PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Verleden en Heden hand in hand in St. Anna ter Muiden Amerikaans-Brits aanbod door Mossadeq afgewezen 0£ BILT ZUID-AFRIKA BEVINDT ZICH OP EEN TWEESPRONG NEDERLAND ZAL BIJDRAGEN IN VERDEDIGING VAN ANTILLEN 195e Jaargang-No. 205 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer, Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PI. verv.: W. Leertouwer en H, A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per week, f 5.45 p. lew., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Maandag 1 Sept. 1952 ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per mm. Minimum p. advertentie i 3.— Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1.—. Iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad'* 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160). Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststraat 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg: Finlandstraat 2. telef. 16: Ter^euzen: Brouwerijstr. 2; Zlerlkzee: N. Bogerdstr. C 160, telef.JZS. REGELING VAN BRITS-PERZISCHE OLIEGESCHIL Verwondering en teleurstelling in Washington President Truman en premier Churchill hebben Zaterdag gezamenlyk de Perzische premier, dr. Mossadeq, een uit drie punten bestaande regeling van het Brits-Perzische oliegeschil voorgesteld. De nieuwe voorstellen, waarin o.m. Amerika aanbiedt onmiddellijk 10 millioen dollar ter beschik king van de Perzische regering te stellen als hulp by de aflossing van begrotingsmoeilijkheden, zyn echter door Mossadeq afgewezen. In een verklaring van Mossadeq, die voor radio-Teheran werd voor gelezen, werd gezegd, dat het aanbod geen antwoord is op Perzie's nota van 7 Augustus j.l., waarin werd aangeboden de onderhandelingen met de Brits-Perzische oliemaatschappij te hervatten. ,,Myn regering is van mening", aldus de verklaring van de Perzische premier, „dat heide Kamers bijeen moeten komen om vast te stellen hoe wy moeten antwoorden." R'adio-Teheran riep alle buiten de stad vertoevende parlementsleden op zo spoedig mogelijk naar Teheran terug te beren. Het parlement, dat thans op reces is, zal op 13 September a.s. in buitengewone zitting bij eenkomen. In Washington is teleurstelling ont staan door de Perzische weigering. Ook heeft Mossadeqs besluit tot bij eenroeping van het parlement verwon dering gewekt, daar het Perzische par lement de premier volledige vrijheid van handelen heeft gegeven. In hun boodschap aan premier Mos sadeq verklaarden Truman en Chur- chil aan te nemen, dat onmiddellijke actie van de regeringen van Perzië, Engeland en de Verenigde Staten no dig is om tot een bevredigende oplos sing van de oliekwestie te geraken. „Wij worden gedreven door oprech te gevoelens van vriendschap voor Perzië en het Perzische volk en het is onze oprechte wens een snelle en billijke oplossing van het huidige ge schil te vinden", aldus de boodschap. De Zaterdag door de Britse en Amerikaanse diplomatieke vertegen woordigers in Teheran overhandigde voorstellen omvatten, behalve de Amerikaanse gift van 10 millioen dol lar, voorlegging aan het Int. Hof in Den Haag van de kwestie der schade vergoeding van de genationaliseerde eigendommen van de Brits-Perzische oliemaatschappij en bij aanvaarding van deze twee punten zal de oliemij. in Perzië opgeslagen olie ter waarde In Korea gesneuveld. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen tijdens acties in Ko rea op 27 Augustus j.l. is gesneuveld de soldaat H. R. Radstaat. De soldaat H. R. Radstaat werd op 18 Maart 1929 geboren. Hij was af komstig uit Nijmegen en ongehuwd. V. S. overwegen handhaving van strijdkrachten. Ook na een vrede in Korea. Amerika zal, wanneer de vijande lijkheden in Korea geëindigd zouden zyn, d.e mogelijkheid onder ogen zien om bepaalde strijdkrachten in stand te houden, die direct ter beschikking van de Verenigde Naties gesteld zouden kunnen worden. Dit wordt verklaard in het ant- woord van de Amerikaanse delega tie by de V.N. op de door de alge meen secretaris, Tryvge Lie, gestel de vraag, welke maatregelen de le- den-staten denken te nemen ter ver hoging van de mogelijkheid tot deel name aan een eventuele gezamen lijke actie der V.N., om zich tegen een aanval te verzetten. Ook de Amerikaanse strijdkrach ten in Europa, aldus het antwoord van de Amerikaanse delegatie, kun nen gerekend worden tot die troe pen, welke ten dienste staan van de gemeenschappelijke veiligheid, aie eventueel zouden kunnen deelne men aan militaire maatregelen, be doeld om de vrede en de veiligheid in het Noordatlantisch gebied te vestigen. Gezin door gasverstikking omgekomen. Oorzaak: gescheurde gasslang. Een gezin van drie personen in Den Haag is in de nacht van Zaterdag op Zondag om het leven gekomen ten gevolge van gasverstikking. Het wa ren de 30-jarige F. K., zijn 31-jarige vrouw en 5-jarige zoontje, wonende in de Hoombeekstraat. Zondagoch- tend werd het vreselijke ongeval ont dekt. Oorzaak was een gescheurde gasslang. Ontzettend ongeluk tijdens auto-races. Negen doden en dertig gewonden Tydens de autoraces op de Grens- landring in het Rijnland is Zondag de A.F.M. van de Duitser Niedermayer uit de baan gevlogen en het publiek ingereden. De gevolgen waren ontzet tend. Negen toeschouwers werden op slag gedood en dertig andere wer den gewond, waarvan enkele zwaar. Tot de slachtoffers behoorden drie schooljongens uit Dusseldorf, die met hun onderwijzer de races bijwoonden. Zij verloren alle drie het leven. De oorzaak van het ongeluk is nog niet met zekerheid vastgesteld. Men denkt aan het springen van een band, of aan het breken van een spaak in het linkervoorwiel van de wagen van Niedermayer, die zelf slechts licht gewond werd. van 20 tot 30 millioen dollar, voor on middellijke verkoop vrijgeven. Voorts zal Engeland beperkingen op de uit voer naar Perzië en op het gebruik door Perzië van Britse ponden ver zachten. TOT HET UITERSTE GEGAAN Te Londen gelooft men, dat het BritsAmerikaanse aanbod (afstand doen van de. industrie in Perzië be houdens schadeloosstelling volgens een reeds door dr. Mossadeq aanvaard principe een uitspraak door het Haagse gerechtshof en onderhande lingen met de BritsPerzische olie maatschappij teneinde de industrie on der Perzische leiding weer op gang te brengen) het uiterste is waartoe Engeland wil gaan. Oost-Europees Militair Pact? Volgens het Westberlynse sociaal democratische blad „Telegraf" zal spoedig tussen Oost-Duilsland, Polen en Tsjecho-SIowakije een militair verdrag gesloten worden. De militaire alliantie is voorbereid door het Krem lin. Nog geen minister van Binnenlandse Zaken. Dinsdagochtend beëdiging van nieuwe ministers. (Van onze parlementaire redacteur) In het heden verschijnende nummer van de Staatscourant zal een Ko ninklijk Besluit zijn opgenomen, dat de benoeming inhoudt van de minis ters van het door dr. W. Drees ge formeerde kabinet. In deze lijst zal echter de naam van de minister van Binnenlandse Zaken nog ontbreken. In politieke kringen verwacht men dan ook, dat deze portefeuille, die zoals bekend aan een lid van de K.V.P. is toegedacht, tydelyk zal worden be heerd door de vice minister-president en minister van Maatschappelijke Zorg, prof. dr. L. J. M. Beel. Dinsdagochtend zullen de nieuwe ministers beëdigd worden; enkele men later komt het nieuwe kabinet voor de eerste keer in vergadering bijeen. Grote Vier niet bijeen? De drie Westelijke grote mogend heden zijn het er bij voorlopige be sprekingen over de jongste Sowjet- nota in zake Duitsland over eens ge worden, dat de Sowjet-Russisehe voorstellen voor een Vier-mogendhe- den-conferentie moeten worden ver worpen, aldus wordt uit gezaghebben de bron te Londen vernomen. Driehonderd afgevaardigden van twee en dertig landen nemen deel aan de belangrijke interparlementaire conferentie, welke f? Bern in Zwitser land gehouden wordt. Hier zien we de Nederlandse delegatie. Van links naar rechts de heren: F. C. M. Wijffels, Ch. Welter en J. van de Kieft. Rampspoedig weekeinde in Zuid-Mindanao. 74 MENSEN OMGEKOMEN. Tijdens het afgelopen weekeinde zyn in het Zuiden van de provincie Zamboaga (op het Philippijnse eiland Mindanao) tenminste 74 personen ten gevolge van overstromingen en aard verschuivingen om het leven geko men. Met vele delen van de streek is het contact verbroken en in officiële kringen vreest men, dat het aantal doden mogelijk 300 is. Huizen en bruggen werden vernield door over stromingen, welke door zware regen val zijn ontstaan. Nieuwe Amerikaanse partij eist terugtrekking uit V. N. Zaterdag is te Philadelphia een nieuwe Amerikaanse politieke partij opgericht, namelijk de „Partij van de Constitutie". De partij, die terugtrek king van de Ver. Saten uit de Ver. Naties eist, werd opgericht, „omdat het bestaan van de republiek wordt bedreigd door een bende internatio nale samenzweerders, die reeds meer dan tien jaar lang spotten en een spel spelen met onze grondwet". De nieuwe partij stelt generaal MacArthur canaidaat voor het presi dentschap en de democratische sena tor Harry Bird voor het vice-presi- dentschap. MALAN OP MASSABIJEENKOMST: Gehoor geven aan wereldmening betekent zelfmoord voor blank Zuid-Afrika. „Zuid-Afrika staat op een tweesprong en de weg, die nu gekozen wordt, zal over leven of dood van hef, Zuid-Afrikaanse volk beslissen. De weg, die wij willen volgen, wordt echter belemmerd door de gerechtshoven." Men wil, dat VVÜ als blanke natie, als leiders van de niet-blanken in Zuid- Afrika, aftreden, maar dat is niet de ui! van de grote meerderheid der Engels sprekende Zuid-Afrikanen." Dit verklaarde de Zuid-Afrikaanse premier Malan, Zaterdag te Bethal in Transvaal op een massabijeenkomst van zijn nationale partij. Volgens Malan zijn de krachten, die tegen de regering in het veld ge bracht worden, zeer aanzienlijk. Naar zijn mening diende de regeling zich dan ook ernstig te beraden over wat haar in de gegeven omstandigheden te doen staat. Malan noemde de uit voering van de aparheidspolitiek een van de belangrijkste taken. Verklarend, dat de oppositiepartij de regering altijd vroeg rekening te houden met de wereldmening zei Ma lan, dat „het doen wat de wereldme ning vraagt, zelfmoord voor blank Zuid-Afrika zou betekenen. Wij zijn niet bereid dit, op wiens bevel dan ook, te doen", aldus Malan. Over de Verenigde Naties sprekend zei Malan, dat „het tijd wordt, dat Zuid-Afrika zijn Afrikanen tegen de V.N. gaat beschermen". Van Engeland zeide hy, dat het reeds India, Birma, Egypte en bijna de gehele Goudkust heeft verloren. Als Engeland voortgaat met zijn vroe gere Afrikaanse politiek zal het in Afrika zyn graf vinden, aldus de pre mier. „Westerling-gevangenen" naar Nederland. In het belang van hun veiligheid onmiddellijk uit Indonesië. De Indonesische regeling heeft de door het leger „veilig gestelde ge resteerden Westerl ing-gevangene B. J. Leclercq, C. W. Goldman, A. C. van Onselen en H. W. Burger Jr., in vrijheid gesteld, onder de bepaling, dat zij in het belang van hun veilig heid onmiddellijk liet land zouden verlaten. Zij zijn Zondagmorgen met een toestel van de K.L.M. naar Ne derland vertrokken. De betrokkenen hebben een verkla ring afgelegd naar Indonesië te zullen terugkeren wanneer de Indo nesische regering dit verzoek in ver- Dand met de nog niet afgesloten APRA-kwestie. Zij werden onder ge leide van de militaire politie naar het vliegveld Kemajoran overge bracht. Geen twee-talige borden in IJlst. Een verzoek van de zogenaamde Friese beweging om aan de gemeente grenzen van IJlst twee-talige borden te plaatsën is door de raad van deze Friese gemeente niet ingewilligd. De burgemeester keerde zich in de raads zitting tegen de richting, waarin de Friese beweging zich beweegt. Hij vond dat de beweging in haar streven te ver ging. Volgens de burgemees ter van IJlst gaat de Nederlandse een heid boven de Friese beweging. Het besluit van de raad en voornamelijk hetgeen de burgemeester, mr. J. Op- pedijk gezegd beeft over de Friese be weging, hebben in IJlst en omgeving nogal enige deining veroorzaakt. Zondagavond hebben onbekenden te IJlst huis aan huis pamfletten be zorgd onder de titel „Oppedijk aan de dijk". Het pamflet was ondertekend met de woorden: „Jong Friesland". BELANGRIJKE VERKLARING VAN MOORMAN Verdediging zal geheel in samenwerking met Nederland opgezet worden. De verdediging van de Nederlandse Antillen zal geheel in samenwer king met Nederland worden opgezet. Het betreft thans niet meer de verdediging van het een of andere eiland. Deze gebieden zyn uiterst be langrijk door hun strategisch gerichte economie en hun ligging ten op zichte van het Panamakanaal Het is duidelijk, dat de verdediging van de Antillen een zaak is van de gehele Westerse wereld. De verdediging der Antillen dient derhalve te worden ingeschakeld in het Westelijke ver dedigingssysteem. Deze belangrijke mededelingen werden Zaterdag te Willemstad gedaan op een door de staatssecretaris der Nederlandse Marine, de heer Moor man, en de voorzitter van de Antilliaanse regeringsraad, mr. dr. Da Costa Gomez, belegde persconferentie. Staatssecretaris Moorman zette uiteen, dat het belangrijkste aspect is het openhouden van de verbindin gen. Dit vraagt vele schepen cn vlieg tuigen en de financiering daarvan gaat verre boven het vermogen van de Antillen uit. De zaak ligt voorlopig zo maar daarover moet natuurlijk in de Antil liaanse staten en de Kamers in Ne derland nader worden gesproken dat Nederland 19 millioen zal bij dragen en de Antillen 7 millioen, aldus Staatssecretaris Moorman. Op Afdeling voor t.b.c.-vrij vee op Rotterdamse veemarkt. B. en W. van Rotterdam hebben de raad in overweging gegeven tot in stelling van een afdeling voor de ver handeling van t.b.c.-vrij vee op de Rotterdamse veemarkt over tc gaan. De kosten hiervan vergen een bedrag van 6500. Verwacht wordt dat de omzet van de veemarkt door het in stellen van een dergelijke afdeling gunstig beïnvloed zal worden. OP DE GRENS VAN TWEE WERELDEN Thans grotonderzoek in Italië. Prof. Pietro Parenzan is Zaterdag met vijf Italiaanse grotonderzoekers afgedaald in de grot „Grava di Veso- lo", die op duizend meter hoogte in de Calvelloberg in de provincie Sa lerno ligt. Acht andere leden van zijn expeditie onderhouden aan de ingang van de grot het contact met Paren zan en zijn gezellen. De onderzoekers hebben een plaat met de naam „Mar- cel Loubens", de onlangs in de Py- reneën om het leven gekomen Franse grotonderzoeker, by zich, die zy in een van de onderaardse gangen wil len aanbrengen. Twee Nederlanders in het buitenland omgekomen. De 23-jarige Nederlandse vlieger Hoogreef uit Haarlem is in het Zweedse ziekenhuis te Angelholm ten gevolge van een auto-ongeval over leden. Zijn metgezel, de eveneens 23- jarige vlieger J. J. M. van Rijn uit Haarlem, kreeg snywonden en een hersenschudding. De 47-jarige musicus G. M. M. van Houten uit Blaricum is in St. Michiels by Brugge in België door een anto aangereden en gedood. De twee Nederlandse vliegers had den hun vacantie in Zweden doorge bracht en waren met hun auto op de thuisreis. Zy hadden pas hun vlieg brevet behaald. Hoogreef zat aan het stuur, toen de auto plotseling slipte en tegen een hek aanreed. Het ongeluk wordt toegeschreven aan oververmoeidheid van de bestuur der. De musicus Van Houten had in de omgeving van Brugge gekampeerd toen hij aangereden en gedood werd. De bestuurder van de auto, die woest gereden moet hebben, nam na de aan rijding de vlucht met zyn auto. Feest op en om een dorpsplein, dat in oude vorm behouden werd Sint Anna ter Muiden leeft sinds lange tijd op de grens van twee werel den; het verleden heeft er eenmaal het heden schuchter en aarzelend be groet en sindsdien zijn die twee hand in hand gegaan. De enkele hnisjes hebben hun tijd dromend doorgebracht rondom het met grillige brokken steen geplaveide dorpsplein; sommige in de schaduw van wat lindebomen en alle aan de voet van de massieve stenen kolos, welke het overblijfsel vormt van een vroegere Kruiskerk. De huisjes bleven Verleden; de bewoners vormden altijd het Heden. De huisjes zouden dan ook tot ondergang gedoemd zyn geweest, indien Monu mentenzorg er niet de beschermende hand naar had uitgestrekt en zodoen de had bewerkstelligd, dat Verleden en Heden in Sint Anna konden blijven samengaan en dit resultaat nu is Zaterdagmiddag in Sint Anna gevierd met een feest, waarin kon het anders? Verleden en Heden weer samengingen „Het woord „feest", waarbij ge on willekeurig denkt aan uitgelatenheid en dolle vreugde, past eigenlijk wei nig op het gebeuren, dat'zich Zater dag-middag afspeelde op dat wat on werkelijke, décor-achtige pleintje, met zijn verstilde, gelaten wysheid- van-eeuwen ademende sfeer. Zeker, om kwart voor vier trok er het muziekgezelschap „ApolJo" uit Sluis onder schallende feestklanken binnen, gadegeslagen door enkele honderden opgewekte toeschouwers; wapperden er feestelijk de vlaggen en bewezen enkele erepoorten, dat Sint Anna ter Muiden zich in een feest kleed nad gestoken, maar ondanks deze traditionele uitingen van'feest vreugde, droeg het ganse gebeuren veel meer het kai'akter van een cul turele belevenis; een folkloristisch genoegen, dat slechts door liefheb bers gesmaakt kon worden. En waar aan die liefhebbers zich dan ook te goed hebben gedaan, nadat het „offi ciële gedeelte" (onder de linden op het plein) was afgewerkt. Dit gedeelte werd geopend met een toespraak van de burgemeester van Sluis en St. Anna ter Muiden, de heer P. F. van Hootegem, die vele belangstellenden, onder wie de Com missaris der Koningin in de provin cie Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Ca- sembroot, enkele leden van G. S. en vele anderen, kon welkom heten. De heer Van Hootegem noemde en kele feiten uit het rijke verleden van Sint Anna ter Muiden, dat in 1241 als „Mude" stadsrechten verkreeg en thans dus kan bogen op een ruim /00-jarig bestaan! Hij deelde mede, dat er plannen bestaan om de toren (overblijfsel van de vroegere aan de Heilige Anna gewijde kerk) te res taureren en wees er oan. op, hoe Sint Anna in de laatste jaren als het wa re herleeft en sprak de wens uit, dat deze dag het begin mocht vormen van een lange reeks van voorspoedi ge jaren. De burgemeester dankte allen, die aan het welslagen van de restauratie van het dorpsplein hadden medege werkt. Vervolgens voerde de Commissaris der Koningin het woord en jhr. de Casembroot reide o.m. dankbaar ce zijn voor de hulp, welke van het mi nisterie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen werd verkregen. Hij wees op het feit, dat Sint Anna cul tureel een rol speelt, dankzij de ves tiging van de Studiekring en wenste zowel Sint Anna ter Muiden ais Sluis geluk met de aanwinst van het ge restaureerde plein, waarna hij dit ■voor „geopend" verklaarde. Tenslotte spraken nog de heer E. A. Canneman namens de Rijksdienst Monumenten- en de heer J. P. Mieras namens 3.N.A., waarna burgemeester Van Hootegem allen dankte voor de vele vriendelijke en waarderende woorden. (Vervolg op pag. 2.) Cordell Huil ernstig ziek. Cordell Huil, de vroegere Ameri kaanse minister van buitenlandse za ken, is in ernstige toestand met thrombose in een ziekenhuis te Washington opgenomen. Cordell Hull is thans 81 jaar. In November 1944 nam hij uit deze func tie ontslag. Cordell Hull nam als i Amerikaans afgevaardigde deel aan de conferentie van San Francisco, die de organisatie der V. N. in het leven riep. Hetzelfde jaar ontving hij de Nobelprijs voor de vrede. deze basis zal de verdediging der Ned. Antillen eind 1954begin 1955 vol komen zijn aangepast aan die van de overige Westelyke wéreld in defen sie-opzicht. Tegelijkertijd zal ook de organisatie van de burgerlijke lucht verdediging ter hand zyn genomen. Curagao en Aruba, met hun prachti ge groLe nieuwe havens zullen in tijd /an oorlog belangrijke vlootbases worden. De op de Antillen aanwezige mankracht is voornamelijk noodzake lijk voor het in bedrijf houden van de voor de oorlogvoering belangryke in dustrie, aldus de heer Moorman. Prinses Wilhelmina vierde verjaardag in alle stilte. De vroegere landsvrouwe, prinses Wilhelmina, heeft Zondag in het gro te witte paleis van Het Loo in alle stilte haar 72ste-verjaardag gevierd ;n aanwezigheid van het koninklijk gezin, dat zich Zondag rond de jarige moeder en grootmoeder had ge schaard. De dreigende regen was niet in staat de honderden te weerhouden, die reeds in de loop van ue ochtend naar Het Loo trokken, nctzij om de felicitatieregisters te tekenen, hetzij om geduldig te wachten in de hoop jlimp van de koninklijue familie op te vangen. Achter de grote ramen van de vestibule doken nu en dan de gestalten op der jeugdige prinsessen, die daar klaarblijkelijk haar vrolijk spel speelden. Tegen vier uur des middags reed de prinses vergezeld van de koningin en de vier prinsessen in een gesloten auto uit voor een rit door de uitge strekte bossen van het koninklijk do mein. Het uitstapje duurde meer d&n twee uur. Verscherpte luchtoorlog in Korea op komst? Naar de mening van de Amerikaan se minister van luchtmacht, Thomas Finlctt-er, zouden de Noordelijken op het punt kunnen staan om voor het eerst in Korea te beginnen met bom bardementen uit de lucht, hetgeen het gehele aspect van de Koreaanse luchtoorlog zou kunnen wijzigen. Intussen hebben Amerikaanse "su perforten opnieuw de Noordkoreaanse hoofdstad Pjongjang aangevallen. Bij de zware aanval van Vrijdag zouden enige honderden personen ge dood zijn en ruim vijf honderd hui zen vernield, volgens mededelingen van radio Pjongjang. Volgens Amerikaanse kringen te Tokio hebben de hevige bombarde menten op Noord-Korea van de laat ste dagen onder meer de bedoeling invloed uit te oefenen op de voor naamste Sovjet-Russische en Chi nese leiders, die sedert twee weken te Moskou in het geheim vergaderen. VERWACHTi WESTELIJKE WIND. Wisselende bewolking en bijna overal droog weer. Matige tot vrij krachtige wind tussen West en Zuid- West. Middagtemperaturen om streeks 20 graden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1