Jean Piccard wil Marsgeheim
ontsluieren
TRUMAN VRAAGT GROTE SOM
VOOR ATOOMWAPENPRODUCTIE
VRIJDAG 30 MEI 1952
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
STRATOSFEERVLUCHT MET EEN BALLON,
Waf weet men tot op heden van
deze planeet?
De twee gebroeders Piccard hebben de wereld van oudsher verrast door
hun even eigenzinnige als sensationele plannen. Tenvyl prof. August Pic
card op het ogenblik in Triëst met de voorbereidingen van een nieuwe
diepzee-expeditie bezig is, werkt de 68-jarige Jean Piccard aan zyn plan
nen voor een nieuwe stratosfeervlucht met een ballon. Hy wil tot onge
veer 35.000 meter opstygen, om van deze hoogte uit te onderzoeken of
er op Mars voldoende zuurstof aanwezig is voor levende wezens van onze
aarde. De bekende stratosfeeivonderzoeker wil bjj deze expeditie zyn
vrouw meenemen.
Sneeuwstormen op Mars!" meldde onlangs Radio Moskou. Russische
geleerden van het astronomische Observatorium van de Universiteit Char-
kow zouden erin geslaagd zyn, zo heette het in deze in vakkringen groot
opzienbarende uitzending, gedurende een vvaarnemingstyd van 36 dagen
zonder enige twyfel 27 keer sneeuwval te constateren. Radio Moskou
maakte er in dit verband op attent, dat de Russische geleerden door deze
waarneming een wetenschappelijke prestatie van nog in het geheel niet te
overziene draagwydte hadden verricht.
Dezelfde waarneming werd verle- as, zodat eventuele Marsbewoners in
den jaar gedaan door dr G, P. Kui
per directeur van de McDonald- en
Yerkes-observatoria in Amerika, die
er als eerste in slaagde, het infra
rode spectrum van Mars te fotogra
feren en daarbij de aanwezigheid van
kooldioxyde te constateren. Het Har-
vard-Observatorium, dat deze fotos
verder bestudeerde, aeelde toender-
tijd officieel mede, dat volgens de ge
dane ontdekkingen het voor ieder le
vend wezen noodzakelijke koolzuur
op Mars in ongeveer gelijke hoeveel
heden als op aarde voorkwam Reeds
in 1925 was men er in geslaagd in de
Mars-atmosfeer waterdamp en zuur
stof te constateren, hoewel m gerin
gere hoeveelheden dan op aarde.
Talrijke waarnemingen van andere
onderzoekers completeerden deze be
vindingen. zodat tegenwoordig zelfs
de sceptici onder de astronomen de
mogelijkheid van het bestaan van le
vende wezens op Mars niet meer met
dezelfde beslistheid ontkennen als
vroeger. Alleen over de soort van de
ze levende wezens lopen de menin
gen nog zeer uiteen.
HALF ZO GROOT ALS DE
AARDE
Het staat vast, dat op deze planeet
alle aardse gewichten lichter wor
den Een man van honderd kilo zou
daar hoogstens 35 kilo wegen een
®-evolg van geringere zwaartekracht.
Verder staat vast, dat Mars slechts
ongeveer half zo groot is als de aar
de dat hij evenals onze planeet om de
zon draait doch hiervoor 669 dagen
nodig heeft. Een Marsjaar duurt dus
bijna tweemaal zo lang als een aards
jaar; toch draait de planeet in pre
cies 24 uur en 37 minuten om zijn
het zelfde dag- en nachtrhythme leven
als wij. Een groot raadsel blijft ech
ter nog het weer: wel bevestigt ook
het Amerikaanse Lowell-Observato-
rium en het US Weather Bureau, dat
het Marsweer in vele opzichten met
het aardse weer overeenkomt; een
groot verschil bestaat echter in de
veel geringere dichtheid van de Mars
atmosfeer. Terwijl de gemiddelde
luchtdruk op onze aarde 1013 miliba-
ren bedraagt, wordt de druk op Mars
met slechts 80 milibaren opgegeven.
Dit alles bewerkt de afstand van
Mars tot de zon is veel groter dan
die van de aarde dat de Marstem-
peratuur voor onze begrippen ver
schrikkelijk koud is. De arstronomen
schatten de gemiddelde temperatuur
daar op min vijften graden, dus bijna
dertig graden kouder dan bij ons. Al
leen in de warmste zónes kan vol
gens deze bevindingen de temperatuur
tot ongeveer plus tien graden stijgen,
's nachts en in de door de zon min
der begunstigde streken echter tot
min tachtig graden dalen. Dit alles
weet men tegenwoordig tamelijk ze
ker. Waarom, vragen nu de optimis
ten onder de geleerden, zouden er
niet op mensen gelijkende d.w.z. met
verstand begaafde wezens op Mars
leven, die zich in de warmere streken
gevestigd hebben? Tenslotte leven de
mensen op aarde toch ook niet op het
eeuwige ijs van de Pool, maar hebben
van oudsher de gematigder zones op
gezocht.
FOTO'S GEVEN SCHIAPARELLJ
GELIJK
„Wij moeten ons de „kanalen" als
brede cultuurzönes denken, rechts en
links van smalle werkelijke water-,
kanalen, die wij echter door 'hun ge
ringe breedte van de aarde uit niet
kunnen zien. Als men de geheimzin
nige verdubbeling van de kanalen en
hun buitengewone regelmatigheid in
aanmerking neemt, dan kan men het
idee, dat bepaalde gedeelten daarvan
aan de werkzaamheid van intelligen
te wezens toe te schrijven zyn, niet
als absurd verwerpen".
Deze woorden, die in 1880 in de
memoires van de Italiaanse astro
noom SchiaparéUi gepubilceerd wer
den, brachten een ware Mars-psycho
se teweeg, die tot op heden 'in de
strijd der meningen op- en neergaat.
Nu eens verworpen dan weer geest
driftig verdedigd, door de wetenschap
tijdelijk als nonsens verklaard en dan
weer op grond van nieuwe waarne
mingen opeens in het middelpunt van
heftige wetenschappelijke discussies,
hebben de „Marskanalen" van de Ita
liaanse astronoom ook thans nog niets
van hun aantrekkingskracht, zowel
op de critisehe vakman als op de ver
baasde leek verloren. De oprichter
van het Amerikaanse Lowell-Obser-
vatorium, een wetenschappelijk insti
tuut van wereldnaam, dr Pereival
Lowell is b.v. dezelfde mening toe
gedaan als Schiaparelli.
MARSKANALEN
Hij legt de steeds weer en van tijd
tot tyd duidelijke zichtbare lijnen op
Mars uit als kilometers brede begroei
de gebieden ongeveer gelijkend op
de Nijlirrlgatie die door grote wa
terwegen gevoed worden. Daar op
Mars het gehele jaar nauwelijks regen
valt, doch ijskappen op de Polen iede-
re winter duidelijk zichtbaar groter
worden, neemt Lowell aan, dat de
Marskanalen niets anders zijn dan
een van deze polen uitgaand reus
achtige irrigatienet om bepaalde ge
matigde gebieden ook tijdens de re
genloze zomer van het nodige water
te voorzien. Wie zou echter een der
gelijk geraffineerd kanalensysteem
anders hebben kunnen aanleggen,
dan mensen als wij?
AUGUST PICCARD
zocht het in de diepte
Russische luchipolitiediensl in
corridor naar Berlijn
Sow jet-Russische nachtjagers heb
ben deze week aan beide zijden van
de Westelijke luchteorridor naar Ber
lijn bij oefeningen met scherp ge
schoten. Volgens geallieerde vliegers
konden zij van de corridor uit des
nachts duidelyk waarnemen ,dat Sow-
jet-vliegtuigen lichtkogels neerlieten
en raketten afvuurden.
De Sow jet-Russische luchtmacht zou
een „politiedienst" onderhouden sinds
zij Westelijke toestellen op overtre
dingen meent te hebben betrapt.
MEER DAN DRIE MILLIARD
Uitbreiding productie nodig, omdat Rusland op dit
gebied niet wil samenwerken
President Truman heeft Donderdag het Congres verzocht een bedrag
van 3.341.000.000 dollar toe te wyzen voor een „grote verdere uitbreiding"
van de productie op het gebied der atoomsplitsing. De gelden zullen worden
gebruikt door de commissie voor atoomenergie en de „Tennessee Valley
Authority". Truman heeft veriilaard, dat een uitbreiding der productie
nodig is, omdat de „Sovvjet-Unie geen neiging heeft getoond om samen
te werken voor de totstandkoming van een internationaal program voor
controle en regeling der bewapening".
Truman, die de gelden gevraagd
heeft voor het belastingjaar, dat 1
Juli a.s. begint, verklaarde nog, dat
de „Ver. Staten klaar staan om het
plan der Ver. Naties, of enig ander
plan inzake controle op atoomener
gie, dat even doeltreffend is en bo
vendien het verbieden van atoom
wapens verzekert, uit te voeren".
Uitbreiding der productie zal niet
alleen vermeerdering van het aantal
atoombommen versnellen, maar het
ook mogelijk maken andere vormen
273
Het is verwonderlijk, hoe sommige
plaatsnamen vaak tegen beter weten
in door onze gedachten geassocieerd
worden met een bepaald klimaat. New
York is voor het gevoel van onder
getekende bijv. een plaats die op de
zelfde breedte zou kunnen liggen als
Amsterdam, zij het dan dat tengevol
ge van het landklimaat de winters
er veel kouder en de zomers aan zien
lijk beter zijn dan bij ons te lande.
Laat u zich door deze gedachtengang
echter niet meeslepen, want New
York ligt op dezelfde breedte als.
Rome!
Wie kent niet van talloze smake
lijke foto's het zonnige Californië,
met haar wuifende palmen en de
kwistige overvloed van zondoorstoof-
de zuidvruchten? De stad Los Ange
les ligt in het Zuidelijk deel van
deze staatwaar het in onze gedach
ten eeuwige zomer moet zyn. Toch
kan het er lelijk vriezen; waarover
gedupeerde fruitkwekers U gaarne
deerniswekkende verhalen zullen ver
tellen. Om deze tegenstrijdigheid,
voor ons begrijpelijk te doen zijnK is
het wellicht dienstig in herinnering
te houden dat Los Angeles slechts een
tikkeltje Zuidelijker ligt dan Korea.
De grootste Amerikaanse haven m
de Golf van Mexico is New Orleans,
dat herinneringen oproept aan hete
katoenvelden en de broeierige lucht
van de moerassige Missisippi-aelta.
Accoord, maar de stad ligt niet noe
menswaard. veel Zuidelijker dan Sjang
Hai en hoe koud het in die laatste
stad kan zijn, weten verschillende Ne
derlandse mariniers U nog wel te ver
tellen, die daar 20 jaar geleden voor
de Internationale Concessie de wacht
hebben betrokken. Veel vergelijkings
mogelijkheden zijn er tussen Sjang
Hai en New Orleans overigens niet,
behalve dan dat de laatste stad even
min vorstvrij is.
De meest Zuidelijke stad van het
vasteland der Verenigde Staten is Mi
ami in de staat Florida. Zelfs daar
vriest het bij uitzondering wel eens,
zodat we op het vaste land van de
VS geen enkele plaats aantreffen
waar het nu werkelijk nooit vriest.
Willen we in een dergelijke stad be
landen, dan moeten we naar het Wes
telijk uiteinde van de „Florida Keys
gaan, een reeks riffen ten Zuiden
van Florida, die door een 220 km.
lange straatweg en een aantal brug-
aenmet het vasteland verbonden zyn.
Aan het einde van deze weg bevindt
zich op een klein subtropisch eiland
Keij West, de enige stad in de V.S.
die beneden de 25ste breedtegraad
ligt (gelijke breedte als Karachi in
India) en waar het nooit vriest.
Dit praatje over de koude voert ons
als vanzelf tot het begrip „kouvat
ten", een term die we allen bij her
haling gebruiken, doch die weten
schappelijk niet te omschrijven blijkt
en waarvan men eigenlijk helemaal
niet weet wat het is,
H. PéUllon.
lieutDS
in een
^©!eel©p
van een pasgeboren baby. Na een onder
zoek werd proces-verbaal opgemaakt te
gen de 23-jarige ongehuwde moeder. 0
Burgemeester Oud van Rotterdam heeft
een lichte longontsteking, in verband
waarmee de bijeenkomsten en manifesta
ties, welke ter gelegenheid van zijn af
scheid waren georganiseerd, niet door
gaan. 0 Bondskanselier Adenauer heeft
verklaard, dat de Westduitse regering er
op zal blijven toezien, dat het reusachti
ge I. G. Farben-concem, dat thans wordt
gesplitst krachtens de geallieerde de-
kartellisatiepolitiek, niet opnieuw ge
vormd zal worden.
0 De „Waterman" is Donderdagmiddag
met 800 emigranten naar Canada ver
trokken. De Javaanse bedienden hebben
voor het vertrek het schip verlaten, om
dat zij ontevreden zijn over het feit.
dat nog geen gratificatie ter gelegen-
W.C.-tonnen een lijkje heia yan de Mohammedaanse vasten is
toegekend. 0 De 31-jarige chauffeur Th.
M. uit Gemert is tot drie jaar veroordeeld
wegens moord op zijn pasgeboren kind.
0 De zg. „veiligheidsdagen" van de
Hoogovens te IJmüiden, die Donderdag
ochtend begonnen zijn, werden 's mid
dags afgelast wegens een dodelijk onge
luk. 0 Tijdens het debat in de Belgische
Kamer van Volksvertegenwoordigers
heeft de minister van landsverdediging
meegedeeld, dat hij zich met Nederland
in verbinding heeft gesteld om te gera
ken tot de vorming van gemeenschappe
lijke militaire eenheden.
0 De termijn van verkoop yan rente-
spaarbrieven zal spoedig worden afgeslo
ten en daarom zal de verkoop de laatste
dagen zo veel mogelijk worden gecon
centreerd. De stukken zullen nu alleen
nog maar- bij de banken, post-chèque- en
girodienst en bij de posterijen verkrijg
baar zijn. 0 Voor de eerste maal sinds 12
jaar zijn Woensdagavond de straalbun
dels van de vuurtoren op Ameland uit
geworpen. Het lenzenstelsel is in 1940
door Nederlandse militairen vernield, uit
vrees dat de bezetters er van zouden pro
fiteren. 0 De Amsterdamse rechtbank
heeft de 26-jarige v. d. P. veroordeeld
tot een jaar gevangenisstraf, omdat hij
geldsommen heeft ontvreemd, die toebe
hoorden aan kerkelijke instellingen. De
gelden berustten bij zijn oom te Edam,
die daar pastoor is. 0 Arbeiders van de
reinigingsdienst te Zaandam ontdekten
bij het ledigen
Jaarverslag Unilever
over 1951 verschenen
Lage prijzen beïnvloedden de
financiële resultaten
Verschenen is het jaarverslag over 1951
van de Unilever N.V. en Limited. Hieruit
blijkt, dat de geconsolideerde netto-winst
over 1951 van N.V. en Limited tezamen
bedraagt f 200.432 611 tegenover een be-
dag van f 204.573.953 over 1950. Bij de be
paling van deze netto-winst zijn in min
dering gebracht f 31.920.000 (f 27.980.000),
welk bedrag aan de reserve tegenover
voorraden is toegevoegd en f 352.166.493
(f 313.101.000) wegens belastingen over
de in het boekjaar behaalde winst.
Na winstverdcling stijgt het saldo on
verdeelde winst bij N.V. met f 1.694.499
(f 1.261.912) en bij Limited met een be
drag van f 8.720.448 (f 3.584.723).
In het midden van 1951 zette een al
gemene daling der grondstoffenprijzen in
en thans zijn deze prijzen lager dan zij
in zeer lange tijd zijn geweest. Hoewel
deze ontwikkeling zowel van het stand
punt van de fabrikant als van dat van
de verbruiker moet worden toegejuicht,
is het onvermijdelijk dat zij tijdelijk de
financiële resultaten ongunstig beïn
vloedt De prijsdaling, waarvan het effect
zich reeds in het laatste kwartaal van
1951 deed gevoelen, heeft dan ook een
ongunstige Invloed gehad op de in het
lopende boekjaar tot nog toe behaalde
resultaten.
Het verslag bevat ln een viertal gra
fische voorstellingen enkele gegevens om
trent omzet en financiële posiUe van
Unilever over de laatste zes jaren.
Hieruit blijkt oa. hoe hoog de belas
tingdruk In nagenoeg alle landen is. hoe
kapitaalbehoeften voortdurend zyn
toegenomen en welk «en belangrijk deel
van de winst ln het bedrijf Is behouden.
„Kingsford Smiih"-loods
op Schiphol in gebruik
Schiphol was Donderdag het ter
rein van enkele kleine plechtigheden.
In tegenwoordigheid van vele auto
riteiten, onder wie de ambassadeur
van Groot-Brittannië, Sir Neville
Montague Butler, de ambassadeur
van Zuid-Afrika, kol. P. L Hoogen-
hout en de Australische ambassa
deur, de heer A. T. Stirling, werd een
nieuwe hangar, de grootste van Ne
derland overgedragen en in gebruik
.genomen. In deze loods, die de naam
draagt van „Kingsford Smith", kun
nen vijf Super-Constellations worden
ondergebracht.
Even later werd door de echtge
note van de Zuid-Afrikaanse ambas
sadeur een fles champagne stuk ge
slagen tegen de neus van de eerste
DC-6b, die daarbij de naam „Jan van
Riebeeck" ontving.
NIEUWE DIRECTEUR
POLYGOON
Met ingang van 1 September a.s.
is op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend aan de heer Ba D. Ochse, als
directeur van N.V. Filmfabriek Po
lygoon. De heer Ochse zal worden op
gevolgd door mr. J. M. Landre, thans
directeur van de regeringsvoorlich
tingsdienst.
van atoomwapens met meer spoed te
ontwikkelen. Hierbij zou in de eer
ste plaats de waterstofhom komen,
die volgens sommige geleerden dui
zend maal krachtiger is, dan de
uraniumbom.
Stijgende kolenproductie
in Engeland.
De nationale kolenraad heeft in
Engeland in een overzicht verklaard,
dat de Engelse kolenmijnen de kolen-
productie in vijf jaar van staatscon
trole hebben verhoogd met 17%, hoe
wel er minder mijnwerkers waren dan
voor de oorlog en de industrie met
verlies werkte. Volgens de raad steeg
de productie van 190 millioen ton tot
222.900 ton sedert de Labour-regering
in 1947 de kolenindustrie nationali
seerde.
In April jl. werd meer dan
f 12,5 millioen ontspaard
Gedurende de maand April werd bij
alle Nederlandse spaarbanken inge
legd f 65.370.000 en terugbetaald
f78.050.000, zodat f 12.680.000 in to
taal is ontspaard. Gedurende de eer
ste 4 maanden van dit jaar waren
inleg en terugbetaling respectievelijk
f317.590.000 en f 298.3801)00, zodat
in deze periode f 19.210.000 werd ge
spaard (in de overeenkomstige pe
riode van 1951 werd f 118.070.000 ont
spaard)
Maatschappij toot Nijverheid
en Handel 175 jaar
Het Meinummer van „Maatschappij-
belangen", het orgaan van de Neder
landse maatschappij voor Nijverheid
en Handel bevat een artikel naar aan
leiding van het 175-jarig bestaan van
deze maatschappij. Hieruit blijkt, dat
de maatschappij reeds sinds 1777 een
grote activiteit ontwikkelt. Destijds
was t doel der oprichters de „patriot
tische ijver" van de landgenoten aan
te wakkeren. Men meende, dat de
voornaamste oorzaak van het verval in
die dagen gelegen was in de voorkeur
voor het buitenlands fabrikaat-
In 1902 werd een fusie aangegaan
met de Vereniging tot bevordering van
fabrieks- en handwerksnijverheid,
waardoor de werkkring ruimer werd.
Er is welhaast geen" onderwerp van
algemeen belang op het terrein van
de volkswelvaart, dat niet binnen de
kring van haar actieve belangstelling
is gevallen.
Het gedenkboek, dat dezer dagen
verschijnt: ..Van economische tak tot
Nederlandsche Maatschappij voor Nij
verheid en Handel" tracht met een
beeld van leven en werken der maat
schappij in de zo verschillende perio
den van haar bestaan, ook een beeld
te geven van de achtergrond van dit
werken, van de tijd waarin zij leefde
en werkte, van economische en maat
schappelijke verhoudingen en opvat
tingen^ vooral in de 18e en 19e eeuw
Commissionnair benadeelde
familie voor een ton
VIER JAAR GEEIST.
De officier van justitie bij de Am
sterdamse rechtbank eiste Donderdag
tegen de commissionair E. A. C. M. v.
B. een gevangenisstraf van vier jaar
met aftrek. Hij werd ervan beschul
digd tussen 1945 en 1951 een groot aan
tal diefstallen te hebben gepleegd. De
officier van justitie merkte op, dat hij
zijn familie voor ruim f 100.000 bena
deeld heeft.
Van een tante van zijn vroegere
echtgenote zou hij een groot aantal
colliers, sieraden en ringen hebben
gestolen, van zijn vroegere schoonva
der horloges, flessen drank en een
auto. Zijn vroegere schoonmoeder had
een schuldbekentenis getekend voor
f 200.000, alsmede een machtiging,
waardoor hem toegestaan werd baar
echte parels door valse te vervangen
en de echte te verkopen. Deze papie
ren waren volgens getuigen vervalst.
Hr. Ms. „Johan Maurits van
Nassau" 7 Juni in Dan Helder
verwacht
Hr. Ms. fregat „Johan Maurits van
Nassau", welk schip onder bevel van
lt. ter zee I A. van der Meer, thuis
vaart uit Nederlands Nïeuw-Guinea,
wordt op 6 Juni op de -rede van Texel
verwacht. Op 7 Juni zal het'schip in
de haven van Nieuwediep afmeren.
Koning Boudewijn niet
naar Rome
Het bericht van Reuter, volgens
hetwelk koning Boudewijn Donderdag
naar Rome zou vertrekken is onjuist,
zo wordt uit Brussel vernomen.
Een maand geleden deed evenëens
het gerucht de ronde dat koning Bou
dewijn in het huwelijk zou treden met
prinses Margherita van Savoie—Aosta.
Het is toen van de zijde van het pa
leis tegengesproken.
Duitser onderscheiden
VOOR ZIJN WERK BIJ DE RAMP
VAN DE „KONINGIN JULIANA'
De 39-jarige Willibald Hoffmann
uit Frankfort is Donderdag onder
scheiden met de Duitse orde van Ver
dienste voor zijn reddingswerk hij de
ramp met het KX.M.-vliegtuig „Ko
ningin Juliana", waarbij 45 personen
om het leven kwamen. Door zijn toe
doen konden de Nederlandse stewar
dess, TTuus Gauthier, en een Duitse
vrouwelijke passagier worden gered.
De hoofdvertegenwoordiger der K.
L.M. in Duitsland heeft de heer Hoff
mann een aanzienlijk bedrag in con
tanten aangeboden. Hoffmann zeide,
dat hij het geld zou gebruiken voor
het herstel van zyn vrouw, die al ja
ren aan tuberculose lijdt.
Twee andere Duitsers, die bij het
reddingswerk hebben geholpen, zijn
eveneens door de K.L.M. onderschei
den.
Het wereldgebeuren
Europa's eenheid
De oude wjjsheld, dat de tijdgeno
ten van belangrijke historische
ontwikkelingen dc betekenis er
van meestal onvoldoende beseffen,
geldt zonder twijfel voor de twee
plechtige ondertekeningen van ver
dragen, die de weck voor Pinksteren
in Bonn en Parijs hebben plaats ge
had. Het Js in verband met deze twee
gebeurtenissen nuttig b(j een polltlek-
geograflsche wandeling over de land
kaart van Europa te bezien hoever
thans, zeven jaar na de oorlog, de po
litieke ontwikkeling, of concreter uit
gedrukt de consolidatie de duidelijke
afbakening tussen de twee grote
krachtcentra, Oost en West, ls ge
vorderd.
Wij zien dan, dat sinds de commu
nistische staatsgrepen ln Hongarije
en Tsjechoslowakije de Russische
machtssfeer niet is vergroot,
dat aan deze zijde van het
onveranderde yzeren gordijn het her
stel van de zelfstandige Europese
staten met de herwinning van de
souvereiniteit door Westduitsland
zich nagenoeg heeft voltooid. Men
kan redelijkerwijze zeggen, dat ook
het gevaar van de verdere bolsjewi-
sering van landen voorgoed is bezwo
ren. Er resteren nog slechts drie on
opgeloste geografische problemen, te
weten: Triëst, het uiteindelijke lot
van de bondsrepubliek Oostenrijk, die
echter toch reeds, hoewel bezet, in
betrekkelijk vérgaande omvang als
zelfstandige staat functlonneert en,
als moeilijkste, het lot van Duitsland.
Men hoeft geen profeet te zijn, om te
voorspellen dat dit deel van de Euro
pese landkaart vooral ook ten op
zichte van Berlijn en van de Duitse
grens met Polen nog lange tijd
ita1 nenkan vinden.
niet zijn defenitieve vorm h
Maar het meest markante ver
schijnsel op de nieuwe naoor
logse Europese landkaart is
het merkwaardige, steeds dichter en
gecompliceerder wordende netwerk
van onderlinge verdragen. Het toont
een in zijn groei bijkans niet meer te
stuiten ontwikkeling, die, zo men wil,
in strijd is met het bovengenoemde
herstel van de souvereiniteit der ver
schillende Europese landen. Want de
ze souvereiniteit is door de talrijke
verdragen by stukjes en brokjes
reeds in de grote Europese smelt
kroes terechtgekomen en er zullen
steeds grotere stukken volgen. De
neutraliteit van Zweden, Zwitserland
en Finland in dit opzicht (en ook,
om volledig te zijn Ierland) heeft
voor de hand liggende redenen. Bij de
twee noordelijke landen is het de
dreigende nabijheid van Rusland en
speciaal bij Zweden bovendien de
historische traditie. Men moet echter
ten opzichte van Zweden en Zwitser
land nooit vergeten, dat er niet de
minste twijfel bestaat, waar hun vol
komen onvermengde sympathieën
liggen. Met andere woorden: zij staan
geenszins zo vér buiten de Westeuro-
pese gemeenschap als hun formele
onzydigheid het laat voorkomen. In
zekere zin verwant hiermee, zij het
veel ingewikkelder, is de positie van
Spanje en Yoegoslavië. Hier nemen
speciale militaire verdragen en fi
nanciële afspraken met de V. S. (en
bij Yoegoslavië ook met Groot Brit-
tannië) de plaats in van de gemeen
schappelijke pacten der overige lan
den, zodat zjj beschouwd kunnen wor
den als tot het Westers blok beho
rend.
En tenslotte de positie van Groot
Brittannië. Hier laten de beide
verdragen van deze week een
duidelijk licht vallen op het feit, dat
het land tengevolge van de ontwik
keling vooral in het laatste jaar nau-
veiiiks minder in het netwerk van
verdragen vervlochten is dan de ze3
kernlanden. Moge Engeland om de-
1 cate redenen van historie en van
zjn banden met zijn overzeese part
ners in het gemenebest formeel bui
ten Europees Leger en Schumanplan
zijn gebleven, in feite is het erbij. De
garantie aan Frankrijk tegen uittre
ding van Duitsland is daarvoor een
nieuw bewijs.
Wat is de les van deze geografisch-
politiek wandeling? Wij menen: er
behoeft niet aan te worden getwijfeld,
dat de geleidelijke opbouw van dit
niet meer weg te cijferen net van
verdragen Europa nader bij een radi
calere eenwording heeft gebracht dan
wij meestal beseffen. Eden heeft in
Bonn de twee nieuwe verdragen
„mijlpalen" genoemd. Hij zal daarbij
dichter by de historische waarheid
zijn dan Adenauer, die met misschien
begrypelijke terughoudendheid tenge
volge van de nog ontbrekende Duitse
eenheid, slechts van een „stap" op de
weg naar vrede en Europese eenheid
sprak.