Van wind- en watermolen tot
een hypermoderne industrie
Zeeuwse Almanak
ZEELAND SPEELT BRIDGE VOOR
DE OLYMPIADE
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 29 APRIL 1952
„WIE HET EERST KOMT
Hoog-oprijzende graansilo's in het
hartje van Sas van Gent
De typisch Nederlands© zegswijze „Wie het eerst komt, het eerst maalt",
ls ten volle van toepassing op de N.V. Walzenmolen „Sas van Gent",
wan het was de heer D. Verschaf fel, die ln 1820 nu dus 132 jaar
geleden op de vestingwerken van Sas van Gent met een wind- en
een watermolen de eerst© Sass© industrie stichtte.
Een meelfabriek, toen aangewezen op wind- en waterkracht; thans
een hypermodern bedrijf, met een eigen electrlsche krachtinstallatie en
met indrukwekkende, hoog-opryzende graansilo's in het hartje van dit
volledig geïndustrialiseerde plaatsje in de kannalzóne.
Maar met nog steeds hetzelfde product; het meel, waarvan de bak
kers uw dagelUks, onmisbaar, brood bakken
De manier waarop dit product ver
kregen wordt, heeft in de loop der
jaren evenwel een grondige wijziging
ondergaan en naar een molensteen
zult ge in het tegenwoordige bedrijf
vergeefs zoekenReeds in 1829
werd de houten windmolen afgebro
ken en op veel grotere schaal in
steen herbouwd. Het pleit wel voor
het toenmalige vakmanschap dat het
uit die trjden daterende gedeelte nog
steeds in bedrijf is!
In 1853 volgde de eerste schvcde op
de weg naar de mechanisatie; er
werd een stoommachine van 3 P.K.
aangebracht om de molenstenen aan 1
te drijven en toen de heer J. Ver-
schaffel de latere burgemeester
van Sas van Gent de zaken over
nam, was er een productie van 2V2
zak meel per uur, oftewel 10 ton per
dag. Deze productie steeg in 1893 tot
30 ton per dag, danlc zij ae installatie
van de eerste walsen, waaraan 't be
drijf de naam „Walzenmolen" ontleen
de. („Dat germanisme die ,x" in
„walzen" zijn we nooit meer kwijt
geraakt", aldus de huidige directeur,
de heer H. Verschaffel
Acht jaren daarna brak er brand
uit en een groot deel van de molen
werd verwoest, doch binnen een jaar
was dit deel herbouwd en noteerde
Men een productie van veertig ton
per dag.
EN NU
En nu, weer jaren later, na twee
wereldoorlogen doorstaan te hebben,
vindt ge in Sas van Gent een bedrijf,
dat in niets meer aan een Hollandse
windmolen doet denken. Een vol
automatisch werkende meelfabriek
met een capaciteit van
„Ja van hoeveel eigenlijk, meneer
Verschaffel"?
Maar de zakenman in de heer Ver
schaffel wenst het antwoord schuldig
te blijven. Dit is beroepsgeheim. Zijn
enige concessie is de mededeling, dat
de N.V. Walzenmolen in de Bezet
tingstijd geheel Zeeland en de Zuide
lijke gedeelten van Brabant en Lim
burg in leven kon houden en in aan
sluiting op deze mededeling maakt
hg van dc gelegenheid gebruik om
een veel verbreid misverstand uit de
weg te ruimen.
„WH leveren niet hoofdzakelijk
aan Zeeuwse bakkers. Ons afzetge
bied is geheel Nederland, dat \vy te-
EXAMENS.
Voor het te 's-Gravenhage gehou
den examen gemeente-administratie
I slaagden de navolgende heren:
J. A. Boogaert, Middelburg; J. de
Doelder, Sluis; J. Jongepier, Middel
burg; J. Bimmel, Vlissingen; M.
Meessen, Oostburg; A. L. van Wal
lenburg, Middelburg; 'J. Vermeulen,
Heinkenszand; H. van Strlen, Wisse-
kerke; D. K. Smit, Vlissingen; A. P.
du Bols. Zonnemalre; P. Brug^eman,
Sas van Gent; A. Bruijnzeel. Katten-
dijke; E. van Dijk, 's-Gravenpolder;
J. Francken, Sint Jansteen; P. Kar
man, 's-Heer Arendskerke; J. Kake-
beke, Borssele; M. Schilperoort,
Brouwershaven en G. van Velzen,
Krabbendijke.
MYSTERIE
Een Belgische frank, een pet. en een
bloedpas
De beurtschipper le Sas van Gent,
die deze ongebruikelijke attributen in
de vroege morgen aan boord van zijn
schip vond, aarzelde geen moment en
begaf zich linea recta naar de politie.
Misdaad? Ongeval?
Men wist het niet; men tastte in
het duister en zelfs een bij de onder
zoekingen ingeschakelde speurhond
vermocht geen sprankje licht in de
zaak te brengen. De actieve viervoe-
ter kon géén lucht van het geval krij
gen.
Ten einde raad besloot men een be
gin te maken met dreggen, een ver
moeiend werk, dat veelal eindeloos
schijnt.
Een Belgische frank, een pet en een
bloedplas
Het waren gegevens en omstandig
heden, die een schrijver van detective,
romans voldoende stof voor een ganse
nieuwe serie zouden hebben opgele
verd, maar de mannen rondom dit
mysterie dachten niet aan detective
romans. Voor hen was het bittere wer
kelijkheid.
Angstig, raadselachtig, spannend...
Toen verscheen op het terrein van
het onderzoek een schippersvrouw,
die iets te vertellen had.
De mannen luisterden wat ver
strooid naar deze vrouwenpraat
„En die Belg was dronken en toen
viel hij. Ja, zo van de kade op het
schip en...,"
Dé mannen luisterden oplettender.
En hoorden, dat die dronken knaap
een bloedneus had opgelopen, xijn
petje had verloren en die frank, misj
schieit had achtergelaten als vergoe
ding voor de aangerichte «chade....
Het mysterie u>as geen mysterie
dn er.
samen met negen andere grote meel
fabrieken voor 90 bestreken".
De producten verlaten de fabriek
niet, dan na een voor de leek onbe-
grijpelgk grondige, reinigende en se
lecterende bewerking; niet na tien
tallen grotere en kleinere machine-
riën gepasseerd te z\jn; machines, in
strakke lijn opgesteld op elke afde
ling van het vijf verdiepingen tellen
de gebouw; machines, die stampend,
draaiend en schuddend de ruwe tar
wekorrel vermorzelen tot een aantal
meelsoorten in vele variëteiten; allen
zo zuiver als ongerepte sneeuw
ABSOLUUT ONTEVREDEN.
Maarde heer Verschaffel is
absoluut ontevreden over 't product!
„Bij het huidige dollartekort", aldus
de directeur van de N.V. „Walzen
molen", „wordt er door de regering
die nog steeds als inkoper fun-
feert meer op kwantiteit dan op
waliteit gelet. Bij de aankopen is
noch het marktonderzoek, noch de
logica, maar de betalingsbalans door
slaggevend en de Nederlandse boer
(want inlandse tarwe wordt uiter
aard mede verwerkt) is al evenzeer
geneigd eerst naar de opbrengst per
H.A. te kijken en dan naar de kwali
teit
Een ander probleem, dat de heer
Verschaffel nauw ter harte gaat, is
dat der beide broodsoorten. „Beslist
onnodig", is zijn mening. „Het is uit
stekend mogeljjk om één broodsoort
te maken, die zowel kwalitatief als
in prijs tussen volksbrood en wit
brood in ligt en die van het huidige
witbrood practisch niets behoeft te
verschillen".
Dat is de mening van een telg uit
een geslacht van meelfabrikanten;
een man uit de practijk, die het niet
eens kan zijn met het regeringsbeleid
in deze aangelegenheid.
Maar die er niettemin voor zorgt,
dat er onder zijn leiding het beste
van gemaakt wordt!
Gemeente Middelburg kan
f 2600.— besparen.
De heffing en invordering van de
rechten voor het ophalen van huis
vuil brengt zeer hoge invorderings
kosten met zich mede. In verband
hiermee stellen B. en W. van Middel
burg de gemeenteraad voor in de Ver
ordening Reinigingsrechten een wij
ziging te brengen, behelzende, dat
voortaan de te innen reinigingsrech
ten op de tweemaandelijkse ver-
bruikskwitantie voor stroom, gas en
water wordt gebracht. Dit is te ver
wezenlijken, als het te betalen recht
per maand wordt bepaald en de af
zonderlijke heffing voor de emmer in
het tarief wordt opgenomen.
De uitvoering van dit plan heeft
o.m. de volgende voordelen: de admi
nistratie ten kantore van de reini
gingsdienst kan, voor wat de gebrui
kers van één emmer betreft, verval
len, evenals het opmaken van kohie
ren; de incasso geschiedt tegelijker
tijd met die van Het stroom- gas- en
waterverbruik; de drukwerkkosten
vervallen; ontheffingen en restituties
behoeven niet meer te worden ver
leend; de administratie ter vastleg
ging van de aansprakelijkheid voor
de emmers kan vervallen en de twee
maandelijkse inning van het zesde
deel van het jaarlijks recht zal voor
de belastingschuldige gemakkelijker
zijn dan de heffing ineens. Men heeft
berekend, dat uitvoering van dit plan
de gemeente rond 2600 zal bespa
ren.
Belgische onderscheidingen
voor inwoner van Terneuzen.
De heer Van der Peijl verstrekte
geallieerden waardevolle
gegevens.
De heer Johan van der Pcljl te
Terneuzen, klerk eerste klas ten kan
tore van de waterleidingmg.
„Zeeuwsch-Vlaanderen" ontving
Maandag van de militaire- en lucht
vaartattaché bij de Belgische ambas
sade te 's-Gravenhage, generaal-ma-
joor J. Woussen, bericht, dat hem bij
Belgisch K. B. de medaille van de
Weerstanden de herinneringsmedail
le van de oorlog 19101945 zijn ver
leend.
De heer Van der Peijl heeft zich ge
durende de bezetting en in het bijzon
der in de jaren 1943'44 zeer ver
dienstelijk gemaakt voor de geallieer
de inlichtingendienst, waarbij hij
werkte voor een groep, die onder lei
ding stond van baronesse Fernande
de Heusch te Brussel. Hij verschafte
daarbij vele waardevolle inlichtingen
over Duitse troepenconcentraties in
Zeeuwsch-Vlaanderen en gaf even
eens door hem vervaardigde tekenin
gen en kaarten door van Duitse ver
dedigingswerken, geschutsopstellin-
gen enz.
Tijdens zijn werkzaamheden voor
de inlichtingendienst werd de heer
Van der Peijl eenmaal in zg. militair
gebied door de Duitsers gearresteerd,
doch daar men op hem niets bezwa
rends kon vinden na enige tijd weer
in vrijheid gesteld.
Reeds eerder was de thans onder
scheidene bij Belgisch K. B. - en ach
tereenvolgens benoemd tot helper
tweede- en eerste klasse van de actie-
en inlichtingendiensten te Brussel.
Thans zijn hem de brevetten van
de jongste twee onderscheidingen -
waarvan de versierselen zgn twee
gekruiste bliksemschichten uitge
reikt.
Parade te Middelburg.
Ter gelegenheid van Koninginne
dag zal Woensdag a.s. om 10.30 u. te
Middelburg op de Grote Markt een
parade worden gehouden door de leer
lingen van de Coak. De parade zal
worden afgenomen door de garni
zoenscommandant, majoor J. Potte-
boom. paradecommandant is de kapi
tein P. G. G. Frederiks.
SALUUTSCHOTEN TE
VLISSINGEN.
Op Koninginnedag zullen te Vlis
singen de gebi-uikeiyke saluutschoten
worden gelost door geschut van H.
M.'s „Jacob van Heemskerck".
Te negen uur worden 33 schoten
afgevuurd, te 12 uur 35 schoten en tc
16 uur 33 schoten. Totaal dus .101
schoten.
De schepen van de Koninklijke Ma
rine in de haven van Vlissingen zul
len bovendien op Koninginnedag ge-
pavoiseerd zijn.
Burgemeester van Middelburg
spreekt op Koninginnedag.
De burgemeester van Middelburg,
mr. dr. N. Bolkestein, zal op Ko
ninginnedag om 7.30 uur n.m. de
massa-zang voor het stadhuis op de
Markt inleiden met een toespraak.
BESCHERMING
KETTINGHONDEN
Op verzoek van Ged. Staten, die
op hun beurt gevolg gaven aan een
verzoek van de Bond van Politie
ambtenaren tot bescherming van die
ren, stellen B. en W. van Middelburg
de raad voor de algemene politiever
ordening zodanig te wijzigen, dat de
bescherming van waak- en ketting
honden is gegarandeerd. Bij een en
quête is gebleken, dat de verzorging
van de vier nog in Middelburg aan
wezige kettinghonden wel wat te
wensen overliet, terwijl de toestand
van de honden niet zodanig was, dat
op grond van een bestaande wet of
verordening verbaliserend kon wor
den opgetreden.
Valse S.O.S.-seinen komen uit
omgeving Oostende.
Britse scheepvaartautoriteiten, die
de geheime radiozender trachten op
te sporen, die sinds twee maanden
valse S.O.S.-berichten uitzendt, heb
ben Maandag meegedeeld, dat de zen
der zich op ongeveer acht mijl van
Oostende aan de Belgische kust moet
bevinden. Het onderzoek wordt voort
gezet.
Zoals bekend hebben de S.O.S.-sei
nen van deze zender ook in Zeeland
verwarring gewekt onder sleep- en
reddingsdiensten.
Maandagmiddag werden wederom
S.O.S.-signalen opgevangen, waarin
■gezegd werd, dat een schip ter hoog
te van de kust van Kent op een wrak
was gestoten. De reddingboot van
Ramsgate werd gealarmeerd, doch
voer niet uit, omdat men aan de
juistheid van de boodschap twijfelde.
Het bleek, dat er inderdaad geen
schip bestaat met de in het bericht
genoemde roepletters.
Op grond van peilingen van de sta
tions North Foreland, Willemsoord
(Den Helder) en Kootwijk, die de
boodschap opvingen, is men ten aan
zien van de plaats van de zender tot
bovengenoemde conclusie gekomen.
GESLAAGD.
Aan ae Universiteit te Amsterdam
slaagde voor het doctoraal examen
sociologie, de heer H. Nieuwenhuyze,
vroeger te Kapelle.
Drive te Middelburg op 10 Mei as.
Inschrijving sluit op 5 Mei
De Olympische spelen zgn in zicht
en iedere Nederlandse sportliefheb
ber acht het vanzelfsprekend, dat de
beste Nederlandse sportbeoefenaren
in staat worden gesteld hun krach
ten te meten met de uitblinkers der
andere staten. De uitzending naar
Helsinki kost evenwel geld en de re
gering kan er niet aan denken, deze
kosten voor haar rekening te nemen
of er in belangrijke mate aan bij te
dragen. Het geld moet dus op andere
wijze bij elkaar worden gebracht en
een originele manier is die, welke de
Nederlandse Bridge Bond gekozen
heeft. In alle afdelingen van deze
bond in Nederland en dus ook in
Zeeland worden bridge-drives geor
ganiseerd. De kosten daarvan wor
den gedragen door de bridgeclubs.
De opbrengst komt geheel ten goede
aan de uitzending van Nederlandse
deelnemers aan de Olympische Spe
len.
De eerste drive, die georganiseerd
is door het Walcherse comité Zebrivo
(Zeeland bridget voor de Olympi
ade) wordt op Zaterdag 10 Mei ge
houden in dc sociëteit De Vergenoe
ging te Middelburg. De inschrijving
sluit op 5 Mei. Het is te hopen, dat
alles wat op Walcheren en Zuid Be
veland bridge speelt, die dag naar
Middelburg komt. Gebeurt dat, dan
komt alleen reeds op deze wijze een
aardig bedrag by elkaar.
Het Zebrivo-comité, dat is samen
gesteld uit de heren W. L. Heyboer,
J. Parent, L. J. Steenland, mevr. C.
YsselAdriaanse, J. L. Yssel, mevr.
M. L. E. J. DronkersDebra, Mid
delburg, A. v. Iren en M. B. v. d.
Woestyne. Vlissingen, wil echter
meer trachten te bereiken.
Het heeft daartoe een beroep ge
daan op alle sportverenigingen en
bedrijven in Zeeland om eveneens
voor de uitzending van Nederlandse
sportlieden naar Helsinki een steen
tje bij te dragen.
Ieder bedrag is natuurlijk welkom,
maar gehoopt wordt, dat de sportver-
De heer A. L. van Hoeve, hoofd
van de administratieve dienst op het
hoofdpostkantoor te Amsterdam, die
met ingang van 1 Mel a.s. is be
noemd als directeur van het P.T.T.-
kantoor te Middelburg.
De plaatselijke prljzencommissie te
Koudekerke heeft vergaderd. Dit was
sinds de oprichting de eerste vergade
ring. Voortaan zal zo nodig maandelijks
worden, vergaderd bij toerbeurt met Big-
gekerke. Diverse problemen werden be
sproken, alsmede een door een inwoonster
uit Koudekerke ingezonden verzoek om
inlichtingen. De voorzitter, de heer A.
L. Jacobse sloot hierna de vergadering.
De Faaacollecte bracht in de Ned.
Herv. kerk te Kortgcne f 244.24 op.
Op het sportterrein aan de Dorpsweg
te St, Annatand werd een voetbalwed
strijd gespeeld tussen W.H.S. I en ThO'
lense Boys l W.H.S. I won deze wed
strijd met 7—0.
Op Zaterdag 26 April vierde het echt
paar M. v. d. Jagt~-Westdorp te St. An
naland zijn 45-jarig huwelijksfeest. Van
vele ztjden mochten de oudjes, die nog
in blakende welstand verkeren, geluk
wensen in ontvangst nemen.
De in de Ned. Herv. kerk te St. An-
naland gehouden extra collecte ten bate
van d« kerkvoogdij, bracht 93.55 op.
Voor het schriftelijk gedeelte van het
examen gem. administratio slaagden de
heren Jongepier, Wallenburg, Bogaart en
Vermeulen te Middelburg, Smit en Bim
mel te Missingen, Den Doelder te Sluis
en Meeuwac te Oostburg.
Voor het examen 3e stuurman grote
handelsvaart, slaagde de heer C. Bakker,
leerling van de „De Ruyterschool'' te
Vlissingen.
In de gemeente Yerseke zijn een groot
aantal personen uitgenodigd voor een
vergadering, waarin huisbezoekers zullen
worden geworven voor het a.s. bevol
kingsonderzoek op t.b.c. In deze verga
dering zullen zij instructies ontvangen
over de tc volgen methode bij het huis
bezoek.
Ook ln Yerseke is do actie „Een, hei
tje voor een karweitje" een succes ge
worden. De Yersekse padvindersgroep
heeft op één na het grootste bedrag per
persoon bij elkaar weten te brengen van
Zeeland.
Een te Yerseke gehouden Slmavi-
collecte heeft 153.38 opgebracht.
De Paascollecte in de Ned. Herv. kerk
te Sluis bracht 236.96 op. In Slnt Anna
ter Muiden was de opbrengst 15.35.
De padvindersactie „Een heitje voor
een karweitje" heeft te Sluis 103.65
opgebracht.
In het vervolg zal de brandweer te
Schoondljke gealarmeerd worden door
middel van een sirene, welke is aange
bracht op de toren van de Ned. Herv
kerk. Vorige week is de sirene bij wijze
van proef voor de eerste maal gebruikt
De heer H. Kok Czn. te Krabbendijke
is door een aantal lidmaten der Ned.
Her.', kerk candidaat gesteld voor het
ambt van ouderling in de vacature J.
Tolhoek.
De uien-export
Prijsverloop teleurstellend.
Het prijsverloop van de uienmavkt
heeft vele landbouwers teleurgesteld
en eens te meer werd bewezen, dat
men van te voren weinig over de
gang van zaken kan voorspellen.
Onze yoorspelling, echter, dat de.
uienprijs zeker niet veel boven de 30
cent zou uitkomen, wanneer de be
trekkingen tussen Engeland en Egyp
te weer normaal waren is in zoverre
uitgekomen, dat de prijs niet boven de
30 cent kwam. maar er belangrijk
onder bleef. Twee oorzaken waren
hiervoor aan te wijzen. In de eerste
plaats de overvloedige aanvoer van
uien op de Engelse markt, maar voor
al ook het feit dat Duitsland zeer ma
tig afnam, terwijl Frankrijk in het
geheel niet aan de markt kwam.
Zodra Duitsland zich terug trok,
was er van landbouwerszyde zeer
veel aanbod, waarna de prijs terug
viel op 22 cent.
Geleidelijk aan verbeterde dit wel
wat, totdat aan het einde der maand
de prijs weer rond 30 cent schommel
de.
Voor gewone uien is de prijs van
22-30 cent nog altijd behoorlijk, maar
voor koelhuis-uien is 30 cent niet zo
hoog, vooral als er nogal uitschot is,
Dikwijls zelfs meer clan 25%.
In totaal werden 11.894.321 kg
uien in de maand Maart geëxporteerd
verdeeld als volgt: Engeland
7.239321 kg. Duitsland 3.246.351 kg.
België 410.455 kg. Ierland 311.315
kg, West Indië 272.495 kg, Engelse
leger 206.370, Finland 153.500, Zwe
den 21.764 kg., Noorwegen 14375
kg., Afrika 8375 kg.. Frankrijk 5000
kg., Noord Amerika 5000 kg.
De totale export steeg tot 102.740.709
kg.-
Veesmokkelauto in een
garage te Kloetinge
aangetroffen.
De veesmokkelaars, die vorige
week te Sint Jansteen vier koeien
moesten achterlaten, zijn nu achter
haald. Zij slaagden er in, toen zij vo
rige week door de douane ontdekt
werden, met de wagen te vluchten.
De douane loste vijf schoten, maar
zonder resultaat.
De recherche te Sluiskil heeft toen
in samenwerking met collega's uit
Goes een onderzoek ingesteld, het
geen tot resultaat had, dat de wagen
werd ontdekt in een garage te Kloe
tinge, waar men bezig was het voer
tuig te spuiten, de kogelgaten te ver
wijderen, enz. Tegen de heer G. uit
Hulst werd proces-verbaal opge
maakt.
Twee koeien in beslag
genomen.
Ambtenaren van de Invoerrechten
en accgnzen te Sint Jansteen hebben
twee koeien in beslag genomen,
welke door smokkelaars naar de
grens gedreven werden. De smokke
laars wisten echter in liet nachte
lijk duister te ontkomen.
De waarde van de koeien bedroeg
ongeveer 1800.
HAND VERBRIJZELD.
In de ijzerperserij van de firma F.
te Halsteren kwam de 30-jarige boek
houder J. v. R., toen hij in de fabriek
aan het helpen was, met zijn hand
onder een hydraulische pers. Vier vin
gers werden afgerukt, terwijl de
handpalm werd verbrijzeld, v. R.
werd naar het ziekenhuis te Bergen
op Zoom overgebracht, waar operatief
io£rüi>en noodzakelijk werd geacht
Economische Politierechter
Middelburg
De economische politierechter te
Middelburg behandelde de volgende
zaken
Na sluitingstijd waren in de groen
tewinkel van C. S. te Goes nog si
naasappelen verkocht aan iemand,
die een zieke tante ging bezoeken.
4 of twee dagen. De landouvver A.
H. te Nieuwdorp, die verzuimd had
zijn tarwe-oogst aan de plaatselijke
bureauhouder op te geven, kreeg
100 of 20 dagen. De molenaar A. Z.
te Bruinlsse had in strijd met de be-
palngen een hoeveelheid tarwe ge
kocht en in voorraad gehad. Htj werd
veroordeeld tot 100 of één maand
hechtenis. De landbouwer P. S. te
Oostkapelle had tijdens het dorsen
niet gezorgd dat het dorsbriefje aan
wezig was. Het vonnis luidde 100
of 20 dagen. De electriciën J. de H.
uit Brouwershaven kreeg 25 of 10
dagen, omdat hij electrische appara
ten in voorraad had zonder daartoe
ingevolge de Vestigingswet gerech
tigd te zgn. De vertegenwoordiger
W. R. V. uit St. Jansteen, die een
klein bedrag aan Belgische francs en
j Nederlands geld over de grens had
gesmokkeld, hoorde zich veroordelen
tot 10 of vier dagen, met verbeurd
verklaring van frs 340 en 12.50.
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Ds. J. B. van Bork heeft liet be
roep naar de Ned. Herv. Kerk te
Retranchement aangenomen.
BEVESTIGING EN INTREDE
Ds. A. J. MOOLJ.
In de Ned, Hen'. Kerk te Schor e
werd als predikant bevestigd ds. A.
J. Mooy. Als bevestigend predikant
trad op ds. G. van Zeben uit Windes-
heim, die een predicatie hield naar
aanleiding van Handelingen 4 29 en
30. De dienst werd bggewoond door
ds. Reyenga uit Yerseke, als consu
lent der gemeente.
's Avonds deed dc nieuwe predi
kant zyn intrede met een predicatie
naar aanleiding van de tekst uit
Haggaï 2 10: heerlijkheid van
dit laatste huis zal groter worden
dan van het eerste...". Na dc predi
catie, welke o.m. werd bijgewoond
door de heer M. Vogelaar, burgemees
ter van Kruiningen, sprak de heer
H. G. van Suyiekom, burgemeester
van Kapelle, de nieuwe predikant toe.
Spreker wees erop, dat er in Scho-
re gelukkig geen byzondere noden
zyn en hoopte op een prettige ver
standhouding. Ds. Jebbink van Ka
pelle sprak vervolgens namens de
ring, de heer A. Goedheer sprak na
mens de kerkeraad, verder spraken
nog de president-kerkvoogd, ae heer
P. Stevcnse en ds. Reyenga als con
sulent Deze laatste liet de nieuwe
predikant door de gemeente toezin
gen gezang 121 vers 1.
enigingen en bedrijven het comité in
staat zullen stellen een belangrijk©
som voor het sportieve doel over te
dragen.
Het comité van aanbeveling, dat
bestaat uit mr. dr. N. Bolkestein,
burgemeester van Middelburg, mr. B.
Kolff, burgemeester van Vlissingen,
H. B. J. Knoop, voorzitter van het
district Zeeland van de Nederlandse
Bridge Bond, W. J. Mazzola, voorzit
ter van de Sociëteit De Vergenoe
ging te Middelburg en G. Ballintgn,
voorzitter van de Zeeuwse Journa
listen Kring, stemt met deze doel
stelling volledig in.
Het wachten is dus nu op de be
drijven, de sportverenigingen en
de bridgers zelf.
Vermoedelgk zullen ook in andere
delen van Zeeland drives gehouden
woïxlen ten bate van de uitzending
naar de Olympische Spelen in Hel
sinki.
BINNENLAND
Opbrengst omzetbelasting
raming
De kwartaalopbrengst van de ge
zamenlijke Kohierbelastingen bleef in
het eerste kwartaal f23 millloen be
neden het vierde gedeelte van de
jaarraming. De omzetbelasting droeg
tot deze ontwikkeling bij. Deze bleef
f 37 millioen ten achter bij het even
redige deel van het voor het gehele
jaar geraamde bedrag. In vergelg-
king met het eerste kwartaal 1951
opbrengst over de afgelopen
drie maanden eveneens relatief laag.
Er werd n.L f 94 millioen minder ont
vangen, waarvan evenwel ca f 80 mil
lioen het gevolg is van een bgzondere
bate in 1951 wegens versnelde af
dracht der kwartaalbelastingen.
In Maart werd uit hoofde van de
;ezamenlijke niet-kohierbelastingen
227 millioen geïnd. Het eerste kwar
taal 1952 heeft hiermede f835.2 mil
lioen opgeleverd, tegenover in de
voorgaande drie maanden f 807.3 mil
lioen en 928.7 millioen in het eerste
kwartaal van 1951.
Het gunstige verschil vindt o.m.
zijn oorzaak in hogere ontvangsten
aan gedeelteiyk per kwartaal gehe
ven middelen. De loonbelasting, ver
eveningsheffing en omzetbelasting
brachten n.l. in het afgelopen kwar
taal resp. f 169.1, 70.6 en 287.9 mil
lioen op tegenover in het laatste
kwartaal van 1951 resp. f 150.9, 66
en 283.6 millioen. Een verklaring
hiervoor kan worden gevonden in de
ten ty'de van de jaarwisseling uitge
keerde gratificaties, resp. de grotere
aankopen van het publiek in Decem
ber j.L in verband met de feestdagen.
ACHTERSTAND KLEINER.
Uit hoofde van de gezameniyke ko
hierbelastingen werd in Maart een
aanzienlijk bedrag ontvangen, n.l.
f324 millioen, tegenover in Januari
en Februari jl.. resp. f 243.8 en
f 256.6 millioen. Voor het niveau van
de ontvangsten in de afgelopen
maand is in belangrijke mate bepa
lend geweest het hoge aan vennoot
schapsbelasting geïnde bedrag
(f 171.9 millioen), hetwelk voorna-
meiyk voortvloeide uit de in de voor
gaande maanden over het boekjaar
1951 opgelegde voorlopige aanslagen.
Daar tegenover de totale ontvang
sten ad f 324.1 millioen opgelegde
aanslagen stonden tot een bedrag'
van f 183.8 millioen, daalde liet nog
in te vorderen bedrag met f 140.3
millioen tot f 1.194.1 millioen.
Justitie zal 2000
aannemers vervolgen.
„Opzetjes-systeem" moet de kop
ingedrukt worden.
Ongeveer tweeduizend Nederlandse
aannemers zullen in de eerstkomende
maanden een vervolging tegen zich
zien ingesteld door de Justitie. Dit
zou besloten zyn op een vergadering,
die in Utrecht is gehouden door de
officieren van justitie van alle eco
nomische parketten in Nederland en
enige deskundigen van het ministe
rie van Wederopbouw. De vergade
ring stond onder leiding van de advo
caat-generaal mr. F. C. Kist uit Den
Haag.
Zg was byeengeroepen om te oor
delen over het steeds toenemende
systeem onder de Nederlandse aanne
mers van het maken van „opzetjes".
Dit systeem heeft de opdrachtgevers
van bouwwerken in ons land at vele
tientallen millioenen guldens gekost.
„Het Parool" verneemt van mr. Kist
dat zeer waarschynlijk al in de loop
van de komende zomer de eerste „op
zetjes-zaken" door de economische
politierechters in alle arrondissemen
ten zullen worden behandeld.
In het kort gezegd, draait het „op
zetjes-systeem" hierom: wanneer ve
le aanemers in het openbaar inschrij
ven op de bouw van een bepaald pro
ject, dan komen zy reeds vooraf bij
een. Zb bespreken dan de financiële
mogelijkheden van de bouw en maken
een afspraak. Deze afspraak ls voort
gekomen uit de overweging, dat het
volgens de aannemers niet redeiyk
is, dat degenen, die het werk ten
slotte niet gegund krygen, geen cent
zouden ontvangen voor het vele voor
bereidende, calculerende werk, dat
zy hebben moeten doen. De afspraak
behelst dus, dat zy wél geld daarvoor
zullen krygen. Men vergelgkt onder
ling de sommen waarvoor men zaJ in
schoven en bepaalt wie het laagst is.
In gemeenschappelijk overleg wordt
dan vastgesteld, hoeveel de laagste
inschrijver „op zyn prys zal leggen".
Dit extra-bedrag wordt op een han
dige manier ingevoegd in de kosten
berekening, die deze laagste inschry-
ver ten slotte in de aanbestedingsbus
doet giyden. Hg zal bijna zeker als
laagste inschryver het werk gegund
krggen en het extra-bedrag wordt
dan verdeeld onder alle andere in
schrijvers, opdat „zij iets voor hun
moeite ItrdiOB",
