PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„Sibylle" werd op 750 meter diepte
in elkaar gedrukt
Over een jaar reeds stroom van
de nieuwe P.Z.E.M-centraIe
D£ BILT
H<
Kantlijn
Vandaag
PERZIE WIL ZIJN GOEDE WIL
TONEN
195e Jaargang-No. 227
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie F. van de Velde en F. B.
den Boer, Adj. W. de Pagter.
Hoofdred. G. Baliintijn. Pi. verv.:
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per
week, f 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 26 Sept. 1952
ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per
mm. Minimum p. advertentie 13
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels I
van 1—5 regels f 1.Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau van dit Blad'* 25 cent meer.
qiro nr. 35S300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160). Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63, teief 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg: Finlandstraat 2. telef. 16; Terneuzëa Brouwerijstr. 2; Zierilt^e: N. Bogerdstr1£m_teleL26.
FRANSE DUIKBOOT ALS VERLOREN BESCHOUWD.
Ontroerende tonelen in Frans marine
hoofdkwartier te Toulon
De Franse duikboot „Sibylle", die na een duikoefening voor de Franse
Middellandse-zeekust niet op de vastg estelde tyd aan de oppervlakte kwam,
wordt als verloren beschouwd. De verwanten van de leden der bemanning
zijn van het omkomen van de 48 opvarenden in kennis gesteld. Aldus heeft
een woordvoerder van de Franse admiraliteit Donderdagmorgen meege
deeld.
Een deskundige heeft verklaard, dat de „Sibylle" onder het duiken
stuurloos is geworden. Daardoor zonk z\j steeds verder, tot op een diepte
van ongeveer 750 meter de druk van het water te groot werd en de boot
in elkaar is gedrukt.
De gehele Middellandse-zeevloot, die
in Toulon is gestationneerd, heeft in
de nacht van Woensdag op Donder
dag. onder leiding van vliegtuigen en
hencoptères, het zeegebied van de Ri-
vièra afgezocht. Reeds spoedig ont
dekte men een boei van de duikboot.
Een vliegtuig nam op ongeveer tien
kilometer ten Oosten van kaap Ca-
marat brj Saint Tropez een zeer gro
te olievlek waar, die een ongeluk deed
vermoeden. Hoewel de opvarenden tot
Vrijdagmorgen voldoende zuurstof
hadden, moest meegedeeld worden,
dat de hoop om de „Sibylle" te vinden
snel afnam, temeer daar men ook ver
schillende ronddrijvende voorwerpen
had aangetroffen.
VERSCHRIKKELIJKE
TIJDING.
Donderdagmorgen om kwart over
elf Nederlandse tijd deelde het mari-
ret gebeurt niet vaak, dat er zich
een diplomatiek drama afspeelt,
waarvan de hoofdpersoon een
man is, die zijn leeftijd niet wilde we
ten. Maar het hééft zich nu voorge
daan. Ten dele in Nederland!
Zoals bekend werd onlangs de West-
Duitse gezant in Den Haag van zijn
post ontheven. Iedereen vroeg zich af,
wat hiervan de reden kon zijn. Het
doorgaans goed ingelichte weekblad
Der Spiegel onthult nu, dat dr. Karl
Dumont gevallen is omdat hij zowel in
Duitsland als in Nederland een valse
leeftijd had opgegeven. Hij had zich
jonger voorgedaan, dan hij in werke
lijkheid was. Volgens de officiële stuk
ken zou dr. Dumont thans 63 jaar zijn.
In werkelijkheid is hij. althans vol
gens Der Spiegel, verscheidene jaren
ouder
Het schijnt de eerste keer te zijn m
de diplomatieke geschiedenis, dat een
dergelijk bedrog is voorgekomen. Dr.
Dumont zou vlak na de oorlog zijn
leeftijd in de Russische bezettingszone
onjuist hebben opgegeven om aan gro
tere levensmiddelen rantsoenen te ko
men. Daarna zou hij zijn onjuiste op
gave gehandhaafd hebben om als ge
zant met pensioen te gaan, inplaats
van als consul-generaal.
Dr. Dumont was een van de beste
diplomatieke vertegenwoordigers in
het buitenland, waarover Duitsland
kon beschikken. Van 1920 tot 1935 be
hoorde hij tot de Duitse diplomaten-
staf. In laatst genoemd jaar werd hij
door Von Ribbentrop de laan uitge
stuurd. In 1950 werd Dumont consul-
generaal in Nederland en weldra volg
de daarna zijn benoeming tot gezant.
En nu dit
Een merkwaardig diplomatiek dra
ma
Er wordt nog gezocht naar een ge
schikte opvolger. Der Spiegel merkt in
verband daarmede op, dat alleen een
figuur zonder nazi-smetten voor Ne
derland aanvaardbaar is.
Terecht.
De Duitse oorlogsmisdadiger Willy
Lages. in Nederland ter dood ver
oordeeld, heeft gratie gekregen.
Reeds twee jaar geleden werd dit
doodvonnis geveld. Mr. Donner, de
nieuwe minister van justitie, acht het
onmenselijk om iemand, die reeds twee
jaar in het onzekere heeft verkeerd,
toch nog ter dood te brengen, voor
misdaden, waarvan de laatste reeds
zeven en een half jaar geleden is ge-
Hoe weinig sympathie een figuur als
Lages ook zal ontmoeten, voor de
overwegingen van minister Donner
moet men respect hebben.
De gratieverlening aan Lages, die nu
levenslang krijgt, was een der eerste
regeringsdaden van de nieuwe be
windsman.
Men kan zich een antipathieker start
indenken!
De Haagse kantonrechter heeft de
zer dagen uitgemaakt, dat de ver
koop van nylonkousen door ons
reeds eerder gesignaleerd door mid
del van het sneeuwbalsysteem, niet in
strijd is met de wet. De kantonrechter
stelde zich daarbij op het standpunt,
dat de deelnemer aan dit soort ver
koop zelf invloed kan uitoefenen op
zijn kansen. Hij kan nl. tevoren mede
kopers opzoeken. Bovendien kan hij
alle bonnen, die hij nodig heeft, zelf
kopen. Hij betaalt dan weliswaar veel
te veel, maar dat was niet ten laste
De sneeuwbalexploitanten kunnen
dus voorlopig hun gang gaan. En
slachtoffers maken. Die zijn immers
altijd te vinden.
De ambtenaar van het O.M. heeft
evenwel appèl aangetekend. En de
kans dat aan deze sneeuwballerij een
eind gemaakt wordt, blijft dus be
staan.
ne-hoofdkwartier mede, dat de „Si
bylle" met de gehele bemanning ver
loren was gegaan. Vrouwen, die de
gehele nacht hadden gewacht, vielen
in zwijm en snikten toen een hoge of
ficier de volle wachtkamer in het ma
rinegebouw binnentrad en de droeve
mededeling deed. Terwijl hij de lijst
van officieren en manschappen aan
boord van de onderzeeboot oplas,
Komt er een Oostduits
leger
Volgens welingelichte kringen te
Bonn, die zich beroepen op berichten
uit Oost-Duitsland, heeft de Sowjet-
contröle-commissie aan de Oostduit-
se minister van binnenlandse zaken
opdracht gegeven de organisatie van
een Oostduits leger voor te bereiden.
De richtlijnen hebben betrekking op
de nieuwe registratie van alle gewe
zen Duitse officieren, het gadeslaan
van de gewezen officieren, die geen
positief standpunt voor het Sowjet-
regiem innemen en het werven en de
scholing van „progressief ingestelde"
gewezen officieren.
Beschuldigingen tegen Nafeas
Te Cairo wordt het mogelijk geacht,
dat tegen Nahas aanklachten wegens
misbruik van macht worden ingediend..
Het blad „Al Ahram" deelde mee,
dat toen de Wafd aan de macht was
konink Faroek 91.000 Egyptische pon
den nodig had voor zaken in Amerika.
Serag ed Din, toenmalig minister van
binnenlandse zaken en financiën zou
een lening uit staatsgelden voor de
koning hebben geregeld. Het blad
schreef, dat Nahas, die toen eerste mi
nister was, de verantwoordelijkheid
voor een „nog niet eerder voorgeko
men schending" van de Egyptische
grondwet mede droeg.
Indien Nahas inderdaad schuldig zou
worden bevonden zou hij krachtens de
nieuwe wet op de politieke partijen
uit de leiding van de Wafd en het po
litieke leven moeten treden.
werd hij door uitroepen en snikken
onderbroken.
De bemanning van de „Sibylle" be
stond uit' gezagvoerder Curot, vier
officieren, onder wie Jean Billot, die
beschouwd wordt als de bekwaamste
duikbootingenieur van Frankrijk, en
voorts negen onderofficieren en 34
matrozen.
Van de zijde der marine is ver
klaard, dat het schip niet geborgen
kan worden. Wèl is het mogelijk, dat
aan Engeland gevraagd zal worden
een televisie-installatie voor gebruik
onder water ter beschikking te stel
len.
OLIEVLEK.
Franse oorlogsschepen kruisen nog
rond de olievlek, waar de onderzee
boot „Sibylle" ten onder is gegaan, op
zoek naar lijken en wrakstukken.
Vrgdag zullen de schepen langs de
plaats des onheils varen als laatste
eerbewijs tegenover de verdronken
opvarenden.
Een stafofficier zei, dat de mannen
onmiddellijk gestorven moeten zijn.
De onderzeeboot was uitgerust met
ontsnappingsapparaten, .naar des
kundigen zeggen, dat deze slechts
werken tot op een diepte van onge
veer negentig meter.
Sinds 1905 hebben zich de volgende
belangrijkste rampen met Franse on
derzeeboten voorgedaan:
De „Farfadet", gezonken in 1905
bij Bizerta: 14 doden; de ..Pluviose",
in 1910 in het Kanaal: 27 doden; de
„Cendemiaire" in 1912, nabij Brest:
25 doden; de „Ondine", 1928, bij Por
tugal: 43 doden; de „Promethee",
1932, bij Cherbourg: 56 doden; de
„Phoenix" 1939, bij Indo-China: 71
doden.
Bij een onderzeebootramp bij Tou
lon kwamen in 1946 voorts nog 22
personen om het leven.
Herder met 800 schapen
nam de vlucht
Naar het Westduitse perbureau
D.P.A. meldt is een herder uit
Oost-Duitsland met 800 schapen
naar West-Berlijn gevlucht.
Hij weidde zijn kudde op het
Russische vliegveld Schönefeld
bij Berlijn, en maakte van mis
tig weer gebruik om met zijn
schapen naar de Amerikaanse
zone uit te wijken.
Brand op scheepswerf
aan Winschoterdiep
Op een van de grootste scheepswer
ven aan het Winschoterdiep, namelijk
die van Bodewes-scheepswerven te
Martenshoek is Donderdagmiddag
brand uitgebroken. Als gevolg van de
straffe wind, stond de grote con
structiewerkplaats spoedig in lichter
laaie. Met diverse stralen bestreed
men het vuur, maar men kon niet
verhinderen, dat de grote werkloods
een prooi der vlammen werd. De te
keningen voor het in aanbouw zijnde
schip en voor de daarna te bouwen
schepen zijn eveneens in vlammen op
gegaan.
viert de beroemde Franse
pianist en dirigent Alfred Cox-
tot te Parijs zijn 75e verjaar
dag.
RIDGWAY OP SCHIPHOL
Geheel West-
Europa wordt
verdedigd
Getroffen door hoffelijk, ontvangst
in Nederland,
Generaal Ridgway, opperbevelheb
ber van de N.A.T.O. strijdkrachten in
Europa, die thans in ons land ver
toeft, bracht Donderdagmorgen, in ge
zelschap van minister Staf een be
zoek aan minister-pres. Drees. Ver
volgens woonde hij een bijzondere zit
ting van de ministerraad bij.
Voor zijn vertrek van Schiphol ver
klaarde Ridgway, dat West-Europa
nog in genen dele de militaire kracht
heeft, die het nodig heeft, maar dat
toch reeds grote vooruitgang merk
baar was. De generaal wees er voorts
op, dat geen militaire sterkte kan wor
den opgebouwd op een zwakke, eco
nomische ondergrond. Ridgway zeide
getroffen te zijn door de hoffelijkheid,
waarmede hij in Nederland was ont
vangen. Hij noemde het voorts een
voorrecht aan de zijde van het Neder
landse detachement in Korea te heb
ben gestreden.
Over de recente berichten, volgens
welke bepaalde delen van West-Euro
pa niet verdedigd zouden worden,
zeide Ridgway, dat de verdediging van
geheel West-Europa het doel is. Of
dat op dit ogenblik mogelijk zou zyn,
is een tweede, aldus Ridgway. Maar
de mogelijkheid daartoe wordt elke
dag groter.
Over de duur van de diensttijd kon
Ridgway niets zeggen.
Ook kinderverlamming
in Denemarken
In Denemarken woedt op het ogen
blik de hevigste kinderverlammings
epidemie sinas vele jaren. Volgens de
gezondheidsdienst zijn vierhonderd
schoolkinderen in Kopenhagen door
de ziekte aangetast. De toestand van
een honderdtal van hen zou zeer ern
stig zijn. Ongeveer vierhonderd vol
wassenen lyden ook aan de ziekte.
Protest tegen gratie-
verlening aan Wüly Lages.
Verenigd Verzet 19401945 heeft
Donderdag bh de minister van justi
tie, mr. L. A. Donker, in een?telegram
geprotesteerd tegen de gratieverle
ning aan de chef van de voormalige
Sicherheitspolizei te Amsterdam,
Willy Lages.
In het telegram wordt o.a. gezegd,
dat Verenigd Verzet „de gratieverle
ning van de beul Lages een belediging
acht aan hen die vielen in de strijd
voor de vrijheid van hun land". Het
telegram wordt besloten met de eis
deze gratieverlening, „die in strijd is
met elk getoel van recht", ongedaan
te maken.
WERK IN VLISSINGEN VORDERT SNEL.
Officiële ingebruikstelling in 1954
Wie, zoals wij gisteren hebben mogen doen, eens zou kunnen ronddwalen
over het terrein aan het Kanaal door Walcheren bij Vlissingen, waar het
nieuwe P.Z.E.M.-complex werd geprojecteerd, zou versteld staan. Hij zou
zich waarschijnlijk nauwelijks kunnen indenken, dat het nog geen jaar ge
leden is, dat men hier de eerste enorme spanten zag verrijzen, die het sta
len geraamte moesten gaan vormen voor de centrale, welke straks geheel
Zeeland van electriciteit zal voorzien.
Het is tot dusver eigenlijk verbazingwekkend vlot en hard gegaan: Bin.
nen het stalen geraamte zag men al spoedig de grote ketels hoog boven de
begane grond zweven, fundamenten werden gelegd voor de machtige turbo,
generatoren, welke de electrische energie zullen opwekken, en overal op
het terrein werd gegraven en gebouwd. Nu is men reeds zover, dat over
ruim een maand de enorme machinezaal glas- en waterdicht zal zijn en de
opbouw van de machines, welke reeds is begonnen, full speed kan worden
aangepakt.
Ir. T. Micliielsen, directeur van de P.ZJE.M., die ons over het bouwwerk
rondleidde, kon hieraan nog toevoegen, dat naar alle waarschijnlijkheid
reeds in het najaar van 1953 de eerste turbo-generator stroom zal leveren
en de tweede slechts weinige maanden later. De ongetwijfeld feestelijke
opening heeft men echter voorlopig op „in de loop van 1954" gepland, om
dat eerst nog allerlei bijgebouwen en ook de verdere terrein-aanleg gereed
moeten zyn en men er bovendien prys op stelt op dat plechtige moment
ook de eerste onvermijdelijke kinderziekten overwonnen te hebben.
Men kent de voorgeschiedenis van
dit werk: in 1947 werden de plannen
voor een geheel nieuwe electrische
centrale_voor Zeeland, gecombineerd
met een> nieuw 50.000 volts net voor
de stroomdistributie over de provin
cie, door de Prov. Staten goedge
keurd. De nieuwe centrale zou op het
terrein van de oude komen. Dat plan
is later gewijzigd, toen zich andere en
betere mogelijkheden voordeden. Een
veel ruimer terrein aan de overzijde
van het kanaal, meet in de richting
van Souburg werd gekocht; het com
plex, dat daar nu verrijst, kon logi
scher worden ingedeeld en zal dien
tengevolge ook economischer kunnen
werken. Bovendien biedt het uitbrei
dingsmogelijkheden, welke op het
oude terrein niet aanwezig waren en
kan de bouw natuurlijk heel wat ge
makkelijker en vlotter voortgang vin
den, dan wanneer men steeds reke
ning zou moeten houden met de eisen
van een bedrijf in werking. Ook bleek
het koelwaterprobleem hier beter op
losbaar.
Het eigenlijke werk begon op 31
October 1950, toen de eerste paal met
enig feestelijk vertoon de grond in
ging. Er zouden er nog 1439 volgen...
Iets meer dan een jaar later verrees
de eerste stalen spant en toen kon de
gehele skelet-constructie in snel tem
po worden opgetrokken.
HET COMPLEX.
Nu begint het beeld van de eigen
lijke centrale zich reeds heel duide
lijk af te tekenen. Aan de oever van
het kanaal bouwt men het pompsta
tion. dat het koelwater voor de con
densors moet aanvoeren. Door een
betonnen ondergronds kanaal bereikt
dit het enorme ketelgebouw, dat, ge
kroond door vier machtige stalen
schoorstenen, als hoogste
het gehele complex overheerst. Hier
in hangen, slechts even onder het bij
na 3o m. hoge dak, de vier stalen
stoomketels, die twee aan twee een
der beide turbo-generatoren zullen
aandrijven. De mannen van „De
Schelde", die deze ketels bouwen,
zwoegen hier dag aan dag over de
hoge stellingen rond de ketels, terwijl
andere ai'beiders om hen heen nog
bezig zijn met de muren van het ke
telgebouw op te trekken. Onder de
ketels ziet men x-eeds hoe daar de
grote kettingroosters zullen worden
aangebracht, waarop via een vernuf
tige transportinstallatie de kolen
worden gestort, die in het kolenpark
liggen opgeslagen: 23.000 ton kan
daar in voorraad worden opgeslagen,
naar bei-ekening voldoende om de
centrale drie maanden draaiende te
houden. En deze capaciteit kan later
nog verdubbeld worden!
Naast het ketelhuis ligt de machi-
De vroegere Engelse duikboot „Sportsman", die in Juli van dit jaar werd
overgedragen aan de Franse marine, en toen de naam „Sibylle" kreeg, Is
als vermist opgegeven, na oefeningen in de Middellandse Zee. De „Sibylle"
na de overdracht.
NIEUW VOORSTEL VAN MOSSADEQ.
Eisen van Anglo-Iranian zouden aan het Internationaal
Gerechtshof worden voorgelegd.
De Perzische premier Mossadeq heeft aan Churchill en Truman voorge
steld, dat de eisen van de Brits-Iraanse Oliemaatschappij worden voorge
legd aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Dit voorstel geldt
tot Zaterdag 4 October. Mossadeq spreekt in zyn boodschap echter niet
over verbreking der diplomatieke betrekkingen met Engeland voor het
geval het voorstel niet binnen de aangegeven tyd wordt aangenomen.
Perzië vraagt voorts o.m. 49 milli-
oen pond sterling in omwisselbare
dollars, te betalen als vooi'schot op de
definitieve afrekening met de olie
maatschappij.
Mossadeq vex-werpt het Brits-
Amerikaanse voorstel van 30 Augus
tus, dat volgens hem een poging is
om de „ongeldige" concessie-overeen
komst van 1933 nieuw leven in te bla
zen. Hij verklaart dat eigenlijk alleen
de Perzische rechtbanken bevoegd
zijn de aanspraken van de oliemaat
schappij te onderzoeken. Om de goede
wil te tonen gaat Perzië er echter
mee accoord dat zij aan het Interna
tionaal Gerechtshof ter beoordeling
worden voorgelegd, mits aan enige
voorwaarden wordt voldaan. Het zal
bijv. een kwestie moeten zijn tussen
de Perzische xegex-ing en de oliemaat
schappij, niet tussen de Perzische en
de Britse regering.
Dr. Mossadeq verklaarde, dat Per-
nezaal: een wat lager gebouw, waar
Werkspoor en de firma Smit uit Slik
ker-veer de turbines en generatoren
zullen opstellen. De voorbereidingen
daarvoor zijn nu reeds in volle gang.
Achter deze zaal vindt men de trans
formatorcellen die de energie voor de
distributie door Zeeland op een span
ning van 50.000 volt brengen, en het
schakelstation, dat voor de stroom
voorziening van Walcheren weer voor
een spanning van 10.000 volt zorgt.
Maai voor dit laatste is men nog
maar juist met het heien begonnen.
Afzonderlijke vermelding verdient
het schakelgebouw voor het eigen be
drijf. Daar zetelt immers de schakel-
wacht, welke de beschikking heeft
over een instrumentarium en verbin
dingen om niet alleen van de gehele
centrale, maar van hieruit overal in de
provincie elk§ onregelmatigheid te
kunnen aflezen en controleren. Zelfs
kan men hier „op afstand" ingrijpen
en aldus corrigerend optreden.
(Vervolg op pag. 2.)
De nieuwe P.Z.E.M.-centrale te Vlissingen. Op de voorgrond de machine
zaal en daarachter het ketelgebouw, bekroond door vier machtige stalen
schoorstenen.
zië de kwestie van de belemmering
van de olieverkoop door Engeland en
i .1.: uitvoer en het
aan het
jgen ter
vaststelling van het bedrag der scha
de.
In Korea gesneuveld.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen op 20 September 1952
tijdens gevechtshandelingen in Korea,
is gesneuveld de soldaat T. Bajema,
legernummer 290722174. De soldaat
Bajema was geboren 22 Juli 1929 en
afkomstig uit Blokker. Hij was onge
huwd.
Uitvaart van
Cor Ruys
Op indrukwekkende wijze heeft de
hoofdstad Donderdag afscheid geno
men van de populaire toneelspeler
Cor Ruys. Tussen de twee a drie dui
zend pex-sonen brachten een laatste
groet aan deze ook bij zijn collega's
zo geziene acteur. In de tot
chapelle ardente ingerichte hal van
de Stadsschouwburg stond het
stoffelijk overschot opgebaard. Naast
de door vier kaarsen geflankeerde
kist hadden de acteui-s van het ge
zelschap Ruys, de dodenwacht betrok
ken. Om tien uur 's morgens werden
de deuren van de schouwburg ge
opend en nam het zwijgend voorbij-
txekken een aanvang. Een uur later
werden de deuren van de Schouwburg
gesloten. Buiten hadden zich toen
reeds velen achter de uitgebreide af
zetting van de politie opgesteld om
getuigen te zijn van het uitdragen
van de kist.
Deze was gedekt met een krans
van de naaste medewerkers van Cor
Ruys.
Duizenden sloegen vanaf de trot
toirs aan het Leidseplein, waar het
verkeer was stilgelegd, in stromende
regen het uitdragen van het stoffelijk
ovex-schor gade. Honderden collega
toneelspelers van Cor Ruys liepen
mee in de stoet.
In de aula van het crematorium
te Westerv^ld kwamen des middags
een kleine 500 mensen bijeen om Cor
Ruys op zijn laatste gang te bege
leiden.
VERWACHTt
ENKELE BUIEN.
Half tot zwaar bewolkt met enke
le buien. Matige tot vrij krachtige
langs de kust af en toe harde wind
tussen Zuid-West en West. Ongeveer
dezelfde temperatuur.