van de Chr. Gereformeerde gemeente,
Icomt voor op de monumentenlijst niet met noodherstel wil volstaan,
doch een volledige restauratie wenst. Men hoopt, dat daarmee binnen af
zienbare tijd een begin gemaakt kan worden.
De plannen voor deze vrij ingrij
pende restauratie, welke in opdracht
van het kerkbestuur zijn ontworpen
door de Middelburgse architect ir. H.
de Lussanet de la Sablonière, zijn ter
goedkeuring aan Monumentenzorg
voor-gelegd. Het rijk heeft in principe
reeds een subsidie toegezegd en op
de begroting voor 1953 is reèds een
bedrag van 24.000 uitgetrokken.
Een provinciaal subsidie is aange
vraagd én dit zal zeker verleend
worden, nu ook het rijk een deel
van de kosten op zich neemt. In
middels is tevens een verzoek om
subsidie aan het gemeentebestuur
gezonden Volgens een globale be
groting zullen de kosten van de res
tauratie rond 80.000 bedragen.
De oorspronkelijke Gasthuiskerk,
waarvan voor het eerst melding
wordt gemaakt in de stadsrekening
van 1396/97, bevond zich, zoals de
naam reeds aanduidt, big het aan Onze
Lieve Vrouw gewijde ziekenhuis aan
de Lange Delft. Toen het bedehuis in
1867, gelijktijdig met vrijwel alle an
dere gebouwen van het gasthuis,
werd afgebroken, was het reeds lan
ge tijd aan de publieke eredienst ont
trokken. De Middelburgers kenden
dit gebouw als de Opperkerlc, ter on-
derschéiding van de in de jaren 1493
1494 schuin achter dit bedehuis
gebouwde St. Barbarakapel, die dé
Nederkerk werd genoemd en die wij
nu nog kennen als de Gasthuiskerk.
Van 1568 tot 1579 verving zy de
afgebrande Abdijkerk, daarna was zij
gedurende tien jaar verhuurd aan
Engelse kooplieden, vex-volgens werd
het gebouw aan de Hervormden toe
gewezen. die het in 1798 weer aan de
Rooms-Katholieken overdeden. Om
streeks 1845 ging de kerk over aan
de „Afgescheiden gemeente" en tot
1934 kerkten de Gereformeerden er,
in welk jaar het publiek verkocht
werd aan de heer K. van Loo. Twee
jaar later kocht de inmiddels geïnsti
tueerde Chi: Gereformeerde Kerk de
voormalige fc>c~. Barbarakapel.
VELE GEBREKEN.
Vooral de laatste jaren zijn de tal-
VALLEN VAN EEN KASTEELMUUR
In de nog niet zo lang geleden
voltooide film „Ivanhoe" komt ook
zo'n angstaanjagende scène voor.
Een figurant in volle wapenuitrus
ting valt achterover van een 25-me-
ter-hoge kasteelmuur. Zijn tuime
ling jaagt het publiek de stuipen
PLATO LEIDDE HEM
Duits geleerde ontdekt nieuw spoor
van het verzonken Atlantis
Van het verloren Atlantis, zo uitvoerig door Plato beschreven, zijn over
de gehele wereld „sporen gevonden". Thans heeft een Duits geestelijke
in een rapport beschreven, hoe hij opnieuw overblijfselen heeft ontdekt.
Deze keer in de Noordzee. Kort geleden vertrok een vissersboot uit de
Duitse haven Husum. Aan boord bevond zich de geleerde Jtirgen Spanuth,
herder van de Lutherse Kerk in Oost Bordelum, een klein dorpje achter
de Noordzee.dijken. Verder waren er een duiker aan boord, een steno
graaf en een uitgelezen wetenschappelijke bemanning. Het tripje kostte
ds. Spanuth 150 mark p^r dag en zou een groot deel van zijn spaardui-
ten vergen, maar hy meende, dat de uitgaven verantwoord zouden zyn
De boot maakte een bocht om Helgo
land, het rotsachtige eiland en vroe-
gérè vesting, 28 mijlen van de Slees-
wijk-Holstemse kust. Onder leiding
van ds. Spanuth voer zij naar de
kust en gooide het anker uit op 5,7
mijl van Helgoland. De duiker sprong
over boord en wandelde over de zan
derige bodem, 10 meter onder de
zeespiegel. „Wat zie je?", vroeg ds,
Spanuth hem via de telefoon. „Ik
zie een muur', antwoordde de dui
ker. Terwijl de stenograaf het op
schreef, leunde ds. Spanuth tegen de
railing, zichtbaar aangedaan.
Wilt U een handgevecht of
prefereert U een schietpartij?
(Van onze correspondent)
LONDEN, October In Walt Disney's film „Robin Hood" komt een
scène voor, waarin Richard Todd de gracht van een burcht probeert over
te zwemmen. Een pijl, afkomstig van een boogschutter, die nog geen
dertig meter verder achter de kantélen verborgen staat, treft de film
ster met volle kracht in de rug. Het is een echte pjjl met een stalen punt,
die zwiepend in een dunne plaat beukenhout blyft staan, vveilte het lin
kerschouderblad van Todd beschermt. Tocli heeft de filmster zich geen
moment ongerust gemaakt. Hy wist namelijk, dat de pyi zou worden af
geschoten door een man, die in de Engelse film-wereld een „Tough Guy"
wordt genoemd.
op 't ljjf, te meer daar hij met een
geweldige klap in een tamelijk on
diepe ringgracht terecht komt. Maar
ook hier is, naar men zegt. weinig
gevaar bij geweest. Want ook deze
zo roekeloos lijkende stunter be
hoort tot de „Tough Guys".
De firma, die deze en nog vele an
dere „Toffe jongens" in dienst heeft,
heet hoe kan het bjjna anders
„Tough Guys Ltd". Haar kantoren
zijn in de rommelige filmbuurt ach
ter Leicester Square te vinden en er
is geen filmmaatschappij op de we
reld, die haar adres niet kent. Voor
elke stunt, 't kan niet schelen hoe
apart of gevaarlijk zij is, wordt
„Tough Guys Ltd" ingeschakeld.
De firma levert vrouwen, die zich
by de haren van een trap laten slin
geren, mannen, die een auto met
een vaart van tachtig kilometer per
uur tegen een boom ryden, straat
vechters, ruitenspringers, kracht
patsers etc.
DE DIRECTEVR
De directeur van „Tough Guys
Ltd" is de 53-jarige Micky Wood.
Deze kleine, breed-geschouderde
man, die bereid is alle stunts aan
z'n medewerkers voor te doen, kan
men beslist niet aanzien, dat hy
eens een zwakke, ziekelijke jongen
is geweest. Toen Micky namelijk
tien jaar oud was, sloeg z'n broer
tje hem met de gesp van een riem
op het hoofd, waardoor z'n schedel
In de vier volgende dagen van dui
ken en aantekeningen maken, ont
dekte, Spanuth, dat deze muur éen
ovale plaats omsloot, 921 meter lang
en 298 meter breed. Binnenin vertoon
de de bodem oneffenheden, die zeer Afrika en Klein Azië samen en vol-
wel de ruïnes van gebouwen zonden
kunnen zyn, die reeds lang door het
zand zyn bedekt. Spanuth is er van
overtuigd, dat één van deze gebou
wen het paleis van de Koningen van
Atlantis zal blyken te zyn.
Weinig geleerden willen de theorie
van Spanuth zonder meer accepteren.
De meesten geloven dat, toen Plato
Atlantis beschreef (in de samenspra
ken Timaeus en Critias)hy meer een
politiek pamflet heeft geschreven
over een rantasiestaat.
GOUD -IN HET ZAND
Zoals Atlantis door Plato is be
schreven, lijkt het niet veel op wat
ds. Spanuth vond. Atlantis was een
zeer breed eiland, zo groot als N.-
gens Plato zou het buiten „de zuilen
van Hercules" (de straat van Gibral
tar) liggen. Het land had hoge ber
gen, laagvlakten en een netwerk van
bréde kanalen. De grote tempels wa
ren belegd met zilver en goud. Ne
gen duizend jaar voor Plato's tyd
zonk het in de zee. Maar ds. Spanuth
ziet kans zulke kleine verschillen weg
te redeneren. „Plato", zei hy, „was
niet onfeilbaar", Plato kreeg zijn in.
lichtingen echter op een nogal indi
recte wyze, via Egyptische priesters
en nooit werden zy gecontroleerd op
wetenschappeiyke juistheid.
Ds. Spanuth heeft voorlopig geen
nieuwe plannen voor duikerstochtjes,
omdat hy" er geen geld mëer vnnv
heeft. Hij is reeds tevreden, dat hij
Atlantis heeft gevonden.
ernstig werd beschadigd. De chirur
gen gaven hem een zilveren schedel
plaat, maar toen de genezing niet
wilde vlotten, moest Micky, op ad
vies van zijn dokter, gymnastische
oefeningen doen. Vijf jaar later ging
hy, tegen het advies van zijn ouders
door L. VAN BRUGGEN,
in, worstel-lessen volgen en in 1920
speelde hij het klaar de Engelse
amateurstitel lichtgewicht worste
len te veroveren.
FILMCARRIèRE
Micky's film-carrière is eigenlijk
pas na de tweede wereldoorlog be
gonnen. Een filmmaatschappij, die
van zyn succesvolle loopbaan als in
structeur handvechten in het Engel
se en Amerikaanse leger had ge
hoord, vroeg zijn opinie over een
straatgevecht, dat in George Form-
by's comédie „George in Civvy
Street" zou voorkomen. Micky ver
telde zonder veel omhaal dat hij
een hèel wat betëre „show" kon ge
ven. Hij trommelde een paar van
„z'n jongens" bij elkaar, die elkaar
op zulk een spectaculaire wyze af
rosten, dat ze direct geëngageerd
werden.
Op het ogenblik houdt Micky zich
hoofdzakelyk met voorbereidende
werkzaamheden bezig. Komt er een
opdracht voor een handgevecht, een
auto-ongeluk of een schietparty
binnen, dan gaat hy achter zijn te
kenbord zitten om de zaak tot in de
détails te calculeren. Elke stap of
handbeweging moet nauwkeurig ge-
.planned" worden. Eén kleine fout
kau fataal voor zijn medewerkers
zijn, of hen in het ziekenhuis doen
belanden.
Voor het uitwerken en de super
visie van een handgevecht berekent
Micky een som van ongeveer drie
duizend gulden. Zyn medewerkers
verdienen 75 tot 125 gulden per dag
als ze tenminste het normale routi
ne-werk doen. Voor uitzonderlijke
staaltjes en stunts, waarby nogal
wat risico wordt gelopen, krygen de
„Tough Guys" èen van te voren
overeengekomen bedrag uitbetaald.
De man, die zich in de film „Ivan
hoe" achterover van een kasteel
muur laat vallen, heeft bijvoorbeeld
duizend gulden ontvangen. En dege
nen, die zich in de film „Robin
Hood" door een (echte) pijl laten
raken, hebben een extraatje van
vijftig gulden, gekregen.
(Nadxoik verboden)
Departement van oorlog zond een vragenlijst
Op 30 Mei 1814 kwain de eerste „Vrede van Parys" tot stand. Napoleou
zat veilig gevangen op het eiland Elba (dat dacht men tenminste) en de
overwinnaars schaarden zich aan de ronde tafel om over het lot van het
overwonnen Frankryk te beslissen. Nederland en België werden verenigd
„intime et complette" (innig en volkomen) en zo men boven de grote ri
vieren deze hereniging niet zo innig gevoeld moet hebben, in het Zuiden,
langs de tegenwoordige grens, lagen de kaarten anders.
Het gehele Zuiden van de Noordelyke Nederlanden, d.w.z. Limburg,
Brabant en Zeeuwsch-Vla anderen, was geen „generaliteitsland" meer,
maar volwaardig onderdeel van de Nederlandse gemeenschap.
Het laatste werd na de hereniging
met België ingedeeld bij de provincie
Zeeland. Üit een vragenlijst, die het
departement van oorlog aan alle ge
meenten in Zeeland zond, kunnen we
iets reconstrueren over het Sint An
na in het begin der 19e eeuw. Deze
lyst dateert van 16 Augustus 1815,
dus na Napoleons nederlaag by Wa
terloo. Blijkbaar wilde men de onder
vonden narigheden van de vooraf
gaande decennia vermijden.
De bevolking bestond uit 200 zie
len, het getal woonhuizen bedroeg 35,
hieronder begrepen de buitenplaatsen
onder de gemeente. Byzondere buiten
plaatsen of bijzondere gestichten,
hetzij kastelen, kloosters e.a. waren
niet aanwezig, evenmin als publieke
febouwen, welke desnoods zouden
unnen worden geoccupeerd voor ma
gazijnen, kazernen of hospitalen. Er
bevonden zich voorts 4 grote boerde-
ryen 7 kleine en 15 „keuters" of ar
beiderswoningen.
Volgensschatting van de schout
konden o" in tijd van nood 50 man
schappen wg-'kivartierd worden „ge
rekend dat de meestvermogenden
met zes en de minstvermogenden met
één man „bezwaard" zouden wor
den Op een vraag hoeveel paarden
er gestald konden worden, luidde het
antwoord „geene"; ieder landbouwer
rijke gebreken van dit oude gebouw
wel overduidelyk aan het licht geko
men. De ondereinden der spanten
zijn in vroeger tyd ingekort en op
klossen geplaatst, waardoor een ge
ringere samenhang met de trekbal-
,ken is ontstaan. De einden van deze
trekbaiken en van de sleutelstukken
zijn bovendien gedeeltelijk vermolmd,
evenals de muürplaten. Het gevolg is,
dat een zijwaartse buiging van het
metselwerk onder de goot optreedt.
Het muurwerk is ook aan de Zuid
oostelijke zijde van het gebouw en
aan de Westgevel slecht, terwij] zo
wel de Noord- als de Zuidwand ver
zwakt zijn ter hoogte van de gaande
rijen door het uithakken van een ge
deelte der muren om zitbanken te
kunnen plaatsen. Het hoge dak zal
geheel vernieuwd moeten worden en
het op zichzelf aardige torentje be
hoeft ook dringend voorziening. Aan
de Zuidelijke gevel tenslotte ont
breekt één van de steunberen. Het is
in ieder geval de bedoeling een nieuw
leien dak te maken en de muren, voor
wat betreft het bovenste gedeelte,
eveneens te vernieuwen.
De toestand van de kerk is momen
teel zodanig, dat met noodherstel
niet veel meer kan worden bereikt.
Bij harde regen en Noordenwind lekt
het geducht in het gebouw, waarvan
de constructie voortdurend slechter
wordt, zodat het gevaar van instor
ten op den duur niet denkbeeldig zou
zyn.
Binnenkort weer overname
van baconvarkens
Het ministerie van Landbouw, Vis-
sery en Voedselvoorziening zal de ge
legenheid weer openstellen tot over
neming van bacon, aanvangende met
bacon, afkomstig van varkens, ge
slacht in de week van 20 tot 27 Octo
ber a.s., zo vernemen wij.
Tengevolge van deze maatregel zal
dus de tydelijk onderbroken uit
voer van bacon kunnen worden her
vat. De besprekingen hierover zullen
op korte termijn met de Engelse
autoriteiten worden voortgezet.
Haags speelhuis opgerold
De recherche in Den Haag heeft
een speelhuis in de Fahrenheitstraat
„opgerold". Toen de recherche aan
belde, werd niet direct opengedaan
en de deur werd geforceerd. Men trof
vjjf mannen en vier vrouwen aan,
die net met spelen waren begonnen.
heeft zijne stallingen voor zijn eigen
paarden benodigd.
Schrikt u niet, St. Anne kende in
die dagen twee civiele gevangenissen,
dewelke geschikt waren voor vier ge
vangenen. Er waren „1 timmerman,
1 hoefsmid. 1 kleédermaker 20 wa
gens met 2 paarden, 6 driëwielsche
karren". Jaarlijks werden er voor
slachtvee geleverd 10 ossen en 10
koeyen. Een koornwindmolen zorg
de voor het malen der- geteelde ge
wassen. De polders dier dagen wa
ren: Wateringe van Grevenninge,
Robbemoreel, Gouverneur. Zoutepan-
nepolder, Brugsche Polder en Polder
van Waesberghe, welke gemiddeld
2 ft voeten beneden A.P.-lagen. (Men
sprak van „beneden de ordinaire zee
vloeden")., De grondverdeling was:
436 gemeten bouwland, 150 gemeten
weyland.
Het bouwland werd gebruikt voor
tarwe (100 gemet), gerst (80), paar-
debonen (90), rogge (20), vlas (10),
klaver (40), koolzaad (35).
Dus nog geen suikerbieten en aard
appelen. De opbrengst bedroeg: tax*-
we (783 mudden), gerst (1242). paar-
debonen (567), rogge (135), vlas of
lijnzaad (50), koolzaad (324) en hooi
(40 voer)
Op een vraag over de verbindings
wegen haar de naburige gemeenten
was het antwoord: Een weg naar
Westkapelle en een naar Sluis; gedu
rende het winterseizoen zijn deze we
gen bijna onbruikbaar gezien de
boosaardige aard der kleigronden.
Communicatie te water was ook toen
niet meer mogelyk. Ook stelde men
ten departemente een vraag naar de
hoogste vloed, die men had gekend.
(St. Anne had een smalle strook
grond aan zee in die dagen) en het
antwoord luidde: „Men berekend dat
de vloed van den 14-15 January 1808,
als zijnde de hoogste, die alhier ze-
derd onlieugelyke tijden heeft plaats
gehad tot 5 voeten boven de ordinai
re vloeden is geweest".
Royaal waren de St. Anna-bewoners
stellig Voor de nagelaten betrekkin
gen van gesneuvelden bij Quatre Bras
en Waterloo haalde men op vijfhon
derd drie-en-twintig Gulden en elf
stuivers, voor die tyd, toen een gul
den 10 maal zo veel waard was als
nu, een zeer hoog bedx'ag!
