PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Winst voor de P.v.d.A., verlies voor K.V.P. Verschuiving toch nog verrassend Verkiezingen hadden in Zeeland een rustig verloop Lieftinck vertegenwoordiger Wereldbank in Turkije D£ BILT Kantlijn ZO STEMDE ZEELAND 195e Jaargang-No. 149 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. B. den Boer. Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PL verv.: W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per week, f 5.45 p. lew., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Donderdag 26 Juni '52 ADVERTENTIEPRIJS 22 ct. per mm. Minimum p. advertentie f 3. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max 8 regels) van 1—5 regels f L—Iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur. Vllssingen Walstr. 1 teL 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160). M'burg Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2 Goes L. Vorststr. 63, tel. 2475.(b.g.g. 2 Oostburg: Finlandstraat 2, telef. 16, Terneuzen: B rouwerijstr. 2; Zlerikzee: N. Bogerdstr. C t60. teL 26. Ook winst voor Welter en V.V.D. Communisten en A.R. verloren Als resultaat van de gisteren gehouden verkiezingen, zal de Tweede Ka mer der Staten-Generaal in de komende jaren als volgt zyn samengesteld: AANTAL ZETELS Katholieke Volksparty Party van de Arbeid Anti-Revolutionnaire Party Chr. Historische Unie Volkspaxty voor Vrijheid en Democratie Communistische Party Nederland Staatkundig Gereformeerde Party Katholieke Nationale Partij Gewonnen werden dus door de P.v.d.A. drie zetels, de V.V.D. één zetel en de Katholieke Nationale Party (Weiter) één zetel. Verloren werden door de K.V.P. twee zetels, de Anti-Revolutionnaire Party één zetel en de Communistische Party Nederland twee zetels. In totaal werden 5.335.064 geldige stemmen uitgebracht, tegenover 4.932.959 in 1948. nieuw oud 80 32 30 27 12 13 9 9 9 8 6 8 2 2 2 1 Deze stemmen waren als volgt verdeeld: 1952 1948 1. Katholieke Volksparty 1.529.464 1.531.154 2. Party van de Arbeid 1.545.414 1.263.058 3. Anti Revolutionnaire Party 603.269 651.612 4. Christelyk Historische Unie 476.175 453.226 5. Volkspartij voor Vryheid en Democratie 471.005 391.925 6. Communistische Party Nederland 328.571 382.001 7. Staatkundig Gereformeerde Partij 129.134 116.937 8. Katholieke Nationale Partij 144.435 62.376 9. Party voor Recht en Vryheid 18.973 10. Soc. Unie 17.989 11. Jong Conservatief Verbond 9.982 12. Gereformeerd Politiek Verbond 35.510 13. Middenstandsparty 25.143 40.949 Overige partyen De teerlingen is geworpenen de uitslag van de verkiezing voor de Tweede Kamer is toch nog een verrassing geworden. Dat de Katho lieke Volkspartij twee zetels zou ver liezen. het werd door weinigen ver wacht. Maar het werd niettemin een feit. Dat de Partij van de Arbeid niet minder dan drie zetels zou winnen, wie had het durven voorspellen? De communisten verloren twee zetels, die aan de Partij van de Arbeid toevielen. Maar de derde zetel bewijst, dat het verlies van de laatstgenoemde partij aan de V.V.D. en aan de C.H. minimaal is geweest. De Partij van de Arbeid kan rustig constateren, dat zij het is geweest, die met DE overwinning in deze verkiezingsstrijd is gaan strijken. Meer voor de hand lag de winst van één zetel voor de V.V.D. en voor de groep Weiter. De vraag is natuurlijk, waar deze winst vandaan is gekomen. Weiter behaalde zijn winst van de K.V.P., de V.V.D. ver moedelijk voor een niet onbelangi-ijk deel van de C.H., die echter dit ver lies dan opgeheven zag door stemmen winst van anti-revolutionnaire zijde. Immers de C.H.U. handhaafde zich, evenals de beginselvaste Staatkundig Gereformeerde Staatspartij. De AR. liep procentsgewijs achteruit. Het verlies van de K.V.P. zal de leiders van deze partij wel tot nadenken stemmen. De progres sieve politiek der Katholieken moet een deel van deze bevolkingsgroep toch wel sterk mishaagd hebben. Ware dat niet zo geweest, de partijdiscipline zou de kiezers ervan weerhouden heb ben de K.VP. ontrouw te worden. Met dat al blijkt de Katholieke kiezer toch wederom een constante opvatting te hebben gehuldigd. Immers het totaal der Katholieke zetels daalde bij elkaar slechts van 33 tot 32. Tot grote voldoening stemt het, dat de Communisten wederom aan invloed hebben verloren. Het communisme ligt West-Europa niet en in Nederland krijgt het nauwelijks een kans. Nog behaalden de dienaars van Moskou zes zetels, maar dat zijn er in ieder geval twee minder, dan in 1948. Intussen zijn de verrassende elemen ten in de verkiezingsuitslag vermoe delijk van grote betekenis voor de komende kabinetsformatie. Het moet zeer onwaarschijnlijk he ten, dat de Partij van de Arbeid, zege vierend uit de strijd gekomen, in de oppositie zal gaan. Ook de K.V.P. zal zich bezwaarlijk aan de regeringsver antwoordelijkheid kunnen onttrekken en het ligt dus voor de hand. dat de zwart-rode samenwerking ook in de komende vier jaar zal worden voort gezet. Als wederom door C.H.U. en V.V.D. medewerking aan het nieuwe kabinet wordt verleend, zou deze groepering over 78 van de 100 zetels beschikken, een regeringsblok, waartegen weinig oppositie mogelijk zou zijn. En waarom zouden C.H.U. en V.V.D. niet mee willen werken, als er een re geringsprogramma wordt opgesteld, dat hun instemming kan wegdragen? In die richting moeten de verwach tingen wel gaan. Immers, als men de vooroorlogse rechtse coalitie zou willen herstellen zou men komen tot 30 Katholieke, 12 A.R. en 9 C.H.U. zetels; dat zouden er dus 51 zijn. Te weinig om te regeren. Zou de V.V.D. aan zulk een coalitie haar medewerking verlenen, dan neg zou het stemmental slechts tot 60 stij-1 gen. Als Weiter en de S.G. mee zouden In percentages uitgedrukt was dit: nieuw 1. Kath. Volksparty 28.67 2. Partij v. d. Arbeid 28.97 3. Anti-Rev. Partij 11,31 4. Chr. Hist. Unie 8.92 5. Volksp. v. V. en D. 8.83 6. Comm. - Pai'tiTTST. 6.16 7. Staatk Ger. P. 8. Kath. Nat. Party 9. Partij v ;R. en V. 10. Soc. Unie 11. Jong Cons. Verb. 12. Ger. Pol. Verb. 13. Middenstandspartij Overige partijen 2.42 2.71 0.35 0.S4 0.19 0.66 0.47 oud 31.04 25.60 13.21 9.19 7.95 -7.74 2.37 1.26 100,— 100,— De zetelverdeling kwam te voor schijn als resultaat van een verde ling volgens de Kieswet, waarbij eerst de kiesdeler werd bepaald door het totaal aantal geldig uitgebrach te stemmen te delen door het aantal beschikbare zetels, door 100 dus. De kiesdeler bedroeg ditmaal 53.351. Hij steeg hierdoor voor het eerst boven de 50.000; in 1948 bedroeg de kies deler nog 49.330. De eerste verdeling kwam tot stand door de kiesdeler te delen op het aantal geldige stemmen, dat op elke partij was uitgebracht. Zo ver kregen de partijen voorlopig de hier onder achter haar namen vermelde aantallen zetels toegewezen. Kath. Volkspartij 28 zetels Party v. d. Arbeid 28 Anti-Rev. Partij 11 Chr. Hist. Unie 8 Volksp. voor V. en D. 8 Comm. Pai-tij Ned6 Staatk. Geref. Partij 2 Kath. Nat. Party 2 Totaal 93 zetels Hierna bleven nog te verdelen 7 zetels. Toegepast moest worden het zg. stelsel van de grootste gemid delden, waarbij wordt berekend voor elke partij het aantal stemmen, dat zij verworven heeft voor elke aan haar toegewezen zetel. Dat wil zeg gen, dat men voor elke partij een femiddelde per zetel opmaakt, waar. ij telkens één, twee en eventueel ook meer extra-zetels worden geno men dan reeds bij de eerste verde ling waren toegewezen. Partijen, die de kiesdeler niet hebben gehaald, ko men echter niet meer in aanmerking In volgorde van de aldus bepaalde grootste gemiddelde worden de nog te verdelen zetels (restzetels) aan de partijen toegewezen. De gemiddelden waren ditmaal: P. v d. A. 2) 51.513; KVP -f 2) 50.982)CHU (-J-1) 52 908; WD 1) 52.334 en AR 1) 50.272. Dientengevolge kregen dus de P. v. d. A. en de WD elk twee rest zetels, de CHU, de WD en de AR, elk één, met als uiteindelijk resul taat de hiervoor vermelde aantal len zetels. Als het 150 wordt. Voor het geval de Tweede Kamer tot 150 leden zou worden uitgebreid, wordt de zetelverdeling als volgt: KVP P. v. d. A, A.R C.H.U V.V.D C.P.N. St. Geref. K.N.P. 1952 1948 45 32 45 27 17 13 14 9 13 8 9 8 3 2 4 1 Ritthem andermaal de eerste. GOES SLOEG OOK EEN GOED FIGUUR! De verkiezingsdienst van de P.Z.C., die gisteravond onder hoogspanning werkte, had er al op gerekend: ook ditmaal ging de lauwerkrans voor de ge meente, waarvan wij het eerst de uitslag binnenkregen, naar het kleine Ritthem op Walche ren. Om 5.32 uur rinkelde de telefoon en meldde Ritthem zich als eerste aan de lijn. Om 5.45 uur kwam de uitslag van 's-Heer Abtskerke binnen en dat nog wel zonder één on geldige stemZeer kort daarna konden de stembusresultaten in Wilhelminadorp-Kattendijke, Waterlandkerkje, Meliskerke en Aagtekerke bekend worden gemaakt en toen kwam de gro te stroom van grote en kleine gemeenten. 's-Heer Arendsker- ke, Wissekerke en Hoek kwa men ditmaal het laatst aan de lijn. Van de Zeeuwse steden span de Goes de kroon: de P.Z.C. kon daar reeds om 6.53 uur twintig minuten eerder dan in 1948 de volledige uitslag door de luidsprekers bekend maken en bulletineren. De uit slag in Middelburg was om 7.10 uur bekend, eveneens aanzien lijk eerder dan in 1948. Vlissin- gen was ditmaal aan de late kant: 7.50 uur tegen 7.30 uur in 1948. Stemmen Percentage Partij 1952 1948 1952 1948 K.V.P. 27.714 27.926 18.5 19.4 P.v.d.A. 41.946 35.083 28.1 24.4 AH. 20.700 23.655 13.8 16.5 C.H.U. 23.579 24.131 15.8 16.8 V.V.D. 12,020" 11.446 8.- 8.- C.P.N. 1.281 2.478 0.9 1.7 S.G.P. 14.155 14.195 9.5 9.9 Weiter 1.579 1.692 1.1 1.2 Recht en Vrijheid 502 0.3 Soc. Unie 159 0.0 J.C.V. (n.i.) Ger. Pol. Verbond 1.339 0.9 Ned. Middenst. Party 4.611 2.412 3.1 1.7 Totaal 149.585 143.647 100 100 MET INGANG VAN 1 JULI. Ontheffing uit zijn ambt gevraagd. De Internationale Bank voor Herstel en Ontwikkeling te Washington heeft de benoeming bekend gemaakt van prof. mr. P. Lieftinck tot speci. aal vertegenwoordiger van de Wereldbank in Turkije en wel met ingang van 1 Juli a.s. Op diezelfde dag zal de heer Lieftinck naar Washington vertrekken voor het voeren van besprekingen op het hoofdkantoor van de W ereldbank, wel ke besprekingen enige weken zullen duren. Daarna zal hy naar Ankara vertrekken. Prof. Lieftinck zal optreden als adviseur van de Turkse regering inzake de uitvoering van ontwikkelingsprojecten, die door de Wereldbank worden gefinancierd, alsmede inzake financiële en economische vraagstukken, die verband houden met de economische ontwikkeling van Turkije. De minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck, heeft aan Hare Ma jesteit de Koningin verzocht hem reeds met ingang van 1 Juli a.s. ont heffing uit zijn ambt te willen verle nen. Verwacht mag worden dat dit ver zoek door H. M. de Koningin zal wor den ingewilligd en dat de minister president dr. W. Drees ad interim zal worden belast met de portefeuille van Financiën. Minister Lieftinck was een der markantste figuren uit de Nederland se kabinetten van na 1945, in welk jaar hij minister van financiën werd. Niet alleen in regeringskringen, maar ook daarbuiten oogstte hij door zijn monetaire maatregelen, welke na de oorlog nodig waren om ons land er weer boven op te helpen, algemene waardering. Mr. dr. P. Lieftinck werd in 1902 te Muiden geboren. Na de H.B.S. in Utrecht te hebben doorlopen studeer- dfe hij aan de Rijksuniversiteit aldaar rechtswetenschappen,v waarin hij in 1931 promoveerde tot doctor. In 1932 werd hij wetenschappelijk secretaris der directie van Handel en Nijverheid In Zeeland is van alle politieke partijen de P. v. d. A. met de groot, ste stemmenwinst uit. de bus geko men. Het percentage P. v. d. A. van alle geldige stemmen is daardoor geklommen tot 28, Practisch station- nair bleven de KVP, de CHU, WD, en de St. Geref. Partij. Het verlies van de AR-partij groot 3000 stem men komt ongetwijfeld voor een deel door het optreden van het Ger. Pol. Verbond. De Middenstandspar tij vertoonde een spectaculaire stij ging van 2412 stemmen in 1948 tot 4604 stemmen thans. Wanneer wij de jongste verkie zingsuitslag in Zeeland van toepas sing zouden verklaren voor d sa menstelling van de Provinciale Sta ten en er dan niet met verbonden lijsten gewerkt zou worden, dan zou de samenstelling van het college wor den: 8 KVP (thans 9), 13 P. v. d. A. (thans 11). 6 AR (6); 7 CHU (8); 3 WD (3), 4 St. Geref. (4) en 1 Middenstand (1). bij het Departement van economische zaken en het jaar daarna secretaris van de Economische raad. In 1934 werd mr. dr. Lieftinck hoogleraar aan de Nederlandse Economische Hoge school, waar hij in het bijzonder het geld-, crediet- en bankwezen en de handelspolitiek doceerde. In 1940 werd hij secretaris van de commissie inzake tegemoetkoming in geleden oorlogsschade en tenslotte in 1945 mi nister van financiën. Van zijn hand verschenen enkele publicaties op monetair gebied. Zijn dissertatie in 1931 was getiteld; Mo derne structuurveranderingen der in dustrie in dé Ver. Staten en voorts „De toekomst der wëreldmarkthuis- houding" en „De toekomst der mone taire politiek". Minister Lieftinck. werken, zouden het er 63 worden, nog aanzienlijk minder, dan de meest voor de hand liggende combinatie van K.V, P. en P.v.d.A., gesteund door de mede werking van V.V.D. en C.H.U. op zou leveren. Uiteindelijk is dus zeer vermoedelijk voor wat de regeringskoers in de ko mende vier jaren betreft de verkie zingsuitslag toch geen verrassing. Alles blijft bij het oudeAlleen zal wei wicht de P.v.d.A. op grond van haar stembussuccessen sterker het accent op de progressiviteit willen leggen, dan tot dusver. Maardaarbij zal zij een geschrokken K.V.P. tegenover zich vinden. En dat kan beslissend zyn. Wat zegt deze stembusuitslag voor Zeeland? In 1946 veroverden de politici uit onze provincie nog drie Kamerze tels. In 1948 Meld Zeeland nog slechts één vertegenwoordiger over. Deze laatste is thans niet herkozen en het zal afhangen van de vraag, of andere gekozenen voor hun plaats bedanken, of mr. W. F. E. baron van der Feltz in de Kamer terug zal keren. In ieder geval dus in eerste instantie geen zetelIn zes jaar van 3 op 0. En als de Kamer 150 leden krijgt? Dan krijgt Zeeland in ieder geval ver scheidene vertegenwoordigers in de Kamer, omdat er dan mee gerekend mag worden, dat niet alleen de heer van der Feltz, maar ook de heer Ver burg en de heer Kodde een plaats ver overen. Afwachten dus maar. DE ZEEUWEN TOGEN TER STEMBUS. In Middelburgs stembureau ontbrak de kiezerslijst In alle Zeeuwse steden en dorpen is men gisteren weer naar de stembus getogen om een hokje rood te maken en met deze eenvoudige, doch zeer verantwoordelijke handeling aan te geven, hoe men ons vaderland gere geerd wenst te zien. Alom heeft men getoond, te begrypen, dat het stem men het hoogste recht is in een democratische staat en dus een ernstige zaak: de opkomst was vrywel overal goed en het aantal biljetten dat by opening van onwaarde bleek te zyn, gelukkig niet groot. De schone tradi tie getrouw hadden de verkiezingen in Zeeland een rustig verloop; nergens hebben ziel» incidenten van enige betekenis voorgedaan. kregen althans geen meldingen over stembiljetten, waarop een rijmpje was gekalkt. W-el verknoeide eeu grapjas zijn kostbare stem door er een aanbeveling voor een bij iedere huisvrouw welbekend wasmiddel op aan te brengen en een ander ge troostte zich de moeite om alle hok jes rood te schilderen en er vervol gens de naam van een vishandelaar onder te schrijven. Een dame bracht niet de oproe- pingskaart naar het stembureau mee. doch een document, waaruit de heren achter de tafel leerden, dat haar zoontje lid is van een voetbal club. HIJ STEMDE VERKEERD. In vele Middelburgse stembureaux kwam een opvallend groot aantal kie zers reeds in de ochtenduren zyn plicht vervullen. Bijna niemand heeft lang behoeven te wachten om zijn biljet in ontvangst te nemen. In het stemdistrict 6. een lokaal van de school aan de Herengracht, vlotte het aanvankelijk echter niet. Een hon derdtal ongeduldige kiezers moest 's morgens van 8 uur tot twintig minu ten over 8 wachten alvorens de bus te kunnen benaderen. De kiezerslijst bleek namelijk niet aanwezig te zijnEen organisatiefout, waarop degenen, die juist eens vroeg by de pinken wilden zyn, allerminst hadden gerekend en waarover zij, die hun arbeid in Vlissingen hebben en dus een bus moesten halen, duchtig mop perden In tegenstelling tot andere jaren vloeide het dichtersbloed van de hoofdstedelingen niet rykelyk; wy In hetzelfde stembureau kwam een heer op slag van vyven met een ontsteld gezicht binnenrennen om te j dat de moeilijkheden vertellen, dat hij bij vergissing op overwonnen waren Drees had gestemd, terwyl zyn voor- (Zie slot pag 2) keur naar een andere lijstaanvoerder uitging. Of hij die fout nog kon her stellen? Hy kon dat uiteraard niet, maar voor de gemoedsrust van de man was het maar goed, dat zyn biljet tóch van onwaarde was, aan gezien hij er zyn naam op had ver meld Door de een of andere raadselach tige vergissing had een andere Mid delburger twee op-roepingskaarten ontvangen. Hij meldde zich aan om nog een keer zijn stem uit te bren gen, doch de fout Was tijdig ontdekt en een gruwelijke overtreding van de Kieswet gelukkig voorkomen. Voor de eerste maal brachten de Ambonezen hun stem in Middelburg uit. een handeling, die voor sommi gen hunner uiteraard nog enige moeilijkheden opleverde. De „zevenstemmersaetie" van „De Groene Amsterdammer" is in onze provincie een fiasco geworden. Een te verwaarlozen aantal Zeeuwen pro testeerde tegen dc herbewapening, door hokje nummer zeven van hun lijst van voorkeur rood te maken. EST GOES. In Goes werd voornamelijk in de morgenuren druk gestemd. In de meeste bureaux was omstreeks drie uur 's middags de grootste drukte reeds voorbij. De leden van de diverse bureaux was het opgevallen, dat er van het stemmen bij volmacht een druk gebruik gemaakt werd, zodat het aantal gevallen, waarin de kaart van een opgeroepene terug gebracht werd, zeldzaam was. Vele gerepatri- eerden brachten voor het eerst hun stem in Nederland uit en zij voelden zich soms wat onwennig ten opzichte van een landelijke verkiezing. Men verstrekte hun echter bereidwillig alle inlichtingen, die zij wensten, zo- vr^. Sp0e(}jg Kabinet.Drees demissionnair De ministers en de staatssecreta rissen hebben Woensdag aan H.M. de Koningin verzocht hun ontheffing te willen verlenen uit het door hen be klede ambt. H.M. de Koningin heeft dit verzoek in overweging genomen en de minis ters en de staatssecretarissen uitge nodigd inmiddels al datgene te blijven verrichten, dat zij in het landsbelang nodig achten. Gemeenteraden van Middelburg, Goes en Vlissingen. Indien de cijfers van de huidige verkiezingen zouden gelden voor de samenstelling van de Middelburgse gemeenteraad, dan zou die raad de zelfde samenstelling van thans be houden. VLISSINGEN. Wanneer we de huidige stemming voor de gemeente Vlissingen als maatstaf nemen voor een berekening van de verdeling der gemeenteraads zetels, dan zou er wel enige wijziging in de raad komen. De samenstelling van de raad is thans 9 leden P.v.dA.. 3 C.H.U., 3 AH., 2 V.V.D., 2 RK.' De nieuwe raad zou dan door wel zeer-bijzondere verdeling van de rest zetels bij niet verbinden van de lijsten bestaan uit 11 P.v.dA.. 2 A.R., 2 R.K., 2 C.H., 1 V.V.D. en 1 Middenstandspartij. Verbinden de A.R, en de C.H. hun lijsten zoals ze ook by de vorige raadsverkiezing deden, dan zou de samenstelling van de raad worden: 10 P.v.d.A.. 5 AH. en C.H.U., 2 K.V. P., 1 V.V.D. en 1 Middenstand. GOES. De gemeenteraad van Goes zou er als volgt uitzien: P.v.d.A 5 zetels (1 winst); K.V.P. 3 (ongew.); AH. 2 (ongew.); C.H.U.) 3 (ongew.); V.V. D. 1 (ongew.); Midd. 1 (1 verlies). De Staten. Wanneer de verkiezingen in Zee land hadden gegolden voor de Prov. Staten, zouden deze er als volgt uit zien: K.V.P. 8 (9), P.v.d.A. 13 (11) A.R. 6 (6), C.H.U. 7 (8). V.V.D.3 (3), S_t. Geref. 4 (4), Middenstandsparty 1 Vijf partijen ontvangen waarborgsommen niet terug De partijen met de lystnummers 9 tot en met 13, t.w. de Partij voor Recht en Vrijheid, de Socialistische Urne, het Jong Conservatief Verbond, het Geref. Politiek Verbond en de Middenstandspartij, zullen niet terug ontvangen de gestorte waarborgsom men van 500.in elke kieskring wegens het niet behalen van 75 net van de kiesdeler. VERWACHTt OPKLARINGEN. Geldig tot Donderdagavond: Enkele opklaringen en bijna over al droog weer. Matige tot zwakke wind, hoofdzakelyk tussen West en Noord Dezelfde of iets hogere tem peraturen dan gisteren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1