ONTWIKKELINGSPLAN ZEELAND
KLEINE ZEEUWSE INDUSTRIE
HEEFT KAPITAALGEBREK
HET VERKEER IN ZEELAND
MEER TECHNISCH ONDERWIJS
IS IN ZEELAND NODIG
WAAR KOMEN IN MALAKKA
DE WAPENS VANDAAN?
Gezelligheid wreekte
zich op wasdag
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1952.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Geen toegang tot beurs- en kapitaalmarkt
Twee uitermate belangrijke problemen worden In het „Ontwikkelings
plan voor Zeeland" kort aangeroerd, namelijk dat van de industrie-terrei
nen en dat der industrie-financiering.
Daarvan ligt uiteraard het probleem van de terreinen minder moeilijk
dan dat van de financiering.
Hoewel er roeer dan 23 gemeenten zijn in Zeeland met industrieterreinen,
dient slechts de industrieontwikkeling bevorderd te worden in plaatsen, die
gunstig zijn gelegen. Men moet daar de voorwaarden nog gunstiger en de
vestiging aantrekkelijk maken.
(slot van pag. 3)
Schouwen Duiveland heeft vol
doende aan het streekeentrum Zie-
zikzee. Tholen kan volstaan met de
gemeente Tholen. Op Zuid Beveland
zijn Goes en Kruiningen de aange
wezen gemeenten, hoewel voor Krui
ningen, nu te Hansweert een grote
scheepswerf komt, de vraag rijst of
bouwrijpmaken van terrein nog wel
urgent is.
Op Walcheren hebben Vlissingen
en Middelburg goed ontsloten indu
strieterreinen. Daar bestaat behoef
te aan verdere uitbreiding om de
eenzijdige economische structuur te
bestrijden.
In Vlissingen zijn aan de Westzij
de van het Kanaal door Walcheren
insteekhavens ontworpen, waarvan
zo nodig een deel zal worden voor
zien van kademuren. De vraag of
aan deze terreinen en havens in de
naaste toekomst behoefte zal be
staan, is vooralsnog niet te beant
woorden.
Breskens en Sluis zijn de belang
rijkste plaatsen voor industrie-ont
wikkeling in West Zeeuwseh Vlaan
deren; andere plaatsen zoals Aar
denburg, Biervliet enz. komen wat
de situatie betreft op de tweede
plaats. Temeuzen is het industriële
centrum voor Oost Zeeuwseh Vlaan
deren. Axel is meer geschikt voor
lichte dan voor zware industrie, de
De economisch geografische
probleemstelling
Het ontwikkelingsplan voor Zeeland
wordt afgesloten met een recapitula
tie per provinciedeel. Ten aanzien
van Zeeland als geheel wordt nog
opgemerkt, dat in de naaste toe
komst de werkloosheidscijfers on
gunstiger zullen worden. Geconsta
teerd wordt dat in onze provincie in
de komende tien jaar 10-365 extra
arbeidsplaatsen geschapen moeten
worden. Getracht zou moeten wor
den om voor Zeeland in het kader
van de Strcekontwikkeling extra re
geringssteun te verwerven.
Op Schouwen-Duiveland zal de be
volking voorlopig per jaar met 54
personen toenemen. In 1953 zal men
werk moeten zoeken voor 82 arbeids
krachten. Daartoe zijn verschillende
mogelijkheden. Recreatie en tuinbouw
zullen zich uit kunnen breiden, de
vlasindustrie kan gemoderniseerd en
uitgebreid, de fabriek van bakkerij
grondstoffen heeft nog ontwikkelings
kansen, waarbij ook gedacht wordt aan
nevenbedrijven. Plaatselijke initiatie
ven zullen tot vestiging van nieuwe
bedrijven moeten leiden. Het industrie
terrein van Zïerikzee is voor de in
dustrievestiging het meest geschikt.
Op Tholen en Sint Philipsland zal
door de rationalisatie in de landbouw
zowel de seizoens- als de permanente
werkloosheid toenemen. Van 1952
1962 zullen daardoor 567 mannen extra
werk dienen te vinden. Uitkomst kan
verkregen worden, als Tholen tot ont
wikkelingsgebied gemaakt wordt.
Bouw voor industriehallen, cultuur
technische werken, de stichting van 'n
industrieschap zouden eveneens nuttig
zijn, evenals een technische school in
St. Maartensdijk.
Op Zuid Beveland moet de omscha
keling van Goes op industrieontwikke
ling met kracht worden gestimuleerd.
De reserve aan industrieterrein zal
wellicht binnenkort te gering blijken
te zijn.
De gemeente Kruiningen moet wor
den bijgesprongen in haar toekomst
project. Het ambachtsonderwijs in
Goes moet gestimuleerd worden.
Voor Noord Beveland kan pas na
uitvoering van het Drie-eilandenplan
industrievestiging worden verwacht.
Walcheren zal in de komende tien
jaren zijn beroepsbevolking zien
groeien met 2172 man. Het scholings-
vraagstuk is hier van grote betekenis-
De bouw van industriehallen zou wel
licht gegadigden opwekken voor het
goed geoutilleerde industrietrrein
in Middelburg. De aanleg van de in
steekhavens aan de Nieuwe Vlissingse-
weg verdient de volle aandacht, ter
wijl De Schelde ontwikkelingskansen
heeft voor haar reparatieafdeling. No
dig is dan een activerende woningpoli-
tiek.
In West Zeeuwseh Vlaanderen be-
di'aagt de aanwas van de mannelijke
beroepsbevolking in de komende tien
jaar 625 man. Ook hier is het aanboren
van nieuwe welvaartsbronnen nodig.
Het zal daarbij al weer van plaatselijke
initiatieven moeten komen. De verbe
tering van de haven van Breskens kan
belangrijke gevolgen hebben.
In Oost Zeeuwseh Vlaanderen is de
werkloosheidsontwikkeling niet ver-,
ontrustend. In de komende tien jaar
komen er 2215 mannen extra op de ar-1
beidsmarkt. De industrieterreinen in
Temeuzen, Axel, Hulst en Hontenisse-
Walsoorden bieden goede ontwikke
lingskansen. Het technische onderwijs
groeit snel. Goede verbindingen over
de Schelde zijn van belang, de spoor
wegverbinding kan van veel meer be
tekenis worden als Temeuzen weer
speciale haventarievén kan verkrij
gen. Bij vergroting van de sluis te
Temeuzen zal ernstig rekening moeten
worden gehouden met 'n vei'der gaan
de verzilting van het water-, waardoor
de fabrieken schade aan hun installa
ties kunnen ondervinden. Uitbreiding
van de industrie in de Kanaalzone ligt
in de lijn der verwachting. Helaas is
er voorlopig een tekort aan arbeids
krachten, dat vooral Sas van Gent
remt.
ligging van Hulst is gunstig voor
verdere industriële ontwikkeling en
daarnaast hebben ook Clipge en St.
Jansteen kansen. Het industrieterrein
van Hontenisse is van betekenis; de
overige industrieterreinen zijn van
locaal belang.
GROTE UITGAVEN.
In het rapport wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat verschillen
de kleine gemeenten door de aanleg
van industrieteiTeinen voor grote
uitgaven komen te staan.
Het is noodzakelijk deze gemeen
ten in staat te stellen in dit opzicht
haar regionale taak te vervullen.
Opgemerkt wordt tenslotte, dat
de mogelijkheid tot het plaatsen van
gemeentelijke industilehallen de aan
trekkelijkheid van vestiging zou ver
hogen.
INDUSTRIE FINANCIERING.
Bij de bestudering van de finan
cieringsvraagstukken der industrie
stuit men direct op het probleem, dat
de kleine en middelgrote industriën
geen toegang hebben tot de beurs en
de kapitaalmarkt. Zij kunnen bij uit
breiding geen aandelen of obligaties
emiteren. Vaak ziet men tekort aan
interne bedi-ijfsreserve's en verspe
len van kapitaal door experimenteren
met nieuwe procedé's of producten.
Het is te betreuien, dat op deze
wijze waardevolle initiatieven verlo
ren gaan.
In het rapport wordt dan ook een
overzicht gegeven van de financiële
hulp, die via overheidsinstanties t(
verki-ijgen is zoals middenstandscre-
diet, werktuïgencrediet, investerings-
crediet enz. Er was aanvankelijk
een leemte voor credieten tussen
25.000 en 100.000, maar daarvoor
is nu een oplossing gevonden door
het „ontwikkelingscrediet."
Toch ryst de vraag of een pro
vinciaal finaneïeringsinstituut
wenselijk is om te voorzien in de
behoefte aan risico.dragend kapi
taal. De gedachte wordt geopperd
een provinciaal garantiefonds in
te stellen, teneinde het in onze
provincie aanwezige kapitaal te
mobiliseren. Deze financiering zou
met vrij grote waarborgen omge
ven dienen te worden en een vry
hoge renteberekening zou nodig
zyn om tegenvallers te kunnen
opvangen.
Voorbeelden van een dergelijk
instituut zijn in Nederland nog
niet aanwezig. Vandaar, dat deze
mogelijkheid nog nadere bestude
ring vereist.
Veertarieven doen vervoer niet dalen
Maar remmen de
ontwikkeling.
Zeer belangwekkend is in het Ont
wikkelingsplan Zeeland het hoofdstuk
V, dat gewijd is aan het Verkeers-
vraagstuk.
Allereerst wordt stil gestaan bij de
veerdiensten, waarop het verkeer over
de gehele linie zeer sterk gestegen is.
De stijging van het auto-vervoer be
liep voor ZijpeAnna Jacobapolder
vergeleken by 1938 366,7 procent, voor
ZierikzeeKatseveer 387,5 procent,
voor KortgeneWolfaartsdijk 274,8
procent, voor KruiningenPerkpolder
1687,9 procent, voor VlissingenBres
kens 432,2 procent en voor Temeuzen
Hoedekenskerkc 211 procent.
Voor het vrach/tautovervoer alleen
zien deze pei'centages er als volgt uit:
ZijpeAnna Jacobapolder 350 pro
cent, ZierikzeeKatseveer 589,2 pro
cent, KortgeneWolfaartsdijk 470,2
procent, KruiningenPerkpolder 3826,1
procent en voor VlissingenBreskens
981,5 procent.
-Van deze enox-me toeneming van 't
vrachtautovervoer zijn de intensive
ring van het economische leven en de
omschakeling van het binnenscheep-
vaartvervoer op het vervoer per
vrachtauto de oorzaken. De vrije ve
ren spelen een ondergeschikte rol:
het verschijnsel doet zich namelijk in
het gehele land voor.
Dit betekent, dat hogere tarieven
geen noemenswaardige verlaging van
het vervoer per veerdienst ten gevol
ge zullen hebben. Wel betekent het,
dat een extra-verkeersbelasting wordt
opgelegd, die men niet zal kunnen
ontwijken. Dat de kosteloze veren het
De arbeidsmarkt
Zeeland behoort, wat de werkloos-
heid betreft tot de minst getroffen
gebieden. De geringe werkloosheid
wordt evenwel meer „veroorzaakt
door het snelle en vrij massale ver
trek der bevolking, dan door de uit
breiding der welvaartsbronnen. Toch
neemt de permanente werkloosheid
toe en met name de seizoenswerk
loosheid neemt een steeds ernstiger
omvang aan.
De ontwikkeling is evenwel niet
oni'ustbarend. Tholen en St. Philips-
land staan er het ongunstigst voor
door de sterke seizoenswerkloosheid.
Sociale hulpverlening aan werklo
zen eiste in Zeeland in 194S 203.770,
in 1949 192.283 en in 1950 672.240.
Volgens de schatting van het toe
komstig aantal werklozen zal dit be
drag nog aanzienlijk stijgen.
Uitvoerig wordt stil gestaan bij de
toekomstige aanwas van de arbeids
krachten. Het gemiddelde aantal
werkkrachten, waarvoor per jaar
werkgelegenheid moet worden gevon
den bedraagt volgens de ramingen
voor geheel Zeeland in de jaren 1952/
'57 654, voor de jaren 1957/'62 niet
minder dan 1114! Grotendeels zullen
deze in het industrieproces moeten
woi'den opgenomen. Alleen in de tuin
bouw en de recreatie bestaan andere
mogelijkheden. Vinden zij geen arbeid
in Zeeland, dan zullen deze arbeids
krachten moeten worden uitgestoten,
In de landbouw zal de dalende ten-
denz in de werkgelegenheid vermoe
delijk aanhouden.
Tekorten aan arbeidskrachten doen
zich in Zeeland eigenlijk alleen in
Vlissngen voor, terwijl daarnaast in
het rayon Sas van Gent chemisch ge
schoolde arbeiders nodig zijn.
In ieder geval zal men in Zeeland
naar verdere industriële ontwikke
lingsmogelijkheden moeten zoeken.
Het aantal industriële initiatieven is
echter gering omdat deze pi'ovincie
op landbouw, handel en scheepvaart
is georiënteerd. Het onderwijs, dat te
weinig gericht is op technische, tech-
niseh-administratieve en technisch-
commerciële opleiding, is daar mede
schuld aan. Een ontwikkeling ten
goede valt echter af te lezen uit het
toenemend aantal leerlingen der tech
nische scholen, ook in Zeeland,
publiek in de verleiding brengen om
daarvan voor zijn genoegen gebruik
te maken, bestrijdt het rapport met
klem van argumenten. Dit is een le
gende, die nog minder voor het auto-,
dan voor het personenvervoer opgaat.
Hoe zou anders de enorme passagiers-
vervoersstijging op het traject Krui
ningenPerkpolder, dat voor passa
giers absoluut niet aantrekkelijk is,
moeten worden verklaard! Deze stij
ging bedroeg van 1938 op 1951: 1285,5
procent, voor het veer Vlissingen
Breskens 5540,5 procent.
Het rapport concludeert, dat extra
belasten van het verkeer door tarie
ven op de veerdiensten zoveel moge
lijk moet worden voorkomen en ver
hinderd- Zou de regering namelijk
voor een bedrag van f900.000 dekken
uit tarieven op de Westerschelde, dan
zou Zeeuwsch-VIaanderen daarvan
naar schatting minstens f350.000 per
jaar moeten opbrengen.
FACILITEITEN VOOR VRACHT
AUTO'S NODIG.
Het rapport verwijst naar de Britse
zienswijze, dat alle veren vrij behoren
te zijn en vraagt zich weliswaar af,
of deze zienswijze - geheel moet wor
den overgenomen, maar concludeert
toch, dat het noodzakelijk is om op
korte termijn faciliteiten aan het
vrachtautovervoer te verlenen.
Tenslotte wordt uitvoerig stil ge
staan bij het veer KortgeneWol
faartsdijk en ZijpeAnna Jacobapol
der, welke slecht functionneren. Voor
Noord-Beveland zal de nieuwe boot
met koplading althans enige verbete
ring brengen, de schade, die Schou
wen-Duiveland alleen al door de zij
lading op het veer bij Zijpe lijdt be
draagt f 500.000 a f 600.000 per jaar
door wachttijden, overuren, uitgesloten
vervoer, schade aan de lading, gerin
ge capaciteit enz.
Het rapport wijst vervolgens op de
betekenis van de inpolderingen voor
het verkeer en op de betekenis der i Vlissingen is deze medewerking ur-
kanalen. Daarbij blijkt, dat het Kanaal gent.
Openbare Nutsbedrijven
Het ontstaan van de openbare
nutsbedrijven in Zeeland (gas,
water en electriciteit) heeft zich
door een zekere traagheid geken
merkt:.
Voor de electrificatie splitste
men de provincie in een Noord-
groep, Middengroep en Zuid-
groep. Na liet moeilyke begin
ontwikkelde de stroomvoorziening
zich goed, maar Zeeland fs nog
altyd een provincie met een zeer
hoog huishoudelijk verbruik van
53 procent, tegenover bijvoor
beeld Noord-Brabant 21,6 procent.
De tarifiëi'ing zal in de toekomst
zodanig moeten zyn, dat het huis
houdelijk gebruik evenzeer als het
industriële gebruik wordt gesttimu-
leerd.
Met aansluiting van onrendabele
gebieden zal in verband met de grote
kapitaalinvestering voorzichtigheid
betracht moeten worden.
Het plan om geheel Zeeland'uit één
centrale van stroom te voorzien, te
zamen met koppeling op het Neder
landse koppelnet, is thans in uitvoe
ring. De nieuwe centrale te Vlissin
gen zal in 1953-1954 in gebruik ko
men. Wanneer deze plannen gerali-
seei'd zijn, kan in de behoefte van de
bevolking en van nieuw op te richten
ondernemingen op bedrijfszekere wij
ze worden voldaan, waarbij dan voor
industriële projecten overleg wat be
treft de ligging ten opzichte van de
kabelnetten een vereiste zal zijn.
WATER EN GAS.
De watervoorziening ïs in het groot
ste deel van Zeeland goed. De water
leidingbedrijven beschikten met' uit
zondering 'van Walcheren en Z.
Vlaanderen over voldoende water.
Noord-Beveland heeft geen waterlei
ding, maar in beginsel is besloten
dit noodgebied van Zeeland op het
net aan te sluiten.
Walcheren krijgt aanvullend water
via Beveland. Voor Zeeuwsch-VIaan
deren bestudeert: een commissie het
probleem van de dekking der water
behoefte, tex-wijl een andere commis
sie zich bezig houdt met het vraag
stuk van de watervervuiling door lo
zing van afvalwater in dat gebied.
Wat de gasvoorziening betreft, doet
zich een zekere centralisatie voor*. Er
zijn vele kleine gasbedrijven, maar
verscheidene produceren zelf geen
gas meex-, zij distribueren slechts.
Als in de loop van 1953 de persgas
leiding onder de Westerschelde cokes-
gas uit Sluiskil naar Beveland en
Walcheren zal voeren, zullen de gas-
bedrijven te Goes, Middelburg en
Vlissingen eveneens hun proauctie
staken.
door Zuid-Beveland zijn oude bete
kenis nog niet heeft herwonnen. Pas
seerden er in 1938 83.569 schepen, in
1939 77.131. in 1951 bedroeg dit aantal
58.410. Het laadvermogen was echter
in 1951 een record, n.L 28.122.000 ton
tegen 27 954.000 ton in 1933.
Het Kanaal van Temeuzen naar
Gent staat er precies zo voor. Passeer
den er in 1938 37.171 schepen, in 1951
waren het er 28,116. Het laadvermogen
was in 1938 10.752.000 ton, in 1951
11.144.000 ton.
Zeer uitvoerig staat het rapport stil
bij het spoorwegbeleid in Oost Z.
Vlaanderen. Dit wox-dt ernstig gehan
dicapt door de steeds stijgende en zeer
hoge Belgische tarieven, het uitblij
ven van de gelijkstelling van de ha
ven van Temeuzen met de Belgische
havens voor wat betreft de speciale
spoorwegtarieven. Ten derde is het
doorvoertarief voor hét z.g. hoefijzer-
verkeer van Oost Zeeuwsch-VIaande
ren naai- overig Nederland zeer duur.
DE HAVENS.
In de pax-agraaf over de Zeeuwse
internationale havens wordt gewezen
op de noodzaak om op koi'te termijn
het kraanbedrijf te Temeuzen, dat
door de Nedex-landse Spoorwegen
wordt geëxploiteerd, te verbeteren.
Tevens wordt geconstateerd, dat de
haven van Vlissingen dienst doet als
bunkex-haven, verbinding te water
tussen twee spoorwegnetten (Neder
land en Engeland) en twee wegen
netten (Walcheren en Zèeuwsch-
Vlaanderen), als aanloophaven, als re
paratiehaven, als voorhaven van Ant
werpen. Verscheidene van deze func
ties bieden nog goede mogelijkheden,
waartoe medewerking van de over
heid echter noodzakelijk is. Gezien de
eenzijdige economische structuur van
Achterstand bij overig
Nederland
„Ondanks de moeilijke geografische
ligging zyn er grote vorderingen ge
maakt", zo luidt de conclusie van 't
hoofdstuk „Het Technisch Onder
wijs" in het Ontwikkelingsplan voor
Zeeland.
Die moeilijke geogi-afisehe ligging
bleek uit een groot aantal buiten-
leerlingen bij de Zeeuwse ambachts-
en vakscholen en ook uit liet hoge
percentage leerlingen der lagere
school, dat na het verlaten van de
lagere school geen verder onderwys
geniet.
In de jaren 1947, 1948 en 1949 moest
gemiddeld 39,6 procent van de jon
gens, die de lagere school verlieten,
direct aan het werk gaan. Op Tho
len en Sint Philipsland was dat per
centage zelfs 69 procent. Voor ge
heel Nederland bedroeg in 1949 dit
percentage 27.
De groei van het ambachtsonder
wijs is in Zeeland nog onvoldoende en
ook het avondonderwijs moet nog
ruimere mogelijkheden bieden.
De ambachtsschool te Zierikzee
werd uitgebreid met een opleiding-
voor landbouwwerktuigenmonteur en
niet een kopklasse (dei'de klasse)
voor de afdeling timmeren en sme-
den-bankwexken
Alle ambachtsscholen in Zeeland
vertoonden na 1945 een sterke groei,
die soms tot verdubbeling van het
leerlingenaantal voerde.
Ook het avondonderwijs groeide in
de meeste plaatsen, behalve in Vlis
singen.
Voor Oostburg dient de vraag ge
steld te worden of daar een kopklasse
voor het herstel van landbouwwerk
tuigen op zijn plaats zou zijn.
Tholen en Sint Philipsland hebben
geen ambachtsschool, maar stichting
van zo'n school te Sint Maartens
dijk is in vergevorderd stadium. De
vraag welke vakken hier onderwe
zen moeten worden, kan nog niet zon
der meer worden beantwoord.
Voor Sas van Gent en voor West-
kapelle dient het verstrekken van
avond-nijvex-heidsonderwijs overwo
gen te worden.
Na vermelding van de vakopleiding,
die via het leerlingenstelsel ook in
Zeeland wordt gegeven, wordt in dit
hoofdstuk een opsomming gegeven
van de verderstrekkende technische
opleidingen in Zeeland: die voor
scheepswei-ktuigkunde te Middel
burg, die aan de zeevaartschool te
Vlissingen en die aan het particuliere
Zeeuwseh Technisch Instituut voor
weg- en waterbouwkunde.
De middelbaar technische school te
Vlissingen omvat alleen werktuig
bouw, maar het voornemen bestaat
een afdeling weg. en waterbouwkun
de hieraan toe te voegen.
Tenslotte wordt nog medegedeeld,
dat gedurende enige jaren door de
Rijkswerkplaats voor vakontwikke
ling te Middelburg en via het systeem
van „scholing met trainingstoeslag
in de bedrijven" goede resultaten
werden bereikt voor wat betx-eft de
omscholing van arbeidskrachten.
Ruim 8400 bezoekers stroomden op de eerste dag door deze ingang de
„Hajuto"-tentoonstellIng te Goes binnen.
DE GROTE VRAAG.
Geheimzinnige bronnen, die tot dusver niet
ontdekt konden worden.
SINGAPORE, September In Malakka heeft men een ontdekking ge
daan, die de militaire en civiele autoriteiten zeer te denken geeft: de com
munistische junglestrijders moeten geheime bronnen hebben, die Jien van
wapens voorzien en die men tot dusverre niet Iteeft kunnen vinden. Een
nuchtere berekening heeft tot deze conclusie geleid. In de laatste vier jaar
dat wil zeggen sedert het begin van de jungle-oorlog, heeft men van de
terroristen 6311 schietwapens, 800.000 stuks munitie en 3.500 handgrana
ten, bommen, granaten en mynen buitgemaakt. Onder de schietwapens
bevonden zich 529 lichte machinegeweren en andere automatische wapens,
5179 geweren en pistolen en 603 schrootbuksen.
Men had tot nog toe aangenomen,
dat de terroi'isten voor de aanvulling
van hun wapen, en munitievoorraden
uitsluitend aangewezen waren op de
buit, die ze bij overvallen van troepen,
politie of burgers als plantagebezit-
ters, enz. konden veroveren. Nauw
keurige cijfers over het aantal wa
pens, dat de ordebewaarders verloren
hebben, zijn niet beschikbaai-, men
heeft slechts één aanknopingspunt:
de politie heeft, naar enkele maanden
geleden bekend werd, meer dan 800
schietwapens van iedere soort verlo
ren. Dit geeft echter geen verklaring
voor de verbazingwekkend grote hoe
veelheid schietwapens, die men de
terroristen kon afnemen.
EEN PREMIE.
De wapens, die de Engelsen tijdens
de oorlog voor de junglestryders te
gen de Japanners uit vliegtuigen af
wierpen, werden na de oorlóg tegen
een premie weer volledig ingeleverd.
Het aantal ingeleverde wapens was
zelfs nog hogex-. Daar de Japanse ca
pitulatie zich zeer ordelijk voltrok,
zijn geen grote hoeveelheden Japanse
wapens in de jungle blijven liggen.
Toen de terroristen vier jaar geleden
de jungle-oorlog begonnen, kunnen
ze nauwelijks over een noemenswaar
dige wapenvoorraad beschikt hebben.
Ze moesten de wapens eerst zelf ver
overen. Het aantal teroristen had
men in officiële schattingen steeds
op 3000 tot 5000 geraamd en men was
er van uitgegaan, dat dit aantal door
de hoeveelheid der beschikbare wa
pens beperkt werd. Want mensen wa
rén er steeds voldoende,maar wapens
niet, naar men aannam. Ieder geweer,
dat buitgemaakt kon worden, werd
daardoor een belangrijk object. De
langzame uitputting van de tegen
stander dacht men om zo te zeggen
boekhoudkundig precies te kunnen be
rekenen. Deze hele rekening is nu
echter overhoop gegooid. Want cr zijn
veel meer wapens buitgemaakt dan
de terroristen oorspronkelijk gehad
kunnen hebben. En daarvoor is
slechts één enkele verklaring te vin
den: de wapens moeten afkomstig
zyn uit bronnen, die men tot nog toe
nog niet ontdekt heeft. Het ligt voor
de hand aan te nemen, dat de aan
voer van buiten afkomt. Over land
of over zee? Dit is de grote vraag,
die men vergeefs tracht te beant
woorden. Men dacht tot nu toe, dat
Malakka tegen iedere illegale invoer
van wapens hermetisch afgesloten
was. Als echter reeds sinds jaren een
veilige aanvoerweg voor wapens en
munitie bestaat, die tot dusverre bui
ten het bereik van iedere aanval
heeft gelegen, staat men voor een
zeer ernstig probleem. De oorlog zou
door de communisten te allen tijde
vex-scherpt kunnen worden.
(Nadruk verboden)
MAAR NU VLUCHTEN
ALLE VLEKKEN
In de middeleeuwen be
stonden er geen tafella
kens, geen ontbijtlakens
en geen handdoeken. De
huishouding-van-nu ziet
er dus wel wat gezelliger
en hygiënischer uit Maar
moeder de vrouw heeft
ook heel wat meer hoofd
brekens. In welke huis
houding wordt niet ge
morst op het tafellaken?
Waar ter wereld zijn de
handdoeken aan het eind
van de week niet met
vlekken?
Vlekken! Daar zit de ge-
zinswas mee vol. Een
waar probleem, iedere:
wasdag opnieuw. F
moeilijkheid, die pas door
Castella (het blauwe pak
voor de gezinswas) radi
caal werd opgelost. Vlek
ken vluchten voor Cas
tella! Snel. Volkomen.
Zonder boenen, zonder
moeite. U voelt het al
aan het dikke, vette sop
zo'n sop MOET wel won
deren verrichten. Boven
dien is in het sop Actief
Wit aanwezig, de opzien
barende vinding, die de
was zo ongekend helder
en zacht maakt. Castella
spaart de textielweefsels.
Het is het veiligste was
middel in de hele wereld.
Toch kost een pak Castel
la voor de gezinswas
slechts 47 cent! (dubbel
pak: 90 cent).
Talloze vrouwen uiten
ook haar dankbaarheid,
omdat Castella een spe
ciaal middel voor haar fij
ne was samenstelde: alka~
livrije Castella Wolwas,
in het rose pak (41 cent).
Vier van de vijf huisvrou
wen geven daarmee haar
nylons, fijne lingerie, etc.
een viermaal zo lang le
ven!
In alle opzichten zorgt
Castella er dus voor, dat
de huisvrouw trots kan
zijn op iedere was!
Voormalige Duitse
generaals bij legeroefening
De voormalige Duitse generaals
Hans Speidel en Adolf Heusinger
zullen de Nato-legeroefeningen ..Hold
Fast", die van 15tot 23 September
in West-Duitsland wordt gehouden
bijwonen als officiële vertegenwoor
digers van de West-Duitse bondsre
publiek. Van Duitse zijde worden ver
der nog verwacht de heer Theodoor
Blank en de voormalige kolonels
Graf van Kielsmannseck, Von Bonin
en Freyer, alsmede dr. Arnold, de
minister-president van Rijnland
Westphalen en de heer Kopf, de mi
nister-president van Neder-Saksen.
Dit is de eerste maal na de oorlog,
dat voormalige Duitse generaals op
treden als officiële vertegenwoordi
gers van West-Duitsland bij gealli
eerde manoeuvres
Conflict gemeentebestuur
Breda-Sportraad opgelost
Het conflict tussen het gemeente
bestuur van Breda en de sportraad is
opgelost. Het stadsbestuur had des
tijds het vertrouwen in de Sportraad
opgezegd, omdat déze een subsidie en
een voorschot verleend had aan de
cadettenroeivereniging „Dudok van
Heel" voor de aanschaffing van een
„vier" Een desbetreffend subsidie-
voorstel was reeds eerder door de ge
meenteraad verworpen. Daarom be
sloot de raad op 12 Maart van dit
jaar om geen subsidie meer aan de
sportraad te verlenen en tot schrap
ping van de begrotingspost betreffen
de dit subsidie. Na overleg zyn beide
partijen weer -tot elkaar gekomen,
zodat voorgesteld wordt weer een
subsidie van f 4375.aan de sport
raad te verlenen.