PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Zeeuwsch - Vlaanderen legt zijn
zorgen aan Prins Bernhard voor
BILT
Ongedwongen overleg met de
Zeeuwsch - Vlamingen
Doodvonnis van Lages had
in 1950 voltrokken moeten
reeds
ziro
Vandaag
VOORLOPIG GEEN VERHOGING
VAN DE BROODPRIJS
195e Jaargang-No. 244
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adj. W de Pagter
Hoofdred. G. Ballintijn PI verv.:
W. Leertouwer en H, A Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per
week. f 5.45 p. kw.. fr. p p. f 5.70
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 16 Oct. 52
ADVERTENTIEPRIJS (2 ct. per
mm Minimum p advertentie 13.—
Ing. mededelingen driemaa larie!
Kleine advertenties (max 8 regeisi
van 1—5 regels f 1—- Iedere rege.
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad'" 25 cent meer
Giro nr. 359300 PZ C„ Middelburg
Bur. Vlissingen Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160) Middelburg. Markt 51. telef. 3841. Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228). Oostburg: Finlandstraat 2. telef. 16. Temeuzen: Brouwerljstr. 2. Zierikzee^Ljiogercii^^
„Ik zal met U en voor U werken
Beierende klokken - muziekcorpsen -
vlaggen en juichende schoolkinderen
Een schorrengebied van drieduizend hectaren, een eeuwenlange
strijd tussen mens en elementen, nu eens gewonnen, dan weer ver
loren, ligt hier op inpoldering te wachten. Achttienhonderd hectaren
lopen nu al nooit meer onder water. Daar kunnen vier a vijfhonderd
jonge boeren land en werk vinden. Het provinciaal bestuur zit „als
de bok op de haverkist" om deze grond aan Zeeland toe te voegen
Wil de provincie economisch, agrarisch en financieel bestuurbaar
blijven, dan moeten deze achttienhonderd hectaren beschikbaar
komen. Dat is voor Zeeland een kwestie van zijn of niet-zijn I België
maakt bezwaren, die volgens de Zéeuwen niet houdbaai zijn Laat
de regering toch doen, wat gedaan kan worden om Zeeland te hel
pen aan deze uitbreiding van zijn „grondgebied".
Ziedaar het eerste probleem, waarmede prins Bernhard gecon
fronteerd werd tijdens zijn gisterochtend begonnen tweedaagse
werkbezoek aan Zeeuwsch-Vlaandeiren. Het was voorwaar geen
onbelangrijke kwestie
Kantlijn
Toen dezer dagen in .Londen een
ontzettende treinbotsing meer
dan 100 doden eiste, schreven
tal van bladen, dat dit geschiedde in
het Londense voorstadje Harrow".
Geen journalist, die Londen ook
maar oppervlakkig kent, zou dat
ooit geschreven hebben. Hij zou im
mers weten, dat Harrow een deel
van Londen is, zoals de City er een
deel van is en dat het ruim 220.000
inwoners telt. Een lezer mag van
zijn krant eisen, dat de redactie der
gelijke fouten niet maakt: er moe
ten op iedere redactie middelen zijn
om na te gaan, wat Harrow in de
op één na grootste stad ter wereld
betekent.
Zo mag van een journalist, die
over Rusland schrijft, of die de be
richtgeving over de Sowj et-Unie ver
zorgt, verwacht worden, dat hij weet,
waarover hij het heeft. Een redac
teur-buitenland moet de geschiede
nis van de Sowjet-Unie terdege ken
nen hg moet vele boeken over Rus
land gelezen hebben en blijven le
zen; hg moet goed op de hoogte zijn
van de inrichting en de werking van
het staatsapparaat der Sowjet-Unie.
Hij moet er zich ter dege van be
wust zijn, dat als twee mensen het
zelfde zien, zij nog niet het zelfde
zien. hoe merkwaardig dat ook mo
ge klinken.
Zonder deze kennis en zonder de
ze levenservaring kan een journa
list beter zijn handen van de be
richtgeving over de Sowjet-Unie af
houden.
Z3lfs echter als hij gewapend is
met deze kennis, die-nt hij
voorzichtigheid te betrachten.
Het zal hem immers bekend zijn,
dat niet alleen uit Rusland propa
ganda komt, maar dat er ook tégen
Rusland een reusachtige propaganda-
actie gaande is. Reeds van het ogen
blik af, waarop de bolsjewistische
revolutie in 1917 uitbrak. Er zijn
dagbladen en persbureaux, organi
saties en instellingen, die een per
manente actie tegen Rusland voeren
en soms voor geen middel terug
deinzen om stemming te kweken te
gen de Sowjetstaat.
De gewetensvolle journalist zal
dus moeten weten, wat hij aan al
deze lichamen heeft. Het zal hem
bekend moeten zijn, welke persbu
reaux hun nieuws laten testen door
ervaren Rusland-kenners en welke
niet. Hij zal bovendien nauwkeurig
acht moeten geven op de commen
taren, die door deze bureaux op het
nieuws worden gegeven. Hij zal
moeten nagaan, wat men er in Rus
land zelf van zegt. En uit die veel
heid van meningen en feiten, ver
meerderd met zijn eigen kennis, zal
hij zijn opvatting moeten distilleren.
Zelfs de belichten van vluchtelin
gen van achter het IJzeren Gordjjn
kunnen op die manier een waarde
volle bron van inlichtingen worden.
Zij zullen namelijk vele feiten ge
meenschappelijk hebben en die ge
meenschappelijke feiten zullen ver
moedelijk juist zijn.
Met name echter het oordeel der
Rusland-kenners is van waarde.
Want men mene niet, dat in Rus
land alles even miserabel is en dat
er bijvoorbeeld geen gelukkige men
sen zouden leven. Geen macht ter
wereld zou Stalin en de zijnen in
het zadel kunnen houden, wanneer
de volkeren der Sowjet-Unie dat
Zeeuwsch-Vlaanderen zou echter
Zeeuwsch-Vlaanderen niet zyn, als
alles zo serieus was geweest op deze
dag als dit landaanwinningspro
bleem. Zeeuwsch-Vlaanderen had zich
op zijn Zondags uitgedost om
prins te ontvangen. De wind had het
regen-zware wolkendek aan flarden
gescheurd. Dorpen en stadjes waren
met vlaggen getooid. Overal jui
chende schoolkinderen met rood-wifc-
blauwe vlaggetjes en grote oranje
strikken. En rondom onder een stra
lende herfsthemel de vruchtbare ak
kers, alweer geploegd voor het win
tergraan, nog vol bieten, of bedekt
onder aan roten staand vlas. Een
prachtig volk, een prachtig land. een
volmaakt geheel.
In Clinge lag bij de klompenfabriek
van de heer Seghers een zaagselta-
pijt met het kleurige wapen van de
prins en die van Zeeland en Cl-nge,
gemaakt door de huisschilder Jan
Baart, als feestelijk welkom op de
prins te wachten. Hier werden ba-
lonnen opgelaten, stegen postduiven
niet werkelijk wilden. Ook in Rus
land is een grens, aan wat een volk
uiteindelijk duldt.
Een sprekend voorbeeld van de
mogelijkheid, dat als twee
mensen hetzelfde zien, zij nog
niet hetzelfde zien, geeft onze oud
ambassadeur in Moskou, dr. P. C.
Visser, in zijn boek „Mijn indrukken
uit de Sowjet-Unie" (uitg. van Hoek-
sema en Warendorf N.V. Amster
dam).
Toen dr. Visser voor het eerst
naar de Ambassade ging, zag hij
daar een politie-agent voor de deur
staan.
„Kijk, daar staat de spion, die U
voortaan zal controleren!" zei men
hem. Maar toen hij 's middags de
Ambassade weer verliet, merkte een
ander op: „U ziet, de Ambassade
wordt goed bewaakt". Beide opvat
tingen bevatten waarheid. Het ligt
er maar aan van welk standpunt
men uitgaat.
Dr. P. C. Visser wandelde door
Moskou. Hij kwam in de oude stads
wijken zag de ongeplaveide straten,
de krotten, de mesthopen.
„Kijk", zei zijn geleider, „hier
ziet U nu het ware Moskou, dat
men verborgen heeft achter een
nieuw opgetrokken schijn-fagade".
De volgende dag zag onze ambas
sadeur het groots opgezette nieuwe
Moskou en een andere begeleider
toonde dat als een symbool van het
herrijzende Rusland. Maar het is
even onjuist om de Sowjet-Unie te
beoordelen naar de oude krotten,
als naar de Amerikaans aanziende
nieuwe wijken.
Ervaren journalisten weten dat.
Zij onderkennen de propaganda
gemakkelijk, van welke zijde die
ook komt. En zij zullen met name in
Nederland niet gemakkelijk het
slachtoffer van propaganda worden.
Zij beschikken óver voldoende eigen
kennis om tot een zekere objectivi
teit te komen.
Toch vindt men onder hen geen
propagandisten voor Rusland. Prac-
tisch allen nemen een scherp afwij
zend standpunt in. Zonder de waar
heid geweld aan te doen, in tegen
deel: zoveel mogelijk de objectiviteit
betrachtend.
De critische houding spruit dan
ooit voort uit het geestelijk stand
punt, dat men inneemt.
Daarover in een slotbeschouwing.
vrolijk ten hemel, alles ten teken van
blijdschap over de komst van dit lid
van het vorstelijk huis. Overal waar
de prins swam, beierden de klokken
en stonden de Zeeuwsch-Vlaamse mu
ziekcorpsen om welkomstliederen te
spelen. Zo werd de ernst van dit
werkbezoek gebroken door tal /an
lichte toetsen, die al voldoende zou
den zijn geweest om aan het geheel
een zeer prettig karakter te geven.
Daarenboven was er echter de opval
lende ongedwongenheid, waarmede
de Zeeuwsch-Vlamingen de prins op
zijn verzoek op de hoogte brachten
van hun problemen.
WENSEN EN VERLANGENS.
Het land van Hontenisse klaagde
zijn nood en poneerde zijn wensen.
De klompenindustrie en de Zeeuwsch-
Vlaamse textielindustiïe kwamen
aan de beurt en tot slot het kanaal
gebied met zijn vele, vele noden.
Prins Bernhard luisterde naar a) de
ze wensen en verlangens met het
eindeloze geduld, dat een goed vader
voor zijn kinderen heeft.
en dat leidde wel eens tot even ko
mische intermezzi. Toen de boerderij
der gebroeders Mahu in Graauw
door prins Bernhard werd bezocht en
deze, nadat hy het bedryf in ogen
schouw had genomen, met de beide
gebroeders Mahu en hun echtgeno
ten in de huiskamer gezellig zat te
praten, zeide de prins plotseling ,,Ik
zie hier wel twee echtparen, maar
waar zyn nu toch de kinderen?"
Prompt holde een twaalftal jonge
spruiten het vertrek binnen, waarop
prins Bernhard verbaasd met zyn
ogen knipperde.
Klompenmaker C. J. Seghers be
toogde, dat het voor de klompenma
kers een grote moeilijkheid is, da'- zij
niet over geld in België kunnen be
schikken. Daardoor verkopen de Bel
gen op houtverkopingen hun bomen
liever tegen contant geld aan land-
...is het 10 jaar geleden, dat
door de Duitsers een begin
werd gemaakt met de ontrui
ming en afbraak van de Neder
landse kuststrook.
Penoten, dan aan de Nederlanders,
rins Bernhard antwoordde op leze
opmerking met een tegen-opmerking
en vi-oeg „Maar meneer Segners,
wie geeft mij de garantie, dat als
ik u tienduizenden francs op Belgi
sche banken ter beschikking ^tel,
deze niet in de speelzalen aan de
kust verdobbeld worden
KANAALZO VE.
Tenslotte kwam de kanaalzone,
waar ten huize van ir. C. A L.
Horstman de problemen van di* be
langrijke industriegebied zeer diep
gaand werden besproken. Na afloop
volgde er een diner in het raadhuis
van Hulst, waarop zowel ir. Horst
man als prins Bernhard korte tafel-
speeches hielden. Ir. Horstman vroeg
speciale aandacht van Zijne Konink
lijke Hoogheid voor de noden van
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Prins Bernhard antwoordde nier-
op met de woorden: „Ik kan U na-
tuurlyk niets beloven, maar ik kan
U wel verzekeren, dat ik met C en
voor U zal werken om aan uw ver
langens tegemoet te komen. Ik heb
in ieder geval kimnen constateren,
dat Zeeuwsch-Vlaanderen een prach
tig stuk Nederland is"
(Voor vervolg verwijzen wij naar
pag. 2).
Beeld vernield in vlaag
van godsdienstwaanzin.
Woensdagmiddag is het oeeld van
St. Gerardus in de kerk van de pa
ters Redemptoristen te Wittem
een bekend St. Gerardusbedevaart-
oord in Zuid-Limburg door
vrouw in een vlaag van godsdienst
waanzin vernield. Het bleek te zijn
de 32-jarige H. van M. uit Mijdrecht
by Utrecht. De vrouw was 's morgens
speciaal naar Wittem gekomen om
het beeid te vernielen.
..'De kerk zat vol mensen, die uit
verschillende plaatsen van Limburg
ter bedevaart naar Wittem waren ge
komen, aan de vooravond van het St.
Gerardusoctaaf, dat vandaag begint.
Plotseling trok zij het beeld omver,
dat tégen de vloer in stukken viel.
Met een klein hamertje vernielde zij
nog het glas van het relieken-
schrijn. Ook de bloemen op het zij-al
taar werden door haar vertrapt. Al
vorens de verbouwereerde kerkgan
gers konden ingrijpen, vluchtte de
vrouw de kei'k uit en zag nog kans
per bus naar Maastricht te reizen.
Toen zij daar uit de bus stapte, werd
zij door de politie aangehouden en
naar Wittem teruggebracht. Uit het
verhoor bleek, dat de vrouw reeds
eerder verschijnselen van godsdienst
waanzin vertoonde.
Prins Bernhard begon Woensdagmorgen zyn tweedaags bezoek aan
Zeeuwsch-Vlaanderen. Aan de Veerhaven te Kruiningen werd de prins
verwelkomd door burgemeester, wethouders en gemeentesecretaris vaa
deze gemeente.
REGERING BESTUDEERT CONSEQUENTIES.
Vervanging van twee soorten wittebrood door één soort
(Van onze Haagse redacteur)
Een van de dagbladen heeft in een bericht met een verontrustende op
maak gesuggereerd, dat de prys van het wittebrood zes cent hoger wordt.
En nog wel met ingang van 1 November a.s. De oorzaak van deze verho
ging zou liggen in de vervanging van de bestaande wittebroodsoorten door
één nieuwe soort, gebakken van bloem, waarvan het uitmalingspercentage
ligt tussen de bloem, die gebruikt wordt voor het zogenaamde regerings
brood en de bloem, bestemd voor het luxe wittebrood. Tegelykertyd zou
men liet subsidie willen opheffen, dat op het ogenblik nog op het volks
brood wordt gegeven.
Het blad heeft lukraak een slag geslagen naar wat eventueel zou kunnen
gebeuren.
Het vorige jaar is reeds de ge
dachte gerezen aan de afschaffing
van het kunstmatige onderscheid
tussen de verschillende wittebrood
soorten, te weten "het zogenaamde
volksbrood en het eigenlijke of luxe
wittebrood. Deze gedachte is toen
niet verwezenlijkt, mede omdat hier
bij tegelijkertijd de loon- en prijspo
litiek om de hoek kwam kijken. Men
achtte het vraagstuk zo gecompli
ceerd, dat er niet eens een voorstel
van minister Mansholt is geweest
om dit onderscheid te doen verdwij
nen.
We hebben nu een nieuwe regering
en deze heeft het vraagstuk weer
ter hand genomen. Dat wil zeggen:
zij oriënteert zich over de bestaan
de situatie. Wel schijnt het in haar
bedoeling te liggen het bestaan van
twee soorten wittebrood af te schaf
fen en terug te gaan naar één soort,
zoals dat vroeger ook altijd geweest
Mr. DONKER IN TWEEDE KAMER
Maar Nederlandse rechtsbedeling
mocht nu niet meer bezoedeld worden
(Van onze parlementaire redacteur)
Op grond van de interne richtlijnen inzake het gratiebeleid voor politieke
misdadigers had de over Lages uitgesproken doodstraf reeds in 1950 vol
trokken moeten worden. De overheid heeft in de afgelopen twee jaar niet
gedaan, wat zy in deze had behoren te doen. Aldus de minister van justitie,
mr. L. A. Donker, in zyn antwoord op de Woensdagmiddag in de Tweede
Kamer gehouden interpellatie van mr. Burger (P.v.d.A,) over de gratie
verlening aan de Duitse oorlogsmisdadiger Lages en het gratiebeleid in
het algemeen.
Uitvoerig ging minister Donker in op de vele en afschuwelijke misdryven
door Lages als lioofd van de S.D. in Amsterdam bedreven, enerzyds om te
stellen, dat deze oorlogsmisdadiger ten volle de doodstraf had verdiend,
anderzijds om de volstrekt ten onrechte van Duitse zyde gevoerde agitatie
met de harde en rauwe feiten te confronteren.
Ook in het geval-Lages is er door
de Westduitse regering gepoogd tus
senbeiden te komen op grond van het
feit dat het hier een gewone krijgs
gevangene zou betreffen. Met klem
verklaarde de minister dat deze po
gingen generlei invloed op zijn beslis
sing inzake deze gratieverlening heb
ben gehad Hij verweet in dit verband
de regering en de volksvertegenwoor
diging te Bonn een ontstellend en be
treurenswaardig tekort aan schuldbe
sef voor de hier te lande door Duit
sers begane gruwelijke misdrijven.
DE MOTIEVEN.
Gratie-verzoeken van ter doodver-
oordeelden behoren op korte termijn
te worden afgehandeld. Een andere
handelwijze is in strhd met een be
hoorlijke rechtstoepassing. „Ik heb
het mijn taak geacht te voorkomen,
dat de Nederlandse rechtsbedeling
tengevolge van een onjuiste handel
wijze zou worden bezoedeld".
Deze opvatting van minister Don
ker werd onder meer gesteund door
freule Wttewaal van Stoetwegen (C.
H.U.), die evenals mr. Burger op de
bij de bevrijding gemaakte fouten
wees. Toen toch zyn vele tienduizen
den zonder meer in arrest gesteld,
hetgeen er zeker toe heeft bijgedra
gen dat de „zware gevallen" zo lang
op hun berechting hebben moeten
wachten. Door het lange tijdsverloop
sinds het begaan van misdrijf en de
berechting heeft „de overheid het
recht tot voltrekking van de dood
straf verspeeld", gelyk de heer Pee-
ters het uitdrukte. Deze K.V.P.-afge-
vaardigde, die tijdens de bezetting
zelf eens voor een vuurpeleton heeft
gestaan, zette voorts in een uitmun
tende en door de Kamer met grote
aandacht gevolgde redevoering, zijn
principiële bezwaren tegen de dood
straf in het algemeen uiteen.
Dit betoog gaf de heren Zandt (S.
G.P.) en Bruins Slot (A.R.) aanlei
ding er op te wijzen, dat de overheid
in principe wel degelyk het recht
heeft de doodstraf uit te spreken en
te voltrekken. Maar terwyl de heer
Zandt zich tegen de aan Lages ver
leende gratie verklaarde, had de A.
R.-afgevaardigde een volledig begrip
voor de daad van minister Donker, al
betreurde ook hij het. dat het hiertoe ligheid" deelnamen.
had moeten komen. Prof. mr. Oud
(V.V.D.) had daarentegen bezwaren
aangezien zijns inziens op onvoldoen
de gronden tot deze gratieverlening
is besloten. Hy wees ook op het mo
gelijke gevaar voor de toekomst.
Want „tien tegen één komt Lages
vroeg of later weer vrij". Bij een
nieuwe bezetting zou hij dan aan heel
ons land onberekenbare schade kun
nen toebrengen.
Alle sprekers hielden zich ook be
zig met de toekomst van Lages en
de andere oorlogsmisdadigers. De
heer Haken (C.P.N.) wilde hier zelfs
een motie over indienen, maar aange
zien deze slechts door de vier aanwe
zige communisten de heren De
Groot en Wagenaar verblijven nog in
Moskou werd gesteund, kon zij
niet in behandeling worden genomen.
Minister Donker zette uiteen, dat
de Grondwet zich verzet tegen een
wettelijke regeling van de opsluiting
van Lages Op dit punt kon l.'j geen
andere waarborg geven dan de ver
antwoordelijkheid, die iedere minister
van Justitie tegenover de Staten-Ge-
neraal heeft.
(vervolg op pag. 5)
Maar deze maatregel heeft be
langrijke aspecten; met name zijn
er prijsconsequenties aan verbonden.
Een andere samenstelling van de
bloem voor volksbrood minder
ver uitgemalen dan thans geschiedt
brengt de noodzakelijkheid van
prijsverhoging mee.
REGERING WEET HET
NOG NIET.
Op het ogenblik valt echter nog
niet te zeggen, wat er gebeuren zal,,
om de eenvoudige reden, dat de re
gering het zelf nog niet weet. Het
is immers mogelijk verschillende
soorten meel te maken er is na
melijk variatie in het uitmalings
percentage denkbaar en elke soort
heeft zijn eigen consequenties, wat
de prys betreft.
De belangrijke vraag, die beant
woord moet worden, als men op één
nieuwe meelsoort overgaat, is: wie
moet dat betalen? En wie kan dat
betalen
Daarmede zit men meteen mid
den in de loon- en prijsaffaire. Ook
hierover beraadt de regeringzich
nog. Want zij kan er verschillende
kanten mee op.
Een mogelijkheid is uiteraard een
nieuwe loonronde. Maar deze zal de
regering, naar wij menen te weten,
zeker niet verbinden aan het duur
der worden van het brood. Voor een
nieuwe loonronde moeten meer fac
toren in het oog gehouden worden.
Er zijn momenteel, wat de samen
stelling en de prijs van het brood
betreft en wat eventuele compensa
ties aangaat, verschillende mogelijk
heden. Een schema daarvan, met de
aanduiding van de consequenties is
aan de ministerraad overgelegd,' zo
vernemen wij. Verder is men nog
niet gekomen. De regering heeft dit
schema thans in studie.
In elk geval is het onwaarschijn
lijk. dat het wittebrood in de toe
komst zes cent duurder zal worden.
Koninklijk paar op bezoek
bij president Auriol
Koningin Juliana en Prins Bern
hard zullen tijdens het komende
weekend, tezamen met de hertog van
Edinburgh, de gasten zyn van de
Franse president Vincent Auriol, op
diens paleis te Rambouillet. Er zal op
de by het paleis behorende jacht-
grond worden gejaagd op korhoen
ders en fazanten Onder de andere
gasten van president Auriol bevinden
zich de ambassadeurs van Groot-
Brittannië, India en Nederland.
Te Tokio is een parade gehouden,
waarran 4P00 in khaki gekleede leden van
„strijdkrachten voor de nationale vei-
Trawler maakte op Noord
zee scheepje „prijs".
Woensdagmiddag is in IJmuiden de
Nederlandse motortrawler „Allan
Water" binnengelopen met een klein
passagiersscheepje op sleeptouw. Het
scheepje was midden op de Noord
zee aangetroffen en bleek volkomen
verlaten te zijn. Met veel moeite heeft
men het vaartuig, dat blijkbaar los
geslagen was van een sleep en de
naam „Nordan" op de boeg draagt,
op sleeptouw gekregen. Twee leden
van de bemanning van de trawler zijn
met kunst en vliegwerk op de „Nor
dan" overgestapt en hebben ruim een
etmaal op het stuurloze schip gebi
vakkeerd. De verbinding met de sle
pende trawler is tot twee keer toe-
gebroken.
De opbrengst van deze „visvangst"
is vermoedelijk heel wat beter dan
van de lage haringvangsten, die de
trawlers de laatste tijd boeken.
DE
VERWACHT:
Geldig tot Donu^ruagavond:
WISSELEND BEWOLKT.
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Meest matige wind uit Wes
telijke richtingen. Weinig verande
ring in temperatuur.