OOST-VLAANDEREN VLAGT IN MIDDELBURG Maar wat is dat nu eigenlijk: Oost-Vlaanderen? VLAAMSE BURGERS STREDEN VOOR VRIJHEID EN RECHT DE ECONOMISCHE STRUCTUUR VAN- OOST-VLAANDEREN VRIJDAG 11 JULI 1952 PROVIN CI ALE ZEEUW8E COURANT Eert land beroemd om zijn schoonheid en zijn groots verleden Toen twee jaar geleden onze provincie zich tot Oost Vlaanderen richtte met de wekroep: „ZIE ZEELAND!", hébben de stamverwante Vlamingen een welsprekend antwoord gegeven: Zij kwamen bij vele duizenden naar de onvergetelijke tentoonstelling, die Zeeland in de oude „vechtstad" Gent had ingericht en zij legden een overweldigende belangstelling aan de dag voor de culturele manifestaties, welke Zeeland in de Oost Vlaamse hoofdstad organiseerde. Er zijn bij die gelegenheid kiemen uitgezaaid van wederzijds begrip en wederzijdse verbondenheid, die nog tot volle wasdom moeten ko men, er werden tussen twee verwante gewesten banden van cultuur en in nige vriendschap gesmeed, die reeds thans onverbrekelijk mogen worden genoemd. Wat is er verheffender, dan dat delen van twee volkeren van één stam, zo lang gescheiden, elkander hervinden en in oprechte bewondering en waardering streven naar samen gaan op alle gebieden, waarop zulks moge lijk is niet alleen, maar tevens in edele naijver zich haasten om het beste en het schoonste, dat zij hun eigen mogen noemen ten toon te spreiden in het nabuurgewest? Was twee jaar geleden Oost Vlaanderen de zonnige, hulpvaardige men mag wel zeggen voorbeeldige gastvrouwe, thans is het aan Zeeland om plaats te bieden voor het vlagvertoon van Oost Vlaanderen opdat, zoals toen Vlaanderen Zeeland leerde kennen, thans Zeeland Oost Vlaanderen zal le ren kennen. De beminnelyke Gouverneur van Oost-Vlaanderen, de heer Maurice van den Boogaerde, wiens hart wel zeer warm voor Zeeland klopt, zeide ons onlangs nog: Er valt nog altijd veel te doen. Nog tc veel Vlamingen kennen Zeeland niet. Maar als zy er komen, zij staan verbaasd over uw wyde wateren, over uw zilveren licht, over uw indrukwekkende scheeps werf, over uw goede, zonnige mensen. Zy zien Vlissingen, Middelburg en Veere en zij nemen de herinnering daaraan mee diep in hun hart. Zij zal hen troosten en sterken op dagen, die minder licht zijn dan de vacantie- dagen in Zeeland. Zy zien uw ryke landbouwgewesten op Zuid-Beveland en het wyde, vruchtbare land van Zeeuwsch-Vlaanderen, waar eens de zee was, die Vlaanderens kusten bespoelde. En zy bewonderen wat daar door een nijver boerenvolk en een zich op industrialisatie toeleggend ander be volkingsdeel bereikt wordt en de herinnering daarvan prikkelt ons tot even noeste yver. Het is goed voor ons, Vlamingen, om in Zeeland te komen. Maar omgekeerd: gij moet uw Zeeuwen naar Vlaanderen zenden. Het is niet om ons zelf een pluim op de hoed te steken, maar wy mogen er ook zyn en een bezoek aan onze schone provincie zal ook voor de Zeeuwen niet vergeefs zijn Met name deze laatste woorden, zijn belangrijk, omdat niemand de juist- heidervanzal kunnen ontkennen. Welnu: de culturele manifestaties, samen gevat in de naam „Oost Vlaamse Veertiendaagse" en de grootse tentoonstel ling „Oost Vlaanderen vlagt", zij bieden niet slechts de Zeeuwen, maar alle Nederlanders een ongezochte gelegenheid om Oost Vlaanderen te leren kennen. Onbekend maakt onbemind. In dit geval mag men wel zeggen, dat kennen gelijk staat aan bewonderen en vriendschap koesteren. Moge daarom deze tentoonstelling zich in een overweldigend bezoek verheugen en mogen de culturele manifestaties leiden tot nieuwe versterking der reeds hechte vriend schapsbanden. Op deze bladzijde trachten wij Oost Vlaanderen aan wie het nog niet kent te laten zien in vogelvlucht, wetende, dat deze poging slechts een ge brekkig resultaat zal hebben vergeleken bij de indrukken, die de tentoon stelling „Oost Vlaanderen vlagt!" zal achterlaten. Moge deze tentoonstelling en deze „Oost Vlaamse Veertiendaagse" het grote succes hebben, dat de organisators ervan verwachten! LEON SARTEEL: ONTLUIKEN. Sarteel behoort tot de grootste Vlaamse beeldhouwers. Bovenstaand brons is op de tentoonstelling te Middelburg te aanschouwen. De weg naar het hart. Vlamingen houden van goed eten en een frisse dronk en Nederlanders doen hetzelfde. De weg naar het hart gaat door de maag! Wilt ge echt Vlaamse spijzen genieten? De Gentse Hutspot is wereldvermaard en bestaat niet alleen, als bij ons, uit aardappelen, wortelen, uien en klapstuk, maar bovendien uit alle mogelijke soorten groenten, die voor handen zijn, uit varkens- en rund vlees en ten overvloede nog saucijs jes! Vlaamse Stovery? Gestoofd vlees, nieren en lever, bloedworst, gestoofde appelen en aardappelpuree! Vlaamse Waterzooi? Soep met grote brokken gebraden kuiken of vis erin, een de licatesse! En verder zijn er dan nog ongeschilde aardappelen met hoofd kaas, frites met mosselen en niet te vergeten Paling in 't Groen! Wat wilt ge meer als ge in Vlaan deren ronddoolt? Ken land en spy's en heb hen lief! Cultuur en ontspanning De culturele bedrijvigheid in Oost- Vlaanderen heeft, vooral dank zij de activiteit van het Provinciale bestuur, een hoge vlucht genomen. Naast een zeer ontwikkeld en vol ledig onderwijsapparaat, met officiële en vrije scholen en instituten van allerlei slag, in de verschillende gra den (lagere-, middelbare-, normaal scholen, universiteit, hogere institu ten, kunstacademiën en technische scholen voor dag-, avond, Zondag- en ééndagsonderwys), dat voor de ont wikkeling van kennis en cultuur een stevige basis vormt, telt Oost-Vlaan deren talrijke kringen en verenigin gen van culturele aard. Letterkunde, muziek, toneel, schil der-, beeldhouw- en sierkunst, folklo re en heemkunde, worden niet alleen door beroepslieden, doch ook door overtalrijke liefhebbers beoefend. Ruim 400 openbare bibliotheken be vorderen de verspreiding van boeken en tijdschriften. Aan musea ontbreekt het in Oost-Vlaanderen niet: deze provincie is als het ware één schrijn van waardevolle kunstwerken en van stille getuigen uit Vlaanderens groots verleden. Voor de ontspanning, meer bepaald voor die van de toerist, biedt Oost- Vlaanderen even vele mogelijkheden. Vooral 's zomers heeft elke stad, elke gemeente haar eigen aantrekkelijk heden, die veelal een geschiedkundige of folklortische achtergrond hebben en zowel by de inwoners zelf als bij vreemde bezoekers in de gunst staan. Jong Vlaanderen smult Kinderen snoepen graag, en tegen over onze Zeeuwse babbelaars heeft Jong Vlaanderen keus uit vele oude lekkernijen. Daar zyn de Gentse mok ken, de Peperballc-n, de Witte Raven (drop met witte suiker erom), Hane- pietjes (puntzakjes met anijs), en niet te vergeten de Paardenogen (to verballen). Ge kunt ze nog krijgen in Vlaanderen en als ge er komt, vergeet hen niet! GUSTAVE VAN DE WOESTIJNE: LATHEM-DORP. Nevenstaande „gouache" van de be roemde Vlaamse schilder Gustave van de Woestijne, tentoongesteld op de expositie „Oost-Vlaanderen vlagt!" is afkomstig uit een particuliere collec tie en werd nimmer eerder geëxposeerd. SCHOONHEID DER VLAAMSE ARDENNEN. In alle steden leeft het verleden Oost-Vlaanderen is epn lustoord voor toeristen. Waar men ook komt in de Oost.Vlaamse steden, overal lééft het verleden. En nauwelijks heeft men de steden verlaten, of men kan zich vermeien in een vriendelijk en schilderachtig landschap: in het Zuiden liggen de schilderachtige Vlaamse Ardennen, voor het eerst zo genoemd door de schrijver Omer Wattez. Hier ligt het oude Zottegem, waar Lamoraal van Egmond woonde en waar liy begraven werd na de terechtstelling te Brussel, bij het begin van Nederlands vrijheidsstrijd. Hier baant zich het liefelijke riviertje de Zwalm een weg door grazige weiden en dichte bossages. Hier ligt het „Geuzen- land" Maria Horebeke, een in de zestiende eeuw gesticht protestants dorp in een katholiek land, waar ieder jaar ook vele Zeeuwen de grote bijeen- komst der Belgische protestanten by komen wonen. Hier ligt het heuvel land van Ronse, hier liggen de bedevaartplaatsen Ninove en Hemelveer- degem. Maar Oost-Vlaanderen heeft meer: het heeft zyn rustige oevers van Dender en Leie, het heeft zijn machtige Scheldelandschap, de kreken en de plassen van het Land van Waes en het heeft met name in de steden, maar ook in vele dorpen, zijn ontelbare kunstschatten! Gent, daar werd de geschiedenis van Oost-Vlaanderen geschreven. In de zevende eeuw ontstond de stad, rondom een oude Abdij, aan de sa menvloeiing van Schelde en Leie. Aan het einde der twaalfde eeuw werd Gent de hoofdstad van Vlaanderen en het was toen een van de voornaamste steden van Europa, dank zij de laken- en linnenweverij. De gilden kwamen tot bloei de burgers tot rijkdom en als him neren het hen lastig maak ten, dan weigerden zij rondweg om zonder meer het hoofd te buigen. In de veertiende en vijftiende eeuw hebben zij zich gewapenderhand bijna doorlopend verzet tegen de gra ven van Vlaanderen en tegen de Franse koningen, hardnekkig vast houdend aan eenmaal verkregen privi leges. Onverbrekelijk zijn aan die pe riode de namen verbonden van Jacob en Filips van Artevelde en nog steeds getuigt het oude Belfort, toen de glorie van het vrije Gentvan de macht die de stad in die dagen had. HET HOOFD VAN JOHANNES DE DOPER. Bovenstaande antieke reliekschrijn behoort tot de grootste kostbaarheden van de befaamde Sint Baafs-kathedraal in Gent. Thans bevindt zij zich op de tentoonstelling te Middelburg. Er moge strijd geweest zijn, de wel stand en de culturele bloei waren er niet minder om. De aanbidding van het Lam Gods, het befaamde schil derstuk van Jan en Hubert van Eyck dagtekent uit die tijd. In de zestiende eeuw kwam de nieuwe opstand, dit maal tegen de Spaanse overheersing. Karei de Vijfde smoorde die opstand in bloed. Later ontbrandde de gods dienststrijd tot de Pacificatie van Gent in 1576 een einde maakte aan deze woelingen. De Tachtigjarige Oorlog betekende niettemin de on dergang van Gent. Bij de Vrede van Munster werd in 1648 de Schelde ge sloten. Vlaanderen scheen voor goed gebroken. Twee eeuwen later evenwel leefden handel en nijverheid, kunst en wel vaart weer langzaamaan op. En se dertdien is Gent weer voortdurend in betekenis toegenomen. Maar met trots draagt het nog altijd de naam een Vechtstad te zijn. En inderdaad; zijn burgers stonden steeds op de bres als er gestreden moest worden voor vrijheid en recht. NIET ALLEEN GENT Niet alleen echter in Gent, maar evenzeer in Aalst, de oude keizerlijke stad, thans een belangrijk textielcen trum, het door de Noormannen ver woeste Deinze, de geboortestad van de dichter Karei Ledeganck van Eek- lo, de stad der tapijten Oudenaarde, en de tweede stad van Oost-Vlaande ren Sint Niklaas, verdienen de aan dacht der toeristen. Wie dit alles in aanmerking neemt, zal zich verwonderen, dat nog altyd aan zovele Zeeuwen Oost-Vlaanderen onbekend is. Onbekender, dan Zeeland voor de Vlamingen is. Juist deze Oost-Vlaamse Veertien daagse en deze tentoonstelling, waar op Oost-Vlaanderen het schoonste en het beste wat het heeft in Middelburg ten toon spreidt,' kan er veel toe bij dragen, dat de Zeeuwen vanaf dit ogenblik zich sterker zullen wenden tot hun Zuiderburen. Zy zullen zich er door verryken en ontdekken, dat Oost-Vlaanderen een lustoord is, dat niet leeft in het verleden, maar brui send van energie en met ongeschon den schoonheid machtig staat in het vlammende heden. Het verleden leeft in Oost-Vlaan deren Oost-Vlaanderen zelf is van onze iyd WAT INDUSTRIE EN LANDBOUW BETEKENEN. Gent: indrukwekkend hart ener rijke provincie Gent is de hoofdstad van Oost-Vlaanderen, waar het hart klopt en alle zenuwen samenlopen van deze provincie. Gent is bovendien het centrum van het industriële en het toeristische leven. Rond haar trotse burcht, haar belfort en haar kathedraal liggen de eeuwenoude kunstschatten opge stapeld. Op het stramien van historische gebouwen, kunstwerken, patri ciërshuizen, vestingwerken en abdyen, staat de gehele geschiedenis van het graafschap Vlaanderen uitgetekend. En reeds bij het eerste contact maakt Gent een indruk van stoere, mannelijke strengheid. Wie uit Antwerpen, de weelderige wereldstad met Renaissance-sier, komt, of uit Brussel, met reden door sommigen „Klein Parijs" geheten, of uit Brugge met zijn Bourgondische zwier, voelt zich in Gent lichtelijk verrast en zelfs onthutsi door het strenger, harder uiterlijk der stad, Weldra echter zal hij dan het warme trillende leven der derde stad van België ontdekken: het daverend be drijf van zyn industrie rond de groots heid van de haven en de dokken, fel afstekend tegen de eenvoud, de rust en de vrede der Begijnhoven, de mo numentaliteit der eerbied afdwingen de monumenten uit een groots verle den en de glorie van de parken en de plantsoenen in het hart der stad, waar een kleurenschat van bloemen als zoveel edelgesteenten uitgestald ligt op een kussen van groen fluweel. Als geen ander is Gent een stad, waar de rijen der eeuwen levend ge bleven zijn. En die strengheid? Zij spruit voort uit het oeroud karakter van de Oostvlaming, die door zijn taaie werklust meer schoonheid en welstand te voorschijn heeft geroe pen, dan de natuur hem ooit kon ver schaffen. Gent is het grootse hart van een rijke provincie. HET LAND EN DE MENSEN. Bijna 3000 vierkante kilometer be slaat de provincie Oost-Vlaanderen en er wonen bijna een en een kwart mil- lioen inwoners. De taal van Oost- Vlaanderen is het Nederlands: slechts 2 van de bevolking spreekt Frans, namelijk in Gent en in de streek van Ronse en de Kuisberg in de Vlaamse Ardennen. Twee honderd en zeven en negentig gemeenten telt de provin cie, waaronder elf stedenGent, Aalst, Deinze, Dendermonde, Eekloo, Geer- aardsbergen, Lokeren, Ninove, Oude naarde, Ronse en Sint Niklaas. Niet minder dan 390 mensen wo nen er dus per vierkante kilometer in Oost-Vlaanderen en dit zou onmo gelijk zijn als nijverheid, handel, land bouw, vervoer per as te water en door de lucht niet de gelegenheid schiepen om zulk een bevolking het levenson derhoud te verschaffen. En inder daad: sedert de vroegste tijden was Oost-Vlaanderen voorbestemd om in handel en verkeer een bizondere rol te spelen: Gent is sedert tien eeuwen de stad, waar de kooplieden uit aller heren landen elkaar ontmoeten. Was de Gentse zeehaven eertijds de na tuurlijke open poort, waarlangs de grondstoffen aangevoerd werden voor verwerking in de nijverheid, de afge werkte producten naar overzeese ge bieden werden verscheept, in later tij den kreeg Gent zijn nieuwe verbin ding met de zee en zij vervult dezelf de taak. DE NIJVERHEID. Alle belangrijke grondstoffen voor de Oost-Vlaamse industrie moeten uit andere provincies of het buitenland aangevoerd worden. Niettemin heb ben zich talrijke belangrijke bedrijven hier gevestigd, omdat de transport mogelijkheden, de ondernemingszin, de beschikbare kapitalen en de werk lustige, bekwame arbeidskrachten dit aantrekkelijk maakten. Anderhalve eeuw zijn nodig geweest om Oost-Vlaanderen te industrialise ren, maar thans is het dan ook de voornaamste Belgische textielprovin- cie met katoenfabrieken, wolfabrie- ken, vlas- en linnenfabrieken, jute en zijdefabrieken en thans ook kunstzij defabrieken. Gent, Ronse, Sint Ni klaas, Aalst, Lokeren en Deinze zijn de belangrijkste textielcentra. Daar naast echter telt Gent zeer belang rijke metaalbedrijven met construc tiewerkplaatsen, draadtrekkeryen, enz., terwijl, langs het kanaal van Terneuzen, grote en belangrijke, on der meer chemische bedrijven liggen. DE LANDBOUW. Wat zijn bodem betreft behoort Oost-Vlaanderen ten dele tot de lage zandstreek ten Noorden van Schelde en Leie, ten dele tot het kleiachtig heuvelland (tot 150 meter hoog) ten Zuiden van deze rivieren. De meeste boerenbedrijven zijn van middelmati ge of kleine omvang, alleen in de pol ders ten Noorden van Eekloo treft men grote bedrijven aan. Tarwe, rog- S5, aardappelen, vlas, koolzaad en sui- erbieten zijn de voornaamste land bouwproducten. Voor de fruitteelt E't de belangstelling, vooral bij de goed geschoolde boeren. De lenteelt heeft een wereldfaam en concentreert zien rondom Gent. Ook de boomkwekerijen nemen in om vang toe, evenals de veehouderij. HANDEL EN VERKEER. Geen plaats in Oost-Vlaanderen, of er wordt handel gedreven en dan wel met name in textielproducten, hout, bouwmaterialen, vlas, chemische pro ducten, voedingsartikelen, vruchten, planten, bloemen, enz. Het verkeer kan gebruik maken van een dicht spoorwegnet, goede wegen en uitste kende wegen voor de binnenvaart: de Schelde, de Leie, de Dender, het Ka naal van Brugge, het Afleidingska naal, het Leopoldkanaal en de Moer vaart. Het Kanaal van Terneuzen ver bindt Gent met de zee. Gent is de tweede Belgische haven. De dokken beslaan niet minder dan 112 ha. met meer dan 20 km taluds. Er staan ruim 100 kranen en twintig laadbrug- f en met een vermogen van 2,5 tot 10 on. In de havenzöne en langs het kanaal van Terneuzen liggen circa 70 belangrijke bedrijven. De haven leent zich uitstekend voor het overslaan van massagoederen als kolen, ertsen, pyriet, textielgrondstoffen, hout en kunstmest, petroleum, benzine, enz. Ongeveer 75.000 inwoners vinden hun bestaan rechtstreeks of zijdelings in het havenbedrijf. DE LIEFLIJKE LEIESTREEK telt vele piekjes als hierboven: een kapel letje bij Baarle.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 9