v
Beethoven's pianoconcert in C,
het begin van een kentering
Vrienden ontpoppen zich als
agenten der Sowjets
BOEK
r
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1952
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ALS JOURNALIST ACHTER HET IJZEREN GORDIJN
Verschil van opvatting en taak
(Van onze correspondent)
BERLIJN, September. Hoewel de helft van Berlyn tot de vrije we
reld behoort, ligt de stad zelf toch reeds 180 kilometer achter de grens,
waar de vryheid ophoudt en de terreur begint. De VVestelyke sectoren
zyn ln feite slechts een speldeknop. Er omheen ligt het uitgestrekte ge
bied der Sovjet-Russische bezettingszone, in vergelijking waarmee West-
Berlin niet meer dan een Oost-Duits San Marino is. Het is daarom be
grijpelijk, daj de journalist in de voormalige Duitse hoofdstad bij zijn
werk steeds sterker met deze verhoudingen rekening moet houden.
Evenals zijn collega's in Warschau, Praag of andere steden achter het
IJzeren Gordijn maakt hy iedere dag kennis met de moeilijkheden en de
gevaren, die beoefenaars van de journalistiek in communistisch gere
geerde landen ontmoeten. Misschien heeft hij op deze nog iets voor, om
dat hij West-Berlijn als uitgangsbasis kan benutten en vandaaruit over
ongehinderde communicatiemiddelen met de vrije wereld beschikt, maar
van de andere kant hebben de talrijke ontvoeringen uit het verleden ook
weer bewezen, dat men op de veiligheid in de Westelijke sectoren niet al
te blindelings mag vertrouwen. Velen, zelfs gewaarschuwden, is dit reeds
duur te staan gekomen.
De oorzaak van alle moeilijkheden,
waaraan de journalist achter het
IJzeren Gordijn het hoofd" moet bie
den, schuilt in het verschil van op
vatting over zijn taak. In de vrije
wereld vervult hij zijn taak dan goed,
wanneer hij zijn lezers op grond van
eigen informaties, zo breed en objec
tief mogelijk voorlicht. Aan het in
winnen van deze informaties be
steedt hij het grootste gedeelte van
zijn tyd. In communistische ogen
heeft een journalist echter niets te
doen, dan officieel vrijgegeven mate
riaal tot berichten en artikelen te
verwerken. Hij mag misstanden be-
critiseren, mits hij de onaantastbaar
heid der communistische wereldbe
schouwing eerbiedigt. Gaat de jour
nalist echter zelf op zoek naar
nieuws, probeert hij zelfstandig infor
matiebronnen te ontsluiten of contac
ten te leggen, dan geldt hij meteen
als spion. Evenmin is het hem ver
oorloofd de juistheid van het hem
van regeringswege verstrekte mate
riaal te onderzoeken. Tracht hij dit
toch te doen, dan stoot hij overal op
gesloten deuren.
ALLES GEHEIM
Alles is hier achter het IJzeren
Gordijn geheim. Het is niet mogelijk
te weten te komen, hoe de aardappel
oogst is uitgevallen, hoeveel staal
werd geproduceerd, hoe °root de uit
voer naar een bepaald land was, hoe
een of andere- vereniging werkt, hoe
veel eieren de kippen hebben gelegd
of hoeveel geld een collecte voor N.
Korea heeft opgebracht.
Deze geheimhouding is zelfs zo ver
doorgevoerd, dat de onzinnigste toe-
standen ontstaan. Journalisten wor
den bijvoorbeeld tot de zittingen der
Oost-Duitse voikskamer toegelaten.
Wat daar besproken wordt, kunnen
zy noteren. De officiële protocollen
der zittingen zyn echter geheim.
Wanneer hy daarnaar verlangt, om
dat zy hem de moeite besparen alles
zelf op te tekenen, wordt hy met een
wantrouwend oog '""ken.
Wil hij weten, welke vakken op de
politieke scholen der communistische
partij worden onderwezen, dan krijgt
hij ten antwoord, dat daarover geen
inlichtingen mogen worden verstrekt.
door G. v. d. BERK
J
343.
Aan de hand van sprekende voor
beelden moeten we onszelf steeds weer
voor ogen houden dat de aarde toch
wel een zeer grote bol is, zó groot, dat
'n volkomen natuurgetrouwe globe ter
grootte van een appel ons een glad op
pervlak zou laten zien. Zelfs de hoog
ste bergtoppen en de pijlloze diepten
van de oceanen vallen volkomen in het
niet in vergelijking met de aardbol en
zouden op de appelschil dan ook niet
weergegeven kunnen worden.
Ook van Nederland ware op deze
schil weinig te bespettren, want ons
land omvat ternauwernood het één-
v eer tienduizendste deel van die schil.
Een plekje, dat hoogstens met een
speld valt aan te wijzen, want een
vruchtenmesje is er reeds te grof voor.
Bekijken we die speldeprik, dan
kunnen we ons waarlijk niet voor
stellen dat dit stipje zich op merkbare
wijze zou mee-welven met de krom
ming van de schil en, indien dit tóch
het geval zou zijn, dan zou die welving
o.i. ten hoogste in onderdelen van mil
limeters zijn uit te drukken. Bij die
appel is dat inderdaad hei geval7naar
op het aardoppervlak verkrijgen we
werkelijk verbazingwekkende getallen.
Tot goed begrip van een en ander
dienen we voor ogen te houden, dat
landoppervlakten sterk aan hoogtever
schillen onderhevig zijn, zodat daarbij
van een welving moeilijk gesproken
kan worden. We dienen ons dus te
houden aan de oppervlakten die vrij
wel waterpas liggen en dat zijn dan de
zeeën en oceanen.
Welnu, op een stukje zee ter lengte
van 1 km is de kromming van de 10a-
terspiegel nog m,aar zeer gering, t.w.
niet meer dan 2 cm. Maar bij 4 km be
draagt de welving reeds 31 cm en bij
6 km 71 cm. U ziet dat de waarden hier
sterk oplopen en het zal U dan ook
niet verbazen dat bij een traject van
enige honderden kilometers reeds een
welving van ruwweg 1 km wordt ge
meten. Zou Nederland volkomen vlak
zijn (waarbij we afzien van de afplat
ting van de aarde) dan zou het midden
van ons land dus een welving verto
nen die ongeveer 1000 meter verschilt
met de uiterste hoeken, waardoor b.v.
een berg van die hoogte in Delfzijl aan
het gezicht der inwoners van Aarden-
burg zou worden onttrokken.
Op nog veel groter schaal doet zich
deze welving voor bij het grotste meer
op aarde, t.w. de Kaspische zee. In het
midden van dit meer bedraagt de wel
ving ten opzichte van de verst gelegen
oevers niet minder dan ongeveer
28 km!
Dat wij zulke grote waarden vinden
is niet een bewijs van de geringe af
metingen van de aarde, doch van de
kleine meeteenheden, welke wij ge
bruiken.
Ja, over die maten en gewichten zou
den we nog wel iets willen zeggen,
want de standaardmeter is eigenlijk de
standaard niet meer, het kilogram is te
zwaar en wie een liter uitschenkt,
geeft te veel. H. Pétïllon.
Hij hoeft zich echter niet te verwon
deren enkele dagen later over dit on
derwerp. zeer uitvoerige inlichtingen
in de communistische pers te zien
verschijnen. Waarschijnlijk heeft een
journalist aan het Oost-Duitse weer
kundig instituut nog nooit gevraagd,
welk weer het de volgende dag zal
zijn. Anders had hij beslist ten ant
woord gekregen, dat dit geheim is.
Geen enkele persoon in ambtelijke
of semi-ambteljjke functie mag aan
journalisten inlichtingen verstrek
ken. Dit recht is uitsluitend aan het
regeringsvoorlichtingsbureau voorbe
houden. Er is hier echter, geen jour
nalist te vinden, die getuigen kan van
dit bureau in zijn twee-jarig be
staan ooit een inlichting te hebben
ontvangen. Men kan alle denkbare
verzoeken indienen, maar ze worden
met absolute zekerhed alle afgewe
zen of men krijgt helemaal geen ant-
.voord. Van enige samenwerking tus
sen het regeringsvoorlichtingsbure&ü
en de journalisten, die vr-r Weste-
ijke bladen werken, kan dan ook
geen sprake zijn. Deze laten dit
eeuwige „njet"-instituut eenvoudig
.Inks liggen.
De journalist staat daarmede voor
de keus zijn pen op te bergen of in
strijd met het strenge verbod zelf
informatiebronnen te zoeken.
Daarmede betreedt hy echter de
weg die hem gemakkelijk naar de ge
vangenis kan leiden. En niet hem al
leen, want ook zyn relatie loopt min
stens hetzelfde gevaar. Omdat iedere
ambtenaar van enige betekenis of
wel door de geheime politie ofwel
door zyn collega's wordt geschaduwd,
moet een samenkomst altyd in het
grootste geheim worden gearran.
geard. Als in een aftands spionnage-
romannetje moet men schuilnamen
aannemen en in telefoongesprekken
zinnen gebruiken, die van "tevoren
werden afgesproken. Ontmoet men
zyn relatie in gezelschap van vreem
den, dan doet men, of men hem nog
nooit heeft gezien. Men draagt nooit
telefoonnummers op zak of notities.
In alle omstanoigheden dient men
de grootste discretie in acht te ne
men. Heeft men een relatie al ver
schillende malen ontmoet en heeft hij
nog nooit gezegd waar hij woont,
dan mag men niet daarnaar vragen.
Hij voelt zich altijd iets zekerder
wanneer de ander zijn straat en huis
nummer niet kan aangeven. In open
bare vervoersmiddelen spreekt men
over de relativiteitstheorie van Ein
stein of het slechte weer. Iedere
vreemdeling wordt gewantrouwd. En
dit alles geschiedt tussen twee perso
nen, die na maanden van voorzichtige
kennismaking de dikste vrienden zijn
geworden en wetc.i volkomen op elk
aar te kunnen vertrouwen. Overal
loert gevaar. Een brief, een kaartje
is dikwijls al voldoende om de gehei
me politie in huis te krijgen. Een
Gelijke kansen voor spoor
en particulier vervoer.
Minister Algera is van mening, dat
de Nederlandse Spoorwegen in het
algemeen een commercieel beleid
moeten voeren, waarvoor een bevrij
ding noodzakelijk is uit de al te star
re voorschriften, die nog dateren uit
de tijd, dat de Spoorwegen een mo
nopolie-positie innamen. Wat het in
ternationale wegverkeer betreft moet
worden gestreefd naar commerciële
vrijheid. Vanzelfsprekend zal het wél
gebonden moeten zijn aan interna
tionaal overeengekomen voorwaarden
inzake toezicht van de overheid, ver-
voerstarieven. technische eisen en
sociale regelingen.
Een en ander blijkt uit de toelich-
dat het internationale auto-
lusverkeer in het belang van het toe
risme verdere ontplooiing dient te
worden toegestaan. De bestaande be
lemmeringen zullen zoveel mogelijk
moeten worden opgeheven. Zowel aan
de Spoorwegen als aan de particulie
re ondernemers behoren geiijke kan
sen te worden gegeven.
voorwendsel om zo iemand voor de
rechter te slepen is gemakkelijk ge
vonden. Daarom staan de journalist
en zijn relatie hier op het standpunt,
dat het beter is geen enkel risico te
lopen. Een op zelfstandige wijze ont
vangen inlichting op politiek of eco
nomisch gebied kan 25 jaar tucht
huis kosten, wanneer de geheime po
litie er achter komt.
AGENT DER SOWJETS
Er is hier echter ook een categorie
personen, die wel inlichtingen mogen
verstrekken. Deze inlichtingen zijn
meestal niet erg belangrijk, maar om
dat zij zo schaars en moeilijk te ver
krijgen zijn, worden zij toch wel ge
waardeerd. Er zit" altijd wel een ar
tikeltje in. Genoemde categorie is
iets vrijer in haar contact met jour
nalisten. Zij scheldt, zij het dan ook
fluisterend, op de communisten en dc
Sowjets. Zij speelt de rol van het
heldhaftig verzet tegen de communis
tische terreur, zolang dit nog enigs
zins mogelijk is. .Zolang in de Sow-
jet-Russische zóne blijven als de ze
nuwen dit verdragen kunnen", is
haar parool. Overigens zijn zy in hun
omgang met journalisten bijna pre
cies zo omzichtig als alle anderen.
Ook met deze personen kan de jour
nalist achter het IJzeren Gordijn in
nauwer contact treden. Na verloop
van tijd kan men met hen bevriend
geraken. Er kan zelfs een oprechte
vriendschap ontstaan. Tot men eens
klaps bemerkt, door een onvoorzich
tig woord of een impulsieve uitlating,
dat deze „vriend" een agent der Sow
jets is. Men kan hem dit meestal niet
kwalijk nemen. Dikwijls staat men
onder bovenmenselijke dwang. Maar
het feit voor de journalist blijft, dat
hij voor deze vriend plotseling moet
oppassen, dat hij op zijn woorden
moet letten, zijn vragen en antwoor
den nauwkeurig moet afmeten. Alles
wordt aan de Sowjets overgebriefd.
Soms voelt men dan zijn handen jeu
ken. Niets kan men echter onderne
men. De journalist achter het IJzeren
Gordijn moet het spel verder mee
spelen. Uit vriendschap ontstaat
veinzen, uit oprechtheid leugen. Er
is echter geen andere keus. Laten
blijken, dat men het spel doorziet, is
te gevaarlijk. Want dan slaat de ge
heime politie toe, zo spoedig men
zich in Oost-Berlijn of de Sowjet-
Russische bezettingszone begeeft.
Tydens een aanval op het Nederlandse doel in de voetbalwedstrijd Dene
markenNederland te Kopenhagen zien we een waakzame Kraak de
voor zijn doel zwevende bal scherp in het oog houden, Telefoto A.N.P.
Oud mode! paspoorten.
Paspoorten van oud-model kunnen
na 1 October a.s. niet meer worden
vèrlengd,
Houders van deze paspoorten zul
len dus na die datum, wanneer hun
pas verloopt, een nieuw paspoort
„model 1950" moeten aanschaffen,
waarvan echter de kosten hoger zijn,
dan voor een verlenging in rekening
wordt gebracht. Wel zijn de rijks
leges hij verlenging en bij vernieu
wing dezelfde, doen de gemeentelij
ke en/of provinciale leges kunnen
bij verlenging lager liggen of zelfs
achterwege blijven.
Er bestaat echter de mogelijkheid,
aldus de A.N.W.B., paspoorten te
laten verlengen enige tijd voor de
vervaldatum.
Aantal gevallen van
kinderverlammin g
Blijkens de Staatscourant van
Maandag zijn in de week van 7 t/m
13 September a.s. in het gehele land
101 nieuwe gevallen van kinderver
lamming aangegeven. Deze waren als
volgt verdeeld:
Groningen 10, Friesland 11, Dren
the 6, Overijssel 8. Gelderland 7,
Utrecht 1. Noord-Holland 12, Zuid-
Holland 16, Zeeland had geen enkel
geval, Noord-Brabant 20 en Limburg
Wereldpremière van
negerrevue in Den Haag.
De Zuid-Amerikaans-Afrikaanse
negerrevue van Roy Carr heeft haar
allereerste voorstelling voor het pu
bliek gegeven in de Kleine Comedie
te 's-Gravenhage. De voorstelling is
een revue, gebaseerd op de dans, en
draagt een zeer gevarieerd karakter.
De avond werd door het ensemble ge
opend met „La Tropicana", een vyf-
tal Braziliaanse dansen. Daarna zong
Hyacinth Jacobs enige songs. Ver
volgens trad het gehele gezelschap
weer voor het voetlicht om „The
Spirit of the Dance" uit te beelden,
een nummer dat weergeeft hoe de
dans oorspronkelijk in Afrika is ont
staan.
Ook kregen de toeschouwers een
overzicht van de dansen, die tussen
1920 en 1950 en vogue waren, zoals
de Cake Walk, Charleston, Broadway
Melody, Ragtime en Jive.
Het laatste nummer was getiteld
„Carnaval" en werd ten tonele ge
bracht door het ganse gezelschap.
Deze wereldpremière werd door het
volle theater zeer enthousiast ont
vangen.
Nederlands snelste typisten
zetten beste beentje voor.
Voor sneltypend Nederland was het
Zaterdag een grote dag. Honderd-zes-
en-dertig dames en zes heren bestre
den elkaar in Houtrust, Den Haag,
om het kampioenschap van Nederland,
uitgeschreven door de damesbeurs.
Men had tot tekst de toespraak van
Koningin Juliana tot het Amerikaan
se Congres genomen.
De strijd werd in drie ronden van
een half uur gestreden. Het vinnig
geratel der machines had enige over
eenkomst met een wedstrijd voor lich
te motorfietsen. Het ..bochtenwerk",
het in zo kort mogelijke tijd inzetten
van een nieuw vel papier, gaf wel
eens een keer wat moeilijkheden, om
dat sommige zenuwachtige vingers
misgrepen, welke omissie met stoel-
geschuif en haastig gegraai diende te
worden gecorrigeerd.
De kampioene van 1951, mej- Fr.
Kant uit Den Haag, zat kalm en vast
beraden haar titel te verdedigen. Of
zij daarin zal slagen is nog de vraag.
Zij had het vorige jaar 422 netto aan
slagen per minuut, Nadien is door ve
len ijverig geoefend. Het wordt nu
wachten- tot a.s. Zaterdag, voordat de
resultaten bekend zijn.
Nederlander en Indonesiër
door bende vermoord
De heer Swartz. een 31-jarige waar
nemende beheerder van een onderne
ming op Java is op weg van Bandoeng
naar de onderneming door een bende
van 4 man vermoord. De. heer Swartz
vervoerde 15.000 rupiah, bestemd voor
het uitbetalen van loon- De Indonesi
sche klerk Rulia. die met Swartz in de
auto zat, werd eveneens vermoord.
MUZIEKFEUILLETON
De laatste symphonie van Mozart:
„Jupiter-symhonie"
HET WAS ALPHONS DIEPENBROCK, die aan het einde van de vorige
eeuw over Beethoven schreef, dat deze géén zonsondergang was, géén echo,
géén vervulling, maar een morgenschemering, een lente, een begin, een voor
spelling. Men zou zich k- voorstel len, dat deze woorden waren geschre-
ven door een opmerkzaam bezoeker van dat gedenkwaardige concert, waar
mede op 2 April 1800 Beethoven zich voor het eerst in het openbaar aan het
Weense publiek presenteerde. Géén zonsonderganghet licht, dat zich in
Haydn's en Mozart's muziek zo volmaakt openbaarde, neigde zich niet ter
kimme in Beethoven's klankenNeen, by hem gloorde de nog vage mor
genschemering van een nieuwe dag: zyn planoconcert in C, dat toen werd
uitgevoerd, was niet als bij Haydn de weerspiegeling van het tevreden geluk
en was evenmin de vervulling van diens werk, doch muziek, waarin een ken
tering zich aankondigde, waarin iets stoers zich had vastgehaakt aan de dar
tele zestiende figuren, muziek, waarin het woord van Mozart zich waar be
gon te maken: „....Jir wereld nog eens verbdzen".
liumeurde orkest-musici, die plotseling
hun kwade luim vergeten bij het spe
len van dit pianoconcert. Welk een
muziek was dit! Hoor, hoe uitgelaten
de pianopartij er vandoor ging en met
welk een vurigheid ze door het orkest
achterna gejaagd werd. Hoe plezierig
Beethoven het thema van An-
Men behoefde zich evenwel niet te
verwonderen over vernieuwingen in de
muziek zelf, want van huis uit was
Beethoven geen revolutionnair. Wil
lem Pijper heeft enkele tientallen ja
ren geleden hierop eens met nadruk
gewezen: „Haydn en Mozart leverden
Beethoven een alphabet, waarin hij
geen letter gewijzigd heeft, waaraan
hij ternauwernood een enkele conso
nant heeft toegevoegd." Neen, het
nieuwe, of om met Diepenbrock te
spreken „de morgenschemering, de
lente, het begin" bestonden hierin, dat
Beethoven zijn eigen-ik, zijn dagelijk
se beslommeringen en zijn innerlijke
strijd rechtstreeks in zijn composities
reproduceerde. Zijn muziek werd
steeds meer een direct-aansprekenrie
reportage-in-klank van wat in zijn
binnenste woedde. In dit eerste piano
concert kondigen zich zij het nog
vaag de eerste tekenen van deze
nieuwe instelling aan.
Zouden Beethoven's luisteraars op die
tweede April deze naderende kente
ring gevoeld hebben, begrepen het ge
luid van een nieuwe eeuw? Zouden
zij verrast verward misschien opge
keken hebben, zoals men vol emotie
de nieuwe lente begroet? Misschien.
Dr. Hélène Nolthenius, die reeds zo
menigmaal haar vaardige en dichter
lijke pen in dienst der muziek han
teerde, heeft eens in een-aantrekkeijk
boekje voor de jeugd over Beethoven
het in deze geest voorgesteld. Zij ver
telt van de gemelijke en slecht-ge-
had _J
dreas Hofer's vrijheidslied, populair
bij de anti-Fransgezinde Weeners, in
het Rondo als tweede thema verwerkt.
Hoe krachtig en hoe raak
VERWANTSCHAP,
Iets van die tintelende sfeer, door
Hélène Nolthenius zo suggestief be
schreven, moet Vrijdag a.s- te bemer
ken zijn tijdens het concert, dat het
Rotterdams Kamerorkest in Middel
burg geeft. Het programma toont im
mers grote verwantschap met dat van
de tweede April 1800 in het Weense
Burgtheater: eerst een „grote Sym
phonie" van Mozart en daarna het eer
ste pianoconcert.
Na een virtuoos en brillant eerste
deel (Allegro con brio) volgt een Lar
go van bijzondere schoonheid. De
toonaard van dit middendeel (As-
groot) is kenmerkend voor Beethoven,
die hier van zijn voorliefde voor
„tertsverwantschap" blijk geeft. In
Beethoven's dagen was éen overgang
van' C naar As zonder meer wat ge
durfd, zodat zo wil het verhaal al
thans pianisten van de oude stijl
toendertijd de voor hen abruptklinken-
de overgang tussen het eerste en het
tweede deel door een modulatie van
enkele maten verzachtten. Het werk
eindigt met een uitbundig Rondo (Al
legro Scherzando), waarin men de jon
ge Beethoven van de eerste periode
herkent, een componist met grote be
loften voor de toekomst, „geen vervul
ling, maar een begin!"
MOZART.
Mozart's Jupiter-Symphonie, waar
mede het concert Vrijdag wordt be
gonnen, is geschreven enige maanden
voor de dood van de componist. Het
is zijn laatste symphonie geworden en
tevens de meest grootse. Een vergelij
king met Bach is hier op haar plaats:
de Leipziger cantor schreef aan het
einde van een zorgelijk, maar rijk-be
genadigd leven „Die Kunst der Fuge",
een volkomen-abstract werk, waarin
zijn brillante geest nog eens geheel en
al over de vorm zegevierde. In de Ju-
piter-symphonie, ontstaan in een pe
riode van ziekte, zorg en misère voor
het gezin Mozart, heeft de componist
eveneens alle binding met het aardse
bestaan afgelegd en een werk gescha
pen, dat getuigt van een milde blijheid,
van innerlijke geestkracht en vooral
van grote vormbeheersing. Uit vier
delen bestaat het werk: Allegro-viva-
ce. Andante cantabile (met prachtige
thema's), een gracieus Menuet en ten
slotte de grootse Finale (Molto alle
gro). Hierin treedt Mozart naar voren
als de geniale grootmeester, die even
als Bach aan het eind van zijn leven,
nog ééns de halsstarrige muzikale vorm
totaal aan zijn wil onderwerpt, die met
schijnbare achteloosheid met zijn mu
zikale motieven-rijkdom speelt, doch
aldus doende een kunstwerk opbouwt,
waarin elk nootje zijn eigen plaats en
functie heeft. Frappant is het, dat Mo
zart zich als Bach hier van de fuga
bedient, een vorm, die bij middelma
tige componisten alle spontaniteit
verliest en slechts een -voze en moei
zaam opgetrokken constructie lijkt. In
Mozart's hand echter wordt zij een
schrijn vol kostbare juwelen, de be
kroning van zijn symphonisch schep
pen.
OVERIG PROGRAMMA.
Het programma van Vrijdagavond
vermeldt voorts een ouverture van de
Fransman Boieldieu, „Deux Aubades"
van Lalo, makkelijk aansprekende
composities en tenslotte Schubert's der
de Symphonie, een vroeg werk van de
ze meester, voor kamerorkest geschre
ven. de K.
Het Wereldgebeuren
Moskou en China
Terwijl de Amerikanen en de En
gelsen hun belangwekkende
spelletje met -.to spelen, speelt
Moskou zyn spel met de ^ninezen.
Tito is een bloedrode communist, die
alleen van oordeel is, dat niet Stalin
het in Joego-Slavië voor het zeggen
moet hebben, maar hijzelf. En omdat
de Amerikanen en de Engelsen een
vooruitgescnoven post in Midden-Eu
ropa uitstekend kunnen gebruiken,
spelen zy mooi weer met de dictator,
die daar de scepter zwaait.
Naar het schijnt geven ook de Chi
nezen de voorkeur aan een nationaal
communisme. Vandaar dat men met
belangstelling heeft afgewacht, wat
de jongste Russisch-Chinese bespre
king in Moskou zou opleveren. Het
bezoek der Chinezen duurde een
maand. En men heeft dus wel be
hoorlijk geduld moeten hebben!
Zoals gewoojnlijk was het officiële
communique nog al niets zeg
gend. Het heeft dat met alle ot-
uciële communiqué's gemeen. Er is
een regeling getroffen over de terug
gave van de Mandsjoerijse spoorweg
en over de voortzetting van de Rus
sische bezetting van Port Arthur.
Maar men mag aannemen, dat dit de
top van de ijsberg van onderhande
lingsresultaten is, die boven de zee
spiegel uitsteekt. De rest blijft ver
borgen
Naar de rest kan men zelfs niet
gissen. Bovendien moet men voor
zichtig zijn met de uitleg van wat er
wel bekend is gemaakt.
Hier en daar is de voortzetting van
de bezetting door Rusland van Port
Arthur beschouwd als een nederlaag
voor de regering van Mao. Het is
mogelijk, dat de Chinezen de Russen
daar graag zouden zien verdwijnen.
Maar daar staat tegenover, dat Dai-
ren en Port Arthur belangrijke be
voorradingsstations zijn lan"--' de
aanvoerweg naar de Chinese legers
op Korea. Een Russische bezetting
daarvan is de beste garantie tegen 'n
onverhoedse Amerikaanse aanval op
deze vitale punten. Het kan dus zeer
wel waar zijn. dat de Chinezen aan
Rusland gevraagd hebben, in Port
Arthur te blijven.
Toch kan men althans iets conclu
deren over het verzwegene.
China neemt deel aan de stryd op
Korea. Moskou is er sterk bij
geïnteresseerd China heeft Rus
sische steun nodig om de strijd vol
te kunnen houden. En er bestaan tus
sen China en Rusl~nd grensproble-
men in Mongolië.
Het kan niet anders, of er moet
daarover gesproken zijn.
Wie daarbij zijn zin heeft gekre
gen en wie niet. is niet na te gaan.
Welke afspraken c- gemaakt zijn no
pens Korea evenmin.
Maar het Port Anhur-accoord wijst
er op, dat er in ieder geval besloten
is om de oorlog voort te zetten. De as
Peking-Moskou blijft bestaan. Wel
iswaar hebben beide landen uiteenlo
pende belangen, maar zij hebben
elkaar in ander ODzichten broodnodig.
En omdat niets het tegendeel
wijst, moet men wel aannemen, dat
de moeilijkheden en wrijvingspunt' ~i
besproken zijn, maar dat de samen
werking tegen het Westen blijft
voortduren, alle moeilijkheden ten
spijt.
>L\0 TSE TUNG
..en wat met de Russen?
Windmolens gaan elec-
trische energie opwekken
In de toelichting op de begroting
1953 van Economische Zaken wordt
medegedeeld, dat het in de bedoeling
ligt een aantal van de bestaande
windmolens mede in te schakelen bij
de opwekking van electrische energie.
Hiertoe zullen aan de eigenaars van
deze molens credieten worden ver
strekt voor de aanschaffing van de
daarvoor nodige apparaten,
EEN
OVER
KUNST EN KENNERSCHAP
De Uitgeverij L. Stafleu te Leiden
bezorgde een zeer verzorgde editie
van prof. Max. J. Friedlanders „Von
Kunst und Kennerschaft" in een Ne
derlandse vertaling van dr Anne Be-
rendsen. Prof. Friedlander is de ken
ner bij uitstek van de meesterwerken
der Noord-Europese schilderkunst.
Een mensenleven lang heeft hij stu
derend en genietend tussen doeken
doorgebracht en talrijk zyn de gede
gen werken van zijn hand over dit on
derwerp; we herinneren b.v. aan zijn
monumentale reeks „Die Altnieder-
liindische Malerei". Met grote, klas
sieke eenvoud heeft prof. Friedlander
zijn kunstzinnige ervaringen, opge
daan in een meer dan tachtigjarig le
ven, te boek gesteld in een werk. dat
voor elkeen, die zich voor de Europese
kunst interesseert, vrijwel onontbeer
lijk is. Een boek van rijpe bezonnen
heid, met grote eruditie geschreven,
waarin gepoogd wordt een eerlijk ant
woord te geven op de aloude vraag:
Wat is kunst? Terecht is dit boek wel
eens „de kroon op het levenswerk van
Max Friedlander" genoemd. Kunst
en Kennerschap" is geïllustreerd met
32 zwart-wït afbeeldingen buiten en
enige kleurenplaten in de tekst.