v Beethoven's pianoconcert in C, het begin van een kentering Vrienden ontpoppen zich als agenten der Sowjets BOEK r DINSDAG 23 SEPTEMBER 1952 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ALS JOURNALIST ACHTER HET IJZEREN GORDIJN Verschil van opvatting en taak (Van onze correspondent) BERLIJN, September. Hoewel de helft van Berlyn tot de vrije we reld behoort, ligt de stad zelf toch reeds 180 kilometer achter de grens, waar de vryheid ophoudt en de terreur begint. De VVestelyke sectoren zyn ln feite slechts een speldeknop. Er omheen ligt het uitgestrekte ge bied der Sovjet-Russische bezettingszone, in vergelijking waarmee West- Berlin niet meer dan een Oost-Duits San Marino is. Het is daarom be grijpelijk, daj de journalist in de voormalige Duitse hoofdstad bij zijn werk steeds sterker met deze verhoudingen rekening moet houden. Evenals zijn collega's in Warschau, Praag of andere steden achter het IJzeren Gordijn maakt hy iedere dag kennis met de moeilijkheden en de gevaren, die beoefenaars van de journalistiek in communistisch gere geerde landen ontmoeten. Misschien heeft hij op deze nog iets voor, om dat hij West-Berlijn als uitgangsbasis kan benutten en vandaaruit over ongehinderde communicatiemiddelen met de vrije wereld beschikt, maar van de andere kant hebben de talrijke ontvoeringen uit het verleden ook weer bewezen, dat men op de veiligheid in de Westelijke sectoren niet al te blindelings mag vertrouwen. Velen, zelfs gewaarschuwden, is dit reeds duur te staan gekomen. De oorzaak van alle moeilijkheden, waaraan de journalist achter het IJzeren Gordijn het hoofd" moet bie den, schuilt in het verschil van op vatting over zijn taak. In de vrije wereld vervult hij zijn taak dan goed, wanneer hij zijn lezers op grond van eigen informaties, zo breed en objec tief mogelijk voorlicht. Aan het in winnen van deze informaties be steedt hij het grootste gedeelte van zijn tyd. In communistische ogen heeft een journalist echter niets te doen, dan officieel vrijgegeven mate riaal tot berichten en artikelen te verwerken. Hij mag misstanden be- critiseren, mits hij de onaantastbaar heid der communistische wereldbe schouwing eerbiedigt. Gaat de jour nalist echter zelf op zoek naar nieuws, probeert hij zelfstandig infor matiebronnen te ontsluiten of contac ten te leggen, dan geldt hij meteen als spion. Evenmin is het hem ver oorloofd de juistheid van het hem van regeringswege verstrekte mate riaal te onderzoeken. Tracht hij dit toch te doen, dan stoot hij overal op gesloten deuren. ALLES GEHEIM Alles is hier achter het IJzeren Gordijn geheim. Het is niet mogelijk te weten te komen, hoe de aardappel oogst is uitgevallen, hoeveel staal werd geproduceerd, hoe °root de uit voer naar een bepaald land was, hoe een of andere- vereniging werkt, hoe veel eieren de kippen hebben gelegd of hoeveel geld een collecte voor N. Korea heeft opgebracht. Deze geheimhouding is zelfs zo ver doorgevoerd, dat de onzinnigste toe- standen ontstaan. Journalisten wor den bijvoorbeeld tot de zittingen der Oost-Duitse voikskamer toegelaten. Wat daar besproken wordt, kunnen zy noteren. De officiële protocollen der zittingen zyn echter geheim. Wanneer hy daarnaar verlangt, om dat zy hem de moeite besparen alles zelf op te tekenen, wordt hy met een wantrouwend oog '""ken. Wil hij weten, welke vakken op de politieke scholen der communistische partij worden onderwezen, dan krijgt hij ten antwoord, dat daarover geen inlichtingen mogen worden verstrekt. door G. v. d. BERK J 343. Aan de hand van sprekende voor beelden moeten we onszelf steeds weer voor ogen houden dat de aarde toch wel een zeer grote bol is, zó groot, dat 'n volkomen natuurgetrouwe globe ter grootte van een appel ons een glad op pervlak zou laten zien. Zelfs de hoog ste bergtoppen en de pijlloze diepten van de oceanen vallen volkomen in het niet in vergelijking met de aardbol en zouden op de appelschil dan ook niet weergegeven kunnen worden. Ook van Nederland ware op deze schil weinig te bespettren, want ons land omvat ternauwernood het één- v eer tienduizendste deel van die schil. Een plekje, dat hoogstens met een speld valt aan te wijzen, want een vruchtenmesje is er reeds te grof voor. Bekijken we die speldeprik, dan kunnen we ons waarlijk niet voor stellen dat dit stipje zich op merkbare wijze zou mee-welven met de krom ming van de schil en, indien dit tóch het geval zou zijn, dan zou die welving o.i. ten hoogste in onderdelen van mil limeters zijn uit te drukken. Bij die appel is dat inderdaad hei geval7naar op het aardoppervlak verkrijgen we werkelijk verbazingwekkende getallen. Tot goed begrip van een en ander dienen we voor ogen te houden, dat landoppervlakten sterk aan hoogtever schillen onderhevig zijn, zodat daarbij van een welving moeilijk gesproken kan worden. We dienen ons dus te houden aan de oppervlakten die vrij wel waterpas liggen en dat zijn dan de zeeën en oceanen. Welnu, op een stukje zee ter lengte van 1 km is de kromming van de 10a- terspiegel nog m,aar zeer gering, t.w. niet meer dan 2 cm. Maar bij 4 km be draagt de welving reeds 31 cm en bij 6 km 71 cm. U ziet dat de waarden hier sterk oplopen en het zal U dan ook niet verbazen dat bij een traject van enige honderden kilometers reeds een welving van ruwweg 1 km wordt ge meten. Zou Nederland volkomen vlak zijn (waarbij we afzien van de afplat ting van de aarde) dan zou het midden van ons land dus een welving verto nen die ongeveer 1000 meter verschilt met de uiterste hoeken, waardoor b.v. een berg van die hoogte in Delfzijl aan het gezicht der inwoners van Aarden- burg zou worden onttrokken. Op nog veel groter schaal doet zich deze welving voor bij het grotste meer op aarde, t.w. de Kaspische zee. In het midden van dit meer bedraagt de wel ving ten opzichte van de verst gelegen oevers niet minder dan ongeveer 28 km! Dat wij zulke grote waarden vinden is niet een bewijs van de geringe af metingen van de aarde, doch van de kleine meeteenheden, welke wij ge bruiken. Ja, over die maten en gewichten zou den we nog wel iets willen zeggen, want de standaardmeter is eigenlijk de standaard niet meer, het kilogram is te zwaar en wie een liter uitschenkt, geeft te veel. H. Pétïllon. Hij hoeft zich echter niet te verwon deren enkele dagen later over dit on derwerp. zeer uitvoerige inlichtingen in de communistische pers te zien verschijnen. Waarschijnlijk heeft een journalist aan het Oost-Duitse weer kundig instituut nog nooit gevraagd, welk weer het de volgende dag zal zijn. Anders had hij beslist ten ant woord gekregen, dat dit geheim is. Geen enkele persoon in ambtelijke of semi-ambteljjke functie mag aan journalisten inlichtingen verstrek ken. Dit recht is uitsluitend aan het regeringsvoorlichtingsbureau voorbe houden. Er is hier echter, geen jour nalist te vinden, die getuigen kan van dit bureau in zijn twee-jarig be staan ooit een inlichting te hebben ontvangen. Men kan alle denkbare verzoeken indienen, maar ze worden met absolute zekerhed alle afgewe zen of men krijgt helemaal geen ant- .voord. Van enige samenwerking tus sen het regeringsvoorlichtingsbure&ü en de journalisten, die vr-r Weste- ijke bladen werken, kan dan ook geen sprake zijn. Deze laten dit eeuwige „njet"-instituut eenvoudig .Inks liggen. De journalist staat daarmede voor de keus zijn pen op te bergen of in strijd met het strenge verbod zelf informatiebronnen te zoeken. Daarmede betreedt hy echter de weg die hem gemakkelijk naar de ge vangenis kan leiden. En niet hem al leen, want ook zyn relatie loopt min stens hetzelfde gevaar. Omdat iedere ambtenaar van enige betekenis of wel door de geheime politie ofwel door zyn collega's wordt geschaduwd, moet een samenkomst altyd in het grootste geheim worden gearran. geard. Als in een aftands spionnage- romannetje moet men schuilnamen aannemen en in telefoongesprekken zinnen gebruiken, die van "tevoren werden afgesproken. Ontmoet men zyn relatie in gezelschap van vreem den, dan doet men, of men hem nog nooit heeft gezien. Men draagt nooit telefoonnummers op zak of notities. In alle omstanoigheden dient men de grootste discretie in acht te ne men. Heeft men een relatie al ver schillende malen ontmoet en heeft hij nog nooit gezegd waar hij woont, dan mag men niet daarnaar vragen. Hij voelt zich altijd iets zekerder wanneer de ander zijn straat en huis nummer niet kan aangeven. In open bare vervoersmiddelen spreekt men over de relativiteitstheorie van Ein stein of het slechte weer. Iedere vreemdeling wordt gewantrouwd. En dit alles geschiedt tussen twee perso nen, die na maanden van voorzichtige kennismaking de dikste vrienden zijn geworden en wetc.i volkomen op elk aar te kunnen vertrouwen. Overal loert gevaar. Een brief, een kaartje is dikwijls al voldoende om de gehei me politie in huis te krijgen. Een Gelijke kansen voor spoor en particulier vervoer. Minister Algera is van mening, dat de Nederlandse Spoorwegen in het algemeen een commercieel beleid moeten voeren, waarvoor een bevrij ding noodzakelijk is uit de al te star re voorschriften, die nog dateren uit de tijd, dat de Spoorwegen een mo nopolie-positie innamen. Wat het in ternationale wegverkeer betreft moet worden gestreefd naar commerciële vrijheid. Vanzelfsprekend zal het wél gebonden moeten zijn aan interna tionaal overeengekomen voorwaarden inzake toezicht van de overheid, ver- voerstarieven. technische eisen en sociale regelingen. Een en ander blijkt uit de toelich- dat het internationale auto- lusverkeer in het belang van het toe risme verdere ontplooiing dient te worden toegestaan. De bestaande be lemmeringen zullen zoveel mogelijk moeten worden opgeheven. Zowel aan de Spoorwegen als aan de particulie re ondernemers behoren geiijke kan sen te worden gegeven. voorwendsel om zo iemand voor de rechter te slepen is gemakkelijk ge vonden. Daarom staan de journalist en zijn relatie hier op het standpunt, dat het beter is geen enkel risico te lopen. Een op zelfstandige wijze ont vangen inlichting op politiek of eco nomisch gebied kan 25 jaar tucht huis kosten, wanneer de geheime po litie er achter komt. AGENT DER SOWJETS Er is hier echter ook een categorie personen, die wel inlichtingen mogen verstrekken. Deze inlichtingen zijn meestal niet erg belangrijk, maar om dat zij zo schaars en moeilijk te ver krijgen zijn, worden zij toch wel ge waardeerd. Er zit" altijd wel een ar tikeltje in. Genoemde categorie is iets vrijer in haar contact met jour nalisten. Zij scheldt, zij het dan ook fluisterend, op de communisten en dc Sowjets. Zij speelt de rol van het heldhaftig verzet tegen de communis tische terreur, zolang dit nog enigs zins mogelijk is. .Zolang in de Sow- jet-Russische zóne blijven als de ze nuwen dit verdragen kunnen", is haar parool. Overigens zijn zy in hun omgang met journalisten bijna pre cies zo omzichtig als alle anderen. Ook met deze personen kan de jour nalist achter het IJzeren Gordijn in nauwer contact treden. Na verloop van tijd kan men met hen bevriend geraken. Er kan zelfs een oprechte vriendschap ontstaan. Tot men eens klaps bemerkt, door een onvoorzich tig woord of een impulsieve uitlating, dat deze „vriend" een agent der Sow jets is. Men kan hem dit meestal niet kwalijk nemen. Dikwijls staat men onder bovenmenselijke dwang. Maar het feit voor de journalist blijft, dat hij voor deze vriend plotseling moet oppassen, dat hij op zijn woorden moet letten, zijn vragen en antwoor den nauwkeurig moet afmeten. Alles wordt aan de Sowjets overgebriefd. Soms voelt men dan zijn handen jeu ken. Niets kan men echter onderne men. De journalist achter het IJzeren Gordijn moet het spel verder mee spelen. Uit vriendschap ontstaat veinzen, uit oprechtheid leugen. Er is echter geen andere keus. Laten blijken, dat men het spel doorziet, is te gevaarlijk. Want dan slaat de ge heime politie toe, zo spoedig men zich in Oost-Berlijn of de Sowjet- Russische bezettingszone begeeft. Tydens een aanval op het Nederlandse doel in de voetbalwedstrijd Dene markenNederland te Kopenhagen zien we een waakzame Kraak de voor zijn doel zwevende bal scherp in het oog houden, Telefoto A.N.P. Oud mode! paspoorten. Paspoorten van oud-model kunnen na 1 October a.s. niet meer worden vèrlengd, Houders van deze paspoorten zul len dus na die datum, wanneer hun pas verloopt, een nieuw paspoort „model 1950" moeten aanschaffen, waarvan echter de kosten hoger zijn, dan voor een verlenging in rekening wordt gebracht. Wel zijn de rijks leges hij verlenging en bij vernieu wing dezelfde, doen de gemeentelij ke en/of provinciale leges kunnen bij verlenging lager liggen of zelfs achterwege blijven. Er bestaat echter de mogelijkheid, aldus de A.N.W.B., paspoorten te laten verlengen enige tijd voor de vervaldatum. Aantal gevallen van kinderverlammin g Blijkens de Staatscourant van Maandag zijn in de week van 7 t/m 13 September a.s. in het gehele land 101 nieuwe gevallen van kinderver lamming aangegeven. Deze waren als volgt verdeeld: Groningen 10, Friesland 11, Dren the 6, Overijssel 8. Gelderland 7, Utrecht 1. Noord-Holland 12, Zuid- Holland 16, Zeeland had geen enkel geval, Noord-Brabant 20 en Limburg Wereldpremière van negerrevue in Den Haag. De Zuid-Amerikaans-Afrikaanse negerrevue van Roy Carr heeft haar allereerste voorstelling voor het pu bliek gegeven in de Kleine Comedie te 's-Gravenhage. De voorstelling is een revue, gebaseerd op de dans, en draagt een zeer gevarieerd karakter. De avond werd door het ensemble ge opend met „La Tropicana", een vyf- tal Braziliaanse dansen. Daarna zong Hyacinth Jacobs enige songs. Ver volgens trad het gehele gezelschap weer voor het voetlicht om „The Spirit of the Dance" uit te beelden, een nummer dat weergeeft hoe de dans oorspronkelijk in Afrika is ont staan. Ook kregen de toeschouwers een overzicht van de dansen, die tussen 1920 en 1950 en vogue waren, zoals de Cake Walk, Charleston, Broadway Melody, Ragtime en Jive. Het laatste nummer was getiteld „Carnaval" en werd ten tonele ge bracht door het ganse gezelschap. Deze wereldpremière werd door het volle theater zeer enthousiast ont vangen. Nederlands snelste typisten zetten beste beentje voor. Voor sneltypend Nederland was het Zaterdag een grote dag. Honderd-zes- en-dertig dames en zes heren bestre den elkaar in Houtrust, Den Haag, om het kampioenschap van Nederland, uitgeschreven door de damesbeurs. Men had tot tekst de toespraak van Koningin Juliana tot het Amerikaan se Congres genomen. De strijd werd in drie ronden van een half uur gestreden. Het vinnig geratel der machines had enige over eenkomst met een wedstrijd voor lich te motorfietsen. Het ..bochtenwerk", het in zo kort mogelijke tijd inzetten van een nieuw vel papier, gaf wel eens een keer wat moeilijkheden, om dat sommige zenuwachtige vingers misgrepen, welke omissie met stoel- geschuif en haastig gegraai diende te worden gecorrigeerd. De kampioene van 1951, mej- Fr. Kant uit Den Haag, zat kalm en vast beraden haar titel te verdedigen. Of zij daarin zal slagen is nog de vraag. Zij had het vorige jaar 422 netto aan slagen per minuut, Nadien is door ve len ijverig geoefend. Het wordt nu wachten- tot a.s. Zaterdag, voordat de resultaten bekend zijn. Nederlander en Indonesiër door bende vermoord De heer Swartz. een 31-jarige waar nemende beheerder van een onderne ming op Java is op weg van Bandoeng naar de onderneming door een bende van 4 man vermoord. De. heer Swartz vervoerde 15.000 rupiah, bestemd voor het uitbetalen van loon- De Indonesi sche klerk Rulia. die met Swartz in de auto zat, werd eveneens vermoord. MUZIEKFEUILLETON De laatste symphonie van Mozart: „Jupiter-symhonie" HET WAS ALPHONS DIEPENBROCK, die aan het einde van de vorige eeuw over Beethoven schreef, dat deze géén zonsondergang was, géén echo, géén vervulling, maar een morgenschemering, een lente, een begin, een voor spelling. Men zou zich k- voorstel len, dat deze woorden waren geschre- ven door een opmerkzaam bezoeker van dat gedenkwaardige concert, waar mede op 2 April 1800 Beethoven zich voor het eerst in het openbaar aan het Weense publiek presenteerde. Géén zonsonderganghet licht, dat zich in Haydn's en Mozart's muziek zo volmaakt openbaarde, neigde zich niet ter kimme in Beethoven's klankenNeen, by hem gloorde de nog vage mor genschemering van een nieuwe dag: zyn planoconcert in C, dat toen werd uitgevoerd, was niet als bij Haydn de weerspiegeling van het tevreden geluk en was evenmin de vervulling van diens werk, doch muziek, waarin een ken tering zich aankondigde, waarin iets stoers zich had vastgehaakt aan de dar tele zestiende figuren, muziek, waarin het woord van Mozart zich waar be gon te maken: „....Jir wereld nog eens verbdzen". liumeurde orkest-musici, die plotseling hun kwade luim vergeten bij het spe len van dit pianoconcert. Welk een muziek was dit! Hoor, hoe uitgelaten de pianopartij er vandoor ging en met welk een vurigheid ze door het orkest achterna gejaagd werd. Hoe plezierig Beethoven het thema van An- Men behoefde zich evenwel niet te verwonderen over vernieuwingen in de muziek zelf, want van huis uit was Beethoven geen revolutionnair. Wil lem Pijper heeft enkele tientallen ja ren geleden hierop eens met nadruk gewezen: „Haydn en Mozart leverden Beethoven een alphabet, waarin hij geen letter gewijzigd heeft, waaraan hij ternauwernood een enkele conso nant heeft toegevoegd." Neen, het nieuwe, of om met Diepenbrock te spreken „de morgenschemering, de lente, het begin" bestonden hierin, dat Beethoven zijn eigen-ik, zijn dagelijk se beslommeringen en zijn innerlijke strijd rechtstreeks in zijn composities reproduceerde. Zijn muziek werd steeds meer een direct-aansprekenrie reportage-in-klank van wat in zijn binnenste woedde. In dit eerste piano concert kondigen zich zij het nog vaag de eerste tekenen van deze nieuwe instelling aan. Zouden Beethoven's luisteraars op die tweede April deze naderende kente ring gevoeld hebben, begrepen het ge luid van een nieuwe eeuw? Zouden zij verrast verward misschien opge keken hebben, zoals men vol emotie de nieuwe lente begroet? Misschien. Dr. Hélène Nolthenius, die reeds zo menigmaal haar vaardige en dichter lijke pen in dienst der muziek han teerde, heeft eens in een-aantrekkeijk boekje voor de jeugd over Beethoven het in deze geest voorgesteld. Zij ver telt van de gemelijke en slecht-ge- had _J dreas Hofer's vrijheidslied, populair bij de anti-Fransgezinde Weeners, in het Rondo als tweede thema verwerkt. Hoe krachtig en hoe raak VERWANTSCHAP, Iets van die tintelende sfeer, door Hélène Nolthenius zo suggestief be schreven, moet Vrijdag a.s- te bemer ken zijn tijdens het concert, dat het Rotterdams Kamerorkest in Middel burg geeft. Het programma toont im mers grote verwantschap met dat van de tweede April 1800 in het Weense Burgtheater: eerst een „grote Sym phonie" van Mozart en daarna het eer ste pianoconcert. Na een virtuoos en brillant eerste deel (Allegro con brio) volgt een Lar go van bijzondere schoonheid. De toonaard van dit middendeel (As- groot) is kenmerkend voor Beethoven, die hier van zijn voorliefde voor „tertsverwantschap" blijk geeft. In Beethoven's dagen was éen overgang van' C naar As zonder meer wat ge durfd, zodat zo wil het verhaal al thans pianisten van de oude stijl toendertijd de voor hen abruptklinken- de overgang tussen het eerste en het tweede deel door een modulatie van enkele maten verzachtten. Het werk eindigt met een uitbundig Rondo (Al legro Scherzando), waarin men de jon ge Beethoven van de eerste periode herkent, een componist met grote be loften voor de toekomst, „geen vervul ling, maar een begin!" MOZART. Mozart's Jupiter-Symphonie, waar mede het concert Vrijdag wordt be gonnen, is geschreven enige maanden voor de dood van de componist. Het is zijn laatste symphonie geworden en tevens de meest grootse. Een vergelij king met Bach is hier op haar plaats: de Leipziger cantor schreef aan het einde van een zorgelijk, maar rijk-be genadigd leven „Die Kunst der Fuge", een volkomen-abstract werk, waarin zijn brillante geest nog eens geheel en al over de vorm zegevierde. In de Ju- piter-symphonie, ontstaan in een pe riode van ziekte, zorg en misère voor het gezin Mozart, heeft de componist eveneens alle binding met het aardse bestaan afgelegd en een werk gescha pen, dat getuigt van een milde blijheid, van innerlijke geestkracht en vooral van grote vormbeheersing. Uit vier delen bestaat het werk: Allegro-viva- ce. Andante cantabile (met prachtige thema's), een gracieus Menuet en ten slotte de grootse Finale (Molto alle gro). Hierin treedt Mozart naar voren als de geniale grootmeester, die even als Bach aan het eind van zijn leven, nog ééns de halsstarrige muzikale vorm totaal aan zijn wil onderwerpt, die met schijnbare achteloosheid met zijn mu zikale motieven-rijkdom speelt, doch aldus doende een kunstwerk opbouwt, waarin elk nootje zijn eigen plaats en functie heeft. Frappant is het, dat Mo zart zich als Bach hier van de fuga bedient, een vorm, die bij middelma tige componisten alle spontaniteit verliest en slechts een -voze en moei zaam opgetrokken constructie lijkt. In Mozart's hand echter wordt zij een schrijn vol kostbare juwelen, de be kroning van zijn symphonisch schep pen. OVERIG PROGRAMMA. Het programma van Vrijdagavond vermeldt voorts een ouverture van de Fransman Boieldieu, „Deux Aubades" van Lalo, makkelijk aansprekende composities en tenslotte Schubert's der de Symphonie, een vroeg werk van de ze meester, voor kamerorkest geschre ven. de K. Het Wereldgebeuren Moskou en China Terwijl de Amerikanen en de En gelsen hun belangwekkende spelletje met -.to spelen, speelt Moskou zyn spel met de ^ninezen. Tito is een bloedrode communist, die alleen van oordeel is, dat niet Stalin het in Joego-Slavië voor het zeggen moet hebben, maar hijzelf. En omdat de Amerikanen en de Engelsen een vooruitgescnoven post in Midden-Eu ropa uitstekend kunnen gebruiken, spelen zy mooi weer met de dictator, die daar de scepter zwaait. Naar het schijnt geven ook de Chi nezen de voorkeur aan een nationaal communisme. Vandaar dat men met belangstelling heeft afgewacht, wat de jongste Russisch-Chinese bespre king in Moskou zou opleveren. Het bezoek der Chinezen duurde een maand. En men heeft dus wel be hoorlijk geduld moeten hebben! Zoals gewoojnlijk was het officiële communique nog al niets zeg gend. Het heeft dat met alle ot- uciële communiqué's gemeen. Er is een regeling getroffen over de terug gave van de Mandsjoerijse spoorweg en over de voortzetting van de Rus sische bezetting van Port Arthur. Maar men mag aannemen, dat dit de top van de ijsberg van onderhande lingsresultaten is, die boven de zee spiegel uitsteekt. De rest blijft ver borgen Naar de rest kan men zelfs niet gissen. Bovendien moet men voor zichtig zijn met de uitleg van wat er wel bekend is gemaakt. Hier en daar is de voortzetting van de bezetting door Rusland van Port Arthur beschouwd als een nederlaag voor de regering van Mao. Het is mogelijk, dat de Chinezen de Russen daar graag zouden zien verdwijnen. Maar daar staat tegenover, dat Dai- ren en Port Arthur belangrijke be voorradingsstations zijn lan"--' de aanvoerweg naar de Chinese legers op Korea. Een Russische bezetting daarvan is de beste garantie tegen 'n onverhoedse Amerikaanse aanval op deze vitale punten. Het kan dus zeer wel waar zijn. dat de Chinezen aan Rusland gevraagd hebben, in Port Arthur te blijven. Toch kan men althans iets conclu deren over het verzwegene. China neemt deel aan de stryd op Korea. Moskou is er sterk bij geïnteresseerd China heeft Rus sische steun nodig om de strijd vol te kunnen houden. En er bestaan tus sen China en Rusl~nd grensproble- men in Mongolië. Het kan niet anders, of er moet daarover gesproken zijn. Wie daarbij zijn zin heeft gekre gen en wie niet. is niet na te gaan. Welke afspraken c- gemaakt zijn no pens Korea evenmin. Maar het Port Anhur-accoord wijst er op, dat er in ieder geval besloten is om de oorlog voort te zetten. De as Peking-Moskou blijft bestaan. Wel iswaar hebben beide landen uiteenlo pende belangen, maar zij hebben elkaar in ander ODzichten broodnodig. En omdat niets het tegendeel wijst, moet men wel aannemen, dat de moeilijkheden en wrijvingspunt' ~i besproken zijn, maar dat de samen werking tegen het Westen blijft voortduren, alle moeilijkheden ten spijt. >L\0 TSE TUNG ..en wat met de Russen? Windmolens gaan elec- trische energie opwekken In de toelichting op de begroting 1953 van Economische Zaken wordt medegedeeld, dat het in de bedoeling ligt een aantal van de bestaande windmolens mede in te schakelen bij de opwekking van electrische energie. Hiertoe zullen aan de eigenaars van deze molens credieten worden ver strekt voor de aanschaffing van de daarvoor nodige apparaten, EEN OVER KUNST EN KENNERSCHAP De Uitgeverij L. Stafleu te Leiden bezorgde een zeer verzorgde editie van prof. Max. J. Friedlanders „Von Kunst und Kennerschaft" in een Ne derlandse vertaling van dr Anne Be- rendsen. Prof. Friedlander is de ken ner bij uitstek van de meesterwerken der Noord-Europese schilderkunst. Een mensenleven lang heeft hij stu derend en genietend tussen doeken doorgebracht en talrijk zyn de gede gen werken van zijn hand over dit on derwerp; we herinneren b.v. aan zijn monumentale reeks „Die Altnieder- liindische Malerei". Met grote, klas sieke eenvoud heeft prof. Friedlander zijn kunstzinnige ervaringen, opge daan in een meer dan tachtigjarig le ven, te boek gesteld in een werk. dat voor elkeen, die zich voor de Europese kunst interesseert, vrijwel onontbeer lijk is. Een boek van rijpe bezonnen heid, met grote eruditie geschreven, waarin gepoogd wordt een eerlijk ant woord te geven op de aloude vraag: Wat is kunst? Terecht is dit boek wel eens „de kroon op het levenswerk van Max Friedlander" genoemd. Kunst en Kennerschap" is geïllustreerd met 32 zwart-wït afbeeldingen buiten en enige kleurenplaten in de tekst.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 5